Oscar Mendlik morgen
negentig jaar
Onvergetelijke liederenavond
van Teresa Berganza
uitvoering van „Etudes
van
Briljante
Lander door Het Nederlands Ballet
i
^t\hW
Miljoen voor een Monet
Uitvoering door leerlingen
van Jo Vincent
In Stadsschouwburg te Amsterdam
Nederlands Ballet Verbond
over de concentratie
Kleurspoeling
Zélf doen!
HODEH
DONDERDAG 22 JUNI 1961
11
Oscar Mendlik-fonds
De plaat van de Prins
Grammofoonopname
N.Ph.O.
FILM EN FILMWERELD
Gebrek aan beter
T enniskampioenschappen
tintgevende
haarwassing
De radio geeft vrijdag
7 elevisieprogramma
I
MORGEN, VRIJDAG 23 JUNI, hoopt de bekende zeeschilder Oscar Mendlik
negentig jaar te worden. Het gemeentebestuur van Rloemendaal heeft deze
kunstenaar, Hongaar van geboorte en reeds meer dan een halve eeuw in Aer-
denhout woonachtig, gehuldigd door een eretentoonstelling van zijn werk in
te richten in huizTe „Rloemenheuvel". Deze expositie is wegens de zeer grote
belangstelling van het publiek verlengd tot en met woensdagavond 28 juni,
terwijl bovendien op dinsdag 27 juni een extra avondopenstelling is ingelast.
Ook uit scheepvaartkringen heeft men deze schilder der zee willen huldigen en
daarom wordt Oscar Mendlik vandaag in het etablissement van de Koninklijke
Nederlandsche Stoomboot Maatschappij aan de Sumatrakade in Amsterdam
van vier tot zes uur een receptie aangeboden.
IN ZIJN MOOIE VILLA „Erdölak"
(Hongaars woord voor Boshuis) op de hoek
van de Van Lennepweg en de Zandvoorter
weg in Aerdenhout werkt Oscar Mendlik
nog dagelijks in zijn grote, ruime atelier,
waar het voor de bezoeker goed toeven
is met deze beminnelijke, charmante en
hoffelijke gastheer.
„IK BEN DE ENIGE schilder", zo
vertelt hij, die de zée als zodanig
schildert, het léven van het water. Andere
zeeschilders kiezen reddingen, oorlogs
handelingen op zee, havengezichten en der-
Oscar Mendlik
gelijke tot onderwerpen van hun schilde
rijen. Ik ben gepredestineerd geweest de
zee te schilderen,, dat onstuimige element
in al zijn schakeringen en kleurwisselin-
gen. De zee in al haar stilte, grootsheid
en oneindigheid." Mendlik heeft alle zeeën
bevaren. „Op zee voel ik mij een beter
mens en één met de oneindigheid. Altijd
weer ontdekt men er iets nieuws dat af
wisseling in het mensenbestaan en emo
ties geeft." En dan zachter: „Weet U,
ik beleef mijn grote vreugde aan het schil
deren van de zee, doch tegelijkertijd is
het mijn kruis. Men heeft mij er vaak
om aangevallen. Men heeft mij ook wel
verweten, dat ik niet met mijn tijd ben
meegegaan. De diverse fases in de kunst
heb ik ih mijn lange leven wel ervaren,
doch niet doorgemaakt. Het is mijn vaste
overtuiging, ja mijn rotsvast geloof, dat
de schilder die de zee, het water enigs
zins maar bij benadering wil weergeven,
daar een heel leven aan kan besteden. Het
Futurisme, het Kubisme, het Naturalisme
de Jugendstil, het expressionisme en de
vele uitvindingen op technisch gebied, dat
alles heb ik meegemaakt." Volgens Mend
lik zakt het peil van schilderen steeds en
naar zijn mening wordt thans alles aan
het toeval overgelaten en hij kan dat
„spatten" met verf niet als „kunst" zien
DE HAARLEMSE SCHILDER H. F
Boot, die Mendlik diverse keren in Aerden
hout bezocht, acht hij een voortreffelijk
kunstenaar. Ook Kees Verwey noemt de
grijze kunstenaar een zeer knap schilder
en voor diens werk koestert Mendlik grote
bewondering. Met de schilders G. H. Breit-
ner en M. A. J. Bauer, die ook in Aerden
hout hebben gewoond, was Mendlik zeer
bevriend en ook met Jan van Essen. Nu
is het eenzaam om de grijze kunstenaar
geworden, die hen allen heeft overleefd
Doch in zijn werk vindt hij een grote
troost. Ook de componist Gerard H. V.
von Brucken Fock en de wijsgeer dr. J. D
Bierens de Haan hebbens destijds tot zijn
Aerdenhoutse vriendenkring behoord.
