De
Twentsche
Bank
Getuige H. geeft toe de politie
steeds te hebben ingelicht
Jxial-lcviia
Kennedy bespreekt met zijn
staf de Berlijnse kwestie
Blijde gebeurtenis in
België volgend jaar
Verdachte S.S. trekt een vroeger
afgelegde bekentenis terug
Revaluatie-gevolgen
voor 's Rijks kas
Gezagvoerder van de
„Sirius" terug
C.A.O.-metaal nu
goedgekeurd
Delfts binnenstad taboe
voor bromfietsers
Amerikaanse minister van defensie
wellicht naar Europa
m
Stijkel sprak met Martin
Gezinsvoogd heeft geen
verschoningsrecht
Onderhandelingen met
Castro afgebroken
DERDE DAG VAN VALSEMUNTERS-PROCES
ZATERDAG 24 JUNI 1961
4
Dubbelbeeld van De Twentsche Bank
Honderd jaar heb ik gelopen
doorzettend, langzaam, zeker van mijn doel
en kracht en ondoordringbaar schild.
Onmerkbaar haast ben ik gegroeid
tot ik mijn tweede honderd jaar gemakkelijk torsen kan.
Maar zie, daar zit ik nu, o paradox,
in mijn eerste nieuwe levensjaar
tot piepjong mensenkind geïncarneerd
springlevend boven op mijn oude zelf.
CLARA EGGINK
Publicatie ter gelegenheid
van het 100-jarig bestaan
GENOT
GROEI
HAAR
WEG
De landingsrechten
Hoge Raad beslist:
Kennedy knapt op dank
zij penicilline
Amerikaans comité geeft
hoop op en geld terug
(Van onze correspondent)
BRUSSEL De aanstaande blijde ge
beurtenis in het Belgische koninklijk ge
zin is gisteren zo goed als officieel beves
tigd. Het nieuwsbureau „Belga" heeft een
dringend bericht naar zijn abonnees door
gegeven, dat kennelijk van officiële zijde
was geïnspireerd. Het luidde als volgt:
„In het buitenland gepubliceerde berich
ten gewagen thans van een gezaghebbende
verklaring als zou de blijde gebeurtenis die
aan het Belgisch hof wordt verwacht niet
voor dit jaar zijn. In dit verband herinnert
men aan de verklaring van eerste minis
ter Lefèvre, dat iedereen wenst dat hetgeen
enkel 'n hoop is werkelijkheid zal worden.
Uit goede bron wordt nader verklaard dat
sommigen verkeerdelijk de maand okto
ber als waarschijnlijke datum hadden voor
zien. Een officieel communiqué zal te ge
paster tijde de blijde gebeurtenis en bij be
nadering de datum waarop deze mag wor
den verwacht bekendmaken".
Men kan hieruit opmaken dat de geboor
te van een koningskind niet voor oktober
van dit jaar maar ten vroegste voor janua
ri van het volgend jaar wordt verwacht.
Het bericht laat ten overvloede dan ook nog
eens duidelijk doorschemeren dat het pre
matuur zou zijn geweest indien tegelijker
tijd met 't bezoek van het koninklijk paar
aan de Paus reeds toen een officiële mede
deling van het hof over de blijde verwach
ting van de Koningin zou zijn uitgegeven.
Advertentie
imnwti*imflnsnoonniy>ftoof>oor>oo<mooo<>ot>oooooo(Kionoi;
Een eeuw De Twentsche Bank.
Een goede grondslag voor de pioniers
geest van de jeugd, gespiegeld aan
het verdiept inzicht van de ouderdom.
Een harmonisch samengaan van oud
en jong. Zoals op afgebeelde foto,
waarbij een nederlands schrijfster haar
impressies weergaf.
