IK KOSTTE DOIZEMO
GULDEN
miEUIM
ALS DE BAAS VAN HUIS IS, EET
AAPJE KOKO UIT DE „APOMAAT"
V.
i
i
Huisvrouwenbrigades in O.-Duitsland
PANDA EN DE PLASTIC PLASTIEK
WOBBO EN DE HOED
Polle
Eerste „atoomkoopvaarder"
is dit najaar vaarklaar
Ons vervolgverhaal
Dure kus...
^Hoe is het ontstaan?^»
KREMER's
WOENSDAG 21 JUNI 1961
De tevensroman van een Chinees meisje
door
limnminui"
IIII
Actieradius van
250.000 zeemijlen!
THEE
mum
Dienstauto voor Kennedy
Op zoek naar de erven
van 15 miljoen
Dit woord: FRONSEN
1. De volgende morgen wordt Polle wakker gekieteld door zijn moeder.
- Kielekiele, kleine luilak, zegt ze, je ligt maar te slapen en ik dacht, dat je
op reis moest? - Goeiemorgen, lieve moeke!, roept Polle uit, wat goed,
dat u me daaraan herinnert! Ik moet meteen aan de slag. Om goed wakker
te worden, steekt hij zijn hoofd in koud water, maar dat valt niet mee!
Zou er ooit iemand geboren zijn, die zich voor zijn plezier wast?, denkt hij.
Maar bij de warme pannekoeken vergeet hij gauw weer zijn verdriet. Ik
zal er maar flink wat opeten, denkt hij, dan kan ik er goed tegen, als we
in nieuwe avonturen verzeilen!
IIIIHIIinHltltlllHIHWtlll
64) Ik werkte nog
steeds in het ziekenhuis. Op een mor
gen cirkelden twee vliegtuigen boven
Padang, die voedsel kwamen brengen
voor de geïnterneerden. Twee op va
ten lijkende bussen vol voedsel wer
den neergelaten. Ze kwamen van het
Australische Rode Kruis. De inwoners
van Padang stonden vreemd te kij
ken en ik hoorde iemand zeggen: „De
blanken moeten toch wel erg veel van
hun eigen mensen houden."
Daarna verschenen er twee Europe
se officieren in het ziekenhuis om de
opname voor te bereiden van zieke ge-
interneerden. Ik had sinds lange tijd
geen blanken meer ontmoet en hun
aanblik was zo vreemd voor mij dat
ik op het punt stond om weg te ren
nen toen ze me zagen.
„Hallo, zuster, spreekt u Engels?"
„Een beetje." Ik durfde niet goed;
ik was die taal bijna vergeten omdat
het verboden was geweest deze te ge
bruiken.
„Zou U thee voor ons kunnen zet
ten?"
Ik bracht hun het gevraagde op een
dienblad. De volgende dag kwamen ze
terug.
„Zuster, u zet goede thee echte
Engelse thee. Loop nu niet weg; blijf
alstublieft even bij ons. Zijn uw
ouders ook hier?"
„Nee, ik kom uit Singapore."
„Dan bent U ook Britse en behoort
u tot ons volk." Hij hield mijn hand
stevig vast. „Hoe komt u zo in Pa
dang verzeild?"
„Dat is een lang verhaal en het is
zo moeilijk voor mij om dat in het
Engels te vertellen."
Ze bedankten mij voor de thee en
gingen weg.
Een groot aantal ex-krijgsgevange
nen werd naar Padang gebracht en
deze mannen werden gehuisvest in
een groot gebouw, dat bewaakt werd
door twee schildwachten. In mijn ver
pleegstersuniform en met een arm
band van het Rode Kruis mocht ik er
binnen om de ex-gevangenen van al
les te brengen. Op deze manier trof
ik verscheidenen van mijn vroegere
vrienden van het s.s. Kuala. Sommi
gen van hen waren bijna niet meer
te herkennen want ze waren bruin en
mager geworden. Een van hen zei te
gen mij;
„Janet, jij ziet er niet beter uit dan
wij. Waarom ben je zo mager?'
