IN DE HAL VAN HET KASTEEL HING DE MISTLETOE
Père Noël - alias de kerstman - is de
grootste zakenman van Frankrijk
Soms schrijft hel leven
zelf een kerstverhaal...
Erbij
ZATERDAG 2 4 DECEMBER 1960
PAGINA ZES
„In de hall van 't kasteel hing de mistletoekrans,
hulst tooide de oude eikenhouten wand,
de gasten vermaakten zich met zang en dans,
Kerstmis zette de zorgen aan de kant".
ZO LUIDT het begin van een van de
bekendste Engelse kerstliederen, dat in
het begin van de vorige eeuw werd ge
componeerd. De aanhef van het lied ademt
de aanstekelij k-vrolijke atmosfeer van het
Engelse kerstfeest, dat eigenlijk een men
gelmoes is van sinterklaas, carnaval en
de piëteitvolle herdenking van Jezus' ge
boorte. Maar de strofen vormen de inlei
ding van een tragische kerstlegende van
enkele eeuwen geleden.
Het was op kerstdag, dat de lieftallige,
jonge dochter van een edelman in het
huwelijk trad met lord Lovell, de zoon
van een naburige burggraaf. Zij was nog
slechts een jaar of vijftien en de bruide
gom enkele jaren ouder. Beiden waren
knap van uiterlijk, door iedereen geliefd
en het paar zelf was tot over de oren
verliefd. Het huwelijksfeest vond plaats in
de grote hal van het kasteel van de baron
en iedereen uit de omgeving, van de hoge
adel tot de nederige dorpelingen, waren
voor het festijn uitgenodigd.
OVERAL IN HET kasteel klonk vrolijk
heid en gelach. De avond viel en de stra
lende bruid stelde voor dat het gezelschap
verstoppertje zou spelen. Is er voor een
dergelijk vermaak een betere plaats denk
baar dan een oud romantisch kasteel met
zijn eindeloos aantal vertrekken, nissen en
gangen?
De vrouwen en meisjes zouden zich ver
schuilen en de mannen en jongelingen
kregen tot taak haar te vinden. In een oog
wenk stoof het vrouwelijk deel van het
feestende gezelschap weg naar verborgen
plekjes en elk meisje hoopte vurig, dat
een aantrekkelijke jongeman haar zou vin
den. Want als beloning zou iedereen die
ontdekt werd, voor de rest van de festivi
teiten de gelukkige jongeman als partner
krijgen.
VANZELFSPREKEND wilde de bruid er
zéker van zijn dat zij door niemand an
ders dan haar bruidegom zou worden ont
dekt. Zij herinnerde zich dat in een
van de kamers in de kasteeltoren een oude
eikehouten kist stnd. Zij was er zeker
van dat ook hij zich deze kist zou herinne
ren, na tevergeefs gezocht te hebben op
Onze tuinen kamerplanten
de meer voor de hand liggende
De bruid kroop de smalle trap
toren op, tilde het zware deksel
kist omhoog, stapte in de kist en
deksel boven zich neer. Dit sloot
harde klap en plotseling besefte
haar schrik dat het in het slot
plekken, in een in 1S61 gepubliceerd kerstgedicht,
naar de getiteld „The oak chest" de eikènhou-
van de ten kist),
liet het
met een „The oak chest"( de eikenhouten kist),
zij tot Een familielid van dè auteur had de daar
gevallen herstelde kist gezien en de daarbij verhaal-
Niemand anders in hèt gebouw was er
van op de hoogte dat Lord Lovell was
teruggekeerd en van de geheime kamer
wist, zoals gezegd, geen levende ziel. Men
heeft nooit geweten hoe lang Lovell met
het hem verschafte voedsel het leven nog
heeft kunnen rekken, voordat hij de hon
gerdood stierf. Er waren verschillende
theorieën over Lovells mysterieuze ver
dwijning. Volgens sommigen zou hij na
zijn ontsnapping van het slagveld in de
rivier de Trent zijn verdronken. Niemand
minder dan de historicus lord Bacon ver
meldt in zijn „geschiedenis van Hendrik
VII", dat Lovell nog lange tijd in een grot
of een onderaards gewelf leefde.
was en alleen maar van buiten kon wor
den geopend.
Intussen ging het spelletje door. Luid
gelach klonk op, als er weer een meisje
werd ontdekt, totdat allen weer beneden
in de zaal waren teruggekeerd, allen be
halve de bruid.
