r
(W ereldnieuwsj)
Moskou bezorgt Bonn een
aangename verrassing
Stakingsonrust in België
Newyorkse brandweer
beklaagt zich over de marine
Goed nieuws
Van dag tot dag
spits
Erhard is boos
Handelsverdrag wordt morgen getekend
en geldt - stilzwijgend - voor Berlijn
Overlevenden van de Pine
Ridge eisen vergoeding
Groeiversnelling door
supersonisch geluid?
raatótoel
ENGEL
3
Westberlijns positie
Russische aanvaarding
Algemene ontspanning?
Paco en Keystone voor
miljoen aangesproken
Blussing op de Constellation werd gesaboteerd
Bemoeizucht
&p de
ft
ft ft
ft
DONDERDAG 29 DECEMBER 1960
V,
Een Duitse familie, Kaufmann genaamd
heeft van zich doen spreken en stof doen
opwaaien in Nederland, nadat zij in haar
dorp Köppern verwikkeld was geraakt in
een troebele plaatselijke ruzie. De getui
genis van de heer Kaufmann in een pro
ces tegen anti-semitische raddraaiers
werd genoemd als aanleiding tot een nare
dorpsactie tegen het gezin, dat zich ge
noodzaakt zag naar elders uit te wijken.
Dat „elders" werd dan Nederland, waar
bij de bemoeiingen van een aantal Neder
landers en de publikaties van een Neder
lands weekblad een rol speelden. Het ge
zin Kaufmann is reeds in ons land, uitge
zonderd de man, die een hechtenisstraf in
Duitsland uitzit wegens een delict dat niets
met de kwestie te maken heeft. Thans
heeft de demissionaire minister van Jus
titie Beerman beslist, dat het gezin geen
verblijfsvergunning zal krijgen. Deze be
slissing steunt op zeer formele gronden,
ontleend aan de asielwet van 1849, die
bepaalt dat slechts verblijfsvergunning
kan worden verleend als de betrokkene in
zijn vaderland in lijfsgevaar verkeert.
Het is een vreemde zaak, die niet zon
der meer met een „voor" of „tegen" de
ministeriële beslissing kan worden afge
daan. De minister wil blijkbaar het gezin
niet in Nederland hebben en heeft daar
toe formele argumenten gebruikt. Het feit
dat Kaufmann geen blanco strafregister
heeft, vormt daarbij wellicht een informe
le overweging. Verder blijkt de minister
van mening te zijn, dat het gezin Kauf
mann ook elders in Duitsland een bestaan
had kunnen zoeken. Dat zal ook wel zo
zijn, want Duitsland is niet meer het rijk
van Hitier en de Westduitse regering heeft
in diverse andere gevallen van plaatse
lijke anti-semitische kuiperijen ingegrepen
en slachtoffers geholpen.
Het lijkt overdreven deze zaak op de
spits te jagen als een toetssteen van Ne
derlandse hulpvaardigheid ten bate van
vervolgden. Aan de andere kant is de ges
te van de minister onduidelijk en vreemd.
Als er geen doorslaggevende argumenten
waren om het gezin Kaufmann met open
armen te ontvangen en liefderijk te ver
zorgen, dan toch zouden er redenen kun
nen zijn om dit gezin toe te laten zoals
zovele vreemdelingen worden toegelaten.
Wellicht is ook de verhouding Bonn-Den
Haag nog een factor, maar wij kunnen
ons niet voorstellen dat minister Beerman
zozeer beducht is voor een geërgerd trek
je op Adenauer's stoere gezicht, dat hij
daarom de actie van een aantal idealisti
sche en misschien zelfs overdreven age
rende Nederlanders zo bot denkt te' moe
ten weerstreven.
Moeten we de reden van de ministeriële
afwijzing wellicht zoeken in de anteceden
ten van de heer Kaufmann én in gegron
de twijfel aan zijn beweerd martelaar
schap? Als dat. zo zou zijn. ware het be
ter geweest wanneer de minister dat rond
uit had gezegd, waarmee deze zaak dan
voor alle objectieve toeschouwers uit de
wereld zou zijn geweest.
De Westduitse minister van Economi
sche Zaken, prof. Ludwig Erhard, is eni
ge dagen geleden in het Dusseldorper Han-
delsblatt van leer getrokken tegen de
Europese Executieve Commissie van de
E.E.G., die hij het verwijt maakt de ver
zoening tussen de „zes" en de „zeven",
als een niet te verwezenlijken dagdroom,
naar de verre toekomst te hebben ver
schoven. Erhard is teleurgesteld, hij had
zich de ontwikkelingen in het afgelopen
jaar kennelijk anders voorgesteld.
