Laos-gesprek begint na Amerikaanse nederlaag Topgesprek der twee groten Londen en Zuidoost-Engeland verstoken van stroom A VREDESTEIN (Sr WERELDNIEUWS HENSEN A» j Van dag tot dag Brits-Franse druk doet Dean Rusk de Pathet Lao erkennen altijd mee op reis raatótoeh Dp de 2 DINSDAG 16 MEI 1961 3 Tweede State of the Union van president Kennedy? Onbetwist de beste, in alle opzichten Radcliffe zal onderzoek naar spionage leiden i S pony v. DUIVENBODEN spijkerbroeken natuurlijk PAARLAARSTEEG 1 Kort nieuws Met ontmoedigende regelmaat duikt het gevaar van gewapend geweld op de scheidslijnen tussen communistische en westelij k-democratische invloedsferen op, snel wisselend van plaats over de gehele wereld doch in wezen altijd van dezelfde kern voorzien: links tegen rechts, commu nistische opstandelingen tegen gevestigde regeringen, Russische inspiratie en wapens tegen westelijke beginselen en wapens. Zo was en is het in Laos, dat nauwelijks voor een fatale uitbarsting is behoed; zo was het in 1950 in Korea, dat de uitbarsting in volle omvang heeft ondergaan. Datzelfde Korea is thans weer in het nieuws. Wat daar gebeurt, is een erfeniskwestie van de catastrofale oorlog in de jaren 1950—1954, die eindigde met een labiele wapenstil stand aan weerszijden van de 38ste breedtegraad. Zuid-Korea, het invloedsgebied van het Westen, van met name de Verenigde Sta ten, heeft na beëindiging van de strijd wei nig rustige uren gekend. Het is een gefor ceerde republiek met theoretische onaf hankelijkheid, even geforceerd en even theoretisch onafhankelijk als Noord-Korea, dat onder toezicht en instructie van Rus land en China een communistisch regime heeft gekregen en in die status in 1950 tegen het Zuiden ten oorlog trok. Zuid-Korea is in die oorlog door Ameri ka en via Amerika door een UNO-leger met uiterste inspanning verdedigd en ten slotte gered van een dreigende commu nistische overheersing. Met wisselend suc ces is in Korea heftig en meedogenloos gestreden, waarbij de meeste westelijke UNO-landen offers aan mensenlevens heb ben gebracht. De leuze van de UNO was indertijd: de verdediging van de democra tie tegen de agressieve communistische machten doch die democratie was in Zuid-Korea destijds allerminst te vinden. Het was in feite een zuivere politieke oor log tussen de voorposten van Rusland- China en die van de westelijke wereld, toevallig uitgevochten op Koreaanse bo dem zoals hij ook zou kunnen zijn uit gevochten op Europees grondgebied indien de Duitse scheidslijn tussen Oost en West op een of andere manier met wapengeweld zou zijn geforceerd. De machthebber tijdens en na de Ko reaanse oorlog in Zuid-Korea, Syngman Rhee, was geen democraat. Hij was zelfs geen verlicht autocraat, doch heeft zijn reputatie ook in westelijke ogen verknoeid door praktijken die de Zuidkoreaanse mas sa tot reactie brachten. Als gevolg daarvan is hij gevallen en de politiestaat verander de daarna langzaam en moeizaam in een naar democratische beginselen neigende samenleving, onder leiding van dr. John Mion Tsjang, die ruim acht jaar oppositie voerde tegen Rhee, tot hij vorig jaar augustus na verkiezingen tot premier ver heven werd. De voorgeschiedenis van de Koreaanse verdeling ligt voornamelijk in de Tweede Wereldoorlog ten gevolge van de Japanse bezetting en de afspraak der geallieerden tot voorlopige verdeling der invloedssferen. Oorspronkelijk is Korea in zijn geheel een Chinees cultuurgebied geweest. De Ko- reanen hebben een sterke Mongoolse inslag en zijn ook in hun politieke onafhankelijk heid steeds op China georiënteerd ge bleven, tot zij door Japan met wapenge weld werden geannexeerd. Dat was in 1910. Na de Tweede Wereldoorlog besloten de geallieerde overwinnaars dat Korea op nieuw onafhankelijk zou worden, doch de zege der communisten in