Israëliërs kiezen op 15 augustus hun
vijfde volksvertegenwoordiging
III
Stembusuitslag moet politiek
conflict helpen oplossen
Somaliland kampt met
een begrotingstekort
Legende van vrijheidsstrijd epos in film
Instorting veroorzaakt
door complex van
factoren
Radioactief staafje
zoekgeraakt
Gevaarlijk vacuüm in koude oorlog
Dienstplicht in
Engeland?
Vrouw had 27 honden
in haar woning
The Alamo": vechten tegen een
vijfendertigvoudige overmacht
ZATERDAG 15 JULI 1961
SPRITE CARAVANS
vanaf 2795.007500.00
v. EERDE, Leidsevaart 232-252 Tel. 10138
West-Duitslands defensie
commissaris afgetreden
V erkiezingsmoeheid
B. en W. van A msterdam
1 1 I I FA
Mr. D. U. Stikker polst
de Britse autoriteiten
Garagehouders contra
echtgenote van
beroepsmilitair
P. W. Franse
(Van onze correspondent)
JERUZALEM. De vijftiende augustus trek Israel ter
stembus. Op die datum wordt de samenstelling bepaald van
de vijfde Knesset (het parlement) van de Joodse staat.
ijftien partijen dingen naar de gunst van de natie, waar
onder vier, die in de vierde Knesset niet waren vertegen
woordigd. In bestuurstechnisch opzicht betekent dit een
vooruitgang, want bij de laatste verkiezingen dienden maar
liefst zesentwintig partijen lijsten in, waarvan echter niet
meer dan dertien het tot een of meer zetels in het Huis van
Afgevaardigden brachten. Dat het aantal deze keer veel
geringer is, mag overigens niet alleen op rekening worden
gesteld van een grotere eensgezindheid. Een rol speelt ook
het feit, dat overeenkomstig een recent amendement in de
wet op de verkiezingen iedere partij, die tot dusver niet in
de Knesset vertegenwoordigd was, een waarborgsom van
vijfduizend pond moet storten, welk bedrag aan de staat
vervalt, als de lijst in kwestie minder dan een percent van
het totaal aantal uitgebrachte stemmen op zich verenigt.
De elf partijen, die ook in de vierde Knesset waren vertegen
woordigd, zijn de sociaal-democratische partij Mapai, de
nationalistische Cheiroet, de liberale partij (een fusie van
recente datum tussen de algemeen Zionisten en de progres
sieven), de nationaalreligieuze partij (Mizrachi en Poalei
Mizrachie), de links-socialistische Mapam en Achdoet Haa-
vodah-Poalei Zion, de streng religieuze Agoedat Jisraeil, de
eveneens streng orthodoxe arbeidsgroep, die zich Poalei
Agoedat Jisraeil noemt, de communistische partij, de Ara
bische partij „Samenwerking en broederschap" en de even
eens Arabische „Vooruitgang en ontwikkeling". De vier
„nieuwelingen" zijn: de Jemenitische Broederschap, het
„Volksfront^ en de Arabische groepen „Aanhangers van de
Democratie" en „Vooruitgang en Arbeid".
rr-r";
Verkiezingsborden met aanplakbiljetten in het stadsbeeld
van Tel Aviv. Alleen de opschriften verschillen met de
vertrouwde borden in ons land.
De op handen zijnde verkiezingen zün het gevolg van de moeilijkheden, waarin
het bestuursapparaat was geraakt, toen de vierde Knesset er niet in slaagde uit haar
midden een kabinet te formeren, dat het vertrouwen van de meerderheid der natie
zou genieten. Aan het onverkwikkelijke geharrewar, dat daarmee gepaard ging, lag
een controverse ten grondslag tussen Mapai, Israels grootste partij, en de overige
politieke groeperingen, over de vraag of Ben-Goerion in een volgende regering al
of niet het premierschap zou moeten bekleden. Mapai beschikt niet over een meer
derheid in de Knesset; de overige partijen wensten niet vertegenwoordigd te zijn
in een door Ben-Goerion geleid kabinet, maar zij konden het evenmin eens worden
over de vorming van een regering zonder Mapai. Het enige middel om uit de impasse
te geraken was het uitschrijven van nieuwe verkiezingen, hetgeen Inhoudt, dat de
huidige demissionaire regering sinds vier maanden als een zakenkabinet 's lands
belangen behartigde.