Bekend is dat de Duitse minister zich
destijds met hand en tand verzet heeft
tegen de versnelde uitvoering van het
E.E.G.-verdrag en dat het vooral aan hem
te wijten is geweest dat de extra tariefs
verlaging niet op 1 juli 1960 werd door
gevoerd, maar op 1 januari 1961 ingaat.
De bedoeling daarvan was respijt te ver
krijgen om met de EVA-landen tot een
overeenkomst te komen.
Dat is echter ondanks enkele gesprek
ken tussen Adenauer en De Gaulle en
Adenauer en Macmillan helemaal niet
gebeurd. In tegendeel, de tegenstellingen
hebben zich min of meer verscherpt. De
EVA gaat begin volgend jaar een confe
rentie beleggen om ook daar versnelde ta
riefsverlagingen door te zetten. Maar wal
erger is, en daarop wijst prof. Erhard.
de handel tussen de twee blokken neemt
duidelijk af. Men zoekt zijn partners bij
voorkeur in de gebieden waar men in de
toekomst nai^w mee zal samenwerken en
tot wiens markt men een gemakkelijker
toegang heeft.
Erhard is ontevreden over de „kleinsta-
terij", over het gebrek aan groot-Europese
visie van de Europese Executieve Com
missie (voornamelijk van de voorzitter
prof. Hallstein) en over de afwezigheid
van werkelijkheidszin bij vele Europese
politici, vooral in Frankrijk. Een grote
Europese vrijhandelszone, waaraan de
E.E.G. eventueel als blok deelneemt, is
niet alleen een Duits, maar ook een Ne
derlands en ten slotte een groot Europees
belang.
Hoewel Erhard lichtpuntjes verwacht in
de houding van Amerika onder Kennedy,
geloven wij te moeten betwijfelen of er
van die zijde veel aanmoediging zal ko
men om een grote Europese vrijhandels
zone te stichten. Daar minister Dillon aan
blijft en hij was een voorstander van
de E.E.G., niet van een economisch
„groot-Europa" moet men zich afvra
gen of de Amerikaanse politiek zich zal
wijzigen.
Ook de onlangs tot stand gekomen Or
ganisatie voor Economische Samenwer
king en Ontwikkeling (O.E.S.O.) biedt wei
nig kansen tot nieuwe initiatieven in dit
opzicht, omdat de Amerikanen bij deze
organisatie voornamelijk het accent wil
len leggen op de mogelijkheid om Europa
tot grotere steunverlening aan ontwikke
lingslanden aan te sporen.
Erhard heeft gelijk als hij schrijft, dat
wij ons dit alles zo niet hadden voorge
steld, en met dat „wij" bedoelt hij voor-
al de Duitse industrie. Wij nemen aan,
dat ook vele Nederlandse industriëlen met
de gang van zaken allerminst gelukkig zul
len zijn. Bundeling van alle krachten ter
voorkoming van een ernstige Europese
breuk is meer dan ooit noodzakelijk.
(Van onze correspondent)
De Sovjet-Unie heeft Bonn met een on
verwachte en aangename geste verrast
waarvan men overigens maar moet af
wachten wat er nog achter steekt. De
Russische ambassadeur te Bonn, Smirnov,
stapte gistermorgen naar de Westduitse
staatssecretaris van Buitenlandse Zaken
Van Scherpenberg en vervolgens naar
bondskanselier Adenauer. In korte ge
sprekken konden daarop de Russische be
zwaren tegen de ondertekening van het
Russisch-Westduitse handelsverdrag voor
de periode 1961-1963 opgehelderd worden.
Morgen zal het verdrag, dat op 1 januari
ingaat, door Smirnov en Van Scherpen
berg worden ondertekend.
Uitermate tevreden toonde men zich te
Bonn over deze goede afloop van het lang
durige handelsoverleg. Zijn eerste climax
had dit overleg in de avonduren van 12 de
cember toen de boden van het Westduitse
departement van buitenlandse zaken reeds
de champagne de zaal binnen droegen,
waar de Russische onderminister van han
del Borisov. ambassadeur Smirnov en Van
Scherpenberg het verdrag zouden onder
tekenen. Toen Van Scherpenberg evenwel
vlak voor de ondertekening eiste dat Bori
sov en Smirnov een Westduitse brief over
de verhouding van Berlijn bij het handels
verdrag zouden aanvaarden, zeiden de
Russen beslist neen.
