Olieboringen in de Noordzee
als het weer rustiger wordt
„Herstel van normale betrekkingen met Indonesië mogelijk"
Geheim Westduits contact met gematigde S.E.D.-ers izz'TmZZZZ^rCTZ
HET WEER
Grensverkeer in Berlijn
verder bemoeilijkt
Booreiland „Triton" ligt bij Pernis
gereed om uit te varen
Verklaring van de
Groep-Rijkens
ejomijou vuy!
Zweden lanceert raket
van Amerikaans type
Demobilisatie uitgesteld
bij Amerikaanse marine
Teruggestuurd
In de krant van heden:
NYLON REGENJASSEN
Het woord is aan
46e JAARGANG NUMMER 239
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat 9-1 uur.
Telef. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519.
Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080.
Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295.
DAGBLAD VOOR VELSEN-IJMUIDEN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING
DINSDAG 15 AUGUSTUS 1961
Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 7,65,
franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct.
Giro-rekening IJmuider Courant no. 129288.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V„ Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
Enkele buien
Aan het strand
prikkeldraad en gewapend vertoon, aan
beide zijden groepen nieuwsgierigen. Bur
gers van de D.D.R., die naar West-Berlijn
wilden, werden tegengehouden. West-Ber-
lijners, West-Duitsers en buitenlanders, die
naar Oost-Berlijn gingen, werden met op
vallende hoffelijkheid gecontroleerd en
doorgelaten. Ook de Oost-Duitsers deden
naar vermogen hun best de gevolgen van
hun wanhopige maatregel tot het uiterste
te beperken.
Een stafwagen met drie Britse officie
ren werd maandagmiddag echter door de
Oostduitse politie teruggestuurd bij een po
ging de Brandenburger poort uit West-Ber-
ijn te passeren. Waarnemers meenden dat
de Oost-Duitsers het Britse militaire per
soneel de toegang tot Oost-Berlijn niet wil
den weigeren, maar dat zij er op staan dat
van een van de nog officieel open verklaar
de toegangswegen gebruik wordt gemaakt.
Ongeveer 1.500 Oost-Duitsers en Oost-
Berlijners zijn er intussen in geslaagd
West-Berlijn te bereiken nadat de nieuwe
Oostduitse maatregel zondagnacht werd in
gevoerd. Tussen zaterdagmiddag twaalf uur
en maandagmiddag vijf uur zijn 6.904
vluchtelingen geregistreerd, wat meer is
dan tijdens welk weekeinde ook in 1953,
het jaar van de mislukte Oostduitse op
stand.
De allesoverheersende vrees in beide sec
toren blijft uiteraard, dat de spanningen in
de D.D.R. tot een explosie van volkswoe
de zullen leiden, die onder de huidige om
standigheden voor iedereen een catastrofe
zou zijn, omdat het ivesten, en vooral de
West-Duitsers, erdoor voor een pijnigend
alternatief zouden komen te staan: de
Oost-Duitsers helpen en een wereldoorlog
uitlokken, of niets doen en een morele ka
ter accepteren. Die vrees verklaart ook de
westelijke voorzichtigheid met het toepas
sen van represailles. Men wil niets doen
om de toestand te verscherpen. Ook bur
gemeester Willy Brandt, die eerst met
zijn senaat en later met de hoofden van
de consulaire missies in Berlijn bijeen
kwam, toonde zich terughoudend. Hij
sprak wel in het algemeen de wens uit tot
sancties en tegenmaatregelen, maar vond
het kennelijk niet gewenst de Westberlijn-
se verontwaardiging verder voedsel te ge
ven uit gerechtvaardigde beduchtheid dat
de situatie uit de hand loopt.
