Dat kan alleen Kan
KONING BARBONIX I
Het brandende dal
Nieuwe reflectie-radar kan
„achter de horizon kijken"
PANDA EN DE MEESTER'VODDENRAPER
Geleerden willen gat
1 in aardkorst boren
och ió het zo
Bereik uitgebreid tot 4000 km
VJ
MAANDAG 2 JANUARI 1961
ëS&f u
Oud
en nieuw
Beéldschermer
Tekeningen van Prins
Charles verkocht
De radio geeft dinsdag
T elevisieprogr anima
Wonderen
van het
instinct
H. Pétillon
BELANGRIJKE VINDING IN AMERIKA
Wraak van olifant
Schoolkinderen ontwerpen
postzegels
door Radu Tudoran
Vertaling Margot Bakker
CO'.
63. Toen Panda met een grote stapel
tientjes binnenkwam, was in de herberg al
het feest in volle gang. Alle dames en
heren waren het er over eens, dat het
een heel goed idee van opa's dochter was
geweest om een gecostumeerd bal in de
oude herberg te geven. En ze betaalden
grif de hoge prijzen, die zij voor een kop
koffie of een glas limonade moesten neer
tellen. „Deze zaak is een goudmijntje," zei
opa's schoonzoon tegen de heer Roel. „Ik
had nooit gedacht dat die schoonvader van
me nog zo gemakkelijk een nieuw fortuin
bij elkaar kon krijgen." „Ja, hij weet hoe
hij een zaak moet aanpakken!" beaamde
heer Roel. „Hij verdient op één avond
meer dan wij met onze hele smokkelhan
del." Maar hoewel de stemming dus best
was, waren opa en oude Sammy minder
tevreden. Lusteloos speelde opa met geld,
dat zich op de toonbank ophoopte. „De ge
zelligheid is eraf, nu mijn dochter met al
die rijke nietsnutten is komen opdraven,"
bromde hij, zijn pijp met een bankbiljet
aanstekend. „Ik kan geen zaak meer be
ginnen of zij duikt op om te helpen geld
te verdienen. Op die manier gaat de lol
eraf, weet je. Is er dan geen plekje op
de wereld, waar ik iets kan beginnen zon
der dat zij met het hele stel achter me
aankomt?!" „Ik weet zo'n plekje," brom
de oude Sammy. „Kom mee
Wat men ook op het Oudejaarsprogram-
ma van de NTS en de NCRV heeft aan te
mérken, een feit was het dat men er naar
gestreefd had een zoveel mogelijk afwis
selend menu samen te stellen, waarin
hoofdzakelijk de bedoeling te bespeuren
viel de kijkers gelegenheid te geven zich
bij tijd en wijle van het scherm los te ruk
ken, zonder de draad kwijt te raken. Wij
kunnen ons voorstellen dat de opbouw
van een programma voor de oudejaars
avond en -nacht uitermate moeilijk is, om
dat men niet mag rekenen op een onafge
leid publiek en bovendien moet zorgen dat
de sfeer van de laatste avond des jaars
niet teveel wordt aangedikt noch gene
geerd. In deze overwegingen paste het
luchtige cabaretje van Jelle de Vries in
de uitstekend gevonden huiselijkheid van
kasteel Groeneveld zeer wel. Jammer dat
Jelle de Vries zich altijd weer laat verlei
den tot de conference, die zijn zwakste
kant uitmaakt. Overigens was het korte
programma wel genietbaar, al had men er
iets sprankelender teksten in mogen ver
wachten.
De coördinatie tussen radio en televisie
ging blijkbaar niet zover, dat het Jaar
overzicht van de NTS-journaaldienst
uitstekend van gehalte en met tempo ge
componeerd niet in de tijd van het op
treden van Wim Kan viel. Nu moest men
het een of het ander missen en wij kun
nen ons voorstellen dat de meeste kijkers
luisteraars werden en dus voor Wim Kan
kozen. De NTS had zich toch beter rond
uit kunnen realiseren dat men het publiek
ten zeerste had kunnen gerieven met een
gecoördineerde uitzending, als het dan te
enen male onmogelijk was om het optre
den van Wim Kan op het beeldscherm te
brengen. Dat coördineren zou enige vin
dingrijkheid hebben geëist, maar mag men
die niet verwachten in Bussum?
