DEDODENLIJSTVAN ADRIAN MESSENGER INTELLECTUELE" HUMORISTEN DOEN OPGELD IN DE V.S. PRIEGELT J ES GROTE REIS Muziek zien en kleuren horen.... PANDA EN DE MEESTER^OPHEFFER 4 Polle rHoe is het ontstaan?^ Ons vervolgverhaal Brug van 33 km. over liet Kanaal Fa. B. J. VAN LIEMT ZATERDAG 26 AUGUSTUS 1961 7 PHILIP MACDONALD Oorspronkelijke titel: The list of Adrian Messenger ft PUBLIEK IS FLAUWE MOPPEN MOE Frans plan in studie Aa-Be PLAIDS Zaalberg 100% WOL luiuun 2 Dit woord: REDERIJKERS KAMER 13. „Wat een geluk", zegt Polle, „dat we zo goed van die schipbreuk zijn afgekomen, en dat we nog een herinnering aan de boot hebben, hè Pingo. We hebben tenminste hei roer nog!" Opeens echter springt hij van schrik een heel eind in de lucht. Pingo en Polle kijken er stomverbaasd naar! Wat kan dat betekenen? „Jongens toch!", roept Polle verschrikt, „we hebben Zeerob vergeten! Die zat nog in de kajuist! Dat is me nu ook wat!" 'i 'V 19) Maar Jocelyn scheen de vraag niet te horen. Ze keek beteuterd naar hem en begon toen ineer.s te lachen. Een royale, hartelijke en lieve lach. „Je vrouw mag dan helderziend zijn, John," zei ze, „maar ze geeft prima adviezen." Ze hield haar lege glas op en vroeig: „Wie maakt dit nog eens vol?" „Nou, nou." Margaret sprong op en nam het glas met haar linkerhand aan, terwijl ze haar rechter uitstak. „Gelukgewenst," zei ze. HOOFDSTUK 4 De dag daarop was het zaterdag en Athony Gethryn die tot zijn verwon dering niet goed geslapen had, bracht zijn huishouding in verbazing door al om half negen voor het ontbijt te ver schijnen. Hij was er nog niet eens mee klaar toen White een onver wachte bezoeker aankondigde. „Rechercheur Seymour, mijnheer," zei White. „Van mijnheer Pike." Twee minuten later drukte Anthony in zijn werkkamer de hand van zijn bezoeker die meteen begon: „De commissaris heeft me gevraagd u mee te delen, mijnheer, dat toe stemming is verkregen dat ik vrijge maakt word van ander werk en dat ik me bij u moest melden voor verde re orders." „Wel heb ik ooit! Anthony was diep onder de indruk. „Wat is er gebeurd? Heeft de schatkist de begroting voor de politie verhoogd?" Seymour glimlachte. „Ik ben bang van niet, mijnheer. Maar mijnheer Pike zei, dat hij wist dat u een man wilde hebben en dat u dan beter steeds dezelfde kon hebben." De glim lacht werd een grijns. „En hij zei ook dat hij, als ik aan u verantwoording schuldig zou zijn, geen verantwoor ding zou hoeven te nemen voor wat u me zou opdragen." „rk hoor het hem zeggen," zei An thony, terwijl hij Seymour een stoel en een sigaret aanbood en er zelf ook een opstak. „Vertel me eens," zei hij, „hoeveel je van deze zaak afweet." Hoewel Sey mour hem wel aanstond, wilde hij hem nog op de proef stellen. Met bewonderenswaardige beknopt heid gaf Seymour een helder over zicht van wat Pike hem had verteld. „Dat is prachtig." zei Anthony, en toen plotseling: „Wat denk je van deze hele zaak?" „Ik weet het niet, mijnheer. Nog niet." Seymour was voorzichtig. „Het is, nu ja, het is in elk geval niet ge woon. Dat zou ik wel willen zeggen." „Dat is in elk geval geen overdrij ving!" Anthony lachte en vuurde een nieuwe vraag af: „Wat lijkt jou het belangrijkste aanknopingspunt in de ze puzzle?" „Slattery, mijnheer." Seymour twij felde hier niet. Als er op hem geen aanslag wordt gepleegd, zie ik niet hoe we de dader ooit te pakken moeten krijgen." „Ik eerlijk gezegd ook niet." Antho ny's instemming nam toe. „Maar daarom zullen we het wel proberen. Wat is er overigens ten aanzien van de bewaking van Slattery