China maakte die afspraak waardeloos, aangezien de tendens der Peking-regering duidelijk naar an nexatie wees. De afloop van de Koreaanse oorlog heeft Korea in dezelfde positie ge bracht als Duitsland. Thans is de aarzelende democratie van Zuid-Korea opnieuw en op een gevaarlijke manier ten val gebracht door het verpoli tiekte leger, dat altijd een sterke neiging tot hervatting van de oorlog tegen het Noorden heeft behouden. Syngman Rhee heeft die neiging steeds geïnspireerd, zodat het vermoeden niet ongegrond lijkt dat thans een zekere Rhee-invloed of de nawerking ervan een rol heeft gespeeld. De eerste verklaringen van de aan de macht gekomen militaire junta zijn niet geruststellend in dat opzicht: sterke anti communistische uitlatingen en eenheids leuzen doen het schrikbeeld van een nieuwe Koreaanse strijd oprijzen, ofschoon de beheerste en zelfs afwijzende reactie van Washington op de nieuwe ontwikke ling voorlopig tot geruststelling aanleiding geeft. Dat Zuid-Korea echter nu een volkomen politiestaat is geworden, waarin recht en wet bepaald worden door militaire wille keur, is een denkbeeld dat weinig bemoedi gend werkt ten aanzien van de nabije toe komst. Het Westen zou kunnen worden meegesleept in een angstig avontuur met onoverzichtelijke gevolgen voor de inter nationale toestand. (Van onze reisredacteur W. L. Brugsma) GENèVE Ten koste van een diploma tieke nederlaag der Amerikanen zou de conferentie over Laos vanmiddag om vijf uur dan eindelijk geopend worden. Dean Rusk, die aanvankelijk de communistische Pathet Lao geen gelijke status wenste te geven met de pro-Amerikaanse Boen Oem- regering en de neutralische groep van Soevanna Phoema, is na telegrafische con sultatie met Kennedy door de knieën ge gaan. Hevige Brits-Franse druk bracht de Amerikanen tenslotte af van de positie, die zij zelf dagen geleden achter de scher men reeds als „onhoudbaar" schetsten. Zo konden gisteravond de woordvoerders van de Russische en Britse voorzitters van de conferentie, respectievelijk Mikhail Kharlamov en John Russell, dan eindelijk de compromisregeling bekend maken: de drie Laotische delegaties mogen plaats nemen aan de conferentietafel op introduc tie van andere, aan de conferentie deelne mende regeringen. Groot-Brittannië en de Sovjet-Unie zijn het er ook over eens, dat de conferentie zich uitsluitend zal bezighouden met de in ternationale aspecten van de Laotische neutraliteit en zich dus niet in interne Lao tische aangelegenheden zal mengen. Of de x-maal uitgestelde conferentie werkelijk zal starten was overigens nog niet voor honder percent zeker. De onvoltallige de legatie van de B oen Oem-groep in Ge- nève maakte nog ontevreden geluiden; de rest van de afvaardiging onder leiding van de minister van Binnenlandse Zaken Loe- am Insisiengmaij zat intussen in Beiroeth op het vliegveld te wachten. De heren had den in de Libanese hoofdstad, die veel nachtclubs telt, namelijk de aansluiting naar Genève gemist. En daarom drentelde Averell Harriman gistermiddag twee uur lang tevergeefs op het Geneefse vliegveld heen en weer, nauwelijks zijn woede ver bergend. Mogelijk zal deze Laotische dele gatie vandaag dus toch nog voor een on aangename verrassing zorgen. Kreupel De Amerikaanse delegatie wierp onmid dellijk na het communiqué der voorzitters een enigszins kreupel gestelde verklaring op de perstafel. Daarin wezen de Verenig de Staten er op, dat zij uitsluitend de Boen Oem-regering als wettig erkennen, maar dat zij „rekening houdend met de algeme ne gevoelens der delegaties het juist ach- NEW YORK (UPI) Volgens het Ame rikaanse weekblad Newsweek is de Ame rikaanse president van plan om volgende week een tweede „State of the Union (Toestand van het land) boodschap uit te geven. ten ook andere Laotiërs te horen, waar mee de Laotische regering trouwens in Laos zelf momenteel besprekingen houdt?'