PANDA EN DE GROTBOKSER
I
KONING BARBONIX I
Peter Wilson denkt in miljoenen
Garcia de Léon
Theaterdirecteuren zijn de
televisievrees te boven
JOHNNIE JÊ
WALKER fjÊ
'"Hoe is het ontstaan?^
VJ
ZATERDAG 21 JANUARI 1961
11
De radio geeft zondag
De radio geeft maandag
T elevisieprogramma
A dualiteit
Ruimteproject voor
radio en televisie
AMSTERDAMS ALLERLEI
door Radu Tudoran
Vertaling Margot Bakker
Dit woord:
TIPPELEN
i.i-Am
15. Wat Panda ook zei Blabla de keersonderricht te geven. „Dat zijn geen
holbewoner liet zich niet wegzenden, doch
bleef integendeel staag en trouw achter
hem aanlopen; en zelfs de hem toch totaal
onbekende stad met het moderne verkeer
vermocht hem niet af te schrikken. Hij
wierp zelfs begerige blikken op de passe
rende voertuigen, aangezien hij in de stel
lige overtuiging verkeerde dat zij heden
daagse afstammelingen waren van eetba
re voorhistorische monsters. Panda was
dan ook niet weinig bezorgd over zijn met
gezel en trachtte hem enig eenvoudig ver
beesten, Bla," sprak hij onderwijzend.
„Dat zijn auto's en die kun je niet eten".
„Swelles," hield de ander staande, „dino
saurus lekker vethap!" „Wees nu maar
voorzichtig," vermaande Panda, „ze zijn
van blik en dat is niet lekker en boven
dien zijn ze nog gevaarlijk ook. Kijk
ze zijn zelfs zó gevaarlijk dat men ver
keerslichten heeft opgesteld. Als dat licht
rood wordt kunnen zij niet verder en dan
mogen wij oversteken. Zie je wel? Nu
is dat lampje rood en nu zijn wij veilig
In de overtuiging dat hij een nuttige les
had uitgedeeld, stapte hij de straat over
maar Blabla (die in zijn eigen tijd al niet
de beste leerling van de klas was) had
zijn mededelingen slechts ten dele begre
pen. Nadat hij de paal enige tijd naden
kend bezichtigd had, brak zich echter een
glimlach baan over zijn gelaat. „Ahhh,"
zuchtte hij, „ding sterkding, stilmaak di
nosaurus. Mooi mooi gemakkelijk". Hij
haalde de machtige paal uit de grond ten
einde deze ten eigen nutte te kunnen aan
wenden.
HILVERSUM I. 402 m. 8.00 VARA. 12.00 AVRO.
17.00 VARA. 18.30 VPRO. 19.00 IKOR.
20.00—24.00 AVRO.
VARA: 8.00 Nieuws. 8.18 Voor het platteland,
lezing. 8.30 Gevar. progr. 9.45 Geestelijk leven,
toespr. 10.00 Gram. 10.35 Week der gekleurde
volken, lezing. 10.50 Volksmuz. en -poëzie. 11.30
Amus.muz. AVRO 12.00 Lichte muz. (als inter
mezzo: Sportspiegel). 13.00 Nieuws. 13.07 De toe
stand in de wereld, lezing. 13.17. Meded. en gram.
13.25 Knipperlicht. 14.00 Kunstkritieken. 14.40 In
Terra Pax, oratorium. 15.35 Gitaarmuziek. 16.00
Lichte muz. 16.30 Sportrevue. VARA: 17.00 Lichte
muziek. 17.30 Voor de jeugd. 17.50 Nieuws, sport-
uitsl. en sportjoum. VPRO: 18.30 Doopsgezinde
kerkdienst. IKOR: 19.00 Voor de jeugd. 19.30 De
open deur. lezing. AVRO: 20.00 Nieuws. 20.05
Lichte muz. 20.35 'n Odyssee met z'n twee, hoor
spel. 21.15 Gram. 21.30 Lichte muz. 22.00 Gram.
22.30 Nieuws en meded. 22.45 Joum. 23.00 Zang
er, piano. 23.15 Sportuitsl. 23.20 New York cal
ling. 23.25 Gram. 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m. 8.00 KRO. 9.30 NCRV.
10.00 Convent v. Kerken. 11.30 NCRV.
12.15 KRO. 17.00 IKOR. 19.00 NCRV.
19.45—24.00 KRO.
KRO: 8.00 Nieuws. 8.15 Gram. 8.25 Hoogmis.