Als men de kandidatenlijsten voor de vo
rige Knesset met de thans ingediende ver
gelijkt, laten zich weinig of geen verschil
len vaststellen. Aan de kop van de Mapai-
lijst gaan weer David Ben-Goerion, Moshe
Sharett en Golda Meir. Het enige in het
oog lopende verschil is hier, dat de naam
van Pinchas Lavon ontbreekt. Officieel
wordt dit toegeschreven aan Lavons wei
gering om zich voor het nieuwe parlement
kandidaat te stellen, maar iedereen weet,
dat hier de „onverkwikkelijke affaire" na
werkt, Israels eerste werkelijk groot po
litiek schandaal, dat het land maanden
lang in zijn ban gevangen heeft gehou
den en de gemoederen in de kringen der
arbeidersbeweging torenhoog heeft opge
zweept. Lavons aanhangers, die vooral in
de met Mapai verbonden Kibboetsiem wor
den gevonden, hebben niet nagelaten in
de beslissende bijeenkomst van de partij
leiding het voor hun held op te nemen
maar moesten zich tenslotte neerleggen
bij het meerderheidsbesluit om Lavon uit
te sluiten. De heftig tegen Mapai fulmine
rende nationalisten, verenigd in Cheiroet,
zorgden voor een verrassing door profes
sor Eri Jabotinski, zoon van de bekende
revisionistische leider en lid van de eerste
Knesset, de ereplaats aan het einde van
hun kandidatenlijst te geven. Professor
Jabotinski had nog niet lang geleden Chei
roet de rug toegekeerd en een nieuwe
partij gesticht onder de naam „nieuw re
gime". Zijn opneming in de nationalisti
sche lijst bewijst, dat de heftige menings
verschillen tussen hem en de partijleiding
inmiddels zijn bijgelegd. De lijst van de
nieuw gestichte liberale partij deed van
zich spreken door de dominerende plaats,
die de vroegere progressieven innemen.
Van de eerste veertien plaatsen werden
hun er niet minder dan acht toegekend.
In de vierde Knesset waren de liberalen
vertegenwoordigd door zes progressieven
en acht algemeen Zionisten. De liberale
lijst wordt geopend door de huidige minis
ter van Justitie, de vroegere progressieve
leider Pinchas Rosen, en Perets (Fritz)
Bernstein, die van Duitse afkomst is, maar
lang in Nederland heeft gewoond en daar
Advertentie
BONN (UPI) De vroegere Duitse lui
tenant-generaal Helmuth Von Grolman,
West-Duitslands defensiecommissaris, een
functie die gelijk is aan die van inspec
teur-generaal van de strijdkrachten, is on
verwacht afgetreden.
De voorzitter van de Westduitse bonds
dag, Eugen Gerstenmaier, deelde aan de
pers mee dat Von Grolman een verzoek
om ontheffing uit zijn ambt had inge
diend. In het communiqué staat verder
dat Von Grolman in een kliniek is opge
nomen. Grolmans aftreden, na een ambts
periode van pas twee jaar met nog drie
jaar voor de boeg, heeft in Bonn tot gis
singen geleid. Na zijn eerste jaar als de
fensiecommissaris, publiceerde Von Grol
man een rapport over zijn activiteiten dat
prompt werd aangevallen door de West
duitse minister van Defensie, Strauss.
als Zionistisch voorman, en vooral als Zio
nistisch ideoloog, grote bekendheid genoot.