Dat een kwade reactie op Ulbrichts
Weerrapporten 1, 2
Agenda van IJmond en Haarlem 2
Uit het binnenland 2, 4
Van Dag tot Dag3
Op de 'Praatstoel 3
Buitenlands nieuws 3, 4
Horen en Zien 4
Kunst 4
Uit stad en omgeving5, 6
In de Vishal en op zee6
Feuilleton 7
Panda en andere beeldverhalen7
Economisch nieuws8
Beurs 8
Scheepsberichten 8
Sport 9
Dit nummer bestaat uit
tien pagina's
BERLIJN, (AFP-Reuter) De West-
Berlijners hebben sinds vanmorgen een
speciale vergunning nodig om met hun
auto's, scooters of motoren Oost-Berlijn
binnen te gaan. Volgens een decreet van
het Oostduitse ministerie van Binnenland
se Zaken, aangehaald door het Oostduitse
persbureau ADN, was deze maatregel no
dig omdat „de westelijke spionagecentra-
les" het vrije verkeer van gemotoriseerde
voertuigen hadden misbruikt voor vijandi
ge activiteit tegen Oost-Duitsland. De
West-Berlijners die in de oostelijke sector
werken, kunnen voorlopig passeren in af
wachting van de ontvangst van een spe
ciale vergunning. De maatregel heeft
geen betrekking op auto's uit West-Duits-
land en ook niet op voetgangers. Hij zal
„tot nader order" gelden.
Tegenspraak
Westberlijnse en Westduitse postambte
naren hebben vanochtend voorts meege
deeld dat in tegenstelling tot eerdere be
richten het postverkeer tussen Oost- en
West-Berlijn niet onderbroken is. Ook
brieven, pakketten en telegrammen wor
den van West-Berlijn naar Oost-Duitsland
en omgekeerd gezonden. De aankomst
van poststukken uit het oosten ondervindt
soms enige vertraging. De telefoon- en
telexverbindingen tussen Oost- en West-
Duitsland zijn, zoals gisteren reeds ge
meld wel verbroken, „de Oostduitse auto
riteiten hebben een einde gemaakt aan
alle postverkeer tussen Oost- en West-
Duitsland", zo had de Westduitse minis
ter voor de PTT, Stücklen, hedenochtend
vroeg meegedeeld.
maatregelen de Oostduitse partij en rege
ring hoog zit, bewees mij gisteren een be
zoek aan Oost-Berlijn. Communistische
functionarissen, die zich niet bepaald op
hun gemak voelden, lokten met hun vra
gen opzettelijk westelijke reacties uit En
twee Vopo's vroegen mij beleefd of ik de
Engelse krant, die ik zat te lezen, voor
hen vertalen wilde. Zij brandden van een
onzeker verlangen om te weten hoe de bui
tenwacht over hun daden oordeelt.
(Vervolg op pagina+3)
De plannen van de Nederlandse
Aardolie Maatschappij om op 3,8 km
voor de kust van Kijkduin naar olie te
gaan boren, zullen, als het weer wil
meewerken, werkelijkheid worden. Het
zal de meest noordelijke olieboring in
zee op het noordelijk halfrond worden.
De N.A.M. noemt het een sprong in
het duister.
De uitslag is niet te voorspellen. Maar
2000 meter diep moet olie zitten. Uit
gebreide onderzoekingen hebben dat
uitgewezen. Vorig jaar had men al wil
len gaan boren, maar toen was het boor
eiland „Seashell" niet lang genoeg be
schikbaar. Nu ligt op een scheepswerf
bij Pernis de „Triton" bijna gereed. Het
wachten is op stil weer om met het
bouwsel te kunnen uitvaren. Dan weet
de N.A.M. over vijf, zes weken meer.
Blijft het weer in augustus ruw, dan zal
de „operatie-Triton" een jaar moeten
worden uitgesteld.
Toch kan die „Triton" een stootje heb
ben. Een enorme ponton: 41 meter lang,
24,5 meter breed en 4,6 meter diep. Daar
bovenop vier 54 meter lange poten met
een middellijn van bijna 2,5 meter. Daar
tussenin een 49 meter hoge boortoren. Die
poten van de „Triton" kan men laten zak-
In Pemis ligt het enorme booreiland
„Triton" gereed om naar een plaats in
de Noordzee te worden gesleept bijna
4 kilometer uit de kust voor Kijkduin
waar de M.A.M. olie in de zeebodem
hoopt te vinden.