NCRV: 9.30 Nieuws en waterst. 9.45 Schriftlezing
en overdenking. Convent van Kerken: 10.00 Ge-
reiorm. kerkdienst. NCRV: 11.30 Gram. 11.45 Ge
wijde muziek. KRO 12.15 Buitenl. comment. 12.25
Gram. 12.40 Lichte muz. 13.00 Nieuws. 13.05 De
hand aan de ploeg, lezing. 13.10 De Wadders,
hoorspel. 13.50 Volksmuz. 13.50 Boekbespr. 14.00
Voor de kinderen. 14:.30 Pianotrio. 15.00 Boek
bespr. 15.15 Koorzang. 15.30 Muzikale lezing. 16.00
Sport. 16.30 Godsd. uitz. IKOR: 17.00 Jeugddienst.
ia.00 Het geladen schip. 18.30 De kerk aan het
werk gesprekken. 18.40 Documentair programma.
NCRV: 19.00 Nieuws uit de kerken. 19.05 Gram.
19.30 Weg en werk der kerkhervormers, lezing.
KRO: 19.45 Nieuws. 20.00 Lichte muz. 20.30 Act.
20.35 Promenade-orkest en sol. 21.30 Het glazen
dorp, hoorsp. 22.25 Boekbespr. 22.30 Nieuws. 22.40
Avondcollege. 23.00 Avondgebed. 23.15 Gram.
23.5524.00 Nieuws.
BLOEM RND AAL. 245.3 m. - 1223 kC/s
9.30 ds. G. Toornvliet van Bloemendaal. 11.00
ds. G. Toornvliet (Uitz. van de dienst voor be
langstellenden op 15 jan. om 19.30 uur). 12.15 Uit
zending van jeugdsamenkomst, gehouden in Am
sterdam. 14.45 Kinderdienst. 15.30 ds. G. Rang
van Haarlem.
BRUSSEL. 324 m.
12.00 Nieuws. 12.12 Verz.progr. 12.15 Amus.ork.
13.00 Nieuws. 13.15 Voor de soldaten. 14.00 Gram.
13.30 Sportrep. 17.00 Sport en nieuws. 17.10 Lich
te muz. 17.45 Sportuitsl. 17.50 Gram. 18.00 Kamer
muziek. 18.30 Godsd. halfuur. 19.00 Nieuws. 19.40
Gram. 20.00 Gevar. progr. 21.30 Pianorecital. 22.00
Nieuws. 22.15 Lichte muziek. 23.00 Nieuws. 23.05
Lichte muziek. 23.5524.00 Nieuws.
HILVERSUM I. 402 m. 8.00 VARA. 10.00 VPRO.
10.20 - 24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws. 7.10 Gymn. 7.23 Gram. 8.00
Nieuws. Daarna: Orgelspel. 8.35 Gram. 9.00 Gym.
voor de vrouw. 9.10 Gram. VPRO: 10.00 Morgen
wijding. VARA: 10.20 Gram. 11.15 Voordr. 11.35
Pianorecital. 12.00 Lichte muziek. 12.30 Land- en
tuinb.meded. 12.33 Voor het platteland, praatje.
12.38 Kamermuziek. 13.00 Nieuws. 13.15 Voor de
middenstand, lezing. 13.20 Pianoduo. 13.45 Wikken
en wegen, lezing. 14.00 Kamermuz. 14.25 Van an
der ras, hoorsp. 15.45 Zestig minuten voor boven
de zestig. 16.45 Oude liedjes. 17.00 Hammond
orgelspel. 17.25 Lichte muz. 17.50 Militair comm.
13.00 Nieuws en comm. 18.20 Lichte muz. 18.50
Act. 19.00 Pari. overz. 19.15 Regeringsuitz.: Tom
Lodewijk, hoofd afdeling publiciteit van de stich
ting bevordering bescherming bevolking, spreekt
onder het motto: U zelf gaf ons opdracht. 19.30
De dag is nog niet rijp. klankb. 20.20 Nieuws.
20.25 De slagboom, operette. 21.55 Actueel progr.
22.30 Nieuws. 22.40 Gram. 23.20 Lichte muz. 23.45
Jazzmuz. 23.5524.00 Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m. 7.00—24.00 NCRV.
NCRV: 7.00 Nieuws en S.O.S.-ber. 7.10 Gram.
7.30 Schriftlezing en overdenking. 7.40 Gewijde
muziek. 8.00 Nieuws. 8.15 Radiokrant. 8.35 Gram.
