Mensaap
door
maakt geslaagde reis
de wereldruimte
Amerikanen lanceren ook
een spionage-satelliet
Galvao wil Braziliaanse
haven binnenlopen
HET WEER
Verdediging tegen kernwapens
is geen hopeloze zaak
Amerika' s ambassadeur te
Moskou terug voor beraad
Ben Goerion
afgetreden
TTrn 1T1 H Pf Cl OU TCUlt i™
Maas wast sterk
President Quadros staat voor een
bijzonder moeilijke keus
Aie'MORRI Thfmmêmif
Personeel N.S.
krijgt IV2
Over alle aspecten der betrekkingen
mmm
In de krant van heden:
Nieuwe depressie
Lange Suède- en Nappa mantels
Het woord is aan
„Dï HOUTHAl"
„BOUWPAKKETTEN" o.a.
Premier De Quay in Eerste Kamer:
Plaquettes onthuld in
nieuwe RAI-gebouw
WOENSDAG 1 FEBRUARI 1961
46e JAARGANG NUMMER 77
De in de laatste drie dagen snel en
sterk gewassen Maas heeft de Maasdor
pen Borgharen, Itteren en Bunde gedeel
telijk onder water gezet en deze dorpen
van elkaar geïsoleerd. Ook de verbinding
tussen Borgharen en Maastricht is ver
broken. De wegen welke deze dorpen on
derling verbinden staan één a anderhalve
meter onder water.
Het gevolg van de hoge waterstand is
dat aan de Maaszijde een aantal woningen
in het water zijn komen te staan, zodat
de bewoners een veilig heenkomen hebben
moeten zoeken.
België meldde in de uiterste bovenloop
van de Maas een was van ruim een meter
in het laatste etmaal.
Bij Borgharen, waar het peil van de
rivier in twee etmalen 2,85 meter steeg,
bedraagt de was op het ogenblik 15 cm.
per uur. De rivier staat al anderhalve
meter boven stuwpeil. Bij Linne is de ri
vier in anderhalve etmaal 3,20 meter ge
wassen. Hier is een aantal woningen in de
winterbedding van de Maas ondergelopen.
In Maastricht werd vanmorgen een wa
terafvoer van 2000 kubieke meter per se
conde gemeten.
Rijkswaterstaat verwacht dat de snelle
was van de Maas niet catastrofaal zal
worden.
Weerrapporten 1, 2
Agenda van IJmond en Haarlem 2
Uit het binnenland 2, 6
Buitenlands nieuws 3, 7
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstoel3
Feuilleton 9
Horen en Zien4
Kunst - 4
Langs sluizen en havens5
Uit stad en omgeving5, 6
Garcia de Leon 9
In de Vishal en op zee6
Weg en Wiel7
Beeldverhalen 9
R.A.l. 1961 13, 15, 17, 22
Beurs 19
Scheepsberichten 19
Economisch nieuws19
Sport 21
Dit nummer bestaat uit
vier-en-t.wintnj pagina s
CAPE CANAVERAL (Florida) (UPI) De drie jaar oude chimpansee Ham,
officieel ingeschreven onder nummer 65, heeft dinsdagmiddag een succesvolle
trip door de ruimte gemaakt, waarbij hij een hoogte bereikte van 155 mijl en een
afstand aflegde van 420 mijl. De lancering vond plaats in het kader van het
Amerikaanse Mercury-project, dat beoogt in april aanstaande een man een
soortgelijke vlucht te laten maken. De gewijzigde Redstone-raket, die de één ton
wegende capsule voortjoeg, werd afgevuurd van Cape Canaveral. Kort hierop
werd van Point Arguello, in Californië, een Atlas-D-raket gelanceerd, die een
twee ton wegende Samos-2 in een baan 300 mijl van da aarde over de polen
bracht. De Samos-2, die in 95 minuten een keer om de wereldbol cirkelt, is een
waarnemingssatelliet, met zeer gevoelig fotomateriaal aan boord. Al met al was
het gisteren een bijzondere dag voor de Amerikaanse ruimtevaart.