(Van onze Amsterdamse redacteur)
Behalve de kennismaking met de door
de leden van de „Vierde Internationale"
als politiespion en verrader geziene.ge
tuige H. H., heeft de derde dag van het
vervalsersproces weinig verrassingen ge
bracht. Er resten nu nog twee dagen
maandag en dinsdag voor de Amster
damse rechtbank om een inzicht te krij-
en in de mogelijke medewerking, die de
eide verdachten, M. R. en S. S. zouden
hebben gegeven aan de vervaardiging
van valse Franse identiteitskaarten, valse
Franse bankbiljetten en onderdelen van
een Franse mortier. Voor S. S. was het
een zeer onaangename dag. Het bleek
namelijk dat hij tijdens het vooronder
zoek bekend heeft op de hoogte te zijn
geweest van het plan om vals bankpapier
te drukken maar ook dat hij tijdens de
verhoren heeft „doorgeslagen".
Hij kwam in het nauw toen de president
een duidelijk antwoord verwachtte op de
vraag of "hij in 1958, toen hij twee Alge
rijnse vrienden met de Haarlemse litho
graaf A. O. in contact bracht, wist, dat er
sprake was van een plan om vals geld te
maken.
S.: „Er was geen sprake van dat er
vals geld zou worden gedrukt".
President: „Wat zou er dan wel worden
gedrukt?"
S.: „Dat zeg ik niet".
President: „Dan zal ik u de verklaring
voorlezen die u op 26 augustus 1960 tegen
over de rijkspolitie heeft afgelegd".
Het was een avond van virtuoos
en veelzijdig genot"
schrijft Daniël de Lange in De
Volkskrant.
Vooral dat vi r t u o z e genot had ik
óók willen smaken.
De Scheveningse Koerier
vertelt:
„trouwe pierbezoekers zien van
dag tot dag het eindresultaat
groeien."
Dat kan ik moeilijk geloven, want
een eindresultaat dat (en dat nog
wel: van dag tot dag) groeit is geen
eindresultaat.
„Bemohaar" in Brunssum (L.) biedt
in Het Vaderland zijn
„onzichtbare damespruik"
Kun je er net zo goed geen nemen.
INDISCRETIE
In Het Vrije Volk lees ik een
éloge aan het adres van Karin
Kraaykamp. Maar de schrijver is
bepaald niet gentlemanlike als hij
schrijft:
„Al zag ik haar maar twee keer
per jaar „in natura", toch zal ik
haar missen."
En in het Nieuwsblad v. h.
Noorden lees ik:
gelukkig is de weg naar een al
geheel herstel weer ingeluid."
Luiden ze, daarginds, hoog in 't
Noorden, wegen in?
Talarius
S (verschrikt) „Daar protesteer ik te
gen".
President: „Ik zal zo vrij zijn mij van
dit protest niets aan te trekken".
Uit de voorgelezen verklaring bleek dat
S. tijdens dat verhoor in augustus 1960
heeft toegegeven dat het inderdaad de be
doeling was Franse bankbiljetten te druk
ken. Met het kapitaal dat de Algerijnse
nationalisten hierdoor in handen zouden
krijgen zouden zij de Fransen kunnen to
nen dat zij de vrijheidsstrijd konden voort
zetten. Zou er echter een wapenstilstand
komen, dan zou dat geld van een over
druk worden voorzien om als Algerijns
geld te kunnen worden gebruikt. Bij die
gelegenheid gaf S. toe dat hij het was ge
weest die aan O. een Frans bankbiljet van
10.000 franks ter hand had gesteld dat als
voorbeeld moest dienen.
S.: „Ik trek die verklaring in!"
President: „Waarom?"
S.: „Omdat ik niet het recht heb om
plannen van Algerijnen bekend te maken.
O. was een prater. Door O. in de waan te
laten dat het ging om het maken van vals
geld, werd hij gedwongen zijn mond te
houden omdat hij in het complot zat."
De oudste rechter vroeg: „Maar als u
dan de bedoeling hebt gehad te fantaseren,
waarom legde u dan voor de politie zo'n
bezwarende verklaring voor uzelf af?"
„Ik zeg niets meer", zei S. Hij heeft
inderdaad niefs meer gezegd deze middag.
Politie en B.V.D. werden ingelicht
De Amstelveense drukker H. H., die gis
teren voor het getuigenhekje kwam, deed
bij stukken en beetjes de „verradersrol"
uit de doeken, die hij in deze zaak heeft
gespeeld. Hij heeft aan het drukken van
het valse bankpapier meegewerkt tot de
dag van de inval. Ieder weekend reisde
hij van Osnabrück naar Amstelveen, niet
alleen ter wille van zijn gezin, maar ook
om de politie en „ander autoriteiten" van
week tot week op de hoogte te houden.
