Exposities in Amsterdam
DRUK
OP KANTOOR..?
DAN
LICHTDRUK
wu
Demonstratieve speelstijl in Gibson's
„The Miracle Worker"
Mooie vertolking van Roussel's
„Le Festin de l'Araignée"
Hermannus van Tongeren
Galerie Uittenhout
The Theatre Guild American Repertory Company
De nieuwe CAO van
NTS- en NRU-personeel
Radioluistergeld moet
te eniger tijd omhoog
WOENSDAG 22 MAART 1961
demonstraties en inlichtingen
VIII van der Grinten
lichtdruk
Blikman Sartorius
Bob Buys
Bob Buys
chemische fabriek L van der Grinten nv Venlo
N.Ph.O. onder Henri Arends in Heemstede
Sas Bunge
Dirigent Vaclav Talich
overleden
Staatssecretaris Scholten
De nieuwe omroepwet
De radio geeft donderdag
T elevisieprogramma
DE GALERIE „D'EENDT" is vergroot
door het voor exposities bruikbaar maken
van de kelder. Het is een aantrekkelijke,
zij het uiteraard kleine, ruimte en van de
tot 25 maart in de galerie te bezichtigen
tentoonstelling werd hier het beste deel ge
plaatst. Het gaat om het werk van de
schilder-beeldhouwer Engelchor. Engelchor
begon als schilder. Ik moch hem eens be
zoeken naar aanleiding van het voltooien
van een groot en moeilijk werkstuk: Si
mon Bolivar, trekkende over de Andes
Toen, nu al weer jaren geleden bleek mij
de grote ernst van Engelchors inzet
voor zijn werk. Op dat moment was hij
al aan het veranderen en op zoek naar
een grotere vrijheid, daar het akademi
sche jasje, dat hij met het vervaardigen
van genoemd schilderij nog aan had, hem
te nauw was geworden. De nieuwe schil
derijen kon ik begrijpen en billijken als
een zoeken naar andere wegen. Ik geloof
echter dat Engelchors weg toch voorna
melijk in de plastiek ligt. Want zijn af
schuwelijke abstracte en anilinekleurige
aquarellen zijn nauwelijks te plaatsen
naast zijn zo érnstig aangepakte ijzerplas
tieken, die ook zoveel zin tot ambachtelijk
heid vertonen. In de etalage prijkt het wel
licht meest indrukwekkende resultaat van
Engelchors arbeid: een steigerend paard
GALERIE ESPACE maakte een exposi
tie van werk van Diederen, Lucebert, Ta-
jiri en Wagemaker. Gezien ervaringen met
het werk van deze lieden en Espace ver
wonderde mij de aankondiging. De ten
toonstelling blijkt echter totaal in het ka
der van Espace te passen. Diederen's werk
lijkt abstracter te noemen, dan wij van
hem gewend zijn. Maar dat komt omdat
wij meer zijn schilderijen in olieverf ge
wend zijn dan zijn toch directer gedane
tekeningen en gouaches, die blijkbaar voor
Diederen een vrijere vorm van uiten bete
kenen. Tegen het verslag moeten doen van
Wagemakers werk zag ik op. Ik voel niet
zo voor diens schilderijen, waarin de ma
terie in het algemeen, en stukjes touw en
hout in het bijzonder zo'n rol spelen. Ik
blijf het moeilijk vinden in geknutsel een
werk van de geest te zien. Maar Espace
exposeert van Wagemaker gouaches, waar
in enig volkomen aanvaardbaar plakwerk
(om in plaats van collages dit eenvoudi
ger woord te gebruiken). En hiermee
blijkt Wagemaker me helemaal niet te
prikkelen en geeft hij mij geloof in zijn
gevoel voor schoonheid, al kan ik nog
moeilijk spreken van bewogenheid. Dit
dan vooral ook door een vergelijk met het
werk van Lucebert, die, welke voorkeuren
men ook moge bezitten, ons altijd bij de
kraag pakt en ook een fellere persoonlijk
heid blijkt dat een Diederen. Tajiri is gaan
werken met grotere stukken schroot. Groot
dan in vergelijk met zijn voorheen uit
kleinere materiaaldelen samengestelde
plastieken, waarin hij, naar ik meen, toch
meer de eigen hand vertoonde. De her
innering aan vorig werk blijkt in ieder
geval voor mij zo sterk, dat ik in Tajiri's
nieuwe werk nog niet zoveel zie als ik
Advertentie
MEN KIJKT WEL even verbaasd als
men na een uitnodiging voor Hermannus
van Tongeren's expositie op de Galerie
Uittenhout afgaat en daar in de etalage
een vertrouwd, maar toch sterk van de
reproduktie op de uitnodigingskaart ver
schillend schilderij ontmoet. Dat schilde
rij is er een uit Van Tongerens reeks
„Sferen en vormen in de ruimte", waar
van enkele mij reeds boeiden op een ex
positie van leden van Kunst Zij Ons Doel.