Alles wat ik kon vertellen was dat
ik voortdurend aanvallen van mala
ria had gehad. Het was al laat toen
ik bij hen wegging.
Toen ik de volgende morgen met
mijn dienst begon ontdekte ik tot mijn
verbazing dat de zalen die vol Japan
se patiënten hadden gelegen, nu ge
vuld waren met Britse mannen en
vrouwen. Sommigen waren erg ziek
en allemaal waren ze vermagerd. Ze j
hadden hevige honger en hoewel ze
nog zo werden gewaarschuwd voor het
gevaar dat ze zich zouden overeten, i
verorberden ze de ene schaal rijst na
de andere. De twee Japanse dokters j
bezochten hen geregeld en de geïn
terneerden mochten hen graag.
Toen ik op de zeventiende septem- j
ber met mijn werk begon, was de j
zaal helemaal leeg. Omdat ik niet wist
wat er gebeurd was en niets te doen
had, slenterde ik doelloos rond tot ik i
een officier tegenkwam die mij ver- i
telde dat alle patiënten naar Singa
pore waren vertrokken. Toen ik dat
hoorde voelde ik een hevige heimwee
in mij opkomen en barstte ik in snik
ken uit. De officier was verwonderd
en vroeg mij waarom me dat zo van
streek maakte. Ik vertelde hem dat
in Singapore mijn thuis was. Hij ant
woordde dat als hij dat geweten had,
hij me met de patiënten zou hebben
meegestuurd. Daarop gaf hij me de
raad me te melden in zijn hoofdkwar
tier in het Yamato Hotel. Drie dagen
later liep ik het hotel binnen, waar
ik werd ondervraagd door een ma
joor, die tegen me zei:
„U vertrekt nog deze middag."
„Niet zo vlug," riep ik uit. „Laat
mij alstublieft nog even afscheid ne
men van mijn vrienden."
„Goed dan, maar U moet wel vlug
zijn, want er worden nog maar een
of twee vluchten naar Singapore ge
maakt."
Het afscheid viel me niet gemakke
lijk. Ik was drie jaar op Sumatra ge
weest. Ik kon dankbaarheid voelen
voor de Maleiers en zelfs voor de Ja
panners die mij in mijn moeilijkhe
den hadden geholpen, maar boven al
les dacht ik aan de Chinezen die mij
dikwijls met groot risico voor zichzelf
hadden geholpen. Zij waren het die
mij zelfvertrouwen hadden geschon
ken en mij hadden aangezet vol te
houden. Ik had de bitterheid en de
wreedheid van de oorlog ondervonden,
en toch dacht ik op dat moment met
het eerst daaraan, maar aan de be
wijzen van vriendelijkheid en sympa
thie, die ik zowel van vrienden als
vijanden had ontvangen. Die zal ik
nooit vergeten.
Op de tweeëntwintigste september
verliet ik Padang in een R.A.F.-Dako
ta. Mijn trouwe vrienden, de familie
Oe, waren daar om me uitgeleide te
doen. Dit was de eerste keer dat ik in
een vliegtuig zat en daarom mocht ik
tijdens de vlucht een kijkje nemen in
de cockpit. Terwijl ik genoot van het
prachtige uitzicht uit de cabine van
de piloot, hoorde ik plotseling iemand
roepen: Singapore.
EINDE
ALS DE RUIM vier jaar oude meer-
<at-aap Koko uit Utrecht niet omstreeks
mei van het vorig jaar in een Haagse
krant te koop was aangeboden, dan had
hij er zich nu niet op kunnen beroemen,
de enige aap ter wereld te zijn die ge
voed wordt door een ,,apomaat
De man, die Koko destijds naar aan
leiding van deze advertentie kocht, is de
thans 27-jarige Cor A. van Dijk uit de
Hugo de Grootstraat in Utrecht. Het is
deze gediplomeerde machinezetter met
kunstschilders-aspiraties, die de uitvin
der is van de apomaat, een voor leken
ondoorgrondelijk apparaat dat Koko da
genlang achtereen kan voorzien van ba
nanen, sinaasappels, pinda's, water en al
wat een aap nog meer behoeft.
