Macmillan houdt de deur
open voor Zuid-Afrika
OMDAT de zon u liever is dan alle rijk
dom van de wereld, omdat de zon u blij en
gelukkig maakt en omdat die goede zon u
niet mag verblinden of vermoeien - daarom
Ver woerd niet naar Bonn
en evenmin naar Parijs
Ambassadeur in Bonn verdedigt
het Nederlandse standpunt
Te^en Berkelse arts opnieuw
levenslang geëist
CD SUNGLASSES
Unie blijft in het sterlingblok
Alkmaarse gemeenteraad
aanvaardt basisplan
Vijf afvalligen uit de
Labourfractie gezet
Drie doden in
het verkeer
School in Jelsum wegens
straaljagergevaar
gesloten
Opluchting en verrassing in
de Westduitse hoofdstad
Johannes de Heer
overleden
Officier: Verdachte is wel geestelijk
gestoord, maar niet verminderd
toerekeningsvatbaar
Politieke partijen
gaan de balans
opmaken
VRIJDAG 17 MAART 1961
Staking aangekondigd
Brits paspoort
Historisch besluit
Wegens stemmen tegen de
militaire begroting
Leerling-vlieger overleden
Jongen omgekomen in
liftschacht
Groot-Brittannië moet worden betrokken bij de
politieke consultatie in Europa
Nieuwe garage ingestort
(Van onze correspondent)
LONDEN. Met een bleek gelaat en de stem van de grafredenaar heeft de Britse
premier Macmillan donderdagavond in het Lagerhuis een verklaring afgelegd over
Zuid-Afrika. Het was duidelijk dat hjj emotioneel was getroffen door de dramatische
gebeurtenissen van de afgelopen dagen. Macmillan zeide dat in Zuid-Afrika droefheid
zal heersen bij „onze vrienden, onze familieleden, personen die daar gedurende tal
van generaties hebben geleefd en anderen die slechts kort geleden daarheen zijn
gegaan. Het is een droeve dag voor mensen van allerlei ras". Men kon het Macmillan
aanzien dat ook hjj diep bedroefd was. Hjj zag er vermoeid uit, niet te verwonderen
gezien zijn uitputtende taak als conferentievoorzitter, die vergeefs getracht heeft het
Gemenebest er ongehavend doorheen te halen. Maar Macmillan is geenszins een
verslagen man. Hij sprak de hoop uit dat gezien het feit dat het Gemenebest een
verbond is, niet van regeringen maar van volken van vele rassen en huidskleuren
en allerlei geloofsovertuigingen, Zuid-Afrika in de toekomst opnieuw zijn rol zal
spelen in het Gemenebest. Gaitskell, de leider van de oppositie, sprak in dezelfde geest
Dr. Verwoerd, de premier van Zuid-Afri
ka, onthulde donderdagavond dat hij op de
conferentie een belangrijke concessie had
gedaan door een definitie van het debat
over de rassenkwestie te aanvaarden, wel
ke in het slotcommuniqué zal worden op
genomen en waarin is vastgesteld dat vele
premiers zich uitspraken tegen de Zuidafri-
kaanse apartheid. Doch dit compromis
van Macmillan ging volgens Verwoerd
het Afro-Aziatisch-Canadese blok niet ver
genoeg. Dr. NKroemah de president van
Ghana, wilde Zuid-Afrika beslist veroorde
len en had gedreigd dat Ghana het Ge
menebest zou verlaten indien zulks niet ge
beurde. De verdere formule, welke toen
werd voorgesteld, was onaanvaardbaar
voor Verwoerd. De Zuidafrikaanse minis
ter-president verklaarde voorts dat Zuid-
Afrika in het sterlingblok zal blijven en
dat er speciale regelingen zullen kunnen
komen voor handel en defensie. De han
delsbetrekkingen kunnen volgens hem wor
den geregeld op de manier, zoals die be
staat tussen Ierland en het Verenigd Ko
ninkrijk.
De Gemenebest-premiers hebben giste
ren nog besloten Sierra Leone in Afrika
toe te laten als veertiende lid van het Ge
menebest. Sierra Leone wordt deze dagen
onafhankelijk.
LONDEN (UPI) In Londen is gis
teravond meegedeeld dat premier Ver
woerd maandag naar zijn land zal terug
keren via Rome. De Britse politie zal op
het Londense vliegveld Gatwick scherpe
veiligheidsmaatregelen nemen om te voor
komen dat Verwoerd het middelpunt zal
worden van demonstraties.
