Zuiverheid van intenties
strijdpunt in Poolse film
Arnhem zet klok halve eeuw terug
Ëffl Wffft
HODEn
Michel van der Plas geeft op de
lagere scholen poëzieinleidingen
c
Heiligt het doel niet de middelen in
Moeder Joanna van de Engelen"?
Floris Versier herdacht
De negen Muzen
mm
Weldra ook in O verveer
en Bloemendaal
Kostbare Rembrandt
wordt in New York geveild
ZATERDAG 10 JUNI 1961
7
I filmweek arnhem reren vermoordt de
priester, bezeten
door de duivel, twee
onschuldige jonge
mannen, de enigen in zijn omgeving,
die nog een zuiver begrip hebben voor
goed en kwaad. Ziehier, zo zegt hij, het
teken dat ik van uw duivels ben bezeten.
Ik heb het gedaan uit liefde.
Diploma's uitgereikt aan
twaalf amateurregisseurs
De kwestie Theater
Leerlingenuitvoering
van Muziekinstituut
Te veel van het goede
Belangwekkend initiatief in Aerdenhout
Vlamingen bekroond in
luisterspelwedstrijd
Beeldschermer
De radio geelt zondag
De radio geeft maandag
T elevisieprogramma
Joan Sutherland en Victor
Silvester onderscheiden
De Arnhemse filmweek is nu bijna ten einde. De helden, als wij zo vrij mogen
zijn, zijn een beetje vermoeid. Dat vormde evenwel geen beletsel om opnieuw
hevig in discussie te gaan na vertoning van de Poolse film „Moeder Johanna van
de Engelen", welke vrijdagavond op het programma stond. Zulke discussies
kunnen geen kwaad. Zij' zorgen dat de filmweek niet indommelt. De helden
blijven overeind en gaan weer fel in de slag. Nu gaf daar deze film ook alle
aanleiding toe. Zij is in Polen aan katholieken ontraden. Haar strekking, aldus
de Poolse primaat kardinaal Wyszynski is goddeloos. De Nederlandse rijks
keuring, waarin ook katholieken zitting hebben, heeft de film toegelaten. Zij acht
haar niet in strijd met orde en goede zeden noch kwetsend voor het katholieke
volksdeel. Of echter Moeder Johanna de keuring in het zuiden haalt, lijkt mij
nogal twijfelachtig. Er zijn vele gronden aan te voeren waarop men deze film
als een prijzenswaardige bijdrage, een waardevol religieus conflict, aanvaardbaar
kan achten. Maar de vraag blijft of men haar dan zelf niet intenties toekent, die
ze in wezen niet bezit. Een kwestie van persoonlijke benadering.
IN HET KORT omschreven komt de in
houd neer op het volgende. Een pater komt
naar een klooster, waarvan de nonnen door
de duivel zijn bezeten. Vier priesters heb
ben al getracht de duivels uit te drijven.
Tevergeefs. De pater, door vasten en boete
gehard, bindt de strijd met Satan aan,
maar hij voelt sterker en sterker hoe zwaar
zijn taak is. Hij moet doordringen tot het
wezen van het kwaad om het te kunnen
overwinnen. Hij vraagt het een rabbi
de afspiegeling van hemzelf en het ant
woord luidt, dat alleen liefde kan baten.
De pater, vervult van medelijden, wordt
ertoe gedreven de overste der nonnen,
Moeder Johanna, van haar bezetenheid te
verlossen door uit liefde, uit wat men
christelijke barmhartigheid kan noemen
maar ook uit wat men menselijke bewogen
heid en een zekere aantrekkingskracht tus
sen de sexen kan bestempelen, haar dui
vels in hem zelf te laten varen. Het ge
beurt. Ten bewijze
dat zij nu vrij is om
haar streven naar
f*5""" heiligheid te hono-
OM DEZE FILM goed te begrijpen moet
men de gesteldheid begrijpen van de tijd
waarin zij speelt. De Middeleeuwen waren
zeer vertrouwd met de duivel. Bezetenheid
kwam veelvuldig voor. Dat Satan juist die
genen zoekt, die zich hebben gewijd aan de
dienst van God, was een bekend feit. Dui
velbezweringen waren aan de orde van de
dag. Onze tijd kent dit zich openlijk mani
festeren van de Boze niet meer. Dat be
hoeft niemand te weerhouden een situatie
als in deze film gesteld te aanvaarden, hoe
schokkend ze voor sommigen ook mag zijn.
Wat echter wèl telt is de vraag of het spel,
dat de Poolse filmer Jersy Kawalerowics
met dit bezeten convent speelt, niet in
diepste wezen appeleert aan een zucht naar
sensatie. Wat halen nonnen uit als ze
door de duivel zijn bezeten? Wat voor een
broedplaats van ontucht zal dit klooster
zijn? Welnu Kawalerowicz gaat niet zo ver
dat hij de sensatie naar het uiterlijk hono
reert. Hij wekt met zijn beelden zelfs de
lachlust niet op. Hij ontstelt, ook de niet-
gelovigen. Maar in onze geschoktheid ligt
toch een portie onbehagen verdisconteerd,
omdat dit beeld van zo aangrijpende im
portantie toch moet dienen tot een groot
doel wil het zichzelf rechtvaardigen. Ge
beurt dat? Daarmee zijn wij aan de tweede
vraag: kan men zo ver gaan door uit liefde
zichzelf te bestemmen voor verdoemenis
om een ander mens heilig te laten worden?