De Groep-Rijkens heeft thans een
verklaring uitgegeven waarin zij zegt
zich te zullen gedragen naar de wens
van de ï'egering geen verdere contacten
met Indonesiërs inzake Nieuw-Guinea te
onderhouden. Zij zal echter blijven
ijveren, met geen ander dan het Neder
landse belang voor ogen, voor herstel
van normale vriendschappelijke betrek
kingen tussen Nederland en Indonesië,
welke naar haar overtuiging te bereiken
en zelfs uitsluitend te bereiken zijn door
directe onderhandelingen tussen Neder
land en Indonesië. Zij is ervan overtuigd
dat ons land langs deze weg zonder ver
lies van prestige zijn positie in de we
reld kan versterken en dat daardoor
tevens een verdere ontwikkeling van
zaken, welke Nederland slechts onheil
kan brengen, kan worden afgewend, zo
wordt in de verklaring gezegd.
Verder wordt verklaard: „De Neder
landse regering heeft enige dagen gele
den door de pers bekendheid gegeven aan
haar opvatting, dat verdere contacten van
personen, deel uitmakende van de Groep-
Rijkens, met Indonesiërs inzake de Nieuw-
Guinea-problematiek afgeraden dienen te
worden.
De Groep-Rijkens zal zich uiteraard ge
dragen naar de hieruit blijkende wens van
de regering. Zij stelt het op prijs van deze
gelegenheid gebruik te maken voor een
uiteenzetting van de redenen die haar tot
haar optreden hebben bewogen en van de
aard van haar bemoeiingen.
De groep is in de loop der jaren her
haalde malen ter sprake gekomen, zowel
in de beide Kamers als in de pers. Zij
vormde zich in 1954 uit personen zowel uit
zaken- als uit andere kringen, die zich be
zorgd maakten over de ontwikkeling van
de betrekkingen tussen Nederland en In
donesië. Zij vertegenwoordigde een niet
te verwaarlozen ervaring betreffende de
verhoudingen in Indonesië en in de wereld.
Van tijd tot tijd werden achtereenvolgen
de regeringen in Nederland op de hoogte
gehouden van de inzichten van de groep,
inzichten welke naar haar overtuiging door
velen in den lande werden gedeeld. Ook
vonden herhaaldelijk gedachtenwisselin-
gen plaats met vooraanstaande Indone
siërs uit de kring van het regeringsbestel
in dat land, welke ten doel hadden de op
vattingen van de groep te toetsen. Ten de
le sproten deze gedachtenwisselingen voort
uit initihtief van de zijde van de groep, ten
dele werden zij van Indonesische zijde ge
zocht.
In de loop van de laatste paar maanden
hebben dergelijke contacten plaatsgevon
den met president Soekarno en met ande
ren uit zijn omgeving, en wel in Washing
ton, Wenen en Rome. Doel van deze con
tacten was in het bijzonder om, bij volle
dige afwezigheid van enige officiële direc
te of indirecte verbindingen tussen de re
geringen van Nederland en Indonesië, door
kennis te nemen van het standpunt aan
gene zijde, de weg te verkennen waarlangs
het overleg tussen de beide regeringen zou
kunnen worden hervat door middel van
personen, alsdan aan te wijzen door die
regeringen.
Gezien het feit, dat nu eenmaal aan Indo
nesische zijde de Nieuw-Guinea-problema-
tiek een prominente plaats in de gedach
ten inneemt, was het onvermijdelijk dat
dit onderwerp ter sprake kwam. Van de
zijde der Groep-Rijkens werden de con
tacten ook benut om het officiële Neder
landse standpunt toe te lichten en tevens
de aandacht te vestigen op de in Nederland
gevoelde bezwaren tegen diverse Indone
sische maatregelen.
Zou uit het particulier initiatief een meer
officieel overleg voortvloeien, dan zou dit
uiteindelijk dienen te leiden tot normalise
ring van de verhouding tussen Nederland
en Indonesië en tot herstel van vriend
schappelijke betrekkingen.
