Kritiek op houten
viskisten
Hardsteenindustrie in België draait
op volle toeren voor pierverlenging
Naar de groeven
SLIJTERIJ SWIER
Politie maakte jacht op
autodief in zwembroek
Mppi
p
J
Kort nieuws
Voor uw wijnen en
gedistilleerd
VRIJDAG 23 JUNI 1961
Wegen en rangeren
Poulseur en IJmuiden zijn door steenharde banden met elkaar ver
bonden. Want dagelijks rijdt er een lange trein vol met grijswitte
keien van dit kleine Belgische dorpje - op ongeveer vijfentwintig
kilometer ten zuiden van Luik - naar IJmuiden. Sti aks wordt de band
dikker en dikker. Dan vertrekken per dag twee treinen van elk ruim
vijftig wagons met keien vanuit Poulseur. De bedoeling is dit met
ingang van 1 juli aanstaande te doen plaatsvinden. De Belgische
spoorwegmannen hebben het er druk mee. De organisatie is verre van
gemakkelijk. „In het begin is het moeilijk", verzekert de stationschef
van Poulseur mij. En hij vertelt dat men in Maastricht kortgeleden
een wagon op de weegschaal reed en tot zijn ontsteltenis merkte, dat
hierop 21 ton stenen lag. En dat mag niet volgens de voorschriften.
Heren- en
Jongensbroeken
Moeizaam
•'N*- v
Beneden in de groeven worden zware
kranen gebruikt voor het verplaatsen
van de tonnen-wegende granieblokken,
die tot de „petit granite Beige"
behoren.
Leden van diverse politiekorpsen hebben
vannacht ja'cht gemaakt op een man, die
een truck met oplegger bestuurde die hij
in Beverwijk had gestolen. De man is ten
slotte door de Beverwjjkse en Heemskerkse
politie gepakt. Groot was de verbazing van
de politiemannen toen zij zagen, dat de
man in zwembroek was gekleed.
Omstreeks kwart over twaalf vannacht
parkeerde de bestuurder van de vrachtauto
met oplegger zijn wagen voor een perceel
aan de Alkmaarseweg in Beverwijk- De
man moest hier even zijn en liet derhalve
de motor aanstaan.
In een onbewaakt ogenblik moet de dief
in de cabine zijn gekropen. Hij reed weg
in de richting Heemskerk. Vervolgens reed
hij door naar Uitgeest en Akersloot. Di
verse politiekorpsen waren inmiddels ge
alarmeerd en zetten de achtervolging in,
doch zij slaagden e/ niet in de bestuurder
tot stoppen te dwingen.
De autodief keerde naar Beverwijk terug
waar hij de auto op dezelfde plaats neer
zette waar hij haar had ontvreemd. Maar
hier wachtte de politie hem op. De man
sprong uit de auto en trachtte te vluchten.
Er werd een waarschuwingsschot gelost
waarna de man kon worden ingerekend.
Hij had slechts een zwembroek aan. Zijn
kleren lagen in de cabine. Kennelijk had
hij het tijdens de achtervolging warm ge
kregen. De man is afkomstig uit Heems
kerk. Hij is ingesloten in het politiebureau
in Beverwijk.
Tot burgemeester van Oosterhesselen is
benoemd de heer R. S. Hofstee Holtrop,
hoofdcommies ter gemeentesecretarie van
Achtkarspelen. De heer Hofstee Holtrop is
lid van de Volkspartij voor Vrijheid en
Democratie.
De heer J. D. Syme, hoofdgezondheids-
inspecteur voor de haven van Grimsby,
heeft verklaard, dat als men de behande
ling van de vis in de Britse havens wil
doen overeenstemmen met de tegenwoor
dige opvattingen over hygiëne, men dras
tisch zal moeten Ingrijpen. Als belangrijke
factor hierbij heeft hij de houten viskist
genoemd.
In Schotland, met name in Aberdeen, is
men allerminst gelukkig met de uitspra
ken van de heer Syme, waarvan men zegt,
dat ze alleen voor Engeland gelden. Maar
men bevestigt volgens Fishing News, dat
de houten viskist een reliek uit het ver
leden is. In Aberdeen is de gehele afde
ling van het bedrijf, die zich met houten
viskisten bezighield, opgeheven.
„In de oorlog hebben we de houten kist
als armzalig surrogaat voor de metalen
kist moeten gebruiken," zei de heer Ste
phen, yoorzitter van de visverwerkers en
handelaars te Aberdeen.
Men heeft zich dus in Schotland volko
men afgekeerd van de houten kist, die vol
gens de heer Syme de visserij-industrie
meer in diskrediet heeft gebracht dan welk
ander ding ook.
