GULDEN/
ALS DE IJSBREKERS KOMEN
IS DE POOLNACHT VOORBIJ
Sriipa
JANETLIM
Bibima en de Bosmannetjes
I
PANDA EN DE GROTBOKSER
Polle
J
Ons vervolgverhaal
zn
muinim
„Anti-bekeuringsradar"
voor automobilisten...
^Hoe is het ontstaand
WOENSDAG 26 APRIL 1961
11
De levensroman van een Chinees meisje
door
;fe
AFLOSSING VAN DE
WACHT IN HET
HOGE NOORDEN
mmmmm
N. V. O.
Eerlijkheid brengt vinder
geen geluk
Dit woord: VADER
VJ
20. Heer Kang neemt Polle met grote sprongen mee naar huis. Polle vindt
het een reusachtig snelle manier van vooruitkomen! Lekker gaat dat!
Nu moet ik toch echt wel eerst even mijn toet wassen, Polle zegt heer
Kang, want met een vuil gezicht kunnen we niet uitgaan. Polle pompt
hem gauw zijn schortezakje vol. Heer Kang, zegt Polle, een schoon
gezicht staat u toch beter dan een vuil, dat moet ik zeggen, ik zou het
toch maar méér doen!
k Kosrre ouizEwo
20) De bruid voelde zich
niet gelukkig maar ook niet droevig:
ze deed wat er van haar verlangd
werd. We hielpen haar bij het in
pakken vaji haar japonnen die in pa
ren bijeen gebonden werden met een
rood katoenen koordje, zulks met het
oog op haar toekomstig geluk. Op de
derde dag na het huwelijk bracht ze
ons overeenkomstig de Chinese ge
woonte, een bezoek en nog lang daar
na zag ze in de school haar tweede
thuis.
Het mag vreemd schijnen dat een
school zich op een dergelijke wijze
bezig houdt met de regeling van hu
welijken van jonge meisjes, maar dit
stamde nog uit de eerste tijd van
de school en was gebaseerd op de
Chinese traditie van de regeling van
huwelijken. Toen de eerste christen
bekeerlingen een vrouw zochten wa
ren er voor hen niet veel christen
meisjes beschikbaar en daarom wend
den ze zich tot de school, waar de
meisjes een christelijke opvoeding
hadden genoten. De Chinees mr. Hoot
Kiam, die in het huwelijk trad met
Yeo Choon Neo een van de eerste
leerlingen van de school stichtte
een van de oudste families van de
christengemeente in Singapore. De
school is met de huwelijksbemiddeling
doorgegaan tot de Japanse bezetting
en met dit doel voor ogen werd er
zoveel nadruk gelegd op de opleiding
voor huishoudelijke bezigheden die
aanvankelijk zo kenmerkend was voor
onze school.
Hoewel er, dank zij de traditionele
terughoudendheid, maar weinig 'huwe
lijksadviezen werden meegegeven,
werden de meeste van deze huwelijken
een succes omdat de beide partijen
zorgvuldig werden uitgekozen. Ze
moesten allebei christen zijn, de man
moest beloven dat hij maar één vrouw
zou houden, en daarnaast werden de
familieomstandigheden, de gezondheid
en 't karakter van de twee huwelijks
partners nagegaan. Dit leidde ertoe
dat de man vrijwel altijd een aan
vaardbaar type was en dat hij zijn
vrouw goed behandelde. De jonge
echtgenote in die dagen haakte niet
naar zelfstandigheid want ze was in
feite en dat werd ook van haar ver
wacht dat ze dat zou zijn slechts
een betrekkelijk onbelangrijk lid van
het huishouden van de man. Haar
plicht was ónder het toeziend öög van
haar schoonmoeder haar echtgenoot
van dienst fé zijn en een gezin groot
te brengen. Ze aanvaardde deze sta
tus als de meest natuurlijke zaak van
de wereld. In Singapore werd het me
rendeel der huwelijken geregeld door
de families die er bij betrokken waren
Toen ik nog in het Poh Leung Kuk
Tehuis was, heb ik twee van derge
lijke huwelijken meegemaakt die tot
stand kwamen onder de supervisie
van de overheid van het Chinese Pro
tectoraat. De mannen brachten toen
een bezoek aan het tehuis, na eerst
natuurlijk zorgvuldig inlichtingen te
hebben ingewonnen. De meisjes die op
de lijst van huwelijkskandidaten ston
den, waren tevoren van hun komst
ingelicht. Je kreeg een merkwaar
dig gevoel als je de meisjes in de slaap
zaal aan elkaar hoorde vragen: „Heb
jij er zin in om getrouwd te zijn"?
