Horen en zien dal OUD EN NIEUW VOOR RADIO EN TELEVISIE HilNZP Prins For Ionia aan de kop van Italië's belasting-ranglijst THoe is het ontstaan PANDA EN DE MEESTER*VODDENRAPER KONING BARBONIX I 't Is 1saus 't Is saus-soep J 9 KRO-avondcollege in de Nederlandse taal De radio geeft donderdag Televisieprogramma Kijk op Kunstbij KRO grijze costuoms met vest ƒ184.-, 174.-, 184.- Wereldacademie van kunst en wetenschap door Radu Tudoran Verschrikkelijke sneeuw man toch een mythe? Dit woord: SCHERMUTSELEN WOENSDAG 28 DECEMBER 1960 59. De kolonel marcheerde naar de toon bank. keek naar opa en oude Sammy en sprak: Daar zijn de vermisten." Wat bedoel je?" vroeg opa korzelig, „wat kom je hier doen?" „We komen U redden uit deze verdorven omgeving," sprak de kolo nel. „Verdorven omgeving?" herhaalde opa verontwaardigd, „dit is een eerlijke herberg, meneer! Maak, dat je wegkomt!" „Maar paps," riep zijn dochter, „we kwa men om U te redden. We dachten. „Ja ja, natuurlijk zit jij er weer achter," gromde opa, „ik had het kunnen weten. Mijn eigen schuld: ik heb je altijd teveel verwend. Maar hoepelen jullie nu alle maal op, want ik heb het druk. Ik drijf hier een zaak, weet je. Alleen klanten worden hier toegelaten." Maar zo gemak kelijk liet. zijn dochter zich niet afschepen. „Goed," zei ze, terwijl ze ging zitten, „dan worden we klanten." Hier kon opa niets tegenin brengen. „Vooruit dan maar, kwaje meid," bromde hij, „je weet toch altijd je zin door te drijven. Maar dan moeten jullie iets bestellen." „Twee fles sen champagne," zei de kolonel, „goed gekoeld graag." Dat verkoop ik niet," zei opa nors. „Gepeperde limonade kun nen jullie krijgen en wie champagne wil hebben, gaat maar ergens anders heen." „Nee, we blijven!" riep zijn dochter, „geef maar, wat U hebt, paps!" Maar de limo nade, die hen werd geschonken, bleek wel wat erg gepeperd te zijn voor hun gevoeli ge kelen en er klonken dan ook enkele flinke hoestbuien. „Net goed," dacht Pan da, „nu zullen ze loei weg gaan en opa met rust laten." Maar het zou anders uit pakken. AT;Af-:' A/WROK NABESCHOUWINGEN Het nieuwe jaar brengt in het K.R.O.- elevisie-programma twee nieuwe verschij- lingen. Op 4 januai-i (21.50 uur) start het eeds van de radio-uitzendingen bekende .Avondcollege" ook voor de televisie. De .t.v.-klas" van dit ..Avondcollege" krijgt een nieuw onderwerp: de Nederlandse taal. die in twee cursussen van vijftien lessen, elk van 20 a 25 minuten, wordt be handeld. De lessen worden uitgezonden op de woensdagen en vrijdagen, waarop de K.R.O. „in de lucht" is: woensdag 4 en vrijdag 20 januari, woensdag 1 en vrijdag 17 februari enz., steeds aan het einde van het avondprogramma, vóór de „Epiloog". De Vlaamse uitzendingen van de B.R.T. zullen de Nederlandse lessen op tele- recording overnemen, te beginnen op 18 januari. De lessen worden onder toezicht van de organisaties van leraren samenge steld door drie Hilversumse neerlandici, de heren J. Ch, Vintges, J. de Ridder en Cl. M. Oomes. De heer De Ridder zal de pre sentatie op het scherm verzorgen. Hij zal allerlei illustratief materiaal gebruiken: foto's, filmopnamen, knipsels uit kranten en tijdschriften enz. In de verdere toe komst zullen waarschijnlijk ook Neder lands- en oorspronkelijk dialect-sprekende personen op het schenn komen. De regie van de uitzendingen is in handen van me vrouw T. Notten-Roeffen. Zoals bekend zullen de kijkers de lessen en dan met nog meer vrucht kunnen volgen aan de hand van een schriftelijke cursus, die de mogelijkheid schept na een examen een erkend diploma te behalen. Deze schriftelijke cursus wordt verzorgd door het Ned. Schriftelijk Studiecentrum te Culemborg. Advertentie Textiel stoffen met het FELISOL-etlket zijn kleurecht! Let U dus voortaan op FELISOL FELISOL écht kleurecht HILVERSUM I. 402 m. 7.00 KRO. 10.00 NCRV. 11.0 KRO. 14.00—24.00 NCRV. KRO: 7 00 Nieuws. 