Sovjet-raket ijlt naar Venus Landing op de avondster in mei te verwachten Eduard Verkade overleden Moskou en Peking scherp verdeeld over oorlog HET WEER De Gaulle en Adenauer delen de lakens uit in Europa KUNSTMAAN ALS LANCEERBASIS Koperen jubileum van Koningin Juliana Kroesjtsjev verdedigde ontwapening en coëxistentie tegen Chinezen Kennedy voelt nog niet veel voor topoverleg MORRIS "ieforeyou êiuj! Of Het woord is aan Carnaval 1961 Lange Suède- en Nappa mantels Aanhoudend zacht In de krant van heden: Protest tegen scheiding der rassen i MAANDAG 13 FEBRUARI 1961 Kantoor: Lange Nieuw straat 427, IJmuideu. Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat. 9-1 uur. Telef. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519. Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080. Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295. IJmuider Courant 46e JAARGANG NUMMER 87 Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen. Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 7,65, franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct. Giro-rekening IJmuider Courant no. 129288. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. DAGBLAD VOOR V E L S E N - IJ M UID E N, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING Hoofdredacteur. Simon Koster Adj. Hoofdredarfeuri Jos L. Lodewijk. Bed»«.echet q-H, Uitgave. Grafische Bedrijven Pamiate N.V. Grote Houtrtraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peerebooroen Mr. H. C. va. MOSKOU (UPI en Reuter) - Rusland heeft bekendgemaakt gisteren eén nieuwe kunstmaan te hebben afgevuurd, die op haar beurt en öp een sein van de aarde een 643,5 kilo wegend ruimteschip, de Venusnik, lanceerde in de rich ting van de planeet Venus. Het ruimteschip draagt een metalen Russische vlag met hamer en sikkel in de neuskegel, hetgeen betekent, dat de Russen ver wachten de planeet Venus metterdaad te kunnen raken en de vlag daarop te „planten", evenals men dat in mei 1959 met de maan heeft gedaan. Het voor naamste doel van deze proef is na te gaan op welke wijze het best een ruimte voertuig in een interplanetaire baan kan worden gebracht. Andere objecten zijn: het nagaan van de werking der radioverbindingen over reusachtige afstanden, het besturen van een ruimtevoertuig, het op meer nauwkeurige wijze bepalen van de omvang van het zonnestelsel en het uitvoeren van een programma van natuurkundige waarnemingen in de ruimte. De lancering van de nieuwe Spoetnik is ook ontdekt door de Amerikanen en ter kennis gebracht van Kennedy voor de officiële Russische aankondiging kwam. De lancering van de Russische raket naar Venus komt met bijna drie jaar voorsprong op het tijdschema dat de Ameri kanen voor een dergelijk schot hebben. Volgens de officiële bekendmaking, waarvoor alle radioprogramma's en thea tervoorstellingen in Moskou werden onder broken, moet het interplanetaire station in de tweede helft van mei de dampkring van Venus binnendringen. Venus is thans ongrveer 88,8 miljoen kilometer van de aarde verwijderd. De bekendmaking werd gedaan, toen het interplanetaire station reeds 160.000 kilometer had afgelegd. De vooraanstaande Russische ruimte vaartexpert, professor Boris Koekarkin, heeft voor radio-Moskou de volgende ver duidelijking gegeven: Voor het eerst is er thans een kunstmaan in een kringloop om de aarde gebracht, vanwaar daarna éen raket is afgevuurd, die op zijn beurt een interplanetair, automatisch functionerend laboratorium meevoert met een vooraf vastgestelde snelheid en in een nauwkeu rig vooruit berekende richting. Hij zei voorts dat men dit „zeer inte ressante experiment reeds ten dele ge slaagd kan noemen". Het