en dan spraken ze elkaar moed in
alsof het elke dag gebeuren kon. Later
moesten deze meisjes in een rij voor
bij het kantoortje lopen en dan wees
de man het meisje aan dat hij graag
wilde hebben. Ze moest tegelijk beslis
sen of ze het aanzoek zou weigeren
of aanvaarden. Meestal vonden de
betreffende meisjes het de moeite
waard om zich te laten uithuwelijken
want dan mochten ze tenminste het
tehuis uit. De man moest dan enig geld
achterlaten voor de uitzet van zijn
bruid, die we met ons allen klaar maak
ten en dan ging het meisje op een dag,
die volgens de horoscoop een geluks
dag was trouwen. Op zijn paasbest
gekleed arriveerde de bruidegom in
het tehuis en ging naar het kantoor-
tje van matron. Op dat ogenblik kwam
I het meisje te voorschijn en samen
liepen ze dan de stoep af naar de
i openstaande hekken terwijl wij hen,
I staande langs de weg die ze gingen,
toejuichten.
Bij het verstrijken van de jaren
I werden verscheidene oude gebruiken
op de school veranderd. Een jaar
I voor ik de school verliet kwam juf-
I frouw Inge, een zendelinge uit Enge-
land en zij heeft een belangrijk aan
deel geleverd in de modernisering van
de school. Met haar komst kwam er
verandering in het leven van de leer-
lingen. Ze ging vrij met ons om en
had een grote belangstelling voor ons.
Onze lange witte kousen werden af-
geschaft: we gingen basket-ball spe-
len, waar we dol op waren en waar-
bij we nette rokbroekjes mochten dra-
gen. Toen werd ook besloten dat meis-
jes die op het punt stonden de school I
te verlaten, mochten uitgaan en lid
konden worden van clubs.
Met nog een ander Chinees meisje j
sloot ik -me aan bij de Jongelingen-
vereniging der Kerk, waarvan voorna-
melijk jongens van St. Andrew en
externe meisjesleerlingen van onze j
school lid waren. Ik voelde me erg j
verlegen in tegenwoordigheid van jon-
gens. Zodra een van hen iets tegen
me zei, begon ik te blozen en dan wist
ik geen woorden voor een antwoord j
te bedenken. Ik had er al na één be- j
zoek aan deze club genoeg van, maar
juffrouw Kilgour gaf me de raad
meer met mensen om te gaan, omdat
ik nu spoedig voor mezelf zou moeten j
opkomen.
Ik zat in de vijfde klas ik was j
toen veertien jaar oud toen ik voor i
het eerst van mijn leven naar een j
bioscoop mocht. Er draaide een op- j
voedkundige film, getiteld Marco Polo.
Ik was vreselijk opgewonden bij het j
zien van de prachtige zaal en het j
fraaie doek. Verscheidenen van mijn l
klasgenootjes waren al vaker in deze
bioscoop geweest en voor hen was al-
les dan ook heel gewoon, maar voor
mij leek het allemaal wonderbaarlijk, j
Toen de film begon, werd alles zo wer- i
kelijk voor me dat ik vergat dat ik
tussen zoveel mensen zat. Op een ge
geven ogenblik kwam er een scène
waarin de held een gevecht begon met
een panter. Ik vond het verschrikke
lijk en beseffend dat de man elk mo
ment kon worden verscheurd liet ik
mij op de knieën zakken en smeekte
God hem te beschermen. Plotseling
werd ik tot de werkelijkheid terugge
roepen toen ik iemand lachend hoor
de zeggen: „Kijk die gek eens, waar
denkt ze wel dat ze is?" Ik schaam
de me zo dat ik in het resterende deel
van de voorstelling voortdurend bij
mijzelf zei: „Het is maar een film!"
Toen ik bijna zestien was werd
mij aangeraden pens te gaan den
ken over mijn toekomst. Ik Wilde
graag verkoopster Wórden omdat die
er altijd zo kèorig en verzorgd Öit-
zagen, maar juffrouw Kilgour over
tuigde mij dat de verpleging voor
meisjes veel aantrekkelijker is. Ik
werd min of meer tot een keus ge
dwongen toen de status van de
school veranderde. In 1939 ontving
deze namelijk een regeringssubsidie
en dit hield in dat de overjarige
meisjes de school moesten verlaten.