De reproduktie is naar een tekening, zoals
Van Tongeren er vele direct naar de na
tuur maakte in onze naaste omgeving en
op zijn reizen. Het zijn heel gewone teke
ningetjes uit een klein schetsboek, zo'n
schetsboek dat iedere schilder bij zich zou
moeten hebben ter registratie van zijn vele
visuele ervaringen. Die tekeningen preten
deren niet in de eerste plaats kunst te
zijn. Dat is trouwens ook lang niet het
geval met alles uit Van Tongerens grote
collectie. Maar we vinden er enige su
blieme schetsen in. Ik denk aan een van
een autobus klaar voor het vertrek, wach
tend op een groepje mensen, aan een
dorpsgezicht uit het Limburgse Rijckholt,
aan een gezicht op het Franse plaatsje
Soissons, aan een gekleurde tekening van
Malakoff in de Parijse banlieu, aan een
duinlandschap bij Vogelenzang en nog wel
andere aandachtig geschetste zaken.
VAN TONGEREN wil echter ook meer
dan alleen maar vertellen van het uiter
lijk der dingen. Het landschap kan een
projectie worden van zijn voelen en zo
werd het dat, wat wij ontmoeten in de
reeks „Sferen en vormen in de ruimte,"
een wat gewichtige, maar toch wel zuive
re benaming. Van Tongeren wilde echter
nog meer dan dat en beoogt wat we wel
kunnen noemen een innerlijk landschap.
Hij bereidt zich daartoe voor met colla
ges, plaksels uit papier van verschillende
kleur en meestal bedrukt. Dan doet hij
even denken aan Kurt Schwitters, van wie
men in de collectie Thompson zoveel kan
ontmoeten. Maar Van Tongeren bedoelt
toch iets anders. Zoals gezegd, kan men
zijn collages als voorbereiding zien. Het
papier is niet alleen goedkoper dan de
verf, maar doet hem gemakkelijker ex
perimenteren. Het resultaat van zijn voor
bereidingen vindt men in enige schilderij
tjes in olieverf, waarin dan nog enig
bedrukt papier kan voorkomen. Die olie
verfschilderijtjes kwamen mij veel sterker
voor dan de collages) die toch in de eerste
plaats voor Van Tongeren zelf bedoeld zijn
geweest.
VAN TONGEREN is nog jong te noe
men en men verwachte niet een eenheid
in zijn wijze van uitdrukken. Wanneer hij
iets gevonden heeft buit hij het uit tot hij
zich niet meer geïnspireerd voelt. Dan
komt er iets anders. Moeilijk is te voor
spellen in welke richting het verder zal
gaan. Zeker lijkt mij dat Van Tongerens
werk altijd zal getuigen van een grote ge
voeligheid en, wanneer hij dat schetsen
buiten volhoudt, van een rijkdom aan mo
tieven. Zijn voorlopig kleine formaten
neemt hij om een grotere concentratie mo
gelijk te houden. Mij maakte hij be
nieuwd naar het vervolg.
Deze sympathieke expositie is tot 10
april te bezichtigen.
aan het oude mocht ondervinden. Waar
mee dan niet gezegd wil zijn dat het thans
vertoonde van mindere kwaliteit is. Want
ook nu hield me Tajiri's werk een tijd
in de ban. Tot 15 april deze tentoonstel
ling.