OSCAR MENDLIK werd in 1871 in Rad-
vancs, een dorpje bij de stad Ungvar in
noordoost-Hongarije op het landgoed van
zijn ouders géborén. Zijn vader was wis
kundeleraar aan het gymnasium, zijn
moeder behoorde tot de oudste Hongaarse
adell Nadat hij het gymnasium had afge
lopen, ging hij naar de academie in Boe
dapest, waar prof. B. Székely zijn leer
meester was in de schilderklasse .In 1891
zag de jeugdige Oscar voor het eerst d'e
zee bij Fiume. De periode die de schilder
omstreeks 1900 in Rome doorbracht is
zeer belangrijk voor zijn verdere vorming
geweest. Bij een Amerikaanse kennis
ontmoette hij de Nederlandse beeldhouw
ster Julie Mijnssen. Zij was de eerste
vrouw die de „Prix de Rome" verkregen
had en daarvan in Rome studeerde. Al
gauw ontstond er een hechte vriendschaps
band tussen deze beide kunstenaars en in
1900 trouwde Oscar Mendlik met haar in
Amsterdam. Na hun huwelijk keerde het
jonge echtpaar eerst naar Rome terug. In
1904 vestigden zij zich voorgoed in Aer
denhout, waar beiden zich aan hun kunst
hebben gewijd. Mendlik heeft vele landen
bezocht en er vele van zijn doeken ver
kocht. Ook vorsten hebben werk van hem
aangekocht. Zo bezat keizer Franz Jozef
drie stukken van hem en de aartshertog
zes doeken. Ook bij de Hongaarse aristo
cratie bestond er veel belangstelling voor
zijn werk en particulieren in Boedapest
-kochten doeken van hem aan. Door de
Een bekend schilderij van Claude Monet,
„De Brug van Argenteuil", is woensdag
avond op een veiling van moderne schilde
rijen te Parijs voor een miljoen gulden in
andere handen overgegaan. Een schilderij
van Sisley, „De Overstroming", bracht
600.000 op. „Schaatsenrijders in Holland"
van Jongkind werd verkocht voor 80.000
gulden. Voorts werden werken van Cour
bet, Utrillo, Gauguin, Rouault en Matisse
geveild.
Ter gelegenheid van de negentigste
verjaardag van Oscar Mendlik hebben
de heren dr. J. E. Baron de Vos van
Steenwijk te Aerdenhout, jhr. H. van
Lennep te Aerdenhout, jhr. F. Teding
van Berkhout te Warnsveld, B. F.
Enschedé te Heemstede, mr. J. W. de
Jong Schouwenburg te Aerdenhout en
mr. H. Melchers te Aerdenhout, na
hiertoe van diverse zijden suggesties
te hebben gekregen, een Oscar Mend-
lik-fonds gesticht, waarvan de midde
len zijn bestemd voor de verlening'van
steun aan jonge figuratieve kunste
naars. Bijdragen aan dit fonds kunnen
worden overgemaakt aan de Amster-
damsche Bank n.v., kantoor Leidse-
straat te Amsterdam, giro 3797 onder
vermelding van „Oscar Mendl ik-
Fonds". Het tot dusver bijeengebrachte
geld vormt de basis voor dit fonds, dat
heden tijdens de receptie aan de jarige
zal worden aangeboden.
komst van het communisme in Hongarije
is er veel werk verloren geraakt of ver
nietigd. Ook koning Victor Emanuel heeft
een schilderij van Mendlik gekocht.
COSIMA WAGNER heeft de schilder in
1903 in Portofino ontmoet en aan die ont
moeting bewaart Mendlik waardevolle her
inneringen en ook heeft hij het voorrecht
gehad Franz Liszt nog zelf te kunnen be
luisteren. In Amerika, in Australië, in Zwe
den en Denemarken en Venezuela is werk
van deze zeeschilder verspreid. In 1958
maakte hij nog een doek in opdracht van
een reder uit Caracas. Mendlik heeft ook
vele portretten geschilderd zowel van vol
wassenen als van kinderen. Hij houdt erg
veel van kinderen en zijn klein- en achter
kleinkinderen hebben een zeer toegewijde
grootvader en overgrootvader in hem. In
totaal schilderde Mendlik 267 portretten. In
de twintiger jaren exposeerde hij tezamen
met Jan Sluyters in het Stedelijk Museum
in Amsterdam. Zijn eerste zelfportret da
teert van 1922. Enige weken geleden vol
tooide de hoogbejaarde schilder nog een
prachtig doek van de Atlantische Oceaan
en sedert tientallen jaren werkt Oscar
Mendlik onvermoeibaar aan éen composi
tie „Het worde licht."
