Rusk oppert nieuwe benadering
van het ontwapeningsprobleem
Kleine landen zouden het
voorbeeld moeten geven
Onrust in
Zuid-Af rika
HET WEER
i
Evacuatie
uit Angola
Verstoten liuisapen krijgen
een oerwoudkomsclholintf
Willy Brandt zelfbewust
terug uit Amerika
sfe MORRIS êefore ijóu Êuij!
Tegen „ontwijding"
van het nationale
monument
L. Lichtveld benoemd
tot gevolmachtigd
minister
Regering-Kennedy overweegt nieuwe
benadering van de Duitse kwestie
Zaans „kanaalschap"
met Haarlem en
de IJmond?
Duizenden gegadigden
voor totowinst
Russen akkoord met
neutrale UNO-secretaris
m
STURKA DENIM
0VERG00IERS
BORST kinderfcMsig
jan doornboscb
DAGBLAD VOOR VELSEN-IJMUIDEN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING
46e JAARGANG NUMMER 118
Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 7,65,
franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct.
Giro-rekening IJmuider Courant no. 129288.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJmuidens J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
Nachtvorst
Storm vaagde bouwsels
weg op het strand
SUÉDE DAMES- EN HERENJASJES
Verwoerd: Wij zijn
bevrijd van de
Afro-Aziaten
Het woord is aan
In de krant van heden:
Weerrapporten 1, 2
Agenda van IJmond en Haarlem 2
Uit het binnenland2
Buitenlands nieuws3
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstod3
Horen en Zien4
Kunst 4
Uit stad èn omgeving5, 7
In de Vishal en op zee7
Panda en beeldverhalen9
Feuilleton 9
Economisch nieuws11
Beurs 11
Scheepsberichten 11
Sport 13
Dit nummer bestaat uit
veertien pagina s
Ontsnapte gevangene met
gestolen auto over de kop
af 12.50
Anegang 19 - Haarlem
accordeon- en gifaar-les
DINSDAG 21 MAART 1961
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat. 9-1 uur.
Telef. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519.
Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080.
Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295.
IJmuider Courant
BERKELEY (Californië) (V.S.) (Reuter)
De Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken Dean Rusk heeft een nieuwe
benadering van het ontwapeningsprobleem
door alle landen bepleit. Kleine landen zou
den, na onderling overleg, kunnen beslui
ten hun bewapening te verminderen tot het
peil, voldoende voor handhaving van de
binnenlandse veiligheid. Rusk merkte op
dat het ontwapeningsprobleem „niet is be
perkt tot de grote mogendheden op het
noordelijk halfrond". Terwijl de zogenaam
de grote mogendheden de mogelijkheden
voor een ingrijpende beperking van de be
wapening onderzoeken zouden ook andere
landen zich op hun situatie kunnen bezin
nen en een waardevolle bijdrage leveren".
„Er kunnen andere landen zijn, op eni
ge afstand van de centra van militaire
macht, die tof de slotsom kunnen komen
dat het voordelig is onderling overeen te
komen de bewapening te beperken tot het
peil voor handhaving van de binnenlandse
veiligheid". Op deze wijze zouden gelden
voor sociale en economische ontwikkeling
kunnen vrijkomen.
Rusk merkte op dat ontwapening risico's
met zich brengt, maar dat het een nog gro
ter risico is wanneer niet nogmaals op
nieuw ernstig wordt geprobeerd ontwape
ning te verwerkelijken.
In Zuid-Afrika, in Johannesburg, is
het dezer dagen tot ernstige onge
regeldheden gekomen tijdens een de
monstratie van de vrouwenorganisatie
Zwarte Sjerp" tegen de apartheid.
Op de foto zien we hoe de politie met
gebruikmaking van de wapenstok de
rust trachtte te herstellen.
(Telefoto ANP)
Ontwapening in een wereld waar belang
rijke politieke vraagstukken op een oplos
sing wachten is niet eenvoudig. „Omdat
een spoedig einde aan de rivaliteit én te
genstellingen niet te verwachten is, en om
dat de bewapeningswedloop de spanning
vergroot, is de huidige taak om maatrege
len te vinden waardoor de bewapening vei
lig kan worden verminderd terwijl gelei
delijk een wereld van orde en recht ont
staat zoveel te moeilijker".
„Daarom zijn effectieve inspectie en con
trole een vereiste, daarom is geleidelijke
ontwapening een voorzichtige procedure,
daarom moet de wettelijke structuur voor
het regelen van geschillen worden verste
vigd, daarom moet een internationale po
litiemacht worden opgericht om het wette
lijke proces te handhaven", aldus Rusk
Voor een bijeenkomst van studenten aan
de universiteit van Californië.
