Laotische prinsen zijn akkoord over een coalitie-regering DOOR LATE ZOMER lage prijzen HEREN $PORT- SHIRTS Peek& Cloppenburg Ergste spanning voorbij in Bretagne nu'fijne'Hero sperzieboontjes OP EN OM HET BINNENHOF Eichmann weet niets van de Einsatzgruppen Nieuwe Medinos triomf voor extra witte tanden Bereikt compromis zou gunstig zijn voor de communisten Wereldraad van Kerken contra Portugal Twee boerenleiders vrijgesproken Zelfregering voor zeven Bovenwindse eilanden Pond sterling zal niet devalueren VRIJDAG 23 JUNI 1961 11 UnNstructuur ~f90 en fantasie Multi-co>ours Terlenka Draion Brits minister trok zich spionage persoonlijk aan President Kennedy heeft virusinfectie opgelopen Incident Dr. E. van Raalte Onrust Sellwyn Lloyd: Bezuinigingen extra reinigend, geen spoor meer van tandaanslag extra krachtige en langdurige bescherming tegen tandbederf extra anti-septische werking, desinfecteert mondholte extra krachtige bestrijding van slechte adem extra lekkere, zuivere spearmintsmaak^ S «r- zeer grote tube Uitsluitend verkrijgbaar bij H.H. apothekers, drogisten, kappers en de speciaalbranche ZüRICH (Reuter) De drie politieke prinselijke leiders van Laos, de neutralis- tische Soevanna Phoema, zijn halfbroer Soevanoevong, leider der communistisch- gezinde Pathet Lao, en de rechtse pre mier Boen Oem, die de steun van de ko ning heeft, hebben in een donderdagmid dag te Zürich uitgegeven bekendmaking medegedeeld dat zij een regering van na tionale eenheid zullen vormen. Hierin wordt verder gezegd dat het overleg tussen de drie prinsen over deze aangelegenheid nog voortduurt. Zij zullen een nieuwe bijeenkomst beleggen teneinde zo spoedig mogelijk tot een nationaal ak koord te komen." Volgens het communiqué zal de te vor men regering van nationale eenheid een voorlopig karakter dragen. De drie voor naamste politieke stromingen van Laos zullen erin zijn vertegenwoordigd. In de bekendmaking wordt ook ver klaard dat de regering zal worden ge vormd door rechtstreekse aanwijzing en benoeming door de regering, dus zonder bemoeienis van de Laotische nationale vergadering. Er wordt niet in gézegd wie aan het hoofd van de coalitieregering zal staan, wanneer deze eenmaal is gevormd. Het zal een der eerste taken van de nieu we regering zijn een naleving van het be stand in Laos te verzekeren en de vrede in het gehele land te herstellen. De voorlopige regering moet voorts één enkele delegatie samenstellen, die Laos zal dienen te vertegenwoordigen op de veertienmogendhedenconferentie te Ge- nève, waar over de toekomst van het land wordt beraadslaagd. De drie prinsen zijn overeengekomen dat de te vormen regering zich bij geen enkel buitenlands militair bondgenoot schap zal aansluiten en evenmin de be- 'Advertentie scherming van een dergelijke alliantie zal erkennen. Diplomatieke waarnemers me nen dat dit een zinspeling is op de Zuid- oostaziatische Verdragsorganisatie, die tot nu toe ook Laos als „beschermd gebied" bestreek. Onbeantwoord GENèVE (UPI) In westelijke dele gaties bij de veertienlandenconferentie over Laos werd gisteravond de vrees uit gesproken dat het tussen de Laotische prinsen bereikte compromis de commu nistische plannen zal begunstigen. Hoe langer de Westerse deskundigen het communiqué bekeken, hoe minder en thousiast zij werden. Onbeantwoord blijft, meenden zij, de belangrijke kwestie van de samenstelling van de voorgestelde coa litie-regering voor Laos en van het tijd stip van vorming van die regering. Het laatste punt raakt de kwestie van het sta ken van het. vuren en die van een ge meenschappelijke delegatie van Laos op de Geneefse conferentie. LONDEN (UPI) De links-georiënteer de Laotische leider