VenkoJk
Kerstklanken van over de gehele wereld
ana
organist
Sterrenwacht-voor-iedereen
in voorbereiding
Ceder
GROTE WILDAV0ND
KERSTDINERS
KAREL SAMSON
Recital van meesterpianist
Hans Richter-Haaser
Baconexport naar
Engeland wordt
gestimuleerd
Jazz-zanger krijgt
geldboete
Hendrik de Vriesprijs aan
Belcampo uitgereikt
Mei de feestdagen
een verzorgd uiterlijk
HET VERRE OOSTEN
12
Nederlandse scholier
naar de Ver. Staten
Initiatief van kweekschoolleraar
in Brabants stadje Oudenbosch
Kerkelijk nieuws
GEEFT SFEER
aan uw KERSTFEEST
VAN DER MEER
LUIDSPREKERS
CYCLOOP BAR
DONDERDAG 22 DECEMBER 1960
De overnameprijs voor baconvarkens is
woensdag door het Produktschap van Vee
en Vlees op zijn vergadering in Utrecht
met zes cent verhoogd tot 2,34, 2,25 en
2,22 per kilogram geslacht gewicht voor
de verschillende kwaliteitsklassen. De ge-
wichtsgrenzen worden gehandhaafd op 63
tot 8 kilogram.
Deze maatregel is genomen om de bacon
export naar Engeland enigszins te stimu
leren, nu de prijzen op de binnenlandse
markt dank zij een grote export naar
Frankrijk zijn gestegen. Men wil namelijk
met het oog op de toekomst de Engelse
markt toch van een zeker kwantum bacon
varkens blijven voorzien.
De Franse grenzen zijn nog steeds open
voor de import van varkens unit Neder
land, hetgeen, samen met de gebruikelijke
grotere vraag in de kersttijd, een verho
ging van de prijzen op de binnenlandse
markt tot gevolg heeft gehad. Voor deze
week werden exportaanvragen ingediend
voor 5000 levende en 15.500 geslachte var
kens, 153 ton hammen, 79 ton schouders
en 6 ton karbonaden; de heffing op de ex
port naar Frankrijk is nog steeds 15 gul
den per varken.
De voorzitter van het produktschap. de
heer Joh. de Veer, noemde het huidige
prijspeil verheugend. Hij vestigde de aan
dacht op de versnelling van de EEG, die
onder meer een verlaging van de invoer
rechten en een verruiming van het han
delsverkeer zal impliceren. Nederland is.
zo zei hij, het enige land dat het tekort in
Frankrijk kan opvullen, en het moet zor
gen dat het voldoende varkens heeft om
dat te blijven doen, zadat de Fransen niet
zelf hun varkensstapel gaan uitbreiden.
Maarten Engwirda uit Grootebroek zal
maandag 26 december naar New York
vertrekken om Nederland daar te ver
tegenwoordigen op het New York Herald
Tribune Forum 1961. Na een selectie onder
auspiciën van het ministerie van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen is Maar
ten, leerling van een Westfries Lyceum te
Hoorn, als deelnemer aangewezen.
Het doel van het forum is middelbare
scholieren uit de gehele wereld in de ge
legenheid te stellen vriendschap te sluiten
met de bewoners van de V.S., het schooi
en gezinsleven te delen met Amerikaanse
scholieren van dezelfde leeftijd en ten be
hoeve van het gastland een bijdrage te
leveren tot de belangstelling in, de kennis
van en een beter begrip inzake andere
landen. De deelnemers, middelbare scho
lieren tussen 16 en 19 jaar uit 33 landen,
zullen gedurende hun verblijf in Amerika
bij drie verschillende gezinnen worden
ondergebracht Zij zullen lessen volgen op
Amerikaanse scholen. Eén keer per week
zullen groepen van twaalf buitenlandse
forumdeelnemers met twaalf leeftijdge
noten bij elkaar komen om van gedachten
te wisselen over opgedane indrukken of
over vraagstukken van algemene strekking.
Eind maart of begin april keren alle deel
nemers naar hun land terug.