7.15 Gram. 7.30 Voor dc jeugd. 7.40 Gram. 7.45 Morgengebed en overweging. 8.00 Nieuws. 8.18 Gram. 8.50 Voor de vrouw. 9.35 Wa- erstanden. 9.40 Gram. NCRV: 10.00 Gram. 10.15 vlorgendiensl. 10.45 Gram. KRO: 11.00 Voor de zieken. 11.45 Gewijde muziek. 12.00 Middagklok - noodklok. 12.04 Gram. 12.25 Voor de landbouw. 12.35 Land- en tuinb.meded. 12.38 Marsmuz. 12.50 Act. 13.00 Nieuws. 13.15 Zonnewijzer. 13.20 Piano spel. 13.40 Gram. NCRV: 14.00 Lichte muz. 14.30 Filharm.-ork. 15.30 Klass. muz. 16.00 Verkennin gen in de bijbel. 16.20 Pianospel. 16.45 Gram. 17.00 Voor de jeugd. 17.30 Gram. 17.40 Beursber. 17.45 Metropole-orK. 18.15 Sportrubr. 18.30 Vocaal ens. 18.50 Sociaal perspectief, lezing. 19.00 Nieuws en weerpraatje. 19.10 Op de man af, praatje. 19.15 Gram. 19.30 Radiokrant. 19.50 Polit. lezing. 20.00 Gevar. progr. 21.30 Gram. 21.50 Periodiekenparade. 22.00 Orgelrecitai. 22.30 Nieuws. 22.40 Avondover denking. 22.55 Boekbespr. 23.00 Gram. 23.30 Ne derlandse emigranten en hun inpassing in de Australische gemeenschap, 23.5524.00 Nieuws. HILVERSUM II 298 m. 7.00 AVRO. 7.50 VPRO. 8.00—24.00 AVRO. AVRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.20 Gram. VPRO: 7.50 Dagopening. AVRO: 8.00 Nieuws. 8.15 Gram. 9.00 G.vmn. voor de vrouw. 9.10 De groen teman. 9.15 Gram. 9.40 Morgenwijding. 10.00 Gram. 10.50 Voor de kleuters. 11.00 Kookpraatje. 11.15 Gram. 11.45 Het huiswerkprobleem,'praatjè. 12.00 Orgel en zang. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Gram. 12.40 Lichte muziek. 13.00 Nieuws. 13.15 Meded. of gram. 13.20 Lichte muz. 13.55 Beursber. 14.00 Pianorecital. 14.30 Voor de vrouw. 15.05 Vo caal ens., piaoo cn viool. 15.35 Voordr. 15.50 Gram. 16.30 Metropole-orkest. 17.00 Voor de jeugd. 17.30 Jazzmuz. 18.00 Nieuws. 18.15 Voordr. 18.30 Jazz muziek. 18.45 Sportpraatje. 18.55 Gesproken brief. 19.00 Voor dc kinderen. 19.05 Gevar. progr. 20.00 Nieuws. 20.05 Kamerorkest en soliste. 21.10 Film- praate. 21.25 Lichte muz. 22.00 Amus.muz. 22.30 Nieuws, beursber. van New York en meded. 22.45 Journ. 23.00 Sportact. 23.10 Nieuwe gram. 23.55— 24.00 Nieuws. BRUSSEL. 324 m. 12.00 Nieuws. 12.03 Amus.ork. 12 30 Weerbericht. 12.35 Operettemuz. 12.50 Koersen. 13.00 Nieuws. 13.15 Zangrecital. 14.00 Gevar. muz. 15.00 Orkest- conc. 16.00 Koersen. 16.06 Franse les. 16.21 Ork.- conc. 17.00 Nieuws. 17.15 Voor de kinderen. 18.20 Voor de soldaten. 18.50 Sportkron. 19.00 Nieuws. 19.40 Omr.ork. en solist. 19.50 Polit. lezing. 20.00 Fac-Simile, hoorsp. 21.15 Gram. 21.30 Jazzmuziek. 22.00 Nieuws. 22.15 Koorzang 22.40 Kamermuziek. 22.55—23.00 Nieuws. VOOR WOENSDAG NTS: 17.00 Jeugdjourn. KRO: 17.10—17.30 Voor :e kinderen. NTS: 20.00 Journ. en weeroverzicht (ARA20.20 Achter het nieuws. 20.35 Kent gij net land..?, reizen door Nederland. 21.00 Caba- ret. 21.30 Forum. VOOR DONDERDAG NTS: 20.00 Journaal. KRO: 20.20 Documentaire. 20.30 Gesprekken. 21.00 Een ander mens (The univited), TV-spel. 22.00 Sportpraatje. Een nieuwe verschijning in het K.R.O.- t.v.-programma wordt „Kijk op Kunst", een kunstkroniek, die door regisseur Joost Tholens met medewerking van Jan Willem Hofstra, de vaste dramaturg van de K.R.O.