In de Rotterdamse Ahoy-hal komt het
- STAATSCIRCUS MOSKOU -
Eerste uitvoering van de
Maria-Antifonen van Fiocco
Werk van Anton Heyboer in „Espace"
Kunstdiefstal in het Gooi
„Freies Fernsehen" zwaar
door schulden belast
De zomerexpositie
het Rijksmuseum
Geestelijke muziek uit de Italiaanse barok
Schilderijen vervalst
De negen muzen
VRIJDAG 17 FEBRUARI 1961
9
«HR b
'iÊÊ
De radio geeft zaterdag
T elevisieprogramma
Hoogtepunt
Beeldschermer
FILM EN FILMWERELD
„Pockets bij kruidenier
een fiasco geworden"
Congres Orkestenverbond
Bob Buys
Matthaus Passion door
C.O.V. op 27 en 28 maart
Op mysterieuze wijze zijn twee kunst
werken uit de woning van mejuffrouw J.
S. Clinge Doorenbos te Bussum verdwe
nen, een Breitner (olieverf) en een Wit
sen (aquarel), beide studies van een
meisjeskopje.
Mejuffrouw Clinge Doorenbos, zuster
van de bekende dichter Clinge Doorenbos,
kocbt in 1920 beide schilderijen bij een
Amsterdamse kunsthandel.
Acht in waarde variërende schilderstuk
ken, vulden de kamers van haai? bekoor
lijke woning aan de Nieuwe 's-Graven
landserweg 66 te Bussum. Waarom juist
deze twee werken zijn ontvreemd is haar
een raadsel.
Men is binnengedrongen met een koe
voet via de achterdeur. De gesigneerde
Breitner is met hetzelfde apparaat in de
studeerkamer uit de lijst gerukt en de on
gesigneerde Witsen is met lijst en al uit
de huiskamer meegenomen. Er werd geen
enkele notitie genomen van de' andere
werken, van het in de woning aanwezige
geld en de kostbare, aan de kapstok han
gende bontjas. De Breitner meet zonder
lijst 41 bij 31 cm. en de Witsen met lijst
34 bij 45 cm. Mej Clinge Doorenbos woont
in het huisje van Herman Gorter.
De Breitner die de eigenares bij haar
leven vermaakt heeft is door de aan
staande eigenaar verzekerd. De Witsen
was echter niet verzekerd.
(Van onze correspondent)
BONN. Bijzonder snel neemt in de
Bondsrepubliek het aantal televisiekijkers
toe. Volgens een mededeling van woens
dag van het ministerie voor de P.T.T. te
Bonn, bezitten op het ogenblik 4,8 miljoen
Westduitsers een televisieapparaat. Men
verwacht dat binnen enkele maanden de
vijf miljoenste geboekt zal worden. Het
aantal radiotoestelbezitters bedraagt in de
Bondsrepubliek op het ogenblik 16 mil
joen.
De snelle televisie-ontwikkeling gaat
dus door, ondanks de afzetmoeilijkheden
van de grote fabrieken. Deze moeilijk
heden hebben reeds, als gemeld, geleid
tot een drastische prijsverlaging door de
Gründig-fabrieken. Men verwacht dat op
korte termijn ook andere fabrieken dit
voorbeeld zullen volgen. Veel zal daarbij
afhangen van de uitspraak van het con
stitutionele gerechtshof te Karlsruhe op
28 februari aanstaande over het al of niet
vermeende recht van de regering-Ade-
nauer om een tweede televisieprogramma
in te stellen. In eerste instantie werd Bonn
dit recht ontzegd.