prins Soephanoevong heeft volgens latere berichten vandaag ver klaard dat zijn groepering alleen de neu- tralistische prins Soevanna Phoema kan accepteren als leider van de regering van nationale eenheid, waarover gisteren in Zürich overeenstemming is bereikt. Dit meldt het Russische persbureau Tass. Soephanoevong is ook tegen uitbreiding der bevoegdheden van de internationale commissie van toezicht in Laos. Genève, (Reuter). Het dagelijks be stuur van de Wereldraad van Kerken heeft een beroep op de Portugese regering gedaan om af te zien van opzettelijke ac ties, die de dood en verminking van dui zenden Afrikanen in Angola tengevolge hebben, zo is donderdag in Genève bekend gemaakt. In de verklaring een van de krachtigste die ooit door het dagelijkse bestuur van de Wereldraad is uitgege ven wordt gezegd dat Portugal onver mijdelijk de sympathie en het respect van andere landen zal verspelen als het zijn huidige politiek niet opgeeft. Bij de wereldraad van kerken zijn 176 protestantse en orthodoxe kerkgenoot schappen aangesloten. De Britse minister van Buitenlandse Zaken, Lord Home, heeft zich intussen bereid verklaard een deputatie van de Britse Raad van Kerken te ontvangen om de kwestie Angola te bespreken. LONDEN (AFP) Premier Macmillan heeft in het Lagerhuis medegedeeld dat de eerste Lord der Admiraliteit Lord Carring- ton, wiens functie overeenkomt met die van minister van Marie, zijn ontslag aangeboden had wegens de verschillende spionage-affaires van de laatste maanden en speciaal in verband met die van de marinebasis Portland. De premier heeft dit ontslag geweigerd, omdat naar hij zei, de ministers zich naar beste vermogen van hun taak kwijten. De premier had Lord Carrington ontheven van de verantwoordelijkheid voor de spio- nage-gevallen. Advertentie Wanneer tt eens héél lekker wilt eten, mevrouw, vraag dan uw winkelier om 'fijne* sperzieboontjes van Hero. Dat kan, want Hero heeft sperzieboontjes naar grootte. U kunt kiezen tussen'fijne* dubbele sperzieboontjes en de normale grootte. Maar altijd topkwaliteit Hero fijne' dubbele sperzieboontjes moet a beslist eens proberen. U hebt ze nog nooit zo geproefd. Weergaloos lekker. Haal vandaag nog een paar blikken ia huis. LONDEN, (Reuter, UPI) Groot-Brit- tannië heeft woensdag ingestemd met het toekennen van interne zelfregering aan de zeven gebieden van de „Bovenwindse eilanden" die tot de Westindische Federa tie behoren. Het zijn St. Kitts-Nevis-An- Santa Lucia, St. Vincenta en Grenada. Op een staatsrechtelijke conferentie te Londen is volledige overeenstemming be reikt over wijzingen in de grondwet waar door deze zeven gebieden dezelfde status krijgen als de grotere eilanden van de fe deratie Jamaica, Trinidad en Barba dos tegen de tijd dat de gehele federatie in mei van het volgend jaar onafhanke lijk wordt, met inbegrip van de aange sloten niet-leden: de Cayman- en Turks- en Caicos-eilanden. Dr. Eric Williams, premier van Trini dad, heeft verzocht om een Gemenebest conferentie ter bespreking van de toetre ding van Engeland tot de EEG. WASHINGTON (Reuter) President Kennedy lijdt aan een lichte virusinfectie en heeft alle afspraken voor donderdag af gezegd ook zijn slotonderhoud met de Japanse premier Ikeda. Verwacht wordt dat president Kennedy, die woensdag met de Japanse premier tijdens een zware re genbui een zeiltocht heeft gemaakt, van daag zijn werk zal kunnen hervatten. Ken nedy's perssecretaris Salinger, heeft don derdagmiddag meegedeeld dat de toestand van de president in belangrijke mate voor uit is gegaan. Ambtenaren deelden mee dat de president van plan is een deel van de dag in zijn bureau door te brengen. Kennedy's lijfarts