- t.v.. wordt samengesteld. De kunstkroniek, die in de plaats van „Vademecum" komt, heeft, een algemene opzet en zal zich ook niet beperken tot actualiteiten op het ter rein van de schone kunsten. De bestaande toneelrubriek zal er dan ook. zij het in verkorte vorm, in worden opgenomen. Joost Tholens zal geheel met filmopnamen werken. De door hem behandelde onder werpen zullen door deskundigen op de verschillende terreinen van de kunst wor den gecommentarieerd. Het programma zal steeds op de donder dagavonden worden uitgezonden, vooraf gaande aan het t.v.-spel van de K.R.O. De eerste uitzending heeft plaats op donder dag 19 januari te 20.40 uur. Advertentie Advertentie ZOJUIST ONTVANGEN bij Gen. Cronjéstraat 40 - 44 Tel. 54679 KORT NIEUWS Kunstprijs voor fotograaf. Burge meester en Wethouders van Gouda heb ben, overeenkomstig het advies van de be oordelingscommissie, besloten de aanmoe digingsprijs voor de kunst voor 1960 toe te kennen aan de heer Bob de Wit, fotograaf te Gouda. De leden der commissie waren unaniem van oordeel, dat de persoonlijke visie en de realisatie daarvan door een uit stekend vakmanschap, gevoegd bij een sterke compositie-wijze, toekenning van de prijs aan de fotograaf wettigen. 1617. Maar in Palimonië ivoonde een alchimist, die altijd maar - bezig was met allerlei geheimzinnige proeven in zijn laboratorium. Ook hij had de boodschap van de koning gehoord, en hij lachte smakelijk. Al die geleerden hier zullen nooit in staat zijn, het recept te vinden, mompelde hij in z'n lange baard. Alleen ik, want ik ben knapper, dan al die prullen tezamen! Ja ja, die oude alchimist was nogal met zichzelf ingenomen, zoals je ziet. Hij sloot zich een week lang op in zijn werkplaats en mengde daar allerlei vreemde poeders en vloeistoffen dooreen. Ziezo ik heb het gevonden! riep hij trots, aan het eind van de iveek. Zoals gewoonlijk wordt de jaarwisse ling vergezeld door talrijke program ma s van de verschillende omroepver enigingen. Uitvoeringen van klassieke muziek worden afgewisseld door de voordracht van verzen, reportages, pla- tenprogramma's, „per radio" zieken be zoeken en een nieuwjaarsbal. De tele visie doet voor dit alles niet onder; ook in haar programma's worden het einde en het begin van een jaar bezienswaar dig aaneengeknoopt. Op 29 december is prof. dr. W. Assel- bergs uit Nijmegen (schrijver onder het pseudoniem Anton van Duinkerken) in de laatste aflevering van „Vademecum" de gast van de K.R.O.-televisie. Dit laatste „gesprek voor de camera" (onder redac tie van Jan Willem Hofstra) gaat over „Gezellige Overwintering", in het bijzon der over de feesten waarin 's winters de wensen van velen worden vervuld. In het zelfde programma wordt het televisiespel „Een ander Mens" van Ian MacCormick gespeeld. Luc van Gent is de regisseur van dit spel, dat is vertaald door Nel Bakker. De Vara-televisie geeft woensdagavond 28 december een cabaretprogramma, on der de titel „Croissantje half om". Dit programma is geschreven „op z'n Neder lands" door Jaap van der Merwe en het zal „op zijn Frans" worden uitgevoerd door Wilhelmine, Jamine en Nico van Doude en Wiley Spor. Het vara-programma van deze avond omvat voorts; de rubriek „Achter het Nieuws", de documentaire „Kent gij het land?" van dr. L. van Egeraat, die dit maal Noordholland boven het Noordzee kanaal zal behandelen (met illustraties van de jonge Amsterdamse fotograaf Pe ter Ruting) en het forumprogramma Wel beschouwd. Piet Tania regisseert Kent gij