KAAPSTAD (UPI) De voorzitter van
het Zuidafrikaanse parlement in Kaapstad
heeft donderdag een motie van de opposi
tie verworpen waarin „de onberaden stap''
van premier Verwoerd betreffende Zuid-
Afrika's uittreden uit het Britse Geme
nebest ter tafel werd gebracht.
JOHANNESBURG (AFP) Het verbo
den Panafrikaanse Congres heeft in enkele
Zuidafrikaanse steden opgeroepen tot een
staking ter herdenking van de schietpar
tij in Sharpville op 2 maart vorig jaar.
Reeds enkele weken is de Afrikaanse be
volking in sommige grote centra bezig een
levensmiddelenvoorraad aan te leggen. In
de Kaapprovincie hebben propagandisten
van het Panafrikaanse Congres de bevol
king opgeroepen gedurende drie weken
het werk neer te leggen. Men verwacht
dat in deze provincie de bevolking in grote
getale het stakingsparool zal opvolgen.
De Afrikaanse nationalistische politici
beschouwen het uittreden van Zuid-Afrika
uit het Gemenebest als een krachtige sti
mulans voor hun actie tegen de apartheids
politiek. Het Panafrikaanse Congres heeft
vorig jaar maart de actie tegen de per
soonsbewijzen voor Afrikanen geleid.
NAIROBI (Kenya) (Reuter) Nu Zuid-
Afrika zich uit het Gemenebest heeft te
ruggetrokken, zullen de Afrikaanse leiders
hun campagne tegen dit land met nog
meer kracht gaan voeren dan voorheen,
zo heeft Tom Mboya, voorzitter van de
Panafrikaanse Vrijheidsbeweging in Oost
en Midden-Afrika. donderdag in Nairobi
verklaard. De afgevaardigden van deze
beweging zullen op de bijeenkomst van het
Afrikaanse Volkscongres, die de volgende
week in Caïro gehouden wordt, nieuwe
stappen tegen Zuid-Afrika eisen, aldus
Mboya.
JOHANNESBURG (Reuter) —Na het
uittreden van Zuid-Afrika uit het Gemene
best heeft zich bij de Britse voorlichtings
dienst in Johannesburg eten stroom van
gegadigden geméld om een Brits paspoort
aan te vragen.
In financiële kringen te Amsterdam
werd het ANP desgevraagd, naar aanlei-
De gemeenteraad van Alkmaar heeft
een voor de stad historische beslissing ge
nomen. Met twintig tegen zes stemmen
aanvaardde hij het door de stedebouw-
kundige prof, Wieger Bruin ontworpen ba
sisplan 1960. Dit plan beoogt een recon
structie van grote delen van de stad. Het
college van B. en W. is aan de voornaam
ste bezwaren van de raad tegemoet ge
komen door van de voorgenomen demping
van de Baangracht af te zien.
Hef college nam de motie over die werd
ingediend door de fractievoorzitter van de
K.V.P., de heer Vleugel. De motie werd
gesteund door verscheidene andere raads
leden. In deze motie wordt het college ver
zocht zich te beraden over de stedebouw
kundig en verkeerstechnisch beste oplos
sing voor de zuidelijke aansluiting van de
ringweg op het stadscentrum en hierover
de raad een nader voorstel aan te bieden.
Van de totaal zestien moties kwamen er
uiteindelijk drie in stemming.
Tegen het basisplan stemden, na het af
leggen van een korte verklaring mevrouw
G. Holzmüller Teengs en mevrouw A.
Koster-Schouw (P.v.d.A.), mr. dr. C. Berk
houwer en ir. W. Boltje (beiden WD),
en de heren P. Nagengast van de K.V.P
en P. van> de Borden (C.H.U.).
ding van Zuid-Afrika's uittreden uit het
Gemenebest, verklaard, dat deze stap
voorshands geen directe economische en
financiële gevolgen behoeft te hebben. Op
langere termijn en politiek gezien, zal het
gisteren in Londen gevallen besluit echter
wel degelijk tot repercussies moeten lei
den, en wel in hoofdzaak deze, dat Zuid-
Afrika steeds meer in isolement zal gera
ken, aldus dit commentaar.
De heer J. Keuning, één van de direc
teuren van de Nederlandse Overzeebank
waarvan de dochteronderneming de
Nederlandse Bank voor Zuid-Afrika kan
worden beschouwd als de grootste Neder
landse belanghebbende in dit land ver
klaarde tegenover het Engelse persbureau
Reuter, dat Zuid-Afrika weliswaar zijn
preferentiële rechten binnen het Gemene
best zal verliezen, maar dat het voor be
langrijke exportprodukten, zoals goud,
diamant en uranium toch wel gemakke
lijk markten kan vinden. De heer Keuning
meende, zo zei hij tegen Reuter, dat de
Zuidafrikaanse stap in feite alleen politie
ke consequenties zal hebben.