COR VAN DIJK die nu een jaar
of drie in Utrecht woont, was in mei van
het vorig jaar op bezoek bij zijn ouders
in de residentie, daar las hij toen de ad
vertentie waarin een aapje te koop werd
aangeboden. Hij ging eens kijken en kocht
het driejarige langstaartige dier. Koko was
altijd gewend in een kooi te zitten, vertel
de- Cor van Dijk, maar daar maakte ik
gauw een eind aan. Ik liet hem rustig los
in de kamer en dat wende gelukkig al na
korte tijd. Het kostte me heel wat meer
moeite, hem zindelijk te krijgen.
COR VAN DIJK werkt als machinezetter
slechts drie dagen in de week. De andere
dagen schildert of knutselt hij. Lang tus
sen vier muren opgesloten zitten kan hij
niet. „Ik houd het gewoon niet uit," zegt
hij. „U begrijpt dus, dat ik af en toe wel
eens een paar dagen van huis ben. Toen
■ik Koko pas had, waarschuwde ik, als ik
wegging, de buren en die gaven hem dan
te eten. Maar omdat ik mijn buren niet
steeds wilde blijven lastig vallen, moest ik
er wel iets op verzinnen. Ik heb u al ver
teld dat ik graag knutsel. Op een keer voor
zag ik het etensbord van een motor, dat
het bordje heel langzaam deed draaien.
Aan het bord hing ik zes haken, en aan
elk van die haken hing ik voedsel voor
de aap-Op gezette tijden, die ik zelf kon be
palen, lieten de haken een voor een het
voedsel los, en dat kwam dan bij Koko
in de kooi terecht."
Dit apparaatje beviel hem echter niet op
den duur, dus verzon hij wat anders. Dat
andere is nu de apomaat. Cor van Dijk,
wiens vrijgezellenkamers vol hangen met
schilderijen (eigen werk) heeft ons het in-
1
gewikkelde apparaat vol trots getoond. De
apomaat loopt op elektriciteit, maar als de
stroom mocht uitvallen, schakelt het appa
raat zichzelf om op een accu. Kok hoeft
dus nooit bang te zijn, dat hij niet op tijd
zijn natje en zijn droogje krijgt. Ook is
in de apomaat een controlecircuit verwerkt
waardoor het apparaat zichzelf binnen ze
kere grenzen kan controleren. Koko's voed
sel wordt bevestigd aan zelf gemaakte
transporteurs, die achter elkaar aan een
rail worden geschoven. Een schakelklok
bepaalt, wanneer een van de transpor
teurs voedsel moet afwerpen. De bananen
en de sinaasappelen komen stuk voor stuk
terecht in een bakje, waar Koko precies
met zijn kleine handjes bij kan. Een twee
de bakje wordt van tijd tot tijd met water
gevuld, ook al door de apomaat. Het vrij
forse apparaat met zijn wirwar van dra
den en draadjes heeft twee magazijnen,
aan elk van die magazijnen kunnen 16
transporteurs worden geschoven.
Dit betekent, dat Koko 32 dagen zou kun
nen eten en drinken zonder dat zijn baas
thuis is.
VORIG JAAR augustus is Van Dijk aan
zijn apomaat begonnen. Pas onlangs kwam
het apparaat klaar. „Mijn apomaat kun
je misschien in iets gewijzigd! Vörm voor
elk dier gebruiken zegt hij; maar dit be
tekent niet dat het een massa-artikel zou
kunnen worden. Daarvoor is het te inge
wikkeld.
KOKO zit niet vaak in zijn hoge, smalle
kooi. Meestal loopt hij los. Eten moet hij
echter wel binnen het gaaswerk, omdat zijn
WASHINGTON (UPI) 's Werelds
eerste door kernenergie aangedreven koop
vaardijschip, de „Savannah", zal op één
lading „atoombrandstof" in een periode
van drie jaar 250.000 mijlen kunnen af
leggen.