De vraag is: wordt dit probleem zuiver
De burgemeester van Leiden, jhr. mr
F. H. van Kinschot, heeft op het graf van
de Leidse schilder Floris Verster aan de
Groene Steeg te Leiden een krans gelegd
ter gelegenheid van de honderdste geboor
tedag van deze schilder.
In het Leidse Stedelijk Museum „De La
kenhal" had 's avonds een herdenkings
bijeenkomst plaats tijdens welke prof. dr.
A. M. Hammacher, directeur van het Kröl-
ler Müllermuseum op de Hoge Veluwe, een
rede hield over de betekenis van Floris
Verster in deze tijd. De bijeenkomst, zo
wel op de begraafplaats als in De Laken
hal werd bijgewoond door talrijke verte
genwoordigers van vele kunstlievende or
ganisaties in den lande.
In Bergen (NH) zijn getuigschriften uit
gereikt aan twaalf toneelamateurs, die een
cursus voor regisseur hebben gevolgd. Drie
jaar geleden hebben de Nederlandse Ama
teur Toneel Unie en het Werkverband Ka
tholiek Amateurtoneel voor de eerste maal
een basis-opleiding voor amateurregis
seurs georganiseerd.
In het gebouw van de Culturele Raad
van Noord-Holland in Bergen zijn de eer
ste getuigschriften uitgereikt aan de ama
teurs, die gedurende drie jaren wekelijks
naar Alkmaar zijn getrokken om lessen
te volgen van de docenten Arend Hauer
mevrouw Teunke Hauer, Karei Poons en
Johan Greter.
Zij zijn onderwezen in elementair spel,
beweging en regie, in taalritmiek, taalme-
lodiek, toneelaankleding, belichting en in
praktische regie. De twaalf kandidaten
ontvingen hun getuigschrift uit handen van
de heer B. J. Kalb, voorzitter van de Cultu
rele Raad van Noord-Holland. In de ko
mende dagen zullen ook in Leeuwarden
Den Haag en Deventer getuigschriften
worden uitgereikt.
Zoals bekend hadden B. en W. van Arn
hem een commissie van goede diensten
benoemd om te bemiddelen tussen de di
rectie van de toneelgroep „Theater", het
bestuur van de stichting en de schouw
burgcommissie. Deze commissie heeft in
middels van B. en W. bericht ontvangen,
dat het geen zin meer heeft de werkzaam
heden verder voort te zetten. Na het
besluit van de heer R. de Vries om uit
Arnhem naar Rotterdam te vertrekken,
kan de commissie van goede diensten wei
nig meer uitrichten, aldus B. en W.
gesteld? Mijn onbehagen zegt nee. Het
wordt opgehangen aan de persoon van de
priester, die de liefde interpreteert op een
wijze waarvan het helemaal niet zeker is
dat ze zijn beslissing rechtvaardigt. In
feite blijkt zij in strijd met de christelijke
leer, die wel een Hemelvaart kent, maar
geen Hellevaart, wèl verlossing en kruisi
ging, geen zelfmoord in verdoemenis. Maar
zelfs als men in de liefdedaad van de pries
ter een offer ziet dan zal het toch sterk
gemotiveerd moeten zijn voorbereid en
door andere motiveringen en overwegingen
afgewogen op zijn juistheid, wil het ons
bevredigen. Wie zo'n thema behandelt
dient recht te laten wedervaren aan alle
partijen, dat wil zeggen, hij mag niet de
afwezigheid van God aangrijpen voor een
spel waarin hij de aanwezigheid van God
geen kans geeft. Dat is de reden waarom
de Poolse kardinaal „Moeder Johanna van
de Engelen" goddeloos noemt. Daar krijgt
ook ons onbehagen vorm, omdat de film
een antwoord geeft dat een ander antwoord
geen kans laat.
ZEKER ZOU HEEL deze problematiek
nooit zijn ontstaan noch de discussies er
om heen als Jersy Kawalerowicz er niet
zo'n indrukwekkende filmverwerkelijking
aan had gegeven. Hij werkt met de film
middelen bijzonder suggestief en haalt er
uit wat er in zit. Hij schept soms zelfs zo
zeer behagen in zijn spel, dat hij er het
tempo voor prijs geeft. Zijn artistieke po
tentie en filmkunstig fraaie uitwerking van
dit thema werken evenwel ook weer wan
trouwen op als men vindt dat zijn doel de
middelen niet heiligt. Doch als men erkent
dat de film heel knap is gemaakt dan er
kent men ook dat er veel in is dat te den
ken geeft. Men kan er zijn voordeel mee
doen. Het niveau waarop zich de strijd
tussen Goed en Kwaad afspeelt stelt het
probleem van het Kwaad nog eens heel
scherp. De afwezigheid van God in het
leven van velen komt niet op de laatste
plaats voort uit de afwezigheid van de
duivel in het leven der gelovigen. Het per
soonlijk ervaren van Goed en Kwaad der
Middeleeuwers is wel geheel in het mas
sale onderbewustzijn van onze tijd onder
gegaan. Zo zijn er nog vele aspecten, die
uit deze film tevoorschijn komen en als
dat de winst maar zeker niet de be
doeling is van „Moeder Johanna van de
Engelen" dan zou ik niet weten waarom
wij de film niet met een onrustig geweten
zouden accepteren.