In financieel-economische kringen in Ne
derland deelt men dit oordeel over het al
gemeen.
Reacties in Nederland
Nadat de goudaandelen op de beurs te
Johannesburg gisteren een scherpe koers
daling te zien hadden gegeven, is er later
op de dag eert krachtig herstel ingetreden.
Men blijft zich in Zuid-Afrika evenwel
herinneren, dat de onlusten te Sharpeville
en elders in Afrika, welke het vorige jaar
plaats vonden, de wereld hebben geschokt
en een omvangrijke vlucht van kapitaal
naar elders hebben veroorzaakt.
Overigens verklaarden bankiers en fi
nanciers vandaag, dat zij geen nieuwe pa
nische kapitaalvlucht verwachtten, daar
de meeste kapitaalbezitters, die gauw
bang zijn, hun geld al in veiligheid heb
ben gebracht.
Wat de scherpe koersdaling van Zuid
afrikaanse goud- en diamantaandelen op
de beurs te Londen betreft, vestigt Reu
ter's financiële redacteur er de aandacht
op, dat de markt zich enige dagen in op
waartse .lijn had bewogen op grond van
hoop op een gunstige uitslag van de Ge
menebestconferentie. De daling van heden
weerspiegelt dus niet alleen de verder
gaande gevolgen van het besluit van dr.
Verwoerd, maar ook het feit, dat de spe
culanten in hun hoop zijn bedrogen.
Het is zeer wel mogelijk, dat Zuid-Afrika
in de toekomst een groter gedeelte in
plaats van een kleiner gedeelte van zijn
goudproduktie op de markt te Londen ver
koopt. Wat de buitenlandse beleggingen in
Zuid-Afrika betreft, deze hebben weinig te
vrezen van de zijde der Zuidafrikaanse re-
gering. Er is geen reden een deviezenbe-
perking met betrekking tot de overmaking
van dividenden of van andere lopende be
talingen te verwachten. Het enige onmid
dellijk gevaar is, nog steeds volgens Reu-
t.er's financiële redacteur, dat bij een aan
zienlijke vlucht van kapitaal (niet op de
lopende transacties) eenzelfde soort de-
viezenbeperking zou moeten worden in
gevoerd als reeds voor de eigen ingezete
nen geldt. Zelfs dit gevaar dient echter
niet te worden overdreven.
Van onze correspondent)
LONDEN Vijf leidende figuren van
de linkervleugel van de Labourpartij, die
een grote rol spelen in de actie voor een
zijdig opgeven door Groot-Brittannië van
de kernwapens, zijn uit de socialistische
Lagerhuisfractie gezet. Een hunner is de
bekende politicus Michael Foot, die vijf
maanden geleden wijlen Aneurin Bevan
opvolgde. Tot de geschorsten behoort ook
Emrys Hughes, de grootste grappenmaker
van het Britse parlement. De drie anderen
zijn de bekende advocaat Sydney Silver
man, voorzitter van de afzonderlijk geor
ganiseerde opstandige groep in de Labour
partij, welke zich tooit met de naam
„overwinning voor het socialisme" (Vic
tory for Socialism), William Baxter en
S. O. Davies.
De vijf werden uit de fractie gezet, om
dat zij de partijdiscipline overtraden door
woensdag, als een symbolisch protestge-
baar, tegen de militaire begroting te stem
men. De Labourfractie had uitdrukkelijk
besloten zulks niet te doen. De zaak van
de vijf weerspannigen komt nu voor het
partijbestuur, dat zal moeten beslissen of
zij uit de partij moeten worden gezet. Het
enige orgaan dat dit kan doen is de jaar
lijkse partij conferentie, welke sinds Scar
borough, toen Gaitskells defensiepolitiek
werd verworpen, een uitgesproken links
karakter draagt. Het wordt dan ook niet
verwacht dat het partijbestuur zal voor
stellen de vijf te verbannen.
De parktijk heeft bovendien uitgewezen
dat een schorsing door de fractie bijna al
tijd van tijdelijke aard is. Totdat zij in
ere worden hersteld zullen de vijf als on
afhankelijke Lagerhuisleden worden be
schouwd. De vijf stemden een week ge
leden overigens ook tegen bepaalde mili
taire begrotingsposten, samen met negen
tien anderen. Zij kregen toen een waar
schuwing. Hughes Silverman en Davies
werden ook in 1954 uit de fractie gezet
omdat zij, tegen het partijbesluit in, tegen
de Westduitse herbewapening stemden.
