Verenigde Staten zullen rechten in Berlijn
zonodig met geweld verdedigen
Kennedy wil
meer voor
HET WEER
3.247 milj.
de defensie
verhoogt de
en disconto
Werkelijke genezing van de
economie blijft uit
Engeland
accijnzen
belastingen,
Drie veroordeelden ontsnapten
uit Haarlemse gevangenis
r
BADPAKKEN
20% KORTING
Begrip voor Russische
bezorgdheid
Nederlandse reactie
op rede van Kennedy
Z.W.-Afrika opnieuw
voor Veiligheidsraad
J
]efore you üuy!
46e JAARGANG NUMMER 222
WOENSDAG 26 JULI 1961
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmulden.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat. 9-1 uur.
Telef. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519.
Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080.
Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295.
DAGBLAD VOOR VELSEN-IJMUIDEN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING
Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 7,65,
franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct
Giro-rekening IJmuider Courant no. 129288.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L Lodewijks
Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V» Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van de. M:jc
In de krant van heden:
Weerrapporten 1, 2
Agenda van IJ mond en Haarlem 2
Uit het binnenland 2, 7
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstoel3
Buitenlands nieuws 3, 4, 8
Horen en Zien 4
Kunst 4
Langs sluizen en havens5
Uit stad en omgeving5, 6
In de Vishal en op zee6
Feuilleton 9
Panda en andere beeldverhalen.9
Economisch nieuws11
Beurs 11
Scheepsberichten 11
Sport 13
Dit nummer bestaat uit
veertien pagina's
Vrij veel bewolking
Aan het strand:
Waardering
Bijval
Leiding
mmmmm
vanaf 4595.
GARAGE BRINKMANN
l^Smedestr. 1S-45 Haarlem Tel. 11075
Sportmagazijn
GRETHA DE BRUIJN
Het woord is aan
SEIZOEN-OPRUIMING
1
IJmuider Courant
WASHINGTON (Reuter en UPI) -
President Kennedy heeft gisteravond in
zijn radio- en televisierede verklaard,
dat de Verenigde Staten vastbesloten
zijn hun rechten in Berlijn zonodig met
geweld te verdedigen. Hij heeft echter
duidelijk naar voren gebracht, dat hij
bereid is onderhandelingen te voeren
over de oplossing van het Duitse pro
bleem waarbij de wettige veiligheids
belangen van de Sovjet-Unie niet in
gevaar worden gebracht. Kennedy waar
schuwde de Sovjet-Unie dat zij niet moet
denken dat het Westen „te zelfzuchtig,
te week en te verdeeld" is, om weer
stand te kunnen bieden aan een aanval.
Hij zei het Congres vandaag te zullen
verzoeken de defensiebegroting met
3.247 miljoen dollar te verhogen.
De helft van dit bedrag is nodig voor
de vervaardiging van gebruikelijke wa
pens, munitie en militaire uitrusting. De
president deelde verder mede de aantal-
leur de in de komende maanden op
te roepen dienstplichtigen te zullen ver
dubbelen en verdriedubbelen. Hij wil ook
vele oorlogsbodems en militaire vliegtui
gen, die voor de reserve bestemd waren,
weer in toestand van paraatheid doen
brengen.
In grote trekken maakte hij tevens be
kend hoe het Amerikaanse politieke spel
zou worden gespeeld op mogelijke onder
handelingen tussen Oost en West over de
kwestie-Berlijn.
De Amerikaanse president gaf de volgen
de punten aan:
„Wij zijn bereid elke overeenkomst
en elk verdrag over Duitsland in overwe
ging te nemen, zolang dit overeenkomt met
de handhaving van vrede en vrijheid en
met de wettige veiligheidsbelangen van al
le landen.
„Wij hebben begrip voor de Russische
bezorgdheid over de veiligheid van hun po
sitie in Centraal- en Oost-Europa, een his
torische bezorgdheid die verklaarbaar is
door de vele verwoestende invallen, waar
aan het land in het verleden heeft bloot
gestaan. Wij geloven echter dat door ge
meenschappelijk overleg een dergelijke
overeenkomst kan worden bereikt, dat de
Russische belangen worden gewaarborgd
en het mogelijk zal zijn in vrijheid en op
vreedzame wijze in dit onrustige gebied te
leven.