In het handelsverdrag voor de periode
1958-1960 staat ook niets vermeld over
West-Berlijn. De handelspraktijk is even
wel dat West-Berlijn in het goederenver
keer tussen West-Duitsland en de Sovjet-
Unie tot Westduits grondgebied wordt ge
rekend en dat dus Westduitse fabrieken
goederen naar Rusland kunnen exporteren
die in hun Westduitse filialen zijn ge
maakt.
In overleg met de oppositie te Bonn en
met de Westberlijnse regering besloot de
Westduitse regering ditmaal anders te
handelen. Zij eiste dat de Russen een
brief zouden accepteren, waarin openlijk,
maar overigens zeer beheerst werd ver
kondigd dat West-Berlijn deelgenoot zou
zijn van het handelsverdrag. Dat vonden
de Russen op 12 december een reden om
zonder verdrag naar Moskou terug te ke
ren. Bonn meent evenwel met beslistheid
te moeten staan op de invoeging van
West-Berlijn in de handel met Moskou.
Ware dat niet geschied, dan, aldus de
Westduitse'mening, zou West-Duitsland de
Russen zijn tegemoetgekomen op de Rus
sische weg naar de vorming van een zo
genaamde vrijstad West-Berlijn. afgesne
den van het Westen.
Men neemt aan dat Van Scherpenberg
en Adenauer tegenover Smirnov nogmaals
hebben verklaard hoe de Westberlijnse po
sitie is en' dat Smirnov ditmaal niet heeft
tegengesputterd. Dat wil zeggen, dat hij
zou hebben beloofd, de Westduitse mening
te zullen doorgeven aan de regering te
Moskou. Daarmee is de kous af. Want,
door niet te ontkennen dat West-Berlijn.
althans voor de Westduits-Russische han
del, deel van de bondsrepubliek is, accep
teren de Russen althans voor dit ver
drag de Westduitse zienswijze.
Te Bonn acht. men dit een zeer goede
tijding en een uitstekend begin van het
jaar 1961. De Westduits-Russische handel
zal op 1 januari normaal verder kunnen
gaan.
De Russen zien er van af het incident
van 12 december op te blazen tot een poli
tiek geschil. Zij bliezen in feite de aftocht,
hoewel zij de gelegenheid hebben gehad
om opnieuw inzake West-Berlijn hoog van
de toren te blazen. Zij vermeden het
met andere woorden nieuwe spannin
gen in het leven te roepen.
Algemeen neemt men te Bonn aan dat
de jongste Amerikaanse stappen juist hier
vrucht hebben gedragen. Nu vast staat dat
Kroesjtsjev uit is op nieuw topoverleg, in
het bijzonder met de nieuwe Amerikaanse
president Kennedy, is er de Russen veel
aan gelegen, de Amerikanen gunstig te
stemmen. Daarvan hebben de Amerikanen
geprofiteerd door de afgelopen twee we
ken via diplomatieke wegen de Russen aan
te manen zich de komende maanden rus
tig te houden, in het bijzonder inzake Ber
lijn. en Kennedy niet in een baaierd van
politieke spanningen aan de macht te la
ten komen. Men hoopt hier rekening
houdend met de uiteindelijke communis
tische veroveringsdoeleinden dat de
vriendelijke stap te Bonn van Moskou het
begin zal zijn van een nieuw jaar, waarin
overleg in plaats van nieuwe spanning de
overhand zal hebben.
Ter andere zijde staat wel vast dat Bonn
een wenk uit de Verenigde Staten heeft
gekregen om thans geen extra politieke
eisen te stellen. Men gelooft hier name
lijk ook dat het Oostduits-Westduitse han-
delsgesprek over een handelsakkoord tus
sen Bonn en Oost-Berlijn eveneens op kor
te termijn misschien wel vandaag
met gunstig gevolg zal worden afgesloten.
Dit akkoord zegde Bonn eind september
per 31 december op. wegens het commu
nistische gesar in Berlijn. Alles wijst er
op dat beide partijen ook hier op verzoek
van hun partners respectievelijk te Mos
kou en Washington zo gematigd mogelijk
ter zake van Berlijn zullen blijven.
Advertentie
ZEEROUDE
Is d»
handigs
kosepfiai
8,Cper
hele liter
De gehelde gebelde van Wynand Focfcink
NEW YORK (ANP-UPI) Veertien van
de 29 opvarenden van de in tweeën ge
broken Amerikaanse tanker „Pine Ridge"
die werden gered hebben ieder van de
reders, „Paco Tankers Inc." en de be
vrachters „Keystone Shipping Co." een
schadevergoeding van 100.000 dollar ge-
eist. Het schip zou niet zeewaardig zijn
geweest en de geredden zouden nadat zij
in veiligheid waren gebracht niet de me
dische verzorging hebben gekregen die zij
behoefden.