geregeld? Weet je daar iets van?" „Ja mijnheer. Er zijn twee mensen in een leegstaande winkel aan de over kant van de straat. Ze werken daar als schilders, en kunnen op die ma nier de voorkant in de gaten houden. Achter de zaak van Slattery hij woont met zijn vrouw bij de winkel zaols u weet is nog iemand. Hij heeft een kamer genomen in de vol gende straat en kan vanuit zijn raam de achterdeur van Slattery in het oog houden. Dit zijn de regelingen voor overdag. Die voor 's nachts zal ik nog zien te weten te komen." „Tja." Atnhony dacht na. „Dat lijkt me zo wel te gaan." Een uitdrukking op het gezicht van Seymour trok zijn aandacht: „Nog iets dat je zeggen wilde?" „Ik heb bedacht dat Slattery in elk geval 's nachts veiliger zal zijn. Een man in een rolstoel die na het vallen van de duisternis niet veel uitgaat, moet dan minder gevaar lopen lijkt me. Tenzij de moordenaar zijn sys teem naturlijk verandert." Seymour glimlachte een tikje onzeker. „Maar ik zou me daar natuurlijk in kunnen vergissen." „Ik geloof het niet." Anthony vroeg zich af of de jonge rechercheur tot de zelfde conclusie was gekomen als hij zelf de avond tevoren. „Wat denk je van dat systeem? Je bedoelt toch niet dat hij steeds probeert het te doen voorkomen alsof het ongelukken zijn? Of wel?" „Nee, nog iets meer dan dat, mijn heer. Ik dacht ook aan het soort on gelukken waar hij gebruik van maakt. Seymour leunde naar voren n u hij zich steeds meer op zijn gemak begon te voelen. „Ze hebben alle op een na te maken met het gaan van een plaats naar een andere, met reizen. De eni ge uitzondering is Bainbridge die uit een rivier gevist werd, maar hij was waarschijnlijk ook op reis ergens heen toen hij zijn ongeluk kreeg." „Het zal je goed doen te horen", zei Anthony, „dat ik tot precies dezelfde conclusie ben gekomen. Ik heb er al leen veel langer tijd voor nodig ge had." Hij glimlachte. „Het lijkt me erg prettig met jou te werken." Seymour kleurde tot de wortels van zijn dichte blonde krullen. Hij mom pelde: „Dank u, mijnheer," en kwam snel weer terzake. „Natuurlijk berei ken we hier nog niets mee.." „Daar ben ik het grondig mee oneens," zei Anthony. „We komen op deze manier wat te weten over de man die we zoeken, de man die ik Smith Brown- Jones heb gedoopt. En dat is goed, hoe vaag het dan ook mag zijn. Want we weten veel te weinig van hem af." Hij begon de kamer op en neer te lo pen. „Het moet geen prettige man zijn! Fascinerend als probleem na tuurlijk. Maar niet prettig, verre van prettig." Hij stond voor het raam en keek de langwerpige tuin in, 's zomers een van de mooiste in Londen, maar nu woest en kaal onder de zachtgele winterhe mel. Hij huiverde en bleef naar bui ten staren terwijl hij verder sprak. „Het is merkwaardig, Seymour," zei hij, „maar zelfs in dit soort werk kom je maar zelden zuivere onver valste misdadigheid tegen.. Als ik de moordenaars voor wie ik geen enkele sympathie kan opbrengen, bij elkaar zou willen optellen, zou ik de vingers van één hand niet nodig hebben." Zijn schouders bewogen weer. „Maar de ze! Die komt rechtstreeks uit de „An cient Mariner!".Ik vraag me af hoe veel van deze mensen geweten heb ben dat hij in hun buurt Hij draaide zich plotseling om en lachte. „Neem me niet kwalijk dat ik melodramatisch werd," zei hij en liep naar zijn bureau. „Ancient Mariner?" vroeg Seymour „Van Coleridge? ..O ja, zoals die af faire op die eenzame weg Anthony knikte. „Ja, als je erover nadenkt was het niet eens overdre ven. Hij pakte pen en papier en zei: „Laten we aan de