KUNSTHANDEL SANTEE LANDWEER
exposeert tot 30 maart werk van Max Rae-
decker. Raedeckers abstracte, maar naar
zeggen toch op visuele ervaringen steu
nende schilderijen getuigen van ernstig
zoeken, maar voor een expositie zijn zij
mij te weinig variërend. Gaarne erken ik
hierbij dat men tegenwoordig teveel krijgt
voorgeschoteld en men de smaak voor
nuanceringen soms verliest voor een mo
ment. Toch maakt deze tentoonstelling op
mij een betere indruk dan die van de in
1888 geboren Josef Albers, tot 10 april
in het Stedelijk Museum te zien. Albers
was professor aan het Bauhaus, bij het
Stedelijk Museum altijd een aanbeveling.
Hij is dat thans aan de Yale University
te New Haven en dat klinkt ook gewichtig.
Er hangt op deze expositie een zelfpor
tretje dat mij al onthullend voorkomt: het
getuigt van gevoel van maniertjes en is
daarmee erg onbelangrijk. Natuurlijk
werkt Albers nu abstract. Hij maakt va
rianten. Als een bepaalde compositie door
de kleur U niet mocht liggen dan kan U
eenzelfde compositie in een andere kleur
kiezen. Professor Albers heeft verder de
pech te exposeren naast de belangrijkere
Hans Richter, wiens naam al klank ver
kreeg door de Dadaïstische beweging.
Richter is ook als filmer bekend en ik
kan niet beter doen dan enige uitspraken
van hem te citeren. Op zijn expositie leest
men ergens: „De film is een consequentie
van stromingen in de schilderkunst, die
in de beeldende kunst zelf niet geheel
konden worden gerealiseerd". En verder:
„Sommige problemen en gevoelens beho
ren uitsluitend tot de schilderkunst, andere
uitsluitend tot de film er zijn et echte»
ook, waarin film en schilderkunst elkaar
raken of zelfs elkaar doordringen." Op dat
laatSte punt reikten Richters onderzoekin
gen verder en daaruit resulteerden rol-
schilderingen. Wat betreft schilderkunst
kwamen verschillende rolschilderingen mij
nogal mager voor en ik was meer ge
boeid door enige zaken, die ik liever bre
de, decoratieve panelen zou willen noemen.
De mens ontkomt er blijkbaar niet aan
toch ook eens iets moois te willen maken.
Gelijk bij zovele avant-gardisten is Rich
ters' beginwerk niet zo'overtuigend. Hoe
anders was dat overigens bij de eerder
in dit schrijven genoemde Lucebert.
RICHTERS' EXPOSITIE moet gezien
worden in verband met de expositie „Be
wogen beweging". Wat mij betreft had
men kunnen volstaan met het enkele woord
„beweging", want bewogen was ik bepaald
niet in dit Lunapark, dat het 65-jarig be
staan helpt vieren. Toch zijn hier interes
sante dingen te ontmoeten. Het heeft de
mens altijd geïntigreerd de suggestie van
beweging in een stilstaand ding te geven
e9 'le^. z^n c'e P°gingen in die richting,
die mij kunnen boeien. De machinerieën
bleken vooral ook kinderen nogal te amu
seren.
Advertentie
Orderbehandeling en facturering
Bij een werkelijk doelmatige organisatie
van uw orderbehandeling en
facturering zult u reproduktie
door middel van LICHTDRUK
zeker gaarne toepassen.
Kantoorlichtdruk is modern tóch
jaren beproefd.
Lichtdruk is accuraat en maakt
zeer veel coHtrolewerk overbodig;
lichtdruk is ook goedkoop
en werkt zo snel als u van een
modern reproduktie-systeem maar
kunt verwachten.
Onze uitvoerige documentatie over;
1. Postbehandeling
met behulp van lichtdruk
2. Lichtdruk ten dienste van
het intern schriftelijk verkeer
3. Orderbehandeling en
facturering met behulp van lichtdruk,
zenden wij u gaarne op aanvraag.
THE THEATRE GUILD American Repertory Company heeft dinsdagavond
in Den Haag de tweede van een helaas korte reeks van drie voorstellingen in
ons land gegeven. Er waren vele acteurs en actrices bij de belangstellenden, die
de Koninklijke Schouwburg vulden. Voor de speelbeurt in deze standplaats was
„The Miracle Worker" van William Gibson gekozen, welk stuk nog maar enkele
weken geleden als „De Wonderdoenster" zijn Nederlandse première beleefde
(met zeker niet minder succes). Regisseur Robert de Vries en zijn medewerkers
woonden eveneens deze gewaardeerde gastvertoning bij. De bloemenhulde na
afloop werd nu eens niet door functionarissen in uniform overhandigd, maar
gracieus voor het voetlicht gebracht door Marja Lieuwen, die bij „Theater" de
stomme hoofdrol speelt. Een hoffelijk gebaar.