In hun eis stellen de zeelieden dat de
eigenaars en de exploitant zich zorgeloos
hebben getoond en geen aanstalten ge
maakt hebben om verbetering te brengen
in de conditie van het schip.
(Vervolg van pagina 1)
Men krijgt de indruk dat de regering
strenge instructies aan de gewapende
macht heeft gegeven tot elke prijs inci
denten te vermijden. Haar lankmoedigheid
heeft daarbij af en toe de schijn van slap
heid. Zo bijvoorbeeld gisteren bij het Zuid
station te Brussel, waar rijkswachters rus
tig toekeken toen manifestanten met hun
schoenen en met een stok de ruiten van
een bus verbrijzelden, nadat zij de pas
sagiers hadden gedwongen uit te stappen,
evenals de bestuurder. Pas nadat het voer
tuig was gerampokt vormden de politie
mannen een kordon om de betogers te
verdrijven.
Nadat de berichten over de relletjes te
Gent Antwerpen hadden bereikt breidde
de staking zich daar gistermiddag snel
uit, in het bijzonder in de grote metaal
bedrijven zoals bij Ford (waar een der
de van het personeel staakte) en bij Be-
liard-Crighton. In de haven zelf was ech
ter meer personeel dan dinsdag komen op
zetten. De meeste kranen werkten weer
en havenarbeiders werkten op verscheide
ne zeeschepen en lichters op normale wij
ze.
NEW YORK (UPI/AFP) De hoofd
brandmeester van de stad New York, Ca-
vanagh, heeft gezegd dat de pogingen van
de brandweerlieden, die de brand op het
vliegdekschip „Constellation" op 19 decem
ber bestreden, zijn gesaboteerd door de
wacht, die de zorg heeft voor de veiligheid
van het schip. Deze verbood de toegang tot
afdelingen die als geheim werden be
schouwd. Cavanagh zei verder dat de
meest elementaire voorzorgsmaatregelen
tegen brandgevaar waren nagelaten. Voor
10 december toen 49 arbeiders omkwamen,
hadden zich aan boord van het vlïégdelt-
schip 42 branden voorgedaan.Deze had
men echter kunnen bedwingen.
Cavanagh legde getuigenis af voor de
uit drie admiraals bestaande raad van on
derzoek van de Amerikaanse marine. Hij
zei dat een aan boord gehesen gevulde olie
tank een „tijdbom" was geweest die al
leen nog maar had behoeven te worden
aangestoken.
Totdat Cavanagh zijn vernietigend ge
tuigenis had afgelegd, hadden burgerlijke
en militaire deskundigen als hun mening
uitgesproken dat de veiligheidsmaatrege
len „bevredigend" of zelfs „meer dan be
vredigend" geweest waren. De hoofd
brandmeester noemde een reeks voor
schriften op waartegen was gezondigd.
„Wij zouden het schip onmiddellijk als
een bron van gevaar hebben bestempeld",
aldus Cavanagh. Hiermee bedoelde hij dat
het. werk aan de Constellation onmiddel
lijk zou zijn gestaakt, en de arbeiders er
aan onttrokken, totdat aan de veiligheids
voorschriften zou zijn voldaan.
.(Reuter) John Rutledge,, de -.eerste
werktuigkundige van de „Constellation",
verklaarde, dat de marine het vuur in een
half uur meester had kunnen zijn als de
gemeentelijke brandweer van New York
zich er maar niet mee had bemoeid. Deze
brandweer heeft volgens hem te weinig er
varing met scheepsbranden. Rutledge had
een ploeg van 26 man samengesteld, die
met uitstekend resultaat werkte totdat
een brandmeester van de gemeente de
ploeg van boord stuurde omdat zij niet
over helmen beschikte. Toen de ploeg met
helmen terugkwam, had de brand zich al
te veel uitgebreid.
De Amerikaanse marine heeft een reeks
strengere voorzorgsmaatregelen ingesteld
na de brand.
De bemanning van het lichtschip, dat
voor Oostende ligt en die reeds veertien
dagen dienst heeft gedaan, kan niet wor
den afgelost omdat degenen die voor de
aflossing moeten zorgen staken.