Als lerares aan de Haarlemse Muziek
school van de Maatschappij tot Bevorde
ring der Toonkunst heeft Jo Vincent een
aantal leerlingen opgeleid en de resultaten
daarvan heeft zij ook dit jaar doen horen
in de leerlingenuitvoering, die woensdag
avond in de grote muziekzaal van de
school gegeven werd.
Met de liederen en arias, die de leer
lingen hadden ingestudeerd kon een om
vangrijk programma worden samengesteld,
waarop naast muziek van Marcello, Han
del, Bach, Lotti, Gluck, Haydn en Mozart,
romantische liederen van Brahms en We
ber en geavanceerde liederen van Chaus-
son en Roussel voorkwamen, negro-spiri-
tuals en zelfs fragmenten uit de Musical
„My fair Lady".
Ik moet weerstand bieden aan de ver
leiding om alle vertolkingen afzonderlijk
te bespreken. Als algemeen indruk kan
ik schrijven, dat ongeacht de aanwezige
stern-dispositie van de leerlingen, de tech
nische vorming een bijzonder succes is
geworden. Verrassend was het aanzetten
en het plaatsen van de toon, omdat zij een
zekere waarborg bleken voor een uit
stekend gehandhaafde resonans. Van be
tekenis werd hierbij de steun van de
adem, die uiteraard bij de ene leerling
meer beheerst dan bij de andere was. Hoe
deze ook mocht uiteenlopen elke toon-
vorming berustte op een veilig technisch
beginsel, dat bijvoorbeeld bijzonder fraaie
hoge tonen mogelijk maakte en expres
sieve dynamische en timbreschakeringen.
Zonder aan andere vertolkingen te kort
te doen, zou ik de vertolkingen van „O del
mio dolce axdor" van Gluck, van opera
fragmenten van Mozart, van de aria
„Return o God of hosts", van een lied
van Schubert, de aria „Voi che sapete"
van Mozart en „Mein Herr, Marquis" van
Strauss willen noemen, en nog in het bij
zonder de geestige voordracht van de
Register-aria uit „Don Juan" van Mozart
en van de fragmenten uit „My fair Lady".
Een indrukwekkend, aangrijpend slot
van de avond werd de met een natuur
lijke bewogenheid geladen vertolking van
negro-spirituals door een bas-zanger.
P. Zwaanswijk
De grammofoonplaat „De Plaat van de
Prins", welke bij aankoop van twee kaar
ten gratis wordt aangeboden aan de be
zoekers van het concert op 29 juni door
het Noordhollands Philharmonisch Orkest
bestaat voornamelijk uit een keuze uit de
persoonlijke platenverzameling van Prins
Bernhard. Eén zijde bevat het Pianocon
cert van Tsjaikofsky gespeeld door de
Amerikaanse pianist Alexander Uninsky
tezamen met het Residentie Orkest onder
leiding van Willem van Otterloo. Op het
concert door het N.Ph.O. is de solist de
vermaarde Spaanse pianist Eduardo del
Pueyo. De andere zijde van de plaat bevat
Zuid-Amerikaanse muziek en wel Luis
Alberto del Parana en zijn trio Los Para-
guayos met „Cielito lindo" en Arnoldo
Pintos met zijn Chayeros met „El pajarito".
„NINGHE, mijn kleine negerkindje,
dat maar niet wil slapen gaan, je kopje
is net een kokosnoot, mijn kleine koffie
boon, met je schattige pluizebol en je
grote ogen, het zijn twee vensters die op
zee uitkijken. Doe je
oogjes toe, mijn ban
ge negerbaby, de
blanke Mandunga
kan je niet opeten,
je bent geen slaaf
meer en de meester
heeft beloofd, als je veel slaapt, dat hij
je een pakje zal geven met gouden kno
pen, dan zul je eruit zien als een kleine
piccolo. Ninghe, slaap, slaap mijn zwarte
baby, kokosnootje, koffieboon".
MISSCHIEN GEVEN deze regels uit het
„Cancion de cuna para dormir a un ne-
grito" (wiegeliedje om een negerkindje in
slaap te sussen) wel duidelijker weer wat
het publiek i- de Kleine Zaal te Amster
dam beleefd heeft aan het liederenrecital
van de Spaanse sopraan Teresa Berganza
dan welke uitvoerige beschrijving van haar
stemkwaliteiten en voordracht ook. De zan
geres, voortreffelijk begeleid door de pia
nist Felix Lavilla, heeft haar toehoorders
een onvergetelijke avond bezorgd. Dat de
warmte van haar persoonlijkheid tot die
indruk veel heeft bijgedragen betekent in
geen enkel opzicht een reserve met be
trekking tot het enthousiasme dat zij als
kunstenares wist op te wekken. De men
selijke kant van een zanger of zangeres,
en de uitstraling daarvan op de zaal, is
een wezenlijk element in de waardering
voor zijn (of haar) kunnen. De vocalist is
zijn eigen instrument, en hij (of zij)
draagt altijd veel directer een stuk van
de eigen persoonlijkheid over dan de in
strumentalist die door middel van een
speeltuig werkzaam is.
