Diamant-industrie heeft
vertrouwen in de toekomst
Bloeiende onderneming toont
bruisende activiteit
De beurs
r
Per Saldo
Minder gunstig
Vulcaansoord boekte
enige winst
Betalingsbalanscrises bestrijden
door internationale regeling
Ongelijk beleid oorzaak
van onevenwichtige
betalingsbalansen
SCHEEPVAARTBERICHTEN
Optimistisch verslag over
de Australische economie
Noordse samenwerking
in groot gevaar
Zieke Amsterdammer
werd naar Enschede
overgebracht
J
MAANDAG 28 AUGUSTUS 1961
HET MET ROND DE WIREID
GEEN SPRAKE VAN NOODTOESTAND
Amsterdam is hoopvol
AMERIKAANSE CONGRESCOMMISSIE:
Kwartaalbericht NHM
Uitbreiding bij de Enci
Kort economisch nieuws
KON. GROFSMEDERIJ 125 JAAR
Westduitse zeevisserij
vraagt overheidssteun
Zweden en de EEG
Verkeerde diagnose
Diefstal uit woning van
minister Korthals
De Nederlandse handelsbalans vertoont
over het eerste halfjaar van 1961 een te
kort van 1,7 miljard. Hoewel dit nog
altijd aanmerkelijk minder is dan in de
eerste helft van 1957 toen het deficit
2,5 miljard was (en dat bij een totale
omvang van de buitenlandse handel van
13,7 miljard tegen f 17,1 miljard thans),
is er toch wel enige reden tot bezorgd
heid. Het Nederlands produktie-apparaat
is volledig bezet en heeft geen reserveca
paciteit meer. Dientengevolge kan de uit
voer riet verder worden opgevoerd. Daar
entegen heeft de invoer de neiging om
verder toe te nemen, en wel door verschil
lende oorzaken.
De revaluatie heeft het invoerprijspeil
doen dalen, hetgeen nog wordt versterkt
door de lagere prijzen op de grondstof-
fenmarkten. De import neemt onder in
vloed daarvan toe, vooral die van fabrika
ten, die in Nederland soms slechts op
lange termijn kunnen worden geleverd. De
grotere koopkracht die zich altijd in een
hoogconjunctuur voordoet, werkt dit nog
in de hand. De industrie zal daarbij trach
ten de investeringen verder op te voeren
om haar capaciteit zo snel mogelijk uit
te breiden. Bovendien werken de interna
tionale politieke spanningen op een vergro
ting van de voorraden.
Weliswaar gaat in het tweede halfjaar de
uitvoer van landbouwprodukten een groter
rol spelen, maar toch hangt op het ogen
blik zeer veel af van het dienstenverkeer,
met de opbrengst waarvan wij de tekor
ten op c^eze handelsbalans voor een be
langrijk deel opvangen. Het is nog maar
de vraag, of dit dienstenverkeer wel zul
ke positieve resultaten zal opleveren als
in andere jaren het geval was. De vrach-
tenmarkt begint eerst de laatste weken aan
te trekken vele contracten waren echter
al voor het gehele jaar, op lagere condities,
afgesloten. De belangstelling van Ameri
kaanse zijde voor onze aandelen neemt af,
omdat men daar weer meer vertrouwen
heeft in de ontwikkeling van de eigen in
dustrie.
Hoewel er zeker ook positieve punten
zijn, zoals de verbetering van de ruilvoet,
en de genoemde prijsdaling op de grond-
stoffenmarkt, werkt er toch een complex
van factoren dat als minder gunstig voor
onze betalingsbalans moet worden beoor
deeld.
De wereld telt 108
belangrijke interna,
tionale pakten en
organisaties
Van elke 5 landen op
de wereld zijn er 4
aan een defensie,
verdrag gebonden
65 internationale ver.
dragen en Gemeen.,
schappen beïnvloe
den heden de verhou
dingen tussen de staten
3e Verenigde Staten
bezitten 78 politieke,
culturele en militai-
re verdragen
Het oudste nog van
kracht zijnde vriend,
schapsverdrag is het
ver drag Engeland
Portugal uit 1886
De Sovjet-Unie be.