NATUURLIJK DRINGT zich onder de
ze omstandigheden de vraag naar een ver
gelijking op. Geheel anders en tenslotte
toch eender, zou het antwoord moeten lui-
EEN JEUGDWERK VAN SCHUBERT, beminnelijk maar van licht kaliber was
het eerste nummer van het programma dat het Noordhollands Philharmonisch Orkest
in het Minerva Theater te Heemstede ten gehore bracht. Jofele melodietjes van de
houtblazers worden door de strijkers beantwoord met prentbriefkaartenlyriek van
de eenvoudigste soort. Het geheel is vervuld van een Oostenrijkse „Gemütlichkeit"
zonder de wrijving met een verkapte levensonlust die aan de latere werken van
Schubert een wrang accent geeft. Geen meesterwerk, deze derde Symfonie, op acht
tienjarige leeftijd geschreven, maar als openingsstuk van een concert toch aardig
genoeg. De uitvoering liet alle genoemde aspecten recht wedervaren, al werden de
lyrische honingdruppels van de violen wat korrelig door de inwerking van de
akoestiek.
VEEL BETER kwam „Le Festin de
l'Araignée" (Het Feest van de Spin) over
naar de zaal, Roussel's balletmuziek die
bepaald wèl een meesterwerk is, omdat de
componist door middel van een even rijk
als subtiel harmonisch en instrumentaal
koloriet bewijst waarin ook een klein in
sect groot kan zijn. Het werk is onlangs
in de Haarlemse abonnementsserie uitge
voerd, maar bleek door het orkest nu nog
veel beter beheerst te worden. De fijne
draadjes van het orkestrale spinneweb,
door Roussel met geniale hand geweven,
vibreerden op de adem van een bezielde
vertolking. Deze muziek ligt dirigent Hen
ri Arends kennelijk na aan het hart, en
dit enthousiasme vond weerklank in de toe
wijding die het orkest aan de dag legde.
De dirigent betrok terecht eerste fluitist
Pieter Odé in het succes, om zijn gevoe
lig geblazen introductie en epiloog. A pro
pos, de inzet van deze epiloog na de voor
afgaande „Begrafenis van de Eendags
vlieg" is een van die zeldzame momenten
waarop de muziek doorschijnend wordt tot
op de bodem van de inspiratie!
HET PIANOCONCERT in c van Mozart,
KV 491, was na de pauze het derde en
laatste werk van dit programma (dat
voortreffelijk was van samenstelling en
lengte). Soliste was de jonge Franse pia
niste Sylvie Mercier, leerlinge van onder
andere Wilhelm Kempff. Of men het aan
de invloed van deze leermeester, die een
bekend Beethoven- en Brahmsvertolker is,
moet toeschrijven, of aan haar eigen tem
perament hoe 't zij: haar voordracht
was van een sinnige robuustheid die Mo
zart naar mijn smaak geweld aandeed.
Bovendien was de door haar gespeelde ca
dens in het eerste deel een smakeloos en
hol intermezzo dat qua stijl bijzonder uit
Ezra Pound. Ezra Pound, de dichter
uit Idaho, die zich een reputatie heeft ver
worven door zijn steun aan het fascisme
gedurende de Tweede Wereldoorlog, werd
gisteren gehuldigd door een voormalig
communist. De hulde kwam van de Ita
liaanse dichter Salvatore Quasimodo, die
sprak op een bijeenkomst in de universi
teit van Milaan. Hij noemde Pound „een
der belangrijkste figuren in de hedendaag
se dichtkunst". Pound zat er bij en rea
geerde niet toen 500 studenten hem luid
toejuichten. Enkele studenten probeerden
een fascistengroet, maar Pound bleef stil
zitten. Toen hij later het toneel afstapte,
renden de studenten weer op hem toe, om
hem de fascistengroet te brengen. Pound
keek even rond en bracht toen ook de
fascistengroet.
de toon viel. En in 't algemeen waren de
accenten te ruw, en werden de expressie
ve nuances veel te geprononceerd weer
gegeven. Men behoeft Mozart waarlijk
niet als een poppetje van bruidsuiker te
behandelen, maar hem de ogen uit te
krabben gaat ook te ver. De orkestbege
leiding was, vooral wat betreft de hout
blazers die zowel in het tweede als in het
derde deel belangrijke trekjes hebben, niet
voor honderd percent te loven.