Inmiddels verkeert de particuliere
maatschappij „Freies Fernsehen", die in
opdracht van de regeringsmaatschappij
„Deutschland-Fernsehen" het tweede pro
gramma zou verzorgen, in grote financiële
moeilijkheden. De directie van „Freies
Fernsehen" heeft de regering reeds om een
extra voorschot van 10 miljoen mark ge
vraagd voor de betaling van lonen, sala
rissen en andere kosten. De grootste West-
duitse bank, de „Deutsche Bank", heeft
deze maatschappij de afgelopen maand in
totaal al honderd miljoen mark voorge
schoten! De toekomst van „Freies Fern
sehen" is thans bepaald donker. Men ver
wacht namelijk dat de regering-Adenauer
nieuwe onderhandelingen met de regerin
gen der deelstaten over het tweede pro
gramma zal moeten beginnen, hetgeen een
vertragende werking zal hebben, wat weer
neer zal komen op een verder werken
zonder zender van „Freies Fernsehen
Dus op nog meer ingeblikte programma s
en ook meer kosten die voorlopig niet uit
commerciële programma's bestreden kun
nen worden. In elk geval zal de start van
het tweede programma, wanneer het ook
begint, geremd worden door de enorme,
vele miljoenen uitmakende schulden van
„Freies Fernsehen".
x .-. y. i-i.
De Rotterdamse Ahoyhal is van 21 tot
en met 28 februari het terrein waar het
Staatscircus Moskou zal opereren.
Na verschillende landen in Europa te
hebben bezocht waaronder België en Duits
land zal ook het publiek in Nederland de
kans krijgen om dit Staatscircus, dat zich
inmiddels een wereldnaam heeft veroverd
aan het werk te zien. Er is één naam die
als het ware de vlag schijnt te zijn waar
onder dit circus vaart namelijk die van
Oleg Popov. Popov die gemakshalve clown
wordt genoemd is een meester in vele
takken van circuskunst. Niets is hem te
dol, hij dresseert kippen, verricht uitste
kende toeren op de stalen draad en is
een uitstekend pantomimespeler.
Het programma van dit circus vertoont
naast de zuiver menselijke prestaties ook
veel technisch vernuft. Bij de meeste num
mers wordt gebruik gemaakt van inge
nieus technisch uitgevoerde installaties die
het de artiesten mogelijk maken nog ge
durfder en nog beter afgewerkte nummers
te brengen.
Verder zijn er natuurlijk de kozakken,
men zegt regelrecht uit de Russische step
pen overgebracht.
In ieder geval vertonen deze mannen
met hun zonen verbluffende staaltjes rij
en schiettechniek. Dit is ruiterwerk zoals
we in Nederland lang niet gezien hebben.
Er zijn rolschaatsnummers en goed werk
op het hoogdraad, acrobatiek aan een ra
zendsnel ronddraaiende raket. En dan na
tuurlijk de roofdieren nummers.
Het leeuwennummer is een sensatie
apart niet alleen dat we vier leeuwen te
paard kunnen zien, bovendien ontbreekt
hier de traditionele kooi. Ook kent dit
circus het systeem van de loopgang niet.
Op de rand van de piste ligt een dun op
nylon maar ijzersterk gaas dat in enkele
seconden naar boven kan worden getrok
ken en zo een zeer doorzichtige kooi
vormt.
Het publiek behoeft niet tegen de ijze
ren kooi aan te kijken en bovendien wordt
de indruk gewekt dichter bij de dieren
te zitten.
Oleg Popov met zijn kip,
komisch en knap.
Het Staatscircus Moskou treedt in prin
cipe slechts op in vaste circusgebouwen
of daartoe ingerichte hallen. De artiesten,
technici, stalknechten en ander personeel
moeten dan ook in hotels en pensions
worden gehuisvest. Aan de Westeuropese
tournée 1961 werken 71 artiesten, 22 mu
sici en circa 60 andere personeelsleden
mede, nog afgezien van de reclameploe-
gen, die een veel ambulanter leven leiden.
In het circusgebouw of de hal arriveren
eerst de technische ploegen, die de boxen
voor de paarden timmeren, de overige
dierenverblijven maken, de werktuigen der
artiesten monteren, de schijnwerpers plaat
sen en de elektrische leidingen aanleggen.
Een speciale ploeg is aangewezen om de
piste te monteren en een juist mengsel
van leem en zaagsel tot stand te brengen.