dr. Janet Traveil, heeft gezegd dat Kennedy's virusinfectie waarschijnlijk twee of drie dagen zal du ren. Naar haar oordeel behoeft de presi dent geen volledige bedrust te nemen. Vol gens haar kan men de aandoening een verkoudheid noemen. (Van onze correspondent) PARIJS De ergste spanning in Bre tagne is voorbij. De twee boeren vakbonds leiders Gouvennec en Leon, die veertien dagen geleden werden gearresteerd omdat zij de leiding hadden bij de bezetting van de onder-prefectuur in Morlaix, zijn don derdagmiddag vrijgesproken en onmiddel lijk in vrijheid gesteld. Van de tienduizend boeren die voor het gemeentehuis in Mor laix stonden verzameld, kregen de twee vrijgesproken arrestanten een donderende ovatie. Morlaix verkeerde al in de vroege och tenduren in staat van beleg.'s Mor gens om zeven uur trokken auto's met luidsprekers door de straten. Zij deelden mee dat alle cafés moesten worden geslo ten, dat de wijnhandelaren alleen aan hun vaste klanten mochten verkopen en dat nergens in de binnenstad auto's konden parkeren. Een uur later begonnen kraan wagens automobielen, die toch geparkeerd waren, weg te slepen. De politie was ver sterkt met gendarmerie en C.R.S. -(mare chaussee). In het gemeentehuis was een boerende- monstratie toegestaan, doch er was geen vergunning gegeven om luidsprekers te ge bruiken. Drieduizend gewapende ordedienaren pa trouilleerden door de stad, voorzien van helmen, traangasbommen en karabijnen. De omgeving van het stadhuis en het pa leis van justitie was vol Franse en buiten landse journalisten, fotografen en cineas ten van de televisie. Het proces begon met een Incident. Toen de twee verdachten binnen werden ge bracht werd er in de zaal geapplaudisseerd. De president schorste de zitting onmiddel lijk en verklaarde dat hij bij herhaling de zaal zou laten ontruimen. Tien minuten later werd de zitting hervat. Al dadelijk werd duidelijk dat de voorzitter op vrij spraak zou aansturen, want hij hield voor de twee verdachten de uitweg open dat er geen opzet in het spel was geweest. Dat Gouvennec en Leon en ook later in zijn pleidooi Maitre Floriot daarop in haakten, spreekt vanzelf. Daarop eiste de procureur-generaal een zware gevangenisstraf, want, zo zei hij, wanneer soortgelijke gebeurtenissen onge straft blijven, staat anarchie voor de deur. Hij besloot echter met te zeggen dat hij slechts voorwaardelijke gevangenisstraffen zou eisen. Vervolgens trok de rechtbank zich terug. Buiten wachtte een zwijgende menigte in grote spanning. Toen de vrij spraak bekend werd, kregen de boeren leiders in het gemeentehuis vergunning de beslissing zelf aan de menigte mede te delen. De vreugde was zo uitbundig dat Gesprekken over Nieuw-Guinea Sinds enige tijd reeds is in welingelichte kring, onder meer in Den Haag, bekend, dat er tussen enige particuliere Nederlan ders, kopstukken uit het bedrijfsleven, en Indonesische regeringspersonen, zoals ondermeer niemand minder dan president Soekarno, besprekingen gaande zijn over de vraag, hoe Nederland en Indonesië zo wel in het algemeen als in de eerste plaats in het bijzonder wat West-Nieuw Guinea betreft, nader tot elkaar zouden kunnen komen. In dit verband pleegt men het gezel schap Nederlandse particulieren wel aan te duiden als de groep-Rijkens. Nu is er on langs in dit opzicht in elk geval in een weekblad een volstrekte onjuistheid be gaan. De schrijver in kwestie toch be weerde, dat de desbetreffende contacten waren en werden opgenomen door de Bil- derberg-groep. Dit nu was de reinste on zin. Wel behoort dr. Rijkens, oud-presi dent van het Unileverconcern met tal van anderen, zowel Nederlanders als buitenlan ders, onder meer oak tot die