„RECITAL VAN DE MEESTERPIANIST" Hans Richter-Haaser was de aan
beveling die prijkte op de affiche ter aankondiging van het tweede concert in
de Meesterserie van de concertdirectie Koning. Het is de taak van impresario's
om hun cliënten aan het publiek te „verkopen" en daarbij mag van dik hout
planken gezaagd worden. Maar ditmaal kan de aanbeveling zonder voorbehoud
door de critiek worden overgenomen. Richter-Haaser (in Haarlem door zijn
solistisch optreden met het N.Ph.O. geen onbekende) is inderdaad een meesterlijk
pianist, iemand die van de piano werkelijk zijn instrument gemaakt heeft waar
mee hij nieuwe lagen van muzikale ervaring aanboort.
Opdat in dit proces het instrument zijn
maximale werking heeft, moet de speler
een tweezijdige aanpassing volbracht heb
ben: in de eerste plaats die van het hem
door de natuur geschonken manuaal aan
de mechanische eigenaardigheden van het
speeltuig, vervolgens van zijn innerlijke
voorstellingen omtrent het werk dat hij
wil vertolken aan het aldus „eigen"-ge
maakte medium. Dit, de hand-having, de
hantering van het instrumentale, zo men
wil: in de lagere en de hogere zin, is
techniek. En alleen wanneer aan deze
voorwaarden voldaan is, komt de ruimte
vrij ivaarin het contact met de muziek
zich kan voltrekken, en daar doorheen het
contact met de luisteraar. Alsdan kan men
van een vertolking spreken.
VERGELEKEN bij 't recital, dat Richter-
Haaser verleden jaar in dezelfde concert
reeks gaf, leek zijn spel wat betreft beide
bovengenoemde voorwaarden gewonnen te
hebben. Hij beheerste het instrument nog
vollediger, de klank was rijker, het palet
veelkleuriger, en deze elementen stelden
hem in staat door middel van de techniek
een bredere visie te ontwerpen. Er was
vroeger in zijn spel een zekere degelijk
heid. die sympathiek aandeed maar tevens
het blikveld op de uitgevoerde werken
enigszins vernauwde. Ongetwijfeld is Rich
ter-Haaser ook nu nog geen „briljant" pia
nist, en hij zal het nooit worden. Hij is
niet iemand die de diepte van de opper
vlakte laat voelen door dat oppervlak zo
intensief mogelijk te polijsten, maar hij
werkt vanuit een gulhartige vertrouwdheid
met de binnenkant van de muziek, waar
bij de schittering, het „briljante" effect
als het ware secundair optreden het
zijn de vonken die in het vuur van het
spel er af schieten.
ER IS DAN OOK een licht overwicht
op te merken in de kwaliteit der vertol
kingen ten gunste van die muzikale wer
ken die met deze richting van-binnen-naar-
buiten (het buitenste als „effect" van het
binnenste) corresponderen. Vrijwel voort-
durend boeiend was een Sonate van Schu
bert, no. 8 in c kleine terts, hetgeen, ge
zien de onvermijdelijke inzinkingen van
deze componist op het punt van thema
verwerking wel iets zegt. Het tarantella-
ritme van de finale kreeg een bindende
spanning door de sterke impuls waarmee
het geladen was. Knap gespeeld, maar in
bovenbedoelde betekenis niet „oppervlak-
kig" genoeg, waren de tweede Ballade van
Liszt en een (waardeloos) „Poème Sata-
nique" toe maar! van Alexander
Scriabine.
DE TWEEDE HELFT van het program
ma was geheel aan Beethoven gewijd, op
Op veertien januari van het komende
jaar wordt in Oudenbosch bij Breda een
„volkssterrenwacht" geopend. Ze krijgt de
naam Simon S te vin.
Met die opening gaat een lang gekoester
de wens van broeder Erich in vervulling,
die jaren aan dit project heeft gewerkt.