Doordat de raketten die de capsule met
de mensaap de ruimte in moesten dragen,
meer energie produceerden dan was be
rekend, kwam de raket hoger en verder
NORFOLK (Virginia) (Reuter en UPI) Kapitein Galvao heeft meegedeeld dat hij
van plan is vandaag omstreeks twaalf uur (Nederlandse tyd) met de Santa Maria de
Braziliaanse haven Recife binnen te lopen. Dit bericht is ontvangen op het hoofd
kwartier van de Amerikaanse Atlantische vloot te Norfolk. De nieuwe Braziliaanse
regering van president Quadros heeft zich echter nog steeds niet uitgelaten over haar
plannen met betrekking tot het schip. De Amerikaanse schout-bij-nacht Allen Smith,
die gisteren aan boord van de Santa Maria gedurende drie uur een onderhoud heeft
gehad met Galvao, verklaarde gisteravond op een persconferentie aan boord van dé
Amerikaanse torpedobootjager Gearing, dat Galvao er nog steeds op rekende vandaag
te Recife aan land te kunnen gaan, maar in onzekerheid verkeerde over de ontvangst
die hij daar zou krijgen.
Te Brasilia, waar hij gisteren is geïn
stalleerd. weigerde de nieuwe Braziliaan
se president Janio Quadros te verklaren
of hij toestemming aan het schip zou ge
ven te meren. „Door de inauguratie-plech
tigheden heb ik mij nog niet op de hoogte
kunnen stellen van de toestand," deelde
Quadros mee. „Ik heb de zaak overge
dragen aan de minister van Buitenlandse
Zaken, Alfonso Arinos. Alleen hij kan
iets zeggen. Ik weet er niets van." Op
zijn beurt verklaarde Arinos na verschei
dene besprekingen met de Portugese am
bassadeur in Brasilia, Manoel Rocheta:
„Er is nog niets besloten. Er zijn ver
schillende mogelijkheden en één ervan
zullen wij moeten kiezen."
Generaal Humberto Delgado, de leider
van de Portugese bannelingen, heeft ge
zegd, dat hij als hoofd van de beweging
tegen Salazar het als zijn plicht acht het
grootst mogelijke risico te nemen en der
halve bereid is aan boord van de Santa
Maria te gaan om zich naar Portugal te
begeven. Later, na zijn aankomst in Re
cife, merkte hij op dat zijn bedoeling is
de Portugese bemanning van de Santa
Maria niet vrij te laten. De 620 passa
giers zullen van boord gaan maar de on
geveer 300 bemanningsleden moeten blij
ven omdat de zeventig volgelingen van
Henrique Galvao niet bij machte zijn het
20.906 ton metende passagiersschip in de
vaart te houden.
Nat pak
President Janio Quadros
Verwachting tot morgenavond:
Aanvankelijk opklaringen en
tot overwegend matig afnemen
de en naar zuid krimpende
wind. Later toenemende bewol
king, gevolgd door regen en tot
krachtig of stormachtig toe
nemende wind tussen zuid en
zuidwest. Iets lagere tempera
turen, voornamelijk in de nacht
en ochtend.
Volledige wêerrapporten op pagina twee.
dan werd verwacht. De capsule daalde op
de Atlantische Oceaan neer op 93 mijl van
de dichtstbijzijnde oorlogsbodem, die spe
ciaal was uitgestuurd om de chimpansee op
te halen. De aap Ham was maandenlang
geoefend om op commando van lichtsig
nalen op twee hefbomen te slaan. De licht
signalen waren rood en blauw. Zou hij
hiertoe tijdens de reis niet in staat zijn
geweest, dan zouden kleine elektrische
prikkelingen in zijn voet hem geactiveerd
hebben. Tijdens de vlucht werkten er drie
filmcamera's. Een van de toestellen was
gericht op de aap, de tweede filmde de
meters op het controlepaneel en een derde
maakte via een patrijspoort opnamen van
de omgevende ruimte.