Dit mengsel moet aan de hoogste eisen
voldoen, omdat met name met de ra
zendsnelle paarden geen enkel risico mag
worden genomen. Een te zachte vloer
kan grote ongelukken veroorzaken, maar
een te harde eveneens.
Een paar namen: De algehele leiding
van deze circusproduktie berust bij L.
Saizew. Chef van de manege is A. Bu-
schée, artistiek leider is A. Falkowsky en
B. Ossipow hanteert de dirigeerstok. Re
gisseur van het programma is N. Zertle-
jew.
Manegemeester A. Buschée, die ook de
nummers aankondigt en daarvoor naarstig
een aantal Nederlandse woorden uit het
hoofd heeft geleerd, vertegenwoordigt met
zijn 79 jaren de beste Russische circus
tradities. Reeds vijftig jaar zit hij in het
vak en hij is er verantwoordelijk voor,
dat het programma met voornamelijk
jongere mensen zonder haperingen ver
loopt.
De leeuwen van het Staatscircus Moskou
zijn overdag niet opgesloten in een
donkere wagen, maar rusten in een zeer
ruime, geheel open (uitgezonderd de tra
lies, uiteraard) kooi. Maar hoewel er vol
doende plaats is, liggen ze meestal dwars 135.000).
over elkaar heen. Als de ruimte het even
toelaat, staan de paarden op wier ruggen
zij tijdens de voorstelling door de piste
rondrijden, steeds aan de overkant, met
de hoofden naar de leeuwen gericht. Door
deze opstelling blijven deze twee diertypen
voortdurend met elkaar vertrouwd en be
vriend.
Als de leeuwen moeten optreden is het
niet nodig een loopgang te construeren
van het dagverblijf naar de mechanisch
opgetrokken kooi in de piste. Neen, de
dieren worden dan met behulp van een
kooiwagen naar de piste gebracht en daar
na via een „doorgeefluik" binnengelaten,
Het dompteursechtpaar Tamara en Alexan
der Buslajew vertelt: „Deze leeuwen zijn
anderhalf jaar bij ons onder dressuur. Het
koste ons een half jaar intensief werken,
voordat wij het nummer leeuwen-te-paard
rond hadden en aan het publiek konden
tonen. Dit nummer is absoluut uniek. In
de circusliteratuur komt men wel één leeuw
te paard tegen, maar vier leeuwen tege
lijk als jockeys is nog nooit vertoond."
SUBSIDIES HOLLAND FESTIVAL 1961
Tot 1958 bedroeg de subsidie van Den
Haag ten behoeve van het Holland Festival
jaarlijks 115.000, terwijl tevens een ga
rantie van 20.000 werd verleend voor de
populaire voorstellingen. In verband met
de bestedingsbeperking werden deze be
dragen in de jaren 1958, 1959 en 1960 te
ruggebracht, respectievelijk tot 100.000 en
15.000.
Aangezien de kosten, verbonden aan het
tot stand brengen der manifestaties in het
Holland Festival, de laatste jaren aanzien
lijk zijn gestegen, hebben B. en W. de raad
thans voorgesteld, ten behoeve van het
Holland Festival 1961 een subsidie te ver
lenen van 115.000, alsmede een garantie
van 20.000 voor een aantal populaire
voorstellingen, door welke verhogingen
dus wederom het peil wordt bereikt van
vóór 1958. Het is B. en W. van Den Haag
bekend, dat het gemeentebestuur van Am
sterdam overeenkomstige bedragen ter be
groting heeft gebracht. Het rijk verleent
voor 1961 een subsidie van 152.000 (1960
De Christelijke Oratoriumvereniging zal
haar jaarlijkse uitvoeringen van Bach's
Matthaus Passion geven op maandag 27 en
dinsdag 28 maart te half acht in het ge
meentelijk concertgebouw te Haarlem,
onder leiding van George Robert.
Medewerkenden zijn: Heieen Verkley,
sopraan; Aafje Heynis, alt; Tom Brand,
evangelist; Hans van der Leeuw, Christus
partij; Arjen Blanken, tenor; Herman
Schey, bas; Arie de Rijk, bas; Piet Lenz,
WMIL'Sl m^^;iiauaïïerj°llfiV-hfiik"a-i-' -geanalyseerd, dat wij bij de opvoering van
■rxTxc rvloKKcn en Tier i ViVnnpn vermn-
.Noord hollands Phi-lharraomsch Orkest.