De lijst van de ultra-orthodoxe Agoedat
Jisraeil kwam eerst na vele moeilijkheden
gereed. De tegenstand kwam hier van de
kant van de jongere partijleden, onder
leiding van Rabbi Shlomo Lorenz. Zij be
haalden tenslotte de zege en hun leider
kreeg de tweede plaats op de kandidaten
lijst toegewezen. Het „volksfront", een van
de partijen, die voor het eerst met een
eigen lijst uitkomen, wordt geleid door een
zekere David Ischai, die tot voor kort aan
het hoofd stond van de afdeling van Noord
afrikaanse immigranten van de Nationaal-
Religieuze partij. Hij had reeds een plaats
verworven op de Mizrachistische lijst, zij
het ook als nummer dertien, maar besloot
te elfder ure het met eigen partij te probe
ren.
Opmerkelijk is, dat de verkiezingsstrijd
heel wat minder heftig wordt gevoerd dan
bij vorige gelegenheden. Ook thans ontbre
ken in de bladen, op vergaderingen en op
de aanplakborden in stad en land de we
derzijdse aanvallen niet, maar over het ge
heel genomen is het verkiezingsfront on
gekend rustig. Het aantal politieke bijeen
komsten is minder dan voorheen het ge
val was, het bezoek over het algemeen be
trekkelijk gering en de animo laat, naar
de klachten van een aantal politieke kop
stukken te oordelen, veel te wensen over.
Toch kan men hier niet van politieke on
verschilligheid spreken. In geen enkele de
mocratische staat speelt de politiek een zo
belangrijke rol als juist in Israel. Welke
factoren tot deze verkiezingsmoeheid heb
ben geleid, is niet eenvoudig uit te maken,
maar dat zij haar stempel drukt op de hui
dige campagne is een onomstotelijk feit.
Na het instorten van het huis in de
Rapenburgerstraat te Amsterdam hebben
B. en W. van de hoofdstad onmiddellijk
opdracht gegeven voor huisvesting van de
drie gedupeerde gezinnen te zorgen. Ook
is opdracht gekregen een nieuwe bedrijfs
ruimte te zoeken voor de grossierderij in
huishoudelijke artikelen van de heer H. de
Wit, die op de benedenetage van het in
gestorte pand was gevestigd.
Van de zijde van het gemeentebestuur
is medegedeeld dat de normale procedure
is gevolgd toen bij Bouw- en Woning toe
zicht de aanvraag binnenkwam voor de
bouw van een plasticfabriekje naast het
nu ingestorte pand. Er werd een onder
zoek ingesteld naar de kwaliteit van de
funderingen en muren van de belendende
percelen. Vastgesteld werd dat de hei
werkzaamheden geen gevaar voor de be
lendende percelen zouden opleveren. Wel
werd naar aanleiding van het onderzoek
enkele weken geleden een stuk muur van
het thans ingestorte huis vernieuwd. Ge
durende de drie weken die de voorberei
ding voor de bouw van de plasticfabriek
in beslag namen, is door Bouw- en Wo
ningtoezicht dagelijks scherp toezicht uit
geoefend. Ook toen gisteren de eerste
proefpaal werd geheid was een ambtenaar
van deze dienst aanwezig. Tijdens het
heien is niets bijzonders geconstateerd.
Het gemeentebestuur is dan ook van me
ning dat „de oorzaak van de ramp zich
nog aan een beoordeling onttrekt". Wel
is het echter van oordeel dat een complex
van factoren de instorting zou hebben
kunnen veroorzaken, te weten het vele
zware verkeer dat dagelijks door de Ra
penburgerstraat gaat, het slopen van het
hout uit het huis gedurende de oorlogsja-
rem, het heien van de proefpaal, het
aanbrengen van een strip in de beneden-
muur van het pand en het wegruimen
van puin naast het nu ingestorte pand.
Het door Bouw- en Woningtoezicht inge
stelde onderzoek zal moeten uitwijzen of
het ongeluk inderdaad zijn oorzaak vindt
in één van deze punten.
Over de toestand van de slachtoffers
wordt vernomen dat de 65-jarige mevrouw
R. Overweg-Van Geenen met vrij ernstige
verwondingen is opgenomen in het Wees-
perpleinziekenhuis. Het andere slachtoffer
de 53-jarige mevrouw P. de Kok-Helsloot,
die minder ernstig werd gewond, is op
genomen in het Beatrix-herstellingsoord.
