GROOT EN GROOTS TONEEL
Beethoven's
Missa Solemnis
„West Side Story", Romeo en
Julia als New Yorkse „Twens"
sta er op dat er Hero op staat
Céline overleden
mh1J
tïïïTïïTn iËm fïïTl
ffS I\HVV
Toch provinciale bijdrage
voor Troelstra-stand
beeld in Leeuwarden
„Zilveren beer" voor
Nederlandse films
Öllllll
6
WOENSDAG 5 JULI 1/961
7
P. Zwaanswijk
Musical vooral schepping van choreograaf Rohbins
De radio geeft donderdag
Televisieprogramma
§s
Grieken spelen Electra
HET WAS WAARLIJK GROOT en groots toneel, dat het toneelgezelschap
van de Griekse havenstad Piraeus, het Piraikon Theatron, gisteravond in de
Koninklijke Schouwburg in Den Haag met de opvoering van Sophocles' „Elec
tra" te zien heeft gegeven. Groot en groots en dus in overeenstemming met
het karakter en de stijl van de oud-Griekse tragedie waarvan „Electra" een der
heerlijkste voorbeelden is., Spel, regie, toneelschikking en kostumering, alles in
deze voorstelling getuigde van diep begrip voor de geest van Sophocles niet
alleen, maar voor net weaen van de antieke tragedie in het algemeen, voor die
mengeling van tijdloze menselijke gevoelens en bovenmenselijke normen die er
samen het karakter van «een universele religiositeit aan geven.
i i üoi
HET GRIEKSE GEZELSCHAP, dat in
het kader van het Hailland Festival een
zestal voorstellingen van deze „Electra"
geeft, staat onder leiding van Dimitrios
Rondiris, die in 1936 toen hij directeur
van het Griekse Na
tionale Theater was
in Athene de ver
nieuwing van het
klassieke toneel in
luidde, eveneens met
een vertoning van
„Electra". Die ver
toning was revolu
tionair door de wijze waarop Rondiris
toen brak met de •conventionele behande
ling (beter gezegd): mishandeling) van de
rol van het koor in de antieke tragedie
en waarop hij dtat koor dramatisch en
plastisch zijn rechtmatige functie in de
tragedie teruggcóf. Die opvoering van 25
jaar geleden wordt nog altijd beschouwd
als een mijlpaal in de geschiedenis van
het Griekse toneel, een historische ge
beurtenis bovendien omdat Rondiris bij die
gelegenheid de tragedie terugbracht naar
haar oorspronkelijke plaats van vertoning:
het klassieke openluchtheater, in dit ge
val het Odean van Herodus Atticus aan
de voet van de Atheense Acropolis. Op de
mogelijkheden die het openluchttheater
biedt, op de ruime ronding van de speel
ruimte vooral, zijn de enscèneringen van
Rondiris sedertdien altijd gericht geweest.
HOE VEELVULDIG en indrukwekkend
die mogelijkheden zijn, heb ik enkele
weken geleden mogen ervaren bij het zien
van een voorstelling in het antieke thea
ter van Epidauros, een voorstelling gege
ven door het voormalige gezelschap van
Rondiris dat aan diens opvattingen in
grote mate trouw is gebleven. Ook de
gisteravond vertoonde „Electra"-enscène-
ring is klaarblijkelijk op die grote ronde
ruimte afgestemd en daarom kwam zij op
het toneel van de Koninklijke Schouw
burg niet geheel tot haar recht; ze
was geperst in het keurslijf van
een toneelbouw die in wezen voor de
Griekse tragedie nu eenmaal volslagen on
geschikt is. Maar dat is dan ook het enige
wat men op de vertoning van gisteravond
kan hebben aan te merken; en dit dient
men dan nog te aanvaarden als „force
majeure".