De staatssecretaris van het Amerikaan
se ministerie voor de scheepvaart Tho
mas E. Stakem jr., heeft het comité dat
de regeringsfondsen voor de ontwikkeling
van de scheepvaart beheert, medegedeeld,
dat de kernreactor van het 35 miljoen dol
lar kostende schip, dat spoedig in de
vaart zal komen, uit haar eerste lading
kernmateriaal twee keer zoveel aandrij-
vingskracht zal kunnen produceren als
aanvankelijk was berekend.
De eerste atoomlading van de onder
zeeër „Nautilus", het Amerikaanse proef-
schip dat het spits afbeet in het proces
van het gebruik van atoomkracht in de
scheepvaart, moest volgens Stakems ver
klaringen na 65.000 zeemijlen vervangen
worden.
De marine heeft echter ontdekt, dat
atoombrandstof haar kracht aanmerkelijk
langer behoudt dan men verwacht had.
Stakem deelde verder mede dat voorbe
reidende proeven met de reactor van de
„Savannah" in juli of augustus zouden
plaatsvinden, waarna het schip, dat in
Camden wordt gebouwd, naar Yorktown
zal worden gesleept, waar het in gereed
heid zal worden gebracht voor de eerste
proefvaarten in volle zee.
Zee-vleugelboot
Er werd tijdens deze officiële medede-
l'ngen ook aandacht gewijd aan een an
der experimenteel vaartuig, de vleugel
boot. Dit schip, dat zich bij het bereiken
van een bepaalde snelheid hoog uit het wa
ter kan verheffen door een vleugelvormige
constructie vlak beneden de waterlijn,
waardoor het naast de 17.000 paardekrach-
ten van een straalmotor, een naar verhou
ding geringe -waterverplaatsing krijgt, kan
op deze wijze een kruissnelheid van 60
knopen, en een maximale snelheid van 100
knopen bereiken.
Het schip dat een lengte krijgt van 31
meter, heeft accommodatie voor 55 tot 60
passagiers.
Stakem deelde mede dat de proefvaar
ten van dit „vijf miljoen dollar-schip", dat
in tegenstelling tot vorige modellen in
open zee kan worden gebruikt, eind juni
of begin juli gehouden worden.
De apomaat is een ingewikkeld appa
raat. Links onder de twee gaten, waar
door Koko zijn natje en zijn droogje
kon pakken.
Advertentie
I lllll'l
L-e-k-k-e-r Zeg!
INIIII
Koko en zijn
Utrechter
baas, de 27-jarige
Cor van Dijk.
baas er nu eenmaal schik in heeft te zien
hoe zijn vinding werkt. De loslopende
meerkat-aap heeft wel eens de neiging, op
eigen houtje een premature banaan of si
naasappel van de apomaat te plukken.
Maar ook daar heeft Cor van Dijk wat op
gevonden. Hij heeft rond de transporteurs
wat schrikdraad bevestigd, en als Koko nu
een banaan van een transporteur wil gris
sen, raakt hij onherroepelijk het schrik
draad. Hij krijgt dan een lichte schok,
net sterk genoeg om Koko ervan te weer
houden, de eerste uren die poging te her
halen.
Enkele weken geleden maakte San-
ford Richard Wagner (géén familie van
de Duitse operacomponist!) uit Miami
Beach in Florida met de knappe twin
tigjarige Lorette Ann Potito, die hij op
een fuifje ontmoet had, een autoritje
langs het strand. Het was een mooie,
warme nacht en de maan scheen hel
der. Al rijdend gaf Sanford Lorette een
kus, maar helaas verloor hij daarbij de
controle over zijn stuur en reed tegen
een lichtmast. Het meisje liep daarbij
nogal wat builen en schrammen op en
er moest een chirurg aan te pas ko
men om haar weer toonbaar te maken.