Kef landingsvaartuig Donner was het
eerst b(j de capsule. Technici openden de
capsule en artsen onderzochten vluchtig de
aap, voordat de behouden terugkeer ge
meld werd. Ham schudde hen vriendelijk
de hand. De reis door de ruimte duurde
zestien minuten. Vfjf minuten lang was
Ham gewichtloos, maar al die tjjd heeft
hfj de voorgeschreven handelingen correct
verricht. Robert R. Gilruth, leider van de
groep geleerden en technici, die aan het
Mercury-project werkt, verklaarde dins
dagavond, dat men nog geen beslissing zal
nemen over de bemande ruimtevaart. Eerst
zal Ham grondig onderzocht worden op
Patrick-basis, waar een speciaal laborato
rium is gevestigd. Dr. Dan Mosely zei, dat
hartslag en ademhaling van de chimpansee
geheel normaal waren. Wat de psycholo
gische gevolgen betreft, kon hy nog niets
zeggen, maar Ham staat bekend als een
zeer rustig dier, dat zich niet gauw van de
kook laat brengen.
De lancering van de Samos-2 valt in het
kader van het project Samos, waarin reeds
eerder een satelliet in een baan gebracht
werd en een andere lancering mislukte.
De Samos-2 is een sigaarvormige raket
van zeven meter lengte en anderhalve me'
ter doorsnee. De raket wijst voortdurend
met een punt naar de aarde. Deze bevat
een aantal camera's. De foto's, die hiermee
gemaakt worden, moeten de eventuele lan
ceringen registreren van raketten en
kunstmanen. In dit verband wordt opge
merkt, dat deze kunstmanen eigenlijk de
noodzaak scheppen wapens te construeren
die hen omlaag kunnen halen. De Verenig
de Staten hebben reeds aangekondigd bezig
te zijn aan een programma tot ontwikke
ling van een dergelijke apparatuur. De
Russen zullen waarschijnlijk eveneens op
dit punt vorderingen hebben gemaakt,
ELGIN (Florida) (Reuter en AFP) De
Amerikaanse luchtmacht heeft dinsdag met
succes de eerste tactische Bomarc-B-
onderscheppingsraket gelanceerd. Overeen
komstig het plan passeerde de raket rake
lings een ander projectiel, een Regulus-11
die met een snelheid van 1.320 kilometer
per uur en op een hoogte van bijna elf
kilometer over het proefterrein vloog.
LISSABON (UPI) De Portugese rege
ring is niet voornemens uitlevering van
Henrique Galvao en zijn aanhangers te
vragen indien bevriende landen de berech
ting van de rebellen zelf op zich willen
nemen, aldus is gisteren bekendgemaakt,
Een verslaggever van het Franse tijd
schrift Paris Match, de 30-jarige Charles
Bonnay, heeft dinsdag een nat pak opge
lopen toen hij aan boord van de Santa
Maria trachtte te komen. Bonnay sprong
per parachute uit een Pipercup-vliegtuig
je dat op 500 meter hoogte boven het
Portugese passagiersschip cirkelde. Hij
had echter zijn sprong verkeerd berekend
en landde' op anderhalve kilometer afstand
in zee, waaruit hij na 21 minuten door
een bootje van de Amerikaanse torpedo
boot jager Gearing werd opgepikt.
Dit is „nr. 652", de aap, die dinsdag
met een raket van het type Redstone
van de Amerikaanse basis Cape Cana
veral de ruimte is ingeschoten. De
chimpansee bevindt zich op de foto in
zijn speciale bankje, waarin hij de reis
heeft gemaakt.
Advertentie
BARTELJORISSTR/'-HAARLEM' TEL-" .13439'
leidsestraat (Bij konSgSplÖN) amsierQam Téc- M3596
Naar het ANP verneemt heeft de n.v.
Nederlandsche Spoorwegen van het mi
nisterie van Verkeer en Waterstaat en het
College van Rijksbemiddelaars de mede
deling ontvangen, dat zij het verzoek van
de directie en de personeelraad, om aan
het N.S.-personeel op grond van de resul
taten van 1960. een extra uitkering van
lVi percent te mogen toekennen, hebben
goedgekeurd.