DE MANNEN organiseerden een tweede
speurtocht en toen deze tevergeefs bleek
een derde, maar tenslotte moest men het
zoeken wel staken. De gasten vertrokken
in bedrukte stemming. De volgende och-
PAS IN het begin van de achttiènde
eeuw kwam de waarheid aan het licht.
In 1738 boekstaafde William Cowper, grif
fier van het Lagerhuis, dat bij de aan
leg van een nieuwe schoorsteen in min
ster Lovell een grote ondergrondse kamer
werd ontdekt met een tafel, waaraan het
geraamte van een man zat. Op de tafel
lagen o.a. een boek, papier en een pen.
In een ander deel van de ruimte vond
men een half vérgaan hoofddeksel. Alge
meen werd aangenomen dat dit de i-esten
waren van lord Lovell.
Niemand, kan met zekerheid, zeggen of
het tragische verhaal van Lovells bruid,
vereeuwigd in een opgewekte kerstzang,
waarheid of fantasie is. Maar dat het
soortgelijke drama van Minster Lovell op
de werkelijkheid berust, daaraan twijfe
len tegenwoordig weinigen meer.
(Van onze correspondent.)
PARIJS. -
mische leven gekenschetst, dient te wor- distribueerd. Niettemin wordt in de speel-
goedsector de bedrijvigheid in deze tijd
Père NoëT ófwel het TW**" T d" het jaar natuurlijk nog het allerhoog-
omzet van alle industrieën die geschen- ste opgevoerd, terwijl hier ook de kerst-
EUPHORBIA PULCHERRIMA kent men
beter als de kerstster; ze wordt nu ver
kocht; het zijn niet alleen heel mooie snij
bloemen, doch ook als tijdelijke kamer
planten voldoen ze prima. Het zijn in feite
de mooie rode schutbladeren die de aan
dacht trekken; de kleine gele bloempjes
ziet men nauwelijks en die vormen dus
ook niet de sierwaarde van de plant. De
kerstster moet men wel in een normaal
of matig verwarmde kamer plaatsen; zet
ze echter niet te dicht bij de verwarming
of bij een elektrische warmtebron; de at
mosfeer is daar plaatselijk veel te droog
en het groene blad zal spoedig verschrom
pelen en afvallen en tijdens de bloei moet
men dat toch zien te voorkomen. Deze
plant is erg gevoelig voor koud leiding
water; het werkt het vormen van geel
blad sterk in de hand en zorg daarom dat
er alleen met lauw-warm water gegoten
wordt. Na de bloei mag de plant een paar
maanden rust hebben en kan men haar
droog in een kamer kast wegzetten; vroeg
in het voorjaar snoeit men de kale stengel
tot op de helft terug en zal men haar moe
ten verpotten, alle oude en droge grond
verwijderen. Blaas haar nieuw leven in
door haar in de bekende potgrond te zet
ten. Ze moet dan wel een zonnig plekje
hebben.
G. Kromdijk
de overlevering genoteerd. Maar de groot
ste aanspraak op de werkelijke plaats,
waar zich de lugubere gebeurtenis zou
hebben afgespeeld, kan worden gemaakt
door de ruïne van het vijftiende eeuwse
landhuis in Minster Lovell in Oxfordshire
een bekoorlijk oud dorpje met huizen van
Cotswold-steen en met riet bedekte „cot
tages".
VANDAAR stamt bovendien een an
der verhaal, dat wellicht de basis heeft ge
vormd voor de legende van de mistletoe-
tend werd het kasteel opnieuw geheel krans uit de oude ballade,
doorzocht. Maar de bruid had de volmaak- In 1487, vijf jaar nadat zijn huis in Min
ste schuilplaats gevonden: niemand dacht ster Lovell was gebouwd, leed lord Lo
er ooit aan, in de kist te kijken. Lovell veil in de veldslag van Stoke de neder-
rouwde voor de rest van zijn dagen: laag tegen Koning Hendrik VII. Hij sloeg
„And when Lovell appeared, the chil- op de vlucht en verborg zich in zijn eigen
dren. cried: „See! he weeps for his fairy huis, waar hij speciale voorzorgsmaatre-
bride". gelen had genomen voor het geval hij
En ging Lovell eens uit, dan riep de zou moeten onderduiken. In een van de
jeugd: Kijk hij weent om zijn sprook- dikke muren had hij een geheime kamer
jesbruid"). laten uithouwen, waarvan de deur voorzien
was van een gecompliceerd mechanisme.