Deze broeder Erich, leraar aan de
kweekschool Saint Louis in Oudenbosch is
een bekend amateur-astronoom. Samen
met de heer Tj. E. de Vries stelde hij de
„W.P.-atlas van het heelal" samen, die bij
velen in den lande een gunstig onthaal
heeft gehad, een boek van amateurs voor
amateurs! Maar broeder Erich heeft het
niet bij schrijven gelaten. In Oudenbosch
heeft hij een groep assistenten om zich
heen verzameld, die een program hebben
ontworpen om zelf kijkers te bouwen en
de inrichting van de sterrenwacht voor te
bereiden. De kijkers, die in Oudenbosch
zijn gemaakt, zijn zonder uitzondering
spiegelkijkers. De z.g. reflectors waarbij
maar een glas-oppervlak nauwkeurig hol
geslepen behoeft te worden, dat na het
slijpen wordt verzilverd. De hierop terug
kaatsende stralen van het licht vertonen
geen kleurschifting, terwijl de kwaliteit
van een goede spiegelkijker niet bij die
van de lenzenkijkers achterstaat.
Vierentwintig assistenten hebben zo'n
spiegelkijker zelf gefabriceerd en kunnen
nu thuis op de ogenblikken die het guns
tigst zijn eigen waarnemingen doen.
Traditie van eeuwen
Hiermee is een traditie van eeuwen
voortgezet, want van oudsher is de ster
renkunde een wetenschap, waaraan ook
vele amateurs hebben bijgedragen. F. W.
Herschell bijvoorbeeld (1738-1822), die de
planeet Uranus ontdekte en later nog twee
satellieten van Saturnus, alsook achthon
derd dubbelsterren en tweeduizend storm-
nevels en zich voorts naam verwierf door
het bouwen van zeer goede kijkers, was
een musicus te Bath in Engeland. Verder:
de ambtenaar Schroeter, die studie maak
te van de maanbergen en de planeten, W.
Beer, die na zeer nauwkeurige metingen
een prachtige maankaart maakte: een
bankier. Schwabe was een apotheker, Loc
ker ambtenaar op een ministerie. En zo
zouden we er nog velen kunnen noemen,
die hun steentje hebben bijgedragen tot
de bevordering van deze tak van weten
schap.
Ook Nederland heeft er zijn aandeel in
geleverd en doet dat nog. De meeste ama
teurs hebben zich aangesloten bij de Ver
eniging voor weer- en sterrenkunde, die
ongeveer tweeduizend leden telt en een
blad, „hemel en dampkring", uitgeeft.
Verschillende werkgroepen houden zich
bezig met onderzoekingen van zeer uiteen
lopende aard. Deze amateurs hebben al
twee maal een expeditie uitgerust om bij
zoneclipsen waarnemingen te doen. In juni
1954 gingen er ruim veertig naar Figeholm
in Zweden en in september 1959 vertrok
ken dertig hunner naar de Canarische
eilanden om de verduistering van 2 okto
ber 1959 mee te maken.
Pedagogisch centrum
De Oudenbossche broeder vond het jam
mer, dat er nog zo veel mensen zijn, die
van de sterrenhemel vrijwel niets weten.
Daar moest wat aan gebeuren! Broeder
Erich wist, dat in Amerika en Duitsland
volkssterrenwachten bestaan, die ten doel
hebben, het grote publiek vertrouwd te
maken met de astronomie. Waarom zou
dat in Oudenbosch onmogelijk zijn? Dus
toog men aan het werk. Het bleek moge
lijk in de koepel boven op het Aloisius-
gebouw in het stadje een kijker te plaat
sen. Het is een lenzenkijker met een ob
jectief van tien cm. doorsnede, waarnaast
een volgkijker met een objectief van zes
cm. De bedoeling is, elke avond kleine
groepen belangstellenden te ontvangen,
deze eerst te onderrichten omtrent het
geen ze gaan zien en hun duidelijk te ma
ken, wat het belang daarvan is. De be
spreking wordt verduidelijkt door dia's,
zodat ieder het grote verband leert zien,
waarin de kleine stukjes, die men door de
kijker te zien krijgt, geplaatst moeten wor
den.