OVER DE ANDERE vertoningen zal ik,
gezien de lengte dezer beschouwing, zwij
gen. Laten wij blij zijn dat een film al zo
veel stof oplevert om over naar huis te
schrijven. Een Filmweek zonder, ware
maar een dood ding.
P. W. Franse
UUNO KLAMI OVERLEDEN
De Finse componist Uuno Klami is dezer
dagen op de leeftijd van 61 jaar in Helsinki
overleden. Hij was twee jaar geleden tot
lid van de Finse Academie voor Kunsten
en Wetenschap gekozen. Hij werd vooral
bekend door zijn ouvertures als voor „King
Lear" en „Suomenlinna".
Galerie Espace. De Amerikaanse kun
stenaar Zev zal van 10 juni tot 1 juli bron
zen sculpturen en enkele van zijn water
verven in Galerie Espace te Amsterdam
ten toon stellen. Zev kwam in 1953 uit
Montergy, Californië, voor korte tijd naar
Europa, maar hij is nog niet naar Ameri
ka teruggegaan. Hij exposeerde in Parijs
in de galerie Furstenberg, in Londen in de
Arthur Jeffress Gallery en in Rome in de
kunstzaal Obelisco. Men kent hem ook
goed in Brussel en in Israel, waar zijn
werk te zien is in het Ein Harod Museum.
Prix Pablo Casals. Jan Decroos, solo
cellist van het Radio Filharmonisch Orkest
van de Nederlandsche Radio Unie heeft
dinsdag te Luik de Prix Pablo Casals 1961
behaald op het internationale concours
voor de Prix Kreisler Casals en Tony
Close.
Henry Miller. De verzending per post
door de Verenigde Staten van Henry Mil
lers roman „The Tropic of Cancer" is vrij
dag verboden, in afwachting van een be
slissing door de rechter of het boek tot de
obscene geschriften gerekend moet wor
den. In 1953 werd de invoer van Miller's
boek verboden.
Het Scheepvaartmuseum. In het Ge
meentelijk Museum Fodor te Amsterdam
wordt van 24 juni tot en met 27 augustus
de expositie „Het Scheepvaartmuseum zo
als het reilt en zeilt" gehouden bestaande
uit aanwinsten van genoemd museum uit
de jaren 1950 tot 1960. Ruimtegebrek in
het scheepvaartmuseum is de oorzaak dat
de tentoonstelling in Fodor moet worden
gehouden. In een mededeling over deze
expositie zegt de directie van de Vereni
ging Nederlandsch Historisch Scheepvaart
Museum te Amsterdam: „Het is een lands
belang dat Nederland evenals de om
ringende landen spoedig de beschikking
krijgt over een groot nationaal maritiem
museum, een zeevarende natie waardig,
s Lands Zeemagazijn op Kattenburg zou
volgens de dirtctie der Vereniging hiervoor
een uitnemende huisvestig kunnen bieden.
Spaanse schrijver veroordeeld. Vol
gens monarchistische kringen in Madrid is
de Spaanse schrijver Luis Maria Ansom
veroordeeld tot een boete van dertigdui
zend pesetas (ongeveer tweeduizend gul
den) wegens het houden van een rede
waarin hij een spoedig herstel van de mo
narchie in Spanje bepleitte. Hij deed dit
in een op 20 mei te zijner ere gegeven diner
na het winnen van een door het monar
chistisch gezinde blad „ABC" beschikbaar
gestelde prijs voor journalistieke arbeid.
De drie organisatoren van het diner wer
den ieder tot een boete van tienduizend
pesetas veroordeeld. Aan Ansom, die re
gelmatig artikelen voor „ABC" schrijft,
werd voorts voor onbepaalde tijd een ver
bod opgelegd om onder zijn nam artikelen
in dit blad te publiceren.
Manuscripten terecht. Een groot aan
tal waardevolle manuscripten, waaronder
originele aantekeningen van Ludwig van
Beethoven, die in 1951 werden ontvreemd
uit de „Duitse Nationale Bibliotheek" in
Oost-Berlijn, zijn terecht. Volgens het
Oostberlijnse avondblad „BZ am Abend",
doken ten tijde van de verdwijning ver
schillende manuscripten op in het Beetho-
venhuis in Bonn. Hieronder was een con
versatieschrift van Beethoven. Als gevolg
van zijn doofheid moest Beethoven schrif
telijk met zijn bezoekers „spreken". Onder
de vetrloren documenten waren werken
van Handel, Von Gluck en Debussy, en
brieven van d'Albert, Bruckner, Meyer
beer, Mendelssohn, Mahler, Pfitzner en
Cosima Wagner-Liszt. Het feit dat de in
Oostberlijn verdwenen manuscripten in
Bonn opdoken, werd aldus „BZ am Abend",
zorgvuldig geheimgehouden. „Pas na lang
durige onderhandelingen kon de teruggave
van de manuscripten geschieden", aldus
dit blad.