het land? en Milo Anstadt voert de regie van Welbeschouwd. In het Vara televisieprogramma op zon dagavond 1 januari 1961 zullen de Peter Sisters samen met verscheidene andere artiesten voor de camera's verschijnen in het programma „Vanavond bij Bruce". De andere artiesten zijn de Limburgse accor deonisten Schriebl en Hupperts, de teen ager-musici Peter en zijn Rockets, voorts Guus Jansen, Theo Bransz en het Frans Mtiller Koor. Bruce Low is weer de gast heer en Eimert Kruidhof voert de regie. In het programma „Thuis bijzal Laurens ten Cate ditmaal prof. mr. B. V. A. Röling, hoogleraar in het strafgerecht en het volkenrecht, interviewen in het oude Groningse buiten „Groenenstein". Ellen Blazer regisseert dit programma. „Achter het nieuws" opent de uitzending van de Vara op deze avond, voorts zal men „De wereld van Vandaag zien", met dr. L. de Jong, en een film uit de serie Interpol calling, namelijk „Een lang week einde". Op vrijdag 30 december zendt de avro van 14.20 tot 14.40 uur onder de titel „Jaarkring der poëzie" een programma uit. waarin de beste verzen, die in het af gelopen jaar voor de avro-microfoon zijn voorgedragen, andermaal in een voor dracht van Anny Schuitema te beluisteren zijn. Hierbij zijn verzen van J. Bernlef, die..de Reina Prinsen GeerligsTprijs .-ver wierf, Catharina van der Linden, Michel van der Plas. Paul Rodenko, Remco Cam- pert, Jos Vandello, Ben Cami, Gerrit Kou- wenaar en Herman v&n den Bergh. Voorts hoort men enkele Japanse haikoes, als mede een modern Japans gedicht. Tsjaikofsky's ballet „De notenkraker" zal in zijn geheel te beluisteren zijn in een concert voor de vara op zaterdagmiddag 31 december. Het wordt gespeeld door het Omroeporkest, dat bij deze gelegenheid wordt geleid door de Amerikaanse dirigent van Russische afkomst Nicolai Malko, die reeds herhaaldelijk in ons land als gast- dirigent is opgetreden. Naar traditie zal de reportagedienst van de Vara op de.mid dag van de oudejaarsdag, zaterdag 31 december, een overzicht uitzenden van het afgelopen jaar. De titel van dit program ma, dat precies een uur zal duren, is „60 minuten 1960". Het werd samengesteld door Jan de Troye en Henk van Stipriaan. De K.R.O. geeft op zaterdag 31 december de volgende programma's: In het radioziekenbezoek onder leiding van Alex van Wayenburg wordt op Oude jaarsdag (11.00 uur) een terugblik gegeven op het afgelopen jaar. In een „jaar-revue" zijn allerlei fragmenten verzameld van hoogtepunten uit het radioziekenbezoek van 1960. Het Oudejaars-avondprogramma van de K.R.O. begint (18.00 uur) met een uur lang veel gevraagde muziek van het lichte genre. Nieuws en Actualiteiten wor den nu, volgens K.R.O.-traditie, samen gevoegd in een overzicht van de belang rijkste gebeurtenissen van 1960. Dit pro gramma begint na de nieuwsberichten van 19.00 uur. Het is samengesteld onder leiding van Herman Fikkert. André Meurs en Herbert Joeks gaan in een licht pro gramma op Oudejaarsavond op zoek naai de „Man van het Jaar". De muzikale il lustraties van dit door Tonny Schiffer- stein geproduceerde programma worden verzorgd door het K.R.O.-Dansorkest on der leiding van Klaas van Beeck (20.00 uur). De opera-zangeres Mimi Aarden is de speciale gast van Schiffersteins laat ste „Tierelantijnen" in 1960 (22.40-23.40 uur). In dit programma komen natuurlijk weer de „Kopstukken" Sophie Stein, God fried Bomans, Cees de Lange en Kees Schilperoort onder voorzitterschap van Leo Nelissen bijeen. Op Nieuwjaarsdag fungeert K.R.O.