EEN VOORSTELLING in het nieuw-
Grieks (want alle antieke tragedies wor-
den ook in Griekenland in moderne verta
ling gespeeld omdat niemand behalve de
classici er het oud-Grieks verstaat) zal
wel door bijzonder weinig Nederlanders
woordelijk kunnen worden gevolgd; maar
dat gemis was gisteravond tot een mini
mum gereduceerd door de fenomenale ver
tolkingen van de leden van het Piraikon
Theatron, die hun rollen zo intens en zo
aangrijpend tot leven brachten dat de toe
schouwer, ook zonder de woorden te ver
staan, de gebeurtenissen en de gemoeds
bewegingen kon volgen. En hoe aangrijpend
zijn vooral die gemoedsbewegingen! De
rol van Electra is een aaneenschakeling
van de heftigste gevoelens: van de diep
ste smart, via beangstigende wraaklust,
EEN DER MERKWAARDIGSTE voor
beelden van Beethoven's onafhankelijk
heidszin is zijn Missa Solemnis, een werk,
waarin Beethoven, los van de eisen der
kerkelijke liturgie, een eigen weg ging.
Herhaaldelijk klinkt er uit deze mis een
zeer subjectieve bewogenheid, een ontroe
ring, die niet alleen de muziek doortrilt.
maar waarvan ook
toevoegingen aan de
oorspronkelijke tekst
getuigen. Beethoven
heeft de misteksten
daardoor van het ker
kelijke nivea-u naar
een menselijk subjec
tivisme overgebracht.
En daardoor is de Missa Solemnis zo
kwetsbaar geworden voor individuele „op
vattingen".
DE TALRIJKE toehoorders, die tegen
woordig waren bi.i het concert, dat het
Radio Filharmonisch Orkest dinsdagavond
in samenwerking met het Groot Omroep
koor in het Concertgebouw in Amsterdam
onder leiding van de dirigent Eugen
Jochum heeft gegeven, hebben dit ook nu
weer kunnen ervaren. Eugen Jochum gaf
met deze uitvoering een eigen visie op
deze concert-mis en zijn interpretatie
maakte de mis verder los van elke litur
gische associatie en dit ging gepaard met
een opvallende veruiterlijking van het
werk door het inschakelen van een abso
luut dynamisch principe.
EUGEN JOCHEM liet niet meer de rela
tieve sterkteschakenngen gelden, maar hij
zocht juist in de hevigheid der volstrekte
contrasten aan Beethoven's muziek een
expressieve werking te verlenen. Deze
toespitsing van volumecontrasten schoot
zijn doel voorbii. De beoogde uitdrukkings
kracht maakte piaats voor een uiterlijk
imponeren, waarvan de oppervlakkigheid
nog geaccentueerd werd door een haast
martiale, op het metrum gerichte directie.
Van de vier solisten pasten de alt Nan
Merriman, de tenor Alexander Young en
de bas Heinz Rehfuss zich met hevig be
wogen dramatische zang bij de vertolkings-
trant van de dirigent aan. De sopraan
Erna Spocrenberg behield haar zelfstandig
heid als kunstenares met stijlbegrip.
HET RADIO Filharmonisch Orkest
speelde onder Jochums leiding overwegend
hard en grof met uitzondering voor het
Kyrie, waarvoor de orkestklank vaak ver
rassend mooi was en uitdrukking had.
tot de hoogste vreugde. En door het gran
dioze spel van Aspasia Papathanassiou
ontging het publiek geen enkel detail van
die gevoelsuitingen; bij een zo hartstoch
telijk doorleefde, met zoveel intensiteit uit
gebeelde rol heeft men genoeg aan de klank
van de woorden om hun betekenis te door
gronden.
De kleine, frêle figuur van deze actrice
(die verleden jaar bij het toneelfestival in
Parijs tot „beste actrice van het seizoen"
werd uitgeroepen) groeide op sommige
momenten tot een ontzagwekkende engel
der wrake, om even later weer in te krim
pen tot een armzalig en nietig hoopje
mens. Alleen al om deze creatie moet
men, voor zo ver het nog mogelijk is, de
voorstellingen van het Piraikon Theatron
gaan zien.
TROUWENS, ook de andere rollen wor
den zonder uitzondering voortreffelijk ge
speeld: magistraal was de Clytemnestra
van Th. Kalliga, uitermate gevoelig en ont
roerend de Chrysothemis (het programma
onthulde niet of die rol door N. Debonera
of door A. Kariofylli werd gespeeld), sterk
maar beheerst de Orestes van D. Veakis,
Het Piraikon Theatron met „Electra".