De groep had reden om aan te nemen
dat inzonderheid het contact met presiden'
Soekarno er in wezen toe kon leiden da
de eerste stappen zouden kunnen worde
genomen naar zulk een meer officieel ovei
leg. Zodra gebleken zou zijn dat ook aa
Nederlandse officiële zijde belarigstellin;
voor een dergelijke ontwikkeling van za
ken bestond, zou de Groep-Rijkens haar
taak als volbracht hebben beschouwd.
ken tot op de zeebodem, op de plaats waar
reeds een lichtboei is gelegd en waar men
de meeste kans heeft olie te vinden. Dit
gebied wordt door licht- en brulboeien vrij
van scheepvaart gehouden.
Als de enorme poten vaststaan zal de
ponton worden opgevijzeld tot een zodani
ge hoogte, dat de zee, hoe wild zij ook is,
er geen vat op heeft. Op de hoorplaats is
de zee 14 meter diep. De werkvloer komt
16 meter boven de laagwaterlijn en het
helikopterdek zelfs 25 meter, een dek van
18 bij 15 meter. Aan boord van de ponton
bevinden zich een complete boorinstallatie
boorspoelingspompen, tanks voor boor-
spoeling, een silo voor 30.000 kilo cement,
zoutwaterpompen, een hijskraan, die met
een vlucht van 15 meter buiten boord 5000
kilo kan heffen, een kraan om materiaal
aan boord te hijsen en de kooi te bedie
nen, waarmee personeel en bezoekers van
bevoorradingsschepen aan boord van de
ponton kunnen worden gezet. Alles bij el
kaar een stalen kolos van 3000 ton met een
machinevermogen van 1600 pk.
Vrijdag is het booreiland klaar om uit
te varen. Dan kan de N.A.M. nagaan of
zij naast haar produktieterreinen in het
westen van ons land, die een miljoen liter
olie per jaar leveren en waarvan de pro-
duktie nog maar heel weinig kan worden
verhoogd, in het Nederland-onder-water
een nieuwe exploiteerbare oliebron kan
aanboren. Men weet nu al dat die exploi
tatie moeilijk zal zijn door de lage stol
lingsgraad van de olie, die hier wordt ge
vonden. Het is boven zee eigenlijk te koud,
maar men is al bezig een methode te vin
den om de olie toch vloeibaar, via pijplei
dingen, naar de wal te brengen. Is een
producerende bron aangeboord, dan zal
een vast booreiland moéten worden gesla
gen, dat langs electronische weg van het
land af kan worden bediend. Voor de „Tri-
ton"-expeditie zijn uitgebreide veiligheids
maatregelen getroffen. Permanent zullen
op de luchthaven Rotterdam drie helikop
ters gereed staan om tussen land en boor
eiland te vliegen. Ook de personeelsaflos-
sing zal zoveel mogelijk om de vijf dagen
met helikopters worden uitgevoerd.
Er ligt een 575 ton metend bevoorra
dingsschip gereed, de „Shell Dolphin". De
„Triton" krijgt allerlei radio- en mobilo
foonverbindingen. In het Rotterdamse
havenziekenhuis zal altijd iemand beschik
baar zijn om op de eerste oproep naar het
booreiland te vliegen, een sleepboot van
L. Smit en Co blijft in de onmiddellijke
nabijheid van het eiland om zo nodig direct
assistentie te kunnen verlenen. Alle be
manningsleden, of het nu de boormeester
is of de kok, de ziekenverpleger of de
kraanmachinist, hebben zwemles gehad en
diploma-gezwommen in het werkpak,
waarin ze op de „Triton" werken. Het
wachten is nu op rustig weer om met de
boringen te kunnen beginnen.
Niet naar de Eems
De Nederlandse Aardolie Maatschappij
is niet van plan het booreiland „Triton"
ook te gebruiken om op de Eems naar
gas te boren. Dr. H. A. Stheeman, di
recteur van de N.A.M., is van mening
dat de Groningse „gasbel" zich niet tot
onder de Eems uitstrekt.
Aan de Duitse kant van de Eems wordt
wel met boortorens naar gas gezocht. Vol
gens de heer Stheeman behoeft men niet
bang te zijn, dat de Duitsers de Groning
se „gasbel" kunnen bereiken.