-stu dio I tevens als balzaal voor een program ma van Ton Kool „Met de beste Wensen". Aan dit programma, dat om 14.30 uur wordt uitgezonden, werken onder anderen mee: het K.R.O.-Ballroomorkest onder lei ding van Klaas van Beeck, The Downtown Jazzband onder leiding van Roeffie Hue- ting en het kwartet Jo Budie. Onder de titel „Leeuw met verlof" brengt de K.R.O. in het avondprogramma van Nieuwjaars dag (21.20-22.25 uur) een door Claude Denys en Pierre Nivollet geschreven ko misch luisterspel, dat in 1957 werd be kroond met de eerste prijs van de Radio Télévision Fran^aise. Deze door Frans Brunklaus vertaalde humoristische fanta sie wordt geregisseerd door Léon Povel. De muzikale illustraties zijn geschreven door Jean Wièner. Advertentie Tomaat 92 ct Kip 108 ct Champignons 108 ct Ossestaart 108 ct Denk ook aan Heinz Erwtensoep tijdelijk 98 ct Familieblik 165 ct JERUZALEM (AFP) —In Jeruzalem is de oprichting bekendgemaakt van een We reld academie van kunst en wetenschap, die geleid zal worden door de Schotse Nobelprijswinnaar Lord John Boyd Orr. Algemeen secretaris is de Israëliër Hugo Boyko. De Academie stelt zich ten doel „de ware vijanden van de vrede, zoals honger, ziekte, verspilling, onwetendheid, onverdraagzaamheid, berusting 'en angst" te bestrijden. Belastingkantoren in ge heel Italië hebben heden lijsten gepubliceerd van de inkomens der Italiaanse be lastingbetalers, zoals dit door hen is opgegeven of door de fiscus is getaxeerd. Twee figuren die in vo rige jaren door hun aan wezigheid boven aan de ranglijst enige fleur eraan hebben gegeven, ontbreken ditmaal, omdat beiden het land verlaten hebben. Het •zijif Gina- Lollobrigida, die geëmigreerd is naar Cana da en Sophia Loren die op en neer reist tussen Zwit serland en Hollywood met haar echtgenoot Carlo Pon- ti. Volgens de tot dusver ge publiceerde cijfers is Gio vanni Agnelli van de Fiat- autofabrieken in Turijn thans de rijkste inwoner van Italië. Zijn inkomen wordt getaxeerd op 399 miljoen lire. waarvan hij bijna 160 miljoen aan be- -»r>i moeten betalen. In Turijn zijn nog tien mensen wier inkomens de 60 miljoen lire te boven gaan. In Milaan, waar 23 per sonen boven deze grens komen, is het de familie Falck siaalmagnaten welker leden elk op onge veer 130 miljoen lire zijn getaxeerd. In Napels voert de reder Achille Lauro de lijst aan met een inkomen dat op 150 miljoen ljrejs geschat.. Volgens de 'voorlopige uitslagen in Rome is Franco Palma. eigenaar van che mische industrieën, de rijk ste Romein. Zijn belasting over het afgelopen jaar zal 25.920.00 lire beclragen Hoe groot zijn inkomsten dit jaar zijn geweest, is niet bekendgemaakt. De fiscus heeft de opga ven van twee edellieden niet zonder meer willen ac cepteren en een nieuwe taxatie geëist. Prins Alessandro Torlo- nia. de riikste grootgrond bezitter van Italië, heeft een inkomen van 88 miljoen lire opgegeven. De fiscus kwam toen echter tot een andere conclusie en sloeg hem aan voor 500 miljoen lire. het hoogste privé- inkomen in het land. Her tog Francesco Serra di Cas- sano heeft dit jaar een in komen van 76 miljoen lire opgegeven, welke aangifte ook door de belastingen in twijfel wordt getrokken. Andere internationaal- bekende belastingplichtigen zijn de componist en zanger van „Volare". Domenico Modugno. die getaxeerd is op 18 miljoen lire en de tenor Ferdinando Corelli (12 miljoen). De lijfarts van paus Pius XII, Galeazzo Lizzi. die is geschorst wegens het pu bliceren van weinig smake lijke details van de dood strijd