Zijn beloning was, dat hij niet werd ge
arresteerd, hoewel ook hij de valse per
soonsbewijzen heeft gedrukt. Zijn beloning
was, zoals de verdediging wilde suggere
ren, een uitkering van de B.V.D.
Anderhalve dag heeft H. H. in een ka
mertje van het Paleis van Justitie opge
sloten gezeten, met een grote politieman
voor de deur. Op de gang werd iedereen
gecontroleerd op wapenbezit. Hij is een
vrij man gebleven, maar hij kan de be
scherming van de politie niet meer mis
sen. „Ce pauvre homme" („Die arme
kerel"), mompelde M R., toen H., schich
tig en nerveus wippend van het ene been
De minister van Financiën geeft in een
overzicht aan de Tweede Kamer de gevol
gen van de revaluatie voor de rijkskas en
de rijksmiddelen weer. Het revaluatievoor
deel in verband met verminderde uitga
ven in het buitenland voor personeel en
materieel, rente, kosten en amortisatie van
gevestigde schuld en langlopend krediet
in buitenlands geld, enz. wordt op ongeveer
76 miljoen gulden geraamd. Daarvan is het
voorlopige aandeel bij defensie ruim f 9
miljoen.
Tegenover de voordelen staat een door
het rijk gegarandeerd valuataverlies bij de
Nederlandse Bank als gevolg van herwaar
dering van goud en vreemde valutavoor-
raad van 292.611.090. Dp koersrisico-ver-
zekeringen onder staatsgarantie gaat
1.640.000 verloren verdeeld over vijf jaar.
Voor fabrieksaardappelen zal 2,7 mil
joen meer garantie moeten worden ver
strekt. De melkgarantie zal ongeveer 21
miljoen meer vergen.
Naar zeer globale schatting zal de reva
luatie de belastingopbrengst met 200 mil
joen doen dalen. De belastingraming dient
voor 1961 met 75 miljoen te worden ver
laagd.
Van de Europese Investeringsbank zal
naar schatting 1,6 miljoen worden terug
ontvangen.
op het andere, zijn verhaal deed en daar
bij met smekende ogen steun zocht bij de
overigens langs hem heenkijkende officier
van Justitie.
Hij vertelde hoe hij destijds door oud
verzetstrijder J. Z. de Haarlemmer O.
leerde kennen en dat hij heeft meegewerkt
aan het vervaardigen van de valse Fran
se persoonsbewijzen. Later werd hij door
O. ingelicht over het grote project van de
bankbiljetten-vervalsing. H. zei nu: „Ik
was bang voor O., ik durfde niet terug."
Zo ging hij in maart 1960 naar Osnabrück,
waar hij meewerkte om de valse franse
francbiljetten na te maken. In juni 1960
kwam de inval van de politie.
President: ,,U wist dat die inval zou ko
men?"
H. (aarzelend): „Ja."
President: „U heeft de politie op de
hoogte gesteld?"
H.: „Ja, pas op 13 januari 1960 en
daarna ieder weekend als ik uit Osna
brück overkwam."
Op vragen van de verdediging gaf H.
toe, dat J. Z. die het proces op de pu-
bliéke tribune volgde hem heeft aan
geraden naar de politie te gaan. Z. zou
dan zelf de B.V.D. inlichten
Verdediger, mr. Smeets: „Kan de heer
H. zeggen hoe hij thans in zijn onderhoud
voorziet?
President: „Dat is niet ter zake dienen
de."
Verdediger, mr. Cammelbeeck: „Ook
niet als zou blijken dat de B.V.D. hem
betaalt?
President: „Zelfs dan niet".
Mr. Smeets: „Mijnheer de president, in
dat geval zou ik toch graag de rijksbegro
ting van deze post willen verlossen."
President: „Dan moet u zich tot de mi
nister van Justitie wenden en niet tot H."
Verdachte R.: „Heeft J. Z. u gezegd
met het maken van vals geld door te gaan
omdat de B.V.D. dat wilde?'
