Vierde onderwijspijler
van minister Cals
GRIEP!
Schooldirecteuren hebben
er weinig bezwaar tegen
Chefarine
Kerkconcert in Haarlem
door Hoorns Kamerkoor
Correspondentie Kroesjtsjev-
Adenauer gepubliceerd
prima vrl. kracht
Tal van nieuwe regelingen voor
het wetenschappelijk onderwijs
Chauffeur, verdacht van
wurgmoord, in Utrecht
ingesloten
Grenscorrectie Utrecht-
Gelderland uitgesteld
Schilderijenzwendel
in Frankrijk
Oproep van de RTC om in
Kongo rust te bewaren
Boorgaten in rampmijn
vulden zich met water
4
Nieuwe maan
„My fair
lady
N.V.V. wil met het
N.O.V. praten
4 geneesmiddelen, elk afzonderlijk al
wereldberoemd. Tezamen in één tablet
verenigd, ondersteunen zij bovendien el-
kaars werking, waardoor deze nóg krach
tiger is dan kon worden verwacht. De
combinatie Chefarine „4" doet werkelijk
wonderen en brengt vaak baat
andere middelen falen!
VAKANTIEWERK DOOR SCHOLIEREN
Drie doden bij nieuwe
botsing tussen stammen
Overweegt de kanselier een reis naar Moskou?
Weinig hoop in Coalbrook
DINSDAG 2 FEBRUARI 1960
Een thans door de minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, mr. Cals,
ingediend herzien wetsontwerp tot regeling van het wetenschappelijk onderwijs (nu
nog: hoger onderwijs), vormt de afsluiting van de nieuwe onderwijswetgeving, welke
in vier sectoren verdeeld kan worden. Het reeds medio 1952 ingediende wetsontwerp
van minister Rutten beoogde bepaalde vernieuwingen, zoals de zelfstandigmaking
van de rijksuniversiteiten en de Technische Hogeschool te Delft en de organisatie
van de samenwerking van alle universiteiten en hogescholen in een Academische
Raad. Het thans ingediende herziene ontwerp van minister Cals bevat nog een vijftal
nieuwe elementen. Voor het stelsel van het ontwerp is aansluiting gezocht bij de
structuur van het wetsontwerp op het voortgezet onderwijs. Voorgesteld worden een
nieuwe subsidieregeling voor de bijzondere universiteiten en hogescholen, en een
subsidieregeling voor de gemeentelijke universiteit te Amsterdam. Het bevat voorts
bepalingen inzake door alle universiteiten en hogescholen op te stellen ontwikkelings
plannen en financiële schema's. Verder wordt onder meer voorgesteld het doen ver
vallen van de aanwijzingsprocedure bij de gesubsidieerde bijzondere instellingen en
het voorbehouden aan de wetgevende macht van de bevoegdheid tot bekostiging van
nieuwe bijzondere instellingen van wetenschappelijk onderwijs.
De benaming „hoger onderwijs" is ver
vangen door „wetenschappelijk onder
wijs".
De pacificatie-gedachte is ook in dit ont
werp doorgevoerd, zodat thans het gehele
onderwijs onder dit regime valt. Uitge
gaan wordt van gelijkwaardige ontwik
kelingsmogelijkheden voor alle in de wet
genoemde openbare en bijzondere univer
siteiten en hogescholen (reeds aangekon-
dingd in de regeringsverklaring van
1956).
Daar de gymnasia zijn opgenomen in het
wetsontwerp tot regeling van het voortge
zet onderwijs, zijn zij in het onderhavige
wetsontwerp geschrapt. Bovendien zijn de
regelingen voor de universiteiten en hoge
scholen samengetrokken. Momenteel zijn
er voor de gymnasia, de universiteiten en
hogescholen afzonderlijke regelingen.
Academische Raad
Er bestaat momenteel geen wettelijk
orgaan, dat de samenwerking tussen de
universiteiten bevordert en tevens een
schakel vormt met de maatschappij. Mi
nister Cals introduceert thans een Acade
mische Raad, die een schakel dient te
vormen zowel tussen de universiteiten en
hogescholen onderling als tussen deze in
stellingen en de maatschappij. Deze
raad kan beschouwd worden als een lega
lisering van het inter-universitair con
tactorgaan, dat in vrijwilligheid is ge
groeid. Als eerste taak ziet minister Cals
voor deze raad wel in het bijzonder de sa
menwerking.