van de Paus. zou dit iaar volgens de fiscus 25 -mliben lire hebben ver diend. Vertaling Margot Bakker PROLOOG Van alles wat zich hier heeft afgespeeld is alleen het spoor van een trekker overgebleven: het brede van een zware trekker. Terwijl ik ernaar kijk is het alsof ik het doordringende dreunen weer hoor, dat in de lucht is blijven hangen, zoals de sporen van de wielen zich in de weg hebben gedrukt. Het is nauwelijks te geloven: hier is een trekker langs gereden! En meer dan een: tientallen, honderd misschien of meer. Tussen de stukgereden stenen groeit nu gras, het groeit er zomaar, als een wonder. Het zaad is van elders aangewaaid, het heeft daar jarenlang onder de stenen gelegen en toen de trek kers weggereden zijn, is het gras opgeschoten. Ik blijf staan en luister en het is alsof ik het hoor groeien. De wind strijkt door hot vervallen huis aan de over kant van de weg en rukt aan een blikken plaat, die aan nog één spijker hangt: dat is het uithangbord van de winkel van Cristea Dumitrica. Vroeger was daar altijd heel wat vertier. Op een morgen vonden ze de winkelier met ingeslagen schedel. Achter hem op de tafel onder de lamp met de groene kap waren vijf zakjes goud leeggeschud. Er was hier in die tijd namelijk veel goudgeld in omloop. Na de dood van de winkelier raak ten zijn winkelpanden hij had er meer dan een in verval. Overigens zou dat toch wel gebeurd zijn. Er knaagde een andere dood aan de fundamenten van het bestaan. Alleen de aarde ontkwam aan het geweld: onbekommerd laat zij ook daar gras groeien waar de trekkers hun voren hebben achtergelaten. Christea Dumitrica werd vermoord, ja. Maar de politie heeft er nooit iets over te weten kunnen komen. Zodra de wacht meester binnenkwam viel zijn blik op wat er onder de groene lamp te zien was. Toen hij het huis verliet lag er niet meer precies zoveel goud als tevoren. En de wachtmeester was niet in staat een tweede maal hel huis van de vermoorde winkelier te betreden: hij viel dezelfde morgen nog in de diepte en verbrandde er on der de toren van een in brand geraakte oliebron, ge kromd als de grote kevers hier, de vliegende herten. Ik kijk naar het uithangbord en het vervallen gebouw en probeer na te denken: wat was eigenlijk de zin van deze hele geschiedenis? Was het een tragedie? Op zich zelf misschien niet, maar in verband met al het andere. Ja, hier heeft een waanzinnige en dodende wind huis gehouden. Op deze kale plek waar het gras al weer begint te groeien, kwamen vroeger, tegen de avond, een duizend mensen bijeen. De wind heeft hen verstrooid. Sommigen zijn gestorven en elk sterfgeval is een sym bool. Anderen zijn weggetrokken. Velen ook zijn onder de brandende boortorens levend verbrand. Nu nog ruik ik de walgelijke lucht van verkolend mensenvlees, nog hoor ik de doodschreeuwen. Ja, velen zijn in de boorputten gevallen, verscheidene honderden meters diep. Van hen is nooit iets terugge vonden. Nog anderen zijn krankzinnig geworden. Hier waaide een noodlottige wind. Nu zijn alléén de vervallen muren overgebleven met het uithangbord. Drie winkels waren het. Ik denk me in die tijd terug en boven de puinhopen begin ik te zien hoe die winkels er stonden. Drie onderling ver bonden panden, gevuld met waren en druk van de klan ten. In het laagste, links, werden huishoudelijke artike len verkocht; verder kleding en gereedschappen. Het tweede, drie treden hoger, omdat de bodem hier opliep, was het levensmiddelenbedrijf. En het derde, nog eens drie treden hoger, was