Het voorstel, zo is medegedeeld, past in
het kader van de gedifferentieerde loon
politiek.
Ralph Waldo Trine:
Naarmate wij liefhebben zal men ons
liefhebben, want elke gedachte keert
tot ons terug met het resultaat dat zij
uitwerkte en waarvan zij de oorzaak
Advertentie
3 deurs kast 2/3 leg - 1/3 hang 149.75
HOUT - TRIPLEX en BOARD
KENNEMERLAAN 159 - TELEFOON 7770
(Van onze parlementaire redacteur)
De Eerste Kamer heeft dinsdagmiddag
zeer vlot de begroting van algemene za
ken afgehandeld waarbij voornamelijk de
bezitsvorming en de burgerlijke verdedi
ging de aandacht kregen. Naar aanleiding
van een betoog van mevrouw V a n O m-
m e r e n-A v e r i n k (C.P.N.) dat maat
regelen tegen de gevolgen van een kern
oorlog zinloos zijn, zei minister-president
D e Q u a y dat het zeer onverantwoordelijk
zou zijn dergelijke maatregelen ter be
scherming van de bevolking niet voor te
bereiden. Ook in Rusland wordt bijzondere
aandacht aan de burgerlijke verdediging
gewijd.
Met volledig begrip vóór de ernstige ge
volgen van een kernoorlog voor de hele
wereld en dus ook voor ons land, moet
ik ten sterkste de opvatting bestrijden, al
dus prof. De Quay, dat er niets tegen te
doen is. Als wij deze maatregelen zouden
staken, zou dat even fout zijn als het sta
ken van de militaire verdediging.
Juist omdat het zo ernstig is, interrum
peerde prof. Schermerhorn (P.v.d.
A.) is het belachelijk over de radio een
WASHINGTON (Reuter-AFP-UPI)
President Kennedy heeft besloten de Ame
rikaanse ambassadeur in de Sovjet-Unie,
Llewellyn Thompson, te ontbieden „voor
overleg over alle aspecten van de Ameri
kaans-Russische betrekkingen", Thompson
wordt omstreeks het midden van de vol
gende week in Washington verwacht. De
ambassadeur had tien dagen geleden een
onderhoud met Kroesjtsjev, die hem toen
in kennis stelde van de vrijlating van
twee inzittenden van het verkenningsvlieg
tuig van het type RB-47 dat óp 1 juli bo
ven de Barentszee werd neergeschoten.
Thompsons rapport over dit gesprek is uit
voerig door de president en diens advi
seurs besproken.
Thompson zou, zo verluidde in Washing
ton, opdracht hebben ontvangen om zijn
pogingen de Russen te bewegen, Gary
Powers vrijtelaten, te verdubbelen.
Powers, de piloot van het U-2-spionage-
vliegtuig, zit op het ogenblik een straf van
tien jaar uit, waartoe hij vorig jaar tij
dens een groot proces te Moskou was ver
oordeeld.
Harriman heeft hoop
De Amerikaanse Senaat heeft de benoe
ming van Averèll Harriman tot reizend
ambassadeur goedgekeurd. Harriman ver
klaarde voor de Senaat van mening te zijn
dat de mogelijkheid bestaat om met de
Sovjet-Unie tot overeenstemming te ko
men over controle op kernwapens en over
een beperking der bewapening. Uit ge
sprekken met Kroesjtsjev zei Harriman
de indruk te hebben gekregen, dat de Sóv-
jet-Unie een conflict met het Westen wil
vermijden.
MOSKOU (AFP) Het Russische rege
ringsorgaan „Izvestia" en radio-Moskou
hebben zich bijzonder vriendelijk over
Kennedy's boodschap aan het Congres uit
gelaten.
verhaal te horen dat alles in orde is en
dat de bonkaarten al klaar liggen.