groep, maar deze heeft werkelijk niets te maken met wat er thans ten opzichte van het vraag stuk Nieuw-Guinea gaande is. Dr. Rijkens persoonlijk is daarbij wel betrokken. Hij geniet hierbij vooral de daadwerkelijke medewerking zowel van ir K. Scholtens, een van de vrij talrijke voor aanstaande figuren uit het bedrijfsleven, en oud-directeur van de Bataafse Petro leum Maatschappij, als van dr. E. van Konijnenburg, onder-directeur van de K.L.M. Beide laatstgenoemden hebben de zer dagen, nadat er al elders gesprekken aan vooraf waren gegaan, opnieuw een on derhoud met president Soekarno te Rome gevoerd. Op hun verzoek hebben dr. Rij kens en dr. van Konijnenburg over laatst bedoeld gesprek zo pas minister-president de Quay en de staatssecretaris van Bui tenlandse Zaken dr. van Houten ingelicht. Dit past geheel en al in het ook al eerder door de groep-Rijkens in dit opzicht ge voerde beleid. Contact tussen hen en de regering. Hun standpunt is, dat zij het onjuist zou den vinden op hun wijze pogingen aan te wenden om de weg te banen voor een mogelijke hervatting van de Nederlands- Indonesische betrekkingen, wanneer zij zouden weten, dat iels dergelijks onze re gering bepaald onwelkom zou zijn. Daar om hebben zij dan ook te voren bij de regering aangeklopt. Natuurlijk mag men aannemen, dat deze hun in geen enkel opzicht enige opdracht heeft willen geven en zich evenmn bij voorbaat heeft willen binden omtrent haar verder thans te voe ren beleid. In zoverre is waar, dat zij zich buiten de activiteiten van de groep- Rijkens houdt. Let wel, alleen in zoverre. Want bepaald in strijd met de feiten is om het voor te stellen alsof zij zich „volledi ge" buiten deze activiteiten houdt. De regering en haar verantwoordelijkheid. Gesteld een ogenblik, dat het kabinet-de Quay niets, maar dan ook niets zou willen weten van pogingen, zij het langs particu liere weg, om de mogelijkheid te doen scheppen een herstel van het gesprek met Indonesië te krijgen (dat het vorige jaar zover is gegaan, de diplomatieke betrek kingen met ons land te verbreken) dan zou zij uit de aard der zaak dit wel heb ben kenbaar gemaakt en gezegd hebben: „Heren, wij kunnen u als particulieren, niet verbieden met Soekarno en de zijnen te spreken, maar wij willen u wel zeggen, daarvoor waarlijk niets te voelen". Dit nu, zo durf en kan Ik met stelligheid verze keren, heeft de regering niet voor haar verantwoordelijkheid willen nemen. Laat ik hieraan onmiddellijk toevoegen, dat ik de thans gevolgde gedragslijn ook heel wat verstandiger vind. Amerika-Nederland en Indonesië Te meer meen ik, dat voor een beleid gelijk thans geschetst, aanleiding bestond sinds het aan Nederland duidelijk moet zijn geworden, dat enerzijds de regering- Kennedy er niets voor zou voelen en dit eventueel ook zou trachten te tonen, wan neer Indonesië zich met geweld van Nieuw Guinea zou willen proberen meester te ma ken. Maar even go?d weet Nederland an derzijds, dat men er van Amerikaanse zijde verreweg het meest voor zou voelen, indien Nederland en Indonesië 't tenslotte samen over Nieuw Guinea eens zouden worden. Het zelfbeschikkingsrecht. v Nu doet zich in dat verband in heel sterke mate de moeilijkheid voor, dat Den Haag sedert jaar en dag al van de daken schreeuwt, dat het tot toepassing van het zelfbeschikkingsrecht door de bevolking van Nieuw Guinea moet komen. Gegeven echter het ontwikkelingspel der bevolking is de vraag op haar plaats hoe dit, zelfs met behulp van de min of meer kunstmatig in het leven geroepen Nieuw- Guinea-Raad, binnen afzienbare tijd mo gelijk zou zijn. Daarbij komt nog, dat zo lang dat gebied uitsluitend onder Neder lands beheer staat iedereen, en