Eredoctoraat voor Nervi. De Italiaan
se bouwmeester prol Luigi Nervi is in de
Poolse hoofdstad eiedoctor van de tech
nische hogeschool van Warschau geworden
De rector-magnificus, prof. Wienszyslaw
Poniz, prees Nervi vior de onschatbare
diensten die hij als ontwerper en architect
aan de internationale bouwkunst heeft
bewezen.
De honderdnegenenzeventigste leerlingen
uitvoering van Haarlems Muziekinstituut,
die vrijdagavond in de tuinzaal van het
gemeentelijk Concertgebouw te Haarlem
gegeven werd, kenmerkte zich in de eerste
plaats door de keuze der uit te voeren
composities. De leerlingen zorgden over
het algemeen voor goede, zelfs voor ver
rassend goede voordrachten.
Het bestek van dit verslag laat niet toe,
dat ik aan elke vertolking een afzonder
lijke bespreking wijd. Ik kan vermelden
dat pianoleerlingen van de leraressen me
vrouw Frieda Brackman-Hoogerwerf, van
Ineke Bos en van Anton de Beer de be
langrijke resultaten van hun studie lieten
horen en dat ik aan de uitvoeringen van
Debussy's „Danseuses de Delphes" en
„Minstrels", de pittige vertolking van de
tweede Arabesque van dezelfde componist,
de uitstekende voordrachten van twee
compisities van Turina prettige herinne
ringen bewaar. Voorts dat ik genoten heb
van de uitvoering van „Voiles" van De
bussy en de „Suite de clavecin" van A.
Voormolen en zelfs zeer verrast was door
het spel van het meisje dat „Jardins sous
la pluie" van Debussy en het Scherzo in
cis van Fr. Chopin met uitzonderlijke mu
zikaliteit speelde.
Knap en virtuoos en vaak gekenmerkt
door een natuurlijk-muzikaal uitdrukkings
vermogen waren de vertolkingen van Ra
vels .Sonatine", de Ballade in As van
Chopin en van de Concertetude „Waldes-
rauschen" van Franz Liszt.
Bijzonder veel incruk heeft een violon-
celleerlinge van Piet Lentz kunnen maken
met een door klank, expressieve dynamiek
en uitnemende melodische vormgeving op
vallende voordracht van een violoncel
sonate van Willem de Fesch. Verder
hoorde men verdienstelijke uitvoeringen
van een fluitleerlinge van de heer G.
Spaan, van een klarinetleerling van de
heer T. v. d. Zwan en van een trompet
leerling van de heer N. Hoogerwerf jr.
Vremelding verdient het leerlingen-trio
uit de ensembleklassen van Ineke Bosch,
dat met zorg een deel van een pianotrio
van Beethoven speelde.
Bijna vergat ik nog de geladen uitvoe
ring van „Cordoba" van Albeniz en de
frisse vertolking van variaties van Handel
door pianoleerlingen te noemen.
De Arnhemmers genieten
dezer dagen een voorrecht
dat men de Kennemerlan-
ders evenmin zou willen
onthouden. Zij kunnen de
klok zestig jaar terugzet
ten. Op de Jansplaats, mid
den tussen zelfbedienings
winkels en moderne archi
tectonische stedebouw, be
vindt zich een reisbioscoop.
Het is een in goede staat ge
conserveerde tent met in
drukwekkende fagade uit
de nalatenschap van Jean
Desmet, die er rond de
eeuwwisseling de kermis
sen mee afreisde. In die
tent vertoonde hij het re
pertoire van die dagen, dat
nu in Arnhem weer volle
zalen trekt. Een heuse ex
plicateur leidt de vertonin
gen in en vertelt met thea
trale stemverheffing wat
men wel moet denken als
men het filmgebeuren aan
schouwt. „Wereldnieuws"
wordt afgewisseld met ijs-
lijke drama's als „De gevol
gen der dronkenschap" of
„Het verwisselde kind". Er
draait een filmpje over
Arnhem zestig jaar gele
den. Dat was een goede ge
woonte. In elke plaats waar
de reisbioscoop kwam werd
snel een film opgenomen
die tot groot genoegen van
het hoogvereerde publiek
nog dezelfde avond werd
vertoond. Boven de stem
van de explicateur uit
stampt „het volautomatisch
orkest" muziek uit een ap
paraat, dat het midden
houdt tussen een orgel en
een stoomwals. En op de
harde houten banken snui
ven wij onder het tentzeil
de lucht van 1900, want de
sfeer van dat jaar waart
in deze reizende bioscoop
als de geest van Hamiets
vader op de wallen van
Fortinbras. Die sfeer roept
menige dierbare herinne
ring wakker. Ze deelt zich
nog mee aan ons, verwende
kinderen van de elektrische
tijd, waarin de film een
kunst en geen vermake
lijkheid meer is. Behalve
dan voor de belasting....
De mogelijkheid dat dit
antiek bioscooppaleis nog
in onze contreien komt is
niet denkbeeldig. De direc
teur van het Nederlands
Filmmuseum, de heer J. de
Vaal, onder wiens beheer
de reisbioscoop in Arnhem
wordt geëxploiteerd, heeft
er wel oren naar. Het zou
een stukje levende filmge
schiedenis zijn!