TERESA BERGANZA gaf dit recital on
der omstandigheden die voor de meeste
vrouwen 'n publiek optreden minder wen
selijk doen schijnen. Zij deed het met een
natuurlijkheid en een overgave waarmee
zij alle aanwezigen voor zich wist in te
nemen. Er was een onbevangenheid in al
les wat zij bracht, een jeugdigheid en toch
een rijkdom aan ervaring, die aan haar
zingen de bevrijdende kracht gaf die men
maar dan in grovere, minder gediffe
rentieerde vorm anders slechts aantreft
bij enkele zwarte zangeressen van blues
en spirituals. En ook het feit dat zovele
van haar liederen zongen van geboorte en
moederlijke tederheid, had niets opzette
lijks, niets van een poging om door mid
del van de eigen, intieme situatie de sen
timenten op gemakkelijke wijze in bewe
ging te krijgen. Het zeer critische publiek
van de Kleine Zaal luisterde naar haar zo
ademloos als kinderen die men een sprook
je vertelt.
NA DE PAUZE was haar programma
gewijd aan liederen uit Spanje en aanver-
HET AANDEEL van het Nederlands Ballet in het Holland Festival 1961 heeft
het gezelschap een groot succes opgeleverd. Na afloop van de tweede voorstelling,
woensdagavond in de goedbezochte Stadsschouwburg te Amsterdam, mochten Soma
Gaskell en haar medewerkers een langdurige ovatie tijdens een
regen van bloemen in ontvangst nemen. In afwijking van
voorgaande jaren was het niet mogelijk gebleken een werk
van een eigen choreograaf of althans met Nederlandse muziek
tijdig voor vertoning gereed te krijgen. Mede daardoor was het
programma wat eenzijdiger dan men gewend is, althans te zeeJ'
blijvend buiten de sfeer van het leven in deze tijd. Men heeft
hier te doen met een samenloop van omstandigheden. Het ware
onjuist daaruit conclusies te trekken als zou voor de artistieke
leiding van deze groep de romantiek, het begin en het einde van de danskunst
zijn Vooral met „Etudes" van Harald Lander heeft men het bewys geleverd,
dat men de technische geschooldheid voor het meemaken van hedendaagse evoluties
thans royaal bezit.
EEN AANZIEN-
LIJKE teleurstelling
is „Les Mirages'' van
Serge Lifar op mu
ziek van Henri Sau-
guet geworden, on
danks de voortreffe
lijke uitvoering.
Franse kenners van
het levenswerk van
deze choreograaf be
schouwen dit oeuvre
als een der hoogte
punten, die hij met
zijn scheppend ver
mogen heeft bereikt.
Men roemt vooral de
wijze, waarop Lifar
erin geslaagd zou zijn
filosofische gedach
ten over de eenzaam
heid van en de on
mogelijkheid voor de
mens om zich zelfs
in de stoutste ver
beelding of meesle-
pendste illusie van
zichzelf los te maken
in dansvormen heeft
omgezet. Nu moet
men zeker met be
trekking tot de bal
letkunst om te begin
nen vaststellen, dat
dit in het gunstigste
geval de expressie
van een wijsbegeerte
van het jaar nul moet
worden genoemd. Om
de gewenste uitdruk
kingskracht te berei
ken heeft Lifar aller
lei varianten, zelfs
nieuwe uitgaansposities, op de academische
bewegingsleer in praktijk gebracht- Als
oefenstof in deze neoklassieke stijl, met
gedurfde verbuigingen en verheffingen,
versnellingen en vertragingen, bezit „Les
Mirages" ongetwijfeld veel waarde voor de
uitvoerenden.
ER DOET ZICH ECHTER iets merk
waardigs voor. Toen ik voor het eerst met
„Les Mirages" kennis maakte, hetgeen ge
schiedde in een kaal repetitielokaal met
alleen pianobegeleiding, werd ik bijna
voortdurend geboeid en meermalen tot be
wondering gebracht. Die reactie moet zijn
voortgekomen uit concentratie op de mid
delen. Als men vervolgens op het toneel
Leonie Kramer en Job Sanders in
Etuden van Harald Lander.
ziet, waartoe die worden aangewend en
waarmee zij ten nauwste samenhangen,
dan maakt de interesse spoedig plaats
voor verbazing en verveling. Alles is op
afleiding gericht. De opgeplakte symboliek
dient enerzijds ter camouflage van gebrek
aan werkelijke bezieling en anderzijds ter
verschaffing van een ontleend prestige
Men is daardoor het drukke geheel
duurt bijna een uur als criticus over
geleverd aan het gevaar de enkele intrin
sieke kwaliteiten uit het oog te verliezen.