Van rechts naar links A. Papathanas
siou als Electra, G. Vafias als de gou
verneur en D. Veakis als Orestes.
voortdurend boeiend de Gouverneur (eigen
lijk Opvoeder) van G. Vafias, en zeer pak
kend, ondanks de beperktheid van de rol,
de Aegisthos van A Xenakis. Over de
functie die het koor in de enscèneringen
van Rondiris vervult zou een afzonderlijke
beschouwing te schrijven zijn; hier moet
ik volstaan met te zeggen dat die func
tie een uiterst indrukwekkende is waar
bij het koor, soms sprekend, soms zin
gend, soms ritmisch bewegend en dat
alles even volmaakt gedisciplineerd!
deel neemt aan de handeling, niet in de
zelfde zin als de dramatis personae maar
als indirect-betrokkenen, als „mede-leven-
den".
OP ZEER GERAFFINEERDE wijze con
trasteert Rondiris de declamatorische stijl
van het koor met de levendige, bewogen
spreekwijze van de solo-spelers, waardoor
het drama met des te grotere felheid tot
de toeschouwer komt. Want de hoofdperso
nen krijgen juist geen ogenblik gelegen
heid tot declameren; de vertoning heeft
een vaart en een verve waarbij van „ver
zen zeggen" (zoals we dat in Nederland
kenpen) geen sprake is. Deze hele „Elec
tra", die zonder pauze wordt gespeeld,
duurt dan ook slechts anderhalf uur. Zó
moeten de tragedies ook in de oudheid
toen het publiek in Griekenland er drie
of vier per dag te zien kreeg zijn
vertoond.
De Nederlandse toneelwereld kan het
Piraikon Theatron dankbaar zijn voor
deze aanschouwelijke les in het vertonen
van antieke tragedies, want vooral voor
onze regisseurs moet die les een openba
ring betekenen. Maar ook het publiek heeft
alle reden tot dankbaarheid, omdat de or
ganisators van het Holland Festival dit
bewonderenswaardige gezelschap naar ons
land hebben laten komen.
Simon Koster
-
Advertentie
NA JARENLANG in New York, Londen en Parijs stampvolle zalen te hebben ge
trokken, heeft Amsterdam thans de Amerikaanse musical „West Side Story" binnen
zijn muren. De eerste van een reeks voorstellingen die loopt tot 19 juli had dinsdag
avond plaats in Theater Carré. De opvoering is in handen van een reizend gezelschap
dat al sinds negentien maanden de New Yorkse produktie van deze musical naar
verscheidene landen „exporteert". Men ziet dus de oorspronkelijke choreografie van
Jerome Robbins, in decors die vermoedelijk voor die van Broadway ternauwernood
onderdoen. Het geheel is een uiterst vitaal divertissement dat niet in alle opzichten
geslaagd is maar waarmee men zich een avond voortreffelijk kan amuseren.
*ki(S
Vandaag doperwtj'es op het menu»
mevrouw? Dan natuurlijk van Hero.
Hero biedt u de garantie van topkwali
teit op tafel. Er is ruime keuze, want
Hero sorteert doperwtjes naar grootte.
Naast extra fijn ook zeer fijn, middel
fijn, fijn, etc.
Vraag nü eens Hero doperwtjes extrt
fijn of zeer fijn. Een traktatie voor uw
gezin!
DE ONGELIJKHEID van kwaliteit is
eigenlijk al met het genre (of moet men
zeggen: de kunstvorm) van de musical
gegeven. Er blijft altijd iets aan hangen
van te klein voor tafellaken maar te groot
voor servet. In feite dus teveel verweven
met psychologische en sociale achter
gronden om „alleen-maar" gezellige,
sprankelende show te zijn, en anderzijds
toch weer met een accent op het fantasie
volle kijkspel dat de ogen van een serieu
zere muze wel even doet knipperen. Nu
dient gezegd dat juist dit laatste element,
uitgekristalliseerd in ballet en lichamelij
ke expressie tot het welslagen van West
Side Story in hoge mate bijdraagt. Het
zijn namelijk de gedanste, en tevens ge
zongen, groepstaferelen die de handeling
kleur en betekenis geven en die de voor
stelling uittillen boven een anecdotische
variatie op het Romeo en Julia-thema. De
dans heeft hier een functie die vergelijk
baar is met de poëzie in het toneelstuk:
ze verleent weidse vlucht aan het gebeu
ren, de grenzen van de reuzenkijkkast die
het theaterpodium is worden doorbroken,
en de actie verdicht zich in autonome beel
den. Robbins, die niet alleen de choreo
grafie ontwierp maar ook de regie voerde
(het basisontwerp voor de tekst stamt
trouwens ook van hem) heeft de dans aan
gegrepen om een „stretto" te ontwikke
len, een stroomversnelling van zulke uit
eenlopende motieven als de sfeer van de
New-Yorkse achterbuurt, de agressie van
twee vijandige „gangs" (jeugdbendes) en
de opbloeiende liefde-desondanks van To
ny en Maria.