Op de Beuningerstraat in De Lutte (gem.
Losser) is de 65-jarige mevrouw J. Nijen-
kamp-Dogger om het leven gekomen. De
vrouw en haar man reden achter elkaar op
de bromfiets over de Beuningerstraat. Bij
het passeren van de aardgasput van de
N.A.M. werden zij afgeleid door de werk
zaamheden op dit terrein. De man remde
plotseling wat af, waardoor zijn vrouw
tegen hem opbotste. Zij kwamen beiden te
vallen. De man rolde in de berm en werd
niet gewond. Zijn vrouw viel echter met
het hoofd op het wegdek en overleed op
weg naar het ziekenhuis in Oldenzaal.
Vermoedelijk doordat hij, na ingehaald
te zijn door een vrachtauto, linksaf wilde
slaan zonder de aanhangwagen op te mer
ken, is de 77-jarige A. Kooistra uit Bergen
op Zoom op de Arnoldus Asselbergslaan
met zijn fiets door deze aanhangwagen
meegesleurd en kort na aankomst in het
ziekenhuis overleden. Het slachtoffer was
gehuwd.
De 52-jarige landbouwer G. Sneller uit
Doornspijk is, toen hij in Elburg met zijn
bromfiets plotseling de Zuiderzeestraatweg
overstak, door een auto aangereden en
vrijwel op slag gedood. Het slachtoffer laat
een vrouw en twee kinderen achter.
In een ziekenhuis te Maastricht is de
23-jarige leerling-vlieger M. Stassen over
leden. Hij werd op 30 december bij het
neerstorten van een lesvliegtuig van de
Rijksluchtvaartschool nabij het vliegveld
Eelde in Groningen zeer zwaar gewond.
Hij was de enige van de vier inzittenden,
die het er toen levend afbracht. De heer
Stassen, die sedertdien in een ziekenhuis
te Groningen werd verpleegd, was onge
veer twee weken geleden naar het zieken
huis in zijn geboorteplaats Maastricht
overgebracht.
Advertentie
POLAROID
De gemeenteraad van Leeuwarderadeel
heeft zonder hoofdelijke stemming beslo
ten de openbare lagere school te Jelsum te
ontruimen wegens het gevaar, dat de
straaljagers voor de school opleveren.
Zolang er nog geen noodschool zal zijn
gebouwd zullen de kinderen voorlopig on
dergebracht wordqn in diverse lokaliteiten
te Jelsum en het nabijgelegen Cornjum.
Ouders van kinderen die de school te
Jelsum bezoeken hadden reeds herhaalde
malen op sluiting van de school aange
drongen en de gemeenteraad laten we
ten, dat zij ernstig overwogen, hunkinde
ren niet meer naar school te laten gaan
wanneer er, in afwachting van de bouw
van een nieuwe school, niet spoedig een
noodschool tot stand zou komen.
De school te Jelsum staat in het ver
lengde van de startbaan van de Leeuwar
der vliegbasis.
De 15-jarige magazijnbediende C. Koop
manschap is in de liftschacht van een tex
tielbedrijf aan de Leidsestraat in Amster
dam om het leven gekomen.
Samen met de liftbediende was de jon
gen bezig de raampjes van de deuren die
op de schacht uitkomen, te lappen. In hun
ijver wilden de jongens daarna ook achter
in de liftkooi zittende ruitjes schoon ma
ken. De magazijnbediende klom in de
schacht en ging aan het werk in de goede
renlift. De liftbediende ging met de er
naast liggende personenlift naar boven
niet wetende dat het anderhalf ton zware
contragewicht van deze installatie achter
de goederenlift zat. Koopmanschap werti
door het contragewicht getroffen en stort
te dodelijk gewond twee meter neer in de
schacht.
(Van onze correspondenten)
BONN, Het afzeggen van zijn bezoek
aan Bonn door dr. Hendrik Verwoerd, pre
mier van Zuid-Afrika heeft in de bonds-
hoofdstad enige verrassing gewekt. Alge
meen werd verwacht dat Verwoerd, na zijn
uittreden uit het Gemenebest juist reden
zou hebben Bonn aan te doen. Nu door het
mogelijke wegvallen van de preferentiële
rechten in het Gemenebest de gehele han
delspositie van Zuid-Afrika op losse schroe
ven kan komen te staan, vonden waarne
mers het hier juist waarschijnlijk dat Ver
woerd onmiddellijk naar nieuwe handels
mogelijkheden zou omzien. De Zuidafri
kaanse premier heeft in Londen laten we
ten dat Zuid-Afrika voornemens is tot het
sterlinggebied te blijven behoren nadat
het op 31 mei uit het Gemenebest zal zijn
getreden.