Ik was een van hen omdat ik zo laat
met mijn opleiding was begonnen. Er
werd toen besloten dat ik mij als
leerling-verpleegster zou aanmelden
bij het St. Andrew's Zendingszieken
huis. Maar tegen het eind van 1938
was ik nog pas ruim zestien jaar oud
en toen ik tegenover de matron van
het ziekenhuis stond, kreeg ik te ho
ren dat ik nog te jong was. „Te oud
om verder te leren en te jong om te
werken!" Wat moest ik doen. Ik had
de zevende klas doorlopen en bijna
vijf en een half jaar op school geze
ten. Nu ik erop terugzie zou ik wen
sen dat er nog vijf jaren waren bij
gekomen. Ontwikkeling en studie is
niet alles, want zonder praktische be
kwaamheid en ambitie komt zelfs
iemand met een goede opleiding niet
ver. Maar ontwikkeling is toch een
van de belangrijkste grondslagen,
zonder welke het werk veel moei
lijker wordt. Als nu meisjes bij me
komen in mijn positie als matron van
het St. Andrew's Zendingsziekenhuis
om inlichtingen te vragen over het
verpleegstersberoep, geef ik hun al
tijd de raad zolang het maar enigs
zins kan op school te blijven voor zij
met hun verpleegstersopleiding be
ginnen. Nog later, in 1939, werd mij
medegedeeld dat er tenslotte toch
nog een plaatsje voor mij in het zie
kenhuis was. Ik hoorde dat toen met
enige bezorgdheid aan, want vijf jaar
lang had ik geleefd in de veilige be
schutting van de school, was ik door
de zendelingen geleid en had ik het
gezellig gehad met de andere leer
lingen.
(Wordt vervolgd)
DE ESKIMO'S in het hoge noorden van Canada behoren tot de alleroudste
inwoners van Noord-Amerika. Grote politieke, economische en militaire beteke
nis heeft hun uitgestrekte woongebied pas na 1945 gekregen. Dit had tot gevolg,
dat het aantal stations en nederzettingen van de Canadese luchtmacht, de meteo
rologische diensten en het binnenlands bestuur zich sindsdien sterk uitbreidde.
Daar deze voorposten voor hun bestaan afhankelijk zijn van bevoorrading van
elders, werd het nodig om de tot 1945 bescheiden „poolvloot" uit te breiden.
De eerste aanwinst was een ijsbreker van 5.678 ton, die men de „d'lberville"
doopte.
114—115. Een hele tijd bleef Gromgram
nog bewusteloos, zonder te weten wat er
gebeurd was. Maar door de warmte van
het bed kwam hij eindelijk weer bij.
Hij deed z'n ogen open en keek ver
baasd rond
Waar ben ik? zei hij.
Bibina kwam juist het kamertje binnen
met een beker warme kwast in de hand
Je bent hier veilig, Gromgram! zei
ze. We hebben je uit het water gehaald
en nu zul je wel gauw weer opknappen,
Blijf maar rustig liggen en drink dit maar
gauw op!
Gromgram keek haar aan, of hij er niets
van begreep.
g!
WAAROM koos men de naam „d'lber
ville"? Omdat deze naam bij alle Cana
dezen de gedachte wekt aan roemruchte
avonturen en ontdekkingsreizen van
Pierre Le Moyne d'lberville, een vooraan
staande figuur in Canada's historische
heldengalerij. Hij aanschouwde in 1661 het
levenslicht in Montreal als (derde) zoon
van de Franse kolonist Charles Le Moyne
de Longuil. Hij verrichtte vele dappere
daden in de oeverlanden van de Hudson-
baai. Hij trok zuidwaarts en ontdekte de
mond van de Mississippi. Hij bouwde een
fort ter plaatse van het huidige New Or
leans. Hij werd later de eerste gouver
neur-generaal van Louisiana, toen dit land
nog een Franse kolonie was. Kortom, zijn
naam leeft voort in Canada als die van een
nationale held bij uitstek. Pierre Le Moyne
d'lberville was een pionier, een baanbreker
in de beste zin des woords.