HET MOOISTE en meest epaterende
voorbeeld van zijn werkwijze is wellicht
het vijfde tafreel waarin de twee groepen
elkaar ontmoeten op een bal in een buurt-
zaaltje. Het plezier in de veerkracht van
het eigen lichaam en dat van de partner,
het syncopisch uitbreken uit de routine
van een gezapige wereld, en daardoorheen
de aarzeling, de op een erecode berusten
de haat jegens „de andere partij", totdat
een tussendoek als een enorme stenen
muur de dansparen aan het oog onttrekt
en men vertederd de eerste toenadering
aanschouwt tussen de blonde beatnik en
het ateliermeisje uit Puerto Rico zo'n
scène is gezet en gedanst met een over
rompelende vaart die schuim klopt uit de
wat trage en niet altijd interessante to
neelhandeling.
Robins heeft zelf de buurten waar de
jeugdbenden huizen en waar zij hun
speels-gevaarlijke operaties uitvoeren be
zocht en zijn choreografie berust dan ook
op een gestyleerde maar toch spontaan-
werkende compositie van de gebaren en
conventies der Amerikaanse boze jonge
mannen. Twee andere opvallende scènes:
de vechtpartij tussen de door blinde haat
gedreven groepen, waarna Tony alleen
achterblijft met de lijken van de aanvoer
ders; en de humoristische uitbeelding van
het vagevuur van de jeugdmisdadiger, die
achtereenvolgens moet verschijnen voor de
politie, de rechter, de psychiater en de
sociale werkster.
IN AL DEZE GEDANSTE en gezongen
scènes is het aandeel van de muziek van
groot belang. Het zijn trouwens de liedjes
die door middel van de grammofoonplaat
de reputatie van West Side Story al sinds
enkele jaren gevestigd hebben. De meest
bekende zijn inderdaad de meest geslaag
de: „Somethin's coming", „Maria" en
Een tafereel uit „West Side Story" met
in het midden Don Grilley als Tonny
en Jan Canada als Maria.
(Van onze correspondent)
Gistermorgen om negen uur is door een
klein groepje vrienden in Meudon, onder
de rook van Parijs, waar hij de laatste ja
ren zijn teruggetrokken leven leidde, de
Franse schrijver Louis Ferdinand Céline
ten grave gedragen. Zjjn dood was op zjjn
eigen nadrukkelijke verzoek, door zijn we
duwe, die de laatste jaren de kost voor het
echtpaar met danslessen verdiende, sedert
zaterdagmorgen voor de buitenwereld
streng geheim gehouden.
Met Céline, die eigenlijk Henri Louis Des
touches heette, onder welke naam hij zijn
artsenpraktijk, in het bijzonder voor clo
chards, bedelaars en andere out-casts, uit
oefende, is, zo niet Frankrijks grootste
schrijver dan toch zeker wel origineelste
en machtigste taalkunstenaar van deze tijd
heengegaan. Een schrijver, die met zijn
„Voyage au Bout de la Nuit" (een reis
naar het einde van de nacht) in 1932 zijn
explosieve entree maakte in de Franse lit
teratuur, waarvan hij een nieuwe episode
inluidde.
Céline, die met zijn anarchistisch tempe
rament' 'nööit alk officiéél vóortrékkéf 'df
leider van een school of een groep heeft
kunnen poseren, oefende niettemin binnen
en buiten de grenzen van zijn vaderland
een invloed uit, waaraan zefs een Jean-
Paul Sartre die hij zelf overigens haatte
en een Henry Miller zich niet konden
onttrekken.
Céline is niet ten onrechte zelfs wel met
Rabelais vergeleken en wel in die zin, dat
ook hij de gewone spreektaal van het volk,
en bij voorkeur van de onderwereld, het
bargoens in zijn romans, die bijna altijd
van autobiografische inspiratie waren, ge
bruikte. Hij deed dat met een directheid en
een vulkanische kracht, waardoor Zola en
de andere naturalisten als studeerkamer
letterkundigen naast hem verbleekten.