H.: „Zo is het".
R.:„Heeft J. Z. u gezegd dat hij met
handen en voeten aan de B.V.D. is ge
bonden?"
H.: „Ja, dat heeft hij gezegd".
R. roept verontwaardigd uit: „Z. is de
baas van H. en ze zijn het verlengstuk van
de geheime politie!"
Op de vraag of het juist is dat via de
telefoonlijn van Z. niet over de bankbil
jetten-affaire mocht worden gesproken,
antwoordde H „Z. vond dat de zaak niet
kon samengaan met die van het Oberlan-
der-comité, waarvoor hij werkte."
Uit de mond van H. hoorde men ten
slotte, dat J. Z in de vervalsingszaak voor
de papiermonsters heeft gezorgd en dat
hij aan Z. op handslag moest beloven dat
hij R. of S. nooit zou vertellen over de
oude relatie tussen Z. en O. H. gaf boven
dien toe in begin 1960 financieel afhanke
lijk te zijn geweest van J. Z Voor de zit
ting werd geschorst beaamde H. behalve
met de politie ook te hebben gesproken
met „andere door politiemannen aan mij
voorgestelde autoriteiten op andere adres
sen".
De gezagvoerder van de op 12 juni bij
Cairo verongelukte K.L.M.-Electra „Si-
rus", de 37-jarige Engelsman K. J. Rey
nolds, is gisteravond in gezelschap van
zijn echtgenote met de „Ceres" van de
K.L.M. op Schiphol aangekomen. De ge
wonde gezagvoerder was gisterochtend
vroeg uit Cairo vertrokken, echter niet met
dezelfde machine waarmee hij op Schip
hol arriveerde. De Electra „Mercurius"
waarmee hij uit Cairo was vertrokken,
kreeg op het traject van Boedapest naar
Frankfurt een technische storing en moest
uitwijken naar Wenen. De „Mercurius"
bleef op het vliegveld van de Oostenrijkse
hoofdstad staan, maar Captain Reynolds
kon per brancard overgebracht worden in
de Electra „Ceres", die hem naar Schip
hol bracht Op de Amsterdamse luchtha
ven stond een ziekenauto gereed, die de
gezagvoerder naar het Wilhelminagasthuis
vèrvoerde. Daar zal hij een bovenkaak-
operatie ondergaan, die verricht zal wor
den door prof. dr. M. Hut, hoogleraar in
de mondheelkunde en chirurgische prothe-
tiek aan de universiteit van Amsterdam.
Prof. Hut, die met de gewonde gezagvoer
der van Cairo naar ons land gereisd was,
had de operatie eerst in de Egyptische
hoofdstad willen verrichten, maar toen de
aanwezigheid van captain Reynolds daar
niet meer vereist was. besloot hij zijn pa
tiënt in Amsterdam te behandelen.
Het College van Rijksbemiddelaars heeft
gisteren zijn goedkeuring gehecht aan de
door de Vakraad voor de Metaalindustire
ingediende loonvoorstellen. De Vakraad
heeft namens partijen bij de collectieve
arbeidsovereenkomst meegedeeld, bereid
te zijn, na de beslissing omtrent de door
de regering voorgenomen huurmaatregelen,
voor zover zulks op grond van de spelre
gels aan de hand van de bij het sluiten
van het contract bekende gegevens nodig
zal blijken, de CAO zodanig te verlengen,
dat voldoende ruimte voor de huurcompen-
satie beschikbaar komt.
B. en W. van Delft hebben een groot aan
tal straten in de binnenstad op bepaalde
uren verboden verklaard voor bromfietsen.
Voordat het verbod effectief wordt moeten
eerst 60 verkeersborden, die voor deze
maatregel nodig zijn, worden geplaatst.
Het verbod zal gelden van maandag tot
vrijdag van 19 tot 24 uur en op zaterdag
en zondag van 14 tot 24 uur.