In enige Waalse mijnen en te Luik is
hier en daar het werk hervat. Veel hangt
er daarbij vanaf in welke mate de over
heid in staat is de werkwilligen te bescher
men tegen de postende stakers. Tegen het
einde van de maand is er bij velen, die
aanvankelijk het werk hebben neergelegd,
een neiging te onderkennen, weer aan het
werk te gaan, doch als gevolg van de in
timidatie door de aanhang van de vakbon
den durven, vooral in de Borinage, vele
werkwilligen niet voor hun overtuiging
uit te komen.
In Charleroi liepen gisteren honderden
mensen met een papiertje opgespeld. Daar
op kon men lezen: „La Wallonië en a as-
sez" (het Walenland heeft er genoeg van).
Dat sloeg niet op de eenheidswet, maar
op de staking die de middenstand grote
schade berokkent en voor iedereen zor
gen en ongerief meebrengt. Ondanks de
eisen van de socialisten dat de winkels ge
sloten moeten worden, hielden de meeste
winkeliers zich daar niet aan.
In de provincies Henegouwen, Luik, Na
men en Brabant is de levering van elek
trische stroom beperkt tot de vitale be
drijven, de openbare verlichting en het
huishoudelijk gebruik. De directeur van
de exploitatiedienst van de spoorwegen
te Luik is door stakers zo afgerost, dat hij
in een ziekenhuis moest worden opgeno
men.
AKEN, (Reuter) De taxichauffeurs
van Aken, die als gevolg van de staking
in België goede zaken hebben gedaan, wei
geren thans hun passagiers tot in België
te vervoeren. De stakers zouden enkele
taxi's hebben beschadigd. Verscheidene
chauffeurs uit Aken zijn door de stakers
gewaarschuwd zich niet weer in België te
vertonen. Bovendien zijn spijkers op de
weg gestrooid
PARIJS (UPI) Het Franse onder com
munistische invloed staande vakverbond
C.G.T. (Confédération Générale du Tra
vail) heeft meegedeeld, dat onder de le
den een campagne is begonnen voor het
inzamelen van fondsen ter ondersteuning
van d.e stakende arheiders in België. Uit
de kas van het vakverbond is een bedrag
van 10.000 nieuwe franc in het fonds ge
deponeerd als aanvangssom.
Radio Moskou bericht, dat Russiche bio
logen hebben ontdekt dat supersonisch ge
luid de gi'oei bevordert.
De Russische geleerden hadden met de
nawerking van supersonichte trillingen ge
ëxperimenteerd op plantenzaden, en be
vonden dat lupinen op de tweede dag ont
sproten in plaats van in de gebruikelijke
tweede of derde week.
Spreiding gewenst
Het is in de journalistiek
jarenlang de gewoonte ge
weest, in de dagen vóór de
jaarwisseling' de lezer te ont
halen op een selectie van het
nieuws, dat het bijna verlopen
jaar had opgeleverd. De keuze
van de onderwerpen was ge
baseerd op de belangrijkheid
en die keuze werd meestal met
groot gemak gedaan. Ik her
inner mij tenminste niet. dat
ik ooit. een vakbroeder in die
laatste week van het jaar in
eengekronkeld op de vloer
zijner werkkamer heb aange
troffen, zich in bochten en bul
ten wringend omdat hij het
met zichzelf niet eens kon
worden over de vraag, welk
van twee in aanmerking ko
mende onderwerpen wel het
belangrijkste zou moeten
heten.
Men baseerde zich eenvoudig
op dc overweging, dat het ver
schenen nieuws waarvan de
koppen het grootst en de
plaatsing het meest opzien
barend was geweest, als het
belangrijkste moest worden
beschouwd en daarom kwam
men aan het eind van het jaar
meestal met een geschreven
of afgebeelde opsomming
van een twaalftal narigheden.
Want het zijn de narigheden,
die de meeste drukinkt eisen
en daarbij zijn dan nog dié
narigheden het gewichtigst,
waarbij een zo groot mogelijk
aantal mensen tegelijkertijd de
dood heeft gevonden.
Dat „tegelijkertijd" is een
noodzakelijke bijkomstigheid.
Versnipperde ellende, die zich
in elk jaar van dag tot dag in
kleine, eenzame tragedies
voordoet, kan nooit: belangrijk
zijn als men een jaar moet
overzien. Vlieg- en scheeps
rampen verdienen de voor
keur, al worden treinbotsingen
en wervelstormen natuurlijk
ook niet versmaad. Het bin
nenlandse nieuws van het jaar
is een keten van spectaculaire
manieren om dood te gaan:
met honderd tegelijk dood
vallen. met tien tegelijk ver
drinken, met duizend tegelijk
dakloos waaien en met twintig
tegelijk in vlammen opgaan is
voldoende om aan het einde
van het jaar een goede jaar
wisselingspagina te helpen
samenstellen.