Enkele korte, luchtige aardigheidjes
leidden de hoofdschotel van de avond in,
namelijk de „Musical" van Mies Bouhuijs
en Walter Kous „Zwaan kleef aan." De
lengte van dit programmanummer maak
te het ongerieflijk voor deze avond, doch
dat was desnoods nog te overkomen ge
weest. Erger was, dat „Zwaan kleef aan"
volkomen beneden de maat lag en de in
druk maakte van een amateuristisch werk
stukje, waaraan met geroutineerde acteurs
en hulpkrachten achter de camera nog wat
gedokterd was doch dat als geheel tot de
mislukkingen moest worden gerekend.
Het is ondenkbaar dat men voor deze
avond niet iets beters had kunnen vinden.
Prettig voor Mies Bouhuijs en Walter Kous
dat ze met hun vaste relaties bij de t.v.
ook eens een kans op succes op groter
schaal hebben gekregen, maar die kans
hebben ze helaas lelijk verknoeid en daar
tegen hadden de routiniers dit tweetal
beter kunnen beschermen. De weidse naam
van „musical" dankte het werkstuk blijk
baar aan de ontelbare zangteksten, die de
handeling aan één stuk door vertraagden
en waarvan er niet één in de herinnering
bleef. Het onbeholpen gevalletje kreeg
tegen het einde nog enig reliëf door enkele
minder vervelende scènes, die nu en dan
aan een echte „musical" deden denken,
doch daarmee was het niet te redden.
Jammer, 1 éél jammer dat dit verdrietige
niemendalletje nu juist weer op de hui-
selijkste avond van het jaar moest worden
gepresenteerd. De stemming werd bedor
ven voor de rest, die een overigens noi
zeer' genietbaar allegaartje bracht vai
t.v.-habitué's als Fred Kaps, Mieke Tel
kamp, Greetje Kauffeld, The Hi Fives,
Peter van Hattum en anderen, afgewisseld
door snapshots van het Vlaamse oude
jaarsfeest in Brussel.
Bij klokke twaalf was er stemmige mu
ziek! een toespraak van dr. H. Bonger en
een pauze voor de huiselijke gelukwensen,
Omroepster Karin Kraaykamp nam op
de eerste avond van het nieuwe jaar af
scheid van de kijkers in het VARA-pro-
gramma met een klein toespraakje nadat
zij zelf was toegesproken. Jammer, dach
ten wij, dat Karin ons verlaat. Wij moch
ten haar graag zien. Maar Jan Leijendek-
ker, die Karin in „Achter het nieuws uit-
luidde, maakte duidelijk dat z.e niet hele
maal van het scherm zal verdwijnen, ook al
is ze omroepster af. Ze verscheen tenmin
ste al weer bij Bruce Low. Er zullen ook
wel kijkers zijn die Bruce Low graag op het
scherm zien verschijnen. Ons irriteert zijn
aartsvaderlijke toon. Het programmaatje
van gisteravond verliep nogal conventio
neel. Alleen de Peter-sisters brachten er
leven in. Bijzonder boeiend behandelde dr.
De Jong het wereldgebeuren, ditmaal met
een overzicht, dat moed schonk en hoop
in de wegen, die de mensheid bewandelt
om de wereld beter bewoonbaar te maken
Van eenzelfde visie gaf prof. B. V. A. Rö-
ling blijk toen hij in de rubriek „Op be
zoek bij.zijn gedachten ontvouwde over
het volkenrecht en de veranderingen wel
ke het behoeft om aangepast te worden
aan een wereld, waar in het atoomwapen
en de vrijwording der Afro-Aziatische vol
ken nieuwe formuleringen vragen.
Een over het algemeen onderhoudend en
prettig gevarieerd radioprogramma op
oudejaarsavond vond zijn hoogtepunt in
het door velen met gezellige spanning ver
wachte optreden van Wim Kan, die we in
dit verband gerust „de jolige openbare
mening" zouden mogen noemen. Deze ge
routineerde, spitsvondige humorist, gooche
laar met het woord en de woordspelingen,
heeft het monopolie van de vrolijke critiek
op vaderlandse toestanden en gebeurtenis
sen aan het einde van het jaar en men zou
er bijna toe komen om te veronderstellen
dat onze politici hem een handje helpen.