WASHINGTON (UPI) President Ken
nedy heeft gisteren aan een lunch op het
Witte Huis met zijn afviseurs en leiders
van het Congres de algemene toestand be
sproken met de nadruk op de kwestie-Ber
lgn. Onder de hoge ambtenaren, die aan
de lunch aanzaten, waren de ministers van
Defensie McNamara en Buitenlandse Za
ken Rusk, de Amerikaanse ambassadeur
in Moskou Llewellyn Thompson, de voor
zitter van de Senaatscommissie voor Bui
tenlandse Zaken Fullbright en de voorzit
ter van de Democratische senaatsfractie
Mansfield. Er waren als zou Kennedy on
der druk staan van zijn adviseurs om
Amerika's militaire kracht te vergroten
in het licht van de jongste Russische drei
gementen inzake Berlijn.
Minister McNamara heeft later in Was
hington gezegd, dat hij deze zomer mis
schien een bezoek zal brengen aan het
hoofdkwartier van de NAVO in Parijs om
Gistermiddag om elf uur zijn de kant
jes haring, die zijn aangevoerd door
de kotter WR 49 en WR 51, verkocht.
Twintig werden er opgehouden, de
andere 53 maakten prijzen, die varieer
den van 48 tot 54. De totale be
somming van de twee kotters was
f 3600, toch teleurstellend. Zoals de
foto laat zien bestond er voor deze
eerste kantjes, die door een kotter
werden aangevoerd veel belangstel
ling. Men zal onder anderen her
kennen de haringcontroleur Kwak, de
afslager Snoeks en factor Goos.
(Van onze correspondent)
WASHINGTON. Eindelijk heeft staatsse
cretaris Stijkel, na geduldig wachten,
weer contact gehad met de Amerikaanse
gedelegeerden inzake de landingsrechten
van de K.L.M. in Los Angeles. Gisteren
vond op het departement van Buitenlandse
Zafken te Washington een zakenlunch met
Edwin Martin, plaatsvervangend onder
minister van Economische Zaken van dat
departement, plaats.
Men wilde ten departemente Stijkel
kennelijk voor diens vertrek gisteravond
naar Straatsburg op de hoogte stellen van
de nieuwste Amerikaanse inzichten. De for
mele onderhandelingen zullen onmiddellijk
weer worden voortgezet na Stijkels terug
keer op donderdag 29 juni. Uit dit feit
kan worden afgeleid dat de onderhandelin
gen, waarover begrijpelijkerwijze weinig
naar buiten kan worden medegedeeld,
volgende week op actieve wijze voortgang
zullen vinden. Er is overigens geen reden
voor overdreven optimisme maar de in
druk is gerechtvaardigd, dat de zaak nog
niet geheel is vastgelopen.
In een echtscheidingsprocedure heeft een
maatschappelijk werkster te Breda gewei
gerd getuigenis af te leggen. Zij meende
dat het vertrouwen, noodzakelijk voor een
vruchtbare samenwerking tussen gezins
voogdes en ouders, in ernstige mate zou
worden ondermijnd, indien zij verplicht
zou zijn inlichtingen te geven.
Dit verschoningsrecht werd haar toege
kend door de rechter-commissaris. De
procederende man kwam van deze beslis
sing in beroep, waarna het hof besliste,
dat de getuige zich niet op een verscho
ningsrecht kon beroepen.
De procureur-generaal bij de Hoge Raad
kwam van deze uitspraak in cassatie in
het belang der wet. De bedoeling was een
beslissing van de Hoge Raad te verkrijgen
omtrent de vraag: of en zo ja in welke om
vang aan de maatschappelijk werker of
werkster een verschoningsrecht op grond
van beroepsgeheim toekomt.
De Hoge Raad heeft nu overwogen, dat
een gezinsvoogd in zijn betrekking tot de
ouders niet als vertrouwensman van die
ouders kan worden aangemerkt. Al dient
de gezinsvoogd over feiten, welke hem bij
de uitvoering van zijn taak ter kennis ko
men, geheimhouding te betrachten, die
taak heeft niet de kenmerken van een
stand, beroep of betrekking, waarop een
verschoningsrecht van toepassing is.
Evenmin is uit een bijzondere wetsbepa
ling af te leiden, dat aan de gezinsvoogd
inzake zodanige feiten een verschonings
recht toekomt.
de kracht van de verdragsorganisatie te
toetsen in het licht van de Russische druk.