heus niet Soekarno alleen, op zijn vingers kan na tellen, dat in werkelijkheid dan de Ne derlandse invloed te groot zou zijn om van een ook maar enigszins objectieve toe passing van het zelfbeschikkingsrecht te kunnen spreken. Zo komt men bijkans van zelf toch weer terecht bij de vraag of wellicht, bij wijze van overgang, enige vorm van internationalisering van het vraag in kwestie mogelijk zou zijn. Het kabinet-De Quay en internationalisering Nu is het een feit, dat ten langen leste, het kabinet-de Quay, bij monde laatstelijk van minister Luns, ter gelegenheid van de behandeling zijner begroting in de Eerste Kamer zelf 't denkbeeld van enigerlei wij ze van internationalisering niet meer ge heel van de hand heeft gewezen. En als het tot iets van die aard zou kunnen komen, dan zou men zich tevens kunnen voorstel len, dat in een dergelijk geval, ook van Indonesische zijde eerder bereidheid zou kunnen onstaan om de leuze van zelfbe schikking te doen verwezenlijken. Mr. Luns' oververmoeidheid Het is alleszins verheigend. dat hetgeen de minister van Buitenlandse Zaken de vo rige week in de Tweede Kamer overkwam, naar verluidt, werkelijk op zichzelf geens zins van ernstige aard is, maar louter een gevolg van oververmoeidheid. De vraag kan echter rijzen, of hij er, in de gegeven omstandigheden, niet veel beter aan zou doen zijn rustperiode nog wat te verlengen en niet meer de zware post op het Plein te gaan vervullen, doch, zodra hij weer helemaal fiks zou zijn elders een niet te zware ambassadeurspost op zich zou gaan nemen. Voor hem persoonlijk zou dat heel wat aantrekkelijker zijn. En tegelijkertijd zou het misschien bovendien bevorderlijk kunnen zijn voor een oplossing van de re laties tussen Indonesië en Nederland, zoals de groep-Rijkens die tracht helpen te be vorderen! de mensenmassa opdrong en dreigde de politieafzetting te doorbreken. De gendar merie trad zeer gematigd op waarvoor alle reden was, want de spanning was ge broken. Enkele ogenblikken later, na het vervul len van enkele formaliteiten, kwamen Gou vennec en Leon glimlachend het gerechts gebouw uit. Zij omhelsden hun vrouwen en hielden een korte toespraak, waarin ze zei den, dat de boeren de strijd voor betere arbeidsvoorwaarden ongewijzigd zouden voortzetten. Het duurde tot 's avonds laat, voor het verkeer in de stad weer normaal is. De vraag is thans of de boerenactie zal verzwakken. Men vermoedt van niet, om dat de Bretonse boeren zich gesteund we ten door de boeren in geheel Frankrijk, zo pas nog door de fruitkwekers in het zuidwesten van het land. Het zijn daar over het algemeen kleine bedrijven, niet veel groter dan drie, vier of vijf hectaren, die moeten bestaan van de verkoop. Ook daar is overproduktie, terwijl de prijzen, van bij voorbeeld perziken, omlaag zijn ge tuimeld. Bovendien voelen de boeren zich gesteund door de actie van de parlements leden. Zelfs in de fractie van de gaullisti sche partij de U.N.R. is de stem ming tegen de regering. In de rooms-ka- tholieke fractie de M.R.P. verwijt men de regering, dat zij de rechten van de volksvertegenwoordiging dermate be knot, dat het geen verwondering moet ba ren wanneer de Fransen buiten het parle ment hun stem laten horen. Bij de socia listen komt men er tegenop dat het zo wordt voorgesteld alsof de ontevredenheid bij de boeren het gevolg is van de instel ling van de Europese Economische Ge meenschap. Het tegendeel is waar, zegt de fractie van de S.F.I.O. Vandaag zal premier Debré, voor radio en televisie een toelichting geven op de Franse landbouwpolitiek. LONDEN (Reuter) De Engelse minis ter van Financiën, Selwyn Lloyd heeft gis teren de verzekering gegeven, dat