De moderne fiets is eigenlijk
1
Op tweewielertentoonsteïling staat
de „skelter" als outsider opgesteld
Veteranen
m,
Ontstoring van bromfietsen
is een actuele kwestie
Enkele nieuwelingen bij de scooters op de RAI
s sxrs as póïï. sstt aal
Rijwielindustrie
in Nederland
WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK LEIDDE
TOT EEN BETERE PRODUKTIEMETHODE
si - ui
15
mmM
DONDERDAG 23 FEBRUARI 1961
v->
Wwmm
WMÊËm
VA' 'dl
SJSJit-SK K/M uirrUaliaarae schL bes.is, toch „i« al, mo.nrfie.sen
MINDER LAWAAI VAN
MOTORRIJWIELEN EN BROMFIETSEN
?nn,rino
vrvni* Hp frames. Met be- Dst de fiets Hierdoor goedkopGr kan
hult) van proef banken en rekstrookjes worden, zal duidelijk zijn. Het onderzoek
wordt de krachtenverdeling in het frame heeft zich uiteraard ook uitgestrekt over
gemeten en men ontdekte dat het moder- de onderdelen en toebehoren.
ne hchte materiaal ruimschoots aan alle Inderdaad, onze „gewone fiets is een
veiligheidseisen voldoet. Voorheen kon het wetenschappelijk uitgebalanceerd produkt
i w,™ Hai i-npct een schijnbaar nog geworden, waarbij de voor-oorlogse fiets,
voorkomen datroest eenschijnbaar^ n^g erkende eigenschappen qua
rnelingWschroot veranderde. Ook dit wordt kwaliteit en duurzaamheid bezat, eigenlijk
meling senroor veianuv „primitief" is. De verbruiker krijgt
^lïrvmen ^fvp^oten Da^enbown heeft in de moderne fiets een instrument voor
elke fiets vele laklagen: eerst een grond- beroep èn voor ontspanning, dat volkomen
loi crppn nnrien vertoont waardoor in overeenstemming is met de eisen die
corroderende elementen kunnen doordrin- hij er als veeleisend en technisch verwend
ppn Daaroverheen komen de kleurlak- mens aan mag stellen.
ken vaak in twee lagen aangebracht. De De binnenlandse fabrikanten werken niet
moderne verchroom- en galvaniseerinstal- alleen in technisch opzicht samen door het
Mes kunnen thans de chroomlaag zo geven gezamenlijke
dicht en zo hecht op het metaal aanbren- ten aan het RAI-T.N.O.-Instituut, zij wis
sen dat de glimmende fiets geen vocht selen ook op andere wijze produktie-ge-
behoeft te vrezen. Dit laatste houdt ech- gevens uit. Ook de gegevens over toege-
ter niet in dat onderhoud overbodig zou paste apparatuur worden uitgewisseld.
z!in Bij het rijwielframe werd vroeger Dit alles leidt tot verbetering van de
elke buisverbinding afzonderlijk gesol- produkten en lagere kostprijzen, hetgeen de
deerd Thans perst men de delen aaneen laatste jaren op de markt het merkwaar-
in een soort matrijs met als gevolg, dat dige verschijnsel te zien gaf, dat de pnj-
veel verbeterd, dit houdt een goed onderhoud in -kun- de buisverbindingsstukke en framebui- zen van fietserin_^enste mg o^nag.
Het gaat ons Nederlanders met de fiets een beetje als met kinderen. Die
groeien en veranderen zo geleidelijk, dat de ouders pas na lange tijd eigen ij
met een schok ervaren, dat hun zoontjes en dochtertjes heel andere mensen zijn
geworden. Zo is het ook met onze fiets gegaan: met het vooroorlogse vehikel
heeft de moderne fiets eigenlijk alleen nog de twee wielen gemeen - en ook die
zijn lichter en sterker geworden. Het rijwiel, zoals onze fiets nog altijd officieel
heet is sterk. Voorvorkbreuken, dat oude euvel, behoren tot het verleden. De
constructie van het frame is nu wetenschappelijk verantwoord en steviger dan
ooit. Roesten kan ook bijna niet meer: het metaal wordt zo grondig gefosfafeerd,
dat er een vaste binding tussen ijzer en fosfor ontstaat en het roesten verwek
kende water geen kans krijgt. Moderne lakken zorgen voor een stootvaste, fraaie
afwerking, zoals men op de RAI kan zien.