In zijn „Voyage au Bout de la Nuit" ko
men beschrijvingen van New York en van
Amerikaanse out-casts voor, die in hun
overrompelende evocatievermogen nooit
werden overtroffen. Een out-cast kon trou-
„Tonight". De componist Leonard Bern
stein heeft zich vaardig bediend van cool
jazz en Zuid-Amerikaanse ritmen, zijn in
strumentatie is gepeperd en op-de-man-af.
In zuiver lyrische momenten vervalt hij
licht tot sentimentaliteit (Tsjaikofsky
steekt zelfs zijn hoofd om de deur!) In de
regie zijn deze gedeeltes soms van een
wat bloedeloos idealisme vervuld. Opmer
kelijk is dat de hoofdrolspelers, vooral
Don Grilley in de rol van Tony, over de
stemkwaliteiten beschikken om hun songs
ook melodisch expressief te maken. Bern
stein's muziek zakt echter hier en daar,
met name in de tekstbegeleidende ge
deeltes, tot een onpersoonlijke stemming
makerij af.
Indien deze voorstelling aanleiding gaf
tot opmerkingen op een terrein dat niet
het mijne is, kan men daarin al een weer
spiegeling zien van de indrukken die ze
achterlaat: West Side Story is vooral een
door de dans gedramatiseerd verhaal,
waarbij de muziek weliswaar een stimu
lerende rol vervult; maar het is toch in de
eerste plaats een verhaal dat opvalt door
de moderne wijze waarop in ballettaal het
oude probleem van collectieve haat en in
dividuele liefde nieuw geïnterpreteerd
wordt.
Sas Bunae
wens ook Céline zelf wel worden genoemd;
een out-cast of een auteur-maudit. En men
mag zeggen, dat hij die reputatie van im-
moralist beslist niet had gestolen Nadat
Céline vanwege zijn genoemde debuut zich
met één slag als een geniaal vernieuwer
van de Franse roman had doen erkennen,
wekte hij, enkele jaren later, de afschuw
van alle normaal geconstitueerde Fransen
op met zijn weerzinwekkend pamflet tegen
de Joden, „Bagatelles pour un Massacre'/
Céline verhief de haat, kan men zeggen,
nu tot een litterair genre en nooit is er zo
veel vuil gespoten met zoveel meester'
schap over de taal. Objectiviteitshalve moet
echter toch worden opgemerkt, dat Céline,
zonder een sourdine op zijn anti-semitische
extravaganties te plaatsen, tijdens de be
zetting in engere zin toch nooit met de
Duitsers heeft gecollaboreerd. Daar maak
te zijn radicale asociale mentaliteit hem
trouwens ook nauwelijks bruikbaar voor.
Enkele dagen voor de laatste Duitsers
uit Frankrijk werden verdreven, besloot
Céline niettemin de mannen van het
Vichy-bewind op hun vlucht naar Sigma
ringen in Duitsland te volgens. Tijdens dat
verblijf, dat hij in zijn voorlaatste boek
„D'un Chateau l'Autre" (van het ene
kasteel naar het andere) met cynische gal
gehumor beschreven heeft, moet hij de
functie van lijfarts van het verstoten
staatshoofd, de hoogbejaarde maarschalk
Pétain, hebben uitgeoefend. Hij werd in
die tijd door een zuiveringsgerecht in
Frankrijk bij verstek tot enkele jaren ge
vangenisstraf veroordeeld. Jaren, die hij
i~"i
A A NKOMD/G/NGEH sn BESCHOUWINGEN
HILVERSUM I. 402 M. 7.00 KRO. 10.00 NCRV.
11.0 KRO. 14.00-24.00 NCRV.
KRO: 7.00 Nws 7.15 Gram. 7.45 Morgengebed
en overweging. 8.00 Nws. 8.18 Gram. 8.50 V. d.
huisvr. 9.35 Waterst 9.40 Schoolradio. NCRV:
10.00 Gram 10.15 Morgendienst. 10.45 Gram.
KRO: 11.00 V. d. zieken. 11.45 Gewijde muz.