slag gaan. Het eer ste wat ik wil dat je doet is Updyke en Wallace opzoeken, dat persknipsel bureau." Hij schreef een briefje en gaf het hem. „Geef ze dit, dan krijg je Mar tin Ypdyke zelf te spreken. Zeg hem dat ik zo vlug mogelijk zo veel moge lijk inlichtingen over Adrian Messen ger wil hebben, over zijn heden en verleden." „Goed," zei Seymour. „En begin dan aan je grote op dracht voor dit weekeinde. Probeer onofficieel in contact te komen met zoveel mogelijk weduwen of naaste familieleden van de mensen op Adrian Messengers lijst. Daarbij moet je zien drie dingen te weten te komen. In de eerste plaats, en dat is het belangrijk ste, tracht te weten te komen wat ze als militair gedaan hebben, als ze al in dienst zijn geweest. Probeer in de tweede plaats te weten te komen of het familielid in kwestie wel eens van de andere namen op de lijst gehoord heeft en in welk verband. En ten der de probeer te weten te komen of er ergens ook maar enig vermoeden heeft bestaan dat er met die „onge lukken" iets aan de hand was Anthony lette op het gezicht van Seymour. „Dit is een moeilijke op dracht," zei hij „Maar ik ga hem nog moeilijker maken. Ik wil dat je dit allemaal doet zonder ook maar iemand het idee te geven dat er iets aan de hand zou kunnen zijn. We moe ten tot elke prijs voorkomen dat er ook maar iets bekend wordt over een on derzoek dat aan de gang is. Dit is heel belangrijk!" (Wordt vervolgd) HUMOR IS, als zoveel andere zaken in onze samenleving, sterk afhankelijk van tijd en plaats. Zij behoudt evenwel in elk land haar wezenlijke eigenschap pen in de loop der jaren ongerept, maar de vorm, waarin zij zich uit wordt door de tijdsomstandigheden bepaald. In zekere zin kan humor dus dienen als de spiegel welke een volk zich voor houdt. In de Verenigde Staten zorgen de caba retiers in nachtclubs en in de t.v.-uitzen dingen voor een steeds kabbelende stroom van humor en In hun werk komt op over tuigende wijze de wisselende smaak van het publiek tot uiting. Terwijl eens de hu moristen hun gemakkelijk te bevredigen gehoor met een stortvloed van nogal flau we moppen wisten tevreden te stellen, moeten zij thans met vlijmscherpe gevat heid hun onderwerpen kiezen uit de vette koppen in de dagbladen. Dit vereist na tuurlijk bij de toehoorders een groot per ceptievermogen en kennis van het dage lijks gebeuren. Het spreekt vanzelf dat er nog talloze humoristen van de oude garde zijn, die voordragen wat hun door enige gespeciali seerde tekstschrijvers hier „gagwriters" (moppenmakers) genaamd wordt voor geschoteld en ook vaak hun toevlucht ne men tot oude, overbekende moppen, maar de progressieve humorist gaat er hoe lan ger hoe meer toe over, zijn- eigen stof te verzamelen, waarbij hij geen enkel aspect van de samenleving ontziet. VAN DEZE NIEUWE RICHTING is de meest markante exponent wel de spitsvon dige Mort Sahl, die volkomen beantwoordt aan de definitie die de' historicus Arthur Schlesinger Jr. van de strijdbare satiri cus gegeven heeft: „de man die strijdt tegen gemeenplaatsen en afgezaagde wijs heden., de rebel tegen de gewichtigdoene rij". In de zeven jaar sedert zijn eerste op treden in een nachtclub in San Francisco heeft hij zich opgewerkt tot, in ieders ogen, s lands beste conferencier. Bij zijn optreden is hij gekleed in sport- 67-68. Professor Wiedemors en doctor Ka nebit hadden hun doel bereikt; ze hadden de geleerden in de zaal overtuigd van het bestaan van de stam der kleine negertjes. Het leek wel, of de zaal in opstand kwam.van alle kanten klonk