Wat. het buitenland betreft,
ligt de waardebepaling enigs
zins anders. Daar is een bloe
dige omwenteling nodig, of
een kleine oorlog, of een mis
lukte topconferentie, of een in
ongenade gevallen dictator. De
nadruk ligt daar namelijk
meer op het politieke aspect,
waarbij vooral moet worden
gelet op de vraag of er bij
elke gelegenheid voldoende
angst voor een catastrofale
wereldbrand is gewekt. Blijkt,
dat zo. dan kan men het be
treffende nieuws uitstekend
gebruiken om de hoop uit te
spreken, dat het komende jaar
eindelijk de internationale op
ruiming van de angst zal bren
gen, waarbij stilzwijgend de
zekerheid wordt gevoed dat er
ongetwijfeld nog genoeg mas
sale angstaanvallen zullen
worden ontketend om ook aan
het einde van dat komende
jaar nog een bruikbare selectie
te kunnen maken.
Misschien heeft de nauwlet
tende lezer echter gemerkt, dat
in vage trekken en aarzelende
stappen deze journalistieke in-
ventarisatoren de laatste jaren
zelf een selectie hebben onder
gaan. waardoor langzamer
hand de „jaaroverzichten"
zeldzamer werden en in vele
gevallen zelfs volkomen ach
terwege bleven. Het is niet
moeilijk te raden, waaraan dat
ligt. Èr is een besef komen
gloren, dat kenmerk van een
verstandiger journalistiek zou
kunnen worden genoemd: het
besef namelijk, dat de lezers
kring zich in deze tijd liever
niet meer laat vertellen, wat
hij als het belangrijkste moet
beschouwen, doch zelf kan
uitmaken wat voor ieder per
soonlijk het belangrijkste is
geweest.
Ook journalistiek gezien is
een in zeker aantal tegelijker
tijd doodgaan niet meer be
langrijker dan het persoon
lijke, aparte, individuele ster
ven. Men heeft begrepen, dat
de stervende mens altijd al
leen doodgaat, ook al slaat op
datzelfde uur het klokje voor
een aantal anderen. Men kan
feestvieren, spelevaren, vlie
gen, vechten of marcheren met
duizenden tegelijk en met het
gevoel, in groot gezelschap te
zijn, maar men kan altijd
slechts in eenzaamheid en
strikt alleen doodgaan. Voor de
stervende mens valt op het
moment, van zijn verscheiden
alles weg, wat. op gezelschap
lijkt. Het is een van de weinige
dingen, die hij op deze wereld
volkomen alleen moet op
knappen.
Ongetwijfeld hebben vele
krantenlezers in het afgelopen
jaar iets ervaren, dat zonder
enige bedenking voor hen het
allerbelangrijkste was. Maar
even ongetwijfeld was dat nu
juist niet hetgeen op de voor
pagina's met huizenhoge let
ters is vermeld.
Wat. het dan wél was, mogen
zij zelf in hun binnenkamers
bij het klinken van klokke
twaalf gedenken en beschou
wen. en niemand zal er met
hen over mogen redetwisten.
Men moet verbaasd zijn als
men overweegt, hoe klein en
ongemerkt soms dat ene be
langrijke feit zich voor die
mens voltrokken heeft mis
schien in een uur dat de bui
tenwereld zuchtte: er is geen
nieuws.
Als straks na eeuwen de ge
schiedenis van onze tijd in
boekvorm zal worden toege
voegd aan de folianten van
vergane eeuwen, zullen al die
aparte, persoonlijke belang
rijkheden met de personen in
eeuwige stilte zijn vervallen.
En in de boeken staan de
krantenkoppen de revolu
ties. de rampen, de wisselende
regeringen, de oude en nieuwe
presidenten, de verjaagde dic
tatoren, de wereldoorlogen, de
vredesverdragen, de uiteenge
spatte conferenties en de ver
legde grenzen.
Maar nooit zal een leerling
van de toekomstige lagere
school vermoeden, wat eind
1960 voor u en voor mij als het.
belangrijkste feit. met twaalf
slagen werd beklonken.
Hij heeft er overigens ook
niets mee te maken.
Maar journalistiek gezien
zijn er toch ook uit het kran-
tennieuws feiten op te diepen,
die hun belangrijkheid ont
lenen aan hun betekenis voor
zoveel mogelijk mensen te
gelijk.
