Het conflict in de A.R.-partij toegespitst
Krachtmeting tussen regering
en stakers op til in België
fm
Incidenten in
Brussel
Brussel komt rijkelijk laat
met doortastend optreden
meubelen
Djoeanda plaatst overgenomen
bedrijven onder staatsbeheer
HET WEER
Nederlandse autobussen in België
werden met stenen bekogeld
Voorzitter Berghuis: „Kamerfractie
zal klaarheid aan de partij
moeten verschaffen
Dr. J. Schouten
bemiddelaar?
wmumiJ
Uitvoer onvoldoende behartigd
Machinist van Nederlandse trein
kreeg in Antwerpen een pak slaag
VERKLARINGEN VOOR N.C.R.V.-MICROFOON ONTHULLEN:
Het woord is aan
Bijna overal droog
„Tasmanzee" nam sleep
van Fransman over
Varkens van dood gered
In de krant van heden:
DINSDAG 27 DECEMBER 1960
46e JAARGANG NUMMER 4.
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat. 9-1 uur.
Telef. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519.
Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080.
Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295.
IJmuider Courant
Verschijnt dagelij'ks beh. zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 7,65,
franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct.
Giro-rekening IJmuider Courant no. 129288.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
DAGBLAD VOOR VELSEN-IJMUIDEN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING
Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
Koningin Juliana is zaterdag naar
Huis ten Bosch in Den Haag gegaan,
waar zij in verhand met de kabinets
crisis de voorzitters van de Tweede-
Kamerfracties ontving. Een korte win-
tervakantie, die de vorstin in Oosten
rijk had willen doorbrengen, zal waar
schijnlijk wegens de politieke situatie
niet doorgaan.
BRUSSEL (ANP) Honderden stakende
gemeente-arbeiders hebben vanochtend in
Brussel getracht het tramverkeer te ver
lammen door een tram tot stilstand te
brengen en op de rails te gaan staan. Dit
gebeurde voor het gebouw van het Alge
meen Belgisch Vakverbond in de Belgi
sche hoofdstad, waar de stakers bijeen zijn
gekomen om tegen de regering te betogen.
Onder het ge jouw van de menigte, die
slagzinnen uitriep om het trampersoneel
en de politie eveneens tot het neerleggen
van het werk aan te zetten, slaagden poli
tiemannen er in de tram vrij te maken.
In de omgeving van het gebouw hebben
gewapende rijkswachters posten betrok
ken. De betogers werden toegesproken
door vakbondsleiders, die mededeelden dat
sinds vanochtend in de provincie Bi-abant
35.000 arbeiders in de metaalindustrie in
staking zijn.
Het parlementsgebouw in Brussel wordt
sedert vanochtend door militairen bewaakt.
(Van onze parlementaire redacteur
De strijd om de macht in de A.R. Partij woedt thans openlijk. De partijvoor
zitter, di". W. P. Berghuis, heeft gisteravond voor de N.C.R.V.-microfoon ver
klaard, dat hij de gang van zaken, die door de houding van de A.R.-fractie in de
Tweede Kamer is veroorzaakt, ernstig betreurt. Hij zei dat het niet gaat om
een klein incident en verklaarde aan te nemen dat de A.R.-fractie klaarheid aan
de partij zal verschaffen over het gevoerde beleid. Eventueel zullen consequen
ties moeten worden getrokken. Even later zei prof. mr. I. A. Diepenhorst, evenals
dr. Berghuis lid van de Eerste Kamer voor de A.R. Partij, voor dezelfde micro
foon dat met deze kabinetscrisis het landsbelang niet is gediend en dat de acties
in de Tweede Kamer niet getuigden van dankbaarheid jegens de A.R.-ministers.
Er heerst reeds lang verschil van inzicht
tussen de A.R.-fracties in de Eerste Ka
mer en in de Tweede Kamer. In de Eerste
Kamer richt men zich vooral, maar niet
uitsluitend, tegen de fractievoorzitter in de
Tweede Kamer, dr. Bruins Slot, die men
te conservatief noemt. Toen de gezagheb
bende dr. J. Schouten in 1956 aftrad als
fractievoorzitter, hoopten de partijgenoten
in de Eerste Kamer dat drs. Hazenbosch
zijn opvolger zou worden, maar het werd
dr. Bruins Slot. In de Eerste Kamer waar
deert men bijzonder de vooruitstrevende
prof. Zijlstra, de lijstaanvoerder bij de
verkiezingen. Het partij orgaan van de
A.R.P., „Nederlandse Gedachten", wordt
geleid door een lid van de Eerste Kamer.