nieuwe ruimteschip zendt thans sei nen uit op een frequentie van 922,8 mega cycles, welke signalen opgevangen zijn in Rusland en Amerika. De lancering kwam acht dagen na die van de zes-en-een-halve ton wegende Spoetnik, die in een vrij laag liggende baan om de aarde cirkelde. De officiële bekendmaking vermeldde, dat de nieuwe Spoetnik, die het interplanetai re station als het ware op de rug droeg, was afgevuurd met een verbeterde, uit verscheidene trappen bestaande raket. in de Russische hoofdstad. Westerse waar nemers daar waren van gevoelen dat de aankondiging de waarschuwingen van pre sident Kennedy onderstreept dat Rus land de Amerikanen ver voorbij is ge streefd in de wedloop om de ruimte bin nen te dringen. Deze waarnemers gelo ven dat de Russen bezig zijn met een goed voorbereid programma. In dit verband wees men op een artikel van de bekende Russische geleerde Krilov in het week blad Ogonek. Men meende daaruit te des tilleren dat de Russen zich veeleer op de mechanische ruimtevaart concentreren dan op een poging een mens in de ruimte te sturen. De bekende Nederlandse astronoom pro fessor J. H. Oort zgide dat de lancering van het interplanetaire station in de rich ting van Venus een geweldige prestatie is De geleerde, die directeur is van het ob servatorium van de Leidse universiteit voegde hier aan toe: Dit is een van de moeilijkste prestaties die men zou kun nen leveren. Ik veronderstel dat de Rus een systeem hebben ontwikkeld, dat De toneelleider en acteur Eduard het hun mogelijk maakt de baan van de raket te corrigeren met hulp van radio nen. Als de Russen beweren dat hun raket naar Venus zal reizen, geloof ik, dat die bewering waar is. Tot dusverre was de staat van dienst der Russen al heel fraai. Deze geweldige onderneming eist 400 maal groter precisie dan hun vo rige schot naar de maan. Het is altijd als nagenoeg onmogelijk beschouwd een raket te lanceren naar welke planeet ook vanuit de dampkring van de aarde. „Dit is fantastisch"was ook de reactie van professor A. C. Bernard Lovell, directeur van de gigantische radiotelescoop van Jod- rell Bank in Engeland. „Zij zijn een avon tuur begonnen dat reeds lang was ver wacht en ik wens hen veel geluk." De Franse ruimtevaartdeskundige pro fessor Alexandre Avanov zeide dat de Rus sische geleerden, naar het schijnt, regel recht de derde fase van de lancering van grote ruimteschepen hebben aange vat. „Het lijkt of zij de tweede fase van het ruimteonderzoek aan de Amerikanen overlaten, die zich in de afgelopen acht tien maanden zo goed hebben geweerd aldus deze in Rusland geboren geleerde. Ananov, oprichter van de wereldfederatie voor de ruimtevaart, zeide nog dat de Amerikanen nu waarschijnlijk de eersten zullen zijn die een man in de ruimte bren gen. Als de proef met het schot naar Venus slaagt, gaan de Russen misschien ook Mars op de korrel nemen, zo is later bekend ge worden. A. Mitsjailov, directeur van het observatorium te Poelkovo, bij Moskou, heeft gezegd dat de lancering van het ruimteschip naar Venus voor de Russische wetenschap nieuwe mogelijkheden binnen het bereik brengt. Een van de doelstel lingen, zei hij is een schot naar Mars Radio-Moskou heeft vanochtend bekend gemaakt dat de Venus-raket een snelheid van 40.000 kilometer per uur heeft. m Prins Carnaval: Drie dagen alle maskers af! In verband met haar koperen regerings jubileum op 6 maart heeft de Koningin de uitdrukkelijke wens uitgesproken, dat de viering zo sober mogelijk zal plaats hebben. De regering heeft de burgemees ter van 's Gravenhage bereid gevonden ter gelegenheid van deze feestdag een een voudige nationale manifestatie te organi seren voor het Huis ten Bosch. Maandagavond 6 maart zullen de Neder landse rad'io-omroepverenigingen ter ge legenheid van het koperen regeringsjubi leum van koningin Juliana gezamenlijk een nationaal programma uitzenden, dat wordt uitgevoerd in het nieuwe R.A.I.