De C.O.V. heeft in studie genomen de
Hohe Messe, eveneens van Joh. Seb. Bach,
Dit werk wordt tijdens de Haarlemse or
geldagen uitgevoerd op 13 juli 1961 in de
Grote of St. Bavo Kerk, waarbij het ge
restaureerde Müller-orgel zal worden be
speeld door Albert de Klerk.
TONEELSTUK VAN THEUN DE VRIES.
Het eerste toneelstuk van de Nederland
se auteur Theun de Vries „Seinen uit het
donker" wordt op het ogenblik in de Oost-
duitse steden Quedlinburg en Karl-Marx-
Stadt (Chemnitz) opgevoerd. Het Oostduit-
se persbureau ADN meldt dat 't stuk han
delt over „de vrijheidsstrijd in een Oost-
afrikaanse kolonie". De Vries was bij de
première van zijn stuk in Quedlinburg aan
wezig. Hij verklaarde daar dat het stuk in
Nederland als te revolutionair afgewezen
HILVERSUM I. 402 m. 7.00 VARA. 10.00 VPRO.
10.20 VARA. 19.30 VPRO. 20.00—24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws. 7.10 Gymn. 7.20 Gram. 8.00
Nieuws. 8.18 Gram. 8.50 Voor de huisvrouw. 9.00
Gymnastiek voor de vrouw. 9.10 Gram. (9.359.40
Waterst.). VPRO: 10.00 Samen thuis, lezing. 10.05
Morgenwijding. VARA: 10.20 Gevar. progr. 12.00
Orgelspel. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Vers
van de pers. 13.00 Nieuws. 13.15 VARA-Varia.
13.20 Sportnieuws. 13.45 Gram. 14.05 Voor de jeugd.
14.40 Promenade-ork. en solist. 15.30 Boekbespr.
15.50 Omr.ork., klein koor en solist. 16.40 Wereld
kamp, hardrijden op de schaats in Göteborg. 16.50
Van de wieg tot het graf, praatje. 17.05 Jazzmuz.
17.35 Act. 18.00 Nieuws en comment. 18.20 Lichte
muz. 18.35 Zigeunerork. en soliste. 19.00 Artis
tieke staalkaart VPRO: 19.30 Passepartout bij
gaslicht, praatje. 19.40 Leven en dood in de bij
bel, lezing. 19.55 Deze week, praatje. VARA: 20.00
Nieuws. 20.05 Gevar. progr. 21.15 Socialistisch
comm. 21.30 Lichte muz. 22.00 De Venus van het
Capitool, hoorsp. 22.21 Gram. 22.30 Nieuws. 22.40
Cabaret. 23.05 Opsporing verzocht. 23.25 Gram.
23.55—24.00 Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m. 7.00—24.00 KRO.
KRO: 7.00 Nieuws. 7.15 Gewijde muz. 7.30 Voor
de jeugd. 7.40 Gram. 7.45 Morgengebed en over
weging. 8.00 Nieuws. 8.18 Gram. 8.50 Voor de
vrouw. 10.00 Voor de kleuters. 10.15 Gram. 11.00
Voor de zieken. 11.45 Gram. 12.00 Middagklok -
noodklok. 12.04 Gram. (Om 12.3012.33 Land- en
tuinb.meded.). 12.50 Act. 13.00 Nieuws. 13.15 Zon
newijzer. 13.20 Gevar. muz. 13.50 Voor de jeugd.
14.00 Amateursmuz. 14.25 Lichte muz. 14.50 Gram.
15.10 Franse les. 15.30 Amateursprogr. 16.00 Gre
goriaanse zang. 16.30 Instr. octet. 16.50 Sportuitz.