. De verklaring zegt ook dat de conferentie nodig is om vast te stellen of alle deel nemers werkelijk een neutraal en onafhan kelijk Laos eisen. Het antwoord op die vraag kan worden gevonden in de verklaring van de nog ontbrekende hoofdrolspeler, Cambodja's premier Norodom Sihanoek, die immers zei dat het westen, en vooral de Verenigde Staten in feite al de bus gemist hebben voor een werkelijke neutraliteit in Laos, omdat er geen regering kan worden ge vormd zonder de Pathet Lao en dat een regering met de Pathet Lao uiteraard niet bijzonder neutraal zal zijn. Netter en dui delijker kan het niet worden gezegd. Noro dom Sihanoek zal vermoedelijk vandaag de openingsrede uitspreken. Althans wan neer hij op tijd per auto uit Nice arriveert. Diplomaten en journalisten hier hebben namelijk al uitgerekend dat er op de weg van Nice naar Genève vier drie-sterren restaurants liggen. Het algemene vermoe den, ook onder de Amerikaanse journalis ten, is, dat de nieuwe Amerikaanse minis ter van Buitenlandse Zaken, Dean Rusk een ongelukkige premiere heeft gemaakt op zijn eerste oost-west conferentie. Hij is van een onhoudbaar uitgangspunt gestart en heeft het opgegeven, zonder er ook maar één concessie voor terug te krijgen. En dat is, zo menen de Britten, in de di plomatie een onvergeeflijke fout. Advertentie NATUURZUIVER OPWEKKEND VERKWIKKEND (Vervolg van pag. 1) Kroesjtsjev zou zich echter naar het oordeel van Washington gedurende de laatste maanden allerminst inschikkelijk en schappelijk hebben getoond. Het offen sief van de communisten in Laos is dank zij de Russen krachtig gevorderd en op de conferentie van Genève heerst een sombere stemming sedert de Russen daar een soort veto-macht hebben geëist bij eventuele inspectie. De communisten gin gen gestadig door Cuba te versterken tot een rood bastion op het westelijk half rond, en toen Washington zich vergalop peerde in een tegenactie kon Kroesjtsjev niet nalaten zich in scherpe bewoordingen over Kennedy's beleid uit te laten. De koude oorlog is door dit alles zeer in span ning toegenomen en de betere sfeer, die Kennedy deze zomer hoopte te bereiken, is uitgebleven. Minder bezwaren? Dan geen ontmoeting met Kroesjtsjev, zou de conclusie kunnen zijn. Doch ook door pressie uit te oefenen kan Kroesjt sjev zijn wil doorzetten. Van tijd tot tijd heeft Moskou te kennen gegeven, dat een gesprek tussen Kennedy en Kroesjtsjev nuttig wordt geacht. In Parijs, Londen en Bonn zijn Amerika's bondgenoten in de regel nogal beducht voor een overleg tus sen de twee allergrootsten zonder dat zij daarbij worden betrokken. Maar nu de spanningen in de wereld ernstige reden geven tot ongerustheid, zal men in de hoofdsteden van West-Europa wellicht minder bezwaren hebben tegen dit ge sprek onder vier ogen. Vooral omdat in elk geval zal worden verklaard, dat Ken nedy en Kroesjtsjev zulk een tête a tête altijd aantrekkelijker vinden dan bijvoor beeld een conferentie van de Grote Vier. Bij de laatste zijn zij altijd in de minder heid en bovendien tonen de Chinezen zich dan steevast miskend, omdat zij als grote mogendheid niet uitgenodigd zijn. Een bij eenkomst van twee geeft de Russen ver der nog voldoening werkelijk tot een su permacht te zijn geworden. Er is dus re den te over voor Kroesjtsjev om een ge sprek met Kennedy te wensen. Constructieve bedoelingen behoeft hij er niet eens mee te hebben en zoete broodjes behoeft hij er niet voor te bakken. Die paar verzoenende opmerkingen in recente redevoeringen hebben hem geen kopeke gekost. Een ontmoeting in de maand juni te Wenen is wat thans vrij algemeen wordt verwacht te Washington. Ontmoeting Vanochtend kwam Mensjikov, de Russi sche ambassadeur te Washington, Kenne dy bezoeken met een