Het publiceerde herhaaldelijk artikelen, die
ingingen tegen het beleid van de Tweede
Kamerfractie onder leiding van dr. Bruins
Slot.
Advertentie
y. V ->■ -y. A - v
BARTEL IORISSTR HAARLEM TEL 13439
LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 223596
SUÈDE DAMES- EN HERENJASJES
De situatie is nog veel ingewikkelder ge
worden nadat op het jongste partijcongres
dr. Berghuis ook een reprimande heeft ge
geven aan de heren drs. Hazenbosch, Van
Eibergen en Van Nierop, die in het begin
van oktober steun hadden verleend aan
een socialistische motie. Volgens dr. Berg
huis had de partijdiscipline een andere
houding mogen doen verwachten.
Terwijl uit de Eerste Kamer en een deel
van de partij steeds het verwijt klinkt dat
dr. Bruins Slot, Smallenbroek, Biewenga
en anderen te conservatief zijn, en prof.
Zijlstra zo sociaal vooruitstrevend, hebben
dr. Bruins Slot c.s. de motie over de wo
ningbouw ingediend, die het beleid van de
A.R.-minister als sociaal onaanvaardbaar
brandmerkt omdat in de vrije sector onge
stoord mag worden gebouwd, terwijl de
goedkope woningbouw wordt afgeremd.
Het rommelt hevig in de A.R.-partij. Het
gezag ontbreekt. Velen zien nu uit naar
dr. J. Schouten, ere-voorzitter van de par
tij. Hij heeft de laatste dagen reeds vele
bezoeken ontvangen. Maar in de strijd om
de macht is het niet gemakkelijk te be
middelen. Zo'n strijd moet worden uitge
vochten en dat kost dikwijls tijd.
Eerst een informateur?
Zoals de toestand nu is overheerst de
verwachting in Den Haag, dat de Konin
gin, zoals na de bevrijding bijna gewoonte
is geworden, eerst een informateur zal be
noemen om de politieke verhoudingen en
de mogelijkheden voor een oplossing van
de kabinetscrisis te verkennen.
(Van onze correspondent
BRUSSEL. Een Kerstmis zonder uiterlijke luister: beperking van het elektri
citeitsverbruik met als gevolg cafés en restaurants met kaarslicht, gesloten
schouwburgen en bioscopen, huisvrouwen die kaarsen en petroleum inslaan,
huisvuil dat zich ophoopt langs de straten, pompstations zonder benzine, rijks
wachters en militairen die stations en postkantoren bewaken, sabotagedaden in
verscheidene plaatsen in het Waalse land, verklaringen van de regering dat zij
snelle maatregelen tegen degenen die werkwilligen het arbeiden beletten zal
nemen. Zo is ae situatie van de kerstdagen en de toestand vanmorgen in België
samen te vatten. Men verwacht dat de toestand zich snel zal ontwikkelen en dat
misschien vandaag, waarschijnlijk morgen, de grote krachtproef zal komen tussen
dé socialistische vakbonden die voor de staking zijn en de christelijke (rooms-
katholieke) die zich achter de regering-Eyskens hébben geschaard.
Prof. de Gaay Fortmann
In politieke kringen in Den Haag hield
men vanmorgen ernstig rekening met de
mogelijkheid, dat, indien volgens de regel
„Wie breekt moet betalen" een Anti-Revo
lutionair als formateur of informateur
zou worden aangewezen, dit niet dr.
Bruins Slot zou zijn, maar partijvoorzit
ter dr. Berghuis of prof. mr. W. F. de
Gaay Fortman, die ook tijdens de crisis
van 1956 een mislukte formatiepo
ging heeft gedaan.
Er zijn politici die nog steeds menen dat
de beste oplossing zou zijn als de Koningin
het verzoek om ontslag van het kabinet
zou weigeren omdat de kabinetscrisis on
verantwoord is geweest, een overdreven
prestigekwestie. De motie van de A.R. en
de C.H.U. wilde 5000 woningen meer in
1961. De motie van de K.V.P. wilde zeker
heid omtrent 2500 woningen extra. Daarna
zou in. de loop van het eerste halfjaar
moeten worden bekeken of er nog 2500
woningen bij zouden kunnen zonder ge
vaar voor overspanning van de bouw
markt. Minister Van Aartsen wilde de
A.R.-motie niet uitvoeren, de K.V.P.-motie
wel.