Teneinde het geregeld contact tussen
vakgenoten aan de verschillende instel
lingen te bevorderen stelt de Academi
sche Raad voor de daarvoor in aanmer
king komende gebieden van wetenschap
pelijk onderwijs secties in. De raad kan
bovendien adviescommissies instellen,
waaronder in elk geval een commissie
van advies inzake algemene vraagstuk
ken met betrekking tot het wetenschap
pelijk onderzoek aan de Nederlandse uni
versiteiten en hogescholen. Zowel in de
secties voor inter-universitair overleg als
in de commissies kunnen ook niet-leden
van de raad worden benoemd.
De raad wijst voorts een dagelijkse raad
aan, bestaande uit ten hoogste negen le
den. Deze dagelijkse raad. wiens samen
stelling zodanig moet zijn dat de raad ge
acht kan worden het vertrouwen te genie
ten van de openbare en van-de bijzondere
instellingen, is belast met de voorberei
ding van de werkzaamheden van de Aca
demische Raad en met de uitvoering van
zijn besluiten.
Van elke hogeschool en universiteit heb
ben twee leden in de raad zitting. De
Kroon benoemt er 10.
Geen verenigde faculteiten meer
In het ontwerp worden de faculteiten
limitatief opgesomd. Bepaald wordt dat
een universiteit ten minste drie van deze
faculteiten moet omvatten, waaronder in
elk geval de faculteit der geneeskunde of
die der wis- en natuurkunde. De betrok
ken faculteiten zijn: godgeleerdheid,
rechtsgeleerdheid, geneeskunde, wis- en
natuurkunde en letteren (zonder wijsbe
geerte).
De thans in zwang zijnde „verenigde
faculteiten" acht minister Cals „onhan
teerbaar". Vandaar dat zij vervangen
worden door inter-faculteiten. Bovendien
kent het ontwerp als kleinere eenheden de
sub-faculteiten en voorts studierichtingen,
die tot een afzonderlijk doctoraal examen
of baccalaureaatsexamen leiden. De wijs
begeerte maakt in het ontwerp deel uit
van een centrale inter-faculteit.
Geheel nieuw is de bepaling dat nu ook
aan de openbare instellingen de bevoegd
heid wordt verleend bij wijze van experi
ment binnen de faculteit c.q. afdeling nieu
we studierichtingen in te stellen, welke
voorlopig (nog) niet in aanmerking ko
men voor opneming in het academisch sta
tuut. Keurt de minister ze niet goed, dan
kan de instelling de studierichting hand
haven, maar buiten het faculteitensys
teem. De kans op bekostiging door de over
heid is dan uiteraard gering.
De bestaande bevoegdheid van bijzon
dere instellingen om ook binnen een fa
culteit studierichtingen in te stellen, wel
ke naar haar aard niet thuis horen in het
academisch statuut, blijft bestaan.
Doctoraat in de wijsbegeerte
Het stelsel van het doctoraat per facul
teit is als leidend beginsel gehandhaafd.
Er is echter een uitzondering gemaakt
door de instelling van een afzonderlijk doe
toraat in de wijsbegeerte, daar deze stu
die niet meer deel zal uitmaken van de
faculteit der letteren.
Voorts wordt de mogelijkheid geopend
voor alle instellingen doctoraten te verle
nen in studierichtingen, welke bij wijze
van experiment zijn ingesteld en die na
verloop van de daarvoor in de wet gestel
de termijn niet in het academisch statuut
worden opgenomen of waarvan reeds aan
stonds vaststaat, dat zij niet in het statuut
zullen worden opgenomen.
In de nieuwe wet wordt de mogelijkheid
geboden om examens af te leggen in een
andere faculteit of afdeling, dan waartoe
men op grond van zijn einddiploma ge
rechtigd is, na het afleggen van een voor
tentamen in bepaalde vakken.
Wat de toelating op grond van het be
roepsonderwijs betreft, is de eis van het
colloquium doctum voor H.T.S.'ers ver
vallen.
In de overgangsbepalingen is gesteld dat
het artikel, dat de toelating tot de aca
demische examens op grond van het eind
diploma gymnasium of atheneum regelt
pas in werking zal treden tegelijk met de
nieuwe wet op het voortgezet onderwijs.