gejuich en handgeklap; fotografen stormden het podium op en namen foto's van Priegeltje in alle standen. Diezelfde avond nog stond in alle kran ten het nieuws van de wonderlijke ontdek king, met de afbeeldingen van Priegeltje erbij. Een sprookje, dat waarheid werd! stond er. Professor Wiedem.ors en zijn assistent dr Kanebit ontdekten een onbekende dwergstam! (Van onze correspondent) Komt er in de toekomst een tunnel onder, of een brug over het Kanaal? De voorstanders (in Frankrijk) van het brugplan hebben een studie-commissie aan het werk gezet, die onder leiding staat van de Franse socialist Jules Moch, ingenieur van beroep, die tevens Frankrijk in alle ontwapeningsconfe renties vertegenwoordigt. Het rapport van deze commissie zal na de vakan ties door de ministerraad worden be sproken. De brug zou een lengte heb ben van ruim 33 kilometer en 35 meter breed zijn. De hoogte is berekend op 70 meter, zodat een zeekasteel als de Queen Mary er gemakkelijk onderdoor kan. Voor het autoverkeer zijn vijf snelbanen van 3Vz meter breedte geprojecteerd, die het mogelijk maken om binnen 25 minu ten de „oversteek" te maken. Per uur zouden 6000 automobielen de brug kunnen passeren. Voor treinen is dub bel spoor in het brugplan opgenomen. De passageprijs per automobiel zou 90 nieuwe francs (circa f 69.-) bedragen, aanzienlijk minder dan een biljet voor de trein of een vliegtuig. Deskundigen zijn van oordeel dat stormen of mist geen enkel beletsel zullen vormen. De kosten van de brug zouden drie mil jard nieuwe francs (plm. 2 miljard gulden) bedragen. De voorbereidingen duren 18 maanden terwijl voor de eigenlijke bouw gerekend is op vier jaar. trui en open hemd en gewoonlijk heeft hij een opgerolde krant in zijn hand, waar mee hij heftig gesticuleert en zijn denkbeel dige slachtoffers te lijf gaat. En dan plot seling richt hij zich tot zijn gehoor met de vraag: „Is er een richting of groep die ik er nog niet van langs gegeven heb?" Ofschoon hij in zijn praatjes vrijwel elk onderwerp betrekt, is hij toch op zijn best als hij politiek en politici over de hekel haalt. Hij spaart daarbij niemand; vorig jaar tijdens de verkiezingscampagne zei hij: Ik kan deze rflopjes nog maar een paar weken vertellen, want daarna wordt het landverraad". DE INTERNATIONALE politiek is altijd een dankbaar onderwerp. Over het staats hoofd van een der nieuwe onafhankelijke naties zei hij eens: „Hij weet nog niet of hij neutraal tegenover ons of jegens de anderen zal zijn". En over de Cubaanse situatie maakte hij de opmerking: „Ik wil wel geld géven voor een tractor maar ik wil ook weten wie ik er krijg". De humor van Sahl valt natuurlijk niet in ieders smaak, maar studenten en oude re intellectuelen luisteren graag naar hem, zodat de zalen waarin hij optreedt, door gaans zijn uitverkocht. Een goede aanwij zing dat hij succes heeft is het feit, dat hij school maakt, hoewel zijn geestverwan ten zich minder op politiek terrein bege ven. „Ras"-humorist ZO GEEFT SHELLEY Berman zijn eigen interpretatie van de gebeurlijkheden in een gezin. Een voorbeeld: in de ge daante van een kinderpsycholoog zegt hij tegen een moeder: „Ik ken uw zoontje wel, hij heet Oedipus." Jonathan Winters, een gezette man met een ongelooflijk flair voor het maken van geluiden met zijn mond, tovert zijn toehoorders een wereld voor, die bevolkt is met clowns en kleine jongetjes. Adam Keefe is een specialiteit op geheel ander gebied: met grote kunde laat hij oude films leven en gebruikt daar bij een mengsel van pantomime, geluiden en