De kabinetscrisis was namelijk een zeer
begrijpelijk de leidraad van*zijn spranke-*
lende monoloog en leverde hem.zoveeLstof
voor zijn „roskam", dat hij zijn tijd over
schreed. Misschien is het profaan, Wim
Kan te ve. gelijken met Vondel en van een
„Roskam" te spreken, doch we gaan nog
verder en noemen zijn optreden in één
adem met de traditionele „Gysbrecht".
Waarom niet? Als er dan toch tradities
moeten worden geschapen, waarom zouden
we dan niet stemmen vóór deze, die met
weldadige humor en prikkelende actuali
teit een jaareinde omkranst? Mild en toch
scherp, geestig en toch navrant analiseert
Kan het politieke jaar en deszelfs persoon
lijkheden en gebeurtenissen tot er de be
trekkelijkheid van overblijft de wijsheid
dus, die ieder onzer best kan gebruiken
En dan zijn liedjes: melodie en tekst met
professionele vaardigheid gekozen, zijn
conference aanvulend en versterkend..
Wat zou men in Hilversum en Bussum een
Wim Kan met zijn „spiekbriefje" even
voor zijn conference in de kleine zaal
van het Amsterdamse Concertgebouw.
goede beurt hebben gemaakt, als daarbij
ook nog de mimiek van Kan per t.v. te
zien zou zijn geweest. Ruim een uur zou
het beeldscherm dan de omlijsting van een
goed Nederlands artiest hebben kunnen
vormen, op de avond van het jaar die meer
dan welke ook „alle goeds" moet doen ver
wachten.
Golfbreker
NEW YORK (Reuter) De president van
de Amerikaanse Nationale Academie van
Wetenschappen, dr. Detlev Bronk, heeft
meegedeeld dat begin maart een begin
wordt gemaakt met proeven die ten doel
hebben, van een schip af een gat te boren
door de aardkorst om de samenstelling
van het binnenste van de aarde te onder
zoeken. De boorproeven zullen gedaan
worden bij het eiland Guadelupe aan de
westkust van Mexico. De zee is daar on
geveer 3.600 meter diep.
Volgens dr. Bronk kan een dergelijke
boring het best op zee geschieden omdat
de aardkorst daar dunner is. Men zal op
zee slechts door een gesteentelaag van on
geveer vijf kilometer dikte moeten boren.
Op het land zou men door een steenlaag
moeten boren die vijf tot zesmaal zo dik
De perschef van Koningin Elizabeth van
Engeland heeft het een „nare streek" ge
noemd, dat tekeningen die Prins Charles
op school gemaakt heeft, verkocht zijn
aan een aantal buitenlandse tijdschriften.
Volgende week beginnen in een reeks
buitenlandse bladen publikaties over prins
Charles als leerling van de school te
Cheam. De verhalen worden geïllustreerd
met tekeningen waarvan gezegd wordt dat
zij door prins Charles zijn gemaakt
De artikelenserie begint in een Frans
tijdschrift maar zij is ook verkocht aan
bladen in Duitsland en Italië. De onder
tekenaar van de artikelen is
HILVERSUM I. 402 m. 7.00 AVRO. 7.50 VPRO.
8.00—24.00 AVRO.
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.20 Gram.
VPRO: 7.50 Dagopening. AVRO: 8.00 Nieuws. 8.15
Gram. 9.00 Gymn. voor de vrouw. 9.10 De groen
teman. 9.15 Gram. 9.35 Waterst. 9.40 Morgenwij
ding. 10.00 Gram. 10.50 Voor de kleuters. 11.00
Pianospel. 11.15 Voor de zieken. 12.00 Dansmuz.
12.20 Regeringsuitz.: Uitzend, voor de landbouw.
12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Milit. ork. 13.00
Nieuws. 13.15 Meded. en gram. 13.25 Beursber.
13.30 Lichte muz. 14.00 Kamermuziek. 14.25 Klein
omr.koor. 14.40 Voor de kinderen. 15.00 Voor de
vrouw. 15.30 Zangrecital. 16.00 Van mens tot mens,
lezing. 16.15 Gram. 16.30 Voor de jeugd. 17.30
Amateursprogr. 18.00 Nieuws. 18.15 Pianospel.