Het uiterlijk welbehagen, waartoe decor
ontwerper Harry Wich het gevraagde met
smaak heeft bijgedragen, overwoekert het
constructieve patroon. Niettemin moet ge
wezen worden op twee prachtige toonbeel
en van plastische compositie: het duet
van „de jongeman" met „de chimère"
door Job Sanders en Sonja van Beers fraai
gerealiseerd en de werkelijk fantastisch
mooie solo (zeker in de uitvoering, die
Joan Cadzow er met superieure controle
van gaf) van de „schaduw"-partij. Alexan
dra van Rhijn, Ria Koppers en Billy Wil
son gaven hun beste krachten aan kleinere
solorollen.
PUUR MELODRAMA, maar dan toch in
de letterlijke en dus volkomen aanvaard
bare vorm, bleek „Francesca da Rimini"
van de Russische gastchoreograaf Alexei
Tsjitsjinadze van het Stanislavski Thea
ter te zijn. Het is de gedanste verbeelding
(in vele, steeds dieper en breder uitge
werkte tafrelen) van de door Tsjaikofsky
„op muziek gezette" geschiedenis van de
titelheldin uit de renaissance, die verliefd
wordt op de broer van de mismaakte man
aan wie zij werd uitgehuwelijkt. De op
bouw in soli, trio's en duetten getuigt van
gevoel en verstand. Eerst wordt in enige
korte scènes de situatie uiteengezet, daar
na wordt indringend en sensitief de aan
dacht gevraagd voor de innerlijke reacties
en daaruit voortvloeiende gedaanteveran
deringen, waarbij het conflict uitloopt in
de voorzienbare oplossing van drievoudige
moord. Natuurlijk, dit is betrekkelijk pri
mitieve romantiek zoals die in Westeuro
pese landen nauwelijks meer beoefend
wordt. Maar die gewaande superioriteit in
ontwikkeling mag ons niet blind maken
voor de krachtige gaafheid van deze ka
rakteristieke ballade. Hoogtepunt is het
duet met de doorbraak der erkenning van
de voordien elegant bedwongen liefde
zulks vooral door de volkomen vereniging
van subjectieve en objectieve plastiek. Ma-
rianna Hilarides bereikte zonder overscha
keling op gebruik van andere dan louter
gedanste manieren een voorname innig
heid van expressie. Het publiek juichte
haar terecht minutenlang toe. De rollen
van de gebroeders werden door Peter Ap
pel en Conrad van de Weetering uitstekend
vervuld, waarbij de laatstgenoemde de
beste kansen markant besteedde om zijn
optreden symptomatisch te doen zijn voor
obsessies door verwrongen driften.
CLIMAXEN VAN SUCCES werden in
„Etudes" van Harald Lander bereikt, een
spectaculaire aaneenschakeling van voor
het toneel bewerkte oefeningen in tech
niek, expressieve stijlvarianten en verras
sende combinaties van solisten onderling
en met groepen. Men heeft dit briljante
werkstuk, gemaakt in 1948 voor het Ko
ninklijke Deense Ballet op door Knudage
Riisager gearrangeerde vingeroefeningen
van Czerny, hier te lande eerder kunnen
zien in de uitvoering door London's Festi
val Ballet, een jaar of vijf geleden. Toni
Lander heeft de rol van de voorbeeldige
ballerina daarin thans overgedragen aan
de jeugdige Leonie Kramer, die met de ge
wenste vereniging van bravoure en char
me over het algemeen zeer gelukkig en
triomfantelijk speelde met de veelsoorige
moeilijkheden. Het is opmerkelijk hoezeer
haar rotatievermogen de laatste tijd is ver
beterd. Deze eerste soliste is een ballerina
wante cultuurgebieden: Cuba en Basken
land. Soms waren het oorspronkelijke com
posities, soms met meesterhand gezette
parels uit een eindeloos groot traditioneel
volksbezit. Het verschil was niet groot: de
geboorte, al of niet gesymboliseerd in het
kindje van Nazareth, de liefde van de moe
der en van de beminde, de trouw aan de
aarde, waren de thema's en de inspiratie
van alle. Met dezelfde mengeling van gra
tie en hartstocht waarmee haar zingen tel
kens nieuwe schakeringen aan dit aloude
patroon toevoegde, had zij vóór de pauze
drie Italiaanse aria's en vijf liederen van
Debussy gebracht. In diens „Fêtes Ga-
lantes" (variaties over achttiende-eeuwse
levenskunst op tekst van Verlaine) was
een Spaans accent in de uitspraak van het
Frans opvallend, maar niet storend. Ten
slotte ziet men de galante feesten van
Watteau reeds in veranderd'egedaan bij
de vroegere Goya. Dit is geen praatje-voor
de-vaak om een gebrek goed te praten:
waar werkelijk niveau heerst, ontstaan
nieuwe kwaliteiten. Van deze groep liede
ren vormde Debussy's „Noël pour les en-
fants qui n'ont plus de maison" .(Kerst
lied voor de ontheemde kinderen) een ont
roerend besluit. Het publiek was, zoals
reeds gezegd opgetogen. Niet minder dan
vier toegiften volgden alvorens men, rij
ker dan mengekomen was, huiswaarts
keerde.