Het vraagstuk van de voorlichting, ant
woordde prof. De Quay, is een zaak die
thuishoort in het meerjarenplan voor de
burgerlijke verdediging, dat zal worden
ingediend bij de rijksbegroting voor 1962.
Het zou onjuist zijn de voorstelling te
wekken dat het nemen van maatrege
len tegen de gevolgen van nucleaire wa
penen een hopeloze zaak is, maar ander
zijds zou het ook fout zijn de voorstel
ling te wekken dat alles in orde is.
Bezitsvorming
De heer Maenen (K.V.P.) klaagde er
over, dat de ontwikkeling van de bezits
vorming te traag gaat. Het gevaar is niet
denkbeeldig, zei hij, dat, als van de huidige
gunstige economische omstandigheden geep
gebruik wordt gemaakt, straks de aanslui
ting op de loonontwikkeling wordt gemist.
Staatssecretaris Schmelzer meende
dat er toch wel schot zit in de bevorde
ring van de bezitsvorming. Over de wet,
houdende voorzieningen met betrekking
tot premiespaarregelingen en winstspaar
regelingen, zal hij binnenkort binnenska
mers nader mondeling overleg plegen
met de betrokken commissie uit de Twee
de Kamer.
JERUZALEM (Reuter UPI) Men
verwacht dat het Israëlische kabinet van
daag in zijn geheel zal aftreden nu pre
mier Ben Goerion zijn ontslag heeft inge
diend naar aanleiding van de kwestie
Lavon. Maandag verwierp de Knesseth
(het parlement) met 77 tegen 26 stemmen
een motie van wantrouwen tegen Ben
Goerion.
Ben Goerion zegt de mede-verantwoor
delijkheid voor het goedkeuren van de be-
bevindingen van de commissie van onder
zoek naar de affaire-Lavon niet te kunnen
dragen. Hij twijfelt er niet aan dat de
leden van de commissie in goed vertrou
wen hebben gehandeld, maar zijns inziens
druist hun besluit in tegen het beginsel
van gerechtigheid en tegen de grondwet.
Een rechtbank of een andere rechterlijke
instantie had zich met de affaire-Lavon
moeten bezighouden. Het is onmogelijk
iemand vrij te spreken wanneer daardoor
iemand anders bij implicatie wordt be
last, aldus Ben Goerion.
Vanmorgen zijn tijdens een bijeenkomst
van de leden van de R.A.l. in de glazen
zaal van het nieuwe gebouw aan het
Europaplein in Amsterdam plaquettes ont
huld ter nagedachtenis van de grondleggers
van de R.A.I., wijlen J. Leonard Lang en
Egon F. Eriksson. De plaquettes werden
gemaakt door de beeldhouwster mejuf
frouw Th. R. van der Pant.
De voorzitter van de R.A.l.de heer A. J.
ten Hoeve hield een korte toespraak, waar
in hij een overzicht gaf van de geschiede
nis van de R.A.l. en het vele werk dat
speciaal door de heren Eriksson én Lang
is gedaan.
Het oude R.A.l.-gebouw is dichtgespijkerd.het nieuwe
kan morgen worden geopend.Op de pagina's 13, 15, 17
en 22 treft de lezer alle wetenswaardigheden omtrent het
nieuwe gebouw en de expositie 1961. Hoe de sluiting van
de oude R.A.L, die binnen zijn poorten zelfs de zesdaagse
herbergde, in zijn werk ging, wordt ons op pagina 22 ont
vouwd. Een lang gekoesterde wens gaat met de opening van
het nieuwe complex aan het Europaplein in vervulling. De
artikelen, welke wij eraan wijdden en de afbeeldingen van
het fraaie in- en exterieur, drukken de betekenis van deze
gebeurtenis zwart op wit uit.
Telef. adm. ƒ7 chef bezorging tot 7 u. 7519. J. i X X LJL 1 VéJi C JL UL G^reSg IJmuMer Courant no. 129288.
redacüe 5389, na kantooruren 5080. DAGBLAD VOOR VELSEN -IJ MUIDEN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295.
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