17.00 Voor de jeugd. 18.00 Kunstkron. 18.30 Gram
13.45 En nu mijn geval, vragenbeantw. 18.55 We
reldkampioenschap hardrijden op de schaats te
Gothenburg. 19.00 Nieuws. 19.10 Act. 19.25 Memo
jandum. 19.30 Wereldkampioensch. hardrijden op
de schaats te Gothenburg. 19.40 Gram. 19.50 Licht
baken, lezing. 20.00 Omr.ork. en solist. 21.00 U
bent toch ook van de partij?, lezing. 21.10 Ge
varieerd progr. 22.25 Boekbespr. 22.30 Nieuws
22.40 Wij luiden de zondag in. 23.00 Meesterwer
ken van de religieuze muziek, muzikale lezing,
23.55—24.00 Nieuws.
BRUSSEL. 324 m
12.02 Gram. 12.30 Weerbericht. 12.35 Gesproken
aperitief. 12.45 Gram. 13.00 Nieuws. 13.15 Radio
almanak. 14.30 Gevar. progr. 16.00 Zang en piano,
16.10 Pianospel. 16.20 Zang en piano. 16.30 Gram.
17.00 Nieuws. 17.15 Gram. 17.30 Marsmuziek. 17.45
Engelse les. 18.00 Orgelspel. 18.30 Voor de solda
ten. 19.00 Nieuws. 19.40 Gram. 20.0t) Cabaretprogr.
21.00 Gram. 21.15 Amus.ork. 22.00 Nieuws. 22.15
Verz.progr. 23.00 Nieuws. 23.05 Gram. 23.5524.00
Nieuws.
VOOR VRIJDAG
NTS: 20.00 Weekjoum. en weeroverzicht. KRO
20.30 Poging tot gesprek (III), één-acter. 20.55
Programma over Parijs. 21.25 Sportprogr. 21.40 De
mannequin-opleiding, praatje. 21.45 Avondcollege
Nederlands. 22.10 Epiloog.
VOOR ZATERDAG
AVRO: 17.00—17.30 Voor de kinderen. NTS
20.00 Journ. en weeroverz. AVRO: 20.20 Muzik
progr 20.35 Televizier 20 45 Amus.progr 21.20
Muzikale show. 21.4022.20 Televisiefilm.
Het toneelstuk „De Dood van een Han
delsreiziger" van de Amerikaanse auteur
Arthur Miller is reeds zo vaak en van zul
ke verschillende beschouwingspunten uit
de televisie.-versie béter kunnen vermij
den, er nog een analyse aan toe te voe
gen. De tragedie van de handelsreiziger
Willy Loman blijft in alle versies er
is immers ook al een film van! dezelfde
en de knappe compositie van deze aan
grijpende ballade van een mensenleven
blijft eigendom van Arthur Miller. Doch
dat betekent allerminst, dat Willy van He-
mert als regisseur van het televisiespel
enkel maar de kopiëren had. Tussen to
neel en film liggen voor het televisieme
dium speciale mogelijkheden gereed, die
de televisieregisseur kan grijpen, uitbaten
ofverkeerd gebruiken. Wat Willy van
Hemert met „De Handelsreiziger" heeft
gedaan, mag wel gerekend worden tot het
„uitbaten". Hij heeft navrante camera- en
geluidseffecten gevonden, filmintermezzo's
ingelast en decor-accenten gebruikt, waar
mee hij op de basis van het gegeven een
eigen werkstuk opleverde.
Een goed werkstuk. De rolbezetting was
op een enkele uitzondering na zo
sterk mogelijk, waarbij de bewondering in
de eerste plaats aan Ida Wasserman toe
komt, die op de voet gevolgd werd door
Richard Flink en Koen Flink. Minder vol
doening gaf ons de vertolking van Maxim
Hamel, wiens rol waarschijnlijk in handen
van bijvoorbeeld Henk van Ulsen een
scherper en origineler karakter zou heb
ben verkregen. Deze Henk van Ulsen
kwam niet tot de mogelijkheden van zijn
talent toe in de kleine rol van neef Ber
nard.