12.00 Middagklok Noodklok. 12,04 Amus.muz.
12.25 V. d. boeren. 12.35 Land- en tuinb. meded.
12.38 Gram. 12.50 Act. 13.00 Nws. 13.15 Zonne
wijzer. 13.20 Lichte muz. 13.40 Gram. NCRV:
14.00 Blaasork. 14.30 Gram. 15.25 Gram. 15.35
Gram. 16.00 Bijbeloverdenking. 16.20 Oude ge
wijde muz. 16.50 Gram. 17.00 V. d. jeugd. 17.30
Gram. 17.40 Beursber. 17.45 Metropole-ork. 18.15
Gram. 18.30 Vocaal-ens. 18.50 Lid worden van
de Nederl. Chr. Studenten-Vereniging, lezing.
19.00 Nws. en weerber. 19.10 Lichte muz. 19.30
Radiokrant. 19.50 Polit.lezing 20.00 Man en
Paard, quiz. 21.20 Gram. 21.30 Lichte muz. 22.00
Holland Festival: Orgelmaand Haarlem 1961.
22.30 Nws. en S.O.S.-ber. 22.40 Avondoverden
king. 22.55 Boekbespr. 23.00 Gram. 23.30 Rep.
Zomerconferentie C.H.U. 23.40 Gram. 23.55-24.00
Nws.
HILVERSUM n. 298 M. 7.00 AVRO. 7.50 VP
RO. 8.00-24.00 AVRO.
AVRO: 7.00 Nws. 7.10 Gym. 7.20 Gram. VPRO:
7.50 Dagopening. AVRO: 8.00 Nws. 8.15 Gram.
9.00 Gym. v. d. vrouw. 9.10 De groenteman 9.15
Gram. 9.40 Morgenwijding. 10.00 Gram. 10.50 V.
d. kleuters. 11.00 Huishoudelijke zaken, praatje.
11.15 Sopr. en piano. 11.35 Gram. 12.00 Lichte
muz 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Uit het
bedrijfsleven, lezing. 12.43 Hammondorgelspel.
13.00 Nws. 13.15 Meded. en gram. 13.25 Beursber.
13.30 Lichte muz 14.00 Pianorecital. 14.40 V. d.
vrouw. 15.00 Jeugdkoor (plm. 16.30 Tour de Fran
ce). 15.30 Orgelspel 16.00 Lichte muz. 16.30 Gram.
17.00 V. d. jeugd 17.30 V. d. jeugd. 18.00 Nws.
18.15 Lichte muz. 18.30 Tour de France. 18.40
Amateursprogr. 19.00 Int. tenniskamp. Wimble
don. 19.10 Lichte muz. 19.40 Tour de France.
19.50 Gram. 20 00 Nws. 20.05 Holland Festival
1961: Residentie-ork. en sol. I. d. pauze: Klankb.
over Felix Timmermans. 22.15 Amus.muz. 22 30
Nws. en beursber. v. New York. 22.45 Act 23.00
Lichte muz. 23.20 Promenade-ork. 23.55-24.00 Nws.
BRUSSEL 324 M. 12.00 Gram. 12.30 Weerber.
12.35 Gram. 12.50 Koersen. 13.00 Nws. en weer
ber. 13.15 Gram. 14.00 Balletmuz. 16.00 Koersen.
(Tussen 16.00 en 17.00 Tour de France). 17.00
Nws. en weerber. 17.10 Lichte muz. 18.00 Gram.
18.10 Boekbespr. 18.20 V. d. sold. 18.45 Comm.
Tour de France. 19.00 Nws. en weerber. 19.40
Gram. 20.00 Holland Festival: Kamerkoor en sol.
21.30 Gram. 21 45 Liederen, 22.00 Nws. 22.15 Jazz-
muz. 22.55-23.00 Nws.
WOENSDAG 5 JULI 1961
WOENSDAG. VARA: 17.00 V. d. kind. NTS
17.30-17.40 Int. jeugdjourn 20 00 Journ en weer-
overz. NCRV: 20.20 Franse liedjes. 20 40 Docu
mentair progr. 21.10 Lichte muz 21 35 Attentie.
22.10 Dagsluiting. NTS: 22 30-22 40 Filmverslag
Tour de France.
DONDERDAG 6 JULI 1961.
DONDERDAG. NTS: 20.00 Journ. en weeroverz.