13.30 Metropole-ork. 19.00 Voor de kleuters. 19.05
Paris vous parle 19.10 Gram. 20.00 Nieuws. 20.05
Muzik. biografie. 21.00 Litterair forum. 22.0 Ka-
mermuz. 22.30 Nieuws, beursber. van New York
en mededelingen. 22.45 Journ. 23.00 Swing Expres.
23.55—24.00 Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m 7.00—24.00 KRO.
KRO: 7.00 Nieuws. 7.15 Gram. 7.30 Voor de jeugd.
7.40 Gram. 7.45 Morgengebed en overweging. 8.00
Nieuws. 8.18 Gram. 8.50 Voor de huisvrouw. 9.40
Gram. 10.00 Voor de kleuters. 10.15 Gram. 11.00
Voor de vrouw. 11.30 Gram. 11.50 Volaan.. voor
uit, lezing. 12.00 Middagklok - noodklok. 12.04 Ben
je zestig? 12.30 Land- en tuinbouwmeded. 12.33
Volksliedjes. 12.50 Act. 13.00 Nieuws. 13.15 Zonne
wijzer. 13.20 Platennieuws. 13.30 Lichte muz. 13.55
Metropole-ork. en soliste. 14.35 Voor de platte
landsvrouwen. 14.45 Gevar. progr. 15.45 Gram.
16.00 Voor de zieken. 16.30 Ziekenlof. 17.00 Voor
de jeugd. 17.40 Beursber. 17.45 Regeringsuitzend.:
Suriname's jaarbeurs, door A. L. R. Smit. 18.00
Lichte muz. 18.20 Kaarten op tafel, gespr. 18.30
Voor de jeugd. 19.00 Nieuws. 19.10 Act. 19.25 Me
morandum. 19.30 20.30 Avondcollege. 21.00 Lim
burgs symf.-ork. en sol. en een koor. 22.25 Boek-
bespr. 22.30 Nieuws. 22.40 Gehuwd en ongehuwd,
lezing. 22.55 Pianotrio. 23.25 Dubbelkwart;et. 23.40
Gram. 23.55—24.00 Nieuws.
BRUSSEL. 324 m.
12.00 Nieuws. 12.03 Gram. 12.15 Pianospel. 12.30
Weerber. 12.35 Tuinb.kron. 12.40 Pianospel. 12.50
Koersen. 13.00 Nieuws. 13.15 Gram. 14.00 Idem.
14.30 Ork.conc. 15.30 Gram. 16.00 Koersen. 16.06
Duitse les. 16.21 Symfonische muz. 17.00 Nieuws.
17.10 Kamermuz. 17.40 Boekbespr. 17.50 Voor de
jeugd. 18.20 Voor de soldaten. 18.50 Sportkroniek.
19.00 Nieuws. 19.40 Gram. 19.50 Syndikale kron.
20.00 Hoorspel. 21.15 Gram. 21.30 Ork.conc. 22.00
Nieuws. 22.15 Kamermuz. 22.55—23.00 Nieuws.
VOOR MAANDAG
NTS: 20.00 Journ. en weeroverz. VPRO: 20.20
Filmdocumentaire. 20.30 Medische rubriek. 21.00
Oude films. 21.25 Cabaretprogramma.
VOOR DINSDAG
NTS: 19.30 Int. agrarisch nieuws. 20.00 Journaal
20.20 Filmimpressie. 20.35—22.00 Speelfilm.
Ieder die veel met dieren omgaat, weet
uit ervaring hoe het zieke of gewonde dier
vaak instinctief datgene verricht wat voor
zijn herstel het meest noodzakelijk is. Het
weet in vele gevallen wat schade berok
kenen kan, maar ook wat goed voor hem is.
Zo zal geen enkele vogel de rupsen eten die
op de bladeren van de giftige Wolfsmelk
leven, noch zal een snoek het in zijn hoofd
halen, de stekelbaars op dezelfde wijze aan
te vatten als hij andere, veel grotere vissen
doet. Dit schijnt allemaal heel natuurlijk
en begrijpelijk, maar in feite
is het dit toch niet, want noch
de vogel, noch de snoek heb
ben in dit opzicht enige erva
ring. Immers, na een derge
lijke ervaring zouden zij subiet
doodgaan.