Daarmee wil niet gezegd zijn, dat het
afzeggen van Verwoerds bezoek Bonn on
welkom zou zijn. Bonn, dat zijn uiterste
best doet om hartelijke betrekkingen met
Afrikaanse en Aziatische landen aan te
knopen, heeft een vorige keer al met grote
moeite Zuid-Afrika's minister van Buiten
landse Zaken Eric Louw van een bezoek
kunnen afhouden.
Na de breuk in het Gemenebest zou Ver
woerds bezoek aan Bonn nog nadrukke
lijker reacties hebben kunnen opwekken.
De nadrukkelijkste van alle blijft nu in
ieder geval uit.
Evangelist, orgelkenner, tijdschriftredac
teur en zakenman Johannes de Heer
is op 94-javige leeftijd in zijn huis in
Driebergen overleden. Leidend aan ver
scheidene kwalen bleef hij tot kort voor
zijn dood actief in „zijn" Maranathabewe-
ging, waarvoor hij zijn periodiek „Het
Zoeklicht" uitgaf.
Niet het kerkorgel, maar het harmonium
speelde de hoofdrol in zijn leven. Daarvoor
schreef hij zijn talloze opwekkingsliederen
en zijn religieuze zangen die in de bundel,
die zijn naam kreeg, zijn opgenomen.
Van jongsaf had hij een voorliefde
voor de muziek. Hij groeide op in Rotter
dam en trad in 1879 als jongste bediende in
dienst van een muziekhandel, waar de
grond werd gelegd voor zijn verdere loop
baan. Door het overlijden van een doch
tertje in 1895 kwam er een keerpunt in
zijn leven: hij kwam in contact met twee
godsdienstige kringen, de Zevendedags ad
ventisten en de Jeruel-kring. In 1898 begon
de heer De Heer een orgelhandel.
Hij is de samensteller van een zang- en
muziekbundel, oie op vele samenkomsten
en in vele huisgezinnen zeer bekend is. In
1905 op 39-jarige leeftijd, begon de evan
gelisatie-arbeid van Johannes de Heer. In
1919 verscheen het eerste nummer van
„Het Zoeklicht", een blad, gewijd aan „het
onderzoek der schriften en de tekenen der
tijden". Ook de Nederlandse tent-zending
en de Haagse stadsevangelisatie waren
arbeidsterreinen van de overledene.
In 1910 ondernam hij een reis naar
Palestina. Op 4 april 1924 hield hij zijn
eerste geestelijke radiotoespraak voor de
Hilversumse Draadloze Omroep. Deze uit
zending is de aanloop geweest van de op
richting van een christelijke radiovereni
ging, de Christelijke Vereniging^ voor
Draadloze Telefonie, en de oprichting van
de N.C.R.V. op 15 november van dat jaar.
De thans overledene was lid van het
hoofdbestuur van de N.C.R.V. Hij heeft 155
keer meegewerkt aan de radio door mor
genwijdingen, evangelisatie-uurtjes, Ma>
ranatha-conferentie-toespraken en liede-
renuurtjes.
Voorts zijn er ruim vijftig grammofoon
platen met zang en toespraken en ruim
zestig boeken, brochures en traktaten van
zijn hand verschenen.
Dinsdag zal in de Grote Kerk in Drie
bergen de rouwdienst worden gehouden.
Daarna volgt de teraardebestelling op de
nieuwe algemene begraafplaats in Drie
bergen.
De studenten van de universiteit van
Bonn waren namelijk doende een groot
scheepse protestdemonstratie tegen Ver
woerd en zijn apartheidspolitiek te organi
seren bij zijn aankomst. De politie hoeft
zich daar nu geen zorgen meer over te
maken. Verwoerd zou onder meer bespre
kingen hebben gevoerd met minister van
Economische Zaken en vice-kanselier Er-
hard, bij afwezigheid van dr. Adenauer,
die met vakantie in Italië is.