gevoerde standaardisatie Kettingen, de fiets het goedkoopste, meest efficiente vervolgens wordt dit frame, waarvan de
cranks tandwielen, verlichting, bagage- en veiligste vervoermiddel voor personen belangrijkste aanhechtingspunten met^een
dragers, alles is aanzienlijk beter van kwa- is dat ooit is uitgevonden. De benodigde plmtias even zijn vastgezet,
ltieit dan vroeger. Vaak ziet men dat niet
zo aan de buitenkant: toch zijn die ver
beteringen er en zij verlengen de levens
duur van de fiets aanzienlijk. Bovendien
maken zij de inspanning, die voor het
voortbewegen nodig is, aanzienlijk gerin
ger. De moderne fiets loopt licht, maar
ri^8fieteen^en^zonde 'Shei^'sWVoor en het RAI-T^O.^fTo^gëpast Natuurwe- de~ ^beteringen op te noemen, die het lers horen eigenlijk geen vierwielers
al voor wie een zittend leven leidt is een tenschappelijk Onderzoek) Instituut voor t- j—nu..-.
dag fietsen een weldaad. Wegtransportmiddelen te Delft
Op de R AI-tentoonstelling is een
Amerikaanse fiets te zien met een
carrosserie van plastic. Achterspat
bord, kettingkast en vóór- en achter
verlichting maken deel uit van deze
carrosserie. De fiets is, op de wielen
na, gemaakt van met glasvezel ver
sterkt polyester. De voordelen zijn:
een sterke constructie tegenover een
licht gewicht, geen roesten en een
goede bescherming van de bewegende
delen.
cranks
mei^danvroeger "v'aak^zie'Tmen' dat niet kracht zal naarmate met het voortschrij- deercj in mechanische soldeerinrichtingen,
- -1- »-«- (jen van de techniek de gebruikte mate- waar met betrekkelijk lage temperatuur
rialen steeds lichter worden, zich in gun- Wordt gewerkt zodat het uitgloeien van de
stige zin nog wijzigen. buisuiteinden (wat een vermindering van
Wetenschappelijk gezien heeft men de de mechanische eigenschappen met zich
laatste tien jaren de fiets „ontdekt". De- zou kunnen brengen) zo gering mogelijk
ze ontdekkingen zijn vooral te danken aan js
de samenwerking tussen het bedrijfsleven Zo zouden wij verder kunnen gaan met
Op een tentoonstelling van tweewie-
moderne wetenschappelijke onderzoek aan jj^js en toch kunt u ze op deze RAI vin-
uurtje per dag tietaen eenwerden in het »«e ech. „iet „doodgewone- tiet» heelt omda, zij
snelheid1 tanhilometer per uur vol te algemeen hogere eisen aan de kwaliteit aangebracht Kettingen1 e'toclt een sterke overeenkomst met mo-
sneineia A„„„Hm i-vparriekracht van de fiets gesteld dan in het buitenland, gecontroleerd op slijtvastigheid en op rex,
De trapbewegmg wa'arbij bfj slechts gel Dat komt omdat in Nederland de fiets breekbaarheid en op speling. Ook de torfietsen en brommers hebben, op deze
De ïde de^ helft' van de trapweg energie vóór alles een utiliteits-produkt is, terwijl ^erbrengingsverhoudinge
door het been moet worden geleverd, ter- hij_m hj^bmtenland^gedu^ de cranklengte, de diameter van
ÊeïSoT MStSSS ïangeTiS ^erbVengingsverhoudingen worden bestu- expositie zijn ondergebracht,
wi jT de6 ap^ere Jielf ^spmrontspajming^ toe- uitsluitend de kettingwielen, het aantal tanden, dit
waaraan een heleboel normaals
Een skelter is een heel eenvoudig wa-
Ttaat maakt het mogelijk deze bestede weest. Het spreekt dus vanzelf dat
energie reeds tijdens het fietsen weer ge- derlander steeds degel.jkheidseisen aan de
deeltelijk te herwinnen. De prestaties, die fiets heeft gesteld. Vroeger was een
een gemiddelde fietser over lange afstan- gelijke" fiets ongeveer hetzelfde a
den
gen