Deze kon alleen worden geopend door aan
raking van een niet voor het oog zicht-
VIJFTIG JAAR later zag de nieuwë bare op enkele meters afstand aangebrach-
kasteeleigenaar, die grote opruiming hield, te veer. Alleen lord Loveiis oudste ge- kerstmannetje is voor Frankrijk wat de ken m0(juceren jyij ejk nieuw kerstfeest man zich de meeste moeite geelt om mee
de kist en gaf opdracht deze te verwijde- dienstige, die vroeger zijn kindermeisje goede Sint. voor ons Nederlanders is. \e gaan met ^n tijd. Er wordt een in-
ren Toen de lakeien het eevaarte lanes de met een miljard (oude) franken toege- drukwekkende aosis fantasie geexploiteerd
en Ioen de lakeien het gevaarte langs de was geWeest, was op de hoogte van het Kerstmannetje: zijn Nederlandse titel All' An ten behoeve van die Franse kindertjes
steile trap naar beneden sjpuwden, lieten bestaan van de geheime kamer. klinkt hint Tdeïnerrnd mnnr h, n«c i-nd-or Alleen de achthondeid. onder- en het is alleèn maar tengevolge van het,
zij het glippen. De kist tuimelde omlaag, nemingen die zich ten doel stellende - betreurenswaardig feit dat ook hier het
spleet open en tot aller ontzetting viel er A? land is zijn functie en arbeidsveld dan kinderhanden te „,lüen_ hebben cori
een skelet uit, omwikkeld door de resten ook veel minder important dan in de 7 7 1 speelgoedjes-made-in-France
mar al voor een bedrag van zesentwintig niet onbeperkt in andere landen worden
van een bruidskleed. De gouden ring zat LOVELL galoppeerde in het midden van meeste andere Europese landen. En in ,j j i aangeboden en verkocht.
nóg om het dunne botje van de derde vin- de nacht huiswaarts, wekte de oude vrouw, prn„r.r;ib hiimndor ha»u h*t „neme franken aan poppen, w~e hebben onze jaarlijkse rondgang in
ger van de linkerhandliet haar voedsel en water naar de ge- teddyberen, elektrische treinen en wat het voetspoor van de kerstman door de
Niemand weet of dit allemaal „waar ge- heime kamer brengen en verzocht haar met betrekking tot Pere Noel in superla- d üerkocht grote Parüse warenhuizen al enkele dagen
beurd" is en indien dit al zo mocht zijn, toen, de deur achter hem af te sluiten. tieven te spreken. Zojuist is hier nog aan een beknopt verslag onzer bevindingen
waar dan wel dit tragische verstoppertjes- De soldaten van de koning zaten Lovell de hand van cijfers en statistieken aan- De actieradius van Père Noël breidt j^e dominerende indruk: men kan nauwe-
spd heeft p'aats gehad. Er zijn verechillen- dicht op de hielen. Zij arriveerden al gauw, getoond, dat Frankrijke nationale kerst- VangenhrfJpeeN Swo^^wtaaWuUen^Nócfg<S-
de oude kastelen en landhuizen m Enge- maar hoewel ze het nuis van onder tot bo- man niet slecj7ts een ruim,re „Jgfc in goedfabrikanten die het oog gedurende het koop helaas. Poppen in en met alle kleuren,
land, waarvan beweerd wordt dat zij het ven doorzochten, vonden zij de geheime AT I'll e ^aar op des kerstrnans verjaardag grootten en talenten staan wel op de eer
toneel van het bruidsdrama zijn geweest, kamer niet. Ongelukkigerwijze bezorgden V00r eVe inderscharen richten. Uitgevers volgen sinds geruime tijd ste plaats. De Franse fabrieken brengen
zoals Bramshill Hall in het graafschap zij de oude vrouw zulk een vrees dat zii Serveert, maar ook nog als een wel- dat voorbeeld en 't is zeker geen boud toe- er het hele jaar door ruim duizend per
tli i- j i i i x i- j ,7ï 7 val dat de grote litteraire prijzen luist alle- das terwereld
Hampshire, dat als zodanig genoemd wordt een plotselinge hartaanval kreeg en stierf, doener-eerste-klas voor het ganse econo- maal in de decembermaand worden ge- Het geboortecijfer van Teddyberen volgt
eveneens de stijgende lijn der Franse demo
grafie en bedraagt per jaar nu rond een mil
joen. Die Franse poppen worden boven-
iMMni»mw»nMM>«»«MM«M«M««.M...«l..«M.....».MM....».f..^TtTTnTI))||||t|irT.TT.ftttl||If|[lltt|[ttrtIC]tttt1tn]ttBCIC|II0Itin(,tlttt:t3f|;|ftrtiri;rnrKi;T;|lH|[Trnirfltn dien steeds begaafder. Ze kunnen natuur
lijk de ogen openen en sluiten en vaak ook
een paar zoete woordjes prevelen. Maar de
jongste spruit, Coucon geheten, volgt met
zijn trouwhartige blik nu overal de moeder
die hem is toebedeeld (ten bedrage van 'n
kleine vijfhonderd guldens) Voor een iets
coulanter prijsje kunt ge uw dochtertje
ook gelukkig maken met de babypop Phi
lippe, die de hebbelijkheid bezit echt te
kunnen schreeuwen (alsof we daarop nu
zaten te wachten!). En bovendien gym
nastische Müller-oefeningen" verricht. Een
lief presentje-a raison van een vierhondei'd
gulden is ook altijd wel een echt-zuigen-
de en kloppende stofzuiger om de kleine
meid op haar latere huishoudelijke plich
ten voor te bereiden.