PARIJS (Reuter) Premier Verwoerd
heeft het bezoek dat hij volgende week
aan Frankrijk zou brengen afgezegd. Hij
zou aanvankelijk zondagavond in Parijs
aankomen en de volgende dag een onder'
houd met president De Gaulle hebben. Een
woordvoerder van de Zuidafrikaanse am
bassade in de Franse hoofdstad verklaar
de dat de eerste-minister van mening is
dat hij zo spoedig mogelijk naar zijn land
moet terugkeren.
(Van onze correspondenten)
BONN De Nederlandse vastbesloten
heid om Groot-Brittannië te betrekken bij
de door De Gaulle voorgestelde politieke
consultatie op het hoogste niveau en om
een brug te slaan tussen de zes landen
van de Europese Economische Gemeen
schap en de zeven van de Europese vrij
handelsassociatie, werd gisteren opnieuw
tot uiting gebracht door de Nederlandse
ambassadeur in Bonn. Jhr. mr. H. F. L. K.
van Vredenburch sprak gisteren voor de
buitenlandse persvereniging in niet mis te
verstane bewoordingen over de Franse
plannen. „Er zijn politici, journalisten en
diplomaten, die, als het op Europa aan
komt blijkbaar niet tot drie kunnen tellen.
Zij zien over het hoofd dat Europa Duits
land, Frankrijk en Groot-Brittannië om
vat."
De Nederlandse ambassadeur begon zijn
betoog met de verklaring, dat Nederlands
politieke doel een verenigd Europa blijft
en dat ons land het gecraqueleerd porce-
lein van het oude Europa heel artistiek,
maar wel ouderwets vindt. Nederland
heeft in de Benelux de eerste stap op weg
naar een verenigd Europa gezien en in
de supranationale organisatie van de „zes"
een tweede stap naar dat doel.
Sprekend over De Gaulles voorstel tot
politieke consultatie op het hoogste niveau
van die zes, zei jhr. Van Vredenburch dat
de Nederlandse regering dat voorstel zelfs
nooit op schrift heeft gezien en genoegen
heeft moeten nemen met mondelinge uit
eenzettingen van het Franse staatshoofd
en artikelen in de pers. Hij voegde er de
vraag aan toe: „Moet er binnen de zes
nu nog een nieuw orgaan bij komen? We
hebben tenslotte al geregelde consultatie
binnen de zes, binnen de West-Europese
Unie en binnen de Noordatlantische Ver
dragsorganisatie".
De Gaulle's voorstel, gebaseerd op zijn
„Europa der vaderlanden" heeft volgens
De officier van Justitie bij de recht
bank te Leeuwarden, mr. M. H. Gelinck,
heeft donderdagmiddag wederom
levenslange gevangenisstraf geëist tegen
de Berkelse arts O., die hij schuldig
achtte aan de gifmoord op zijn mede
gedetineerde Lodder in de Leeuwarder
strafgevangenis.
Bij de vorige behandeling had de offi
cier de feiten op grond waarvan hij de
moord bewezen achtte, reeds uiteengezet.
Hij ging thans alleen in op het over O.
uitgebrachte psychiatrisch rapport. Hij zei
begrip te hebben voor de moeilijkheden,
waarvoor de psychiaters zich bij het uit
voeren van hun opdracht gesteld zagen:
enerzijds durven ^zij 't niet op hun verant
woording te nemen de rechter te beinvloe-
den met hun mening over de vraag of de
verdachte de hem ten laste gelegde fei
ten gepleegd heeft en aan de andere kant
durven zij geen oordeel over de verdachte
te baseren op feiten, die door de rechter
nog niet bewezen verklaard zijn. Het rap
port van prof. Baan geeft dan ook geen
duidelijke conclusie over de toerekenings
vatbaarheid van de verdachte. Het kan
deze conclusie ook niet geven en dit is
dus een zaak die de rechtbank geheel zelf
moet beoordelen, aldus de officier. Dat de
verdachte geestelijk gestoord is, heeft het
deskundigenrapport thans wel onomstote
lijk vastgesteld. Maar uit het rapport
blijkt geenszins dat ook een verminderde
toerekeningsvatbaarheid van de verdachte
moet worden aangenomen, zodanig dat de
rechtbank een andere dan de geëiste straf
zal moeten opleggen.
Overwicht
Mr. Gelinck merkte verder op dat de
psychiater niet heeft willen ingaan op de
vraag of O. in staat moet worden geacht
een zodanig overwicht op een ander uit
te oefenen, dat hij zijn slachtoffer Lodder
heeft kunnen laten doen wat hij wilde.