- gebouw te Amsterdam. Ook de Neder landse Televisie-Stichting zal die dag in haar programma ruime aandacht wijden aan het regeringsjubileum. Het nieuws ging als een lopend vuurtje Verkade is zaterdagavond op 82-jarige door Moskou, zodra het persbureau Tass jeeftjjc] jn zijn woning te Breukelen het verspreid had. In kringen van buiten- overieden De begrafenis zal woensdag landse diplomaten werd het algemeen sen- sationeel genoemd. Unaniem was het com- aanstaande plaats hebben in Bieukelem mentaar „de Russen hebben het maar weer gepresteerd". De planeet Venus ook wel de „avond ster" genoemd heeft een dampkring, evenals de aarde. Men gelooft dat die be staat uit kooldioxide (C02). Sommige ge leerden menen, dat indien de mogelijkheid van leven op andere planeten in het zon nestelsel bestaat, Venus waarschijnlijk tot die groep behoort. De planeet is kleiner dan de aarde; haar doorsnee is ongeveer 320 kilometer korter. De afstand tussen Venus en de aarde is variabel en loopt van ruim 41 miljoen kilometer tot 256 mil joen kilometer. Venus is ruim 107 miljoen kilometer van de zon verwijderd. Op de sterrenwacht van Manchester, in Engeland, leidt men uit de frequentie, waarop het nieuwe ruimtevaartuig uit zendt, af dat men in Rusland thans klei nere zenders en antennes heeft gebouwd. Men is er niet verbaasd over, dat de Rus sen juist nu een gooi naar Venus hebben gedaan, omdat de positie van de planeet ten opzichte van de aarde in april en mei zeer gunstig zal zijn. Zij zal zich dan vrij wel in een rechte lijn tussen aarde en zon bevinden. Dit is de vierde Russische poging om tot de interplanetaire ruimte door te drin gen. Loenik 1, die op 2 januari 1959 ge lanceerd werd, schoot langs de maan en kwam daarna in een baan om de zon. Loe nik 2 plantte een metalen Russische vlag op het oppervlak van de maan op 13 sep tember 1959 en op 4 oktober van datzelf de jaar nam Loenik 3 foto's van de van de aarde afgekeerde zijde van de maan. Ame rika heeft twee raketten, Pioneer 4 en 5 die om de zon cirkelen. Zij werden gelan ceerd op 4 maart 1959 en 11 maart 1960. De eerste reacties in West-Europa op de geslaagde lancering waren een echo van de met verbazing gepaard gaande vreugde Advertentie BARTELJORISSTR HAARLEM TEL. 13439 LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 223596 Eduard Verkade, gefotografeerd in de tuin van zijn landhuis te Breukelen enkele dagen voor zijn tachtigste ver jaardag. Verwachting tot morgenavond: Op de meeste plaatsen droog weer met veel bewolking, maar ook verspreide opklaringen. Overwegend matige zuidweste lijke wind. Weinig verandering in temperatuur. Volledige weerrapporten op pagina twee. Eduard Verkade werd op 15 juni 1878 in I Amsterdam geboren. Aanvankelijk werd hij opgeleid om fabrikant te worden. Na in Amsterdam en Haarlem de H.B.S. bezocht te hebben, studeerde hij chemie op het Flinsbury College te Londen. In 1901 werd hij directeur van een trijpweverij in Hen gelo. Zijn grote belangstelling ging echter uit naar toneel en op 18 oktober 1904 trad I Eduard Verkade voor het eerst in het open baar op. In de kleine zaal van het Concert- gebouw te Amsterdam droeg hij „Macbeth" van Shakespeare in de vertaling van Jac van Looy voor. Op 1 januari 1905 debuteerde Verkade I bij de Koninklijke Vereeniging „Het Ne derlandsch Toneel" in Vondels „Gysbreght van Aemstel". In 1906 studeerde hij enige tijd aan de Reinhardtschule te