VERBETERING
Onder de foto met het opschrift „Serge
Lifar bij Nederlands Ballet" in de krant
van gisteren stonden enkele verkeerde na
men. De hoofdrollen in dit ballet worden
door de Franse ballerina van Australische
herkomst Joan Cadzow en de Amerikaan
se Nederlander Job Sanders vervuld. Ser
ge Lifar had zijn in Frankrijk bijzonder
gewaardeerde ballet „Mirages" op muziek
van Henri Sauget hier al veel eerder wil
len instuderen, doch het wachten was op
een voldoende geschikte danser, welke
men thans in Job Sanders gevonden meent
te hebben. Op de gereproduceerde foto zag
men dus niet Marianne Hilarides en John
Cadron, maar Joan Cadzow en Job San
ders.
den. Er is een opmerkelijk groot verschil
in benadering. In deze Amerikaanse op'
voering is alles luider en nadrukkelijker
(maar mede daardoor ook duidelijker)
dan bij ons. Regisseur Porter van Zandt
heeft de zorgvuldig gedoseerde en vakkun
dig geplaatste effecten scherper doen uit
komen, echter zonder de sensatie buiten
de sfeer van het emotioneel gemotiveerde
te trekken en zonder een vervalsend licht
op de gecomprimeerde reconstructie van
authentieke gebeurtenissen te werpen. De
speelstijl is demonstratiever dan wij ge
wend zijn. Gelet op de overeenstemming
qua romantische verplaatsing in het Ame
rikaanse verleden, zowel naar geest als
materie, is het misschien niet eens zo ver
wonderlijk dat men door de manier van
enscèneren, in het bijzonder door de plas
tische groeperingen, aan voorstellingen
van een ander reisgezelschap, het Ameri
can Ballet Theatre, werd herinnerd (aan
„Fall River Legend" van Agnes de Mille
het meest).
WEL ECHTER WORDT naar mijn me
ning het sentimentele nodeloos overdre
ven zij het volgens voorschriften van de
auteur die gelukkig in de Nederlandse
realisatie niet werden nagevolgd. Daarbij
denk ik in het bijzonder aan de inspireren
de stemmen, die Annie Sullivan in de titel
rol via de geluidsband van gene zijde uit
het verleden opvangt. Het evenwicht werd
hersteld door een scheutiger dosering van
kernachtige humor. In tegenstelling tot
Mia Goossen, die van de titelheldin met
voorbeeldig gedisciplineerde concentratie
van strijdbare krachten een soort tweede
Florence Nightingale maakte, deed de
thans optredende Barbara Barrie veeleer
denken aan een nieuwe Jeanne d'Arc
door haar heilig geloof bij de vervulling
van een onmogelijk lijkende taak, vecht-
Barbara Barrie als Annie Sullivan en
de negenjarige Rona Gale als het kind
Helen Keller in „The Miracle Worker"
van William Gibson. Rona Gale is geen
nieuweling op het toneel. Zij maakte
haar debuut op zesjarige leeftijd in de
Kern-Hammerstein produktie „Show
Boat". Daarna volgde de musical
Carrouselen „Finians" Rainbow".
Voor de rol van Helen Keiler, het
doofstomme meisje, heeft Rona het
doofstommen-alfabet moeten leren.
Rona, die uit een artiesten-familie
stamt, werd voor de rol gekozen uit
tientallen sollicitanten. Haar vriendin
netje Patty Ann Williams, met wie zij
optrad in „Finian's Rainbow", verge
zelt haar op de Europese tournee.
lustig bezielend onder een boerse onver
schilligheid en vertederend ondanks de
ruwe aanpak (sparend zichzelf het aller
minst).
