Kunst
moet
dient mededeelzaam te zijn, zij
uister
DE WARE GESCHIEDENIS
breng
en aan
het
even
m
a
Inez van Dullemen - begaafd prozaistemSKSS
Camille Huysmans negentig jaar
Sake-zaken gaan
slecht in Japan
m
n
Matthieu Wiegman
75 jaar
ZATERDAG 27 MEI 1961
Erbij
Leonard Woolf, Sowing - The Hogarth Press, London
Violet Powell, Five out of Six - Heinemann, London
Ï,enVd^Zi?ongrMatthieu^tteornrrwirvoL DE AUTOBIOGRAFIE is in Engeland van zijn autobiografiee>ehandelt zijn kin
een aan de Kunstniiverheidschool en daar een litterair genre van aanzien, veel be- derjaren en zijn studententijd, maar hij
ontdek^e^ij idjn telent En datdeden de oefend en veel gelezen. Het is jammer dat geeft nooit toe aan de verleiding om te
leraren eveneens Hii ging studeren aan het in Nederland met ook zo is, want de babbelen over allerlei kleinigheden die hij
de avondschool en later aan de Academie beperkte ervaring van de mensen zelf zich toevallig herimiCTt. Er is een torte
van Beeldende Kunsten ten slotte de eigenlijke waarheid van de inleiding over zijn visie op het menselijk
S. M.
ONZE TUIN- EN KAMERPLANTEN
[jgap
(Van een correspondent)
DE VREEMDELING, die in Bergen
uit de bus stapt en naar de Meerweg
vraagt, kan te horen krijgen, dat hij
„ergens in dié buurtmoet zijn, maar
dat hij daar nóg maar eens moet vragen.
En in de richting van de wegwijzende
vinger lopend, verdwaalt de bezoeker
gegarandeerd. Had hij zich nu maar de
naam Matthieu Wiegman laten ontvallen,
dan was hem uitvoerig verteld, dat hij
na zoveel straten links- en rechtsaf steeds
rechtdoor moest lopen en ook, dat het
nummer zoveel is. Zo is het ons gegaan,
en, eenmaal bij het huis gekomen, lazen
wij een hoogst onwaarschijnlijk pseudo
niem op het naambordje. Op dat wit-
emaille plaatje staat namelijk keurig net
jes melkhandel te lezen, Achter hei huis
stond wel een bijgebouwtje, maar echt
niets dat aan een kunstenaar doet den
ken. Was het nummer tóch verkeerd?
Tien minuten daarna stonden wij wéér
op hetzelfde erf. Na kloppen op de hou
ten deur van dat achterste bouwsel zijn
we binnen gegaan. In het korte, half
duistere gangetje stond Wiegmaneen
man met een spierwitte haardos, gekleed
in een grijs kostuum met een gele strop
das. Op 31 mei wordt hij 75 jaar.
EVEN LATER ZITTEN WE in het ate
lier. De schilder op een eenvoudige rech
te stoel, wij in een fauteuil. „Op deze
stoel zit ik altijd, als ik schilder, als ik op
drachtgevers ontvang of met vrienden zit
te praten. Ik ben hier de hele dag", zegt
hij, met een weids armgebaar, als om ons
te tonen welk een rijkdom hem omringt.