Maar intussen zijn de knaapjes ook niet
vergeten. Wat zegt u tegen het zoete prijs
je van fl 330. van het laatste model Fran
se sportauto dat zich elektrisch en op af
stand laat besturen? Voor de bescheiden
beurzen is er een speelgoedvliegtuigje op
de markt gebracht (prijs: f 200).
EEN ENKELE KEER schrijft het. leven zelf een
kerstverhaal. Geen lieve vertelling van flonkerende
kaarsjes en stille wijding, maar een feitenrelaas van
willekeurige alledaagse gebeurtenissen, die plotse
ling een absurde samenhang gaan vertonen.
Deze ware geschiedenis begon twaalf jaar geleden,
toen een arbeider uit Utrecht zijn broer in de hoofdstad
kwam bezoeken. De broer had juist een paar jaar
„opgeknapt" en het tweetal had elkaar dus een lange
tijd niet gezien. Onder het genot van een fikse borrel
werden er herinneringen opgehaald aan hun beider
nogal bewogen jeugd en naarmate de drank rijke
lijker vloeide, werden de verhalen sterker en de man
nen overmoediger. Tenslotte stelde de Amsterdammer
voor, ter bezegeling van het roemruchte verleden, nog
diezelfde nacht een „kraak" te zetten bij een bekende
juwelierszaak in het centrum van de hoofdstad.
En aldus geschiedde. Half beschonken forceerde het
tweetal de achterdeur van de juwelierswinkel, waar
een rijke buit wachtte: gouden ringen, kostbare dames
horloges, parelsnoeren en een groot aantal losse edel
stenen. De buit werd geborgen in drie bijouteriedoosjes,
twee van zilver en een van goud. Omdat de Amster
damse broer bekend stond als een zware jongen, nam
de Utrechtenaar de drie kistjes mee naar zijn woning,
waar hij ze onder een losgewrikte plank op de zolder
verstopte.
De brutale inbraak verwekte groot opzien in Am
sterdam. Maar de ervaren Amsterdammer had, on
danks zijn wankele staat, zijn werk goed gedaan: de
politie vond geen spoor.
Enkele dagen later botste de Amsterdamse broer
op zijn fiets tegen een vrachtauto aan, waarbij hij
ernstig aan het hoofd gewond werd. Hij stierf in het
ziekenhuis aan een hersenbloeding. Dit was een ge
weldige schok voor de Utrechtenaar, die in dit ongeluk
de hand der Voorzienigheid zag. Gekweld door zijn
geweten, trok de man zich steeds meer terug, verwaar
loosde zijn werk en zijn gezin en bleef ook weg uit de
r.-k. kerk, waarvan hij tot dan toe een trouwe bezoeker
geweest was. Zijn vrouw schreef dit alles toe aan het
noodlottige ongeval van zijn broer en trachtte hem op
te beuren, maar zonder resultaat. Steeds norser en
zwijgzamer werd de man. Soms trok hij zich op de
zolder terug om de gestolen sieraden te bekijken, ge
pijnigd door tweestrijd. Hij wilde de kostbaarheden,
die volgens hem alleen maar ongeluk konden brengen,
niet langer in huis houden, maar dorst ze ook niet te
verkopen of terug te sturen aan de eigenaar. Telkens
weer stelde hij zijn beslissing uit, misschien uit angst
voor ontdekking van zijn misdaad, misschién ook om
dat hij eigenlijk niet van de moeizaam-verworven
schat kon scheiden.