Dit geldt ook voor het hoger beroepson
derwijs.
Deze toelatingsregeling ziet minister Cals
echter nog niet als definitief. Deze gewij
zigde toelatingsregeling vormt immers,
voor wat betreft de bezitters van het eind
diploma van een gymnasium of atheneum
een overgang naar een in uitzicht gesteld
stelsel van toelating tot de examens in alle
faculteiten en hogescholen.
De regeling van de examens is in zoverre
verruimd, dat in de wet ook de grondslag
is gelegd voor een baccalaureaatsexamen.
Financiering
Behalve de technische hogescholen krij
gen nu ook de openbare universiteiten
rechtspersoonlijkheid en dus eigen inkom
sten. Grondslag voor de rijksbijdrage
vormt de door curatoren opgestelde be
groting.
Voor de rijksuniversiteiten en hoge
scholen komt de bijdrage voor honderd
percent ten laste van het rijk, voor de Am
sterdamse gemeentelijke universiteit voor
95 percent en voor vijf percent ten laste
van de gemeente.
,De bestaande bijzondere universitei
ten en hogescholen ontvangen uit 's rijks
kas eveneens een bijdrage van 95 percent,
voorzover daarbij niet wordt uitgegaan
boven hetgeen naar de maatstaf van de
hier te lande heersende opvatting tot uit
rusting en bestand van universiteit of eco
nomische hogeschool behoort.
Deze grenzen zijn moeilijk nader vast te
leggen wegens de dynamiek van de weten
schap.
Bestuur
In het wetsontwerp zijn bepalingen op
genomen waardoor de bestuurskracht van
rijksuniversiteiten en technische hoge
scholen wordt versterkt. Zo wordt bijvoor-
b eld een vierjarige zittingsperiode voor
voorzitter en secretaris ingevoerd. Elke
instelling stelt haar eigen bestuursregle
ment op.
Verder wordt bepaald, dat indien dit
ter bevordering van de goede gang van het
onderwijs noodzakelijk is, curatoren een
regeling kunnen instellen, welke de moge
lijkheid opent aan een student, die binnen
tenminste tweemaal de daarvoor gestelde
studieduur het eerste examen niet met
goed gevolg heeft afgelegd, in de betrok
ken studierichting het recht tot het bijwo
nen van het onderwijs te ontzeggen. Het
recht op het afleggen van examens wordt
echter niet ingetrokken.
Voor de bestaande bijzondere universi
teiten en hogescholen vervalt de eis van
bekrachtiging van een hoogleraarsbenoe
ming door de Kroon en die van de parafe
ring van de diploma's door de commissie
van toezicht.
Beschermde titels
De wet kent tot nu toe generlei bescher
ming van academische titels. Het nieuwe
O' twerp omvat een regeling van de titula
tuur bij het wetenschappelijk onderwijs.
Deze is echter beperkt tot die titels, welke
verbonden zijn aan het bezit van een aca
demische graad. Naast de reeds gebruike
lijke titels van doctor (dr.). meester in de
rechten (mr.) en ingenieur (ir.), worden
voorgesteld de titel magister(mg.) voor
degenen, die een doctoraal examen hebben
afgelegd, waaraan niet de titel van mr. of strafbaar gesteld.
Ingrid Bergmann
37i. L ars Schmid
„doen" Amsterdam
tijdens hun driedaags
bezoek aan ons land.
Lars Schmid, die ge
rechtigd is in Europa
de Amerikaanse mu
sical „My fair lady"
ten 'tonele te brengen,
bezocht maandag ook
het Rotterdamse
Luxor-theater. Hij
noemde de accom
modatie voldoende.
Daar de besprekingen
nagenoeg voltooid
zijn, zal dan ook wel
niets meer de voor
genomen Nederland
se première van „My
fair lady" begin ok
tober in Rotterdam
in de weg staan. De
opvoeringen zullen
door Nederlandse ar
tiesten in het Neder
lands ivorden ge
bracht. De vertaling
is in handen van
Seth Gaaikema, die
o.a. bekendheid kreeg
door enige liedjes,
die hij voor Wim Kan
schreef. De Neder
landse produktie be
rust bij de heer
Schmid, de heer W.