ben doorlopen. Hij was in Zwolle geboren,
maar zijn vader werd als hoofdonderwij
zer benoemd aan de school in het dorpje
Spierdijk (N.H.). Op school, waar hij een
opleiding kreeg tot huisschilder, leerde hij
uitstekend het materiaal behandelen, maar
al spoedig bleek dat hij meer, veel meer
kon dan de andere jongens. Toen dan ook
geschiedenis, en het is bovendien altijd in- bestaan: ..het bevalt mij niet dat ik zo
KORTE TIJD LATER trouwde hij. Hij teressant om zonder omwegen te horen goed als zeker na mijn dood even onbe-
had voldoende geld. Arthur van Schen- wat de vorige generatie heeft opgemaakt staand zal zijn als voor mijn geboorte,
del raadde hem aan te gaan reizen. „Goed uit haar ondervinding. Niet dat iedere Er is niets aan te doen, en ik kan in
dacht Matthieu dan richt ik een ten- autobiografie daarom per definitie lezens- alle eerlijkheid niet zeggen dat mijn aan-
toonstelling in". Dat lukte. Een kunsthan- waard is, lang niet. De meeste autobiogra- staande vernietiging mij veel vrees of na-
delaar vroeg, hoeveel de veertig doeken fen zijn evenmin bedreven in het selecte- righeid bezorgt, maar ik wil aantekening
moesten opleveren. Toen het antwoord ren van hun herinneringen als in het uit- maken van mijn protest ertegen, en tegen
6.000,-" klonk, bood hij de jonge kun- drukken van wat er wetenswaard aan het heelal waarin het zo bepaald is." Een
stenaar een maandgeld van 200,- aan. was. Als er dan ook een bezwaar is tegen parlementair protest tegen het menselijk
Bergen, waar hij in zijn jeugd naar het aanzien van het genre in Engeland, lot: daarna zal niemand meer dromen of
schoolfeestjes ging, blééf trekken. Zo kon dan is het dat het te vlot beoefend wordt metafysische uitvluchten verwachten, en
het gebeuren dat Wiegman zich defini- door aspirant-schrijvers die weinig an- inderdaad zijn hier de herinneringen een
tief in het fraaie en rustige dorp vestigde, ders kunnen meedelen dan dat hun aardig- materiaal om met intelligent begrip te on-
Vijftig jaar werkt hij er nu, en met de ste kinderjuffrouw wit van haar was, en derzoeken,' niet om een stemming mee te
dorpsgenoten heeft hij een sterke band. hun eerste werkgever een man van de wekken alsof de auteur nog rondholt in
Iedereen kent hem. Rustig en stil is het oude stempel. Er wordt vaak verwacht dat een korte broek.
wel in het dorp, maar van rust in het ate- wij met onze belangstelling klaar zullen aanleiding
lier is geen sprake. Regelmatig rinkelt de staan voor ieder futiel incident, als het ALS EEN ONDERWERP er aanleiding
telefoon en bijna altijd staat aan de ande- maar waar gebeurd is. *°e ,hilhl 1? f zHn
PP u-p-t van dp iiin ppn ondrachteever veertig of zestig jaar later bij om zijn
Thans is het zelfs zo, dat van schilderen HET EERSTE DEEL van de autobio- opvatting te verdui^ doet hij
niet veel komt, geabsorbeerd als Matthieu grafie van Leonard Woolf stelt niet zulke fA
Wiegman is door een groot mozaïek voor onredelijke eisen. Buiten Engeland is de ^tfn nuHprc n.nnknnf!i e
een nieuwe kerk in Alkmaar. En ook in auteur misschien aan velen het best be- ^ert'et\d® -,aar aa" iate? moeilf4 maakte
dat werk, van duizenden steentjes in al- kend als Virginia Woolfs echtgenoot, de> en die het hem later moeihjk
lerlei vorm, manifesteren zich die warmte maar hij heeft zelf veel geschreven, en is Al, het eihed ee
en helderheid van kleur, welke deze ar- de stichter van de uitgeverij waar dit boek zei dat zij in de kracht van het gebed ge
tiest kenmerken; een strijd tussen het verschenen is. Zijn soort is socialistisch l°°Me, en T. S. Eliot toen hij naar de
zwartste zwart en het witste wit. Het is intellectueel van het Engelse ondogmati- Engelse Kerk overging Ik zou desn
een levenslang gevecht, een gevecht waar- sche type, en op de leeftijd van tachtig wei een ^intellectueel afdoende verklaring
in Matthieu Wiegman aan de winnende jaar vertoont hij daar nog steeds de trek- kunnen geven van het psych 1 g s e p -
hand is of om het filosofischer te zeg- ken van op hun best, onderzoekend, ratio- ces- ™aar
gen steeds minder de verliezer blijft, neel en vrijzinnig. Deze eerste aflevering êeen sympathiserend begrip voor zo
voor veel andere geestesstaten waar ik
niet bepaald in deel."