Er was slechts een zeer gering verschil
tussen de moties, maar A.R. en C.H.U.
wilden van de K.V.P.-motie niets weten
omdat deze een compromis inhield dat mi
nister Zijlstra buiten hen om met. de waar
nemend fractievoorzitter van de K.V.P.
was overeengekomen.
De optimisten menen dat die prestige
kwestie door een gesprek weg te werken
móet zijn. Andere politici redeneren dat
het mogelijk moet zijn twee A.R.-minis
ters te vinden. Als dat gelukt, kan het ka
binet op stevige steun van A.R.-zijde reke
nen, omdat de A.R.-fractie (en de C.H.U.)
zich niet zullen kunnen veroorloven voor
de tweede keer een breuk te veroorzaken.
A.R. en C.H.U. zouden veel water in de
wijn moeten doen.
Al deze politici zien echter voorbij dat
de verdeeldheid in de A.R.-partij dieper
geworteld is dan men denkt. Het is hier
buigen of barsten.
Als het niet gelukt spoedig een oplossing
te vinden, zal de kabinetscrisis lang duren.
Want dan zal men afspraken willen maken
om tot de volgende verkiezingen in 1963
een herhaling van een kabinetscrisis te
voorkomen. En als men bijvoorbeeld gaat
spreken over een regeling voor de alge
mene kinderbijslagverzekering, waarover
de meningen zeer verdeeld zijn, over de
nieuwe wettelijke regeling van het voort
gezet onderwijs (de Mammoetwet), waar
tegen vooral de C.H.U.-fractie ernstige be
zwaren heeft, zou het wel eens heel moei
lijk kunnen worden tussen K.V.P., V.V.D.,
A.R. en C.H.U., tot overeenstemming te
komen.
P.v.d.A. wacht maar af
Vorige week donderdagavond is in de
Tweede Kamer nog eens duidelijk geble
ken dat de vier genoemde partijen thans
beslist nog geen samenwerking wensen
met de P. v. d. A. Maar als men het
onderling niet eens kan worden of als er
een partij afvalt, kan er een moment ko
men dat men toch weer eens met de
P.v.d.A. gaat praten. Daarom tonen de
socialisten niet de minste begerigheid
thans weer mee te werken in een kabi
net. Zij wachten tactisch af en maken het
gehaspel van de ruziënde andere partijen
belachelijk.
Men moet ten einde raad maar uit
eigen beweging naar de P.v.d.A. toeko
men, dan kan zij hogere eisén stellen. On
der de aanhang van de K.V.P. zijn nog
altijd vele voorstanders van een herstel
van de samenwerking tussen K.V.P. en
P.v.d.A.
Hoe de kabinetscrisis zal eindigen is nog
volkomen onzeker.
Maurits Sabbe:
Mijdt u voor degenen, die geen lachen
verstaan; zij zullen u spoedig doen
schreien.
Advertentie
Kom in Kempk.es' Meubeltoonzalen te
AmsterdamOude Schans 73-75-771
tel 020-222166, of te Waddinxveen,
tel. 01828-2241, de prachtige collectie
Formule meubelen bekijken. U bent er
hartelijk welkom!
FOB
MU
LE
Op aanvraag zenden wij u graag de grote
Formule catalogus ter inzage.
DJAKARTA (UPI) Alle Nederlandse ondernemingen, welke drie jaar geleden in
Indonesië „overgenomen" zijn, zullen in 1961 staatsbedrijven worden. De leidingen
van de overgenomen bedrijven bezaten tot dusver een grote mate van onafhankelijk
heid, en dit gaat, zoals premier Djoeanda dezer dagen meedeelde, veranderen. Van
bedrijven die bezit van de Indonesische regering zijn, worden alle voormaïig-Neder-
landse ondernemingen volledige staatsondernemingen, die hun opdrachten krijgen
van een centrale regeringsinstantie. De leiding voor elk bedrijf zal worden samen
gesteld uit deskundigen, die regeringsambtenaar zullen zyn.