Hofman, directeur
van de Rotterdamse Kunststichting en de heer mr. P. A. Meerburg, directeur van het
Nieuwe De La Mar-theater. De financiering geschiedt voor de helft door de heer
Schmid, terwijl Nederlandse particulieren de andere vijftig procent voor hun reke
ning nemen. Met ballet, koor en orkest meegerekend zal het muzikale blijspel een
bezetting van 70 tot 80 man krijgen. Verwacht wordt, dat het acht maanden in ons
land zal draaien en behalve in Rotterdam ook in Den Haag en Amsterdam te zien
zal zijn. Lars Schmid en Ingrid Bergmann woonden een deel bij van de Snip en
Snap-revue.
Advertentie
In GARAGEBEDRIJF wordt gevraagd
voor het voeren van dcb.adm., loonadm. en het houden van de kas.
Br. met opgave van ref. en verlangd salaris onder no. 1903.
In Utrecht is maandag een 28-jarige
Utrechtse chauffeur, J. C. v. D., in zijn
woning gearresteerd, verdacht van de
moord door wurging op de 40-jarige
Utrechtse prostituée A. J. M., waarover
gisteren bericht werd. De man is, in af
wachting van zijn verhoor door de rechter
commissaris, ingesloten.
Muzikale Speurtochten
In Haarlems Historie
door
los. de Klerk
Een bundel van los. de Klerk's muziek
historische artikelen, die vroeger in
onze bladen zijn gepubliceerd. 80 Blad
zijden, geheel op kunstdrukpapier, ver
lucht met 20 illustraties, gekartonneerd
Prijs 0.75
Verkrijgbaar aan de kantoren van ons
blad en bij het Concertbureau Alphe-
naar, Kruisweg 49, Haarlem.
Het verbondsbestuur van het N.V.V.
heeft zich in zijn gisteren gehouden verga
dering bezig gehouden met de discussie met
het hoofdbestuur van de N.O.V. Het heeft
besloten een onderhoud aan te vragen met
het hoofdbestuur van het N.O.V.
In een brief aan de Tweede Kamer heeft
de minister van Binnenlandse Zaken, mr.
E. H. Toxopeus, meegedeeld zich aan te
kunnen sluiten met de conclusie van Ge
deputeerde Staten van Utrecht, om ten
aanzien van een eventuele grenswijziging
tussen Utrecht en Gelderland de ontwik
keling van het gebied Scherpenzeel en
Renswoude af te wachten en over enkele
jaren de situatie nader te bezien. Gede
puteerden van Gelderland hebben ver
klaard zich met de opvatting van hun col
legae in Utrecht te kunnen verenigen om
dat men niet voldoende grond aanwezig
acht voor een overgang van de gemeente
Scherpenzeel naar de provincie Utrecht.
Zij vrezen ernstig verzet van de bevolking
van Scherpenzeel tegen eèn toevoeging van
deze gemeente aan Utrecht, gevolgd door
een samenvoeging met Rénswoude.
Advertentie
Vier werkelijk betrouwbare middelen
helpen elkaar en doen wonderen I
waar
Tegen pijnen en griep. Geschikt voor de gevoeligste maag,
want die wordt beschermd door het bestanddeel Chefaro*.
20 tabl. 10.80. Voordelige gezinsverpakking 100 tabl. (3.50
ir. is verbonden, alsmede de titel bacca
laureus een b. achter de naam, met toe
voeging van een of meer letters, die de stu
die aanduiden). Het voeren van deze titels
zonder daartoe gerechtigd te zijn wordt
De stichting Contactcentrum Bedrijfs
leven-Onderwijs heeft een rapport gepu
bliceerd over een door haar ingesteld on
derzoek naar het vakantiewerk, dat in de
zomer van het vorig jaar door leerlingen
van het v.h.m.o. werd verricht. Gebleken
is dat 13.274 (48 pet.) jongens en 3.945 (29
pet.) meisjes in die periode in loondienst
werkzaam zijn geweest. De rectoren en
directeuren hebben tegen deze omvang
van het vakantiewerk in het algemeen geen
bezwaren geuit.