INTELLIGENTER en redelijker had het
nil I r I niet gezegd kunnen worden, en zo gaat
waar Leonard Woolf was in die beroemde
(Vervolg van pag. 2) tijd van 1900, van Bertrand Russell, J.
novelle, waarin een gebedsgenezer op het DE DERDE EN LAATSTE vertelling M. Keynes Lytton Strachey, Clive Bell en
Haagse Malieveld een Bruegheliaans „De kreeft" transponeert de realiteit in de andere grote mannen van de volgende
saamgelopen menigte van invaliden be- toonsoort van het buiten-werkelijke. Alles decennien. Het is altijd belangwekkend,
zweert, kwam met uitzondering van het is tastbaar aanwezig, de oude visser Mare om wat het vertelt (een beschrijving van
fragment dat het levensverhaal van een Antoni die voor zijn doodsangst en zijn h®t leven in de familie van Lytton Stra-
dezer velen vertelt nóg gaver uit de hulpeloos levensheimwee wegvlucht in de chey is in het bijzonder gedenkwaardig),
pen. Wat een martelgang van de illusie! roes van de wijn, zijn vriend Cicio „die maar nog meer om de ideeen ep de visie
T„ niet kon spreken", het strand, de hitte, van de auteur. Af en toe wordt het be-
Wat een macabere aanschouwelijkheid en de boot waarin Marc Antoni zijn droom- nauwend om hem nu al allerlei dingen
wat een menselijke deernis in de ironisch- dood tegemoetvaart. Maar alles is tegelijk te zien vertellen die in latere afleveringen
relativerende beschrijving van deze kermis opgenomen jn een gebeuren van een an
thuis horen, volgens de chronologie, maar
dat komt waarschijnlijk doordat men te-
Het is een ruim en licht atelier. Aan een de houten wanden is een grote kachel. Er zekere negatie van deze levenswaarden, van leed en pijn en ontgoocheling: „emo- dere orcje: jn het buiten-tijdelijke en het
hanebalk van de zoldering bengelt aan een zijn potten en pullen met tientallen kwas- Er is een negatieve instelling, een afwe- ties, jarenlang opgekropt, angst, verbitte- boven-persoonlijke van een levenseinde, vee' autobiografieën gelezen heeft van
dik snoer een elektrische peer. Bij een van ten en penselen, de ezel, enkele schilde- zigheid van moraal, en dat mag naar ring spetterden uiteen en de mensen gaap- dat in onmételijke vervloeit als de zee auteurs die zuinig moeten zijn met hun
rijen en mozaïken aan de muren. Er staat mijn smaak niet. Iemand met werkelijk ten naar dit vuurwerk zoals ze nooit naar d horizon van onze ogen. En weer materiaal en hun ideeën. Leonard Woolf
i «.n« nnJ n -i 1 /\n nn «rnypnVi i nlnn i e j 1 1 11J» 1
DE JAPANSE nationale drank, de uit
rijst gestookte „sake" (brandewijn) is
hard bezig aan populariteit te verliezen on-
de bij schilders zo gebruikelijke stapel een gave, wordt gedwongen tot doorge- vuurwerk van rode pijlen en verschieten- er bgt vraagteken, de muzieksleutel van
werken, de grauwe linnen achterkanten ven. En is het niet zo, dat liefde doet me- de sterren hadden gegaapt," want het was jnez van Dullemen's' proza hetzelfde te-
naar ons toe gekeerd. Het zonlicht geeft dedelen? Welnu, ik ben altijd verliefd ge- de ultieme hoop die hen in extatische ver- waarjn Shakespeare's regels uit „The ward worden, dan zou een boek van deze
een hoog zilveren glans aan de naar ach- weest op alles om mij heen". Zo heeft wachting één ogenblik deed geloven in het tempest" staan geschreven: we zijn van kwaliteit boeiend blijven en voortgaan met
teren gestreken, voorbij de oren wat krul- Matthieu Wiegman zijn tijd gebruikt om wonder van een „handvol vonken". Zodra dg stoj waarud de dromen zjjn gemaakt een zeldzaam duidelijke indruk te geven
lende haren van de eigenaar en maker te werken en te proberen het leven te door- de luidsprekers zwijgen, de bezwering van and our jjttle life is rounded with a van een manier van leven en denken,
van dit alles. gronden. Een leven waarin hij, naar zijn de welbespraakte wonderdoener ten einde g]eep» jn eenzelfde slaap beëindigt Marc
zeggen, „niet te klagen heeft gehad". Rond- is en de lichten worden gedoofd „spoelt An^onj zjjn ieven.