(UPI) Hij zei dat „onnodige en nut
teloze irritatie" tussen Amerika en Rusland
in het belang van de vermindering van de
koude oorlog, vermeden moet worden. „De
koude oorlog", zo merkte hij op, „is niet
in het Westen uitgevonden, maar gebo
ren in de aanval op de vrijheid welke uit
de as van de tweede wereldoorlog ont
staan is. De kwesties welke men de koude
oorlog noemt zijn reëel, en kunnen niet
zonder meer „weggewenst" worden.
„Ze moeten onder ogen gezien en aange
pakt worden.
De wijze waarop kan verschillen. Ze
zullen niet weggebrand worden met scheld
woorden of weggejaagd met lef. Ze moeten
met beslistheid, vertrouwen en wereldwijs
heid worden aangevat. Verbindingskana
len moeten opengehouden worden, tenein
de het nog meèr mogelijk te maken dat
punten worden gevonden waar de spanning
kan worden verlicht".
(Reuter) Premier Kroestjsjev heeft
vandaag op een landbouwcongres te Alma
Ata gezegd, dat de Sovjet-Unie „elke con-
trolevoorwaarde" zal aanvaarden als haar
Verwachting tot morgenavond:
Aanvankelijk opklaringen, afge
wisseld door enkele buien en
matige tot zwakke noordelijke
wind. Morgen van het westen
uit toenemende bewolking en
wind krimpend naar zuidwest tot
west. In het binnenland op de
meeste plaatsen nachtvorst.
Morgen overdag dezelfde tem
peraturen als vandaag of iets
hogere.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
Enkele exploitanten van consumptieten
ten aan het Scheveningse strand zijn on
aangenaam verrast door het zeer hoge wa
ter. Zij waren al bezig geweest hun ten
ten op te bouwen met het oog op de vroe
ge Pasen van dit jaar. Deze bouwsels,
voor het merendeel nog onvoltooid, zijn
door de storm en het hoge water uit el
kaar geslagen. De brokstukken dreven van
ochtend in zee.
Advertentie
BARTELJORISSTR. HAARLÉM TEL 13439
LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL. 223596
ontwapeningsvoorstellen worden aange
nomen, aldus meldt radio-Moskóu.
Nieuwe voorstellen van Kroesjtsjev?
NEW YORK (Reuter) Premier Kroe
sjtsjev zal president Kennedy nieuwe voor
stellen doen over de manier waarop de
spanning tussen de Sovjet-Unie en de
Verenigde Staten verminderd kan worden,
zo weet het tijdschrift „Newsweek" te
melden. De Rus Alexander Toptsjiev, die
de volgende maand naar Boston komt voor
de viering van het honderdjarig bestaan
van het instituut voor technologie van
Massachusetts, zou deze voorstellen in
Washington overhandigen.
„Newsweek" schrijft voorts dat Kroes
jtsjev althans volgens Russische diplo
maten graag zou zien dat de Russische
vice-premier Mikojan en de Amerikaanse
vice-president Lyndon Johnson elkaar over
en weer bezoeken „Om de weg te bereiden
voor een onderhoud tussen hem en Ken
nedy".
Het gemeentebestuur van Amsterdam zal
aan de regering een brief zenden waarin
maatregelen worden voorgesteld ter be
teugeling van de door velen gelaakte „ont
wijding" van het nationale monument op
de Dam. Voorgesteld wordt het veelvuldig
als zitplaats gebruikte onderste deel van de
urnenmuur af te schuinen en eventueel met
planken te bedekken. De regering, in wier
opdracht het monument indertijd is ver
vaardigd, zal moeten beslissen wat er zal
gebeuren.
Het is de bedoeling van de beeldhouwer
en de architect geweest, van dit gedenkte
ken geen „grafsteen" maar een bevrij
dingsmonument te maken. De regering, die
het monument destijds aan de zorgen van
de stad Amsterdam heeft toevertrouwd,
zou eveneens rekening houden met de be
doeling die bij de kunstenaars heeft voor
gezeten. Het plaatsen van hekjes ter af
sluiting van het gedenkteken voor het pu
bliek zou met deze bedoeling in strijd zijn.
Hoewel veel mensen zich ergeren aan de
ontwijding van het monument door de ta
ferelen die er zich soms afspelen, zijn er
anderen die er zich over verheugen dat dit
symbool onzer bevrijding een plaats mid
den in het dagelijks leven heeft gekregen.
Ook de architect zou het betreuren indien
er iets aan hét monument zal worden ver-
andérd. Het laatste wóórd hierover is even
wel aan de regering.