Advertentie
LANGE NIEUWSTRAAT 447
IJMUIDEN - TELEF. 7281
Bezorgen door de gehele gemeente
Stenen band tussen Poulseur en
IJmuiden
63 jaar oud, waarvan veertig jaar in
de steengroeven van België werkt.
zich zeven steengroeven. Bijna allemaal
leveren zij thans de keien voor de IJmui-
der pieren. Het merkwaardig gebouwde
treintje van de „Chemin de Fer Vicinal"
(een overdekt locomotiefje) brengt des
's morgens omstreeks half negen de ledi
ge wagons naar de verschillende steen
groeven. Op de terugweg worden alle vol
le wagons opgehaald en naar Poulseur
het verzendstation gebracht.
POULSEUR IS EEN DORPJE met char
mante huisjes, opgetrokken uit natuur
steen. Hier is ook een speciaal medisch
adviesbureau voor de arbeiders in de
steengroeven. Het staat onder supervisie
van de „Federation Mutualiste des ou-
vriers de la pierre". Er is een heel klein
gemeentehuis, waar de inwoners na zes
uur des avonds nog aan de deur ramme
len en bemerkend dat de zaak op slot is,
met een verbaasde uitdrukking op het ge
zicht, naar huis kuieren.
Tegen de hellingen van de bergen staan
enkele fabrieken, die bijzonder veel stof
produceren bij het malen van graniet tot
kleine steentjes, die dienen als wegver
hardingsmateriaal. De gehele dag hoort
men het malende geluid, dat over de in
de zon glimmende daken van de huizen tot
u komt. Doch op de kleine terrasjes rond
het dorpspleintje kunt ge rustig uw glas
bier aan de mond zetten, zonder bevreesd
te zijn dat stofdeeltjes in uw keelgat spoe
len.
Bij het stationnetje is het grote spoor
wegemplacement, waar de wagons met
stenen voor IJmuiden wachten tot ze naar
ons land worden getrokken. De stations
chef („staasiebaas") houdt zich voortdu
rend op de hoogte van de stand van zaken.
Hij is erbij als de „vicinal" in een dik
ke rookwolk, hijgend en sissend uit de ber
gen neerdaalt in Poulseur. Hij is bij het
rangeren van de groepen wagons en hij
is bij het vertrek van de trein naar Ne
derland. Een man in een grijze stofjas
weegt elke wagon. Voor de machinist be
tekent dit op de Jange duur een moeilij
ke aangelegenheid. Hij moet immers
steeds een wagon zover optrekken, dat al
le vier de wielen op de bascule rusten. Nou,
en dat gaat vaak mis....
In Poulseur en de omringende dorpen
wordt hard gewerkt. Voor iets, waarvan
man wel eens wat heeft gehoord, maar
het naatje van de kous niet weet. De men
sen vinden het leuk als je het hun verteld,
vragen meteen een krantje toe te sturen.
Er is interesse voor dat wat er in IJmui
den gebeurt. Er bestaat mèèr dan een ste
nen band tussen Poulseur en IJmuiden al
léén.
IN HET CAFEETJE zet Monsieur De
Marion Valentino zijn lege bierglas op de
bar. 't Was een duur biertje, een Dortmun-
der van tien francs. Het is tien uur. Hij
heeft zijn gesprek over zijn tijd als horlo
gemaker in Italië, gevlucht voor het na
ziregime van Mussolini, beëindigd. Hij
wandelt alleen naar Esneux.
Van een onzer verslaggevers.
De productie van keien voor de verlen
ging van de IJmuider pieren betekent veel
werk voor de Belgische maatschappijen,
die steengroeven exploiteren. De stations
chef in Poulseur bekende eerlijk, dat der
gelijke transporten nimmer waren voor
gekomen. Op het stoffige terrein van de
steengroeve van Sprimont wordt ook nog
ander werk gedaan. Er worden ook ste
nen gemaakt bestemd voor de woningbouw
Er liggen stapels gepolijste stenen met
het formaat van een grafzerk
MONSIEUR De Marion Valentino
buigt zich over de kegelbaan. Op smake
lijke wijze kust hij de balwaarbij hij
overdreven luidruchtig is. De anderen
lachen steeds, wanneer hij dit doet. Dan
werpt hij de bal in de richting van de ke
gels, die echter niet zoals men zou ver
wachten omvallen, maar omhoogklap-
pen. De miniatuurkegelbaan is een van
de laatste aanwinsten in het dorpscajé-
tje van Poulseur; zij staat bij de juke-box,
het televisietoestel en een stuk of vier
gokautomaten. Kortom een uitstalling van
toestellen des vermaaks, die het halve
café in beslag nemen. Monsieur Valen
tino gooit drie ballen naar de kegels,
die tenslotte allemaal verdwijnen. Dan
gaat hij zitten, neemt een slok koud bier;
zijn Italiaanse oogjes glimmen al. Hij
zegt, het laatste restje bierschuim met de
mouw van zijn lippen vegend: „C est
trés mal dans les calcaires"Hij weet dat
de gezondheid van de werkers in de
kalksteengroeven er niet op vooruitgaat.
Monsieur Valentino verwacht per se geen
heil van het drinken van melk. Wat hem
zelf betreft, houdt hij zich het liefst bij
bier.
Advertentie
in alle maten, kleuren
en prijzen.
