■*X.
■2 „de
tÈt S V V
ig
1'M .'.l i
AA' A "i
rt\v ip.«
nl l"v
Afstand tussen
Aarde en Maan
weer verkleind
■- -.•■ v:; V-:; v;,,;
VI
A a \NKI w
■■ÜM
m
p *Na
iyv -y--
- - mm k W
'r' V
.ilÖI Bi"
nz-momt
Doorbraak
Wedloop
WOENSDAG 12 APRIL 1961
it S "s ,/•- -
i i ,i' 3 >11- *;V -M
a i.t w-*y<> :;s
y^-w .7 *A *S
A 1,^
-■*■■- i - •- e' •-* a
*1.1 - t ^"v? -i '1
■V
V."
1M' f.
V '-m
.Ai :i/
w H* -
«*%T UV
O 1 ma
f v
X
AHTSHHA
MSKT?ORRI«£
a i.
De historische stap is genomen, de stap die het begin inluidt van een in alle opzichten
nieuw tijdperk, van een totale verandering van ons wereldbeeld bovendien, de stap -
hoe gering ook nog - in een gebied, dat nauwelijks als zodanig is te omschrijven en
waar al onze overgeleverde tradities en waarden, gelijk de mens zelf, een moment
van „gewichtloosheid" zullen doormaken. Nieuwe tijdperken zijn overigens zolang
als de mens zijn geschiedenis te boek stelt al vele malen aangebroken, zij het dat dit
in de meeste, zo niet alle gevallen achteraf kon worden geconstateerd. Het was de
mensheid zelf, vertegenwoordigd in zijn historie-beschrijvers, die aan de hand van
beschikbaar gekomen en op zijn juistheid en waarde onderzocht feitenmateriaal
vaststelde of, en zo ja wanneer en waar een nieuw tijdperk zijn intrede had gedaan.
In werkelijheid was er echter dikwijls eerder sprake van een langzame, evolutio
naire ontwikkeling, waarbij het ene tijdsgewricht haast onmerkbaar en ten hoogste
gestoord door een enkele plaatselijke schok in het andere overging. Met het vandaag
bekend geworden sensationele nieuws over de eerste mens, die in een stalen omhulsel
buiten de drampkring in de eeuwige ruimte om onze oude planeet heeft gecirkeld,
liggen de dingen evenwel totaal anders. Want ook al moeten wij de nietigheid van
deze onderneming ten opzichte van de zich daar uitstrekkende eindeloosheid erken
nen en ook al zullen sommigen er aan willen blijven twijfelen, of de verschillende
voorbereide projecten, zoals reizen naar de maan en de andere planeten, ooit werke
lijkheid kunnen worden, toch zal een groot deel van de betrokken deskundigen nü,
aan de start van de bemande ruimtevaart - en dus niet achteraf - onderstrepen, dat
vandaag plotseling, in het ene moment van de lancering, voor de gehele aardbol een
nieuwe tijdperk is aangebroken. De geleidelijke en jaren vergende wetenschappelijke
ontwikkeling, die aan dit afschieten van de eerste mens in de ruimte is voorafge
gaan, doet hier niets aan af. Immers, daarbij ging het toch altijd om aan de aarde en
aan de tot de aarde behorende dampkring gebonden activiteiten. Zelfs de afgeschoten
kunstmanen, hoe revolutionair ook, veranderden niets aan het feit, dat de mens zelf
zich tot zijn eigen planeet en diens onmiddellijke omgeving moest beperken.
Laika-hondjes
Im wl
- -s
■-«y: - jr x fc - -• -
i a a - ,..m
ir» i'' - j a i'
1 4 i -Vv A v.,' w. - s>" 'A' -V -ITO? 1 9' 'N# A.
n,-.. v?
r'.f
s
i
•1'. '^'1 -1' -r. :,A - 1 11
Alll> 1' vi V-.'V -Nt >1.-.-1.' Y-
j#'i> i'V" - »1 - 1
- W ir- W ■■-
-V. ?.P" A V 'A iv
';:i "ill.
- -1 - .1 - - 1 v i
jt-J, .r.
1 •.- t
"i '"••«'l'i 1 ,'V'v'-*•
1<1 l 1 - -1'
'-■ f A?