(Van onze correspondent)
LONDEN Dr. Verwoerd, Zuid-Afrika's
premier, verklaarde maandag bij zijn aan
komst in Johannesburg dat zijn beslissing
om het Gemenebest te verlaten een over
winning betekent en geen nederlaag. „Wij
hebben onszelf bevrijd van de Afro-Azia-
ten", zeide hij. Men dient hierbij echter
niet te vergeten dat een groot deel van de
blanke bevolking in Zuid-Afrika sceptisch
tegenover Verwoerds rassenpolitiek staat.
De minister-president werd echter geest
driftig met gezang en gejuich door onge
veer zesduizend van zijn aanhangers ont
vangen. Er deden zich enkele incidenten
voor, waarbij het tot handtastelijkheden
tussen blanken en negers kwam.
PIETERMARITZBURG (UPI) Een
aantal van 2500 demonstranten heeft gis
teren in Pietermaritzburg een resolutie
aangenomen waarin „sterke wrevel" tot
uitdrukking is gebracht over het besluit
van premier Verwoerd uit hét Gemene
best te treden. Ook in Durban is het tot
betogingen gekomen.
In totaal werden gisteren tien Afrikaan
se leiders aangehouden, onder wie de vice-
voorzitter van de Liberale Partij Jordan
Ngoebane, twee geesteljken en enkele lei
dende figuren van het verboden Afrikaan
se Nationale Congres. De arrestaties wer
den verricht in Johannesburg, Durban,
Bloemfontein en Port Elizabeth.
Allen zouden vandaag in Johannesburg
voor de rechter verschijnen op de be
schuldiging van overtreding van de wet
inzake onwettige organisaties en die in
zake onderdrukking van het communisme.
Inayat Khan:
Alles wat goed is en de moeite waard,
is moeilijk te verkrijgen.
Driehonderd plunderaars uit omlig
gende landen zijn het noorden van
Angola binnengedrongen, waar zij zich
aan roof, kidnapping, aanranding en
moord hebben schuldig gemaakt. Por
tugese parachutisten trachten de gren
zen af te sluiten om te voorkomen dat
de daders ontkomen. Vrouwen en
kinderen worden uit het gevaarlijke
gebied naar Loeanda gevlogen waar
zij een tijdelijk onderdak krijgen. Een
meisje uit het geteisterde gebied wordt
op de luchthaven van Loeanda uit een
vliegtuig geholpen.
BRAZZAVILLE, (UPI) Vluchtelingen
uit Portugees Angola, binnengestroomd,
hebben verhalen verteld over slachtingen
en terreur, uitgeoefend door Afrikanen in
de Portugese kolonie. Volgens de vluchte
lingen moeten alle Europeanen in de om
geving van San Salvador in Noord-Angola,
nabij de grens met Kongo-Leopoldstad,
door de terroristen zijn uitgeroeid. Ook
zouden vele Portugese politiemannen en
grenswachten zijn gedood, zodat de grens
geheel open ligt.
De vluchtelingen vertelden voorts dat
twee compagnieën Angolese soldaten in
Maquela do Zombo, in de buurt van de
Kongolese plaats Thijsstad, aan het muiten
zijn geslagen en hun Portugese officieren
hebben vermoord.
NEAV YORK (Reuter) Negenendertig
Afrikaanse en Aziatische landen hebben
maandagavond verzocht de toestand in
Portugees Angola op de agenda van de
UNO-Assemblee te plaatsen. De agenda
commissie zal het verzoek waarschijnlijk
woensdag bespreken.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken
deelt mee, dat in overleg met de rege
ring van Suriname, de heer L. A. M. Licht
veld, hoofdambtenaar ter beschikking van
de minister-president van Suriname, is toe
gevoegd aan de staf van de Nederlandse
ambassadeur te Washington. In verband
hiermee is de heer Lichtveld bij Konink
lijk Besluit de persoonlijke titel van ge
volmachtigd minister verlèend (de heer
Lichtveld is tevens een bekende Suri
naams litterator, die onder het pseudo
niem Albert Helman een aantal romans
heeft geschreven).
Een gevangene die uit de gevangenis te
Eygelshoven was ontvlucht is na een kort
stondig avontuur weer in handen van de
politie gevallen. De man nam in Sittard
een auto weg, waarmee hij naar Roer
mond reed. Daar sloeg de auto over de
kop. De vluchteling, die ongedeerd was,
trok te voet naar Venlo. Daar werd hij
door de politie aangehouden en in arrest
gesteld. Bij het verhoor bekende hij de
autodiefstal in Sittard en ook een diefstal
van een partij sigaretten aldaar.