9.00 Voor de zieken. 9.35 Gram. 9.40 Voor de
vrouw. 10.10 Gram. 10.15 Rondom het Woord, le
zingen. 11.00 Bas-bariton en piano. 11.30 Vijf te
gen een. wedstr. 12.05 Gram. 12.25 Voor boer en
tuinder. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Lichte
muz. 12.53 Gram, of actual.. 13.00 Nieuws. 13.15
Lichte muz. 13.45 Gram. 14.05 Schoolradio. 14.30
Gevar. progr. 15.30 Gram. 16.00 Bijbeloverden
king. 16.30 Cello, klarinet en piano. 17.00 Voor de
kleuters. 17.15 Voor de jeugd. 17.30 Gram. 17.40
Beursber. 17.45 Regeringsuitz.: Liederen uit Biak,
door dr. G. D. van Wengen. 18.00 Orgelspel. 18.30
Gram. 18.50 Openbaar kunstbezit. 19.00 Nieuws
en weerber. 19.10 Op de man af, praatje. 19.15
Gram 19.30 Radiokrant. 19.50 Meisjeskoor. 20.10
De koperen helm, hoorspel. 21.05 Gram. 21.20
Pianorecital. 22.00 Parlementair comment. 22.15
Gram. 22.30 Nieuws. 22.40 Avondoverdenking.
22.25 Boekbespreking. 23.05 Muzikale lezing. 23.35
Gram. 23.55—24.00 Nieuws.
BRUSSEL. 324 m.
12.00 Nieuws. 12.02 Balletmuz. 12.30 Weerber.
12.35 Voor de landbouw. 12.42 Gram. 12.50 Koer
sen 13.00 Nieuws. 13.15 Lichte muz. 14.00 School
radio. 15.45 Gram. 16.00 Koersen. 16.06 Voor de
zieken. 17.00 Nieuws. 17.15 Lichte muziek. 17.45
Franse les. 18.00 Kamermuz. 18.20 Voor de solda
ten. 18.50 Sportkroniek. 19.00 Nieuws. 19.40 Gram.
20.00 Ork.concert. 20.55 Gram. 21.00 Kunstkalei-
doscoop. 21.15 Zangrecital. 21.30 Amus.ork. 22.00
Nieuws. 22.15 Kamermuziek. 22.55 Nieuws. 23.00
Voor de zeelieden
Over het televisieprogramma van de
KRO van vrijdagavond valt niet veel meer
te vermelden dan dat het een uitgebreide
reportagefilm bevatte over Laos, dat niet
helemaal gelukkig was aangepast aan de
actualiteit. Zo werd er nog over Vientiane
gesproken alsof het leven daar normaal
doorging, terwijl de stad dat beeld al lang
niet meer vertoont. Verder waren de twee
rubrieken „Van onze sportredacteur" en
Onze arme rijke taal" aan de orde, waar
over wij niets nieuws hebben te vertellen
na wat wij al eerder daarover te berde
hebben gebracht.
Het NTS-journaal werd geopend en be
sloten met foto's van de inauguratie van
Kennedy en een samenvatting van de rede
van de president in een formulering, die
er beslist geweld aan deed.
Beeldschermer
Advertentie
SORN I B 20STILL GOING STRONG
VOOR ZATERDAG
AVRO 17.00—1730 Voor de kinderen. NTS: 20.00
Joum. en weerover. AVRO: 20.20 Tele vizier. 20.30
Dansensemble. Moiséjef. 21.25 In de hoofdrol.
22.30—23.30 Reportage inauguratie van Kennedy
VOOR ZONDAG
R K.K. 10.50 Documentaire film. 11.00 Heilige
Mis. NTS: 13.00—14.30 Eurovisie: Ski-reportage
uit Kitzbühel. IKOR: 17.45—18.45 Eurovisie: Kerk
dienst te Genève. NCRV: 20.00 Natuurfilm. 20.45
Amus.muz. 21.05 Een stem en een schaduw, dO'
cumentair progr. 21.50 Dagsluiting.
VOOR MAANDAG
NTS: 20.00 Journaal en weeroverz. KRO: 20.20
Don Pasquale, opera (overname van de Oosten
rijkse TV). 21.50 Document, film. 22.00 Epiloog,
De Amerikaanse regering heeft een plan
van de Amerikaanse telefoon- en telegraaf-
maatschappij goedgekeurd voor radio- en
televisieverbindingen door middel van
ruimtesatellieten bij wijze van proef.
De maatschappij heeft zich bereid ver
klaard ongeveer 600 miljoen gulden uit te
geven voor 'n permanent ruimtetelefoon- en
televisieproject. Functionarissen van de
maatschappij deelden voorts mee dat onder
meer proefuitzendingen uit Frankrijk,
West-Duitsland en Groot-Brittannië zullen
worden gedaan. Deze landen hebben inge
stemd met vestiging van grondposten.
ETIENNE DRIOTON OVERLEDEN.
Kanunnik Etienne Drioton, een van
's werelds grootste Egyptologen, is dezer
dagen op 71-jarige leeftijd in Parijs over
leden. Voor de onlusten in Cairo in 1952
was hij directeur van het Oudheidkundig
Museum aldaar en na zijn terugkeer in
Frankrijk werd hij benoemd tot noofd-
curator van de Egyptische afdeling van
het Louvre in Parijs.