DE GEHELE MANIER van doen ves
tigde geleidelijk sterker en sterker de
voor ontroering ontvankelijk gemaakte
aandacht op een fantastisch feit, een dra
matische gebeurtenis. De uitwerking daar
van kon niet missen, zoals dat heet. Van
een artistieke ervaring in deze kroniek
van een wonderbaarlijke genezing kan
men eigenlijk alleen spreken bij wijze van
associatie. Dat men er innerlijk door be
wogen werd, was mede te danken aan het
biologiserende toedoen van de zeer jeugdi
ge Rona Gale als Helen Keller in haar
dierlijke isolement. Onvergeterlijk zal
voor mij blijven haar verwilderd zoeken
naar aanraking, de ontstellend groteske
lompheid met daardoorheen de sprakeloze
behoefte aan tederheid. De worsteling om
begrip, het gevecht met de weerbarstig
heid, de geleiding van het instinct dit
alles, of hoe men het verder omschrijven
wil, versterkt de gelijkenis met een artis
tieke ervaring.
DE FIGURATIE was in deze Ameri
kaanse aanpak meeromvattend en vooral
authentieker dan bij de Nederlandse mon
tering, waarvan de intimiteit toch een
nauwer erbij-betrokken-zijn veroorzaakte
Hoe goed de bezetting qua vakkundigheid
verder ook was, zo'n prachtige typering
als hier van de schaapachtige bemoede
rende tante door Hetty Beck werd ge
leverd was er toch niet bij. Voorts liet de
enscènering sterker uitkomen, dat „The
Miracle Worker" in eerste opzet een tele
visiespel is geweest. De toeschouwers ga
ven herhaaldelijk door luide reacties te
kennen deze krachtige aanpak van een
treffende reportage bijzonder te waar
deren.
De voorstelling werd bijgewoond door
de Koningin.
David Koning
De NRU en de NTS zijn dinsdag onder
handelingen begonnen over de door de
door de drie samenwerkende vakorganisa
ties ingediende voorstellen. De besprekin-
en werden in een openhartige sfeer ge
voerd. Overeengekomen werd dat nog de
ze week de geschilpunten, welke tot nu toe
de afsluiting van de nieuwe CAO (thans
mede geldende voor de NTS) in de weg
stonden, ter arbitrage van de Stichting
aan de Arbeid zullen worden voorgelegd.
Met ernst zal worden gestreefd naar de
invoering van de volledige vijfdaagse
werkweek, beginnende in april voor die
personeelsgroeperingen waarvoor dit or
ganisatorisch terstond mogelijk is. In de
komende maanden zal dit beleid worden
voortgezet met de bedoeling dat in sep
tember aanstaande ieder personeelslid vijf
dagen per week werkt. Een en ander zal
in nauw overleg met de vakorganisaties
geschieden. Ten aanzien van het werken
tijdens de weekeinden zal het uitgangspunt
blijven dat minstens één maal per drie we
ken een vrij weekeinde wordt genoten.
Bij de werkgevers bestaat bereidheid
om compensatie te bieden voor een voor
lopig nog onontkoombare zware belasting
op de weekeinden, welke met name bij de
N.T.S. optreedt. Voorstellen, een compen
satieregeling betreffende, worden nog be
studeerd. Er werd een datum vastgesteld
waarop, na zorgvuldige bestudering van
de voorstellen tot wijziging van de salaris
structuur, het overleg over dit onderdeel
der arbeidsvoorwaarden wordt voortgezet.
Daarbij richten de partijen zich op het
bereiken van principiële overeenstemming
voor 1 mei aanstaande. Voorts zal nog na
der overleg plaatsvinden over de regeling
der arbeidstijden bij de N.T.S.
De internationaal bekende dirigent en
musicus Vaclav Talich, is op 78-jarige
leeftijd in Beroun nabij Praag overleden,
aldus meldt het Tsjechoslowaakse persbu
reau Ceteka.
Een wijziging van de financiële regeling
voor de Wereldomroep zal op zichzelf geen
uitkomst bieden uit de financiële moeilijk
heden, waarmee de omroepen te kampen
hebben. Aan een verhoging van het luis
tergeld zal te eniger tijd niet zijn te ont
komen. Dit heeft staatssecretaris Scholten
meegedeeld tjjdens het mondeling over
leg, dat de vaste commissie voor Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen uit de
Tweede Kamer, met de regering heeft ge
pleegd over verschillende punten die bij
de openbare behandeling van de begroting
van O. K. en W. de commissie niet had
den bevredigd. Het verslag van dit mon
deling overleg is aan de Kamer toegezon
den.