Het belang van zo'n pedagogisch cen
trum voor de sterrenkunde is moeilijk te
schatten. Het openen van een sterren-
wacht-voor-iedereen is een daad van moed
en vertrouwen. Een voorbeeld: Simon
Stevin (1548-1620), naar wie deze sterren
wacht wordt genoemd, was een Vlaams
wiskundige en vestingbouwkundige. Hij
stond in dienst van prins Maurits en was
eertijds diens leermeester. De mechanica
heeft het parallelogram van krachten en
de wet op de communicerende vaten aan
hem te danken. Hij is ook de uitvinder
van de decimaalbreuken en was een der
eersten, die populaire lezingen hielden
over astronomie. Hij deed dit voor vissers
en ambachtslieden. Vooral aan die lezin
gen is het te danken, dat zijn naam nu
aan deze sterrenwacht verbonden wordt.
De veertiende januari zal voor broeder
Erich en zijn medewerkers een grote dag
zijn. Op die dag wordt ook een tentoon
stelling geopend van kijkers, die door de
assistenten zelf zijn vervaardigd. Daarbij
zal ook het slijpen en polijsten van de
spiegelobjectieven worden gedemonstreerd.
Dat deze activiteit van de amateurs door
de vakastronomen wordt gewaardeerd,
blijkt uit de adviezen, die prof. Minnaert
uit Utrecht heeft verstrekt. Hij was het
ook, die de suggestie deed de naam van
Simon Stevin aan de sterrenwacht te ver
binden.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Meeden: J. Mostert. kand.
te 's Gravenhage. Aangenomen naar Hall:
G. P. Post, vicaris te Terneuzen.
Chr. Geref. Kerken
Tweetal te Zwolle: A. Rebel te Emmel-
oord en P. N. Ribbers te Noordsche Schut.
Beroepen te Apeldoorn-Zuid: A. C. Noort
te Groningen. Bedankt voor Sneek: Joh.
Prins te Groningen; voor Huizen (N.H.):
G. Blom te Meerkerk.
Geref. Gemeenten
Beroepen te Amsterdam-Centrum: A.
Vergunst te Rotterdam-Centrum.
Geref. Kerken
Beroepen te Hijum-Finkum: M. van
Harmeien, kand. te 's Gravenhage.
wiens harteklop de vertolkingen van Rich-
ter-Haase wel het meest volledig zijn af
gestemd. In het Ariose van de Sonate in
As, opus 110 bereikte hij prachtige mo
menten, en de bijna averechtse verwikke
lingen van de fuga wist hij tot een mo
numentale helderheid te herleiden. Hoog
tepunt van de avond vormden echter vier
toegiften: twee Sonate-delen en twee „los
se" Rondo's van Beethoven. De pianist
musiceerde hier zodanig vrij-uit, zó spelen
derwijs, dat het genoegen dat hij kenne
lijk in het spel beleefde tot een vreugde
voor zijn toehoorders werd.
Sa.s Bun ge
De in Kopenhagen wonende Amerikaan
se blueszanger Nat Russel is wegens han
del in verdovende middelen veroordeeld
tot een geldboete van 1000 kronen 550).
Hij werd schuldig verklaard aan het smok
kelen van marihuana voor persoonlijk ge
bruik. De marihuana was afkomstig uit
Nederland. Er was gevangenisstraf en uit
wijzing tegen hem geëist. Russel is een
week in arrest geweest.
De burgemeester van Groningen, de heer
J. Tuin, heeft de culturele prijs van Gro
ningen, de Hendrik de Vriesprijs, voor 1960
uitgereikt aan mr. H. P. Schönfeld Wichers,
schrijvende onder de naam „Belcampo".
Deze plechtigheid had plaats in de raad
zaal van het stadhuis in aanwezigheid van
diverse genodigden en noordelijke kunste
naars, onder wie de naamgever van de
prijs, Hendrik de Vries.
De prijs, die bestaat uit een bedrag van
500 en een zilveren medaille, is in 1946
door de raad van Groningen ingesteld en
wordt om de twee jaren aan een daar
voor in aanmerking komende vertegen
woordiger van het Groninger kunstleven
op letterkundig gebied toegekend. De eer
ste maal werd de naamgever, de dichter-
schilder Hendrik de Vries, met de prijs
begiftigd.