Een modelschip
DE IJSBREKER „d'lberville" is in
zijn soort een modelschip. Hij kan zeer
dikke ijslagen volkomen de baas. Hij biedt
ruimte aan een bemanning van vijfen
zeventig koppen en bovendien aan vijftig
passagiers. In zijn ruimen kan vierhonderd
ton vracht worden opgeslagen. Des zomers
doet het schip baan- en ijsbrekend werk
om het contact tussen de afgelegen, ge-
isoleerde posten en nederzettingen in de
poolgebieden met de rest van Canada mo
gelijk te maken In de winter en in de
lente helpt de „d'lberville" om de havens
aan de oostkust van Canada open te hou
den, als zij door wind en ijsgang verstopt
dreigen te raken. Dit is een taak die voor
de Canadese volkshuishouding van zeer
veel betekenis is.
De „D'IBERVILLE" is gebouwd door de
beste werven van Canada. De schroeven
zijn bijzonder sterk. De machines werden
speciaal voor het schip ontworpen en ge
maakt. Ongeveer 25.000 km kan de „d'lber
ville" afleggen zonder genoodzaakt te zijn
om nieuwe brandstof in te nemen. Het
schip heeft een vliegdek voor de beide
helikopters, die aan hoord zijn. Deze zijn
uitermate belangrijk voor het maken van
luchtfoto's van geringe hoogte, voor red-
ding\yerk en als verkenners, wanneer de
d'lberville" zich bevindt in nog niet in
kaart gebrachte wateren. Het behoeft geer.
betoog, dat het schip ook beschikt over
radar en alle andere moderne navigatie
hulpmiddelen en -instrumenten.
Zowel ten dienste van de opvarenden
als, vooral, voor de mensen op de eenzame
voorposten is de „d'lberville" medisch zeer
goed toegerust. Er zijn een ziekenzaal, een
röntgenkamer, een operatiezaaltje en een
welvoorziene apotheek aan boord. De
tandarts beschikt over alle mogelijke mo
derne hulpmiddelen en preparaten, waar
op menige collega aan de vaste wal jaloers
kan zijn.
Kosten noch moeite zijn gespaard om de
passagiers en de bemanning zoveel mo
gelijk comfort, ontspanning en veiligheid
te bieden. Er is een projector voor film
voorstellingen, een welvoorziene biblio
theek en een keur van zaalsportartikelen
en gezelschapsspelen. In dit opzicht is de
„d'lberville" welhaast een pleziervaar
tuig. Maar niettemin en dit mag niet
worden vergeten zijn en blijven die
„ijsbreektochten" rijk aan risico's die van
de zeelieden het uiterste aan kennis, vaar
digheid, moed en doorzettingsvermogen
eisen.
DE POOLZOMER duurt maar heel kort.
In enkele weken tijds moeten alle posten
en nederzettingen bezocht en bevoorraad
worden door de schepen der poolvloot.
Waar zo'n schip komt, heerst grote vreug
de. De Eskimo's, de militairen, de be
stuursambtenaren, de bereden politieman
nen, de handelaars en de wetenschappe
lijke werkers verwelkomen het schip met
gelijke geestdrift. Immers, dit brengt hun
nieuws, voedsel, drinken, rookwaren, post,
wapens, medicamenten en vele andere
dingen, die straks, als de poolwinter er
Twee bemanningsleden van de
D'lberville meten de dikte van
het ijs variërend van twee tot
zes meter in Norwegian Bay.
weer heerst, beslist onmisbaar zijn. De
dokters en de tandartsen kunnen zich wij
den aan de zieken.
En de gelukkigsten? Dat zijn in de regel
zij, voor wie de komst van de „d'lberville"
of een ander poolschip aflossing betekent.
Zij, wier „pooltijd" verstreken is en die
met het schip terugvaren naar huis. Het
is niet zo, dat zij ontevreden zijn over het
hoge noorden. O neen, zij hebben het
leven daar interessant en vaak zelfs
boeiend gevonden, maar.... na een of
meer jaren gaan de eenzaamheid en de
duisternis van de lange poolnacht toch hun
invloed doen gelden en dan is men blij,
dat men terug kan naar de beschaving.
Eskimo's en „mounties" leden
der Canadese bereden politie be
groeten de landingssloep van de
ijsbreker, die hun medische hulp
en nieuwe voorraden voor de
Poolwinter brengt.
DE NEGEN MUZEN
Verhinderd. Mevrouw G. van Swol-
Brouwenstijn is wegens ziekte niet in staat
mee te werken aan de uitvoering van
Beethovens „Fidelio" op 25 april in de Am
sterdamse Stadsschouwburg. Marijke van
der Lugt zal in haar plaats de hoofdrol
yertolken.