VARA: 20.20 Interview met dr. W. Drees. 21.00
De Waternimf, TV-spel. NTS: 22.30-22.50 Tour
de France.
echter in meer of minder vrijwillige bal
lingschap in Denemarken doorbracht, om
daarna als vrij man weer in zijn vaderland
terug te keren.
Zijn laatste levensjaren sleet hij, als ge
zegd, in de grauwe Parijse banlieue, waar
hij 67 jaren geleden, als zoon van een
spoorwegarbeider en een verstelnaaister,
ook werd geboren. Van zijn anti-semiti-
me zal de reputatie van Céline vermoe
delijk ook na zijn dood nog lange tijd de
weerslag blijven ondervinden. Zijn litterai
re betekenis kon al sinds lang niet meer
ter discussie worden gesteld; hoezeermen
het ook betreuren moet, dat dit genie voor
een groot deel door demonische driften
werd gevoed.
Van zijn werken noemen wij nog „l'Egli-
se," „Mort a Credit," „Mea Culpa,"
„l'Ecole des Cadavres," „les beaux Draps,"
„Guignol's Band' en „Normandië'.
In het programma „Thuis bij dat
donderdagavond door de Vara-tele-
visie zal worden uitgezonden, is Lau
rens ten Cate te gast bij dr. W. "rees,
die vandaag in Den Haag zijn
verjaardag viert.
Met 25 tegen 23 stemmen hebben de
Provinciale Staten van Friesland in hun
vergadering van gisteren het voorstel van
Gedeputeerde Staten, geen subsidie voor
het te Leeuwarden te stichten Troelstra-
standbeeid te verlenen, verworpen. Met
dezelfde stemmenverhouding is daarna een
door drie leden van de P.v.d.A.-fractie in
gediend voorstel om een subsidie van
10.000,- aan het Troelstra-comité te ge
ven, aangenomen.
Deze besluiten konden worden genomen
doordat twee van de negen leden tellende
C.H.U.-fractie, de uit drie leden bestaan
de K.V.P.-fractie en het enige C.P.N.-Sta-
tenlid de P.v.d.A. steunden. Tot het laat
ste ogenblik was er onzekerheid omdat ge
durende het debat van drie uren de heer
Zandstra (C.P.N.) zich stil hield en zijn
stem de doorslag zou moeten geven.
Het zijn vooral Troelstra's revolutionai
re woorden, in 1918 te Rotterdam gespro
ken, geweest, die een groot deel van de
Friese staten hebben gebracht tot een af
wijzende houding tegenover de gevraag
de subsidie. Met name voor de A.R. en het
grootste deel van de C.H.-fractie was dit
verleden, dat volgens de woordvoerders
van deze fracties door velen in Friesland
onmogelijk vergeten kan worden, het gro
te bezwaar.
De jury van het Berlijnse filmfestival
heeft de hoofdprijs, de „gouden beer", toe
gekend aan de Italiaanse inzending „De
nacht" (La notte) van Michelangelo Anto-
nioni. „Makkers staakt uw wild geraas"
van Fons Rademakers kreeg met de Ko
reaanse inzending „Mabu" (De koetsier)
een „zilveren beer".
Vijf korte films, w.o. „De lage landen"
van George Sluizer, kregen eveneens een
„zilveren beer".
De prijs voor de beste vrouwelijke
hoofdrol ging naar Anna Karina voor haar
spel in „Une femme est une femme" van
de Franse regisseur Jean-Luc Godard.
Deze film werd een speciale prijs en een
zilveren beer toegekend. De Engelse ac
teur Peter Finch is voor zijn rol in „No
love for Johnny" met de prijs voor de
beste mannelijke hoofdrol onderscheiden.
De prijs voor de beste regie ging naar
de Zwitser Bernhard Wicki, de maker
van de officiële Westduitse inzending
„Das Wunder des Malachias".
„Makkers staakt uw wild geraas" en
„Mabu" ontvingen een speciale onder
scheiding omdat, zoals in het rapport van
de jury wordt gezegd „de produktie van
speelfilms in deze landen nog van recente
datum is, maar reeds films worden ver
vaardigd die een aanmoediging verdie
nen".
De internationale vereniging van film
journalisten heeft haar prijs dit jaar toe
gekend aan Antonioni voor zijn gehele
oeuvre. In het jury-rapport wordt „De
nacht" genoemd het werk van een erken
de meester.
I