Ida Wasserman heeft de passieve liefde
van „Linda" in de schaduw van haar on
feilbare „Willy" wel zeer diep begrepen
en tot expressie gebracht. Onfeilbaar in
de zin van: „niets kan hem kwalijk worden
genomen en alles is hem te vergeven"
bleef Willy Loman in haar ogen tot het
einde toe, waarbij zelfs de onbeantwoorde
vraag van het waarom van de zelfmoord
een nadrukkelijke bevestiging van haar
verering vormde. De herinnering aan Ib
sen ligt in deze televisieversie misschien
nog duidelijker dan op het toneel, want
de aparte effecten onderstreepten de lij
densweg van de mens, die zichzelf verlo
ren heeft, tot het irreële toe. Willy van
Hemert's neiging tot chargeren verraadde
zich jammer genoeg in de scène van le
vensvreugde, waarin een „gelukkig" gezin
getekend werd met zeer grove stift. De
Amerikaanse inslag had hier gemakkelijk
kunnen worden afgeschaafd tot een aan
vaardbaarder gezinsgeluk, terwijl nu een
valse toon van opgeschroefde uitbundig
heid onmiskenbaar doorklonk.
Doch ook dat kan niet verhinderen, de
ze voorstelling als een hoogtepunt in de
televisie-dramaturgie te kenschetsen.
In het Rijksmuseum te Amsterdam zal
dit jaar als zomertentoonstelling een ex
positie worden gehouden van kunstwerken
uit de Zweedse Gouden Eeuw (achttiende
eeuw). De tentoonstelling wordt in de loop
van Juni geopend. Getoond zullen worden
schilderijen, beeldhouwwerken, tekeningen
kunstnijverheid, zuiveren voorwerpen en
meubelen en tapisserieën. De expositie is
bedoeld als tegenprestatie op de twee jaar
geleden in het Nationaal Museum van
Stockholm gehouden tentoonstelling van
de Nederlandse Gouden Eeuw. Op de in
Amsterdam te houden expositie zullen ver
tegenwoordigd zijn de Zweedse kunste
naars Pilo, Roslin, Lafrensen, Hall en Ser
gei.
In Erbij van zaterdag j.l. heeft men
een uitgebreid artikel kunnen aantreffen
van de hand van onze muziekmedewer
ker Jos de Klerk, gewijd aan de Ita
liaanse componist Fietro Antonio Fiocco
(1650-1714), en meer in het bijzonder
aan diens „Sacri Concerti". Men trof
hierin de mededeling aan dat het de
Haarlemse organist en koordirigent
Albert de Klerk gelukt was het volledige
stemmenmateriaal van deze Concerti te
ontdekken, en dat hij van een gedeelte
hiervan, namelijk de Maria-Antifonen,
een uitvoering zou leiden met het koor
„Katholiek Haarlem".
Dit is dan donderdagavond gebeurd,
met medewerking van het Noordhollands
Philharmonisch Orkest, en het bleek dat
Fiocco's muziek naar de trant van zijn
tijd een eenvoudig contrapunt paart aan
welluidende harmoniek en een gemakke
lijk aansprekende, in het gehoor liggend
cantabiliteit. Men werd enigszins herinnerd
aan de Anthems van Purcell en, wat de
koorpassages betreft, aan Handel. Het
geen niet te verbazen is wanneer men
weet dat beide componisten ook belang
rijke Italiaanse invloed ondergingen. Het
hoogtepunt leek de antifoon „Regina Coe-
li" waar de componist een treffende toon
van opgewekte devotie had weten te vin
den. De uitvoering was, zoals van Katho
liek Haarlem en zijn dirigent te verwach
ten was, stijlvol.
Een iets lichtvoetiger karakter (indien
deze uitdrukking in verband met de ge
kozen tekst toegestaan is) beluisterde men
in „Laudate Pueri" van Pergolesi, een
koorwerk dat door deze Napolitaanse com
ponist op vijfentwintigjarige leeftijd, één
jaar voor zijn dood is geschreven. Niet ten
onrechte wordt deze componist om zijn
stralende blijmoedigheid, getemperd door
een vonkje levenswijsheid, wel vergeleken
met Mozart, zo dacht men bij het aan
horen van de evenwichtige uitvoering die
koor en orkest hiervan gaven.