spottend commentaar. Dan is er ook nog de verrukkelijke sa tiricus Bob Newhart, die niet alleen be kend is geworden door zijn komische ver sies van historische gebeurtenissen, maar ook de dingen van het dagelijks leven met ongezouten taal in het juiste licht stelt. Nog pas enkele weken geleden opperde hij, dat President Kennedy zijn televisie bespreking over de toestand in Laos veel interessanter zou maken wanneer hij dit deed in een tweegesprek met de actrice Ginger Rogers. i De jongste sensatie onder de conferen ciers is Dick Gregory, die zich over het algemeen beperkt tot de kwestie van de onderlinge verhouding tussen de rassen en dat doet hij geestig en zonder enige per soonlijke wrok. „Zij noemen mij de zwarte Mort Sahl, en in de Kongo noemen ze Sahl de blanke Dick Gregory." Ter gelegenheid van de ,.sit-in"-demon- straties in het Zuiden der Verenigde Sta ten, zei hij: „Ik zat negen maanden lang in een restaurant. Toen ze eindelijk de zaak voor blanken en negers hadden open gesteld en ik het menu bekeek, Jiadden ze niet wat ik wilde hebben." Met betrekking tot het verdwijnen van de oude slagbomen en vooroordelen heeft Dick Gregory een optimistische kijk op de toekomst. „Zoals het er nu begint uit te zien moeten over tien jaar de mensen mijn huidskleur hebben om een baan te krijgen". Er wordt graag naar de kwinkslagen van deze conferenciers geluisterd. En dat doet denken aan Mort Sahl's spottende op merking dat hij „de spreekbuis van de re de van deze tijd is en dat is toch wel een goede maatstaf voor het zotte tijdperk waarin we leven". ju*. Op de internationale uitvindersbeurs in Kassei, West-Duitsland, waren deze uilebrillen te zien, die definitief een eind zullen maken aan een oud huis- vrouwenverdriet. Het zijn namelijk uie- brillen, gevat in een montuur van schuimplastic, dat neus en ogen be schermen moet tegen de tranenver- wekkende geur der genoemde veld vruchten. Advertentie Grote Houtstraat 62 en 67, tel. 10657 - 12639 HET NIEUWSTE snufje op het gebied van technisch speelgoed voor volwassenen komt uit Amerika en heet Colorsound. Het is een elektronisch apparaat dat muziek en zang „vertaalt" in kleurige lichteffecten: voor iedere klank een spe cifieke kleur of kleur nuance. Het geval is uitgevonden door een Amerikaanse elektronicus, Royal O'Reilly geheten, die geruime 'tijd in Alaska gewerkt heeft aan het „Dewline"-alarm systeem dat het Ameri kaanse opperbevel moet waarschuwen bij eventuele verrassende luchtaanvallen op de V.S. via de Pool gebieden. Daar verdreven O'Reilly en zijn collega's de verveling met het be wonderen van het Noorder licht, waarbij zij stereofo- nische grammofoonplaten draaiden Zij vonden die combinatie van lichteffec ten en zoetgevooisde melo dieën bijzonder rustgevend of ongewoon opwindend, al naar de aard van de muziek die gespeeld werd en de overheersende kleurencgm- binatie van het Noorder licht. Zo fascinerend was dit steeds ivisselend spel van klanken en kleuren, vond O'Reilly, dat hij pro beren ging, deze effecten langs kunstmatige weg op te wekken. Een systeem om muziek in kleurenpatronen „om te zetten", bestaat trouwens al enkele jaren, maar de daarbij benodigde apparatuur is zo duur en omvangrijk, dat een parti culier zich dit alles niet zcu kunnen permitteren. O'REILLY'S experimen ten leidden tenslotte, aldus O'Reilly, tot een volledig succes. Zijn „Colorsound" is ondergebracht in een doosje van enkele centi meters middellijn, die de gehele elecktronische ver- taal-apparatuur bevat. Het kastje kan zonder meer aangesloten worden op radio- en t.v.