Rotterdams Toneel. Rotterdams To
neel heeft in studie genomen „Les Assas
sins du Bord de Mer", een komedie van
Jean Guitton. Onder regie van Pim Dik
kers werken hieraan mee Enny Meunier,
Pim Dikkers en Pieter Lutz.
5859. Eén van de ministers nam de kruik, waaruit de koning reeds een glas vol
van de drank had ingenomen; voorzichtig en zorgvuldig smeerde hij de wangen en
kin van Zijne Majesteit in. Het schuimde, en men moest een kwartier wachten, zo
luidde het recept. Daarna veegde de minister het gelaat des konings netjes schoon.
En warempelhet hielp! Toen de koning in de spiegel keek zag hij tot z'n blijd
schap en verlichting, dat zijn wangen weer helemaal glad waren, zonder dat gekke
versiersel erop. Alle bloempjes waren verdwenen.
Hmmm! bromde de koning. Dit is tenminste geen bedrog, wij zien er nu weer
toonbaar uit!
Peter Cecil Wilson heeft verscheidene wereldrecords op zijn naam staan. Toch
zult u zijn naam niet aantreffen op de lijsten van enige atletiekbond, noch heeft
hij zijn prestaties geleverd als zwemmer, wielrenner of biljarter. Hij beschouwt
het als zijn bijzondere tak van sport de hoogste prijzen te bedingen voor schil
derijen en daarin is hij in de loop van de jaren aardig geslaagd. Als veilingmees
ter van het befaamde Condense huis Sotheby's, in de al even befaamde Borui
Street, heeft hij de hoogste prijs gemaakt voor een collectie (ongeveer acht mil
joen gulden voor de verzameling-Goldschmidt), voor een enkel schilderij (bijna
drie miljoen gulden voor Rubens' Aanbidding der Wijzen), voor een Cézanne
(ruim twee en een kwart miljoen gulden), een El Greco (driekwart miljoen gulden)
en een Braque (bijna vierhonderdduizend gulden). Hij was het ook, die La Belle
Hollandaise van Picasso veilde. De opbrengst, vijfhonderd tachtigduizend gulden,
was hoger dan ooit voor het werk van een levende kunstenaar is betaald.
Het spreekt vanzelf dat een firma
met de reputatie van Sotheby's (twee
honderdvijftien jaar geleden opgericht)
niet met de maatstaven van een ge
woon venduhuis kan worden beoor
deeld. Men kan er te allen tijde een
voorraad schilderijen en antiek ter
waarde van twintig miljoen gulden aan
treffen en Sotheby's is daarom alleen
al veel aan haar standing verplicht. De
veilingmeester van een dergelijke in
stelling moet een man zijn, die meer
kan dan domweg biedingen herhalen.
Hij dient liefst een eerbiedwaardige
stamboom te bezitten (Peter's grootva
der was Lord Ribblesdale, lid van de
Raad van Toezicht van de National Gal
lery in Londen) en een eerste klasse
schoolopleiding te hebben genoten.
Maar daarnaast wordt er nog heel wat
meer van hem gevraagd: zakelijkheid,
tact, psychologisch inzicht. In Peter
Wilson zijn al deze eigenschappen ver
enigd. Het blote feit dat hij de ver
maarde school van Eton heeft bezocht
en daarna in Oxford heeft gestudeerd,
stempelt hem al tot een man van dis
tinctie.
In de journalistiek, zijn eerste pogen,
heeft hij het niet ver gebracht („het
viel me in het begin van de jaren der
tig niet mee een geschikte baan te
krijgen," zegt hij), omdat hij nu een
maal geen neus voor nieuws had. Toch
bracht een korte diensttijd bij het pers
agentschap Reuter hem in contact met
de Connoisseur, een blad dat zich op
het gebied van de schone kunsten be
weegt. Van daar naar Sotheby's was de
volgende stap. Hij kreeg er de eerste
jaren hoofdzakelijk te maken met an
tiek meubilair.
Het is hem niet slecht gegaan en dat
wil hij best weten. „Waar ik woon?
Afwisselend in Londen en in Sussex,
waar ik een landhuis heb laten bouwen.
Maar in augustus en september kunt
u me nooit in Engeland aantreffen. Dan
rust ik wat uit in mijn villa bij Grasse
(aan de Franse Rivièra)."
Dat uitrusten moet u maar met een
korreltje zout nemen, want ingewijden
weten te vertellen, dat het in die villa
een druk komen en gaan is van inter
nationale figuren op het gebied van de
beeldende kunst. Picasso heeft er een
tijdje tamelijk dichtbij gewoond, „maar
ik heb tot mijn spijt nooit kennis met
hem gemaakt." Over de mensen die
hem zo regelmatig bezoeken wenst hij
zich niet uit te laten, maar het staat
wel vast, dat tijdens dergelijke ge
sprekken vaak de basis wordt gelegd
voor belangrijke latere transacties.
