Westen wil onderhandelen
over Berlijnse crisis
ERELDNIEUWS
Geen zuivere
koffie
Minister Luns 50 jaar
Politie sloot café
in Enschede
Nederlander naar
Perzië voor onder
wijs aan blinden
Soedanese minister
bezoekt ons land
Kennedy verhoogt druk op de Gaulle
raatótccl
Hond redde
boerengezin van
de vuurdood
Prof. Parkinson
bezoekt ons land
Dp de
MAANDAG 28 AUGUSTUS 1961
3
Overleg over kernproeven
in laatste fase
Exploitant gearresteerd
Kruip door sluip door
naar buit van 4800
Elias
84320
ANGU
kSJ&MARTIW
De verwarde toestand in Brazilië levert
tot dusver nog slechts één duidelijk feit
op, dat overigens niet verbazingwekkend
is: achter de schennen van de democratie
is het Braziliaanse leger nog steeds de
heersende macht en trekt het krachtig aan
de touwtjes als dat volgens de hoogste
legerleiding noodzakelijk is.
Deze militaire dictatuur bestaat in Bra
zilië nagenoeg al even lang als de federatie
van Braziliaanse staten. Buitenlanders die
in dit belangrijkste land van Zuid-Amerika
werken en de gelegenheid hebben gehad
de politieke gang van zaken in de praktijk
te bestuderen, zijn vaak geneigd het Brazi
liaanse leger als een factor van betrouw
baarheid en stabiliteit te beschouwen,
waarbij zij de ondemocratische inmenging
van het leger in regeringsaangelegenheden
verontschuldigen met te verwijzen naar de
grote gevaren van een totale chaos, waar
heen het politieke leven herhaaldelijk
neigt. Er is van een goed werkende demo
cratie in Brazilië geen sprake, hoogstens
van een slecht werkende en herhaaldelijk
in groot gevaar komende half-democratie,
die bestaat bij gratie van de militaire „stok
achter de deur".
Het enige bemoedigende dat men van
deze situatie zeggen kan is, dat het Brazi
liaanse leger tot dusver altijd de verlei
ding heeft kunnen weerstaan zelf de macht
te gaan bekleden en een openlijke militaire
dictatuur in te stellen. Tot nu toe zijn de
militaire autoriteiten steeds weer terug
getreden, nadat „orde en stabiliteit" her
steld waren volgens de regels die zij had
den gedicteerd. Een president die het goed
met het leger kan vinden zoals inder
tijd Kubitschek kan tamelijk ongestoord
en vrij regeren en dan lijkt het er zelfs
op dat de half-democratie tot een hele is
uitgegroeid. Doch de gebeurtenissen van
heden leren anders de bemoeizucht van
het leger is ongebroken en de politieke in
zichten van hoge militaire autoriteiten zijn
nog steeds richtlijn voor de koers, die
Brazilië vaart.
De grote gevaren van een dergelijke
situatie zijn zonder meer duidelijk: de
vraag wie op de hoge militaire posten
plaatsneemt waarbij de stem des volks
nul komma nul is! bepaalt de manier
waarop Brazilië positie kiest in de wereld.
Brazilië blijft, bij zijn toenemende eco
nomische betekenis voor Zuid-Amerika
en de rest van de wereld, daardoor een
volkomen onzekere factor, waarop weinig
toekomstgaranties te baseren zijn.
Minister Luns, die vandaag 50 jaar is
geworden, viert zijn verjaardag in Oosten
rijk, waar hij op het ogenblik met vakan
tie vertoeft.
De minister wordt morgenmiddag op
het ministerie terug verwacht. Een uit
gebreid programma ligt reeds op hem te
wachten. Op 30 en 31 augustus wordt de
ambassadeurs-conferentie gehouden, vrij
dag is er de gebruikelijke vergadering
van de ministerraad en dan komt de voor
bereiding voor het bezoek dat minister
Luns zal brengen aan de openingszitting
van de zestiende algemene vergadering
van de Verenigde Naties op 19 september.
Duitse soldaten, die in Wales een oefen
terrein hebben gekregen, zijn bij een deel
der bevolking niet erg welkom. Voor
namelijk bij de ouderen natuurlijk, die
zich de „Slag om Engeland" herinneren
en de uitdagende Hitler-liederen zoals
„Wir Fahren Gegen Engeland" nog in de
oren hebben. De jongeren zijn echter wel
bereid, in de Duitse uniformen iets in
teressants te zien en met de daarin ge
hulde Duitsers aan te pappen. Noch het
één, noch het ander is kwalijk te nemen.