Bij wijze van uitzondering wil ik hier
besluiten met de vermelding van enkele
grammofoonplaten die van Teresa Bergan
za verkrijgbaar zijn. Zij heeft opnamen ge
maakt van oud-Italiaanse aria's eh aria's
van Rossini, beide op L.P. 33-t.twee klei
ne plaatjes (45-t.) bevatten respectievelijk
zeven Spaanse volksliederen (in de bewer
king van Manuel de Falla) en acht Bas-
kische volksliederen. Van 't hierboven be
sproken concert wordt vrijdagavond om
21.55 een gedeelte uitgezonden over Hilver
sum I.
Sas Bun ge
Het bestuur van het Nederlands Ballet
Verbond heeft een schrijven gericht tot de
leden van de Amsterdamse gemeenteraad
waarin het mededeelt een uitnodiging te
hebben aanvaard van de heer H. Molen
dijk „die informatieve besprekingen zou
voeren met betrokkenen teneinde te kun
nen geraken tot een zo concreet mogelijk
plan voor de oprichting van een Nationaal
Ballet." In dit onderhoud (op 19 juni)
bleek aldus de brief geen sprake
van 'n bespreking en nog veel minder van
overleg, daar de heer Molendijk, zoals
hij letterlijk zei „slechts een boodschap
had over te brengen", namelijk een plan
voor een nationaal ballet waarbij door de
subsidiërende overheden reeds was vast
gesteld wie de artistieke leiding zou
krijgen, hoeveel en welke dansers hier
van deel zouden uitmaken en hoe de ar
tistieke leiding zou dienen te zijn. Het be
stuur protesteert hiertegen omdat „men
met uitschakeling van de kunstenaarsorga
nisaties alsmede van de betrokken dans
kunstenaars een plan tot concentratie
heeft opgesteld dat bovendien grote onvol-
komendheden in zijn organisatorische op
zet vertoont, afgezien van het feit dat de
door de subsidiërende overheden gedachte
leiding onaanvaardbaar moet worden ge
acht." Het bestuur pleit voor een vrij over
leg met vertegenwoordigers van alle be
trokken personen en instanties „teneinde
te komen tot een opzet die de ontwikkeling
van de danskunst in Nederland zal bevor
deren en een rechtvaardige en deskundi
ge benadering van de sociale en artistieke
belangen van de danskunstenaars in Ne
derland waarborgt."
De grammofoonplaat, welke door het
Noordhollands Philharmonisch Orkest on
der leiding van Henri Arends wordt ge
maakt op „His Master's Voice" zal een
stereofonische opname worden. De op te
nemen werken zijn van Brahms, de Hon
gaarse dansen no. 1, 3, 5, 6, 10, 17 en 21
en van Grieg, 4 Noorse dansen. Deze wer
ken zullen op het concert van heden,
donderdag 22 juni, worden uitgevoerd op
een programma, waarbij solistische mede
werking wordt verleend door de Poolse
pianiste Lidia Grychtolowna met het
Pianoconcert van Grieg. De grammofoon
opnamen zullen plaats hebben op vrijdag
avond 23 juni en zaterdagmorgen 24 juni.
J
Aan de Nederlandse inzending naar het
elfde internationale filmfestival te Berlijn
(23 juni tot 4 juli) is nog toegevoegd de
experimentele speelfilm „Het huis" van
Louis A. van Gasteren. Deze film werd
tijdens de filmweek Arnhem voor het eerst
vertoond.