HIJ KIJKT ONS hij heeft blauwe uit vertelt hij eigenlijk altijd succes te men weer op de^ ku.s.t el uestaan Ik sta^ zoajs gezegd, niet critiekloos te-
heeft beide in overvloed, en zelfs al zou
de tijdsorde op den duur helemaal ver-
HET BOEK van Violet Powell, de vrouw
van de auteur Anthony Powell, kan hier
ogen door een goud-omrand brilletje aan. hebben gekend.
Matthieu Wiegman vertelt. Hij is blij in
aan: de doodskermis is afgelopen^ de „ver- genover'deze verhalen. Maar ik bewonder m^ tegenop. Ook bij haar gaat het voor-
geefse" realiteit is weer aangebroken en °p E jk bewondpr ze omdat ze één voor loplg alleen noS over de jeugd, en alle-
de zomérstad was weer zichzelf gelijk ver-bnal 7e ver- maal ?terk in de trant van de aardl§e
der de moderne Japanners. De fabrikanten deze tijd te mogen lëvêh," ttïkar' het re een
hebben
aankondiging vormen van een andere vol
betekent dat deze eeuwenoude drank, da-
onbekende
hiërarchie.
NU CAMILLE HUYSMANS NEGENTIG is geworden op 26 mei,
In mijn persoonlijke herinnering is het begonnen met de
meetings van „de drie kraaiende hanen". Dit waren Frans van
Cauwelaert, katholiek, Louis Franck, liberaal, en Camille Huys
mans, socialist, die doorheen Vlaanderen gingen pleiten voor
Nederlands in het onderwijs, in het leger, in de centrale be
stuurslichamen en overal een jong en geestdriftig gehoor von
den. De Gentse universiteit is pas in 1930 vervlaamst en de
voornaamste taalwetten dagtekenen van 1932.
GEEN VAN DE DRIE KRAAIENDE HANEN heeft zich tot
een eng Vlaams laten verleiden, en Huysmans wel het minst:
zelfs tijdens de oorlog 1914'18 heeft hij niet aan een streng
Belgisch nationalisme toegegeven. In 1915'16 werd hij, die
toen sedert 1905 secretaris was van het Bureau van de Socia
listische Internationale, tot afgevaardigde van België aange
duid voor de hulp aan de Belgische vluchtelingen in Nederland.
Van hieruit vertrok hij clandestien naar Stockholm om er deel
te nemen aan de internationale socialistische conferentie die
naar de middelen zou zoeken om een vrede door overleg te be
spoedigen.
Hiermee heeft Huysmans de veelal eerbiedwaardige patrio-
tische verontwaardiging opgewekt van velen, ook van politieke
vrienden, zoals dat in oorlogstijd gaat.
als bij de meeste brieven van de men
sen, een aantal van de personen kent die
er genoemd worden. Daar geeft de jeugd
van Lady Powell geen bijzonder goede kan
sen op: haar familie was er niet zo een
waar geregeld beroemde mannen op be
zoek komen van wie de kinderen zich uit
spraken en merkwaardige gedragingen
kunnen herinneren. Men moet zich hier te
vreden stellen met gewone mensen, zij het
dan van aristocratische huize, en dat zou
beter gaan als er meer aan het licht kwam
van de ongewoonheid van gewone mensen.