De foto's geven dat één zowel als dat
ander weer.
Protesten tegen de komst der Duitse
soldaten met plakkaten en grimmige ge
zichten. Een beetje onwennig nog stap
pen de Duitsers de straat op, doch de
jeugd glimlacht reeds gastvrij. En dan
tenslotte: verbroedering. Engeland be
leeft op deze manier (wel wat laat) het
zelfde wat Nederland indertijd zag ge
beuren, al moet er onmiddellijk bij gezegd
worden dat er naderhand heel wat Neder
landse meisjes voor kaal geknipt zijn.
MOSKOU (UPI) De Sovjet-Unie
scheen gisteren aan de vooravond van de
hervatting van het overleg met Amerika
en Engeland te Genève, ernstig bezorgd,
zij het minder pessimistisch dan het
Westen over de uitslag van de bespre
kingen over een kernstop, welke vandaag
worden hervat. Niets wees er nog op, dat
de Russen na de hervatting van de onder
handelingen hun eisen inzake een drie
hoofdige commissie van toezicht (het troi-
ka-systeem), zouden laten vallen.
In de afgelopen weken is de Sovjetpers
opvallend zwijgzaam geweest over de
vooruitzichten van Genève. Indien de Sov
jets bij hun oude standpunt blijven, zullen
de besprekingen, volgens de meeste wes
telijke waarnemers te Moskou, zeker mis
lukken.
De Russische delegatie-leider naar de
kernstopbesprekingen in Genève, Semion
K. Tsarapkin, is van zijn ruggespraak met
de regering in Mosljou, in Genève terug
gekeerd. Tsarapkin wilde op het vliegveld
niet met de verslaggevers spreken.
Prinses Beatrix, gefotografeerd in de
„Via Veneto" in Rome, met een
vriendin.
(Van onze correspondent)
De Enschede politie heeft de exploitant
van het „Wiener Café" gearresteerd, toen
deze bezig was de briefjes, welke de po
litie achter de ruitenwissers van verkeerd
geparkeerde auto's bevestigde, weg te
halen. Tegen de exploitant, die later uit de
cel werd ontslagen, is procesverbaal opge
maakt wegens „ambtsbelemmering".
Bovendien heeft de politie het café
zaterdagavond gesloten.
Het café ligt aan de drukke verkeers
weg van Enschede naar Hengelo. Het
„Wiener Café" is tot ver buiten Enschede,
vooral in Duitsland, bekend. Er komen
dan ook vele Duitse gasten. Reeds enige
tijd bestaat er een gespannen verhouding
tussen de exploitant en de politie. On
langs is namelijk op de Hengelosestraat,
ter hoogte van het café, een parkeerver
bod ingesteld. Veel mensen van buiten
weten dit niet. De exploitant weigert om
via de microfoon in zijn zaak de eige
naars van de verkeerd geparkeerde auto's
te verzoeken hun autos elders te plaatsen.
De politie heeft daarom de laatste tijd
vele processenverbaal opgemaakt.
Zaterdagavond is het de exploitant van
het café, die zich vooral door het parkeer
verbod zeer benadeeld voelt, te veel ge
worden. Hij heeft de briefjes van de po
litie van de ruiten gehaald. Hij is betrapt
door een van de rechercheurs, die voort
durend bij het café op post staan.
Dr. J. van Weelden, paedagoog-psycho-
loog aan het Koninklijk Blindeninstituut
op de grens van Bussum en Huizen, zal in
november met zijn gezin naar Perzië ver
trekken. Hij heeft de opdracht gekregen
om daar het blindenonderwijs voor man
nen en jongens te organiseren en •'zich
daarna ook bezig te houden met de te
werkstelling van blinde mannen en vrou
wen. Dr. Van Weelden, die in mei tot doc
tor in de paedagogie promoveerde, gaat
naar de Perzische stad Isfahan, ongeveer
450 km ten zuiden van Teheran. Deze stad
is gekozen, omdat daar reeds een blinden
instituut voor meisjes en vrouwen bestaat.
Perzië telt enige honderdduizenden blin
den.
Het initiatief tot deze opdracht is ont
staan, doordat in het blindeninstituut te
Huizen een Perzische jongen werd opge
leid. Door hem kwam men namelijk in
contact met de Utrechtse vrouwelijke
hoogleraar in de iranologie, prof. dr. H.
Kohlbrugge. Uit deze contacten ontstond
het plan om van Nederland uit iets voor
de blinden in Perzië te gaan doen. Tenslot
te is het zover gekomen, dat de landelijke
diaconieën van de Nederlands Hervormde
en Gereformeerde Kerken bereid werden
gevonden het project te financieren.