Deze week moest de 19-jarige Sanford
voor de rechter verschijnen in een ci
viele procedure, hem aangedaan door
Lorette. Hij werd veroordeeld tot 30.000
gulden schadevergoeding: „de duurste
kus uit de rechtshistorie der V.S.",
meende de rechter. Sanford's advocaat
gaf de kus toe, maar voerde tevens
aan, dat mej. Potiot enthousiast mee
gedaan had. De jury echter was onver
murwbaar en Lorette kreeg haar der
tig mille. Sanford verklaarde na het
proces aan de pers, dat hij Lorette
thans een huwelijksaanzoek wil doen,
„de enige manier om nog iets van mijn
geld terug te krijgen."
President Kennedy heeft een nieuwe
dienstauto gekregen, compleet met lift,
verschillende kappen en een speciale mo
bilofooninstallatie die het mogelijk maakt,
vertrouwelijke gesprekken te voeren tij
dens het rijden
De wagen, die bijna 2500 kilo weegt, is
een op bestelling geleverde Lincoln Limou
sine. Het ontwerpen ervan heeft bijna vier
jaar in beslag genomen en de bouw vijf
maanden. De prijs is niet bekend. De au
to bevat onder meer:
een lift onder de achterbank om deze
ruim 25 cm omhoog te kunnen brengen
zodat de president tijdens rijtoeren be
ter te zien is.
drie verschillende kappen: één van met
leer bekleed metaal, één zesdelige door
zichtige plastieke, en een zwarte „con
vertible".
intrekbare treeplanken en voetsteunen
voor geheime agenten, aangedreven
door electromotren. De wagen heeft zo
veel hulpapparaten dat zij voorin één
groot bedieningspaneel lijkt.
twee verschillende radio-sets waarvan
één uitgerust met een z.g. „scrambler"
die het mogelijk maakt telefoongesprek
ken te voeren over openbare lijnen ter
wijl de geheimhouding verzekerd blijft.
In Oost-Duitsland zijn Thans 7.819.727
werknemers. Bijna 50 percent daarvan
3.500.000 zijn vrouwen. Bovendien zijn er
een 4000 vrouwen georganiseerd in mobie
le „huisvrouwenbrigades", die in fabrie
ken en on het plattelani
ingezet- naar behoefte. -
Oudere., flajjies passgn^op de kapderep,.
als man en vrouw naar de fabriek zijn. Na
afloop van de werktijd dient de goede Oost
duitser ook in de keuken te helpen, „want
ook daar zijn de vrouwen gelijkgerechtigd"
zoals een officieel regeringspamflet het
formuleert.
De vrouwenfederatie van Oost-Duitsland
moet niettemin steeds meer vrouwen aan
werven voor fabrieken en landbouw, heeft
voorzitster Ilse Thiele verklaard. Het feit
dat 3,500.000 werknemers sinds 1945 naar
West-Duitsland zijn uitgeweken, speelt hier
bij een grote rol.
In de „Mörkische Volksstimme" is on
langs een ingezonden brief gepubliceerd
van ene Frau Eichmann: „Als huisvrouw
voelde ik me onderdrukt door mijn man,
maar nu ik in de fabriek werk heeft hij
eerbied voor me en heerst er vrede in ons
12-73 Terwijl Wobbo van verbazing
geen woord kon uitbrengen, stond de
vreemde verschijning nog steeds eerbiedig
voor hem.
Ik.ik begrijp er niets van! stamel
de Wobbo. Wie bent u?
Uw onderdanige dienaar, meester! zei
de ander, weer buigend. Ik zie, dat u me
niet kent. Mag ik het u uitleggen?
Graag! zei Wobbo.
Dan zal ik 't u verklaren, meester.
Wie de toverhoed draagt, is mijn meester,
die moet ik in alles gehoorzamen.
Wat? zei Wobbo verbaasd. De Tover
hoed? Die ik op mijn hoofd heb?