Ook weten zieke dieren in
vele gevallen hun geneesmid
delen te vinden. Welke hondenbezitter
heeft nooit zijn hond als een razende gras
zien eten, waardoor het dier misselijk
werd zodat de maag kon worden ontlast
van een ongewenste inhoud? Toch is dit
een weinig overtuigend voorbeeld, want
we weten zelden met zekerheid of het gras
inderdaad met dit doel werd gegeten.
Omdat dieren ons niet lastig vallen met
hun bezwaren, weten we immers meestal
niet of in dergelijke gevallen het gras in
derdaad gegeten werd om misselijk te
worden, of dat om een andere reden de
toevlucht tot dit voer werd genomen,
waarvan het toevallige gevolg de misse
lijkheid was.
Ook de berichten over grizzly-beren, die
zich in het Yellowstone-Park in hete zwa-
velbronnen baden met het doel naar
men vermoedt zich te herstellen van
reumatiekaanvallen, kunnen moeilijk over
tuigend worden genoemd, aangezien iedere
scepticus direct over dit vermoeden zal
vallen. Het staat in ieder geval vast, dat
beren hun wonden vaak met leem bedek
ken, waardoor herstel bespoedigd wordt.
Iedere criticus moet echter bezwijken
voor de waarneming van een prairiewolf,
die door een ratelslang was gebeten, en als
medicijfi de wortels van het slangenkruid
zocht en opat. Deze plant be
vat nl. het tegengif tegen
slangenbeet. Hier liggen han
deling en doel in zó duidelijke
volgorde vóór ons, dat iedere
toevalsfactor wel kan worden
uitgesloten. Er zijn echter
méér van dergelijke voorbeel
den. In de dertiger jaren had
den bepaalde apen in ons vroegere Indië de
gewoonte de cultuurvelden te verwoesten.
Als afweer werd door de planters giftig
voedsel neergelegd, welke maatregel aan
vankelijk het gewenste resultaat scheen te
hebben, want de dieren werden doodziek.
Zij ontdekten echter de plant die het
tegengif bevatten en aten daarvan de
bladeren, waarna de dieren geheel her
stelden.
Nu we het over de vindingrijkheid van
dieren hebben gehad, moet u eens een
methode bedenken om vuur te maken door
middel van ijs.
Daarover een volgende keer
(Nadruk verboden
Radar is het resultaat van een evolutie
die al bijna honderd jaar aan de gang is.
Destijds werden de drie hoofdeigenschap
pen vastgesteld van de elektromagneti-
242b. Eindelijk brak de morgen aan. De hanen in de paleistuin kraaiden, de zon
ging opDe ministers en hovelingen, met rode ogen van de slaap want ze hadden
bfina de hele nacht geen oog dichtgedaan van de spanning), trokken hun witte
kragen recht.
Het is tijd, we moeten Zijne Majesteit wekken! zeiden ze.
De opperhofwakkermaker begaf zich naar de deur van 's konings slaapvertrek, met
een triangel in z'n hand. Zachtjes tikte hij daarop met 'n staafje, zodat de fijne toon
tjes klonken. Dit was de vaste manier, waarop de koning altijd gewekt wilde worden.
Daarna luisterde de opperhofwakkermaker. of de koning al ontwaakt was.
Bocanu. Ja, er zijn al
ik
5)
„Komt u binnen, meneer
een paar ingenieurs."
„En de administrateurs?"
De „hond" trok vlug een grauw doek uit zijn zak,
liet zich op zijn ene knie vallen en begon de laarzen
van zijn baas op te poetsen, die door het stof van
het plein besmeurd waren.
Dumitrica ging opzij om de deuropening vrij t,e maken.
„Ja, de heren administrateurs zijn er ook al," ver
telde hij weifelend. Hij kon niet beoordelen op welke
toon hij Bocanu die dag moest aanspreken: schertsend
of in ernst. Het viel vooruit nooit te zeggen, waarover
deze nijdas kwaad zou worden.
„En de boekhouders?"
„Zijn er ook, meneer Bocanu".
„De kassiers?"
„Ook.."
Bocanu spuwde over de balustrade van het ten as.
„Wel verdraaid! Vertel ze dan allemaal maar, dat
..."in zo'n volte geen stap kan verzetten!" Hij ging
de treden weer af en liep tussen de vastgebonden paar
den door het plein op.