de! «"es ligt nu onder het wakend1 en crUisch carrosserie) is weggela
oog van moderne laboratoria. Het is daar 111 «1- ,r:öv «ri*»
om mogelijk gebleken het aantal varia- ten. Het is een kaal chassis met vier wie-
gemiaaeiae neioci uva Ti-ionc «rptpn wii dat ma- om mogelijk geoieKen nei dcuiidi vana
levert, b.v. op een vakanüetocht, lig- „Zware _n gewicht' behoeven ties op dit 'laatste terrein tot op 1/50 terug le0i stuurinrichting, remmen meestal op
boger -riióón. tp 7.iin. willen zii duurzaam zijn. te brengen.i.i ASmm achterwielen en natuurlijk een mo-
opbrengen, zodat de fietser met zijn één- te zijn, willen^?en z^n 0p Het RA1-T.N.U. insiuuui necu ui ui», -
tiende paardekracht de echte lpk. slaati miljoen maal belast'alvo- zicht voorgesteld om voor alle fietsen één tor> soms aangevuld met een versnel-
100 kg. stijgen! Mits goed bereden - en grotere veiligheid. P*
Het RAI-T.N.O. Instituut heeft in dit op
Het is èdht gebeurd, dat iemand op een
mooie lentedag door een van onze Hol
landse polders liep en langs een vaart een
oploopje zag. Er werd iets zwaars uit het
water getrokken., zowaar een complete
motorfiets. Deskundige stelde de wande
laar vast, dat het een ongeveer 35 jaar
oude Harley Davidson moest zijn, maar
hoe kwam dat ding daar in het water? Het
bleek dat de laatste eigenaar voor zijn
oude vehikel geen koper had kunnen vin
den en dit ten einde raad maar in het
water had gedeponeerd. Voor vijf gulden
kocht de wandelaar het wrak, dat voor
hem wél waarde had, want hij was lid
van de Veteraan Motoren Club.
Het is ook gebeurd, dat iemand voor
uitbreiding van zijn bedrijf een naast zijn
werkplaats gelegen huisje kocht. De vlie
ring lag vol oude rommel en er kwam
ook een Rudge Multi van 1919 te voor
schijn. Na enig nadenken herinnerde de
verkoper van het huis zich, dat hij des
tijds die motor nieuw gekocht had, maar
omdat hij er niet mee overweg kon, had
hij hem naar de vliering gebracht en was
verder de hele motorfiets vergeten. En zo
kwam een ander lid van de V.M.C. aan
een mooie oude motorfiets.
De Veteraan Motoren Club werd in 1955
opgericht en telt ruim 150 leden, die allen
in het bezit zijn van tenminste een motor
fiets uit de periode van vóór 1930. Het is
hun hobby, deze machines in de originele
staat te brengen en weer berijdbaar te
maken om er mee deel te nemen aan
ritten die enkele malen per jaar gehouden
worden.
Het is nu voor de derde keer, dat een
aantal van de mooiste historische machi-
nes op een RAI-tweewielertentoonstelling
geëxposeerd wordt. Deze keer komen er
24 interessante motorfietsen, die met el
kaar een goed overzicht geven van de
technische ontwikkeling van deze tweewie-
Iers. Het oudste exemplaar is een Adler
uit 1901, het jongste een één-cyhnder Har-
K
of nog kleiner, de motor komt uit een
bromfiets of een motorfiets. Kortom,
een skelter lijkt ondanks zijn vier wielen
meer op een tweewieler dan op een
auto.
Officieel valt de nieuwe sport onder de
reglementen van de FIA, de internationa
le automobielfederatie, die in ons land
wordt vertegenwoordigd door de Konink
lijke Nederlandse Automobiel Club. Om te
voorkomen dat de skeltersport (het rijden
met skelters is alleen toegestaan op spe
ciale banen, niet op de openbare weg) te
lm
Skelteren is bijna racen
ren die deze nieuwe sport naar Europa
brachten. In korte tijd schoten in Enge
land de skelterfabrieken als paddestoelen
uit de grond en Italië, Frankrijk, Duits
land, België en Nederland volgden spoedig.