Prof. dr. K. H. Heeroma (pseudoniem
Muus Jacobse), voorzitter van de jury,
wilde Belcampo huldigen met zijn 25-jarig
jubileum als schrijver aangezien het pre
cies 25 jaar geleden is dat zijn eerste
Burgemeester J. Tuin reikt de Hendrik
de Vriesprijs uit aan Belcampo.
werk verscheen. Hij schetste Belcampo
als een voortreffelijk steller met een rijke
en oorspronkelijke verbeeldingskracht en
huldigde hem als drager van welbeha
gen en niet van wanhoop.
met een leuk, vlot
schemerlampje of een
sierlijke Salonplafonnier;
NX 74 18.»
Zeer ruime collectie
Kerstboomverlichting
k
VERDER GROTE KEUZE
houten schaarlampen,
v.a. ƒ17.50
Wandlampen,
v.a.
Plafonniers,
v.a.
2.95
9.50
SCHAGCHELSTRAAT 2
TELEF. 11157
Wij tonen u
compleet met km-teller enz.
2 3 versnellingen
ZIET. DE ETALAGES I
Moderne werkplaats voor reparatie,
onderhoud en service
KENNSMERI AAN 76 TELEFOON 5726
hoek Moerbergplantsoen.
A. AAAAA
Gevr. voor 2 ocht. p. week
een vlotte WERKSTER.
Aanmelden na 8 uur. Telef.
7049. Grahamstraat 180.
WERKSTER gevr. voor 1 of
2 ocht. per week. Steenbok
straat 11. Telef. 7748.
Gevraagd WERKSTER voor
hele of halve dagen. Brie
ven L 1772.
N.V. K.C.I., Baanstraat 34,
Beverwijk, vraagt MACH.-
STIKSTERS. Stuk loon,
hoog loon.
N.V. K.C.I., Baanstraat 34,
Beverwijk, vraagt voor di
rect JONGEMAN voor de
snijafdeling.
JUFFR. b.z.a. voor 1 of 2
midd. p. w. op kinderen te
passen. Telef. 02560-7059 of
Brieven L 1785.
Autog.-elektr. LASWERK
gevraagd. Hoogendijk, Turf
markt 4 rd., Haarlem.
STALLINGRUIMTE gevr.
voor luxe wagen, omgeving
Marktplein. Oosterduinweg
10. Telef. 7469.
STRANDHUISJE te koop
gevraagd. Brieven L 1779.
HUW. Wed. zoekt kennis
making met net persoon van
ong. 62 jaar. Brieven L 1776
Wie heeft verkeerde DA
MESFIETS meegenomen bij
Kort, Kennemerlaan op 5
dec.? Adres inf. Tollenslaan
4, Driehuis.
Wie heeft HARRY's AUTO
PED meegenomen? Heeft
deze zaterdag voor sigaren
winkel Werkhoven, Kenne
merlaan, laten staan. Gaarne
terug: Kon. Wilhelminakade
87 rood.
ZAALTJE TE HUUR voor
vergaderingen, lessen, clubs
enz. Brieven L 1771.
LUXE VERHUUR V.W. 1960
K. A. van Doesburg, Plane-
tenweg 20. Telef. 7320.
AUTORIJSCHOOL H. Ane-
pool, voor luxe en vracht
auto. Erk. Bovag instr. met
de nieuwste Opeis. Rijnstr.
91. Telef. 4565-6285.
Voor de feestdagen PRIMA
SLACHTKIPPEN en een
den. Beukenstraat 22.
TELEVISIE v.a. 6.p. w.
Alleen topmerken o.a. Blau-
punkt, Graetz. Siemens,
Philips. Ie betaling 3 mnd.
na proef. H.A.J.O., Da Cos-
talaan 36, Driehuis, Telef.
7116.
VANAF ZATERDAG 17 dec.
de gehele dag verkoop van
kerstbomen op het Velser-
duinplein. J. Aardenburg,
Wijk aan Zee.
Wilt U nog voor de Kerst
dagen TELEVISIE? Dan ge
lieve U omgaand te reageren.