In het buitenland lijkt mij
één gebeurtenis bij uitstek
waard om verbonden te wor
den aan de zegekar, waarin de
mensheid van 1960 naar 1961
rijden zal. In New Orleans,
Louisiana, V.S.. is een dominee
op zekere dag in dit jaar be
gonnen met een standvastige,
zwijgende pelgrimstocht., waar
bij hij symbolisch aan het
hoofd van een progressieve
menigte marcheert. Hij doet
zijn bedevaart iedere dag op
nieuw, met. de ogen strak voor
uit gericht en de oren doof
voor de scheldwoorden van te
hoop gelopen vrouwen. Hij
brengt zijn dochtertje naar
school naar een „besmette"
school, waar kinderén met
donkere huidskleur zijn toege
laten. De blanke dominee en
zijn dochtertje maken geschie
denis, en men weet dat de
makers van geschiedenis vaak
martelaren zijn.
Eén man tegen velen, stand
vastig en altijd weer opnieuw
de goede weg gaande, geen
lijden achtend en geen drei
gen vrezend, arbeidend aan
de nieuwe geschiedenis van
een gelijkberechtigde mens
heid die haar kleurscha
keringen als verworven rech
ten onbekommerd mededraagt.
Dat lijkt mij zéér belangrijk
nieuws.
Maar ook in het binnenland
is een feit te noemen, dat
boven alle persoonlijke er
varingen ons allen aangaat.
Het is niet zozeer nieuws, zelfs
meer een zwijgen. Doch het is
een zwijgen dat zelfrespect en
beheersing toont en daarom als
verheugend nieuws dient te
worden herdacht.
De poging, door diverse bui
tenlandse persorganen dit jaar
ondernomen, om de Neder
landse publiciteit te doordrin
gen van een nieuwe moraal
ten opzichte van de personen
die ons volk eert en acht, is
afgestuit op een nagenoeg
eensgezinde, onwankelbare
goede smaak. De poging met
name om de persoonlijke en
burgerlijke vrijetijdsbezig-
heden van onze kroonprinses
te knopen aan opdringerige
speculaties met betrekking tot
haar toekomst, is door het
smaakvolle samenspel tussen
pers en publiek in de kiem ge
smoord. Dat lijkt mij een zeer
belangrijk feit. omdat, het een
volkskarakter openbaart op
een helaas steeds een
zamer wordende hoogte. Dat
zij ook in de toekomst ge
spaard mogen blijven van slui-
perige horden fotografen en
nieuwsjagers, die privé-perken
overschrijden en zich vergrij
pen aan persoonlijk eigen
domsleven. wensen wij onze
kroonprinses en haar gezins
leden, en ook onze journalis
tieke stand van harte toe.
En zo zijn wij dan onwille
keurig toch aan het wensen
geslagen. Welnu, het moge een
goed jaar zijn. En daarbij past
de wens. dat wij ont
dekken mogen wat
goed is.
Eén ding moet me hier en nu van het
hart: de indeling van het jaar, zoals wij
die kennen, deugt niet. 't Lijkt eenvoudig
nergens op als u 't mij vraagt.
De maand december is, om. te begin
nen, veel te lang. Er moet nodig wat af.
De maand december lijkt op een in de
war geraakte knot wol; een warme kleuri
ge knot wol, dat wel, maar een hopeloos
probleem waar je in om komt, in verstrikt
raakt, waar geen end aan lijkt te komen,
een heksenwerk van ontrafelen, aan me
kaar knopen en kijken: hoever sta ik
nou?! Wie haalt 't nou toch bovendien in
z'n hoofd om drie feesten in één maand
bij elkaar te proppen! Feesten die stuk
voor stuk geld, nobele gevoelens en zelf
beheersing eisen!
Is het niet onmenselijk, van ons te ver
langen dat we in een tijdsbestek van 31
dagen:
a, in de huid kruipen van een vierjarig
kind en zo-doende kale ongezellige pijpen
boetseerklei kopen waar dat kind alle kan
ten mee op kan, tot in de slaapkamer als
't moet, inplaats van de, in onze ogen zo
snoezige, wollen opdraaieend, omdat die
hem geen ruimte „voor zelfwerkzaam
heid" laat?!
b, zo diep in de sfeer van vrede op Aar
de duiken dat we ons zélfs nog weten te
beheersen als er een vette konijnekluif
neerdaalt op ons witte feestbloesje en alle
verdiende klappen en snauwen inhouden,
en dat maar liefst tweemaal vierentwintig
uren lang!
en c, (of dat alles nog niet voldoende
onnatuur en geweldpleging is voor onze
bruisende, spontane menselijkheid) ons,
als klap op de vuurpijl, nog eens door de
verplichte Goede Plannen, tranen en terug
blikken de doodsteek laten geven.