„Wij hebben reeds eerder uiting ge
geven aan onze bereidheid de punten, die
in West-Berlijn tot wezenlijke ergernis aan
leiding kunnen geven uit de weg te rui
men, maar over de vrijheid van die stad
valt niet te onderhandelen.
„Indien iemand zou twijfelen aan de
Verwachting tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met
hier en daar wat regen. Matige
tot krachtige, aan de kust tijdelijk
harde westelijke wind. Koel
weer.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
Een depressie bij Noord-Schotland
brengt ook morgen koel en winderig
strandweer met verspreide opklarin
gen en een kleine buienkans. Over
dag 17 d 18 gr. C. Zeewater 17 gr.
Vooruitzichten: Opnieuw verstoort
een depressie het strandweer, waar
bij het in de komende dagen onsta
biel blijft.
wettigheid van onze rechten in West-Ber
lijn, dan zijn wij bereid ons te onderwer
pen aan arbitrage. Zo iemand niet ge
looft dat onze aanwezigheid in de stad ach
ter het ijzeren gordijn door de bewoners
wordt gewenst, gaan wij akkoord met vrije
verkiezingen in West-Berlijn en indien mo
gelijk in geheel Duitsland.
Kennedy legde er echter de nadruk op
dat Amerika „niet kan onderhandelen met
diegenen, die zeggen wat van mij is,
dat blijft mijn eigendom, over hetgeen jou
toebehoort kunnen we proberen overeen
stemming te bereiken." „De Russen heb
ben deze crisis aangestookt," aldus Ken
nedy. „Het is het Russische regime dat
een verandering wil doordrukken. Zij heb
ben zich tegen vrije verkiezingen ver
klaard. Zij hebben een vredesverdrag voor
geheel Duitsland van de hand gewezen en
daardoor de leidende gedachten van het
internationale recht genegeerd."
(Reuter) Congresleden van de twee
grote Amerikaanse partijen hebben uiting
gegeven aan hun waardering voor de in
houd van Kennedy's toespraak. Men meent
in Washington dat de president in beide
kampen aanzienlijke steun heeft verkregen
voor zijn toezegging dat de Verenigde Sta
ten met het oog op de crisis om Berlijn,
hun militaire kracht zullen uitbreiden.
PARIJS (Reuter) Kennedy's rede
wordt in Frankrijk als een redelijke ge
vechtstoespraak beschouwd. Men meent
dat zij ten doel heeft de Russen
duidelijk te maken dat het Westen niet
zal aarzelen ten strijde te trekken, indien
het Kremlin ernstig zou pogen afbreuk te
doen aan de vrijheid van West-Berlijn.
In officiële Franse kringen verheugde
men zich erover dat de Amerikaanse presi
dent zijn krachtige waarschuwing gepaard
deed gaan met de erkenning, dat de Sovjet-
Unie het recht heeft zich zorgen te maken
over haar nationale veiligheid. Men wijst
er verder op dat Kennedy zich bereid ver
klaard heeft tot overleg met de Russische
regering over de wijze, waarop de inter
nationale spanning zou kunnen worden ver
minderd.
BONN (Reuter) In Westduitse rege
ringskringen is men zeer ingenomen met
het krachtige standpunt, dat Kennedy in
genomen heeft. Men is vooral voldaan over
de door Kennedy aangekondigde maatre^
gelen om de Amerikaanse militaire macht
te versterken.
Bondskanselier Adenauer had dinsdag
middag reeds tegenover Westduitse jour
nalisten verklaard dat Kennedy's program,
ma het bewijs zou leveren van de leidende
rol, die de Verenigde Staten in de wes
telijke wereld, bij het bepalen van het
standpunt tegenover de Russische uitda
ging, vervullen.
NEW YORK (Reuter) De New York
Times schrijft van harte in te stemmen
met Kennedy's rede, die het duidelijk
heeft gemaakt dat „in tegenstelling tot de
vrees hiervoor overzee" de president „niet
van plan is paniek te zaaien of op atoom
knoppen te drukken".
Volgens het blad heeft Kennedy „de
Amerikaanse leiding over de vrije wereld
opnieuw verzekerd en enige maatregelen
en offers naar voren gebracht die nodig
zijn om ons leven en erfdeel veilig te stel
len. Wij vertrouwen dat het Amerikaanse
volk en de vrije mensen in de wereld hem
zullen steunen".