Om de een of anderg reden wil hij
ook liever niet praten over zijn eigen
verzameling schilderijen. Het enige dat
hij ervan wil zeggen is, dat hij meer
geneigd is een oude meester te kopen
dan een doek van een hedendaagse
kunstenaar.
Over de werkwijze, die bij Sotheby's
wordt gevolgd, is hij graag bereid te
vertellen. „De firma heeft buiten het
magazijnpersoneel ongeveer honderd
mensen in dienst, stuk voor stuk des
kundigen op een bepaald terrein. Er
gaan miljoenen door hun handen. Zij
zijn constant bezig de bewijzen te leve
ren voor de echtheid van een doek of
voorwerp, dan wel uit te zoeken of er
van een vervalsing sprake is. Daarbij
maken zij gebruik van alle moderne
hulpmiddelen: microscopen, ultraviolet
te stralen, fijn uitgebalanceerde weeg
schalen en naslagwerken om nog maar
niet te spreken van him eigen uitge
breide kennis. Wanneer er iets bij ons
ter veiling wordt aangeboden, gaan we
eerst nauwkeurig na of het authentiek
is. Porcelein wordt microscopisch on
derzocht er zouden voor het oog on
zichtbare breukjes kunnen zijn of het
voorwerp zou vroeger al eens kunnen
zijn gerepareerd. De kopers moeten we
ten, dat zij met een echt stuk naar
huis gaan. Een aardig voorbeeld: toen
er eens twijfel bestond omtrent enkele
Soemerische bas-reliefs, die nota bene
in de muur van een Engelse winkel
Werden blootgelegd, raadpleegde ons on
derzoekteam tweeduizend boeken om
de nodige aanhalingen te vinden, die in
de catalogus konden worden opgeno
men."
Peter Wilson, bijna een meter negen
tig lang en daarbij stevig gebouwd,
maakt meer de indruk een iets te
zwaar geworden atleet te zijn dan een
(deftige) veilingmeester. Toch is hij al
tijd voor honderd percent met zijn ge
dachten bij zijn beroep en er hoeft
maar een kleine aanwijzing te zijn, dat
er ergens ter wereld iets bijzonders op
de kop te tikken is of hij zit al in het
vliegtuig. „Hij beschouwt een transat
lantische vlucht als een taxiritje," be
weerde een van zijn medewerkers. Mid
den in een belangrijk zakengesprek
kreeg hij de tip, dat de executeur-tes
tamentair van een belangwekkende na
latenschap in de Verenigde Staten er
over dacht een deel van de schilderijen
te veilen. Hij brak meteen de bespre
king af, pakte zijn koffertje (dat altijd
klaar staat) en liet zich naar London
Airport brengen. Het eerstvolgende toe
stel dat vertrok had hem als passa
gier. En hij kwam met de opdracht
terug, dat spreekt vanzelf.
Bij de auctie van Cézanne's Gargon
au Gilet was een groot deel van de
Engelse society aanwezig: Lady Chur
chill, die veel bij Sotheby's koopt, ont
brak evenmin als Margot Fonteyn, de
befaamde ballerina en verscheidene
andere bekende Lords en Ladies. Het
doek werd ingezet voor tweehonderddui
zend gulden. Van dat punt af steeg de
prijs met geweldige sprongen en bleef
steken op twee en een kwart miljoen
gulden, zoals al gezegd een record voor
een enkele Cézanne. Wie zou denken
dat Wilson zich hogelijk in zijn schik
toonde met dit wereldrecord kent de
man toch niet. „Is er nu werkelijk nie
mand, die meer wil bieden?" vroeg hij
op een toon alsof hij pijnlijk was ge
troffen. Nee, het bleef zo. Maar alle
Lords en Ladies kwamen op de been
en brachten hem een daverende ovatie.
(Nadruk verboden)
(Van onze Amsterdamse redacteur
Vit de lange cijferreeksen die het bu
reau van statistiek van de gemeente Am
sterdam publiceert, blijkt dat het in de
laatste jaren dalende bioscoopbezoek in
1960 tot staan is gekomen. Uit de bezoe
kersaantallen aan de theaters en schouw
burgen blijkt voorts dat de exploitanten
de televisie niet zo ernstig hebben te vre
zen als eerst is vermoed. Een van de
theaterdirecteuren gaf ons zelfs de ver
zekering dat hij geen enkele vrees koes
tert voor het kijkkastje in de huiskamer,
maar hij gaf toe dat de mededinging van
de t.v. hem wel had doordrongen van de
noodzaak zonder uitzondering program
ma's van zeer hoge kwaliteit te brengen.