De vereniging voor die
renbescherming van Bula-
wayo in Zuid-Rhodesië
heeft een rehabilitatie
centrum ingericht voor
apen die als huisdieren
hebben afgedaan en niet
weten hoe zij zich in het
wild moeten gedragen.
De vereniging begon de
oerwcrud-herscholingscur-
sus voor geciviliseerde
apen toen zij de zorg kreeg
over 42 aapjes die huis
dieren in Bulawayo waren
geweest. De apen werden
door hun bazen verstoten
wegens kleine vergrijpen
zoals bijten van kinderen,
vernieling van huisraad of
prikkelbaarheid wegens
ouderdom.
Maar toen de apen wer
den losgelaten in de jungle
bleken zij niet te weten hoe
zij aan hun dagelijks voed
sel moesten komen. Aan
vankelijk vierden zij hun
verworven vrijheid met
uitbundig van de ene boom
in de andere te klimmen en
naar hartelust te ravotten,
maar tegen lunchtijd ver
zamelden zij zich en wacht
ten geduldig op hun maal
tijd, die niet kwam.
De herscholingscursus
wordt gegeven in Bula-
wayo's nationale wild
reservaat Matapos. De
jachtopzieners zijn maan
den bezig geweest om van
de apen weer wilde dieren
te maken. De ex-huisdieren
waren doodsbang voor
de wilde dieren in het
reservaat. Maar langzamer
hand leerden zij zich weer
aan te passen aan de om
geving en kwamen hoe
langer hoe minder apen
terug naar de plaats waar
zij hun dagelijkse maaltijd
verwachtten. Nu zijn alle
42 apen tot hun oerstaat
teruggekeerd.
De vereniging bereidt
zich thans voor op een
nieuwe cursus op nog gro
tere schaal nu de gemeen
teraad van Bulawayo over
weegt om het houden van
apen als huisdieren geheel
te verbieden.
(Van onze correspondent)
De Westberlijnse burgemeester Willy
Brandt heeft maandagmiddag in Bonn ver
klaard, dat de regering-Kennedy een nieu
we aanpak van de Duitse kwestie voor
staat. Hij zei: „Kennedy wil méér doen
dan zeggen dat hij voor de Duitse hereni
ging is zonder verder iets te ondernemen."
Brandt, die van een negendaagse reis
door de Verenigde Staten terugkeerde
lichtte eerst, vice-kanselier Erhard in over
zijn besprekingen met Kennedy en de
Amerikaanse minister van Buitenlandse
Zaken Dean Rusk, 's Middags stond bij
de pers te woord. De socialistische kan
didaat voor het bondskanselierschap, die
's ochtends de oppangename tijding van
de S.P.D.-nederlaag in de gemeenteraads
verkiezingen te verstouwen kreeg, maak
te nochtans een zelfverzekerde indruk. De
hartelijke ontvangst in Amerika lijkt veel
te hebben weggenomen van de nerveuze
crisis, waarin hij was geraakt door de
schandelijke lastercampagne die sommi
ge C.D.U.-politici hem hebben aangedaan.
Brandt gaf geen bijzonderheden van de
nieuwe Amerikaanse plannen, maar hij
sprak wel een aantal halve woorden die
een goed verstaander te denken kunnen
geven. Hij zei dat een minimum aan ge
zamenlijke buitenlandse politiek voor
C.D.U. en S.P.D. noodzakelijk is en bracht
Washingtons bezorgdheid over, dat de Sov
jet-Unie zal kunnen proberen te profiteren
van de verkiezingsstrijd. Niet alleen moe
ten C.D.U. en S.P.D. gemeenschappelijk
stelling nèmeh tegen Sovjet-dreigementen
inzake Duitsland en Berlijn, maar de
Bondsrepubliek moet zelf ook nieuwe voor
stellen doen inzake de Duitse kwestie waar
van de Verenigde Staten bij het opmaken
van hun voorstellen gebruik kunnen ma
ken. Het is volstrekt niet zo, zei Brandt,
dat nieuwe ideeën bij de regering-Kenne-
Op initiatief van de plaatselijke V.V.D.-
afdeling is in Koog aan de Zaan een fo
rumavond gehouden, die werd bezocht
door burgemeesters, wethouders en raads
leden uit de Zaanstreek. Vertegenwoordi
gers van de Partij van de Arbeid, de Ka
tholieke Volkspartij, de Volkspartij voor
Vrijheid en Democratie en van protes
tants-christelijke groeperingen. Er werd
gesproken over de voor- en nadelen van sa
menvoeging van de tien Zaangemeenten.