Op het ogenblik zijn er enige honderden
skelters in Nederland, die het vorig jaar
interessante races te zien gaven. Een
complete skelter kost 700,- 1500,-
naar gelang de uitvoering en de motor die
men wenst. Goedkoper kan men echter
ook terecht. Waarom niet eenvoudig be
gonnen met een bouwpakket en een ge
bruikte motor? Voor een paar honderd gul
den kan men een goede combinatie ko
pen, en ook daarmee zijn successen lang
niet uitgesloten. Een overwinning hangt
voor 75 pet. af van de wijze waarop de
skelter voor de race wordt geprepareerd
en hoe hij tijdens de wedstrijd wordt ge-
reden.
Eind vorig jaar is opgericht de Stich
ting Karting Nederland. De goedkeurings
certificaten voor de wagens en de start
licenties zullen voortaan door deze stch-
ting worden uitgegeven. De stichting pro
pageert sterk het woord „karting" in
plaats van skelteren, omdat Nederland het
enige land ter wereld is, dat de nieuwe
sport anders dan met „karting" betitelt.
De voertuigjes heten in het buitenland al
gemeen „karts" en de sport „karting
Het is niet bekend hoe men hier te lande
aan het woord „skelter" is gekomen.
Misschien heeft het aanzien van deze wa
gentjes, feitelijk een raamwerk met vier
wieltjes, de „uitvinder" van de naam aan
een skelet doen denken.
Actueel is ook voor
de bromfiets- Reeds nu kan worden gesteld, dat ver-
de ontstoring reweg het grootste gedeelte van de nieuw
r* VTA een eenvoudige branche de kwestie van de ontstoring reweg net grootste geueeitc van
nalé "races°de hand moet worden gehou- bereiding wat haastig en ondoordacht ge-
den Voor nationale races zijn de clubs gaan, de controle bleek onmogelijk. De
vrij' om regels te stellen. Eén van de eer- belangen van de televisiekijker stonden
ste zaken die vastgelegd zijn, is de maxi- kennelijk voorop, met het gevolg dat een
mum cilinderinhoud van de motor. Zo ken- jn ae praktijk onuitvoerbare regeling uit
nen wij in Nederland klassen tot en met dc bus kwam.
50cc (bromfietsmotoren), die alleen gere- De regering is nu aan het dokteren aan
den mogen worden door jongens tot 18 een eenvoudiger en beter aangepast voor
jaar. Daarboven volgen de 100, 125 en 200 schrift. t
cc klassen Die 200 cc is de zware klasse. Thans is vooral de geluidsbeperking ac-
Hierin worden niet alleen motorfietsmo- tueel. Op dit punt heeft de Nederlandse
toren toegepast, maar ook wel stationaire bromfietsindustrie reeds veel gepresteerd
motoren (zonder versnellingen) en dan en geëxperimenteerd met het gevolg, dat
liefst twee stuks van elk lOOcc. Iedere mo- het overgrote deel der Nederlandse produk-
tor drijft één achterwiel aan; dat geeft ten redelijk tot zeer stil, zowel qua uit
een groot voordeel want dan wringt er laat ais qua mechanisch geruisloos is.
niets in een bocht. Het is echter niet alleen de fabn-
kant doch evenzeer de berijder. Elke on-
Een skelter is veilig. Dat komt in de be)ast snellopende motor maakt meer da.n
eerste plaats omdat het tengevolge van zyn normale geluid, ook het toerental is
de laag geplaatste zit van de berijder ujtsiuitend in handen van de berijder,
in werkelijkheid lang zo hard niet gaat als
het lijkt. Stuift men met een snelheid van
eis van 75 dB voldoen.
50 kilometer per uur over de baan, dan
geeft het de indruk alsof men 80 rijdt.
De wendbaarheid is groot, zodat fouten
heel gemakkelijk kunnen worden gecorri
geerd, zonder dat er iets gebeurt. Om
slaan is vrijwel uitgesloten.
Een „coffeebar-cowboy", die zich op een
fabrieksmachine op het circuit van Assen
waant, terwijl hij in de Utrechtse straat
een kopje koffie gaat kopen, is een slech
te maatstaf als het om de geluidshinder
van de bromfiets gaat.