De uitgaansgewoonten van het publiek
van de televisie veranderd. Al blijft de
zaterdagavond favoriet, want dan kan
zelfs het beste t.v.-programma niet voor
komen dat de theaters zijn uitverkocht
Uit de voorverkoop voor „My Fair La
dy" blijkt dat men kaartjes koopt voor
avonden, waarvan het t.v.-programma
nog niet bekend is, maar men neemt het
risico een eventueel goede t.v.-avond te
missen. In de theaterkringen is men uiter
aard zeer verheugd over deze ontwikke
ling.
De statistische cijfers die van de Am
sterdamse theaters zijn verzameld, leren
voorts dat de dure rangen in de schouw
burgen een stijgende belangstelling heb
ben ten koste van de goedkopere. Ook dat
wordt in de theaterkringen toegejuicht,
zijn de laatste jaren mede onder invloed want tot voor kort gaf de Nederlander be-
Het brandende dal
22)
Het gezicht van de kleine klaarde weer op en op lich
te voeten kwam zij over het parket naar hen toe. Me
neer Bilascu kwam tegen het andere eind van de tap
kast leunen en streek zenuwachtig zijn snor op. Hij
volgde haar met een blik waaruit trots, onrust en on
geduld spraken. Hij meende een zeker recht op het
meisje te hebben; hij was het, die haar binnengehaald
had.
De biljartspelers hadden hun spel beëindigd en kre
gen nu pas oog voor de kleine. Een van hen kwam met
uitgespreide armen op haar toe.
„Heb je al die bloemen voor mij bewaard?"
Meneer Bilascu voelde een steek in zijn hart en werd
woedend. Hij kon het gezicht van de kleine nu niet
meer zien, maar uit het trillen van haar schouders
maakte hij op dat zij lachte.
„Nee, niet allemaal!" riep zij en als om haar bloe
men te beschermen boog zij zich over de mand. „Ik
moet er toch ook een paar mee naar huis nemen?"
„Waarom hebben ze bij jou thuis bloemen nodig, als
jij er bent?"
Zij wist wel dat dergelijke woorden niets te betekenen
hadden, dat zij alleen terwille van de mooie klank wer
den uitgesproken. Toch hadden ook zulke woorden en de
manier waarop zij gezegd werden, haar vroeger niet
minder aangetrokken dan de heren zelf, die zo aardig
voor haar waren en probeerden haar pleziertjes te be
reiden. Nu evenwel werd haar blik weer naar buiten ge
trokken. Zij zag, dat bij de boortorens de verlichting
werd ontstoken. Misschien komt hij toch nog, dacht zij.
„Ga je zaterdag met me naar Ploesjti?" fluisterde
de biljartspeler. „Dan zal ik een mooi jurkje voor je
kopen".
De kleine had van een of ander meisje, dat al eens
met een ingenieur naar Ploesjti was geweest, vaag be
grepen wat daar gebeuren kon.
„In de winkel van meneer Dumitrica kun je net zo
veel zijde kopen als je wilt", zei zij, terwijl zij opzij
gluurde, naar de deur. Daarna keek zij weer naar me
neer Cosma. De oude man verzette beurtelings een
stuk op beide helften van het bord en bleef daarna zit
ten nadenken, zonder besef te hebben van de overige
aanwezigen.
Hij was de enige schaker hier. De anderen voelden
er met hun drukke en opwindende werkkring niets voor
zich in dit veeleisende spel te verdiepen, dat meer een
beroep deed op het eigen innerlijk en het brein dan op
een uiterlijke activiteit. Pas toen de boortorens zich in
de richting van Runcu verplaatsten en de nieuwe inge
nieur was gekomen had hij een tegenspeler gevonden.
Zij troffen elkaar niet al te vaak, maar als dat ge
beurde zaten zij van 's middags tot middernacht over
het bord gebogen. Zo had de kleine hen ook voor het
eerst gezien en zijn roerloosheid had haar verbaasd.
Overigens onderscheidde hij zich in niets van de andere
ingenieurs, want zij droegen niet alleen dezelfde kleren,
zij hadden ook dezelfde gestalte. Zou hij nu nog ko
men? vroeg zij zich af, zonder haar blik van het schaak
bord te kunnen losmaken.
Het was in die hoek al schemerdonker geworden en
zij kon meneer Cosma nauwelijks meer onderscheiden.
Alleen de witte ivoren stukken glansden nog en wier
pen hier en daar een glimlachje op de zwarte stukken,
die dan als pek glommen.
De kelner kwam van achter de tapkast en schakelde
alle lampen in, zodat de spiegelglans van het parket
de ogen verblindde. De kleine zag dat meneer Bilascu
zich met zijn buik een weg door de aanwezigen baan
de, om weer bij haar te komen.