ook na de devaluatie van de Canadese dollar, En geland het pond sterling op zijn huidige pariteit zou handhaven. Aan een maaltijd te Londen zei hij: „Wij zijn voornemens 't pond sterling op zijn tegenwoordige pa riteit te handhaven en deze verklaring is in geen enkel opzicht beïnvloed door de jongste aankondiging uit Ottawa." Onze corresondent te Londen tekent hier bij aan, dat Selwyn Lloyd, de kanselier van de Schatkist, gisteren een ernstige waarschuwing heeft laten horen, dat Enge land, om de nadelige betalingsbalans weer in evenwicht te brengen, zijn overzeese militaire uitgaven zal moeten besnoeien. Ook zal de overheid in 't binnenland moe ten bezuinigen, terwijl er een eind zal moe ten komen aan de voortdurende opwaart se spiraalbeweging van lonen en salaris sen, welke steeds maar „haasje over" springen. Het tempo van de loonsverho gingen is te snel, aldus Lloyd, die sprak voor de vereniging van Britse Kamers van Koophandel in Londen. Met de hulp van de reserves en het Internationale Mone taire Fonds zal alles worden gedaan om het pond sterling te verdedigen. De regering is thans gedwongen de uit voering van allerlei projecten, zoals we genaanleg, scholen- en ziekenhuisbouw en spoorwegwerken, als noodmaatregel aan banden te leggen of uit te stellen. JERUZALEM (UPI) Adolf Eichmann heeft vandaag gezworen dat hij niet in connectie stond met de beruchte „Ein satzgruppen" of de gasauto's waarin tien duizenden Joden werden vermoord. „Ik gaf ze geen orders en trof geen regelingen voor hen," verklaarde Eichmann, „Ik had absoluut niets met ze te maken." Advertentie M 955 De prosecutie had eerder in het proces gezegd dat Eichmann persoonlijk belast was met het uitzenden van de Einsatz gruppen die naar bezette gebieden in Oost- Europa werden gezonden om massa-exe cuties van Joden ten uitvoer te brengen, voordat de grote dodenkampen werden op gericht. Eichmann voegde eraan toe dat gene raal Heinrich Müller, chef van de Gesta po, de „Einsatzgruppen" opzettelijk onder de controle had geplaatst van een specia le afdeling van de Sicherheitsdienst, be kend als de „Commandostaf". „Ik kende zelfs de mannen en leiders van de Com mandostaf niet," zei hij. Eichmann ont kende ook ooit geraadpleegd te zijn over de mogelijkheid van het uitroeien der Jo den in het bezette Polen in de zomer van 1941 als „een menslievend gebaar" om hen van de hongerdood te redden. Toen hem een brief werd getoond van een majoor van de S.S. in Polen, waarin zijn mening werd gevraagd, zei hij er niets van af te weten. „Als ik die brief ooit ontvangen had, zou ik het me zeker herinneren, zei hij, „ik kan derhalve naar waarheid verxlaren dat ik dit document nimmer ontvangen heb." Ook ontkende hij enig aandeel te hebben gehad in 't confiskeren van Joodse kunst schatten voor rijksmaarschalk Hermann Göring. Men toonde hem een brief aan het hoofd van politie van Dusseldorp van augustus 1941 over het in beslag nemen van dergelijke schatten voor Göring. Eich mann zei hierop dat Göring vaak om der gelijke dingen vroeg. „Ik kan dus veilig aannemen dat ik op zijn eis van mijn meerderen bevel kreeg deze brief te schrijven." Rechter Benjamin Halevi vroeg toen of dit soort werk niet buiten Eichmanns ge wone taak viel. Eichmann sprong op en antwoordde: „Als een persoon als Goering het hoofd kantoor van de veiligheidsdienst bevel geeft iets te doen, dan zal het hoofd van de Rijksveiligheidsdienst (Heydrich) een afdelingshoofd opdracht geven het ten uit voer te brengen, en het afdelingshoofd zal iemand opdragen het te doen, zelfs als het niet binnen diens gewone werkzaamheden valt."

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1961 | | pagina 11