De indeling naar schooltype toont aan,
dat bij de gymnasia relatief belangrijk
minder leerlingen vakantiewerk hebben
verricht. In doorsnee stond de ondervraag
de jeugd wantrouwend tegenover de en
quêteurs, veelal omdat zij veronderstel
den met de belastingen te doen te hebben.
De cijfers moeten dus als een minimum
worden beschouwd, want velen verzwij
gen, om diverse redenen, het vakantie
werk liever.
Het rapport deelt mee dat 13 pet. van
de jongens en 16 pet. van de meisjes niet
langer dan één week hebben gewerkt. Lan
ger dan drie weken waren respectievelijk
40 en 27 pet. werkzaam. Bij de schoollei
ders bestaat de indruk dat een periode
van meer dan drie weken een nadelige
invloed heeft, omdat dan de eigenlijke va
kantie in het gedrang komt en de leerlin
gen onvoldoende uitrusten. Sommige di
recteuren beschouwen vier weken als een
maximum, anderen leggen de grens bij
twee weken. Een rector wijst op de ver
antwoordelijkheid van de werkgevers in
dit opzicht.
Voor- en tegenstanders van het vakan
tiewerk hebben de opstellers van het rap
port een aantal voor- en nadelen opge
somd, dat eigenaardig genoeg soms de
zelfde uitgangspunten heeft. Men wijst op
de nadelige invloed van bepaalde milieu's
de bevordering van een materialistische
geest, de onvoldoende „echte" vakantie en
het vaak lage niveau van de werkzaam
heden. De voorstanders daarentegen be
roepen zich op de volgens hen positieve
factoren: het leren kennen van andere so
ciale milieu's, de financiële steun bij het
realiseren van vakantieplannen, de nutti
ge besteding van een deel van de vakantie
en de kennismaking met het maatschap
pelijk werk, die voor velen een stimulans
kan zijn wat verder te kijken dan het
eindexamen.
De door de leerlingen verrichte arbeid ge
schiedde voornamelijk bij industrie, am
bacht, land- en tuinbouw, handel, verkeer,
banken, verzekeringskantoren, kranten-
bezorgen, ziekenhuizen en huishoudelijk
werk. Negentig percent van de jongens en
zeventig percent van de meisjes heeft ge
werkt in de eerste vier categorieën, twin
tig percent van de meisjes verrichtte ar
beid in de laatste twee sectoren.
WIE DE GESCHIEDENIS van het muziekleven in West-Friesland gaat bestuderen,
vindt in de door hem aangeboorde archiefbronnen rijkelijk bijzonderheden over de
zangvereniging „James Kwast", die ruim zeventig jaar geleden, op 15 maart 1889
werd opgericht. Het werd onder leiding van zijn dirigent Willem Saai wereldberoemd
en tot in onze dagen heeft de naam van „de Wognummers" een haast legendarische
klank behouden. Het koor was evenwel niet de enige zangvereniging in de kop van
Noordholland, die de uitspraak „Frisia non cantat", althans ten aanzien van West-
Friesland, logenstrafte. Op tal van koorwedstrijden en festivals hebben verscheidene
Westfriese koren ook te Haarlem getuigd van hun uitstekend gehalte en opnieuw
heeft een koor uit het noorden van de provincie in onze stad voor een muzikale
verrassing gezorgd.
Het ^vas „Hoorns Kamerkoor", dat onder
directie van Willem Talsma maandagavond
op het concert, in samenwerking met de
organist Klaas Bolt in de Nieuwe Kerk
gegeven, een programma tot uitvoering
bracht, in hoofdzaak bestaande uit werken
van 16de- en 17de-eeuwse componisten.
Het kwam mij voor, dat het klankkarakter
van het orgel, zo bij uitstek gunstig voor
16de- en 17de-eeuwse orgelmuziek en voor
werken van Bach, beslissend was geweest
voor de keuze der koorcomposities. Wan
neer inijn veronderstelling juist 1s,;dan wil
ik een woord van bijzondere waardering
voor het stijlbegrip van de concertgevers
hieraan toevoegen. Met orgelwerken van
Scheidemann, Pachelbel. Buxtehude en
Bach kwam er een voorbeeldige eenheid
tot stand, mede door het liturgisch karak
ter der koorwerken en orgelkoraalvaria-
ties en voorspelen.