Het probleem van de geluidsbeperking
wordt nationaal en internationaal bestu-
oic... -- in Ho worcu nauoriaai eii uiicuiouunoai
J Ho f,„n»imoipr Staat Le sieur de Sivrac" bekend als de Skelteren is enkele jaren geleden deerd. In de producerende landen, met
tonmachine. de zogenaamde „Celerifere". Wie de Sivrac Verenigde Staten van Amerika cmtste name in West.Duitsland, is men reeds een
uitvinder van
was en hoe
de eerste loopmachine, de zogenaamde „meierijere vv te u.e 'word^daar in zeer korte tijd populair.
bbekmd^W^wete^alleen SS ZTS^iflT^ Het waren vooral de Amerikaanse militai-
meer is
Op de RAI-tentoonstelling kan men zien dat het allang geen axioma
ley Davidson1 uit 1928. Men kan voorts het cjat sc00ters kleine wieltjes moeten hebben. Er zijn verschillende merken met
beroemde „Ezeltje" aanschouwen een FN wjelen die men om deze afwijking van de oorspronkelijk door V espa en
de aandrijving Bekende Amerikanen uit -i, kwalificeren omdat ze verder alle eigenschappen van een scooter hebben.
ïlerrSr„^«2« d;,?ï£a.StwS, precies een scooter is. In elk geval geldt, dat er geen vaste verbinding tussen
t\veetakten, die ooit in Amerika gemaakt zadel (0f zitplaats) en balhoofd mag zijn; de berijder moet zelfs een royae
zijn, ontbreekt evenmin.
gerekend worden, die een 80cc. motor
heeft en die geschikt is voor twee perso
nen. Dat zijn de twee eerstgenoemde met.
Niet omdat de motor te licht is een
bromfiets trekt ook een duo-passagier
eind gevorderd op de weg naar een minder
geruisgevende motor.
Op goede gronden mag worden
aangenomen, dat binnen enkele maan
den ook in Nederland bindende voor
schriften zullen worden afgekondigd, wel
ke een onderdeel uitmaken van de reeds
bestaande keuringseisen voor bromfietsen.
Hoofdzakelijk gaat het bij de voorberei
dingen om a) het vaststellen van de maat
staf; gedacht wordt aan een geluidsgrens
van 75 decibel (dB), welke norm in de
komende jaren wellicht nog wat kan wor
maar omdat de vorm van de carrosserie dcn verjaagd> en b) om een keuring en
een tweede zitplaats onmogelijk maakt. pen controie, welke eenvoudig uitvoerbaar
Nieuw, niet wat merk betreft maar wel z,jn Deze beide punten zijn technisch wei
met twee modellen zijn de „Rumi's". Die jswaar oplosbaar maar geenszins eenvou-
hebben nu de „klassieke" scootervorm. De djg te verwerkelijken,
tweecilinder tweetaktmotor is vervangen
Rijwielen: aantal rijwielen in gebruik:
sedert afschaffing rijwielplaatje niet
nauwkeurig bekend, raming 5,5 a 6
miljoen.
Consumentenonderzoek Nederlandse
Stichting voor Statistiek 1957 (Hand
boek voor Marktanalystische Gegevens)
constateerde bij 83 pet. van de geën
quêteerde gezinnen één of meer fietsen.
Het gemiddelde aantal rijwielen per
gezin 1,98.
Onderscheid grote steden en platte
land: in grote steden 30 pet. geen fiets,
32 pet. slechts één fiets, platteland resp.
10 a 12 en 24 pet.
Ouderdom: bijna 50 pet. van het Ne
derlandse rijwielpark is zes jaar of
ouder, d.w.z. dat in circa 1,5 miljoen
gezinnen rijwielen worden gebruikt, die
aan vervanging toe zijn.
Produktie: publikatie C.B.S., Produk-
tiestatistiek Rijwielnijverheid 1958 (in
duizendtallen)
1950 559,6
1951 490,8
1952 520,0
1953 495,1
1954 564,6
1955 498,7
1956 540,0
1957 507,9
1958 506,8
1959 686,6
1960 671,7
tamelijk stabiel, dank zij compensatie
door middel van export.
Totale afzet:
binnenland export
1958 384.300 134.100
1959 496.000 196.600
1960 527.300 158.200
doorstap hebben. Verder is een vorm van beplating nodig, vooral een voorschild
en een ruime voetenplank, want een scooterist mag zeker de eis stellen, dat zijn
voeten droog blijven als hij door plassen rijdt.
door eencilinder kopkleppers van 125 en
175 cc. Viertaktmotoren zijn bij scooters
dun gezaaid. „Heinkel" en „Guzzi" waren
de enige, maar behalve „Rumi
OH DIE BROMMERS!