terend uit de tijd dat de zonnegodin Ama-
terasu Omikami nog aanbeden werd, van chaotische wereld komt een nieuwe. Waar-
„prik" zal worden voorzien. De fabrikan- om hij daarvan zo overtuigd is? „Wij voe
ten geven daarbij de verzekering, dat de len vooruit", is het oprechte antwoord,
sake even koppig zal blijven als vroeger. „We zoeken naar een ordebeeld". Hij
Sake ziet er uit als water, maar is heel Plaatst een stilleven op de ezel; „Zo'n stil-
wat minder onschuldig. Men kan deze leven, het is een drang naar hiërarchie",
drank het best vergelijken met „een tijd
bom, die afgesteld is op het moment, dat DE SCHILDER heeft hier eenmaal met
de consument opstaat in de optimistische de Koningin ook over gesproken, aan wie
veronderstelling, dat sake maar een slap destijds een album aangeboden werd
drankje is". met werk van jonge kunstenaars. De
In de naoorlogse jaren is het met de heer Wiegman was voorzitter van de ju-
sake-omzetten bergafwaarts gegaan. De ry, die de collectie had beoordeeld. Kijkend ts het met nog'met Aegelegiznieidiomd<e balans op te maken
jongere generatie vindt er niets meer aan naar een abstract schilderij, zei de vor- van het veelvuldige werk dat hy heeft gepresteerd als politicus
om in bars met airconditioning warme sa- stin: „Ik begrijp het niet, maar toch is en staatsman, en ook als schryver, en deze aantekeningen
ke te drinken (de drank wordt altijd warm het mooi. Waarheen wijst dit alles?". Het willen met opzet anekdotisch blyven
opgediend). Men geeft de voorkeur aan antwoord was weer in de richting van die Het is, meen ik, Hennette Roland Holstdie de gave van ver-
whisky, westerse cocktails en gekoeld bier. toekomstige wereld gegaan. De jongelui ering een van de grote menselijke deugden noemt. Met zulke
Om die ontwikkeling te stuiten hebben de werken met toewijding misschien wat verering wordt Camille Huysmans omringd, niet enkel door zijn
fabrikanten besloten cocktailrecepten te negatief georiënteerd maar waar wer- politieke vrienden, de socialisten, maar ook door zijn politieke
laten samenstellen, waarvan sake het voor- hen zij naar toe? Men kan zich een potten- tegenstanders; niet enkel door de Vlamingen, voor wier rechten
naamste ingrediënt is. De Japanse lucht- bakker voorstellen, bezig met het draaien hij in de bres heeft gestaan toen het, in de eerste jaren van
vaartmaatschappij is er al toe overgegaan van een sierlijke vaas. Maar als die vaas deze eeuw nog, nauwelijks minder dan onvaderlands was voor
sake-cocktails te serveren. De traditionele klaar is, wat dan? Hij moet gevuld wor- een Vlaamse universiteit en erkenning van het Nederlands als
sakedrinkers zijn vervuld van afschuw bij den. En wie doet dat? Dat bedoelt Mat- een van de beide officiële talen in België op te komen, maar
de gedachte, dat hun geliefkoosde drank thieu Wiegman met de nog in het verschiet ook door de Walen.
nu vermengd wordt met andere dranken, liggende hiërarchie. En zo komen wij in Deze laatsten vergeten er hun Franse uitspraak bij, want zij
dat men sake gaat drinken in plaats van het gesprek vanzelf bij de abstracten en noemen hem Camille, niet met de Franse gemouilleerde LL,
er aan te „nippen", zoals het hoort, en hij Picasso, de Spaanse meester, met wie maar uitgesproken als Kamiel, zoals wij het doen. Ze zijn zeld-
dat sake zelfs geserveerd wordt met ijs- de man uit Bergen in Parijs eens een ont- zaam, de grote politieke figuren die door iedereen bij hun voor
blokjes erin, zoals whisky. De fabrikan- moeting heeft gehad. Nog nooit heeft een naam worden vermeld, en ik ken alleen nog Eedje, voov wijlen
ten hebben nu cocktails geintroduceerd kunstenaar zo'n evolutie doorgemaakt, is de Gentse socialistische leider Edward Anseele, die samen met
met namen als „fujiyama" (zes delen de mening van onze gastheer. En de ab- Huysmans dat blijk van genegenheid-in-de-verering mocht
sake, vier delen rum, wat vruchtensap en stracte schildertrant zelf? delen.
suiker), „kersenstad" (zes delen sake, vier
delen vermouth), „Nikko" (sake en gem- „Luister brengen aan het leven, dat is Toen onmiddellijk na de bevrijding van herhaaldelijk minister nooit tegelijker- de Senaat (Eerste Kamer) slechts over één
berbier) of eenvoudig „Sake on the rocks" kunst. En de ware kunstenaar moét me- de £)Ujtse bezetting, een socialistische tijd, meen ik Zij werden beiden minis- stem meerderheid beschikte. Hijzelf vond
(sake met ijsblokjes en een scheutje bit- dedeelzaam zijn, het is de kern va.n die meeting werd ingericht in het Volkshuis ter van State. er de Uilenspiegelse benaming voor van
ter) (UPI) luister. En bij de abstracten merk ik een je Brusseji verscheen daar Huysmans als „de regering van de meeuw"; de meeuw
spreker. Er stegen kreten op: „Stockholm! Op 4 maart 1961 brak Huysmans bij een die op één poot rust. Die meeuw illustreer-
Naar Stockholm!" Maar spoedig werd het val het dijbeen. Een paar weken later was de in die tijd zijn visitekaartje,
protest overdonderd door gejuich en de zijn toestand zo bedenkelijk, dat men het Onder de tweede regering-Van Acker
toespraak van Camille bracht hem een ergste vreesde. Maar op 15 mei verliet hij fungeerde Huysmans weer als voorzitter
weergaloze ovatie. het ziekenhuis en ergerde zich vrolijk van de Kamer. Hij is in die hoedanigheid
over de domme kruk, waarop hij niet lang de enige geweest die, zonder zelfs bij de
DIT TONEEL ZOU ZICH herhalen bij meer wilde steunen. Zijn eerste vraag was slachtoffers kwaad bloed te zetten zo
de eerste vergadering van de Kamer der naar de toestand van Frans van Cauwe- algemeen is zijn gezag en ook de genegen- Een recente foto van Camille Huysmans.