Een nuchter verslag van wat ons vrij
dagavond op de televisie werd voorgezet
zal voldoende zijn om duidelijk te maken
wat de (zeldzame) kijker die het pro
gramma van 8 tot 10.15 uur bleef uitzit
ten heeft moeten doormaken. Na het jour
naal kregen wij aanvankelijk een gesprek
met de bisschop van Nieuw-Guinea te ho
ren over het missiewerk aldaar en ver
volgens kwam de heer van Domburg lang
durig in het beeld met een reeks sum
miere besprekinkjes van een groot aantal
films, vertoond op de filmweek in Arnhem.
Dit gebabbel, dat uit de aard der zaak
nergens diep op in kon gaan, werd slechts
onderbroken door een al evenzeer aan de
oppervlakte blijvend gesprekje met een
pater die leiding geeft aan de katholieke
filmactie. Deze afdeling werd besloten
met een willekeurig fragment uit de film
„Shadows".
Hierop volgde een veel te lang program
ma over de moeilijkheden die katholieke
tuinders in de kop van Noordholland on
dervinden wanneer ze hun grond niet nóg
verder onder hun talrijke kinderen kunnen
verdelen. Een drie kwartier aanhoudende
stroom van gesprekjes maakte ons duide
lijk dat er door de overheid nodig iets aan
dit probleem gedaan moet worden en dat
de katholieke overheid er aan doet wat
ze kan.
Na de sportrubriek sprak pater Leopold
Verhagen de epiloog, merkwaardigerwijze
(voor een epiloog) nog gevolgd door les
12 van het avondcollege Nederlands, waar
ons voornamelijk getoönd werd hoe men
niet hardop moet lezen. Een zinloze de
monstratie omdat bijna geen mens na de
schoolbanken nog ooit hardop hoeft te le
zen en het advies van de docent er prak
tisch op neer kwam: probeert U het toch
zo goed mogelijk te doen. De volstrekt
onnodige „les" werd opgeluisterd met
voorbeelden uit de mis, de catechismus en
(Van onze correspondente)
„Het initiatief van de Schoolverfris-
singscommissie in Bloemendaal om jon
gens en meisjes van twaalf jaar, dus uit
de hoogste klassen van de lagere scholen
met poëzie te confronteren en na te gaan
hoe hun reacties hierop zijn, juich ik
tp,n zeerste toe. Ik heb er echter aan
vankelijk nogal tegenop gezien, dat men
juist mij heeft gekozen om dit experi
ment uit te voeren, want het is natuur
lijk uiterst verantwoordelijk werk". Dit
vertelde ons de dichter Michel van der
Plas, pseudoniem van G. B. F. Brinkel,
die wij dezer dagen in zijn gezellige wo
ning in de De Waal Malefijtlaan in Aer
denhout hebben opgezocht, teneinde een
en ander te vernemen over zijn jongste
ervaringen met de Aerdenhoutse lagere
schooljeugd op het stuk van de poëzie.
„Het verkeert allemaal nog maar in een
beginstadium", zo vertelde hij, „en wij zijn
met deze proef nu gestart op de Aerden
houtse scholen. Later zullen er ook der
gelijke proeven in Vogelenzang, Overveen
en Bloemendaal genomen worden. Ik ben
er het Bloemendaalse gemeentebestuur
dankbaar voor, dat ik in staat wordt ge
steld iets over poëzie aan de lagere school
jeugd te vertellen. Het is mijn taak de
kinderen te bewijzen dat zij er werkelijk
iets aan hebben, nu en ook later gedichten
te lezen en ook, dat ze als ze dat niet doen,
bepaald iets in hun leven zullen missen".
De vier Aerdenhoutse scholen, waar Mi
chel van der Plas de zesdeklassers ge
durende één uur nu met poëzie geconfron
teerd heeft, zijn de Vondelschool, de
Schoolvereniging Aerdenhout-Bentveid, de
St. Antoniusschool en de Chr. Lagere
School. In het begin ging het allemaal nog
een beetje stroef, doch gaandeweg kwamen
de kinderen meer op dreef en aan het eind
van het uur waren ze bepaald enthousiast.
En daarmede zeg ik heus niet teveel, aldus
de dichter.
„Weet u", zo vervolgde hij, „mensen
hebben altijd een bepaalde maatschappe
lijke voorstelling van een dichter. Zij ken
nen hem wel als karikatuur uit tekeningen
en van cabaretprogramma's. Ook kinderen
hebben van een dichter of van een artiest
„tout court" een dergelijke voorstelling, zij
stellen zich bijvoorbeeld een man met een
baard voor in een flodderig jasje. Daarom
alleen al is het goed dat kinderen in de
leeftijd van twaalf jaar nu in de gelegen
heid gesteld worden een dichter van meer
nabij te leren kennen en te kunnen consta
teren, dat hij ook maar een „gewoon" mens
is".
Wat is nu het resultaat geweest van deze
eerste vluchtige ontmoeting dichter en
schoolkind?", zo vroegen wij. „Mijn er
varing is aldus de heer Van der Plas
dat in deze zesde klassen tot nu toe de jon
gens meer belangstelling voor poëzie toon
den dan de meisjes, terwijl het toch een
vasstaand feit is dat er later, tussen de
twaalf en zestien jaar, op de middelbare
school dus, een verschuiving van die be
langstelling plaats heeft en het dan juist
de meisjes zijn die meer ontvankelijk voor
poëzie zijn, die belangstelling hebben voor
declameren en die boeken kopen".