„Wat willen jullie toch van haar? Laat dat meisje
met rust!" zei hij verwijtend en nam, half lachend,
half ernstig, zijn vaderlijke rol weer op. Opnieuw sloeg
hij zijn arm om de tengere schouders.
„Nu moet ik naar huis," zei de kleine, nog naar
het donker geworden raam kijkend. Zij voelde zich
meer teleurgesteld dan angstig. Meneer Bilascu tracht
te haar bij zich te houden, maar zij ontsnapte aan
zijn arm en liep vlug de hele zaal door om van ieder
een afscheid te nemen. Meneer Cosma had juist weer
een stuk verschoven en leek daarmee een goede zet
te hebben gedaan: hij keek hoogst tevreden en glim
lachte mild en voldaan. Zelfs zijn witte snor leek aan
zijn trots deel te nemen.
„Zo, ben je ook eens komen kijken, kleine?" vroeg
hij, haar wangen strelend. „Hoe gaat het met ja vader?"
„Goed, die is gezond."
Meneer Cosma wilde blijkbaar nog iets zeggen, maar
op dat ogenblik schoot de tegenzet hem te binnen, die
hij voor zijn partner had willen doen en boog hij zich
over het bord. Precies zo was het gegaan toen zij
hem hier had leren kennen. Hij had met beide elle
bogen op de tafel geleund, naar het schaakbord ge
tuurd en traag op het mondstuk van zijn kort pijpje
gekauwd. Sedertdien was de tabakslucht in haar her
innering blijven hangen: een bitterzoete lucht, die in
de keel kriebelde. Altijd als zij aan hem dacht rook
zij de geur van zijn tabak.
Zij begreep niet goed waarom hij niet was zoals de
anderen, waarom hij haar nooit aankeek en zeker
niet aansprak. Zij zou naar alles hebben geluisterd
wat hij tegen haar wilde zeggen, maar hij had niet
eens de blik op haar gericht. Het helpt niets, dacht zij.
Hij komt niet meer. Buiten werd het al donker.
Nog eens keek zij met spijt naar de kassier. Als zij
ook maar iets van schaken afgeweten had, zou zij te
genover meneer Cosma op zijn lege stoel hebben kun
nen plaatsnemen..
„Goede avond, meneer Cosma," zei zij. Daarna liep
zij op haar stoffige klepperende sandalen naar de deur.
Buiten bleek het donkerder dan zij had verwacht.
Het rumoer van de werkzaamheden op het boorterrein
was verstomd, de doffe slagen van de schoppen en
het ratelen van de kettingen in de boortorens liet zich
niet meer horen. Alleen de elektrische motoren in de
barakken zoemden nog zacht en de benzinemotoren
pruttelden gedempt in de schachten. De raderen hoog
in de torens knarsten en piepten in vele tonen, alsof
er zich in de duisternis monsterlijk grote krekels op
hielden. Een paar paarden, die voor het Casino vast
gebonden waren, hieven de koppen op en krabden on
geduldig met de voorpoten in de grond.
„De heren ingenieurs blijven nog een poosje in het
Casino!" riep de kleine en keek ze aan alsof het men
sen waren. De paarden snoven en rukten aan de teu
gels. „Kom, kom," zei zij verwijtend. „Je kunt nog
altijd beter een ingenieurspaard zijn dan een paard
voor de ploeg!" Daarna ging zij weg. Ook bij donker
zag zij de greppels en leidingen wel. Achter een rij
boortorens tekenden de woonbarakken van de oliemaat
schappij zich af. Het waren tamelijk grote loodsen
van steenrood geverfde planken en de meeste hadden
zelfs een lage bovenverdieping. Boven en beneden
was er voor de deur een soort balkon uitgebouwd. De
bovenverdieping kon langs een houten buitentrap wor
den bereikt. Net duivetillen, dacht de kleine telkens
weer. Door de vaag verlichte ramen zag zij dat de
mannen aanstalten maakten naar bed te gaan. Sommi
gen zaten nog op de veranda aan de avondmaaltijd:
zij hadden brood, uien, grote paprika's en komkommers
op de knieën. Naast ieder stond de gebruikelijke bun
del, waaruit de hals van de waterfles stak, afgesloten
met een maiskolf.
Achter de woonbarakken strekte de duisternis zich
uit. Hier waren prikkeldraadomheiningen om de oude
verlaten boorputten gespannen. Als de kleine voorbij
moest werd zij altijd bang. Wanneer het 's nachts on
gewoon donker was gebeurde het altijd nog, dat er
iemand in zo'n boorput viel. Nog vaker vielen er paar
den in kleihe paarden, die 's nachts los mochten
lopen om zich aan het karige gras tussen de putten
te goed te doen. Dan hoorden de arbeiders van de
maatschappij het doordringende hinniken. De andere
paarden verstarden waar zij stonden en durfden zich
niet meer te bewegen, 's Morgens stonden zij er nog
zo: de hoeven van de ver uiteengezette poten diep
in de zachte bodem gedrukt, trillend over het hele lijf
en angstig hinnikend de lucht inzuigend.