Toen naderde het kerstfeest. De kapelaan van de
parochiekerk in de Utrechtse volksbuurt wilde op
tweede kerstdag een Driekoningenspel opvoeren door
en voor de kinderen. Er zouden een dozijn jongens en
meisjes meedoen en een daarvan was het twaalfjarige
zoontje van de Utrechtse inbreker. Ijverig studeerden
ze hun rollen in, terwijl de kapelaan de benodigde
decors en rekwisieten bijeenbracht. Een ding ontbrak
hem nog: drie mooie doosjes, waarin de drie koningen
hun geschenken van wierook, myrrhe en goud konden
aanbieden aan het Christuskind. „Wie heeft er thuis
nog een mooi doosje staan?", vroeg hij zijn kleine
figurantjes.
Het twaalfjarige jongetje spitste de oren. Pas on
langs had hij op zolder de drie kistjes ontdekt en op
de volgende repetitie voor het kerstspel stopte hij ze
trots de kapelaan in handen.
Die schrok even van de rijk-eruitziende doosjes.
„Weten je ouders dit wel?", vroeg hij.
De jongen knikte, maar de kapelaan was er niet erg
gerust op. Later, toen de kinderen weg waren, bekeek
hij de glanzende doosjes nauwkeuriger. Pas na veel
gemorrel slaagde hij erin, de verborgen sluiting van
een der kistjes te openen. Er vielen twee dozijn gou
den ringen, waarvan velen bezet met briljanten, uit.
Het tweede kistje bevatte vijf snoeren parels en en
kele losse stenen; het derde het gouden kistje
was niet open te krijgen.
Nog diezelfde avond spoedde de onthutste kapelaan
zich naar de woning van de jongen met zijn kostbare
rekwisieten. Voor de vrouw des huizes kwam dit alles
als een volkomen verrassing: zij had nooit iets van
de verborgen juwelenschat geweten. Haar man echter
ervoer de ontdekking van zijn geheim als een verlos
sing. Snikkend riep hij: „Goddank, dat ik eraf ben.
Neem het mee, eerwaarde, en stuur het terug. Een jaar
lang heb ik geen leven gehad, met die rommel hier
in huis".
En zo gebeurde het. De juwelier kreeg zijn kost
baarheden terug, de assurantiemaatschappij haar ver
zekeringspenningen én de kapelaan een boetvaardige
bèkeerling. Het werd een goede Kerstmis voor alle
betrokkenen, temeer omdat de gedupeerden in ge
zamenlijk overleg besloten, geen aanklacht tegen de
berouwvolle Utrechtenaar in te dienen. Integendeel:
de juwelier stuurde het gezin op kerstavond een groot
pakket met levensmiddelen en lekkernijen, „als dank
voor de bewezen diensten".
De man is later daarom kan deze ware geschiede
nis thans verteld worden naar Canada geëmigreerd,
waar hij eind 1957 overleden is, als een gelovig man
en een eerzaam burger. Soms schrijft het leven zelf
een kerstverhaal.
Pedagogisch speelgoed
In de branche van het pedagogische
speelgoed noteerden 'we een Rode Kruis-
ambulance waarbij een complete uitrus
ting van medische instrumenten voor de
eerste hulp bij ongelukken wordt geleverd
En jongetjes die het vermoeden weten tê
wekken ener muzikale aanleg, moogt ge
als ouder beslist niet het miniatuur-caril
lonspelletje (540,-) onthouden, waarop zc
echt wijsjes spelen kunnen. Uw technisch
getalenteerde bolleboos heeft natuurlijk
recht op die volledige garage-installatie
met benzinepomp, auto's en rijschool in
cluis. Maar al die aardigheidjes komen
toch nog maar uit de oude doos in verge
lijking met het vernuftig toestel dat de
„Oscar 1960 voor het Franse speelgoed"
verwierf, en dat de kleine spruit die nog
te jong is om een potlood te hanteren,
door middel van twee knopjes toch in
staat stelt zijn eerste zieleroerselen vi
sueel in een tekening te openbaren. Niet
onaardig is ook het idee uw zoontje te
verrijken en uzelf voor achthonderd
zestig gulden te verarmen met een mi
niatuur-fotolaboratorium, dat binnen de
vijftien secondes, de afdruk van een eigen-
vervaardigde opname in zijn kinderhandje
deponeert. Het zijn maar een paar be
scheiden suggesties. En wij zijn het met
u eens dat men de kindertjes vooral niet
te veel verwennen moet. Maar ja, het is
ook een nationaal belang dat Franse
ouders meehelpen de omzet in verband
met het kerstfeest dit jaar weer met. min
stens een miljard franken omhoog te
vijzelen.