Reeds v.a. 7.93 p. week. Ie
betaling 1 mei 1961. Hét
adres v. televisie is en blijft
Du Jardin, Koppestokstraat
29, Haarlem. Telef. 18768.
Ook voor radio's en bandre
corders.
LAAT UW TRAP door ons
beleggen met Marmoleum in
mod. kleuren. Vraagt prijs
opgave. Botman, Kennemer
laan. Telef. 5537.
VOOR UW WILD en GE
VOGELTE Stuyt's Poeliers-
bedrijf, Terrasweg 33, Sant
poort. Telef. 8245. Bestellin
gen worden thuisbezorgd.
Uitsluitend vers.
SLIJTERIJ „FLORA", Zee
weg 115, Telef. 5307. Extra
aanbieding: 1 fles Sherry
Garvey van 5.95 voor
4.50.
CREAM CRACKERS'DE LUXE'
.met het geheel eigen karakter.
Ook ZOUTARM
In pakken
ill
Heerlijk bros. <x.
Smakelijk.Licht s
verteerbaar. Met
jam, suiker of met
iets pittigs, een voed
zame en welkome
versnapering. y
Los 28 ctp. 100 gr.
Nieuw pak70ct
Vraagt gratis huidadvies van onze schoonheids
specialiste bij aankoop van uw cosmetica
Dr. DE HOOG
MAX FACTOR
HAMOL
THREE FLOWERS
enz. enz.
SPECIALE AANBIEDING
automatisch epileerpincet 2.95
luxe poederdozen vanaf 4.95
Béter slaagt u hd Al
CEDERSTRAAT 31 - IJMUIDEN-O. - TEL. 5610
PLANETENWEG 70 - IJMUIDEN - TEL. 8107
HAARDEN - KACHELS -
OLIESTOOK. Alleen de ge
renommeerde merken. Velo,
afd. verwarming, Tromp
straat 68, IJmuiden. Telef.
5198-8191.
Dagelijks verkrijgbaar: BOE
REN KRENTEBROOD 1.85
per stuk. Patisserie Dekkers,
Centrum Galerij. Telef. 4302
WOLLEN VESTEN, truien
en jumpers voor dames, he
ren en kinderen. Zeeman,
Bloemstraal 70, IJmuiden.
Telef. 4235.
NYLON ONDERJURKEN,
alle maten, gekleurd, brede
kant. Feestprijs 5.95. Swa-
german, Pres. Steynstraat
47/49.
oor alle soorten MEUBE
LEN rechtstreeks van de
fabriek. Swagerman, Pres.
Steynstraat 47/49.
SLAAPKAMER KLEEDJES,
leuke kleurige dessins 3.95.
Swagerman, Pres. Steynstr.
47/49.
Vervolg Luidsprekers
naar pagina 19
D"ch°oMÉ
Rustige sfeer om uw keus te doen
SPECIAALZAAK
voor GRAMMOFOONPLATEN
Kruisweg 64- 66 - Haarlem - Tel. 19019
bij Station - Parklaan
HEDENAVOND
SCHITTERENDE PRIJZEN
Geopend tot 2 unr
Uitstekende keuken bij
Chin.-Ind.-Cafe-Rest
ook om thuis te dineren.
Bestelt u s.v.p. vroegtijdig
KENNEMERLAAN 202-TEL. 4408
WAAROM ZO DRUK BIJ
door z'n zeldzaam fijne kaas en z'n uit
zonderlijk fijne vleeswaren tegen de
allerlaagste prijzen:
Echte boerenboter maar78 ct. per 250 gram
10 kersverse eieren voor 1.25
le klas Bowl, inh. 500 gram k 1.20
1 pot echte Gember maarB 0.70
Bestel bijtijds fijne braadkuikens
le Zelfbediening alhier geeft nog wat toe!
LANGE NIEUWSTRAAT 787 - TEL. 6381
NED HERV. GEMEENTE
Wijkgemeente Nieuwe Kerk, Kanaalstr.
vraagt
Brievenscriba Kerkvoogdij, Edison-
straat 29
|l|l|