Op een persconferentie zei de Ameri
kaanse bewindsman dat, als hij naar Pa
rijs gaat, hij ook andere Amerikaanse mili
taire vestigingen in Europa zal bezoeken,
waaronder die in Berlijn.
McNamara verklaarde verder dat er
geen onmiddellijke plannen bestaan om de
Amerikaanse strijdkrachten in Europa te
versterken. „Maar", zo voegde hij hieraan
toe, „ik sluit dit voor de toekomst niet uit."
Geen ultimatum
De commissie voor de toewijzing uit het
Amerikaanse Huis van Afgevaardigden
heeft voorts haar goedkeuring gehecht aan
bijna het gehele bedrag van 43 miljard
dollar dat president Kennedy voor de de
fensie van de Verenigde Staten in de ko
mende twaalf maanden had gevraagd.
MOSKOU (UPI) De Sovjetrussische
pers heeft intussen vrijdagavond ontkend,
dat premier Kroesjtsjevs rede, uitgespro
ken ter gelegenheid van de herdenking van
de Duitse inval in Rusland, een ultimatum
aan het westen is geweest.
Zij bevestigde echter wel, dat de Sovjet
unie besloten heeft om de voorbesprekin
gen over de ontwapening te Washington
uit te breiden tot 'n echte conferentie over
dit probleem.
Premier Kroesjtsjev zelf heeft in Alma
Ata, de hoofdstad van Kazakstan gezegd
dat de Sovjet-Unie ten aanzien van de
kwesties van de ontwapening, een zo spoe
dig mogelijk Duits vredesverdrag en rege
ling van de West-Berlijnse kwestie het
standpunt zal blijven innemen zoals dit tot
in bijzonderheden in zijn radio- en televi
sierede van onlangs is uiteengezet.
WASHINGTON (Reuter) De persse
cretaris van president Kennedy, Salinger,
heeft meegedeeld dat de president drie of
vier dagen lang met penicilline zal wor
den behandeld met het oog op zijn virusin
fectie. De president kan als vrijwel gene
zen beschouwd worden. Hij is nog wel wat
zwak, maar hij is vrijdagochtend opge
staan en ontving de Japanse premier Ike-
da voor een afscheidsbezoek. De president
gebruikte geen krukken. Hij was van plan
in het weekeinde naar zijn landhuis in Vir
ginia te gaan.
DETROIT (REUTER) Het Ameri
kaanse comité dat zich heeft ingespannen
om 1.200 Cubaanse gevangenen vrij te
krijgen door uitwisseling tegen tractors,
heeft meegedeeld dat het zijn werk niet
langer voortzet daar premier Castro naar
de mening van het comité „verwerkelij
king van ons humanitair doel" onmogelijk
heeft gemaakt.
Castro had het aanbod van vijfhonderd
lichte landbouwtractors afgewezen op het
ogenblik dat er hoop bestond op overeen
stemming over het type tractor. De Cu
baanse leider had zijn oorspronkelijke aan
bod om de 1.200 Cubanen tegen vijfhonderd
tractor uit te wisselen veranderd in de
eis dat hij 28 mil.ioen dollars, de tegen
waarde van wilde hebben. Dit kan alleen
worden opgevat als een poging om iedere
mogelijkheid van overeenstemming te ver
nietigen, aldus het comité. Her verklaar
verder dat de bijdragen die voor de uit
wisseling zijn ontvangen, zullen worden te
ruggegeven.
Niet waar
Volgens radio Havana heeft premier Cas
tro het comité ervan beticht niet de waar
heid te hebben gezegd, toen het verklaar
de dat hij de voorwaarden van zijn oor
spronkelijke voorstel zou hebben veran
derd. Het comité had verklaard, dat Cas
tro vijfhonderd zware tractors of tractors
ter waarde van 28 miljoen dollar, dan wel
dit bedrag in contanten had geeist, als
schadeloosstelling voor de door de invasie
aangerichte schade.
Radio Havana verklaarde dat de Cubaan
se premier van het begin af aan duidelijk
heeft opgegeven welke type tractor en hoe
veel hij er wilde hebben.