Een meesterwerk verloochent zich ech
ter niet. Dit ervoer men toen na de pau
ze de eerste maten werden ingezet van
Vivaldi's „Gloria". Hier werd de barokke
zwier van de „Prete Rosso" ten voeten
uit getekend. Een klankschone uitvoering
bewees dat een objectieve interpretatie
v/el degelijk recht kan doen aan de sub
jectiviteit van het muziekbeleven. Hoe ge
lukkig dat onze tijd weer oor krijgt voor
de zuiver-muzikale schoonheidsontroerin
gen die deze nobele muziek vermag te
schenken. De uitvoering van Katholiek
Haarlem deed aan alle facetten, de jui
chende zowel als de verstilde, recht weder
varen. Bijzondere vermelding verdient het
solistische aandeel van Annie Hermes (alt)
en Nelly Groenvelt (sopraan). De orgel
partij werd kundig waargenomen door
Kees Bornewasser.
Sas Bunge
Franse en Zwitserse politie hebben
een aantal personen gearresteerd, ver
dacht van het verkopen van schilderij
en met vervalste handtekeningen van
bekende schilders. De arrestanten had
den hun werkterrein in Frankrijk en
Zwitserland. Zij hebben met hun prak
tijken naar schatting 750.000 gulden ver
diend.
In een Parijs magazijn zijn zeventien
vervalste schilderijen aangetroffen, die
de handtekeningen droegen van Utrillo,
Van Gogh, Modigliam, Braque, Buffet
en anderen. Het politieonderzoek werd
ingesteld nadat de Franse schilder Buf
fet een klacht had ingediend, dat een
Frans schilderijenmuseum een vervalst
schilderij was aangeboden, waarop zijn
handtekening was nagemaakt.
Het 14de internationale filmfestival van
Cannes zal van 3 tot 16 mei worden ge
houden. De directeur van het festival, Ro
bert Favre le Bret, deelde mede dat 26
landen hebben ingeschreven voor de ver
toning van avondvullende en korte films.
Deelnemende landen zijn: Duitsland. Ar
gentinië, België. Brazilië, Bulgarije, Cana
da, China, Denemarken, de V.S., Frankrijk,
Engeland, Griekenland, Hongarije, India
Israel, Italië, Japan, Libanon, Luxemburg
Noorwegen. Nederland. Polen. Roemenië,
Tsjechoslowakije, Rusland en Joegoslavië.
De opkomst der pocketboeken is storm
achtig en nog groeit de belangstelling voor
deze uitgaven. Van de totale boek en om
zet in ons land maken de pocketboeken
16 percent uit en dit percentage stijgt nog
steeds. Dit deelde de voorzitter van de
Commissie voor de Collectieve Propagan
da van het Nederlandse Boek, de heer
Geert Lubberhuizen, mede op een perscon
ferentie in Amsterdam over de zesentwin
tigste boekenweek (25 februari-4 maart).
De verkoop van pocketboeken in zelfbe
dieningswinkels is een fiasco geworden,
aldus de voorzitter der C.P.N.B., die daar
aan toevoegde geen cijfers waarop deze
conclusie gebaseerd was te mogen ver
strekken.
Voor de boeken is 1960 een bijzonder
goed jaar geweest. Het aantal verkooppun
ten is aanzienlijk uitgebreid, zo deelde de
heer Lubberhuizen mede. Voorts is er
sprake van sterk vergrote oplagen. In
1960 zijn 7.893. nieuwe titels verschenen
tegen 8.588 in 1959.
Het Orkestenverbond (verbond van leden
der Nederlandse symfonie-orkesten) houdt
zondagochtend 26 februari in Tivoli te
Utrecht een congres om in het bijzonder
„de salarispositie van de Nederlandse or
kestmusicus aan een alzijdige beschouwing
te onderwerpen''.