Zeer enthousiast was Michel van der
Plas over het feit, dat op een van deze
vier scholen een der zesdeklassers aan het
eind van het lesuur hem in dichtvorm
daarvoor bedankte. Ook was het een merk
waardige ontdekking te constateren dat er
op elke school jongens of meisjes zelf ge
dichten schreven.
Van der Plas noemde de jeugd van tegen
woordig bepaald bevoorrecht omdat zij in
de gelegenheid is tijdens haar schooltijd
nader met de wereldlitteratuur kennis te
maken, schoolconcerten te bezoeken, le
zingen van dichters en schrijvers te be
luisteren, veel meer en veel intensiever
dan dat dit vroeger het geval was.
.1 -iiv
jrp^T' yöWWfjjjrtfWp teh -ra*-, a
De dichter Michel van der Plas.
Een probleem waar deze dichter al van
jongsaf aan mee geworsteld heeft is de
verhouding dichter en maatschappij, om
dat, zoals Van der Plas zegt, de maatschap
pij hard is en de kunstenaar uitstoot. Vol
gens hem zijn er geen normen meer in de
kunstenaarswereld, morele waarden zijn
zoek en de mens van vandaag wordt be
heerst door angstpsychoses. Ook gaat naar
zijn mening deze tijd mank aan een gezags
crisis, waardoor het voor ouders en opvoe
ders bijzonder moeilijk is de jeugd in de
hand te houden, nog moeilijker ze aan te
kunnen. „Later als ik wat langere er
varing heb met deze poëzielessen, hoop ik
u meer van de resultaten daarvan en van
de reacties van de kinderen daarop te kun
nen vertellen", zo besloot hij ons gesprek
WASHINGTON —De kunsthandel van
Parke-Bernet op Madison Avenue in New-
York, zal in november een zeer kostbare
Rembrandt te koop hebben, namelijk het
schilderij, dat tot titel draagt: „Aristote
les kijkend naar de buste van Homerus"
Rembrandt kwam in 1653 gereed met dit
werk, een opdracht van Antonio Ruffo,
een voornaam Siciliaan.
Tegelijk met deze Rembrandt zullen nog
tweeëntwintig andere schilderijen worden
verkocht van Nederlandse, Vlaamse, Ita
liaanse, Engelse en Franse meesters. Zij
komen alle uit de erfenis van mevrouw
Anna E. Ericson. Mevrouw Ericson's echt
genoot bezat een bekende advertentie-fir
ma. Hij kocht de Rembrandt in 1928 voor
een prijs „boven de 500.000 dollar".
Intussen heeft deze Rembrandt reeds de
bijnaam verworven van de „Rembrandt
van een miljoen dollar". Men zal nog
moeten afwachten of het doek in novem
ber die naam eer zal aandoen. Zou dat
het geval zijn, dan zou de record-prijs van
770.000 dollar gepasseerd zijn. Die prijs
werd in 1959 betaald voor Rubens' „Aan
bidding van de Wijzen uit het Oosten".
In de Nederlands-Belgische wedstrijd in
het schrijven van een luisterspel is de eer
ste prijs toegekend aan de heer L. Wey-
nants, wonende in Kuringen (Hasselt-Bel-
gië) voor het spel „Regen".
De tweedwe en derde prijs gingen res
pectievelijk naar de heren Andries Poppe
(Brussel) voor het spel „De trap" en B.
Wildert (Antwerpen) met het spel „Het
veer te Corvey". Een eervolle vermelding
verwierf de heer H. J. Voorwinde (Den
Haag) voor zijn inzending „Theodoor".
Deze wedstrijd werd uitgeserreven door
de Nederlandse Radio Unie en de Belgi
sche Radio en Televisie. In de jury hadden
zitting de heren prof. G. Stuiveling (voor
zitter), Tom Bouws, Marcel Koole, Jos de
Haes, Bert van Kerkhoven, C. Rijnsdorp
en drs. Max. B. Teipe. Er waren 191 ma
nuscripten ingezonden
Gutenberg ter ere. De Finse beeld
houwer Vaino Aaltonen, lid van de Finse
Academie van Beeldende Kunst, zal in op
dracht een borstbeeld maken van Guten
berg ter plaatsing in het nieuwe Guten-
bergmuseum van Mainz in Duitsland.
voorlezingen uit boeken van katholieke
schrijvers. Deze avond werd, voor wie dat
nog niet begrepen mocht hebben, verzorgd
door de KRO.
HILVERSUM I. 402 m. 8.00 KRO. 9.30 NCRV.
10.00 Convent v. Kerken. 11.30 NCRV.
12.15 KRO. 17.00 IKOR. 19.00 NCRV.
19.45—24.00 KRO.
KRO: 8.00 Nieuws. 8.15 Gram. 8.25 Hoogmis.
NCRV: 9.30 Nieuws en waterst. 9.45 Gram. Con
vent van Kerken: 10.00 Samenkomst van het Le
ger des Heils. NCRV: 11.30 Gewijde muziek. 11.40
Gram. 11.55 Gewijde muziek. KRO: 12.15 Buitenl.
comm. 12.25 Klein koor. 12.40 Lichte muz. 13.00
Nieuws. 13.05 De hand aan de ploeg, lezing. 13.10
De Wadders, hoorspel. 13.30 Lichte muziek. 13.50
Boekbespr. 14.00 Le Roi David, bijbels oratorium.