Advertentie
BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
LEID6ESTRMT (Bil KONINGSPIFIN) AMSTERDAM TEL 223596
Eötvös
Alles te zeggen, waardoor onze ge
dachten zo duidelijk mogelijk worden
maar ook geen woord meer, daarin ligt
het ware geheim van een volmaakte
stijl.
IJmuider Courant
Oost-Berlijn nog verder afgegrendeld
C. '1 in Berlijn, waar Oostduitse water-
kanonnen, pantserwagens, manschap-
drukken. (Telefoto)
(Van onze reisredacteur W. L. Brugsma)
BERLIJN, 15 augustus. De tweede
dag van de nieuwe Berlijnse crisis heeft
in het teken gestaan van pogingen om
de gevolgen te beperken van Ulbrichts
afgrendeling van Oost-Berlijn. Welis
waar steeg de spanning een paar maal
aan de sectorengrens, vooral aan de
Brandenburger Tor, waar duizenden
Westberlijners hun minachting en pro
test kwamen uiten tegen de pantser
wagens, de machinepistolen en de prik
keldraadversperringen, die de Oostber-
lijners en Oostduitsers tot gevangenen in
hun eigen staat maken. Maar de West
berlijnse overheid heeft steeds de wijste
partij gekozen. Nadat de Oostduitse
waterkanonnen aan de Brandenburger
Tor Westberlijnse demonstranten had
den nat gespoten en nadat de Oostduit
sers zelfs de doorgang bij dit symbo
lische monument van Berlijn hadden af-
geslotenj dreef de Westberlijnse politie
de duizenden nieuwsgierigen en veront
waardigden met zachte drang tot op
veilige afstand terug.
Aan de andere kant van de „Tor", op
Unter den Linden, deed de volkspolitie, zij
het iets minder vriendelijk, hetzelfde met
de Oostberlijners, die steeds weer in
nieuwe drommen gefascineerd naar de
grens van de vrijheid kwamen kijken. Ge
heel Unter den Linden werd ontruimd, de
nieuwsgierigen werden vervangen door
steeds meer eenheden van de volkspolitie,
het volksleger en de in grijsbruine overals
gestoken para-militaire Betriebskampf-
gruppen.
De rest van de sectorengrens bood het
zelfde beeld als zondag. Aan de oostkant
STOCKHOLM (Reuter) Van de Zweed
se basis Jokkmokk in Lapland is maan
dagavond een raket gelanceerd die een
hoogte van negentig kilometer heeft be
reikt. De raket, een Areas, was van Ame
rikaans fabrikaat. Zweden heeft uit de Ver
enigde Staten vijf raketten voor experimen
tele doeleinden ontvangen. Op zijn maxi
male hoogte stootte de raket een wolk uit
die van de grond werd gefotografeerd. De
proeven hebben voornamelijk ten doel ge
gevens te verkrijgen over de lichtende wol
ken die 's nachts regelmatig boven het
noordelijk deel van Scandinavië worden
waargenomen.
WASHINGTON (Reuter) Ongeveer
26.800 officieren en manschappen van de
Amerikaanse marine, die de dienst zouden
verlaten, moeten thans onder de wapens
blijven, zo is maandag in Washington her
kend gemaakt. Hun diensttijd wordt met
zes maanden tot een jaar verlengd. Deze
order is een onderdeel van de opbouw van
de strijdmacht. De sterkte van de marine
wordt hierdoor van 626.000 op 657.000 man
gebracht.
Verwachting tot morgenavond:
Wisselend bewolkt met plaatse
lijk enkele buien. Krachtige tot
matige noordwestelijke wind. In
de komende nacht vrij koud.
Morgen overdag dezelfde tem
peraturen als vandaag.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
Koel met opklaringen en nog
enkele buien. Vrij veel wind uit het
noordwesten. Temperatuur 17 gra
den, zeewater eveneens 17 graden.
Vooruitzichten: Door het passeren
van een rug van hoge luchtdruk wat
meer zon. Het blijft echter koel.
A