boodschap uit Mos kou. Misschien wordt de zaak dan meteen beklonken, doch ook is het mogelijk dat definitief nieuws pas komt nadat Kennedy zal zijn teruggekeerd uit Canada, waar heen hij vandaag voor twee dagen zal ver trekken. De Russen hebben reeds lang geleden op een ontmoeting tussen Kennedy en Kroesjtsjev aangedrongen. Nog slechts kort geleden hebben de Amerikanen de Britten en Fransen gevraagd wat zij over zulk een ontmoeting zouden denken. Het antwoord uit Londen was gunstig, doch uit Parijs is nog niets gehoord. Lewellyn Thompson, Amerika's ambassadeur te Moskou, is de voornaamste onderhande laar geweest om de ontmoeting tot stand te brengen. Voldoening De meeste Senatoren hebben zich met voldoening uitgelaten over de geruchten omtrent de ontmoeting. Sommigen te Washington hebben een hard hoofd in de onderneming, daar Kennedy en niet Kroestjsjev op het ogenblik op diverse ter reinen in een moeilijke positie verkeert. Men denke slechts aan Laos, Cuba en Zuid-Vietnam. In het algemeen acht men het echter gunstig, dat Kennedy de ge legenheid zal krijgen Kroesjtsjev te doen merken hoeveel waarde de Verenigde Sta ten hechten aan een verbod voor kernproe ven. Bovendien zal de Amerikaanse presi dent met alle nadruk proberen duidelijk te maken dat de Verenigde Staten niet ver der wensen te wijken voor druk van de Sovjet-Unie. MOSKOU (UPI) Premier Kroesjtsjev is maandag aangekomen in Batoem, een ver in het zuiden gelegen plaats aan de Koning Boudewijn en koningin Fabiola van België hebben zondag een bal van de koninklijke militaire school bij gewoond. Het vorstelijke paar op de dansvloer. (Van onze correspondent) LONDEN. Een elektriciteitsstoring heeft maandagavond bijna geheel Zuidoost-En geland, van de Theems tot aan de zuid kust en van Esher tot Canterbury in duis ternis gehuld. De duur hiervan varieerde van twintig minuten tot twee uur. Vijf miljoen mensen werden hierdoor getroffen. De storing leidde tot een reusachtige ver keerschaos door het uitvallen van de dui- Advertentie VEILIGE ■BAND zenden verkeerslichten en de verblinding van automobilisten door eikaars felle kop lampen. Op het vliegveld Gatwick gingen alle lich ten, ook die langs de landingsbanen, uit. Ook de elektrische treinen stopten, maar de Londense ondergrondse, die door een afzonderlijk stroomnet wordt gevoerd, bleef doorrijden. Bioscopen en schouwburgen moesten hun voorstellingen plotseling sta ken. In de herbergen, café's en restau rants werden kaarsen ontstoken. Overal klonk het schelle gerinkel van het inbre kersalarm van winkels en banken, dat automatisch in werking treedt zodra de elektrische stroom wordt afgesneden Fleet Street was verlamd. De telex ver bindingen vielen uit. De persen stopten en de persbureaus moesten hun nieuwsvoor ziening staken. De redacties werkten ver der bij kaarslicht. Om halftien doofden de lichten het eerst in de City van Londen, maar de schijn werper, die de St. Pauls Cathedral in gloed zet, bleef branden. In het grootste deel van Londen ging het licht na een half uur weer aan. In Kent zaten tweeduizend mijnwerkers duizend meter onder de grond gevangen, omdat de schachtlichten niet func tioneerden. Zij kortten de tijd met ge zang. Leerlingen van een polytechnische school die aan een examen bezig waren trachtten door te werken bij het schijnsel van lucifers en sigarettenaanstekers. Maar dat ging natuurlijk niet. Vandaag zullen zij het examen over moeten doen. In een kraamkliniek in Brighton bracht de brand weer een noodverlichting aan, even voor een bevalling. Blinden leidden de zienden naar de straat toen het licht uitging tui- dens een bijeenkomst van een blindenver- eniging in Bexley Heath in Kent. In het parlement en het West End van Londen bleven de lichten aan. In Arundel in Sussex bleven de straten, dankzij de gasverlichting, helder. B.B.C.