Dr- Van Weelden gaat met zijn gezin
voorlopig voor drieënhalf jaar naar Perzië.
Op Schiphol aangekomen zijn de Soeda
nese minister van Verbindingen, generaal-
majoor Ahmed Magdoub el Bahari, zijn se
cretaris, de heer Gorashi Mohamed Faris
en de directeur van de Sudan Airways, de
heer Abdel Bagi Mohamed. Het gezelschap
dat op uitnodiging van de Nederlandse re
gering, een bezoek aan ons land brengt,
werd ontvangen door dr. J. Giebel, ad
junct-directeur van de economische voor
lichtingsdienst en de heer P. van Loon,
hoofd van de afdeling buitenlandse contac
ten van deze dienst.
Vanochtend bracht het gezelschap een
bezoek aan de Fokker-fabrieken. Onlangs
heeft de Sudan Airways drie Friendships
besteld, die binnenkort zullen worden af
geleverd.
Na de lunch werden de bezoekers naar
Den Haag gebracht, waar minister Kort
hals hen ontving. In Hotel des Indes wer
den vervolgens enige zakelijke besprekin
gen gevoerd.
Morgen worden bezoeken gebracht aan
Philips in Hilversum en aan de DAF-fa-
brieken in Eindhoven. Voor woensdag
staat een lunch met minister Korthals op
het programma.
Het vuilnisdeurtje onder het keukenaan
recht van een flat aan de Rijswijkstraat
in Amsterdam is voor onbekenden de weg
geworden naar een buit van f 4800.
Door dit deurtje, dat tot het binnen- en
buitenzetten van de vuilnisemmer dient,
kropen zij zondagnacht naar binnen, waar
na de flatwoning van een expediteur voor
hen openlag.
Kasten en laden werden overhoop ge
haald. De buit lag in een lade van een
dressoir.
De taak van de westelijke geallieerden,
Amerika, Engeland en Frankrijk is, vol
gens de Britse minister van Buitenlandse
Zaken Home de Russen duidelijk te ma
ken, dat aan drie voorwaarden voor Ber
lijn niet getornd kan worden: de vrijheid
en de levensvatbaarheid van Berlijn; de
aanwezigheid van troepen van de drie
westelijke geallieerd jn in Berlijn, die
daar sinds het einde van de tweede we
reldoorlog zijn geweest; het recht van
vrije toegang tot de stad voor de weste
lijke drie. Home legde gisteren een ver
klaring af over de Berlijnse crisis.
Over het algemeen heeft men in diplo
matieke kringen in de Engelse hoofdstad
de indruk, dat zowel Amerika als Enge
land ondanks de bezwaren van Frankrijk
aanstuurt op spoedige onderhandelin
gen met de Russen over de Berlijnse
kwestie. Men gelooft echter niet, dat iets
definitiefs in die richting zal worden ge
daan voor de Westduitse verkiezingen -op
17 september én voor het begin van de ver
gadering van de UNO-Assemblee op 19 sep
tember in New York. Men hoopt in de
UNO te kunnen nagaan wat precies de
houding van de Russen is en of het voe
ren'van onderhandelingen over de Berlijn
se.kwestie enig nut kan hebben.
-
Benelux
Het is, altijd wanneer ik een tijdje in
het buitenland ben, weer een ervaring,
waar ikmaar moeilijk genoegen mee ne
men kan: dat er in Nederland niets ge
beurt, wanneer ik mij mijn Nederlandse
krant niet laat nazenden.
Zodra ge de grens zijt overgegaan is het
hele probleem Nieuw-Guinea van de aar
de verdwenen, de naam De Quay is on
bekend, het woord spijtoptant is, in België
reeds, onbekend en zesentwintig boeren,
caféhouders, charcutiers en gendarmes in
de Ardennen konden mij niet één naam
van een voetbalclub uit onze eredivisie
noemen. Professor Oud onbekend, de freu
le onbekend, de staatsman Van de Wete
ring en zijn college Van den Heuvel uit
Den Bosch onbekend. De enige die mijn
patriottische ego van de verdrinkingsdood
uit wanhoop afhield was Corry Brokken.
Een kelner in Zeebrugge noemde haar
naam vol eerbiedige reverentie. Maar van
Bert Schierbeek en Guus Oster waren de
namen hem zelfs onbekend.
Natuurlijk is dit een doodgewone zaak.