eigenlijk in hoofdzaak restaurant en heette de „salon". Elk pand had vier getraliede ramen en een deur die zo breed was, dat vijf mensen naast elkaar naar binnen hadden kunnen gaan. Voor het restaurant strekte zich een houten terras uit met een prieel van groene kruiselings over elkaar gelegde latten erboven. Dit terras liep door tot aan de rand van de sloot; een eiken trap van enkele treden leidde over de sloot rechtstreeks naar het grote plein. Links en rechts van de trap zijn ook nu de palen nog aanwezig, waaraan de ingenieurs, die 's middags in het restaurant kwamen eten, hun paarden vastbonden. Als de verbindingsdeuren tussen de huizen werden opengelaten door de heen en weer dravende eigenaar ontstond er een doorlopend vertrek van verbijsterende lengte, een indrukwekkende trapsgewijs oplopende zaal. De open plek voor de huizen was eigenlijk geen plein, maar meer een verbreding van de wegkruising, een plek aarde, die harder was dan de omringende bodem. Hier bleven vrachtwagens en reizigers staan, voor zij hun tocht voortzetten. Aan alle kanten verhieven zich tussen de onderschei den wegen andere gebouwen, grotendeels van hout ove rigens en laag, maar toch ook met een soort veranda die tot aan de sloot doorliep. Dat waren zaken op aller lei gebied. En alle leken zij achter hun ramen een ge heim te verbergen een nederzetting op een andere planeet had het kunnen zijn. En nu ik de huizen weer voor me zie komen ook de mensen tot leven. Ieder neemt zijn vroegere plaats weer in, als in een panopti cum. Allereerst Chivu Bocanu: hij staat op de hoop aar de midden op het grote plein. Toen ik hem daar in wer kelijkheid voor het eerst zag meende ik, dat hij enkel een boomstam was, een kruising misschien tussen een knotwilg en een knoestige eik zo groot en zwaar en roekeloos stond hij daar op zijn stok geleund. Achter hem zie ik ook Stojan, zijn helper. Die is mager en bleek en gluurt uit zijn verschrikte en onderdanige hondenogen altijd een beetje angstig naar zijn baas op. Ik heb in mijn leven heel wat honden horen janken en ik weet dus wat het janken van een hond is. En precies zo jankte Stojan die avond, toen de hoorders hem in gesloten hadden en een pak slaag gaven. Na dat voorval noemden de mensen hem de hond. Of, wacht even: noemden de mensen hem werkelijk zo? Net:, ik geloof eerder, dat ik hem in gedachten die naam heb gegeven. Veel verschil maakt het overigens niet. Het is de enige naam die bij hem past en hij moet hem maar houden. Rondom deze beide iiguren is zoveel ruimte open als Bocanu met zijn nijdig zwaaiende stok vrij kan maken. Niemand heeft de moed te dicht bij de verhoging te ko men, waar die twee staan. Dc mannen die van het werk zijn gekomen en zich op het grote plein hebben verza meld, staan, in afzonderlijke groepen, op enige afstand sommigen al voor de deuren van de winkels die zij wil len binnengaan. De gedachte aan -de drank maakt hun kelen droog; hun blikken betasten gretig de kleurige flessen in de uitstalramen. Allemaal zie ik hen zo voor me, verstard als op een foto die jaren geleden gemaakt is. Hoeveel jaren nu al geleden? Daarover zal ik straks wel eens nadenken. Voor het restaurant staan een paar gezadelde paarden die de koppen in de kribben steken. De ingenieurs zit ten dus in het restaurant en nemen voor de maaltijd een pruimebrandewij, een tzuika. In de deur van het levensmiddelenbedrijf zie ik een blauw uniform: dat is het hoofd van de afdeling marechaussee van Telega, opperwachtmeester Brebeanu