Bij oefeningen in het opsporen van ra
dioactieve straling door middel van Geiger
tellers in het etablissement van de Ko
ninklijke Marine te Amsterdam, is een ra
dioactief zeskantig staafje van 2 cm., be
vestigd aan een draagstaaf van 20 cm
lengte met een diameter van 1 cm. zoek
geraakt.
Diefstal wordt niet uitgesloten geacht.
Het vermiste staafje is gevaarlijk voor
personen die het onder hun berusting heb
ben.
ROME (UPI) Na een jaar onafhankelijkheid Is het verarmde Somaliland een
groter probleem dan het als kolonie ooit was. Deze republiek in het noordoosten van
Afrika blijkt niet in staat zichzelf economisch op de been te houden ondanks een
jaarlijkse subsidie van zes miljoen dollar, die Amerika, Groot-Brittannië en Italië
op aanbeveling van de Wereldbank gezamenlijk opbrengen. De regering van de
kersverse republiek heeft thans dan ook een beroep gedaan op Italië, dat vroeger
het grootste deel van Somaliland als kolonie bezat, om 2,7 miljoen dollar extra uit
te keren. Dit bedrag zou nodig zijn om een op ongeveer 3,4 miljoen dollar geschat
begrotingstekort over de eerste vijf maanden van het bestaan der jonge republiek
te delgen. Daarnaast heeft Somaliland gevraagd om een jaarlijkse uitkering, die
zou aflopen van 1,6 miljoen dollar dit jaar tot 800.000 dollar in 1967.
Aan Italiaanse zijde bestaat overigens
de vrees, dat een bankroet van Somaliland
een machtsvacuüm zal scheppen, waar
door de Verenigde Arabische Republiek,
de Sovjpt-Unie en zelfs communistisch
China wellicht invloed zouden kunnen krij
gen aan de strategisch belangrijke kust bij
de ingang der Rode Zee. Rusland heeft
reeds beloofd een verzoek van Somaliland
om een lening op lange termijn en tegen
lage rente van 140 tot 280 miljoen dollar
in overweging te zullen nemen.
Frpns
c 1
Somalil jj
DIRE- 1 trfiV
DAW A
.HAFOE
BERBERA
nts Somaliland koeloel
harocisa
Ethiopië I H ftn-
milt) galadi v h
HARAR
VILL OUCA
ABRU2ZI
•loegh
BOE
AKABA
Somaliland is niet alleen een der heet
ste landen ter wereld met temperaturen
die het grootste deel van het jaar boven de
honderd graden Fahrenheit liggen het
is ook een der onvruchtbaarste. Het is
weinig meer dan een driehoek van zand,
scherpe rotsen en doornige dwerggewassen.
De tweeëneenhalf miljoen Somali's zjjn
Moslems, nauw verwant aan de Arabische
volken aan de andere zijde van de Golf
van Aden. Zjj bevinden zich als een wig
tussen het tweeduizend jaar oude keizer
rijk Ethiopië en de zwarte bewoners van
Kenya.
De republiek werd op 1 juli 1960 te mid
dernacht geboren, toen Italiaans Somali
land onafhankelijk werd en samensmolt
met het een week tevoren onafhankelijk
geworden Britse Somaliland. Het kleine
Franse Somaliland, rondom de havenstad
Djiboeti gelegen, bleef echter Frans. De
oppositie kan zich er niet bij neerleggen,
dat nog vele Somali's in andere gebieden
wonen: namelijk 30.000 in Frans Somali
land, 100.000 in Kenya en 500.000 in de
Ethiopische grensprovincie Ogaden. Deze
laatste bevolkingsgroep is reeds meer
malen slaags geraakt met Ethiopische
troepen.
(Van onze correspondent)
LONDEN Mr. Stikker, de secretaris
generaal van de Noordatlantische Ver
dragsorganisatie bespreekt op het ogen
blik in Londen met de Britse regering
onder andere de kwestie van de militaire
dienstplicht welke in Groot-Brittannië
is afgeschaft. De vraag is nameljjk of
terugkeer naar de een of andere vorm
van dienstplicht noodzakelijk zal zijn voor
de vervulling van de Britse NAVO-ver-
plichtingen.