O. zelf stelt, dat in de gevangenis alleen
overwicht kan bestaan dank zij lichame
lijke kracht. Dat is klinkklare nonsens:
het kan niet anders dan dat O., als intel
lectueel en als arts, groot overwicht heeft
gehad op zijn mede-gevangenen, getuige
o.m. het feit, dat hij een pienter en ern
stig ambtenaar als de reclasseerder (aan
wie O. een buisje cyaankali voor onder
zoek toevertrouwde) volledig voor zijn kar
retje heeft weten te spannen, aldus de
officier. Hieruit moge blijken hoe O. met
zijn fantastische leugens iemand wist te
overtuigen. Dat blijkt ook uit zijn levens
beschrijving, zoals die door de psychiater
aan de hand van O's verklaringen is op
getekend.
Vrijwel alles in deze levensbeschrijving,
wat betrekking heeft op het te Leeuwarden
gevoerde proces, bestaat uit leugens, weg'
latingen en verdraaiingen, zoals de recht
bank zelf kan constateren. O. stelt alle bij
het proces betrokkenen tegenover de psy
chiater voor als mensen, die uitsluitend op
zijn ondergang belust zijn. Een kiezelsteen
tje waarheid moet dienen om een berg
leugens te dragen. Ook uit het niet con
troleerbare deel van O. 's levensbeschrij
ving moet men de indruk krijgen dat er
op de wereld geen edeler mens bestaat
dan O. Maar dat dachten velen vroeger
ook van Hitier", zo besloot de officier van
Justitie.
Het pleidooi van de verdediger, mr.
Schootstra, was al even kort en bondig
als het requisitoir: ook de Leeuwarder ad
vocaat zag geen nieuwe gezichtspunten.
Hij was het overigens niet met mr. Ge
linck eens, dat het psychiatrisch onder
zoek verloren tijd zou zijn geweest. „In
tegendeel" zo zei hij, „dit rapport heeft
verhelderend gewerkt, in ieder geval op
mij. Ook nu is immers weer bewezen hoe
moeilijk, zo niet onmogelijk het is, om in
de geest van iemand, die van een ernstig
feit wordt verdacht, door te dringen. Als
raadsman en als medewerker van de re
classering ben ik tot die overtuiging ge
komen. Wij weten niets van de zienswijze
van de verdachte en in dat licht moeten
ook verdraaiingen als die de officier aan
haalde worden gezien".
Tegenstrijdigheid
Mr. Schootstra wees de officier ook op
een tegenstrijdigheid in diens verklarin
gen: in het requisitoir bij de vorige be
handeling had hij de door O. gewraakte
reclasseringsambtenaar betiteld „als een
man, behorend tot het bataljon der arge-
lozen". Nu echter stelde hij deze man als
een pienter en ernstig ambtenaar voor
„Overigens", zei mr. Schootstra tot de
officier, „heeft dat mijn vertrouwen in u
niet geschaad."
De verdediger besloot zijn pleidooi met
dezelfde serie vragen, die hij ook tijdens
de vorige behandeling stelde :Wie gaf het
adres in Voorburg, informeerde naar me
dicijnen, liet ze in Leeuwarden bij zich
zelf bezorgen, nam ze in, nam een nieuwe
moord op zich, en, tenslotte, wie lichtte
de directeur van de gevangenis niet in,
zodat hulp te laat moest komen? Ant
woord: Lodder. „Zet daar de naam O.
voor in de plaats", aldus mr Schootstra
„dan klopt van het verhaal niets meer.'
Mr. Schootstra besloot met te persisteren
bij zijn pleidooi voor vrijspraak.
O. zag van het laatste woord af, ook
nadat de president hem er nog eens extra
op had gewezen, dat dit de allerlaatste
gelegenheid was, waarbij hij nog iets tot
zijn verdediging zou kunnen aanvoeren.
De uitspraak van de rechtbank werd be
paald op 30 maart.
de ambassadeur toch al niets met integra
tie of supra-nationaliteit te maken. De Ne
derlandse regering wenst nu een samen
smelting der bestaande supra-nationale or
ganen van de zes en een verdrag tussen
de zes en de zeven om een economische
splitsing in Europa te vermijden. Naast
die economische splitsing dreigt ook nog
een politieke wanneer Groot-Brittannië
buiten de politieke consultatie gehouden zal
worden. De ambassadeur zei verheugd te
zijn over de Britse verklaring, dat Groot-
Brittannië bereid is deel te nemen aan die
consultatie wanneer het daartoe wordt uit
genodigd, en hij toonde zich optimistisch
over de mogelijkheid dat het gezonde ver
stand zal zegevieren en dat Groot-Brittan
nië inderdaad zal worden uitgenodigd.