Berlijn. Het jaar daarop leidde hij samen met Willem Royaards de zomerspelen te Laren, waar hij de Dood in „Elckerlyc" en de ridder in ..Lanseloet ende Sanderijn" heeft vertolkt. In 1908 stichtte hij het gezelschap „De Haghespelers", waarvan hij directeur regisseur was. Na een debuut met „Candi da" van G. B. Shaw. oogstte het jonge ge zelschap veel succes met werken van Shakespeare. Meer dan 400 malen heeft het gezelschap „Hamlet" gespeeld met Verkade I in de titelrol. (Vervolg op pag. 4) (Van onze correspondent) LONDEN Uit een vertrouwelijk rap port over de meningsverschillen tussen Moskou en Peking blijkt, dat het conflict tussen de beide leidende communistische machten veel scherper en bitterder is dan het Westen tot nu toe heeft beseft. Het rapport, afkomstig uit een bron in een der Russische satellieten is waarschijnlijk bewust Russisch lek. Het is zondag gepubliceerd in de Londense Observer en in de New York Times. Het document be vindt zich thans in de handen van een aantal westelijke regeringen. In de Observer wordt het rapport ge commentarieerd door Edward Crankshaw, de Russische specialist van het blad, wiens analyses, naar wij menen te weten, over het algemeen bij de Russen in goede aarde vallen. Henry Schwarts van de New York Times geeft als commentaar dat het onjuist zou zijn aan te nemen dat het conflict nog steeds voortduurt. Hiervoor wordt het feit aangevoerd dat vorige week een Russische handelsdelegatie in Peking aangekomen. Volgens Crankshaw ech ter gaat de worsteling onverminderd voort Het rapport bevestigt dat het op de vo rig jaar in Boekarest en Moskou gehou den conferenties van de communistische partijen tot een felle botsing kwam tus sen Kroesjtsjev en de Chinezen. De Chi nese communisten beschuldigden Kroesj tjev een revisionisme (dit is de afwij king van de harde dogmatische lijn) en verder dat de Sovjet-Unie de Chinese be langen wil opofferen aan overeenstemming met de Verenigde Staten. De Chinezen beschuldigden Kroesjtsjev er ook van dat hij de Poolse en Hongaarse revoltes van 1956 verkeerd heeft behandeld. En ook zijn zij niet te spreken over de zachte Russische lijn tegenover Joegoslavië. Chinese tussenkomst zou een terugtrek king van de Russen uit Hongarije hebben voorkomen. Kroesjtsjev noemde in een woedende aanval Mao een tweede Stalin en een „megalo-maniak" (iemand die aan grootheidswaanzin lijdt), beschuldigde de Chinese communisten ervan dat hun theo- riëen buiten de werkelijkheid van de mo derne wereld staan en dat zij de belangen van de Sovjet-Unie met de voeten treden. Tenslotte werd men het eens over een ge meenschappelijke verklaring waarbij de Russen de overhand hielden, maar op ve le punten behielden de Chinezen zich het recht voor er een andere mening op na te houden. In augustus 1960 trokken de Russen hun technici uit China terug omdat ze niet al leen door de Chinezen op een verkeerde manier werden gebruikt, maar vooral ook omdat zij politiek tegen Moskou werden opgezet. Dan is er de weigering van de Russen om China van kernbommen te voorzien. Een plan voor een gecombi neerd Russisch-Chinees marinecommando voor de Stille Oceaan mislukte omdat Moskou bevreesd was te worden meege sleept in een oorlog over Formosa. De Sovjet-Unie maakte ernstige bezwaren te gen Chinese acties in India en Algerije, welke volgens de Russen ten doel hebben het vertrouwen van de bourgeoiswereld in het communistisch verlangen naar vrede te ondergraven. Weerrapporten 1, 2 Uit het binnenland 2 Agenda van IJmond en Haarlem 2 Buitenlands nieuws3 Op de Praatstoel 3 Kunst 4 Horen en Zien4 In de Vishal en op zee5 Uit stad en omgeving5, 6 Beeldverhalen Feuilleon 7 Economisch