Destijds besloot de Britse regering zich
toe te leggen op de vorming van kleinere
geheel uit beroepsmilitairen bestaande
strijdkr' chten, omdat de nieuwe wapens
massalegers overbodig zouden hebben ge
maakt. In de periode wijde Groot-Brittan
nië, vooral uit financiële overwegingen, op
raketwapens vertrouwen, een standpunt,
dat inmiddels weer is losgelaten.
Mr. Stikker heeft verklaard dat het pro
bleem van de dienstplicht in ieder land
anders is. Nederland zou bijvoorbeeld on
mogelijk zijn NAVO-verplichtingen kun
nen vervullen, zonder dienstplicht. Het is
bekend, dat de Britse regering al enige tijd
onder druk staat van het NAVO-hoofd-
kwartier om terug te keren tot een soort
van dienstplicht, bijvoorbeeld geselecteer
de oproeping. Ook president Kennedy zou
premier Macmillan te kennen hebben ge
geven dat voor Groot-Brittannië dienst
plicht noodzakelijk is. Met de Britse minis
ter van Buitenlandse Zaken Lord Home
heeft mr. Stikker de kwestie van een mo
gelijke wederoprichting van een politieke
adviesgroep van de NAVO-landen bespro
ken. Het oude probleem van het politieke
overleg in de NAVO staat nog steeds in
het middelpunt van de belangstelling. Op
dit gebied zijn goede vorderingen gemaakt,
zei mr. Stikker, er is ook zeer nauwe poli
tieke consultatie over het Berlijnse pro
bleem. Voor de BBC verklaarde mr. Stik
ker nog dat hij woensdag met president De
Gaulle een zeer bemoedigend gesprek over
de NAVO heeft gehad.
Ook de kwestie van de financiële draag
kracht van de diverse NAVO-landen met 't
oog op hun bijdragen zal binnenkort tot
in details onder ogen worden gezien. Men
kan er pas over oordelen, wanneer de
juiste cijfers bekend zijn, aldus mr. Stik
ker, die vrijdag achtereenvolgens bespre
kingen heeft gevoerd met de Britse minis
ter van Financiën, Lloyd, de minister van
Defensie, Watkinson, en minister-president
Macmillan.
Haile Selassie blijkt echter vastbesloten
elke Somalische eis tot soevereiniteit over
Ogaden te verwerpen. De Negus doet
voorts moeite om Frankrijk,te overreden
Djiboeti niet aan Somaliland over te dra
gen. De haven Djiboeti is het eindpunt aan
de Rode Zee van de enige spoorlijn, die
Addis Abeba, de Ethiopische hoofdstad
met de kust verbindt.
De kantonrechter te Hilversum heeft
uitspraak gedaan in de zaak tegen een in
woonster van Hilversum, die terecht had
gestaan wegens dierenmishandeling. Zij
huisvestte namelijk geruime tijd in haar
woning 27 honden. De dieren kwamen
nooit buiten. Het gevolg hiervan was, dat
de dieren infectieziekten opliepen en dat de
woning vervuilde.
Nadat buren hadden geklaagd werd de
woning door de politie ontruimd. De hon
den gingen naar een asiel.
De kantonrechter veroordeelde de vrouw
tot een maand hechtenis voorwaardelijk en
verbeurdverklaring van de dieren. De kan
tonrechter stond haar toe uit de honden
een keuze te doen van twee, die zij dan
mag houden, onder toezicht van de voor
zitter van de vereniging „Asiel" te Hilver
sum. De verdediger zei in zijn pleidooi dat
de vrouw in behoeftige omstandigheden
verkeerde, maar dat zij een overdreven
liefde voor de honden had.
De president van de rechtbank in Utrecht
heeft uitspraak gedaan in een kort geding
dat door twee garagehouders in Soester-
berg aanhangig was gemaakt tegen een be-
beroepsmilitair en diens vrouw, die vol
gens de garagehouders een automobiel- en
garagebedrijf uitoefenen zonder dat zij
daarvoor een vergunning hadden. De gara
gehouders wilden een eind maken aan deze
activiteiten die zij als onrechtmatige con
currentie beschouwden.