COP MARTEN TOOWOEI
38. De alarmkreten van Joris bleven niet zonder uit
werking. Het schip stopte en een boot werd neergelaten
om de drenkeling op te vissen. Joris, die zelf aan de
redding deelnam, keek met gemengde gevoelens toe,
hoe samen met Panda ook het beeldje Pompo uit het
water werd opgevist en daarmede zijn kans op een
schadevergoeding naar de bodem zonk. „Vaarwel, mil-
joentje," mompelde hij, „ik ben het niet waard, zolang
mijn dwaze zwakte voor de kleine Panda mij ervan
weerhoudt, de vruchten van listige plannetjes te pluk
ken." Ook de spion Carlos, die de redding vanaf het
schip gadesloeg, was er niet erg mee ingenomen, want
hij meende nog steeds, dat zijn vijand Fidelio uit de
golven werd opgehaald. Hij schrok dan ook geweldig,
toen hij plots merkte, dat Fidelio vlak achter hem
stond. „Madre mia! Hoe kom je opeens hier?!" riep hij
uit, „zoeven was je nog door mijn bom..." Hij brak af,
beseffend dat zijn woorden wellicht argwaan zouden
wekken. En zonder verder op of om te zien maakte hij
zich via een luchtkoker uit de voeten. Fidelio keek hem
grimmig na. „Zozo, net wat ik dacht, die bom was
voor mij bestemd," bromde hij, „ik moet die vent in de
gaten houden. Als die plastik pop niet op mijn plaats
had gezeten, was ik er geweest!" Dat was goed ge
redeneerd door Fidelio. Maar er was nog iemand, die
goed kon redeneren, doch die bekeek de zaak van een
andere kant. „Fidelio heeft iets met de aanslag op het
beeld te maken," mompelde Pat O'Nozel, om de hoek
glurend, „ik moet hem in de gatens houden."
huis. Ik danlf de fabriek, dat ik een waar
devol persoon mocht worden door halve
dagen te werken", verklaarde zij.
Een zekere Frau Traute schreef in de
kwestie van gelijke rechten. Onze grond
wet garandeert de vrouw gelijke rechten
en dat betekent dat vrouwen hetzelfde
r.echt .als. mannen- op werk hebben".
In dezelfde krant schreef een „Susanne"
„Een vrouw is meer dan een moeder van
haar kinderen, meer dan een persoon die
de kinderen verhaaltjes vertelt en ze
schoonhoudt slechts door te werken en
economische onafhankelijkheid te verwer
ven, kunnen de vrouwen haar persoonlijk
heid geheel ontplooien".
De communistische partij laat niets on
beproefd om vrouwen in te schakelen in
het produktieproces. Zelfs is er een ad
vies opgesteld in de zin van „Gaat mee
naar de fabriek, werk daar, en overtuig
uw van de huwelijkstrouw van uw man".
(UPI).
De advocaat Baldo Kristovitch uit Los An
geles, is voor een vijflandenreis naar Euro
pa vertrokken om de erfgena(a)m(en) te
vinden van een in Polen geboren onge
trouwde Joodse vrouw, die bij haar overlij
den 15 miljoen gulden heeft nagelaten.
Kristovitch zal zijn onderzoek doen in
Engeland, Frankrijk, Duitsland, de Sovjet-
Unie en Israël.
Na 30 oktober van dit jaar kan niet lan
ger zonder meer over het kapitaal worden
beschikt.
Het eigenaardige van het werkwoord
fronsen is, dat de betekenis aanvan
kelijk zeer beperkt was, zich daarna
heeft verwijd en vervolgens weer ver
engd. Het woord is via het Frans ont
leend aan het Latijn. In die taal be
tekent 't woord frons: voorhoofd.
De oorspronkelijke betekenis van fron
sen is dus: het voorhoofd rimpelen. In
later tijd gaat men het woord ook
bezigen voor het leggen van plooien in
stoffen. Men sprak dus van een gefronst
manshemd (overhemd) en van een ge
fronste muts of kap. Dit gebruik is
thans niet meer bekend en wij zijn dus
teruggekeerd tot de oude toestand waar
in fronsen onverbrekelijk verbonden
was met de woorden voorhoofd en
^wenkbrauwen.