De te nemen stappen noemt het blad
kostbaar. „Zij zullen enige offers vragen
van onze rijke gemeenschap. Maar dit
geeft Kennedy tevens het recht van onze
bondgenoten soortgelijke maatregelen en
offers te vragen", aldus de New York
Times.
BERLIJN (Reuter) Het populaire
Westberlijnse blad „BZ" wijdt zijn gehele
voorpagina aan de rede van Kennedy, met
als kop „Kennedy: weest bereid voor West-
Berlijn te vechten". De onafhankelijke
„Berliner Morgenpost" bracht de rede on
der de titel: „Kennedy: vastbesloten alles
te doen voor de vrijheid van Berlijn".
PARIJS (Reuter) Diplomaten en mili
taire deskundigen uit Frankrijk, West-
Duitsland, de Verenigde Staten en Groot-
Brittannië komen vrijdag in Parijs bijeen
ter voorbereiding van de conferentie van
ministers van Buitenlandse Zaken der wes
telijke landen, die begin augustus in Pa
rijs zal worden gehouden.
President Kennedy heeft op rustige en
overtuigende wijze de noodzaak van de
versterking van de westerse defensie dui
delijk gemaakt, aldus heeft een woord
voerder van het ministerie van Buiten
landse Zaken in Den Haag verklaard.
De voorgestelde maatregelen dienen niet
zozeer te worden gezien als noodmaatrege
len in verband met de kwestie-Berlijn. Zij
beogen versterking van het westen, waar
aan een meer gevarieerd karakter dient te
worden gegeven, en tevens het brengen
van de NAVO-strijdkrachten op het peil
dat reeds lang als noodzakelijk was erkend.
De rede is van belang omdat nog eens de
vastberadenheid van het westen in de
kwestie-Berlijn wordt vertolkt, zodat een
bijdrage wordt geleverd tot het voorko
men van misrekeningen, aldus deze ver
klaring.
De Franse marine is bezig met de
evacuatie van een aantal Franse ge
zinnen uit Tunesië. Bij de aankomst
van het eerste schip met evacuee's, de
kruiser „Colbert", werd in de haven
van Toulon deze opname gemaakt van
een paar zuigelingen, welke door een
matroos van de kruiser aan wal wor
den gedragen. (Telefoto)
«Éi I -
(Van onze correspondent)
LONDEN. Gisteren beleefde Groot-
Brittannië in financieel opzicht zijn
„dolle dinsdag". Voor een stampvol
Lagerhuis heeft Selwyn Lloyd, de kanse
lier van de schatkist, zijn bittere medi
cijn voor de nieuwe economische crisis
uitgeschonken. Het leek veel op het al
oude recept, maar er zitten toch enkele
nieuwe elementen in. Het woord loon
stop is evenwel angstvallig vermeden. Er
is geen twijfel aan dat Selwyn Lloyd
door de drastische verhoging van de
rentevoet, welke van vijf op zeven per
cent is gebracht, voorlopig het pond
sterling voor devaluatie heeft behoed.
Het is echter een open vraag of de rest
van de maatregelen waarvan de be
langrijkste zijn een verhoging van
tien percent van de aankoopbelasting en
de accijnzen het Verenigd Koninkrijk
Monetaire Fonds. Selwyn Lloyd zeide,
dat een „aanzienlijk" bedrag zal worden
opgenomen. De oppositie vond het
schandelijk dat de regering zestien jaar
na de oorlog opnieuw bij het fonds moet
aankloppen.
De regering zal voorts zonder afbreuk
te doen aan de verplichtingen jegens de
NAVO, haar militaire uitgaven in Europa,
speciaal de kosten van het Rijn-leger, ver
lagen. Londen heeft daarom tot de NAVO-
raad het verzoek gericht om de kosten van
de op het vaste land gelegerde strijdkrach
ten te herzien, waarvoor het NAVO-ver-
drag de mogelijkheid open laat. In feite
is dit een psychologisch heel handig in
gekleed beroep op Adenauer, die destijds
de Amerikanen in soortgelijke omstandig
heden nul op het request gaf. De Britten
verwachten echter, dat de bondskanselier
Dinsdagmiddag omstreeks kwart over
vijf heeft een drietal veroordeelden kans
gezien uit de Haarlemse strafgevangenis
te ontsnappen. Het waren een 23-jarige
kelner H. T. S., een 24-jarige schilder
IJ. T. en een 37-jarige judoleraar W. d.