-television kon blijven uitzenden naar de niet door de storing getroffen gebieden, maar de commerciële televisie viel uit. De oorzaak van de storing is officieel nog niet bekend, Maar het schijnt bij de hoogspanningska bels te liggen. (Van onze correspondent) LONDEN Niet Montgomery, wiens naam aanvankelijk genoemd was, maar Lord Radcliffe is benoemd tot voorzitter van het onderzoek naar de spionage van George Blake. De 62-jarige vooraanstaan de jurist Radcliffe was ook voorzitter van vroegere staatscommissies inzake belas tingen en monetaire aangelegenheden. De vijf of zes leden van de commissie moe ten nog worden aangewezen. Lord Radcliffe was gedurende de twee de wereldoorlog directeur-generaal van het ministerie van Voorlichting. Hij heeft als deskundige een grondwet ontworpen voor het nu zelfstandige Cyprus, i Zwarte Zee, zo meldt het officiële Russi sche nieuwsagentschap Tass. Kroesjtsjev heeft de afgelopen week een reis gemaakt door Georgië, waar hij onder meer heeft gesproken te Tiflis op bijeenkomsten ter gelegenheid van de viering van de veer tigste verjaardag van de oprichting van de communistische partij van Georgië. Wat een dag! Met grote instemming heb ik kennisge nomen van het bericht dat we er weer een Dag bij hebben, de Internationale Melkdag, waarop alle 2350.000.000 aardbe woners hun driekwart-kan-de-man zullen heffen en deze ad fundum ledigen. Ergens stak me helaas wel een cynisch angeltje, dat er langs de Amazone, in de Gobi Woestijn en hoogstwaarschijnlijk in de he le Sovjet-Unie wel eens lieden zouden kun nen zitten, die niet kunnen of willen mee doen, maar nou ja We hebben er dus een Dag bij. Ik vind dat we al aardig op de goede weg zijn. We kennen alreeds een Koninginne- en een Bevrijdingsdag, een'Dieren- en een Valen tijnsdag, een Moeder- en een Vaderdag. En nu weet ik wel, dat er van die misse lijke lieden bestaan, die beweren dat al die Dagen maar commerciële opzetjes zijn en dus laakbaar, maar die snode laste raars zal ik nu eens en voor al de wind uit de zeilen nemen! Hoe? Doodeenvoudig! We gaan nog veel meer dagen instellen! Dagen op ieder denkbaar gebied zodat een ieder, wat zijn stiel ook wezen mag, aan zijn trekken komt. Er kome dus: Een Vleesdag. Een Eierendag, ook voor wie deze zuivelproducten verfoeit. Een Vis dag, al griezelt men van graten. Een Aard appeldag, ook al is men druk aan het vermageren. Een Groenvoerdag, een Brooddag en (hier denk ik aan onze lieve kleinen) een Snoepdag. Zinvol en logisch sluit hierop de Tandendag aan, waarop de tandarts de gevallen gaten kan dichten. Wat denkt u van een Kunstdag, waarop iedereen iets moois koopt? Maar dan ook een Kitschdag ten gerieve van die nijvere tak van industrie! Een Boekendag, maar dan een echte, waarop iedereen een boek moet kopen. Een Thee-, een Koffie-, een Cacaodag, met toe een Wijndag voor luchthartiger zielen. Een Behangsel-, een Perzische Tapijten- en een Zeildag. Een Antiek- en een Verantwoorde Vormdag. Een Radio- en een Televisiedag, waar bij het echter nog niet helemaal vaststaat of we er die dag vrij van mogen zijn, of erin zullen moeten zwelgen. En zelfs zou men kunnen overwegen een uitermate koen idee, dat vraagt om een brede visie een Werkdag in te stel len, een Dag waarop iedereen Maar dat zal wel een schoon visioen blij ven. Je kunt tenslotte niet alles hebben! Advertentie aluminium (aloexleSn De beste service bij Ged. Oude Gracht 108 - 110 - Haarlem Telefoon 17165 Schiphol-New York. Wellicht zal men over zes jaar per supersonisch vliegtuig in ge regelde lijndienst met een snelheid van circa 3500 kilometer per uur, dus drie maal sneller dan het geluid, van Schip hol naar New York kunnen vliegen. De reis zal dan slechts anderhalf uur duren. Moord. Volgens de politie in Nairobi