Marin. Hij draagt een karabijn als een jager onder de linkerarm, met de riem over de schouder. Onder de rechterarm heeft hij een groot, in grauw papier gewikkeld, pak. Ik weet wat er in dat pak zit, even goed als meneer Cristea, die het heeft gemaakt. Als deze foto. die ik voor me zie, tot leven komt en al die mensen op de open plek hun gang gaan, zal de opperwachtmeester van de marechaussee als een bedelaar van winkel tot winkel lopen. „Wat moet ik toch beginnen, broedertje, morgen wordt mijn jongste gedoopt en ik weet niet waarvan ik het feest moet bekostigen!". Iets dergelijks zal hij tegen de winkeliers zeggen en hij zal hen daarbij van onder de rand van zijn pet doordringend aankijken. De ene man herinnert me telkens weer aan de an dere. Allereerst zie ik nu meneer Bilascu, de bedrijfs leider van de oliemaatschappij, met vooruitgestoken buik uit zijn kantoor komen. Het is een vrouwenjagei-, maar nu oud. En tegelijk zie ik van de andere kant vrijwel zijn tegenhanger naderen: Telengescu, de tegen woordige vrouwenjager uit de stad jong. Hij is een beetje dom, draagt handschoenen los in zijn hand, heeft een zonnebril op en een brede vlinderdas voor. Ook Gogoi, die altijd dronken was, ben ik niet ver geten. Daar staat hij roerloos op de weg, met zijn paard aan de teugel. Als het beeld evenwel begint te leven zal hij gaan wankelen en dan wordt het duidelijk dat hij niet het paard vasthoudt, maar het paard.. Nou ja, precies het omgekeerde. Naast de dx-onkaard staat Motoaka, een beter soort armoedzaaiei-, de onbetaalde helper van Gogoi. En tei-wijl ik hem voor me zie, zie ik natuurlijk ook zijn vijf zusters, die doelloos en ï'uste- loos ronddwalen en door de mensen alleen met cijfers worden aangeduid, al niet anders dan de boortoi-ens. van een tot vijf. (Wordt vei-volgd) Dr. Lawrence Swan, bioloog aan het San Francisco State College, die Sir Edmund Hillary begeleid heeft op zijn expeditie naar de Himalaya, heeft dinsdag in Red wood City in Californië verklaard, dat de „vei'schrikkelijke sneeuwman" een mythe is. Swan zei, dat de twee scalpen die van de legendarische wezens afkomstig zouden zijn, namaak zijn. Volgens hem waren ze gemaakt van de huid van geiten of var kens. De sporen die door inboorlingen zijn gezien, waren waarschijnlijk die van een bergvos. Swan verklaarde, dat tengevolge van de bijzondere sneeuwcondities, de vier sporen van de vos samensmelten tot twee. die de indruk geven van een mensaap af komstig te zijn. Ook zouden de inboor lingen een Tibetaanse beer hebben kunnen zien, die vrij zeldzaam is. Wij hebben te maken met een in oor sprong Germaans woord: schermen en de samenstelling b e-s c h e r m e n. Dit. wooi-d is in het Italiaans overge nomen als schermire. Het zelfstandig naamwoord daarbij is scaramuccia. Het Franse werkwoord dat daaiwan is afge leid., luidt escarmoucher, het Engelse: to skirmish, het Duitse: scharmützeln en het Nederlandse: schermutsen dat nu geheel in onbruik is geraakt en ver vangen is door schermutselen. Zo is naast wiegen ontstaan wiegelen en naast schuiven is schuifelen gevormd. Werkwoorden als schermutselen, wie gelen en schuifelen drukken een her haalde werking uit. Schermutselen wil dus zeggen: telkens kleine, niet tot een beslissing leidende (voorposten) gevech ten leveren, het over iets oneens zijn en daarover debatteren enz. Een oor spronkelijk Genriaans woord is dus via het Romaans weer in het Germaans op genomen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1960 | | pagina 9