-toestellen, grammofoons, jukeboxes en bandrecorders en produ ceert dan onfeilbaar van iedere klankencombinatie het „bijbehorende" kleu- rencoloriet. De resultaten moeten rondweg verbijste rend zijn, aldus de be drijfsleider van de firma Bonochord Ltd. in Londen, die de concessie voor Euro pa van de „Colorsound" verworven heeft. Eindelijk is het nu mogelijk gewor den, de eigen klankkleur van een willekeurig mu ziekstuk, een lied of zelfs het gesproken woord in gradaties en schakeringen van gekleurd licht te ver tolken, waardoor een twee- zintuigelijk genieten voor de luisteraar-kijker bereikt wordt." De Amerikaanse patent houdster van O'Reilly's uit vinding, de Colorsound Manufacturing Co. te Alta- dena in California, heeft reeds een gewijzigde versie van de muziekvertaler op de markt gebracht, die te gebruiken is voor medische doeleinden: als „kalmerend middel" voor zenuwpatiën ten, bij bevallingen en in de spreekkamer van de tandarts bijvoorbeeld Voorlopig is de Color sound alleen in Amerika voor particulieren ver krijgbaar, maar lang zullen wij er niet op hoeven te wachten. Bonochord Ltd. zal het toestel namelijk ook in Engeland gaan fabri ceren en heeft terzelfder- tijd de concessierechten aangeboden aan diverse firma op het Europese vasteland. CO* M*»TEN TOOWtl 31. Panda keek niet weinig op van het enorme werk, dat decorverhuurder Brauswasser en Graaf Bueno de Rothfeller (alias Joris Goedbloed) in zijn korte afwezig heid hadden verricht. Wat eens het onaanzienlijke be drijfspand van de decorverhuurderij was, leek nu spre kend op een weelderig bankgebouw.' Hij vond het prach tig en indrukwekkend, en hij verzuimde niet dit aan de heer Brauswasser mede te delen. „Ach ja," sprak deze vermoeid maar tevreden, „het is een bijzonder om vangrijke arbeid geweest, dat kan ik je verzekeren! De Graaf zal dan ook diep, diep, diep in de buidel moeten tasten, want vrijwel mijn hele voorraad aan achter wanden, zetstukken en rekwisieten is nu in gebruik! Anderzijds geeft het een kundig vakman een diepe vol doening, om zijn fraaie materiaal nu eens op vaardige wijze in gebruik te zien. Al dit fraai opgestelde ma teriaal is van puike kwaliteit, en Nu ja, mis schien was de kwaliteit toch niet zó bijzonder als hij wel voorgaf, want terwijl hij sprak bezweek er een massief marmeren muur onder zijn leunend gewicht en daar ging dus de heer Brauswasser on-elegaht naar buiten, terwijl door de ontstane opening een nadere studie van de constructie mogelijk werd. Dat viel een beetje tegen. Een rederijkerskamer is wat wij tegenwoordig veelal een amateurtoneel groep noemen. Het woord rederijker heeft evenwel niets te maken met de woorden rede, redevoering en r ij k, ofschoon een toneelspeler natuurlijk dikwijls zeer rijk aan rede, zeer welbe spraakt is. Men heeft hier te maken met het verschijnsel dat wij volksetymologie noemen: een onbegrepen woord wordt verbasterd en verkeerd verklaard. Zo heeft men van sintvloed: grote vloed, zondvloed gemaakt, verband zoekende met zonde. Voor rederijker moeten wij uitgaan van het Grieks-Latijnse rhetorica: welsprekendheid. Wie wel sprekendheid beoefende was een rhe tor, in het Frans rhetoriqueur. Door volksetymologie is dit woord ver basterd tot r e d e r ij k e r. De earner van rhetorike is eigen lijk: het verenigings lokaal der gil- debroeders die de welsprekendheid be hoef end^r^en vandaar het gilde zelf. Gepy'iaM 8 Boi 6 CooerhoQe

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1961 | | pagina 7