„Hoorns Kamerkoor" wordt gevormd
door uitstekende stemmen, die in een zeer
gunstige verhouding in het ensemble ver
enigd zijn. De zangeressen en zangers ken
nen de dienstbaarheid aan de muziek, die
zij vertolken en dit besef heeft een bij
zonder fraaie eenheid van koorklank mo
gelijk doen worden, ook voor de stem
groepen afzonderlijk. Een weelde van
dynamisch gevoelig geschakeerde klank
hoorden de helaas zeer weinige belang
stellenden voor dit concert bij de in een
voudige gezongen Psalmen 55 en 121. een
stemmig en in de vierstemmige zettingen
van Goudimel en Sweelinck.
De schoonheid van oude Engelse litur
gische muziek werd vertegenwoordigd met
een „Ave verum" van William Byrd. Van
de katholieke componist Ludwig Seuft
wiens liederen door de grote hervormer
Maarten Luther zo gewaardeerd werden,
zong het koor het expressieve „Mag ich
Unglück nicht widerstahn" en van de pro
testant Heinrich Schiitz het motet: „Also
hat Gott die Welt geliebt".
In corresponderende afwisseling met
orgelspel van Klaas Bolt werd het koraal
„Jesu, meine Freude" in de bewerking van
J. S. Bach gezongen en een opvallend
renaissancistisch, madrigaalachtige com
positie van Giovanni Giacomo Gastoldi „In
dir ist Freude". met fraaie buigzame klank.
Klankverzorging is wel een der meest
frappante uitvoeringseigenschappen van
de dirigent. Het leek mij wel nodig, dat
de aandacht voor verstaanbaarheid en de
daarmede samenhangende articulatie gro
ter wordt en eveneens die voor concreter
melodische vormgeving. Het gevaar voor
vervaging van deze elementen is zeker niet
denkbeeldig.
Het debuut van het Hoornse koor te
Haarlem is echter voortreffelijk geweest
en gaarne roep ik het gezelschap een tot
weerziens toe.
In Frankrijk is een omvangrijke schilde
rijenzwendel ontdekt, die betrekking heeft
op talrijke doeken welke valselijk aan
zeer bekende moderne schilders zijn toe
geschreven. Zevenendertig van deze doe
ken zijn in beslag genomen. Zij zijn ten
onrechte toegeschreven aan Vlaminck,
Jongkind, Morizot, Rouault, Monnet, Te-
niers, Corot, Sisley, Lancret, Gauguin, Mo-
digliani, Connington, Picasso, Matisse, Re
noir, Degas, Pissaro en Guardi.
Vijf valse „Vlamincks" zijn ten verkoop
aangeboden. De politie is er achter geko
men, dat deze doeken van mevrouw De
Boulat, die het kasteel De Mazères bij
d'Azay-le-Rideau bewoont, afkomstig zijn.
Bij een huiszoeking zijn negen andere val
se Vlamincks in beslag genomen. Enkele
van de valse stukken zijn door een zekere
Claude Jager uit Tours vervaardigd, die
bekend heeft vijf Vlamincks, drie Modig-
liani's, drie Gauguins, twee Roualts, een
Degas en een Renoir geschilderd en gesig
neerd te hebben.
Mevrouw de Boulat en Jager zijn in staat
van beschuldiging gesteld (AFP).
Klaas Bolt heeft het oude orgel van de
kerk in al zijn helderheid van klank en in
een schoon evenwichtig lijnenspel laten
klinken bij de uitvoering van een Voorspel
van Heinrich Scheidemann, aantrekkelijke
variaties en een koraalbewerking van
Pachelbel, een Preludium en een niet in
teressante Fuga in F van Buxtehude, twee
koraalvoorspelen van Bach en een duide-
lijk-geformuleerde Fuga in Bes van J. F.
Handel. Het waren gave en gezond-muzi-
kale vertolkingen, die er toe bijdroegen
het voorname peil van dit kerkconcert te
handhaven.
P. Zwoanswijk
(Van onze correspondent in Brussel)
Minister De Schrijver zei maandag op
de Rondetafelconferentie te Brussel dat
opnieuw bloedige twisten tussen stammen
waarbij drie negers werden gedood en
negentien zwaar werden gewond, te be
treuren vallen. Hij vroeg de Kongolese de
legaties van Brussel uit een oproep tot
het bewaren van rust en vrede te laten
uitgaan. De gevechten ontstonden tussen
negers in Katanga te Jadotstad en uit de
Kasai-provincie uitgewekenen. De Kongo
lese gendarmerie heeft onder Belgisch
bevel de orde hersteld.