Volksvertegenwoordigers. Groot en recht, laert, die inmiddels ook in het ziekenhuis heid die hij geniet geregeld en niet
onbewogen, uitdagend bijna, stapte hij was opgenomen. Van Cauwelaert overleed zonder ironie de redenaars durfde aan
gemeten naar zijn bank onder de hostiele in de nacht van 16 op 17 mei. In de Volks- manen niet voor de zoveelste maal te her
manifestatie van zijn politieke tegenstan- gazet van 18 mei verscheen van de hand halen wat anderen toch ook goed hadden
ders. Men weet wat daarvan geworden is: van Huysmans het schoonste „In Memo- uiteengezet, en niet een uur te gebruiken
De rotstuin staat
nu in volle bloei;
prettig dat vele rots
plantjes ook in volle
bloei aangeplant kun
nen worden; meestal
worden ze in kleine
potjes gekweekt of
met potkluitjes afge
leverd en dan hebben
ze van het verplanten
niets te lijden. In
een rotstuin moet u
niet te veel stenen
hebben; meestal legt
men juist het accent
op die stenen, doch
uw planten moeten
de hoofdzaak vormen.
De stenen moeten
ook niet boven op de
grond liggen; ze moe
ten half ingegraven
worden; zeker de
helft van de steen
komt onder de grond; dat staat veel natuurlijker en het is beter echte natuursteen
te gebruiken. Nog maar al te veel tobt men met boomstronken en met sintels, doch
dat is niet het ware.
Als vele rotsplantjes tegen het eind van de maand uitgebloeid raken zal men
lege plekken met iets anders moeten aanvullen; er kunnen eenjarige zomerbloemen
ingepoot worden en vooral kruipende planten komen er voor in aanmerking; op
en zonnig plekje doen vooral de gazania's het goed; die bloeien prachtig met oranje-
bloemen. Ook Mesembrianthemum criniflorum kan er ingepoot worden; die bloeien
in alle mogelijke tinten en vooral de zachte pasteltinten doen het zo goed. Die
hebben ook een zbnnig plekje nodig.
G. Kromdijk
■RpÜ
A'iïSS "-m
herhaaldelijk minister van Openbaar On
derwijs, eerste-minister, minister van
State, voorzitter van de Kamer.
riam" dat de overledene ooit had kunnen
verwachten.
Zoals hij Stockholm kon opvatten als
de prefiguratie van een Volkenbond, heeft
voor wat ook best in zes
worden gezegd.
minuten kan
schetsen, die De Coster in zijn „Légende
d'Uilenspiegel" niet heeft opgenomen. En
hetzelfde jaar gaf hij van Charles de
Coster, eveneens in het Frans, 44 poli
tieke artikelen uit, die niet eerder ge
bundeld waren.