Djoeanda had duizend functionarissen
uit staatsbedrijven bijeengeroepen en gaf
hun een uiteenzetting van de taak welke
zij te vervullen krijgen. Voor de ontwikke
ling van het land onder het socialistische
systeem, aldus Djoeanda, „moeten alle
economische inspanningen door de rege
ring gesynchroniseerd worden. U bezet een
toonaangevende en leidende post. En deze
positie moet volledig ten nutte van het
land en het volk gebruikt worden en niet
tot eigen verrijking", zei de Indonesische
premier.
De stakingen hebben zich vanochtend
uitgebreid tot de nationale luchthaven van
Brussel. Het luchtverkeer gaat echter nor
maal door. Een groep bij socialistische
vakbonden aangesloten werknemers legde
het werk neer, doch hun taak is overgeno
men door collega's. Een groot aantal rijks
wachters heeft op het vliegveld wachtpos
ten betrokken. In Vlaanderen is een nei
ging te onderkennen door te werken of het
werk te hervatten. In Wallonië wordt ge
staakt en streven de socialistische vakbon
den ernaar het gehele bedrijfsleven volko
men lam te leggen.
Eerste minister Eyskens heeft zaterdag
avond in een voor de radio en televisie,
slecht voorgelezen, rede aangekondigd dat
de regering alle maatregelen in het werk
Verwachting tot morgenavond:
Zonnig perioden en op de mees
te plaatsen droog weer. In de
komende nacht zwakke wind,
hier en daar mist en tempera
tuur om het vriespunt tot lichte
vorst. Morgen overdag matige
wind tussen zuidwest en zuid en
dezelfde temperaturen als van
daag of iets lagere.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
zal stellen om de vrijheid van arbeid te
garanderen. Die verklaring kwam rijkelijk
laat, nadat de stakers op vele plaatsen,
met name in het Waalse mijn- en indus
triegebied eigenlijk reeds de straat be
heersten, winkels en warenhuizen tot slui
ten hadden gedwongen, werkwilligen had
den gemolesteerd, spoorrails hadden losge
schroefd, zoals aan de Frans-Belgische
grens, bussen van de Nederlandse spoor
wegen, die de verbinding Nederland-
Frankrijk onderhielden, met stenen had
den bekogeld en te Verviers het postkan
toor waren binnengedrongen. In ieder ge
val blijkt het de regering thans ernst te
zijn. Uit Duitsland zijn troepen, onder an
dere parachutisten, teruggeroepen en re-
servepersoneel van de rijkswacht heeft
zich eveneens moeten melden. Nadrukke
lijk is gemeld dat Vlaamse militairen en
politie alleen in het Vlaamse land zullen
worden ingezet en Waalse in Wallonië.
Eventueel zullen de troepen ook bepaalde
openbare diensten zelf vervullen, zoals het
ophalen van huisvuil, het openen van slui
zen en bruggen, desnoods het besturen van
autobussen enzovoort.
(Vervolg op pag. 3)
De Franse zeesleepboot „Abeille 10", die
met de 10.277 b.r.t. metende Amerikaanse
tanker „Wang Importer" op weg was van
Frankrijk naar Triest, heeft om hulp geseind,
omdat door een brandje de machine onklaar
was geraakt. De „Tasmanzee" van L. Smit
en Co's Internationale Sleepdienst is toen van
Brindisi uitgevaren en heeft in volle zee de
sleep overgenomen. Daarmee is de sleepboot
vanmorgen in Bari aangekomen. Twee Ita
liaanse sleepboten slepen de „Abeille 10" naar
Bari.
De dienst, die de Nederlandse Spoor
wegen met medewerking van de stoom
trammaatschappij Walcheren met bussen
onderhielden tussen Roosendaal en Noord-
Frankrijk (grens), is opgeheven. De bussen,
die mei gesloten deuren door België re
den, werden ten zuiden van Brussel met
stenen bekogeld. De maatschappij heeft
er thans van afgezien weer bussen naar
Frankrijk te zenden.
Van Nederland uit lopen op 't ogenblik
nog slechts incidenteel treinen naar Ant
werpen en Brussel. Aan Nederlandse zijde
wordt maar afgewacht wanneer er 'n trein
uit 't zuiden aankomt. Het doorgaande in
ternationale verkeer uit Nederland naar
het zuiden is geheel over Duitsland geleid.