G., allen uit Amsterdam.
Zij waren dinsdagmiddag bezig in de
werkafdeling van de gevangenis. In een
gang naast de werkplaats wisten zij twee
ruitjes te verbreken en zaagden vervol
gens met een gestolen zaag een spijltje
door. Nadat zij door de aldus ontstane
opening waren gekropen, kwamen zij op
de ommuurde binnenplaats van de gevan
genis. Toen stond nog slechts een 3.70
meter hoge muur hun vrijheid in de weg.
Met behulp van een touw dat van haken
was voorzien, slaagde het drietal erin over
de muur te klimmen, waarna zij via een
brandpoortje en het dak van een schuur
tje ontsnapten. Eén van hen verdween via
de Harmenjansstraat, de anderen via de
Oostvest. De gevangenisoverals, die zij bij
hun werk in de gevangenis droegen, heb
ben zij achtergelaten, waarna zij in bur
gerkleding wegrenden.
De mannen waren veroordeeld tot zwa
re gevangenisstraffen. De kelner moest
drie jaar zitten wegens zijn aandeel in
een reeks inbraken en diefstallen die eind
1960 in Amsterdam zijn gepleegd, de schil
der was tot vijf jaar veroordeeld wegens
een roofoverval op een Noorse zeeman in
iuli 1959 in Diemen en de judoleraar ten
slotte moest twee jaar opknappen wegens
een reeks inbraken en diefstallen die twee
jaar geleden in het oosten van het land
zijn gepleegd. Hij zou binnenkort vrijko
men, waarna hij onder toezicht zou wor
den gesteld. De politie is onmiddellijk na
de geslaagde ontsnappingspoging een veel
omvattende speurtocht begonnen, waarbij
de toegangs- en uitvalswegen naar en van
Haarlem werden afgezet en het passerend
verkeer aan een nauwkeurig onderzoek
werd onderworpen. Tot dusverre is echter
nog geen spoor van de ontsnapte mannen
gevonden.
(Vervolg op pagina 2)
Selwyn Lloyd
dit keer in verband met de Berlijnse cri
sis de hand over het hart zal strijken en
bereid is tot steun aan Londen. Indien
Adenauer echter weigert, zal de Britse de
fensie in West-Duitsland worden verzwakt.
(Vervolg op pagina 3)
NEW YORK (Reuter) De UNO-com-
missie voor Zuidwest-Afrika heeft om een
spoedbijeenkomst van de Veiligheidsraad
verzocht ter bespreking van de ernstige
toestand in Zuidwest-Afrika, het door
Zuid-Afrika beheerde mandaatgebied. De
commissie is ervan overtuigd, dat zij haar
onderzoek in het mandaatgebied slechts
met steun van de Veiligheidsraad kan ver
richten. Het verzoek is telegrafisch uit
Cairo gedaan door de voorzitter van de
commissie, professor Rodriquez Fabregat
van Uruguay. Zuid-Afrika heeft de com
missie de toegang tot Zuidwest-Afrika
geweigerd.
Advertentie
tiirr pi»»**
Advertentie
van 27 t/m 29 IULI
TWI1NDERSLAAN 7 - HAARLEM
Confucius:
Het betekent niets wanneer U onrecht
wordt aangedaan; tenzij gij voortgaat
het U te herinneren.
President Kennedy heeft aangekondigd
dat de Amerikaanse defensie-begroting
voor het lopende belastingjaar zal worden
verhoogd tot het bijna onvoorstelbare be
drag van 47)4 miljard dollar of 171 duizend
miljoen gulden. Zijn deskundige adviseurs
hebben hem verzekerd, zo voegde hij erbij,
dat de Amerikaanse economie in staat is,
die geweldige last te dragen. Dat dit kan
is verbazingwekkend. Maar het bewijst
weer eens dat heel veel, wat niet kan als
het om vredelievende doeleinden gaat,
plotseling wèl kan als het oorlogsvoorbe
reidingen betreft.