15.20 De Vliegende Hollander, praatje. 15.30 Mu
zikale aspecten, muzik. lezing. 16.00 Sport. 16.30
Gods spreken met ons, lezing. IKOR: 17.00 Ned.
Herv. jeugddienst. 18.00 Het geladen schip, cri-
tieken. 18.30 De Kerk aan het werk, act. 18.40
Wika worden is niet moeilijk..?, klankb. NCRV:
19.00 Nieuws uit de kerken. 19.05 Jeugdkoren.
19.30 Gemeenschap der heiligen, lezing. KRO:
19.45 Nieuws. 20.00 Gram. 20.30 Act. 20.35 Pro
menade-orkest, koor en sol. 21.30 Triptiek voor
moord, hoorspel. 22.25 Boekbespr. 22.30 Nieuws.
22.40 Avondgebed. 22.55 Metropole-orkest. 23.35
Gram. 23.5524.00 Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m. 8.00 VARA. 12.00 AVRO.
17.00 VARA. 18.30 VPRO. 19.00 IKOR.
20.00—24.00 AVRO.
VARA: 8.00 Nieuws. 8.18 Voor het platteland.
8.30 Gevar. progr. 9.45 Geestelijk leven, lezing.
10.00 Gram. 10.35 Brieven van beroemde kinde
ren. 10.55 Promenade-ork. 11.30 Cabaret. AVRO:
12.00 Lichte muz. 12.30 Sportspiegel. 12.35 Gram.
13.00 Nieuws. 13.07 De toestand in de wereld, le
zing. 13.17 Meded. of gram. 13.20 Verzoekprogr.
voor de strijdkrachten. 14.00 Gezien, gehoord, ge
lezen, symposion. 14.40 Operaconc. 15.40 Bij de
branding, klankb. 16.00 Dansmuziek. 16.30 Sport-
revue. VARA: 17.00 Lichte muz. 17.30 Harry en
kwartje in de ruimte, hoorsp. voor de jeugd. 17.50
Nieuws, sportuitsl. en sportjourn. VPRO: 18.30
Korte kerkdienst van de Ned. Prot. Bond. IKOR:
19.00 Voor de jeugd. 19.30 De open deur, gesprek.
AVRO: 20.00 Nieuws. 20.05 Lichte muz. 20.40 Zin
en onzin in goede manieren, praatje. 20.55 Lichte
muz. 21.10 Amus.muz. 21.25 Latijns-Amerikaanse
muz. 21.55 Gram. 22.30 Nieuws en meded. 22.45
Act. 23.00 Volksliederen. 23.15 Gram. 23.5524.00
Nieuws.
BLOEMENDAAL. 245,3 m. - 1223 kC/S.
9.30 ds. A. Vos van Wassenaar. 11.00 ds. G.
Toornvliet van Bloemendaal (dienst voor belang
stellenden). 12.15 ds. L. J. Boeijinga van Rijswijk
(jeugdsamenkomst in de Pniëlkerk te Amster
dam). 14.45 Kinderdienst. 15.30 ds. A. Vos.
BRUSSEL. 324 m.
12.00 Nieuws. 12.02 Gram. 12.15 Amus.ork. 12.30
Weerbericht. 12.35 Amus.ork. 13.00 Nieuws. 13.15
Voor de soldaten. 14.00 Gram. 15.00 Lichte muz.
15.30 Sportrep. 17.00 Sport en nieuws. 17.10 Gram.
17.50 Gram. 18.00 Pianorecital. 18.30 Godsd. uitz.
19.00 Nieuws. 19.30 Gram. 20.00 De zesde dag.
22.00 Nieuws. 22 15 Lichte muz. 22.45 Gram. 23.00
Nieuws. 23.05 Nieuwe gram. 23.5524.00 Nieuws.
HILVERSUM I. 402 m. 7.00-24.00 NCRV.
NCRV: 7.00 Nieuws. 7.10 Gram. 7.30 Gewijde
muziek. 8 00 Nieuws. 8.15 Radiokrant. 8.30 Gram.
8.45 Idem. 9.00 Voor de zieken. 9.35 Waterst. 9.40
Voor de vrouw 10.10 Gram. 10.20 Theologische
etherleergang. 11.05 Bariton en piano. 11.35 Feuil
leton. 11.55 Lichte muz. 12.25 Voor boer en tuin
der. 12.30 Land- en tuinbouwmeded. 12.33 Lichte
muz. 12.53 Gram. of act. 13.00 Nieuws. 13.15 Pro
menade-ork. en solist. 13.40 Gram. 14.05 School
radio. 14.30 Metropole-ork. 15.15 Gram. 15.35 Ka
merkoor. 16.00 Bijbeloverdenking. 16.30 Gram.
17.00 Voor de kleuters. 17.15 Voor de jeugd. 17.30
Gram. 17.40 Beursber. 17.45 Regeringsuitz.Suri
name en de Nederlandse Antillen in de roman
litteratuur, door W. S. M. Klooster. 18.00 Orgel
spel. 18 30 Gram 19.00 Nieuws en weerber. 19.10
Volksliederen. 19.30 Radiokrant. 19.50 Volksmuz.