nieuws9 Beurs 9 Scheepsberichten 9 Sport 10,11,12,13 Dit nummer bestaat uit veertien pagina's Het Carnavalsgetij ts tot het toppunt gestegen en de springvloed van jolijt heeft de zuidelijke landen overstroomd. Overal is dit weekeinde het feest van vastenavond met uitbundige luister gevierd, behalve in Gulpen (L.), waar een tragisch ongeluk rouw bracht in- plaats van de verwachte zorgeloze vreugde. Onze foto töont de intocht van Prins Wannes in Bergen op Zoom, terwijl de andere foto kenmerkend is voor de aard van het Carnavalsfeest: niet alleen de demonstratieve vierders in de optocht hebben feest, doch het toekijkende publiek vormt eveneens een factor in de algemene dwaasheid. Iedereen ts gek" vormt een kern spreuk van deze dagen. AUSTIN (Texas) (UPI) Honderden studenten van de universiteit van Texas hebben zondag op Abraham Lincolns ver jaardag gedemonstreerd tegen rassenschei ding in filmtheaters. De studenten van Austin kregen de steun van een honderdtal studenten van de Southern Methodist University, in Dallas. Voorts hebben studenten uit elf andere Amerikaanse universiteitssteden hun sym pathie betuigd. WASHINGTON (Reuter) Van officiële zijde in Washington is vernomen dat de nieuwe regering niet is geporteerd voor een spoedige ontmoeting van Kennedy en Kroesjtsjev. Men meent dat een gesprek op het hoogste niveau moet worden uitge steld tot het beleid ten aanzien van de Sovjet-Unie tot in finesses is bestudeerd. Zelfs wanneer Kroesjtsjev naar New York zou komen om op 7 maart of later de hervatting van de zitting van de UNO- assemblee in New York bij te wonen zou het beter zijn een ontmoeting met Kenne dy, „om elkaar te leren kennen", uit te stellen tot gedegen voorbereidingen zijn getroffen voor werkelijke onderhandelin gen, mogelijk op een vier mogendheden- conferentie. (Van onze correspondenten) PARIJS. - Het communiqué dat zaterdagmorgen over de topconferentie der zes landen om de toekomst van Europa in Parijs werd gepubliceerd, toont aan dat generaal Charles de Gaulle er niet geheel, maar toch wel goeddeels, in is geslaagd zijn persoonlijke inzichten te doen zegevieren. De nieuwe samenkomst van 19 mei in Bonn werd door de staats- en regeringsleiders al vastgesteld en voordien zal een intergouvernementele commissie, die in Parijs vergadert, plannen en voorstellen ontwerpen over de reorganisatie van Klein-Europa op confederale grondslag. Deze commissie ad hoe, waarin voor Nederland de directeur voor politieke zaken in Den Haag, baron De Vos van Steenwijk vermoedelijk zal worden opgenomen, zal ook de betrekkingen met de Europese Gemeenschappen in ogenschouw nemen. Mr. Luns moedig doch helaas eenzaam gevecht is niet geheel zonder resultaat geweest, want verschillende clausules uit het Frans- Westduitse ontwerpcommuniqué, die een nog bedenkelijker geluid lieten horen, konden tenslotte uit het definitieve stuk worden geweerd. Niettemin blijven die correcties nog maar van secundair belang in het licht van het fundamentele feit dat Adenauer en De Gaulle besloten hadden de handen opnieuw en nog inniger dan tevoren ineen te slaan, om samen het Europa van morgen te bouwen, op de leest der bestaande vader landen en dus niet door middel van inte gratie. Intussen kan ook weer niet worden ge zegd dat Adenauer, die in de Frans-West- duitse broederschap de garantie ziet voor de vrede in Europa, zijn eigen inzichten volledig aan de generaal heeft prijs ge geven. Zo heeft de kanselier wel bereikt dat de Euromarkt tenminste voorlopig ob ject blijft van de Europese Gemeenschap pen en dat geen militaire commissie van zes inbreuk zal kunnen maken op de samenwerking in groter en Atlantisch ver