Zeeuws museumbestuur. De Commis
saris der Koningin in de provincie Zeeland,
jhr. mr. A. F. C. de Casembroot, heeft in
het Provinciehuis het bestuur van de
Zeeuwse Museumstichting geïnstalleerd.
Het doel van deze stichting, die is ontstaan
uit de samenwerking tussen het Zeeuws
Genootschap der Wetenschappen dat op
het ogenblik een museum in Middelburg
onder haar beheer heeft, het rijk, de ge
meenten en de provincie is te komen tot
stichting van een centraal museum in de
Zeeuwse hoofdstad. Bovendien hoopt de
stichting een directeur te kunnen benoe
men die tevens adviezen kan geven aan
de plaatselijke musea in Zeeland.
Tot 4 maart exposeert Galerie Espace
in Amsterdam etsen van Anton Heyboer.
Dat Heyboer de menselijke figuur weer
in zijn werk betrokken had mocht ik al
eerder melden. Dat daarmee zijn werk
gemakkelijker verstaanbaar werd kan niet
gezegd worden, al is er thans misschien
sprake van een aanrakingspunt. Voorts
komen er op zijn bladen meer woorden
en zelfs teksten voor. Sommige zijn met
moeite en gebruik van een spiegel mis
schien te lezen. Dan werd dus zo'n woord
of tekst direct in de etsgrond gekrabbeld.
Maar ook schreef of krabbelde Heyboer
in spiegelschrift een en ander in de ets-
grond, dat we pas met veel moeite zou
den kunnen ontcijferen. Het komt mij dus
voor dat in Heyboers werk het schrift,
evenals de mensfiguur en de als voor ho
roscopen dienende geometrische figuren,
duistere symboliek is. Misschien niet duis
ter voor Heyboer zelf. Misschien dat hem
al tekenende een en ander geopenbaard
wordt, dat hem voorheen duister was. En
dat behoeft dan nog niet in woorden ver
klaard te worden, want schilderkunst en
grafiek spreken hun eigen taal.
Wie de grafische techniek wil zien als
een middel tot vermenigvuldiging van het
geen een kunstenaar te zeggen heeft zal
moeilijk in verband met Heyboer kunnen
spreken van „mooi". Wie de eigenaardig
heden van bepaalde technieken leerde ken
nen zal met waardering kunnen spreken
over het uiterlijk van Heyboer's bladen.
Dat Heyboer van het middel doel maakte
kan echter niet beweerd worden. Want ons
blijft zijn werk intrigeren door andere dan
alleen uiterlijke dingen. Wie genegen is dit
werk af te wijzen denke eens aan de oude
kaarten, die toch veelal worden opgehan
gen om een grotere betekenis dan alleen
om te decoreren. Oude kaarten kunnen
een verlangen naar reizen symboliseren,
men kan er in op reis zijn. Zoals trou
wens ook op moderne kaarten. Maar bij
die oude kaarten reizen we ook in het
verleden, ontvluchten we onze huidige,
soms te moeilijke maatschappij. Ik noem
maar slechts enkele voorbeelden. Er kun
nen er meer zijn. En Heyboer roept dit
keer een vergelijken op door zijn grote
bladen, vaak samengesteld uit kleinere
stukken. Men denkt niet aan geografie,
maar men kan zich in deze projecties van
een dieper leven vermeien.
Mogelijk betekent velen het binnendrin
gen van Heyboers wereld geen plezier,
maar dan nog bestaat de kans geboeid
te worden. Heyboers etsen zijn dan meer
als die kaarten een projectie van een an
dere wereld dan een venster op Heyboers
wereld, want plastisch gezien heeft het
meeste hier geen diepte. Er zijn echter
enkele bladen, waarin ook sprake kan zijn
van een plastische diepte. Ik bedoel de op
deze expositie als 6 en 7 genummerde bla
den, die bovendien tot de eenvoudigste be
horen. Mij trokken deze werken het meest
en juist zij zijn voor mij een bewijs van
het geloof' dat men in deze wonderlijke
kunstenaar mag hebben.
Ida Wasserman en Richard Flink in
„De dood van een handelsreiziger"