Over de onafwendbare verhoging van
het luistergeld merkte de staatssecretaris
verder op, dat het luistergeld sinds 1942
12 per jaar bedraagt. De sindsdien aan
merkelijk gestegen uitgaven konden aan
vankelijk worden opgevangen doordat het
aantal radiotoestellen in gelijke mate
bleef stijgen. Dit stadium is thans echter
voorbij. Weliswaar stijgt het aantal ver
kochte radiotoestellen nog steeds, doch
niet meer in die mate als voorheen. Het
betreft hier voornamelijk de vervanging
van oude toestellen en de aanschaf van
toestellen door nieuwe gezinnen. Afgezien
van de toeneming van het aantal autora
dio's lijkt de radioluisterdichtheid in Ne
derland thans niet meer noemenswaard toe
te nemen en is het verzadigingspunt be
reikt. De uitgaven voor de omroepvereni
gingen blijven echter stijgen, onder ande
re doordat de kwaliteitseisen steeds hoger
worden.
De vaste Kamercommissie meent dat
staatssecretaris Scholten de nieuwe koers
die de richting met het ontwerp-omroep-
wet wil varen, beter schriftelijk had kun
nen aankondigen dan, zoals hij heeft ge
daan, bij de behandeling van de begroting
in de Kamer. De bekendmaking van de
staatssecretaris kwam nu zo onverwachts,
dat de Kamer er bij de replieken niet op
kon reageren.
De commissie zegt dit in het verslag, dat
zij de Kamer heeft gezonden over het
mondeling overleg dat zij met de bewinds
lieden van O.. K. en W. heeft gepleegd op
verschillende punten, waarop de regering
haar bij de openbare behandeling niet had
bevredigd.
Wat betreft de nieuwe commissie, die
het ontwerp-omroepwet zal bestuderen,
werd betreurd, aldus het verslag, dat de
regering door de instelling van deze com
missie haar directe verantwoordelijkheid
voor het nemen van beleidsbeslissingen
inzake het radio- en televisiebestel had
ontweken. De staatssecretaris zei geens
zins de bedoeling te hebben gehad, de
Kamer te overrompelen. Het zou zijns
inziens integendeel onjuist zijn geweest
als hij anders had gehandeld.
De radioraad had zich unaniem met het
voornemen der regering tot instelling van
de commissie akkoord verklaard. De taak
van de nieuwe commissie zou zijn, de
regering te assisteren bij de voorbereiding
van een aantal wijzigingen, welke de
aanhangige wettelijke regeling van het
omroepwezen behoeft. Dat daartegen ern
stige bezwaren zouden rijzen, vermocht de
bewindsman niet in te zien. De bewinds
man sprak de hoop uit, dat de commissie
omroepwet binnen één jaar na haar fn-
stallatie haar arbeid zou hebben voltooid
en dat dan de toestand'koming van een
definitieve wettelijke regeling van de
radio en televisie in Nederland wellicht
uiteindelijk spoediger tot stand gekomen
zou blijken te zijn dan anders het geval
ware geweest. Verre van de verantwoor
delijkheid te hebben ontlopen, had de
regering op deze wijze juist verantwoorde
lijkheid op zich genomen. Het lag niet in
het voornemen van de bewindsman, de
nota over de reclame-televisie aan de
nieuwe commissie- radio- en televisie
wetgeving voor te leggen. De opdracht
aan de commissie had de staatssecretaris
nog niet gereed.
De kenschets van de studie-commissie
als pacificatiecommissie was bij wijze van
aanduiding geschied. Vanuit de commissie
werd de staatssecretaris te optimistisch
genoemd in diens mening, dat de commis
sie-radio- en televisiewetgeving haar ar
beid in een jaar zou kunnen voltooien. Het
betreft hier dus duidelijk een zeer ge
voelige en ingewikkelde materie, waaraan
dan nu nog de televisie zou worden toe
gevoegd. De hier aan het woord zijnde
leden der commissie waarschuwden er
tegen. deze problematiek te onderschatten.
HILVERSUM I. 402 m. 7.00 AVRO. 7.50 VPRO.
8.00 AVRO. 10.30 VARA. 11.30 AVRO
13.30 VARA. 14.30-24.00 AVRO.
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.20 Gram.