band. Ook de gedachten aan een Europese derde macht tegenover, of tenminste naast, de Verenigde Staten, waarmee De Gaulle graag speelt zijn in de letter, zo niet in de geest, van het comité niet of nauwe lijks terug te vinden. Doch Adenauer is het daarentegen evenmin gelukt ook maar een smalle vlonder over Het Kanaal te slaan om Groot-Brittannië uit te nodigen voor een nadere samenwerking, die op deze nieuwe basis zekér mogelijk is en waartoe Londen volgens de meeste gezag hebbende Nederlandse bronnen ook zeker bereid zou zijn geweest. De verklaring van De Gaulle's gedecideerde afwijzing van iedere nauwere samenwerking met Groot-Brittannië is hoogstwaarschijnlijk dat hij in een continentaal Europa de eerste viool hoopt te kunnen blijven spelen, een solorol die hij evenwel zou moeten op geven indien ook Groot-Brittannië in de club werd opgenomen. Mr. Luns: breedste basis In een persoonlijk gesprek met minister Luns, na afloop van de conferentie, maak te De Gaulle de opmerking dat Nederland zich toch wel heel erg voor de Britse be langen uitsloofde. Mr. Luns gaf daarop ten antwoord dat hij niet vocht voor Groot Brittannië doch voor de breedste Europese basis, of wel voor het behoud van de in tegratiebeginselen waarin hij en zijn land geloven. De Nederlandse delegatie en haar welsprekende leider mr. Luns professor De Quay heeft zich in Parijs wel bijzon der discreet gedragen kan terugzien op moeilijke dagen. Vanwege de overtuigingskracht en het talent waarmee voor een eerlijke en grote zaak gevochten werd had mr. Luns zeker een volledigêr overwinning verdiend. De minister heeft trouwens duidelijk ver klaard dat de komende weken via de di plomatieke kanalen tussen Den Haag enerzijds en Parijs en Bonn anderzijds het laatste woord over de voorbereiding, het verloop en de mogelijke consequenties van deze jongste en wel vreemde conferentie nog niet zou zijn gezegd. Gebleken is ech ter dat het Europa van vandaag in feite bestuurd wordt door twee (bejaarde) staatslieden, De Gaulle en Adenauer, die hun eigen landen vrijwel met vrije hand kunnen regeren. Alle zes landen zijn gelijk, is een der schone frases uit het slotcommuniqué. Met minister Luns zou men kunnen zeggen: Ja, maar een paar landen zijn toch nog wat gelijker dat de rest. Adenauer; zeer tevreden BONN Bondskanselier Adenauer heeft na zijn terugkeer te Bonn, verklaard: „Ik ben zeer tevreden over het resultaat". Deze uitlating, het zelfgenoegzame en niet meer van onrust over de Franse plan nen getuigende commentaar, de juichkre ten over het aanstaande staatsbezoek van bondspresident Lübke aan Parijs dit al les doet de vraag rijzen of Bonn nu toch gecapituleerd heeft voor een groot deel der Franse eisen aangaande een West- Europees zelfstandig politiek blok. Daarop wijst ook een uitlating van een woordvoer der van het Westduitse ministerie van Buitenlandse Zaken: „Het belangrijkste be sluit is dat nu naast de ministers van Buitenlandse Zaken, ook de regeringschefs elkaar in periodieke afstanden zullen ont moeten. Door deze overeenkomst zal de uitbreiding van de E.E.G. nu ook op het politieke vlak bereikt worden...." Adenauers plannen om ten koste van alles de vijandschap met Frankrijk op te heffen, beheerst zijn buitenlandse politiek nu al elf jaar. Terecht, maar Adenauers plannen kunnen gevaarlijk worden als zij ten koste van alles worden gehandhaafd. Adenauer bleek bereid tot toegeven aan De Gaulle's plan voor regelmatige consu lates tussen de zes ministers van Buiten landse Zaken en de zes premiers, die kun nen leiden tot een politiek secretariaat onder Franse leiding

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1961 | | pagina 1