is er niets dat erop wijst dat de dezer dagen vermoorde mrs. Christine Swanepoel werd gewurgd om redenen van politiek dan wel rassenhaat, en evenmin dat de Mau Mau weer de kop zou hebben op gestoken. De 56-jarige mevrouw Swane poel, die als gouvernante op een boerde rij in de omgeving van Sotik werkte, werd zondagmorgen dood op haar bed gevonden. Zij scheen te zijn gewurgd. De politie zoekt naar een Afrikaan in verband met deze moord. Goodwill. De Britse regering staat bloot aan critiek van socialistische zijde in verband met het goodwill bezoek van een marineschip aan Angola. Labourleider Gaitskell vroeg zich zondag op een bij eenkomst in Schotland af waarom Enge land juist op dit ogenblik „nu Afrikanen onder zware onderdrukking lijden" een van zijn oorlogsschepen naar Angola moet zenden. Goldfine bekent. De Amerikaanse miljo nair Bernard Goldfine heeft gisteren be kend schuldig te zijn aan de ten laste ge legde ontduiking van federale inkom stenbelasting waardoor hij de Ameri kaanse staat voor 790.000 dollar heeft benadeeld. Hij deed dit nadat zijn verde diger Bennet Williams had aangedron gen op een onderzoek van de geestver mogens van zijn cliënt. Francis Powers. In een brief aan zijn ouders in Pound in de Amerikaanse staat Virginië, heeft de in Moskou gevangen zittende U-2 piloot Francis Powers ge zegd dat hij nimmer te kennen heeft ge geven na zijn vrijlating in de Sovjet-Unie te willen blijven. De Londense Daily Mail had nog verleden maand geschre ven, dat de in de zomer van 1960 wegens spionage tot tien jaar veroordeelde Po wers, na zijn vrijlating in Rusland zou gaan wonen. 430 doden. De regering van Pakistan heeft gisteren meegedeeld, dat het dodencijfer na de cycloon welke op 9 mei jl. het oostelijk deel van het land heeft geteis terd, is gestegen tot 430. Volgens onoffi ciële schattingen zou dit getal duizend doden hebben bedragen. De cycloon heeft in een derde deel van het land ern stige schade aangericht aan de te velde staande gewassen. Jeugdbenden. Een speciale psychiatrische groep zal deze zomer in de straten van New York patrouilleren, op zoek naar geestelijk gestoorde leden van jeugdben den, zo heeft de commissaris voor jeugd zaken in New York maandag verklaard. Men wil trachten de betrokken jongeren er toe te bewegen, dat zij zich door een psychiater laten behandelen. Ook zal de groep pogen de grondoorzaken van het gewelddadige optreden der jeugdbenden te onderzoeken. Zaak-Michelin. Patrice Michelin, telg uit het Franse geslacht van automobiel- en bandenfabrikanten, is gisteren in de Franse stad Tours schuldig bevonden aan manslag in verband met de dood van zijn vrouw, Nicole, tijdens een jacht partij. Het hof legde Michelin een boete op van tweeduizend nieuwe franc, maar geen gevangenisstraf. Aanvankelijk had de politie aan moord gedacht, maar na overleg van rapporten van deskundigen werd de aanklacht gewijzigd in man slag. Busongeluk. Een bus, waarvan de rem men defect waren, is maandag te Napels ingereden op een grote groep mensen die bij een bushalte stonden te wachten. Drie mensen werden gedood en meer dan honderd raakten gewond. In de autobus zaten ongeveer veertig passagiers. Explosie. Bij een brand tengevolge van een ontploffing zijn maandag in een huurkazerne in de Hongkongse wijk Kowloon 22 mensen om het leven geko men. Ruim dertig mensen liepen ver wondingen op. Advertentie voor JONGENS in blauw denim khaki - bleu en groen vanaf 8.40 voor MEISJES (t.m. maat 44) in blauw denim en de kleuren bleu - geel - groen en lila, met en zon der bovenstuk vanaf 7.90 voor sportkleding Ambassade. Het Nederlandse gezant schap in Jordanië is verheven tot ambas sade. Dr. A. H. Philipse, tot dusver gezant, is benoemd tot ambassadeur.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1961 | | pagina 3