De president overwoog in zijn uitspraak
dat de vrouw van de militair onderdelen
van auto's in voorraad ha en ook een tijd
lang een tweedehands auto te koop had
aangeboden. Hij verbood haar op straffe
van een dwangsom van 500 voor elke
overtreding het garage- en automobielbe
drijf uit te oefenen. De beroepsmilitair
werd in de uitspraak buiten beschouwing
gelaten omdat deze naar de mening van
de President niets met het bedrijf te maken
had.
Dertien dagen duurde de strijd, toen
was er geen van de honderdenvijfen
tachtig verdedigers van The Alamo
meer in leven. Zij sneuvelden tegen een
overmacht van zevenduizend man. Zij
vochten voor de vrijheid van Texas. Zij
stierven niet tevergeefs. Want niet al
leen waren zeventienhonderd man der
vijandige Mexicaanse troepen door hen
gedood, hun aanvoerder had in die tijd
in Texas een leger op de been weten te
brengen, dat vier weken later met de
Mexicanen slag leverde en overwon.
Daarmee werd de staat Texas onaf
hankelijk. Zo legde het offer der
honderdvijfentachtig vrijwilligers de
basis voor de vrijheid van een volk.
Op dit thema, de heroïsche slag om The
Alamo in 1836 is de film gebouwd, die ic
het Amsterdamse theater Du Midi is in
gezet. Ze zal in het najaar naar Haarlenc
komen, wanneer het Cinema Palace Thea
ter voor vertoningen volgens het systeem
Todd A.O. is ingericht. Daarmee wordt
dan de Haarlemmers de gelegenheid ge
boden in eigen stad kennis te maken met
de gigantische filmprodukties, welke door
dit systeem mogelijk worden gemaakt.
Voor wat „The Aiamo" betreft, zal dat een
aparte ervaring zijn, want wat men met
Todd A.O. aanschouwelijk kan maken,
heeft een indrukwekkend panoramisch
perspectief en sluit geheel aan op het ge
geven en de situaties in deze film, die be
rekend is op breedbeeldeffecten, op de
werking van de ruimte, op de dramati
sche verhouding van een handjevol dappe
ren tegenover de overmacht van een ge
oefend leger te velde. Er zijn onderwer
pen genoeg te bedenken, waarvoor men
geen Todd A.O.-enscenering van node
heeft. Bij „The Alamo" is het een zeer
gelukkige omstandigheid, dat het systeem
er is. Het kan. Wie het functioneel weet
toe te passen bereikt er een dramatische
werking mee, welke op heel wat meer dan
alleen panoramische effecten is berekend.
Men moet John Wayne de eer na geven
dat hij dat heeft klaar gespeeld. Deze
sympathieke filmacteur, die tot dusver
zijn grootste roem in westerns vergaarde,
is niet alleen producent, maar ook regis
seur-acteur van „The Alamo". Twaalf
miljoen dollar liggen aan de vervaardi
ging van zijn film ten koste. Doch dat ge
tal is pas imponerend als de film impo
neert. Dat doet ze, zeker omdat Wayne
er met hart en ziel achter staat. Zo werpt
in de vereniging van producerit en regis
seur het geld zijn nut af. De man, die
voor de miljoenen moest zorgen, leverde een
film, welke hij die miljoenen waard vond.
Het was geen bagatel, maar hij vond het
gegeven, dat hij wilde filmen, ook geen
bagatel. Men kan er natuurlijk over twis
ten of wij wel behoefte hebben aan zo'n
geldverslindend schouwspel. Maar er is
wel degelijk iets en dan druk ik mij
bescheiden uit overgeleverd van de be
zieling, de gedachte, die bij Wayne voor
zat toen hij het thema van zijn film uit
werkte en er de vorm aan gaf, welke hem
i-! ji
ft
voor ogen stond. Hij wilde er de vrijheids
strijd van een handjevol Amerikanen mee
aanschouwelijk maken. Hij wilde laten
zien waarom zij vochten, waarvoor zij
streden. Hij wenste duidelijk te maken,
dat de rabauwen en avonturiers, die bij
„The Alamo" ten onder gingen, er best
vandoor hadden kunnen gaan. Ze wisten
dat ze in de pan zouden worden gehakt.