Het was nu geheel donker geworden. De wegen, die
tussen de winkelpanden door naar de boorterreinen lie
pen waren nauwelijks meer te onderscheiden. Toen Bo
canu de duisternis voor zich uit zag vloekte hij en sloeg
met zijn stok woedend tegen een steen die hem in
de weg lag. Met zijn eenpersoons gevolg sloeg hij de
weg naar het nieuwe terrein in. Over de riviertjes
rechts en links kon hij de contouren van de boortorens
zien. Enkele torens werden van binnenuit flauw ver
licht: tussen de plankenstellages brandde daar een geel
achtige lamp. In de barakken zoemden de elektrische
motoren.
Al gauw waren zij de boortorens aan hun rechterhand
voorbij. In de duisternis tekende zich de pruimeboogaard
van Bocanu af, die hij niet aan de oliemaatschappij
had willen verkopen, ofschoon de aardolie hem duizend
maal zoveel opgebracht zou hebben als de pruimen.
De boomgaard was met een doornenhaag omheind,
waarvoor nog eens prikkeldraad was gespannen. Aan
het eind ervan verhief zich in de duisternis onverwacht
een hoge plankenschutting en versperde de weg. Wat
zich daarachter bevond was moeilijk te raden. Inkt
zwarte duisternis. Zodra de beide mannen de poort had
den bereikt klonk aan de andere kant het blaffen van
een hond.
Bocanu haalde van onder zijn gordel een grote sleu
tel te voorschijn. De „hond" schoot gedienstig toe.
„Wil ik het doen, meneer Chivu?"
Dit was een nieuw bewijs van vertrouwen, dat hij
veroveren wilde. Tot dusver had Bocanu aan niemand
toegestaan de sleutel zelfs maar aan te raken. Hij was
degene die de poort sloot als hij van huis ging en
hij was ook degene die de poort opende als hij te
rugkwam. Tijdens zijn afwezigheid kon niemand naar
buiten of naar binnen. Ook nu gaf hij de sleutel niet
uit handen. Mopperend spande hij zich in het sleutel
gat te vinden, vond het, zette zich schrap tegen de
stijl en draaide de sleutel om. Het slot antwoordde
met een schor knarsen. Nadat de zware eiken deur
zich geopend had lag het erf plotseling badend in het
licht voor hen. Aan een paal in het midden hing een
lantaren. De hoge schutting sloot het erf van alle kan
ten in en aan de bovenkant ervan glinsterden twee rijen
prikkeldraad. Rechts doemde het sombere huis op, met
een overdekte veranda ervoor. Daaronder, als een grie
zelige muil, de kelderopening. De huisdeur midden
op de veranda en de ramen aanweerskant en leken
een boosaardig welkom te roepen.
De hond kwam uit de duisternis te voorschijn, spich
tig en met de staart angstig tussen de poten. In de
stal sloeg een paard met de hoef op de bodem. Boca
nu liep door naar de stal en controleerde of er in zijn
afwezigheid iemand aan het slot had gemorreld. Hier
na ging hij naar de volgende stal, stapte op een grote
kei en keek door het raam zonder glas boven de deur
naar binnen. In het stro lag een herkauwende koe.
In het vale licht keken haar ogen vochtig en dromerig
naar haar baas omhoog.
„Ga toch slapen!" mopperde Bocanu.
In de kippenhokken roerde zich hier en daar een
vleugel of ging een kip steviger op de stok zitten,
maakte de andere kippen wakker en werd met luid
gekakel tot rust gemaand. Achter de schutting, waar
heen de kabel van een pomp liep, knarsten slecht ge
oliede onderdelen van een motor. En een benzinepomp
antwoordde met ritmisch ratelen. Bocanu bleef een paar
tellen luisteren en kon nauwelijks uitmaken welk ge
luid hem het meest ergerde.
„Stil toch, kippen," riep hij ten slotte, nog eens om
kijkend naar het hok. Voor het laatst speurde hij het
erf af, eer hij de veranda beklom. De „hond" volgde
hem onderdanig.
„Meneer Chivu," begon hij met fluwelen stem, „zou
ik vannacht niet in het hooi slapen?" Bocanu bleef
op de bovenste trede staan.