Vanzelfsprekend heeft president Kennedy
verklaard dat het in dit geval geenszins om
oorlogsvoorbereidingen gaat maar alleen
om beveiliging van de vrede en de vrijheid.
Hij ging er daarbij van uit, dat een mili
tair heel sterk Amerika de Sovjet-Unie zal
afschrikken van het gebruik van geweld
om haar doeleinden te bereiken. Maar hij
vergat blijkbaar, dat zelfs dit tot de tanden
bewapende Amerika het Kremlin er zeker
niet van zal afschrikken, langs andere we
gen naar het bereiken van die doeleinden
te streven. En dan komt onvermijdelijk
het levensgevaarlijke moment waarop mm
in Washington zal concluderen dat al die
miljarden-verslindende wapens nutteloos
zijn als men ze niet gebruikt. Het moment
waarop men waar voor zijn geld wil heb
ben en zijn beloften en dreigementen alleen
gestand kan doen door van die dure wa
pens ook werkelijk gebruik te maken. Het
moment waarop men weer de oude non
sens gaat verkondigen dat „de vrede al
leen met de wapenen kan worden verde
digd" en men dus „terwille van de vrede"
de verschrikkelijkste aller oorlogen gaat
voeren, waarbij elke partij de tegenpartij
van agressie zal beschuldigen. In een tijd
waarin regeringen, als het zo te pas komt,
een onvriendelijk gebaar of zelfs een on
vriendelijke radio-uitzending van een an
dere regering reeds als „agressie" bestem
pelen, is dat laatste gemakkelijk genoeg.
Natuurlijk kan het zijn waarde hebben
dat de Amerikaanse president de Russen
heeft gewaarschuwd, voor West-Berlijn
desnoods een oorlog over te hebben, hoe
aanvechtbaar dat standpunt overigens ook
is. Men kan immers veronderstellen (maar
ook niet méér dan veronderstellen) dat
Wilhelm II en Hitier aders gehandeld
zouden hebben dan zij in feite deden, als
zij er van begin af aan zeker van zouden
zijn geweest dat zij op een gegeven moment
ook met de Verenigde Staten oorlog zou
den moeten voeren. Maar ondanks al dit
stoere optreden blijft het een teken van
zwakte, diplomatie te beantwoorden met
wapengekletter. Weliswaar heeft Kennedy
in zijn rede herhaaldelijk gezegd dat Ame
rika bereid blijft, met de Sovjet-Unie over
Berlijn te praten; weliswaar heeft hij be
toogd dat de Amerikaanse regering niet
wil dat „militaire overwegingen de ge
dachten van hetzij het Oosten èf het Wes
ten overheersen"; maar hij heeft helaas
nagelaten, ook maar een enkele diploma
tieke stap aan te kondigen in antwoord op
de diplomatieke manoeuvres van Kroesjt-
sjev.
En toch moet de controverse om Berlijn
op het diplomatieke vlak en uitslui
ten d op het diplomatieke vlak worden
opgelost, als men de wereld niet in een
zo verschrikkelijk onheil wil storten dat
zelfs de West-Berlijners, om wie het dan
heet te gaan, er niets meer van zullen
kunnen na-vertellen. Tevergeefs hebben
wij in Kennedy's rede gezocht naar een
alinea, waaruit zou kunnen blijken dat
Amerika ook nog andere diplomatieke pij
len op zijn boog heeft dan de „bereidwillig
heid om naar Moskou te luisteren". Luis
teren kan dikwijls heel nuttig zijn, maar
het is altijd passief.
De Amerikaanse regering heeft zich
klaarblijkelijk vastgebeten in de status
quo, en heeft zich dan nu bereid verklaard,
die status quo zo nodig met waterstofbom
men te verdedigen tenzij... tenzij Kroesjt-
sjev nog iets anders voor te stellen heeft.
Wij zouden liever hebben gezien dat'Ken-
nedy zélf behalve deze keus nog een derde
mogelijkheid tot beëindiging van het ge
schil had geopperd. Flink zijn is heel be
langrijk; maar voor de vreedzame oplos
sing van kwesties tussen grote mogend
heden is handig zijn, slagvaardig zijn en
verbeeldingskracht hebben toch nog veel
belangrijker.
Advertentie
BARTELJORISSTR HAARLEM TEL. 13439
LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 223596