20.15 Alleen maar vandaag, hoorsp. 21.30 Piano
recital. 22.00 Parlementair comment. 22.15 Gram.
22.30 Nieuws en S.O.S.-ber. 22.40 Avondoverdén-
king. 22.55 Boekbespr. 23.05 Muzikale lezing. 23.35
Gram. 23.5524.00 Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m. 7.00 VARA. 10.00 VPRO.
10.20-24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws. 7.10 Gymn. 7.20 Gram. 8.00
Nieuws en orgelspel. 8.30 Gram. 9.00 Gymn. voor
de vrouw. 9.10 Gram. VPRO: 10.00 In het krach
tenveld van de techniek, overdenking. VARA:
10.20 Gram. 11.15 Voordr. 11.35 Pianorecital. 12.00
Dansmuz. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Voor
het platteland. 12.38 Hammondorgelspel. 13.00
Nieuws. 13.15 Voor de middenstand. 13.20 Instr.
kwintet. 13.45 Naar de Rio Plata, reisbeschrijving.
14.00 Strijkkwartet. 14.20 De verdachte volgt het
spoor, hoorsp. 15.50 Gram. 16.00 Zestig minuten
voor boven de zestig. 17.00 Oude liedjes. 17.15
Gram. 17.25 Roemeens ork. 17.50 Mil. comm. 18.00
Nieuws en comm. 18.20 Act. 18.30 Jazzmuz. 18.50
Openbaar kunstbezit, lezing. 19.00 Parlementair
overzicht. 19.15 Regeringsuitz.: 19.15 De Zilver
vloot, met het Leedy-trio en Meneer Jacob. 19.30
Wielren-rep. 19.40 Amus.muz. 20.00 Nieuws. 20.05
Lichte muz. 20.35 Discussie over het proces Eich-
mann. 21.05 Gram. 21.40 Radio-philharm.ork. en
solist. 22.30 Nieuws. 22.40 Radio-philharm.orkest
(verV.). 23.35 Gram. 23.55—24.00 Nieuws.
BRUSSEL. 324 m.
12.00 Nieuws. 12.02 Gram. 12.30 Weerber. 12.35
Voor de landbouw. 12.42 Gram. 12.50 Beursber.
13.00 Nieuws. 13.15 Lichte muz. 14.00 II Filosofo
di Campagna, opera. 15.15 Gevarieerde muz. 16.00
Beursber. 16.06 Voor de zieken. 17.00 Nieuws.
17.15 Gram. 17.45 Franse les. 18.00 Operettemuz.
18.20 Voor de soldaten. 18.50 Sportkroniek. 19.00
Nieuws. 19.40 Wedstr. schoolkoren. 20.00 Ork.est-
concert. 21.30 Amus.ork. 22.00 Nieuws. 22.15 Ka-
mermuz. 22.55 Nieuws. 23.00 Voor de zeelieden.
VOOR ZATERDAG
AVRO: 17.00—17.30 Voor de kinderen. NTS.
20.00 Journaal en weeroverz. AVRO: 20.20 Tele-
vizier. 20.30 Gevarieerd progr 21.00 Film. 21.30
Muzik. programma. 22 00— 22.20 Franse chansons.
VOOR ZONDAG
R.K.K.: 10.30 H. Mis. NTS: c.a. 15.30—18.45
Eurovisie: Reportages vand e int. tennisweek te
Stockholm; Ronde van Italië; folkloristisch wa
terfeest te Amalfi. NCRV: 20.00 Filmdocumen
taire. 20.15 Kamermuziek. 20.25 Dossier Karpaan,
TV-spel. 21.50 Dagsluiting. NTS: 22.00 Sport in
beeld.
VOOR MAANDAG
NTS: 20.00 Journaal en weeroverz. KRO: 20.20
Act. 20.30 Filmrep. 21.10 Gevar. muz. 21.40 Kruis
punt der tijden, TV-spel, 22.05 Epiloog.
LONDEN, (UPI) Een miljonair en
een leider van de vakbond, een zangeres
en een dansdeskundige, een voetbalster
en een motorrenner zijn te vinden op de
678 namen tellende lijst van onderschei
dingen die vandaag ter gelegenheid van de
officiële verjaardag van de Britse konin
gin zijn verleend.
De miljonair, Sir Simon Marks, eigenaar
van een keten van winkels, zal de titel van
baron mogen dragen Lord Marks.
Allan Birch, secretaris-generaal van de
vakbond voor winkelpersoneel, krijgt een
ridderorde Sir Allan Birch.
De Australische sopraan Joan Sutherland
wordt Commandeur in de Orde van het
Britse rijk.
Victor Silvester, de „slow slow-quick-
quick-slow" koning van de Britse balzalen
krijgt de Orde van het Britse Rijk voor
„bewezen diensten aan de moderne dans".
Zesenzeventig voetbalwedstrijden in de
Britse nationale ploeg leveren links-bui
ten Tom Finney een Orde van het Britse
rijk op, terwijl de motorrenner John Sur-
tees, die nu overgestapt is in vierwielige
racemonsters, met een zelfde onderschei
ding is begiftigd.