Er zullen niet veel Noord-Nederlanders
zijn die de namen van drie Belgische par
lementariërs kennen en zo leven wij naast
elkaar met een dunne, denkbeeldige lijn
op de kaart als enige afscheiding en we
ten niets van elkaar en laten elkaar maar
schalten und walten, zonder er ons weder
kerig iets van aan te trekken.
Om dan over Luxemburg nog maar te
zwijgen. Ik wed dat u niet eens weet hoe
het Luxemburgse parlement in elkaar zit
en hoe de kinderen van het groothertoge
lijk paar heten. Verder zal ik maar niet
gaan, want het heeft geen zin als ik u
vandaag, vanwege uw schaamte, uw eet
lust ontneem.
Eet u maar rustig die eeuwige boter
hammen met pindakaas, dat saaie plakje
ontbijtkoek en die naargeestige aardappe
len. Ik wilde u hiermee alleen maar dui
delijk maken dat het begrip Benelux geen
bal voorstelt, laat staan de eenwording
van West-Europa. We zijn daar nog een
enorm eind van af zolang geen mens in
Italië vertederd wordt bij het vernemen
van de naam Romme, of in applaus los
barst wanneer ik Sjonnie Kraaijkamp of
Simon Vestdijk zeg.
Ik ben nu weer thuis en ik zit weer op
mijn eigen plaatsje bij de voorstellingen
van het vaderlandse marionettentheater.
De heren De Quay en Luns krijgen weer
langzamerhand gestalte en ik ga met de
heer Van de Wetering naar bed en sta
met professor Oud op.
Die Benelux is heel aardig, maar eigen
lijk bestaat zij niet.
Piraten. De politie-agente Joyce Jones, die
in het Engelse plaatsje Camberley kin
deren hielp bij het oversteken nabij hun
school, heeft zaterdag haar betrekking
opgezegd omdat het werk „te gevaar
lijk was". „De autobestuurders rijden
gewoon door. Achttien maanden lang
heeft men tegen me gevloekt, me uit
gescholden en me bijna overreden. Ik
heb er genoeg van", zo zei zij.
Straaljager. Een straaljager van de Ame
rikaanse marine is zondag op een groot
warenhuis dat vol klanten was, neerge
stort in Horsham, (Penn. V.S.). Het
aantal doden is nog niet bekend, maar
volgens de politie zijn er enkele perso
nen gedood. Vele gewonden werden naar
het ziekenhuis van Abington overge
bracht.
Japans. Japanse geleerden van de univer
siteit van Nagoya hopen in de tweede
helft van 1962 een Japanse raket met
een aap erin de ruimte in te sturen. De
aap wordt al opgeleid.
Dekken! Op zondag 27 augustus werd in
Italië het jachtseizoen geopend. Op het
Italiaanse vasteland hebben zich 929.849
jagers laten inschrijven, op Sicilië 60.000.
Jonge democraten. De Japanse regering
heeft een „blauwboek" gepubliceerd
waarin zij zich uitspreekt tegen het neu
tralisme zolang de Verenigde Naties niet
bij machte zijn doeltreffend de wereld
vrede te verzekeren. „Het zou vap wei
nig realisme getuigen wanneer Japan
zijn defensie afschaft," zegt de regering.
En verder: „Het veiligheidsverdrag met
de Verenigde Staten heeft een defensief
karakter en is in overeenstemming met
de idealen van de Verenigde Naties. Ja
pan behoort tot de westelijke wereld en
zal zijn democratisch staatsbestel ver
dedigen".
Bus. In Tritsjoer, Zuid-west India is een
bus met passagiers in een onder water
staand rijstveld gereden. Tenminste
vijftig mensen kwamen hierdoor om het
leven en verscheidene anderen werden
gewond.
De grond in. Russische geleerden hebben
voorlopige plaatsen uitgezocht voor het
boren van vijf gaten van tien tot vijftien
km. diepte om alle typen rotsen die de
aardkorst vormen te onderzoeken, aldus
meldt „Komsomolskaya Prawda", het
blad van de jeugdbeweging der Sovjet-
Russische communistische partij. Vol
gens het blad is men in de Sovjet-Unie
zover dat gaten tot twintig km. diepte
kunnen worden geboord.
Neer. Het Amerikaanse leger heeft be
kendgemaakt, dat een van zijn helikop
ters op Groenland is neergestort, waar
bij vijf soldaten en een Deense emplo
yé van de luchtbasis om het leven kwa
men.
Ongeluk. In Tsjechoslowakije is zondag
middag tussen Vrbno en Karlovice in
Moravië een personentrein met een goe
derentrein in botsing gekomen, waar
door achttien mensen om het leven kwa
men en tien werden gewond. Het onge
luk zou veroorzaakt zijn door onoplet
tendheid van een wisselwachter.