Aan het tweede internationale filmfesti
val te Moskou, dat gehouden zal worden
van 9 tot 23 juli 1961, zal Nederland deel
nemen met de korte speelfilm „Stretta
van de jonge cineast Jan Wiertsema. Tij
dens dit festival zal hors concours worden
vertoond de documentaire film „De la
ge landen" van George Sluizer.
De speelfilm „Het mes" onder regie van
Fons Rademakers zal ons land ook ver
tegenwoordigen op het filmfestival van
Edinburgh, dat eind augustus wordt ge
houden. Vorige maand was zij al de of
ficiële Nederlandse inzending bij het fes
tival van Cannes. Waarschijnlijk zal „Het
mes" in het najaar eveneens worden ver
toond op het filmfestival van San Fran
cisco.
met allure aan het worden. Maar wat de
ze nog voor versnelling en verfijning vat
bare uitvoering van „Etudes" vooral heeft
aangetoond, is dat het Nederlands Ballet
in alle gelederen, vootal wat betreft het
vrouwelijke deel van de bezetting, een in
alle richtingen bruikbaar apparaat mag
heten voor de exploratie van nieuwe moge
lijkheden bij de verovering van de ruimte,
waar het menselijk leven zich spiegelbeel
dig voltrekt.
Tijdens de tournee binnen het Holland
Festival worden de uitvoeringen begeleid
door het Utrechts Stedelijk Orkest met An
ton Kersjes als gespecialiseerde dirigent.
Op 11 juli wordt het programma in Am
sterdam herhaald.
David Koning
A A HKO/iD/a/f1G£/i En BESCHOUW!tl GE tl
De meeste belangstelling van het graag
geamuseerd publiek zal gisteravond wel
zijn uitgegaan naar de eerste aflevering
in de reeks Roamin' Holididay, waarin de
Engelse komiek Max Bygraves zomerse
luchthartigheid op het scherm brengt. De
K.R.O. heeft deze serie gekocht van de
B.B.C. Wij zouden geneigd zijn te zeggen:
blijkbaar bij gebrek aan beter, want het
was na een veelbelovende start maar een
magere vorm van verstrooiing, een soort
cabaretje op een dakterras met zich voe
rend als „daverend" slotstuk. Te zeggen
dat wij zitten te springen om het vervolg
ware eufemistisch.
Voor het overige was het programma
van de K.R.O. vrij conventioneel. Twee
bijdragen, gewijd aan het Hebreeuwse lied
en Israël, de epiloog van rector Coppens
en de les in Nederlands, zoals te doen ge
bruikelijk zeer zelfverzekerd gedoceerd.
Beeldschermer
Ook dit jaar zullen AVRO, KRO en
NCRV in rechtstreekse radio-uitzendingen
van 26 juni tot en met 8 juli verslag geven
van de internationale tenniskampioen
schappen te Wimbledon. De verslaggever
is Leo Pagano. De twaalf reportages wor
den uitgezonden op de volgende data en
uren:
26 juni: NCRV 17.30—17.40 u.; 27 juni:
KRO 18.10—18.20 u.; 28 juni: NCRV 17.50—
18.00 u.; 29 juni: AVRO 18.50—19.00 u.;
30 juni: NCRV 17.50—18.00 u.; 1 juli: KRO
18.00—18.10 u.; 3 juli: AVRO 18.50—19.00
u.; 4 juli: AVRO 17.30—17.40 u.; 5 juli:
NCRV 17.30—17.40 u.; 6 juli: AVRO 19.00—
19.10 u.; 7 juli: KRO 18.10—18.20 u.; 8 juli:
KRO 17.20—17.30 u.
Advertentie
Thuis gaat het vlugger, thuis kost
het minder, thuis wordt het mooier
als U gewoon zelf Uw haar wast met
POLYCOLOR -kleurshampoo
Naar verkiezing in de
eigen natuurlijke kleur
of in een chique mode-
tint! Haal direct een
tube POLYCOLOR.
't Hoort
bij Uw
make-up
Grote tube f. 1.95
HILVERSUM I. 402 m. 7.00—24.00 KRO.
KRO: 7 00 Nieuws. 7.15 Gram. 7.45 Morgengebed
en overweging. 8.00 Nieuws. 8.18 Gram. 8.50 Voor
de vrouw. 9.35 Waterst. 9.40 Schoolradio. 10.05
Gram. 11.00 Voor de zieken. 11.40 Gram. 11.50
Als de ziele luistert. 12.00 Middagklok - noodklok.
12.04 Gram. 12.30 Land- en tuinbouwmeded. 12.33
Lichte muz. 12,50 Act. 13.00 Nieuws. 13.15 Zonne
wijzer. 13.20 Dansmuz. 13.45 Vrouwenvraagbaak.