Maar hè, hè, dan is toch december om.
Een Nieuw Jaar begint, ha! nou ben je
d'r dan! Het nieuwe jaar begint (alle tra
ditionele aanzichtkaarten, verhalen en
films ten spijt die het immer in december
weten te situeren) met een resolute verde
re afdaling in de zwarte, kille put van de
winter. Hij komt onherroepelijk met kou,
sneeuw, ijs, ellende, griep, bevroren jog-
hurt. nat wasgoed alom,me en kinderen die
weigeren nog langer hun nek te wassen.
Inplaats van werkelijk iets nieuws te
brengen, voert hij je pas met recht het,
door november en december zwakjes aan
geduide, winterseizoen binnen.
Ware het, zo vraag ik mij af, niet onein
dig veel beter, zowel emotioneel als finan
cieel bezien, om de kerstdagen naar
januari te verleggen???
Sint zou het tot het einde aller tijden
zonder de flatteus witte sneeuw-entourage
moeten doen.maar ala, Sint is een ster
ke persoonlijkheid, waarschijnlijk zou hij
dat bevredigend verwerken.
In de kille eind,eloze 31-dagen-vlakte van
januari zou dan het licht van Kerstmis
schijnen met een vrij grote kans van sla
gen op de felbegeerde witheid daarvan.
En dan oudjaar op, laat ons zeggen, 28
februari! Dan zou, er pas enige grond zijn
voor Nieuw Begin, Beloften en Goede
Voornemens met eindelijk al dat prille uit
botten buiten.
Nog een suggestie: als het allemaal
praktisch onmogelijk en onuitvoerbaar isv
waarom dan niet ons de paasdagen 'ge
geven ergens in die kille ongebroken
januarimaand; als Opkïkk'ertje," als inter
mezzo. In de lente is er tóch veel minder
behoefte aan feestdagen en na Oudjaar
zijn we echt wel rijp voor Pasen. Ik
althans zeker. Maar in ieder geval: laat
ons iets doen! Laat ons spreiden!
Cri Stellweg
Advertentie
Grote Houtstraat 181
Haarlem - Tel. 14444
Opstandige beweging. In Taco, in de
Mexicaanse provincie Guerrero, is
woensdag een opstandige beweging ont
staan, die zich tot plaatsen in de om
geving schijnt te hebben uitgebreid.
Ook in de provinciale hoofdstad Chilpa-
cingo. bekend door haar zilversmeden,
is de spanning merkbaar.
Gestaakt. Het Amerikaanse ministerie van
Luchtvaart, heeft woensdag meegedeeld
dat. de Amerikaanse kunstmaan Disco
verer 19 die sedert 20 december om de
aarde draait, zondag zijn uitzendingen
heeft gestaakt.
Vreemde gewaarwording. Frank Scatter-
good uit Ilkeston, in Engeland, was
dinsdagavond juist de slaapkamer op
de bovenverdieping van zijn woning
binnengegaan om te gaan slapen, toen
hij een lawaai als een bominslag hoor
de. Even later vond hij zich terug op
het dak van een autobus. Het bleek al
spoedig dat een autobus op de beijzelde
weg was geslipt en Scattergood's woon
kamer was binnengereden, waardoor
het plafond naar beneden kwam.
Kastelenoverschot. Iedereen die bereid is
de kosten van de noodzakelijke repara
tiewerkzaamheden voor zijn rekening
te nemen, variërend van 27.500 tot
300.000 gulden, kan in West-Duitsland
zonder verdere betaling eigenaar van
een kasteel worden. Volgens de curac-
tor van de Westduitse Vereniging van
Kasteeleigenaren zijn er in dat land
elfduizend leegstaande kastelen en
soortgelijke woongelegenheden.
Explosie. Tenminste twee personen zijn
gisteravond om het leven gekomen en
veertien anderen gewond bij een gewel
dige ontploffing in de bekende Bayer-
fabrieken te Leverkusen in West-Duits
land. De kracht van de explosie was zo
groot dat honderden vensters in de om
geving van de fabriek werden verbrij
zeld. Over de oorzaak van de ontplof
fing tast men nog in het duister.
Montevideo. Het leven in de hoofdstad
van Uraquay, Montevideo, zou vandaag
stil komen te liggen door een algeme
ne staking van 24 uur, aldus werd gis
teren aangekondigd. De kranten zou
den niet verschijnen en de trams en
bussen zouden in de remises blijven.
Ook de film- en toneelzalen en fabrie
ken zouden hun deuren gesloten hou
den.