94. De holbewoner was door de ondervonden boosheid
zo volstrekt uit zijn evenwicht gebracht, dat hem nog
slechts één doel voor ogen stond, en dat was zo snel
mogelijk bij Panda komen. Hij draafde dus wat haastig
in de richting, waaruit hij diens stem had horen klin
ken, en trok zich weinig aan van het ongerief, dat hij
daarbij de toeschouwers veroorzaakte. Scheidsrechter
Arie Teerhout geraakte door de kracht van het passe
ren zelfs van de been, maar hij ivas gelukkig een er
varen luchtreiziger en verloor geen seconde zijn tegen
woordigheid van geest. Erger was intussen Joris Goed-
bloed er aan toe, want zijn collega Gil Doordewinter
was van kwaadheid nu uitgesproken onheus geworden.
„Sufferd," voegde deze hem toe, De hele wedstrijd
is kapot! Het publiek wil zijn geld terug! En de beide
boksers worden gediskwalificeerd, wat ik je zeg! Dat
wordt een miljoenen-sof.maar ik stel jóu aanspra
kelijk! Ik zal je laten dokken!" Joris was werkelijk uit
het veld geslagen. „Wat is die Doordewinter hard tegen
een vriendelijk en onbaatzuchtig iemand als ikzelf
prevelde hij ontgoocheld. Maar wat Doordewinter voor
spelde was al gebeurd: scheidsrechter Teerhout, onver
stoorbaar voortgaand met het opzeggen van de spel
regels, besloot nu op klare toon: wegens opgemelde
onregelmatigheden en mishandeling van de scheidsrech
ter worden beide partijen uitgesloten van de bokssport."
Het was een strenge, maar rechtvaardige beslissing.
LOS ANGELES (Reuter) Een werk
loze neger uit Los Angeles die 240.000 dol
lar (bijna een miljoen gulden) vond, het
geld terugbracht en 10.000 dollar beloning
ontving, is verre van gelukkig. Douglas
Johnson's buren vjnden het „krankzinnig"
dat hij het geld niet heeft gehouden. Wan
neer hij op een baantje uitgaat zegt men
hem: „Waarom heb jij een baan nodig?
Je had, 240.000 dollar".
Zijn oudste zoen, de zestienjarige Ri
chard, is van huis weggelopen omdat het
hem te veel werd. Hij keerde ellendig en
hongerig terug. „Ze zeiden dat mijn va
der stom en gek was".
Johnson is een verbitterd man gewor
den. „Ik wilde dat ik het geld op straat
had laten verrotten. Het heeft me arm ge
maakt".
Advertentie
r w# ww i mixers
haardrogers - keukenmachines
Bijna overal in de Verenigde Staten zijn
maximumsnelheidsbepalingen voor auto's.
Overtredingen worden vaak geconstateerd
met behulp van radar-instrumenten, die de
politie in staat stellen, de snelheden zeer
nauwkeurig te meten. De politie stelt zich
meestal zo op, dat de automobilisten de
radar-apparaten moeilijk kunnen zien.
Sinds kort echter worden er anti-radar
apparaatjes in de handel gebracht, die
een waarschuwingssignaal geven, wanneer
de politie haar radar op een auto richt.
Wanneer de bestuurder dan prompt vaart
mindert, kan hij een bekeuring ontgaan.
Vader is een algemeen Indo-euro-
pees woord, waaraan het Sanskriet
p i t a r beantwoordt, het Latijnse p a-
t e r en het Franse p r e. Daarnaast
heeft zich uit de kindertaal al vroeg een
woord ontwikkeld dat in het Grieks
pappas luidde en dat reeds in de 17de
eeuw in Nederland door de gezeten
burgerij in de vorm p a p a uit het Frans
werd overgenomen.
Naast vader komen allerlei bijvor
men voor: vaar. vaai, va, vajer. vaas
(naar moes) en andere. De betekenis is
waarschijnlijk: hoofd der familie in
juridische zin. Als dit zo is, is er ver
wantschap met vadem en omvade
men: omheinen. Het woord vader
wordt gebruikt voor: man die kinderen
heeft, maar ook voor: baanbreker,
grondlegger, bestuurder. Men spreekt
van de Vader des vaderlands, de vader
der Vlaamse beweging, de vroede vade
ren enz.