14.00 Gram. 14.35 Gram. 15.00 Schoolradio. 15.30
Voor de zieken. 16.30 Cello en piano. 17.00 Boek-
bespr. 17.15 Kinderkoor. 17.40 Beursber. 17.45
Fanfaremuziek. 18.20 lek worstel en com boven,
klankb. 18.50 Regeringsuitz.Het emigratiepraat
je van H. A. van Luyk. 19.00 Nieuws. 19.10 Act.
19.25 Memojandum. 19.30 Pol. lezing. 19.40 Verz.-
proger. voor de militairen. 20.30 Lichte muz. 21.00
Gram, met comment. 21.40 Jong - oud - eeuwig,
godsd. gedachtenwisseling. 21.55 Holland Festival
1961: Zangrecital 22.25 Boekbespr. 22.30 Nieuws.
22.40 Orgelconc. 23.10 Gehuwden en hun ruzies,
lezing. 23.20 Klein radiokoor. 23.40 Gram. 23.55
24.00 Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m. 7.00 VARA. 10.00 VPRO.
r0.20 VARA. 12.00 AVRO. 16.00 VARA.
19.30 VPRO. 21.00 VARA. 22.40 VPRO.
23.00—24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws. 7.10 Gymn. 7.20 Gram. 8.00
Nieuws. 8.18 Gram. 9.00 Gymn. voor de vrouw.
9.10 Voor de vrouw. 9.30 Gram. 9.40 Schoolradio.
VPRO: 10.00 Dit en het andere, praatje. 10.05
Morgenwijding. VARA: 10.20 Gram. 10.25 Pro
menade-orkest, klein koor en sol. (herh.). 11.00
Voor de kleuters 11.15 Pianorecital. 11.40 Orgie-
spel. AVRO: 12.00 Eichte muz. 12.20 Regerings
uitz.: Uitzend, voor de landbouw. 12.30 Land- en
tuinbouwmeded. 12.33 Sportpraatje. 12.50 Open
luchtklanken. 13.00 Nieuws. 13.15 Mededelingen
en gram. 13.25 Beursber. 13.30 Lichte muz. 14.00
Instr. trio. 14.25 Gram. 14.35 Pol de Mont over
leed 30 jaar geleden, klankb. 15.05 Liedjes en
Koek en ei, hoorsp. VARA: 16.00 Kamerork. 16.30
Voor de zieken 17.00 Trombone-kwartet. 17.15
Gram. 17.50 Act. 18.00 Nieuws. 18.15 Vlaamse no
tities. 18.20 Lichte muz. 18.50 De puntjes op de i,
praatje. 19.00 Voor de kinderen. 19.10 Gevar. muz.
VPRO: 19.30 Het platteland nu, gesprek. 19.45 Op
bezoek bij anderen, vraaggesprek. 20.00 Nieuws.
20.05 V.C.S.B. Novietenconferentie 1961, lezing.
20.10 Filmpraatje. 20.20 Het zingende hart. 20.35
In de ban van de tegenstander, lezing. 20.50 Ne
derlanders in internationale technische bijstand,
gespr. VARA: 21.00 Gram. 21.55 Litterair progr.
22.15 Buitenl. weekoverz. 22.30 Nieuws. VPRO:
22.40 Zorg om de mens, gesprek. VARA: 23 00
Social, nieuws in Esperanto. 23.10 Muziekrevue.
23.5524.00 Nieuws.
BRUSSEL. 324 m.
12.00 Nieuws. 12.02 Gevar. muz. 12.30 Weerber.
12.35 Lezing. 12.45 Lichte muziek. 12.50 Beursber.
13.00 Nieuws. 13.15 Orgelspel. 13.30 Liedjes. 13.45
Orgelspel. 14.00 Gevar. muz. 16.00 Beursber. 16.06
Zangrecital. 16.30 Gram. 17.00 Nieuws. 17.15 Lich
te muz. 17.45 Duitse les. 18.00 Kamermuz. 18.10
Boekbespr. 18.20 Voor de soldaten. 18.50 Sport
kroniek. 19.00 Nieuws. 19.40 Schoolwedstr. 20.00
Ork.-concert. (In de pauze: Kunstkaleidoscoop).
21.30 Pianorecital. 22.00 Nieuws. 22.15 Jazz. 22.55
—23.00 Nieuws.
VOOR DONDERDAG
NTS: 20.00 Journ, AVRO: 20.20 Act. 20.30 Do
cumentaire film 21.00 22.20 Tovaritsj, blijspel
VOOR VRIJDAG
NTS: 20.00 Weekiowrr.aaen weeroverz. NCRV:
20.30 Documentair progr. 20.55 Amus.progr. 21.45
Act. 22.05 Dagsluiting.