In iedere prijsklasse
brengen wij het beste,
wat te koop is.
JM c0^ BREESTRAAT 17
BEVERWIJK
Poulseur is dan één van die plaatsjes
in België, die nauw met IJmuiden verbon
den zijn en dat in de eerstkomende drie
jaar ook zullen blijven. Het zijn de man
nen in de granietgroeven van Sprimont,
La Préalle. Chanxhe, Anthines en Ouffet,
die het zware werk doen met hun pneuma
tische boren, in een soms verstikkende
hitte. Mannen die niet precies weten waar
al die stenen die zij losboren uit de mach
tige bonk natuursteen, naartoe gaan. Als
ik het hun vraag zeggen ze „pour le Del
ta", maar als ik ze verbeter dat de keien
op die platte wagons bestemd zijn om er
zeepieren mee te verlengen, geven ze dui
delijk blijk dat ze dat niet wisten. Het
wordt dus waarachtig tijd, dat men de
mensen eens vertelt waarmee ze nu eigen
lijk precies bezig zijn. welke rol zij spelen
in het geheel.
DE GROOTSTE GROEVE in de omge
ving van Pouls'eur bevindt zich te Spri
mont, op ongeveer acht kilometer van
eerstgenoemd dorpje. Men komt hier via
een tamelijk slechte weg (men kondigt
op grote borden langs de weg aan over
hoeveel maanden een weggedeelte verbe
terd zal zijn, als goldt het een nationale
gebeurtenis!). De spoorlijn eigendom
van de Chemin de Fer Vicinal loopt
langs de weg, vlak langs de berghellingen
en of weideland. Het gebeurt herhaalde
lijk dat zich koeien tussen de rails bevin
den of een boer, getooid met een grote zon-
nehoek, de lijn passeert.
Dan moet het groene treintje dat lege
of volle wagons tegen de helling op zeult,
stoppen. De machinist springt eruit en
drijft de beesten met het gebaar van de
rasechte koeiendrijver, terug naar de wei
de. Maar straks wat meer over het plaat
selijk vervoer van de wagons voor IJmui-
Bij de S. A. Des Carrières de Merbes a
Sprimont werken circa honderd mensen,
van wie ongeveer dertig Italianen. Het
terrein van de groeve is zeer groot. Een
tamelijk hoge muur uiteraard van na
tuursteen loopt over een afstand van
ruim één kilometer langs de weg. Ver be
neden de begane grond zijn arbeiders aan
het werk met het loswerken van enorme
keien graniet. Men hoort zwak het gereu
tel van de boren. De mannen zijn stippen
tegen de grijze en witte terrassen van de
berg. Zij klimmen via laddertjes van ter
ras naar terras. Het is een indrukwekkend
geheel. Het lijkt alsof men hier inplaats
van graniet aan het winnen is, bezig is een
pyramide te bouwen.
Er staan hier reusachtige kranen, die
tonnen-zware stenen uit de diepte omhoog
halen. Dit doet men ook op een andere ma
nier,namelijk door een kei op een wagon
te hijsen en deze wagen plus kei met een
stalen kabel langs een sterk hellende
spoorlijn naar boven te trekken. Op die
manier wordt elke wagon voor IJmuiden
geladen. Het is een bijzonder moeizame
methode, maar het kan beslist niet vlug
ger.
DE GRANIETEN KEIEN worden met
behulp van een enorme cirkelzaag van de
ruwe kanten ontdaan. Daarbij wordt on
der het zagen veel water toegevoegd. Het
resultaat is een volkomen gladde zijde.
Zo gaat het uiteraard niét met de keien
voor de pieren in IJmuiden.
Deze worden stuk voor stuk op de wa
gons (met de tekst „transport van ste
nen:" „transport des pierres") geplaatst
met behulp van spoorkranen.
De arbeiders werken hard Met door de
zon gebruinde gezichten staan zij vooro
vergebogen met een pneumatische boor
in de gespierde handen de massa te be
werken. In de granietgroeven, zo verze
kert een drie en zestig jarige man, die
reeds meer dan 40
jaar in de groeven
werkzaam is, be
hoeft men niet be
vreesd te zijn voor
stof. Bij het boren
van de harde steen
soort komt weinig
stof vrij. Hij ver
telde 23 francs per
uur te verdienen,
hetgeen neerkomt
op een bedrag van
ruim 1,60.
Maar een baas over
diverse machines
verdient meer. Een
Italiaan in Poul
seur zei niet te kla
gen te hebben en
„soms brengt een
fraai gekleurde
steen een hele boel
geld op".
In Sprimont is ook
een oude groeve.
Tenminste dit leidt
men af aan een ge
weldige roestige
kraan, ongeveer 100
meter breed, die de
groeve geheel over
brugt. Deze groeve
is uitgeput. Men
verpaatste de werk
zaamheden naar de
ernaast gelegen
berg en begon op
nieuw, hetzij met
nieuwe machines
hetzij met de oude.
In de omgeving van
Poulseur bevinden