„In het hooi, hè? Zou de duivel je daar niet met
zijn kou om zeep brengen? Je hebt nogal een tere
huid, wat?"
Soms had hij er plezier in zijn trouwe makker uit
te lachen. Stojan kreeg een vuurrode kleur.
„Maar ik wil aan alles wennen, meneer Chivu. Ik
wil worden, zoals u op mijn leeftijd was."
Een golf van ontroering, die zelden optrad en nooit
lang aanhield, liep door het lichaam van de kolos.
„Ja, ik ha. ik!" zei hij. Hij viel zichzelf dadelijk
in de rede, nijdig, dat hij zich bijna door zijn ont
roering had laten overrompelen.
Hij keek de „hond" lang. maar tamelijk wantrou
wend aan.
De Amerikaanse marine heeft een revolutionair radarsysteem ontwikkeld
dat het mogelijk maakt „achter de horizon te zien. De actie-radius van de radar
wordt hierdoor uitgebreid tot vierduizend kilometer. De militaire voordelen van
deze uitvinding zijn duidelijk: in het radarnet dat het Noordamerikaanse conti
nent voor aanvallen moet waarschuwen, zullen nu bommenwerpers, raketten
en zelfs onderzeeboten veel eerder gesignaleerd worden dan tot nu toe voor
mogelijk werd gehouden. De huidige radarinstallaties kunnen slechts voor
werpen waarnemen die in het „rechtstreekse zicht" van de radarantennes liggen:
de radarsignalen en -echo's volgen de kromming van het aardoppervlak niet.
sche stralen waarop het radarprincipe be
rust: bundeling, reflectie en rechtlijnige
voortplanting bij konstante snelheid.
De man die het axioma van de rechtlij
nige voortplanting doorbrak, is de thans
56-jarige dr. Robert Page, één der pio
niers van het radaronderzoek en sinds
twee jaren leider van het laboratorium
van de Amerikaanse marine in Washing
ton. Al vijfentwintig jaar geleden ontwik
kelde hij een zend- en ontvangsysteem
waarmee het hem gelukte, van de aarde
uitgezonden signalen, die door een vlieg
tuig gereflecteerd werden, te ontvangen.
Vijf jaar daarna liet Page zijn baard
groeien, om er ouder uit te zien als hij
met grote industrieën moest onderhande
len over de bouw van Amerika's eerste
radarstation.
„Project Madre"
Om het betrekkelijk kleine bereik van
het conventionele radarsysteem uit te brei
den werden steeds grotere installaties ge
bouwd, waaraan natuurlijk reusachtige
kosten verbonden waren. „Project Madre"
heet de nieuwste installatie van dr. Page,
naar: Magnetic Drum Receiving Equip
ment (magnetische trommel-ontvanger).
Naast het enorme bereik van 4000 kilome
ter, is een ander belangrijk voordeel dat
de kosten verhoudingsgewijs gering zijn.
Slechts enkele van deze luisterposten zul
len voldoende zijn om van de Amerikaans-
Canadese oostkust af de halve Atlantische
Oceaan, van de Noordpool tot de evenaar,
te kunnen controleren, en om vanaf de
Amerikaanse bases in Turkije af een oog
te houden op alles wat zich afspeelt op de
Russische lanceerbases aan de Kaspische
Zee en in Siberië.
Lage frequenties
Het nieuwe radarproject „Madre" kwam
tot stand nadat dr. Page alle tot nu toe ge
bruikte methoden overboord had geworpen
en een geheel nieuwe systeem ontwikkel
de. Page deed iets wat andere radarspe
cialisten niet voor mogelijk hadden gehou
den: „Madre" werkt niet, zoals de gebrui
kelijke radarinstallaties, met frequenties
van omstreeks tienduizend megahertz,
maar met slechts drie tot dertig mega
hertz.
De overwegingen van Page waren: hoge
frequenties doordringen de ionosfeer en
gaan op die manier verloren in het heel
al: lage frequenties, daarentegen, hebben
weliswaar slechts een gering bereik, maar
zij worden door de ionosfeer teruggekaatst,
en kunnen zodoende ook de ruimte „ach
ter de horizon' aftasten.
Het is reeds gebleken dat de raketten
die op Cape Canaveral worden afgevuurd,
met de nieuwe apparatuur zonder enige
moeite van het begin van hun baan tot het
einde gevolgd kunnen worden.