1-1
1' .Jf.-Ï
-
11 I-'"-.'. A V
;'/M> h -.r -MtSti
.1 i'
1 Ill- .I'" A>""
-j - H - v "s. -
Alïï-A i..' 7
1 I '1'
Ipj$ 1-^"'
IN DE VROEGE OCHTEND van
heden heeft de Sovjet-Unie met behulp
van een door een raket voortgestuwde
kunstmaan een man in de ruimte ge
bracht. Enige uren later is deze eerste
mens, die zich buiten de aarde en de
deze omringende dampkring waagde,
behouden op Russisch grondgebied
teruggekeerd. Hiermee is een einde ge
komen aan de enorme spanning, waarin
vooral de Moskovieten de laatste dagen
leefden en waaruit een stroom van ge
ruchten werd geboren. Hiermee is
tevens de eerste stap gezet op de weg,
welke naar een technische en weten
schappelijke ontwikkeling zal leiden,
waarvan de richting en de resultaten
zich nog maar bij benadering laten be
palen.
Na alle gissingen van de laatste maan
den over de Russische dan wel Ameri
kaanse vorderingen op het gebied van
de ruimtevaart is vandaag met de stout
moedige reis van de 27-jarige majoor
van de Russische luchtmacht Joeri Ga
garin, getrouwd en vader van een doch
ter, het definitieve antwoord gegeven:
de Sovjet-Unie heeft na haar indruk
wekkende reeks successen, buiten het
lichaam van Moeder Aarde behaald, nu
ook de primeur van de bemande ruimte
vaart op haar naam gebracht.
";ii x i
v.i'7' W
1 x
1 v.-> i-L.'- 'f" -i-
Op het bovenste deel van de plaat de
Russische kunstmaan zoals het exte
rieur er uit zou zien, op het onderste
deel van de afbeelding het interieur. De
Nederlandse vertaling van de Russische
tekst is van links boven naar links
onder: Radiozender - elektronisch ap
paraat - antenne - meetapparaat -
batterijen - eindpunt van de raket.
MOGEN WIJ, zoals gezegd, de paar
honderd mijl, die de Russische cosmo-
nout thans van het aardoppervlak is ver
wijderd dus niet overschatten, de idee
van bezoeken aan de maan, Venus of
Mars in de eerstkomende decennia is
nu toch reëler komen te staan.
Het zal dan uiteindelijk de verwezen
lijking van een dergelijke onderneming
zijn, die moet bevestigen of de vandaag
in allerlei talen en toonaarden gedane
aankondiging van een nieuw tijdperk
gerechtvaardigd was. Voor de pessi
misten of voorzichtigen dus toch achter
af Maar op het aanwijsbare begin
van die periode zullen, als het zover is,
toch ook zij niet kunnen afdingen.
Hoe begrijpelijk en in zeker opzicht
nuttig de vrees van sommige weten
schapsmensen voor een te sensationele
benadering en te populaire voorstelling
van de ruimtevaart ook is, wij geloven
toch niet ons boekje te buiten te gaan
wanneer wij de vandaag geslaagde Rus
sische onderneming om een mens in
een baan om de aarde te brengen een
meer dan opzienbarende en unieke pres
tatie in de geschiedenis der mensheid
noemen. Zoals al sedert vele maanden
werd voorzien, is het de Sovjet-Unie
gelukt als eerste de ban, die de mens
totnutoe aan zijn planeet gebonden
hield, te doorbreken.
Ook nu, evenals bij de lancering van
Spoetnik I, heeft Moskou weer een
enorme prestigewinst weten te boeken
en de vooruitgang van zijn technisch en
wetenschappelijk kunnen bewezen.
Anders dan na 5 oktober 1957 echter,
toen de eerste Russische satelliet de
ruimte binnendrong, kan men de Ver
enigde Staten thans niet verwijten door
innerlijke verdeeldheid en een ver
keerde aanpak de eigen mogelijkheden
in de wielen te hebben gereden.
Maar dat alles neemt niet weg dat de
thans geslaagde proefneming, zowel als de
voorgaande Russische prestaties en de op
handen zijnde lanceringen getuigen zijn
van een niet te stuiten ondernemingslust
en een geweldig doorzettingsvermogen,
waarvan de vruchten indien de wed
loop tussen de beide grote mogendheden
in gezonde banen kan worden geleid
mogelijk eens de gehele mensheid ten goe
de kunnen komen. Het is verleidelijk op
deze dag de kansen op een dergelijke ont
wikkeling hoog te schatten.