Er rijden namelijk geen treinen meer van
Brussel uit naar het zuiden. Maandagavond
om 19.52 uur is de laatste trein in Visé
in Maastricht aangekomen. De N.S. heb
ben de dienst van en naar Visé gestaakt,
omdat het Belgische baanvak niet meer
veilig blijkt. De machinist van de laatste
Bij een overstroming te Casal Dei
Tazzi bij Rome moesten alle krachten
worden ingezet om een koppel varkens
van de verdrinkingsdood te redden.
Een soldaat van het Italiaanse leger
brengt een big, die de krul uit zijn
staart heeft verloren, in veiligheid. De
overstroming ontstond doordat de
Aniene, een zijrivier van de Tiber,
buiten haar oevers trad.
trein signaleerde, dat er op verschillende
plaatsen op de rails stenen waren gede
poneerd.
In Roosendaal is er geen machinist, die
er iets voor voelt een trein naar Antwer
pen te brengen, sinds zij vandaar de me
dedeling hebben gekregen, dat geen prijs
wordt gesteld op werkende Nederlandsche
machinisten of wagenvoerders.
Een machinist, die deze mededeling trot
seerde, kreeg in Atnwerpen van stakers
een pak slaag. De animo om naar Bel
gië te rijden is nu verdwenen.
De vorige maand had de Indonesische
regering een stelsel van maatregelen en
voorschriften gedecreteerd, dat zonder een
enkele uitzondering van toepassing werd
verklaard op alle voormalig-Nedei'landse
ondernemingen in Indonesië. Djoeanda gaf
een uiteenzetting van het stelsel, op de
derde „overnemingsdag".
Het acht jarenplan voor de economische
ontwikkeling van Indonesië, dat na veel
haken en ogen tot stand gekomen is, voor
ziet in inkomsten tot een bedrag van 32
miljard roepiah uit de staatsbedrijven. Om
dit totaal te bereiken zullen de staatsbe
drijven jaarlijks 55 pet. van hun winst
rechtstreeks moeten afdragen aan de re
gering. Winstuitkering komt niet ter spra
ke, omdat alle werknemers in regerings-
dienst ambtenaren worden, wier salaris
door de ambtenarenreglementen bepaald
wordt. Maar er zullen, zoals Djoeanda ver
klaarde, speciale „produktietoeslagen"
worden uitbetaald, om een extra aanspo
ring te geven.
De overgenomen bedrijven waarbij de
31 handelsondernemingen zijn die tot de
winstgevendste van Indonesië behoorden
hebben in de drie jaren na de eerste
grote vlucht van de Nederlanders hoge in
komsten en indrukwekkende winsten ge
maakt. Maar zij waren toch niet in staat
de regering de sommen af te dragen welke
verwacht werden. Ondanks het feit dat zij
de invoer, die de meest lucratieve com
merciële bezigheid in Indonesië is, geheel
voor hun rekening namen en van de re
gering de exclusieve invoertoestemming
kregen voor negen fundamentele produk-
ten. De 31 bedrijven namen zestig percent
van de totale Indonesische invoer voor hun
rekening. Maar zij voerden slechts 3.5
percent uit van de totale Indonesische ex
port, ondanks aandrang van de regering
en velerlei hulpmiddelen.
Van de fondsen welke de regering voor
exportfinanciering ter beschikking stelde
kon slechts veertig pet. gebruikt worden.
Wegens gebrekkige bedrijfsleiding werden
bovendien inferieure produkten uigevoerd,
met de daaraan verbonden gevolgen. Hun
distributiesysteem was volkomen ontoerei
kend en de corruptie' tierde welig. „De
gehele Indonesische gemeenschap zal over
u oordelen. Laat ons hopen dat ge niet
teleurstellen zult", zei Djoeanda.
Weerrapporten 1, 2
Agenda van IJmond en Haarlem 2
Uit het binnenland 2, 5
Van Dag tot Dag3
Op de Vraatstod3
Buitenlands nieuws 3, 6, S
Kunst 4
Uit stad en omgeving5, 6'
Sport .......5,11,12, 13
In de Vishal en op zee6
Toch Is Het Zo7
Beeldverhalen 7
Feuilleton7
Horen en Zien 7
Beurs 9
Economisch nieuws9
Scheepsberichten 9
Dit nummer bestaat uit
veertien pagina's