Geluidsterkte
gemeten in phon
MOTOR
RIJWIELEN
brom
fietsen
vpELffeTiTj]
is ook
„Motobi" in dit gezelschap gekomen en
bovendien uit Engeland (maar dan met
twee-cilinder 250 cc. motoren) de B.S.A.
i „-„„ionc hahhen aan de klei- wieiers in de een of andere vorm naar Sunbeam" en de Triumph „Tigress
De scooter-pioniers hebben aan de k lkaar tQe zul]en groeien. Al die probeer- Nieuw zjjn deze laatste overigens met,
ne w^fd^ff8°Ug„nal° verPs\ gaande seis hebben het echter tot nu toe niet tot maar nu in Engeland de produktie op vol-
was de bandhoogte 8 en alsjers^g en.ge populariteit kunnen brengen, met le toeren draait, konden lagere prijzen
concessie m grote- uitzondering van de Ariel „Leader Een vastgesteld worden, waardoor deze ïnte-
Andere ™ZoWerd kleine Engelse fabriek, D.M.W., is nu ook ressante scooters ook voor ons land aan-
re wielen gaan experimenteren en zoHereeliiks begonnen, maar die is trekkelijk geworden zijn. Een nieuweling
voor ons land is ook de Matchless scoo-
Wij hebben dus alleen met échte scoo- ter met 150 cc. tweetaktmotor.
rs te maken en als zodanig beschouwen scooter uit Japan is de „Rab-
achtige stuurkwaliteiten te danken - wij ook de "atiaanse^Como ^a^een bit" 125 cc., die als bijzonderheid een cen-
maar de grootste wielen heeft de Guzzi motorf^tswieien. En nu zitten wijmet^ trifugaalkoppeling heeft. Er zijn twee ver-
Galletto n.l. 17". Dat is de reden, dat m een nieuw rn behoort tot de wat snellingen en het schakelen gaat al heel
sommigen dit „Haantje" niet als een ech- gone, want de „Co Bantam"-klas- simpel, want automatisch wordt ontkop-
te scooter beschouwen. Wat het dan wel zijn Wrteurlbetitelt ais „BantamjuaSe afslulten van het gas en ln.
is7 Een motorfiets zeker niet en wij hou- se. Voor f,,g vallen tussen gekoppeld bij opendraaien van het gastlan
den het tóch op een scooter, omdat verder bokswereld hee"o„^ntams vallen tussen Belg.„ komt de guperia Jet 98„
alle scooter-kenmerken in deze tweewieler de vlieg- en vederge t dan met een 3 versnellings 100 cc. Sachs mo-
verenigd zijn. Zelfs een reservewiel, dat allesbehalve zwaar. tor. De scootersector op de RAI is dus
oorspronkelijk als conditio sine qua non ook een50cc_ tweetakmotor^d^ doQr ,n grQOt aantal voor ons la„d nieuwe
van het scooterwezen beschouwd werd, e®n bromfiets, D merken en door de nieuwe modellen van
maar dat lang met meer alt red,„tg t0oS£S£o£f ,l, o" Heinkel (nieuwe carroaaerievorm) en
geldt.
12" een viel gebruikte mart en kwamen met iets dergeltiks begonnen,
er ook enkele Scooters met 14" wielen. De
Duitse „Progress" kreeg er zelfs van 16 als zodanig beschouwen
en heeft o.a. daaraan zijn motorfiets- ters ^maken^en ais ondanks de
Tussenvormen
staan anaee v»™™. j zündapp „Bella" (met een 175 cc. naast
beperktejsnelheid en rijden tussen he g dg bestaande 200 cc. modellen) bijzonder
Er ia door «M. fabriek» in de loop ''n| a£ nieuweMng in torttaUoht, wordl aUecn
der jaren geëxper.me„t»rd met een tua- em k/pklepmotor heett. Tol Mesaerackmitt geëxposeerd en wel ln de
SST-vS"nd£b°S£lS.wNe«5 Sek.asa£ka» ook' n.'g „et de „C.pri" modellen Coupé en Cabriolet.
Imiljoen
aantal bromfietsen
in Nederland
sno.oon
700,000
son,non
600,000
400000
300,000
200000
MoK>r*n
lon.nno
t ooo
59 '60
52 '53 '54 '55 '56
augustus
57 '58
1950 '51
excl.Haan Dagbl