Kasavoeboe was op deze vergadering
nog niet aanwezig, maar het gerucht liep
dat het geschil tussen Kasavoeboe en zijn
delegatie was opgelost. Een vertegenwoor
diger van de Abako verklaarde dat de
Rondetafelconferentie moet worden beslo
ten met de formatie van een voorlopige
regering, een verklaring die door de
meeste Kongolese afgevaardigden op luid
protest werd onthaald. De oppositie van
de Kongolese delegaties tegen de Abako
is, naar waarnemers menen, een nieuw
feit dat het bestaan van het eenheids
front der Kongolese delegaties in gevaar
brengt. De Belgische regeringsafgevaar
digden zijn over dit scherpe conflict niet
gerust. Men wenst namelijk te voorko
men dat de Abako-delegatie de R.T.C. ver
laat en opnieuw zou weigeren aan de be
staande verkiezingen deel te nemen. De
R.T.C. heeft twee gemengde commissies
ingesteld, die de problemen van de voor
bereiding van de verkiezingen en van de
structuur van de Kongolese staat zullen
bestuderen. Men wil hierdoor beletten dat
de conferentie in het slop van eindeloze
discussies terechtkomt. Er werd een ak
koord bereikt over de tekst van de oproep
van de Kongolese delegaties tot Kongo,
welke door de socialistische senator Rolin
was opgesteld.
(UPI) De Kongolese leider Patrice
Loemoemba, die een week geleden uit de
gevangenis werd ontslagen, begint met
zijn Nationale Kongolese Beweging een
steeds voornamere rol te spelen op de
R.T.C. Aan zijn beweging werden maan
dag zes zetels toegekend in plaats van
twee zoals eerst de bedoeling was. De Kon
golese Nationale Beweging is nu een ster
ke derde macht geworden op de conferen
tie. In het „kaï'tel" van zeven politieke
partijen waaronder de machtige Abako-
partij, komen lelijke scheuren. De Natio
nale Partij voor de Vooruitgang keert zich
steeds meer af van de anderen die een
federaal Kongo voorstaan, en in de Aba-
ko-partij is na het vertrek van Kasavoe
boe tweespalt ontstaan.
(Van onze correspondent in Bonn)
Indien de Russen werkelijk ontspanning
in de wereld wensen, dienen zij een eind
te maken aan de politiek tegen het Duitse
volk zoals die steeds weer in Rusland wordt
gevoerd. Dit heeft de bondskanselier Ade
nauer geschreven aan de minister-presi
dent Kroesjtsjev in zijn brief, die op 14
januari jl. te Moskou aan de Russische
regering is overhandigd. Inmiddels is de
ze brief vrijdag door Kroesjtsjev beant
woord. Beide brieven, zo zegt men te
Bonn, zijn wat de toon aangaat niet on
vriendelijk. Naar de inhoud kan men even
wel geen wezenlijke verandering van de
wederzijdse standpunten ontdekken.
Speculaties hoort men thans vooral naar
aanleiding van de analyse van de zinsne
de uit Adenauer's brief, waarin hij zegt dat
„het nooit te laat is om iets goed te ma
ken". Beoogt, zo vraagt men zich af, de
bondskanselier, die de komende maanden,
vlak voor de topconferentie in mei aan
staande, een wereldreis gaat maken te ko
men tot een persoonlijk gesprek met
Kroesjtsjev? Met in zijn rug de steun van
de Westberlijnse burgemeester Willy
Brandt, die juist dezer dagen zijn socia
listische partijgenoten heeft opgewekt in
zake Berlijn Adenauer te steunen. Met
die steun achter zich acht Adenauer, zo
zegt men hier, zich sterk genoeg op het
binnenlandse front om een nieuw gesprek
met de Russische leider aan te gaan. Voor
lopig gaat het overigens nog slechts om
een speculatie, maar gezien de bijzondere
vitaliteit en vechtlust van de bondskanse
lier is deze redenering niet onlogisch.