Ze waren vrijwilligers. Ze hoefden het
fort niet te verdedigen. Toch bleven ze.
Hun persoonlijke vrijbuitersidealen zouden
ze nooit kunnen handhaven als ze voor de
vrijheid niets over hadden. Zij vochten tot
er geen man meer over was.
Hun strijd is een stukje historie, dat
door Wayne wordt opgehaald. Het spreekt
tot de verbeelding, maar het spreekt ook
tot het hart. Wanneer een regisseur er dat
uit weet te halen, hoeft hij zich voor zijn
onderneming niet te schamen. „The Ala
mo" is dan ook niet zomaar een groots
opgezet schouwspel, een huzarenstuk, een
bravourvertoning. De miljoenen waren no
dig om de veldslag zo historisch nauwge
zet mogelijk te reconstrueren. Ze zijn niet
verspild. De reconstructie, al heeft ze dan
haar sentimentele en romantische epido-
des, die gericht zijn op de verkoopbaar
heid aan een zo groot mogelijk publiek, is
geslaagd. Haar werkelijke waarde wordt
door deze wijze van presentatie in feite
niet aangetast.
Voor de Amerikanen zelf is zo'n film
eten en drinken. Ze vinden er twee natio
nale legendarische figuren in terug: Davy
Crockett, de fameuze vechtjas uit Tennes
see, die nog lid is geweest van het Con
gres en met dertig vrijwilligers driedui
zend kilometer aflegde om de vrijscharen
te helpen. Voorts Jim Bowie, de uitvinder
van het naar hem genoemde mes, een wel
gesteld farmer uit Kentucky, die naar
Texas was gekomen om er geld te ver
dienen, maar genoeg vrijbuiter was om
zich door geen Mexicanen de wet te wil
len laten voorschrijven. Zijn onafhankelij
ke aard dreef hem telkens in conflict met
kolonel Travers, die de vrijwilligers aan
voerde. Travers had opdracht gekregen de
Mexicaanse troepen te binden om zijn ge
neraal tijd te verschaffen tot het formeren
van een leger in Texas. Travers voerde
die opdracht genadeloos uit. Hij liet de
oude missiepost „The Alamo" ombouwen
tot een fort en trok zich erop terug. Alle
Rictyard Wildmark, John Wayne en
Laurence Harvey op de wallen van het
fort „The Alamo". Scène uit de
de gelijknamige film.
vrouwen en kinderen werden geëvacueerd.
Alleen de vrouw van zijn verbindingsoffi
cier met hun twee kinderen bleven in de
versterking. Zij verlieten als enige overle
venden het fort nadat het door de Mexi
canen stormenderhand was veroverd. De
drie aanvoerders, uitgebeeld door Wayne
zelf, Richard Wildmark en de Engelse ac
teur Laurence Harvey, vormen de grote
drie van „The Alamo", sterk gekarakteri
seerd en lichtelijk geidealiseerd waar het
Crockett betreft. Maar hun daden zijn toch
niet zo los gemaakt van het strijdepos, dat
er de grondslagen aan worden ontnomen.
De strijd om „The Alamo" is een onge
looflijk schouwspel. Het was een bloedbad,
maar het dient gezegd, dat Wayne er niet
op uit is geweest een zo rauw mogelijk
realiteitsbesef na te streven. Daardoor er
vaart men het gevecht niet als een slach
ting, veel meer als een overweldiging van
ware onverzettelijkheid en niet uit te doven
moed. Is dat ook niet het karakter van de
echte deugd, dat zij onsterfelijk is? De
helden sterven, maar hun idealen, hun ka
raktervastheid leven voort. Ze worden le
gende. De legende wordt, na bijna ander
halve eeuwfilm: The Alamo!