De kleine voelde zich altijd ziek van medelijden met
die arme paardjes: het liefst had zij ze van het juk
bevrijd en door machines vervangen of liever, zij
zou wanneer dit binnen haar bereid had gelegen niet
eens machines laten komen. Zij zou de boorputten la
ten dichten en de paarden naar de bosweide brengen.
Waar zij rustig in het frisse malse gras konden gra
zen. Zij zou ze strelen, hun manen vlechten en bloe
men tussen de oren steken.
(Wordt vervolgd)
\em)^
langrijk minder geld voor cultuur en ont
spanning uit dan de bewoners in ons om
ringende landen.
Nu de welvaart hier een peil heeft be
reikt dat aan het uitgaan meer geld kan
worden besteed wordt het mogelijk meer
verantwoorde toegangsprijzen te vragen
en duurdere voorstellingen te brengen.
Enkele jaren geleden zou geen theater
ondernemer 25,- voor een plaats durven
vragen, zelfs al zou hij tien beroemdheden
op het toneel zetten. Voor Marlène Diet
rich en Judy Garland is deze prijs het
afgelopen jaar grif betaald.
Thans, bij „My Fair Lady" wordt het
meest gevraagd naar de duurste plaatsen
van f 10,- en pas als het blijkt dat deze
zijn uitverkocht (wat voor de zaterdag
avonden al tot april het geval is) besluit
men tot een goedkopere rang.
Amsterdam is, zo hebben wij uit het
verslag van het postdistrict Amsterdam
begrepen, een melkkoetje voor tante Pos.
Voor post-, telegraaf- en telefoonverkeer
betaalden de Amsterdammers het afgelo
pen jaar niet minder dan f 48,5 miljoen,
oftewel bijna een kwart van de landelijke
bedrijfsontvangsten van de P.T.T.
Het aantal telefoonaansluitingen is in
1960 met een kleine 10.000 toegenomen en
de hoofdstad telt op dit ogenblik 115.000
telefoon-abonnes met samen 198.000 toe
stellen. Meer dan 2000 mensen staan op
de wachtlijst voor een aansluiting.
Vele Amsterdammers geven de voorkeur
aan een praatapparaat, dat in overeen
stemming is met een modern interieur:
er zijn reeds 16.000 zwarte telefoontoestel
len door witte vervangen. Tegen deze ver
wisseling heeft de P.T.T. geen enkel be
zwaar, want het aanbrengen van zo'n wit
apparaat dat overigens slechts in
bruikleen wordt gegeven brengt 35 op.
Amsterdam heeft plotseling een fraaie
sporthal in het vooruitzicht gekregen, hoe
wel de straatcollecte, waarvan men een
opbrengst van honderdduizend gulden had
verwacht, dik is tegengevallen.
Maar thans zijn de initiatiefnemers be
naderd door de sportlievende pastoor
Kempen die heeft voorgesteld zijn kerk
St. Jan de Doper in Amsterdam-West voor
sporthal te bestemmen.
Het is een nog vrij modern gebouw,
waarin met betrekkelijk geringe kosten
kleed- en doucheruimten kunnen worden
gemaakt, terwijl het koor zich bijzonder
goed leent voor tribune. Is de onkerkelijk
heid in de hoofdstad van dien aard, dat
men de kerken nu aan tafeltennissers en
boksers gaat weggeven? Integendeel: pas
toor Kempen kan in zijn kerk niet al zijn
parochianen ontvangen en krijgt in de na
bijheid een groter kerkgebouw.
Het woord tip betekent: top. punt.
slip. Men zegt: een tip van de sluier
oplichten. Ook in de betekenis: teen
kwam het woord vroeger wel voor en
in het Vlaams zegt men nog: op de
tippen gaan voor: op de tenen lopen.
Van tip in de laatstgenoemde bete
kenis is een werkwoord tippelen ge
vormd dat dus eigenlijk wil zeggen:
voorzichtig of met kleine pasjes lopen.
Het zal zeker onder invloed van werk
woorden als dribbelen en trippelen zijn
ontstaan. Daarna heeft de betekenis
zich verwijd tot: lopen, wandelen. Een
flinke tippel Is niets anders dan een
flinke wandeling. Er is ook een werk
woord tippen, dat vooral in figuur
lijke zin wordt gebruikt in de zegswijze
ergens niet aan kunnen tippen voor
verre de mindere zijn.