Democratie. President Sekoe Touré van
Guinée heeft bisschop Gerard de Mille-
ville uitgewezen, omdat de laatste zich
heeft verzet tegen de overneming van
roomskatholieke scholen door de rege
ring. De Milleville kwam zaterdagavond
in Dakar aan. Hij weigerde te zeggen
waarom hij Guinée had verlaten, doch
medereizigers vertelden, dat de bisschop
in Conakry door twee politiemannen
naar het vliegtuig was gebracht. De 49-
jarige bisschop heeft twintig jaar in
Guinée geleefd en gewerkt.
PARIJS (Reuter) President De Gaulle
heeft van zyn Amerikaanse ambtgenoot
een persoonlijke brief ontvangen. In de
boodschap zet president Kennedy, volgens
betrouwbare bronnen, uiteen waarom de
Amerikaanse regering gelooft dat de wes
telijke bondgenoten in de zeer nabije toe
komst een of andere stap moeten onder
nemen om de Russen uit te nodigen tot
onderhandelingen over Berlijn en het
Duitse vraagstuk en misschien over de
betrekkingen tussen oost en West in hun
geheel. De woordvoerder van het Franse
ministerie van Buitenlandse Zaken, Pierre
Iiarraduc, zei naar aanleiding hiervan:
„Wij leveren geen commentaar en kun
nen dat ook niet op de uitwisseling van
brieven tussen staatshoofden".
Volgens het Italiaanse persbureau
Ansa heeft premier Kroesjtsjev in een
persoonlijke boodschap aan de Italiaan
se premier Fanfani intussen bevestigd,
dat hij Fanfani's oproep tot onderhande
lingen tussen Rusland en het westen over
de hangende internationale vraagstuk
ken heeft aanvaard. Oe inhoud van de
boodschap werd aan de westelijke mo
gendheden doorgegeven.
NIEUW DELHI (UPI) In welinge
lichte kringen te Nieuw Delhi is voorts
vernomen, dat premier Nehroe van India
een resolutie zal indienen op de confe
rentie van neutralen te Belgrado, waarin
wordt gevraagd om een demilitarisering
van Oost- en West-Duitsland. Nehroe heeft
een uitnodiging van burgemeester Brandt
om een bezoek aan West-Berlijn te bren
gen, afgeslagen
LONDEN (UPI) De westelijke Grote
Drie hebben zaterdag de Russische rege
ring in scherp gestelde nota's gewaar
schuwd niet te raken aan de rechten van
het westen inzake de luchtcorridors naar
West-Berlijn. De Verenigde Staten, Enge
land en Frankrijk waarschuwden dat elke
bemoeienis met het erkeer door de cor
ridor zou worden beschouwd als een
„agressieve daad". Ook waarschuwden
zij dat de verantwoordelijkheid voor zulk
een daad geheel op de schouders van de
Sovjet-Unie zou komen te liggen. De wes
terse nota's waren een antwoord op een
bedreiging uit Moskou op woensdag j.l.,
dat Rusland de westelijke rechten in de
luchtcorridors naar da verdeelde stad zou
kunnen beknotten.
Een boerengezin in Diever, bestaande
uit man, vrouw en drie kleine kinderen,
heeft het leven te danken aan de hondj
die 's nachts met een hard en schel geblaf
het gezin wekte. In de boerderij bleek
brand te zijn uitgebroken, die onmiddellijk
het gehele achterhuis in een laaiende
vuurzee veranderde. De drie kinderen kon
den ternauwernood worden gered. De
hond, aan wiens waakzaamheid het te
danken was, dat de brand tijdig was be
merkt, kwam in de vlammenzee om het
leven.
De brandweer wist de naast het huis
gelegen schuur, waarin een groot aantal
varkens waren ondergebracht, te be
houden.
Prof. Parkinson bekend om zijn „wet"
der constante uitbreiding van werk en
personeel van bureaus zal ter gelegen
heid van het 250-jarige bestaan van de
n.v. Berghuizer Papierfabriek v.h. B.
Cramer te Wapenveld een bezoek aan ons
land brengen en wel van 14 tot en met
16 september. Gedurende deze dagen zal
hij ook enkele lezingen houden en wel op
vrijdagavond 15 september in de aula
van de gemeente Universiteit in Amster
dam. De bijeenkomst staat onder auspi
ciën van de Amsterdamse kring van
economen en van het N.I.V.E.H. Voorts
houdt prof. Parkinson lezingen in Arn
hem en Den Haag.