Op de vraag waarom Groot-Brittannië
niet deelneemt aan de Europese integratie
wanneer het er zo opgesteld is aan de po
litieke beraadslagingen deel te nemen, zei
onze' ambassadeur, dat Nederland deze
twee dingen volkomen los van elkaar ziet,
aangezien De Gaulle's politieke opzet vol
strekt geen supranationaal karakter
draagt. Hij voegde er aan toe:" wanneer
de Franse regering ooit zou terugkeren tot
de Europese beginselen van Robert Schu
mann, zouden wij dat ten zeerste toejui
chen".
De ambassadeur, die bij voorbaat de be
schuldigingen ontzenuwde, dat Nederland
door „anglofilie" of gemeenschappelijke
mercantile belangen zou worden gedrêven,
vermeed nadruk te leggen op het Duitse
aandeel in de Frans-Duitse hegemonie die
de Nederlandse regering in de politieke
consultatie zo vreest. Hetgeen niet naliet
de aandacht te trekken van zijn interna
tionale gehoor, dat zeer goed weet dat men
in West-Duitsland niet met onverdeeld ge
noegen op de Franse plannen is ingegaan.
Op vice-kanselier Erhards ministerie van
Economische Zaken bestaat geen populair
der naam dan die van minister Luns.
Over het komend bezoek van Soekarno
aan Bonn, zei de ambassadeur desge
vraagd wel, dat de Nederlandse regering
had laten weten dat zij weinig of geen be
grip kan opbrengen voor die ontvangst
door een bevriende natie, nu de betrekkin
gen tussen Nederland en Indonesië zo on
mogelijk zijn geworden.
PARIJS (AFP-DPA) De ambtelijke
commissie ter voorbereiding van de twee
de topconferentie van de zes landen van
de Europese gemeenschappen is donder
dag voor de eerste maal te Parijs bijeen
geweest. De conferentie wordt op 19 mei
te Bonn gehouden.
Nederland wordt in deze commissie ver
tegenwoordigd door de directeur-generaal
politieke zaken van het ministerie van
Buitenlandse Zaken, mr. J. A. G. baron de
Vos van Steenwijk.
De regeringsleiders van de zes landen
hebben op hun eerste conferentie op 10 en
11 februari te Parijs besloten dat deze
commissie zou worden gevormd.
Het komende en het volgende weekeinde
worden belangrijke partij-congressen ge
houden. waar liberalen, Anti-revolutionai
ren, socialisten en katholieken de balans
zullen opmaken van de gevoerde politiek.
Vanavond begint in Rotterdam de jaar
lijkse algemene vergadering van de Partij
voor Vrijheid en Democratie met een rede
van partijvoorzitter prof. mr P. J. Oud,
die ook door de radio zal worden uitge-
zonlen. De V.V.D.-vergadering wordt za
terdag voortgezet met inleidingen van het
Eerste-Kamerlid mevrouw J. F. Schouwe-
naar-Franssen en het Tweede-Kamerlid
mevrouw G. V. van Someren-Downer over
het radio- en televisiebestel. Daarna volgt
een bespreking van het beleid der Kamer
fracties.
De Anti-revolutionaire Partij houdt za
terdag in Utrecht een besloten partij
convent. waar dr. Bruins Slot verslag zal
uitbrengen van 't beleid der A.R. Tweede-
Kamerfractie.
Volgende week donderdag, vrijdag en
zaterdag komt de Partij van de Arbeid in
Rotterdam bijeen voor haar achtste partij
congres. Politiek hoogtepunt van dit con
gres wordt een rede van mr. J. W Burger
over ..Socialistisch alternatief" op donder
dagmiddag. die zal worden gevolgd door
een bespreking van het beleid der Kamer
fracties.
Op vrijdagavond 24 en zaterdag 25 maart
komt ook de partijraad van de Katholieke
Volkspartij bijeen in Utrecht. Nu prof
Romme de politiek vaarwel heeft moeten
zeggen, zal de heer W. J. Andriessen als
waarnemend voorzitter van de Tweede-
Kamerfractie verslag uitbrengen over het
parlementaire werk.
Terwijl de vijf werknemers van een aan
nemingsbedrijf uit Etten de laatste hand
legden aan een garage die zij in Dintel-
oord bouwden, stortte het gebouw in. De
mannen waren bezig de pannen op het
dak te leggen. Een hunner kon de stenen
niet ontwijken. Hij werd gewond en per
ambulance naar huis vervoerd.