Algemeen was men van mening, dat de
Zaanstreek door de bouw van de Coentun-
nel en industrialisatie langs het Noordzee
kanaal voor een stormachtige ontwikke
ling staat. Op de vraag of de vele ge
meenschappelijke problemen door vor
ming van één „Zaanstad" opgelost moeten
worden, kwam men niet tot een eenslui
dend antwoord. Wel achtte men in elk ge
val nauwe samenwerking noodzakelijk.
Daarbij werd gedacht aan de vorming van
een „kanaalschap" met Amsterdam, Haar
lem, IJmond en het rijk, de stichting van
een gemeenschappelijk grondbedrijf en
het doen opstellen van een intergemeente
lijk structuurplan. Het zou daarbij nodig
zijn locale belangen achter te stellen bij
het streekplan. Het initiatief voor deze
vergaande samenwerking, dient, zo was
vrij algemeen het oordeel, te worden geno
men door de politieke partijen in de Zaan
streek.
Het aahtal toto-winnaars is gestegen tot
28 en nog steeds komen meldingen van
deelnemers met 15 punten binnen. Ook
de stroom tweede prijswinnaars (14 pun
ten) houdt aan. Om 12 uur vanmiddag
waren er reeds 480 geregistreerd. Het
aantal winnaars van de derde prijs loopt
in de duizenden.
dy bij voorbaat verdoemd zouden zijn, in
tegendeel zij zijn zeer welkom.
Berlijn uitgezonderd
Brandt, die de bezorgdheid over Ade
nauers immobilisme, die hij met vele an
deren deelt, duidelijk liet doorschemeren,
zonderde eén onderdeel van een nieuwe
aanpak voor de Duitse kwestie uit, te we
ten Berlijn. Het is trouwens bekend, dat
Kennedy niet aan de Berljjnse kwestie
wil morrelen zolang de Sovjets haar met
rust laten. Brandt verklaarde wel Kenne
dy te hebben uitgenodigd voor een bezoek
aan Berlijn. In tegenstelling tot Eisenho
wer, die bij zijn bezoek van 1959 aan West-
Berlijn oversloeg, verklaarde Kennedy zich
bereid de uitnodiging aan te nemen als de
gelegenheid zich voor hém voordoet een
bezoek aan Duitsland te brengen. Hetgeen
nog Wel even zal duren.
Ook jegens Polen
Adenauers tegenkandidaat waarschuwde
met nadruk, dat Duitsland in de Verenig-
dè Staten aan invloed zal verliezen wan
neer het niet rekening houdt met de
nieuwe politieke ontwikkelingen in Was
hington. Daartoe behoort blijkbaar ook een
andere benadering jegens Polen. Ondanks
alle teleurstellingen en Gomoelka's jongste
verklaring dat Polen alleen diplomatieke
betrekkingen met Bonn wenst aan te kno
pen als de Oder-Neisse-grens erkend
wordt, vroeg Brandt de verhouding tot
Polen op nieuwe grondslagen te vestigen.
Hij zei in de Verenigde Staten gemerkt te
hebben, dat men het Sovjet-blok daar
niet meer als een monolitisch geheel wil
beschouwen. Dat klopt met de plannen die
men aan Kennedy toeschrijft om de Po
len tot een van Moskou onafhankelijker
beleid te brengen.
Het is vermoedelijk te vroeg de Ameri
kaanse regering reeds concrete nieuwe
plannen inzake Duitsland toe te schrijven,
maar men krijgt inderdaad de indruk,
dat Kennedy en Rusk zich niet langer wil
len beperken tot de zo langzamerhand hei
lig verklaarde, maar steriel gebleken Duit
se formules.
NEW YORK (Reuter) Naar in door
gaans betrouwbare UNO-kringen verluidt,
hebben de Russen enige Afrikaanse en
Aziatische afvaardigingen laten weten, dat
zij hun eis voor een reorganisatie van het
algemeen UNO-secretariaat zullen laten
vallen, mits de Zweed Dag Hammarskjoeld
voor de resterende twee jaar van zijn
ambtstermijn vervangen wordt door een
Afrikaanse of Aziatische neutralist. In dit
verband worden de namen genoemd van
de Tunesiër Mongo Slim, de Indiër Rajesj-
war Dayal en de Indonesiër dr. Ali Sas-
troamidjojo.
Advertentie
sportief grote zakken en galgen met
gespsluiting in het bleu en steenrood
ft is betaalbaar bij
Advertentie
maasstraat 11 - haarlêm-n. - tel. 54645