IEDER POLITICUS IN VLAANDEREN,
SEDERT JAAR EN DAG verwacht men
van Huysmans een definitief werk over
GEPROMOVEERD ALS DOCTOR in de Huysmans op binnenlands gebied dikwijls en in Vlaanderen niet alleen waarschijn
Germaanse filologie te Luik, was Huys- de oplossing van moeilijkheden voorge- lijk, heeft het verlangen ook auteur te het lèven'van "deze Frans-Belgische "auteur
mans aanvankelijk leraar geweest. Maar steld, zoals die er naderhand is gekomen, zijn. Huysmans heeft zich aan een, niet zoals men hem van verscheidene zijden
- en voor de schoolkwestie heeft hij die op- gepubliceerd, toneelstuk gewaagd. Poli- praamt aan zijn mémoires te beginnen
lossing „avant la lettre" verwezenlijkt te tieke publikaties van hem zijn o.m. „Bel- of is hij ermee bezigHet gerucht gaat
Antwerpen. De schoolstrijd - de soms gië in de Storm", „Het België van mor- dat hjJ tijdens zijn laatste 2iekte en ^oen
brutale en zelfs gewelddadige concurren- gen en vooral de fijne, ernstige, humo- men om zijn leven „reesde herinneringen
tie tussen het officieel en het katholiek- ristische en soms ontroerende „Brieven dicteerde aan de jonge vrouw met wie hij
non TOPCIOTI nol OVl/lOrill11p ID OOrt/lW flO»l_ oen i/MOrfn PftninlJni-" /Jin Unn/lnlnn J
wegens het verbod om aan politiek te
doen, werd hij journalist. Als secretaris
van de Internationale ontmoette hij in 1905
en de latere jaren Lenin, Trotzki, Rosa
Luxemburg e.a.
in 1957 getrouwd is.
Men mag alles verwachten van Camille,
die toen hij minister was, voordrachten
ging houden over het oude Vlaamse lied
en zelf die liederen zong. Die toen hij
Eerst gemeenteraadslid te Brussel, werd confessioneel onderwijs is sedert tien- aan een jonge socialist", die handelen over
hij in 1910 voor het arrondissement tot tallen jaren een zere plek en een wonde klassen en rassen, verdraagzaamheid, ge-
Kamerlid gekozen. Na de eerste wereld- geweest in het Belgische politieke lichaam, duld, vernieuwing, armoede, tact, ondank
oorlog verlegde hij zijn politieke activiteit tot voor een paar jaar een pact werd baar, over Marx, oorlog en vrede, enzo-
naar Antwerpen, was hij in 1921 ge- gesloten dat beide kampen, zoal niet ver- voort.
meenteraadslid en schepen (wethouder) bindt, toch bindt. Waarbij Huysmans zeg- Qp litterair gebied bezorgde hij, voor- Kamervoorzitter was in 1937 de strijdende
werd, met Frans van Cauwelaert als bur- gen kon, dat hy die kwestie reeds vele zjen van een inleiding, de uitgave van republikeinse troepen ging bezoeken in
gemeester. Van die tijd dagtekent wat men laren te Antwerpen met Van Cauwelaert „Don Juan in de vier jaargetijden", een Spanje. Die beloofd heeft op zijn negen-
het „mystiek huwelijk" genoemd heeft van geregeld had. rederijkersspel uit de 18e eeuw. Hij ver- tigste verjaardag te zullen aanwezig zijn
deze twee tegenstanders en vrienden. In taalde in verzen uit het Frans „De Vrij- op de vergadering van de Kamer Hij zal
1932 verving Huysmans burgemeester CAMILLE HUYSMANS was in ver- schutter van Bagnolet" en „De Ketel- dan ook nog wel de gelegenheid vinden
Van Cauwelaert. Beiden waren tegelijk scheidene regeringen minister van Open- lapper", twee spelen uit de 15e eeuw. om de mémoires te schrijven van zijn
Kamerlid geworden en vorig jaar werd baar Onderwijs geweest, en zijn Kabinets- Zijn grote litteraire liefde gaat naar veelvuldig leven. Een optocht van vele
in een gezamenlijke vergadering van chef Julien Kuypers heeft een brochure onze Reinaert, en naar de legende van tienduizenden vierde in 1956 te Hasselt
Kamer en Senaat hun beider vijftigjarig gewijd aan zijn werk op dat gebied, toen Tijl Uilespiegel. In 1959 publiceerde hij zijn vijfentachtigste verjaardag Hij heeft
parlementair jubileum gevierd. Beiden hij in 1946. na de val van de eerste rege- in het Frans beschouwingen over het de tijd voor zijn hvnderdste.
hebben elkander een paar keren opgevolgd ring-van Acker, eerste-minister werd van leven en het werk van Charles de Coster,
als voorzitter van de Kamer. Zij waren een socialistisch-liberale regering, die in met talrijke hoofdstukken en onvoltooide Raymond Herreman
1