VPRO: 7.50 Dagopening. AVRO: 8.00 Nieuws. 8.15
Gram. 9.00 Gymn. voor de vrouw. 9.10 De groen
teman. 9.15 Gram. 9.35 Waterst. 9.40 Morgenwij
ding. 10.00 Gram. VARA: Rep. opening congres
van de Partij van de Arbeid. AVRO: 11.30 Gram.
12.00 Lichte muz. 12.30 Land- en tuinbouwmeded.
12.33 Lichte muz. 13.00 Nieuws, meded. en beurs-
ber. VARA: Rep. congres van de Partij van de
Arbeid. AVRO: 14.30 Voor de vrouw. 15.05 Zang
recital. 15.35 Voordr. 16.00 Metropole-orkest. 16.30
Gram. 17.00 Voor de jeugd. 17.30 Jazzmuz. 18.00
Nieuws. 18.15 Voor de jeugd. 18.30 Dansmuz. 18.45
Sportpraatje. 18.55 Gesproken brief. 19.00 Voor de
kleuters. 19.05 Gevar. progr. 20.00 Nieuws. 20.05
Gram. 21.35 Fortunata schrijft een brief, hoorsp.
22.10 Jazzmuz. 22.30 Nieuws, beursber. van New
York en meded. 22.45 Journ. 23.00 Sportact. 23.10
Discotaria. 23.55—24.è00 Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m. 7.00 KRO. 10.00 NCRV.
11.00 KRO. 14.00 24.00 NCRV.
KRO: 7.00 Nieuws. 7.15 Gram. 7.30 Voor de jeugd.
40 Gram. 7.45 Morgengebed en overweging. 8.00
Nieuws. 8.18 Gram. 8.50 Voor de huisvrouw. 9.40
Schoolradio. NCRV: 10.00 Gram. 10.15 Morgen
dienst. 10.45 Gram. KRO: 11.00 Voor de zieken.
11.40 Gewijde muz. 12.00 Middagklok - noodklok.
12.04 Gram. 12.25 Voor de boeren. 12.35 Land- en
tuinb.meded. 12.38 Gram. 12.50 Act. 13.00 Nieuws.
13.15 Zonnewijzer. 13.20 Pianospel. 13.40 Lichte
muz. NCRV: 14.00 Amus.muz. 14.25 Radio-phllh.-
ork. en soliste. 15.20 Gram. 15.30 Gewijde muz.
16.00 Bijbeloverdenking. 16.20 Gram. 16.50 Gram.
17.00 Voor de jeugd. 17.30 Gram. 17.40 Beursber.
17.45 Amus.ork. 18.15 Sportrubriek. 18.30 Lichte
muz. 18.50 Sociaal perspectief, lezing. 19.00 Nws.
en weerber. 19.10 Op de man af, praatje. 19.15
Geestelijke liederen. 19.30 Radiokrant. 19.50 Pol.
lezing. 20.00 Gevar. progr. 21.30 Gram. 21.50 Pe
riodiekenparade. 22.00 Orgelconcert. 22.30 Nieuws.
22.40 Avondoverdenking. 22.55 Boekbespr. 23.00
Platennieuws. 23.30 Nobelprijswinnaars in verte
ling, lezing (II). 23.55 - 24.00 Nieuws.
BRUSSEL. 324 m.
12.00 Nieuws. 12.02 Amus.ork. 12.30 WeerDer.
12.35 Gram. 12.50 Koersen. 13.00 Nieuws. 13.15 Ka-
mermuz. 14.00 Kinderkoren. 15.50 Kamermuz. 16.00
Koersen. 16.06 Franse les. 16.21 Gevar. progr. 17.00
Nieuws. 17.15 Voor de kinderen. 18.20 -
„Tm„ VOOR WOENSDAG
NTS: Int. Jeugd journ. KRO: 17.10—17.40 Voor
o/fir»e» ^-^S: 20.00 Journaal en weeroverzicht
20.10 Reportage van de interland-voetbalwedstrijd
Nederland—België in Rotterdam. 22.00 Nieuws en
vervolgens Ramblersshow.
VOOR DONDERDAG
NTS: 20.00 Journ. KRO: 20.20 Kunstoverz. 20.50
Dienst op Golgotha, TV-spel.