Functionarissen in Oeganda belast met
het toezicht op de jacht op groot wild, heb
ben in Kampala, de hoofdstad van Oegan
da, verteld, een zonderlinge wraakoefe
ning gezien te hebben van een olifanten
moeder.
De olifantenmoeder was met haar jong
aan het grazen toen de jonge olifant wat
afdwaalde. Een leeuwin besprong het jon
ge dier en doodde het.
Onmiddellijk viel de oude olifant aan en
verdreef de leeuwin zo snel, dat een van
haar welpen achter bleef bij het lijk van
het olifantenjong. De moeder vatte de welp
met de slurf op en vermorzelde het door
het tegen een boom te slaan.
Daarop legde zij het lijk van de welp,
naast dat van haar eigen jong, bedekte
beide met takken en blaren en zocht ver
volgens het spoor van de leeuwin op.
ner. een voormalige schoolknecht.
De Russische posterijen hebben een serie
postzegels uitgegeven, waarvan de ont
werpen gemaakt zijn door schoolkinderen.
Als onderwerpen kozen zij ..De vriend
schap tussen kinderen van alle rassen en
nationaliteiten" en „In de dierentuin"
„Goed, ga in het hooi slapen. Maar zorg ervoor,
dat je geen kou vat."
Stojan haalde vlug zijn deken uit zijn slaapkamer
en maakte zich in het hooi een slaapplaats. In het
huis werd achter de getraliede ramen licht gemaakt
Stojan gluurde naar de overkant. De schim van Bocanu
gleed langs de gordijnen.
„Hij verstopt zijn geld," dacht Stojan.
De hond kwam naast hem in het stro liggen en
Stojan streelde het dier.
„Wat is er, Pripas? Heb je het hier niet naar je zin?
Zijn stem was geheel veranderd en klonk nu zowel
zacht als verbitterd. Het duurde niet lang, of de huis
deur piepte en de reusachtige gestalte van Bocanu ver
scheen op de veranda.
„Ben je daar, Stojan?"
Hij sprong op en stak beide armen omhoog, zodat
zijn meester hem beter zou kunnen zien.
„Hier ben ik, meneer Chivu".
„Heb je het niet koud?"
„Ja, dat wel. maar ik wil de moeilijkheden van het
leven leren dragen".
„Pas dan maar op, dat er geen inbrekers komen
„Wees maar gerust, meneer Chivu. Ik en Pripas zul
len u goed bewaken".
Bocanu ging weer naar binnen. Stojan voelde de kille
nachtlust en zijn schouders werden koud. Telkens
als de boomkruinen huiverden in de kille wind leek
er een klamme vuist naar hem te grijpen. Hij kon niet
in slaap komen en gluurde eindelijk naar het huis.
„Hoe lang moet ik dit ellendig bestaan nog verdra
gen?" mompelde hij nijdig.
Voorzichtig stond hij op, sloeg de dekens om zijn
schouders en rilde. Onhoorbaar, alsof hij iets verkeerds
deed, sloop hij naar zijn slaapkamer in het huis. Hier
was het warmer en zijn hele lichaam kwam tot ont-
spanning. Hij deed de deur op slot en kroop in zijn bed
Toen het eerste morgenlicht vaal door het raam naar
binnen viel werd hij wakker, sprong vlug uit bed en
sloop met zijn deken terug naar het hooi. Rillen kroop
hij erin weg en wachtte, met de blik op de huisdeur ge
richt, tot zijn baas naar buiten zou komen. Hij wilde
de eerste zijn die hem begroette. Hij wilde zich onmis
baar maken.
HOOFDSTUK II
Een deel van de nacht verstreek zonder dat Lipanescu
kon besluiten naar bed te gaan en hij wilde bovendien
deze verrukkelijke roes niet ontijdig beëindigen. Door
het raam kon hij het hele dal overzien. De kleine lam
pen in de boortorens glinsterden al niet anders dan de
sterren erboven. Terwijl Anghelina zich in het donker
op de nacht voorbereidde bleef hij bij het raam staan
Nu en dan haalde hij diep adem om de lucht van de
aardolie in te zuigen die door de wind werd aangevoerd
(Wordt vervolgd)