In Adenauer's brief, die gistermiddag te
Bonn is gepubliceerd, wordt voorts gezegd
dat Bonn onmiddellijk zal toetreden tot het
ontwapeningspact van Rusland en de wes
telijke Grote Drie, wanneer hiermee in
derdaad een algemene gecontroleerde ont
wapening wordt beoogd. Van eenzijdige
Westduitse ontwapening, zoals de Russen
wensen, wil de bondskanselier niets weten.
„Deprimerend"
Verder wijst Adenauer Kroesjtsjev op
nieuw op de tegenstrijdigheid van diens
buitenlandse politiek inzake het zelfbe
schikkingsrecht. Aan de ene kant, zo zegt
men algemeen in de Westduitse hoofdstad
en zo zegt met andere woorden ook Ade
nauer, eisen de Russen voor de eerste de
beste Afrikaanse negerstam dit recht op
z< "fbeschikking. Aan de andere kant staat
Kroesjtsjev op het blijvend voortbestaan
van de twee Duitse staten, op het sluiten
van een Russisch-Oostduits vredesverdrag
waarmee hij het Duitse volk dit recht op
zelfbeschikking ontzegt. In hetzelfde vlak
ligt ook Kroesjtsjev's oplossing van het
probleem Berlijn: hij wil van West-Berlijn
een vrije stad maken en de bevolking niet
het recht geven zich daarover uit te spre
ken, maar wel zichzelf het recht geven de
westelijke Grote Drie op een gegeven ogen-
In Bonn staat deze Russisch-Westduitse
briefwisseling doorlopend in het middel
punt der politieke belangstelling. Hoffelijk
en zakelijk schrijven beide staatslieden el
kaar, maar naar de inhoud bestaat er een
kloof tussen beiden, hetgeen men van West
duitse zijde deprimerend en weinig goeds
belovend voor de toekomst noemt. Het po
sitieve element van de briefwisseling is
dat daaruit blijkt dat men met de Russen
rustig kan praten en dat men zonder
scheldpartijen eikaars argumenten wil
aanhoren.
Duister
Króesjtsjev schrijft, dat het voorstel om
een vredesverdrag met Duitsland te slui
ten een tastbaar bewijs is van de erken
ning door de Sovjet-Unie van het recht van
de Duitsers op zelfbeschikking. Hij zegt de
indruk te hebben, dat de bezwaren van
de Westduitse regering tegen het sluiten
van een vredesverdrag ingegeven zijn dooi
de vrees om de bases van een politiek van
wraak te zien verdwijnen. Zij die het vre
desverdrag van de hand wijzen en de kwes
tie van een herziening der grenzen opwer
pen, denken dat zich een gelegenheid zal
voordoen om dez kwestie met geweld op
te lossen, aldus Kroesjtsjev.
De woorden die Adenauer onlangs in Ro
me heeft gesproken en in het bijzonder de
toespelingen op „de bijzondere taak van
Duitsland in de strijd tegen het commu
nisme", herinneren aan „de meest duiste-
te kanten van het recente verleden van
Duitsland", zo zegt Kroesjtsjev.
Ten slotte verklaart de Russische premier,
dat als de Sovjet-Unie in Bonn geen begrip
ontmoet, zij geen andere keus zal hebben
dan het tekenen van een apart vredesver
drag met Oost-Duitsland met alle daaraan
verbonden consequenties, inbegrepen die
voor West-Berlijn.
COALBROOK, ZUID-AFRIK A (UPI)
De hoop op redding van de 440 mijn
werkers die reeds elf dagen opgesloten
zijn na instortingen in de Clydesdale-
mijn, behoeft nog niet geheel te worden
opgegeven, zo heeft een functionaris van
de mijn verklaard. De kans op redding
leek vrijwel verkeken toen de drie duim
in doorsnede zijnde gaten, die naar het ni
veau der ingeslotenen zijn geboord, zich
met water vulden.
Inmiddels is dit water weggezakt en
thans wordt aangenomen dat het was bin
nengesijpeld uit de doorboorde rotslagen
en niet afkomstig was van het niveau
waar de ingesloten mijnwerkers zich
moeten bevinden. Zo spoedig mogelijk zal
blik te verbieden langer troepen in Ber- nog een derde gat worden geboord/ werd
lijn te houden. door de functionaris verklaard.