Na de lancering van de eerste Spoetnik,
tevens het eerste aardse ruimtevoertuig,
welke een schok en een stimulans bete
kende voor 't wetenschappelijk onderzoek
en het politiek beleid in de westelijke we
reld, hebben de Sovjets diverse belangrij
ke successen en primeurs op hun naam
weten te zetten
Op 2 januari 1959 passeerde de Russi
sche Loenik de maan en werd een satelliet
van de zon. Evenals met de voorgaande
Spoetnik-lanceringen leverde Moskou hier
mee het bewijs over bijzonder krachtige
raketten te beschikken, die zelfs lasten van
4 a 5 ton de ruimte in wisten te dragen.
Een volgend bewijs van de mogelijkhe
den, waarover men in het centrum van
de communistische wereld weet te beschik
ken, was de tocht van een satelliet om
de maan, waaruit een foto van de nog
nimmer aanschouwde achterzijde van dit
hemellichaam resulteerde.
Laika-hondje in een capsule gelanceerd,
een proef welke overigens tot mislukking
gedoemd was.
Meer succes hadden vorig jaar augustus
Bjelka en Strjelka en begin maart „Zwart
je", die met hun behouden terugkeer op
aarde aantoonden, dat het voor een le
vend wezen van hogere orde mogelijk is
een reis door de wereldruimte te overle
ven, ondanks de gevaren van radio-actie
ve straling en botsing met meteorieten.
Als letterlijke klap op de vuurpijl kun
nen wij de recente lancering van de Ve-
nus-raket van een reeds afgevuurde kunst-
nyian beschouwen, waarmee de Sovjets
duidelijk maakten naast hun normale we
tenschappelijke vooruitgang op het gebied
van de ruimtevaart zich al de luxe van
een enkel „kunststukje" te kunnen per
mitteren.
Met deze ruimtesonde naar de eeuwig
in nevels gehulde planeet werd tevens de
eerste stap gezet op de weg naar de be
mande reizen door het zonnestelsel, waar
van de aarde deel uitmaakt.
Hoewel uit dit alles blijkt, dat de Rus
sen een voorsprong van jaren in een be
paalde sector van de ruimtevaart hebben
dit is door de Amerikaanse regering
trouwens toegegeven mag toch niet wor
den geconcludeerd, dat onze bondgenoten
aan de overzijde van de Oceaan thans met
lege handen staan.
Het is voldoende bekend, dat de bewa
peningswedloop tussen Oost en West aan
de vaart, die de laatste jaren in de ont
wikkeling van het ruimteonderzoek is ge
komen, niet vreemd is. Er zullen dan ook
deskundigen zijn, die in het jongste Sov
jet-succes slechts een nieuwe en grotere
militaire bedreiging van het Westen wil
len zien en daarom tot nog grotere spoed
bij de verwezenlijking van het eigen pro
gramma zullen aandringen.
Hoewel de gevaren van een militaire
ruimtevaart niet te onderschatten zijn, ge
loven wij toch te mogen zeggen, dat dit
argument pas op de tweede plaats mag
komen. Voorop gaat onzes inziens de we
tenschappelijke vooruitgang, waarvan aan
genomen wordt, dat zij voor het voort
bestaan van de mensheid op aarde van
groot nut kan zijn. Zelfs al zou, zoals som
mige ingewijden beweren, de bemande
ruimtevaart zelf een dood spoor blijken te
zijn, omdat de mens te zeer aan de aar
de gebonden is om daarbuiten van veel
nut te kunnen zijn, dan nog kunnen wij
ons voorstellen, dat zij enkele ontdekkin
gen en resultaten van onschatbare waarde
zal opleveren.
Het is immers van h.et allereerste men
selijke initiatief af praktisch onmogelijk
geweest om te voorspellen of iets zinloos
of van grote waarde zou blijken te zijn.
Het hameren op de zinloosheid van de
bemande ruimtevaart lijkt bovendien
enigszins op het vechten tegen windmo
lens: de ontwikkeling is nu eenmaal in
deze richting begonnen en zal door de
beide grote wereldmachten worden voort
gezet, zolang zij daarvan voordelen ver
wachten. Men kan daarbij slechts hopen,
dat de onderlinge rivaliteit en de machts
verhoudingen een steeds kleinere rol gaan
spelen en het profijt voor de gehele mens
heid meer en meer op de voorgrond zal
kunnen treden.
Het is dan ook in deze geest, dat wij
de eerste mens buiten de aarde zouden
willen begroeten.
De beide voormannen van de
ruimtevaart, de Russische professor
Sedov en zijn Amerikaanse collega
Von Braun (rechts).
Als eerste voorloper van de bemande
ruimtevaart werd het beroemd geworden
W.-rm