;e.cy!
zit 41 politieke.
turele en militaire
verdragen
(Van onze Amsterdamse redacteur)
„Er is geen sprake van een noodtoe
stand, in die zin dat het voortbestaan
van de Nederlandse diamantindustrie
gevaar loopt. Het is wel zo, dat zij als
gevolg van bepaalde ontwikkelingen,
een zwakke positie inneemt, maar er is
alle reden om aan te nemen dat de
moeilijkheden zullen worden overwon
nen". Dit is de persoonlijke mening van
een Amsterdamse diamantair, die wij
zijn oordeel vroegen over de alarmeren
de berichten, die gewag maken van de
tegenslagen, waarmee de diamantindus
trie heeft te kampen.
Amsterdam, nog steeds de diamantstad
van cns land. heeft nadat tijdens de oor
log vrijwel alle Joodse diamantbewerkers
werden weggevoerd, ook nadien zware
verliezen geleden. De cijfers spreken dui
delijke taal: in 1939 ruim 3.000 werkne
mers, in 1950 iets meer dan 1.500 en thans
in 1961 nauwelijks 500 werknemers. Een
ongeveer gelijk aantal is verspreid over
bedrijven elders in het land.
Het-is moeilijk een juist beeld tp krij
gen van de financiële positie van de gro
te en kleine bedrijven. Men maakte er
echter geen geheim van dat de winsten
van de handel veelal moeten aanvullen
wat men bij de eigenlijk diamantbewer
king tekort komt. Zelfs het officiële cijfer
van de omzet in industrie en handel, dat
verleden jaar 41 miljoen gulden vermeld
de, geeft weinig houvast; hieruit blijkt
namelijk niet in hoeverre dit door de han
del is beïnvloed.
Israëlische concurrentie
De oorzaken van de moeilijkheden zijn
aanwijsbaar. Als hoofdoorzaak wordt in
Amsterdam gezien de snelle opkomst van
de diamantindustrie in Israel, die in 1948
is gegrondvest en die zich zo voorspoe
dig heeft kunnen ontwikkelen, dankzij de
steun van de Israëlische regering Deze
bestaat uit het verstrekken van een soort
export-premie. Hierdoor is de ondernemer
in staat hoge lonen en renten te betalen,
zijn bedrijf uit te breiden en met lage prij
zen genoegen te nemen. Voorts steunt de
regering financieel de opleiding van de
arbeidskrachten.
In Nederland, maar ook in België, ziet
men de Israëlische diamant-industrie als
een ongezonde concurrente. De Neder
landse diamantairs hebben hun bezwaren
niet onder stoelen of banken gestoken en
als gevolg van hun ontevredenheid nodig
de de directeur-generaal van het Israë
lische ministerie van Economische Zaken
een Nederlandse delegatie voor een be
zoek aan zijn land uit. De afvaardiging,
die inmiddels twaalf dagen lang in Israel
heeft rondgereisd, bestond uit de diaman
tairs L. Asscher, M. Drukker en Fh. W
Dumig en namens de werknemers de heer
H. J. van Eerde van de A.N.M.B.
België lotgenoot
Met het bezoek aan Israel is het over
leg op gang gebracht dat wellicht zal lei
den tot een wijziging in de huidige situa
tie. Naar alle waarschijnlijkheid zal bin
nenkort een Israëlische delegatie zich van
de stand van zaken in de Nederlandse dia
mant-industrieën op de hoogte stellen. De
Nederlandse afgevaardigden hebben in
middels van hun bevindingen in Israel
verslag uitgebracht aan hun Belgische col
lega's.
België bevindt zich eveneens in een
moeilijke positie. Tot voor kort was dit
land, dat op het gebied van de diamant
bewerking bovenaan staat, een geduchte
concurrent van Amsterdam. Het verlies
van Kongo heeft echter ook in deze be
drijfstak gevolgen gehad. Weliswaar be
trok de Belgische diamant-industrie de ru
we diamant via de Londense diamant
trust. die vrijwel de gehele wereldmarkt
beheerst, maar zij had een bevoorrechte
positie in het distributiesysteem van de
ruwe grondstof omdat deze voor een deel
uit Kongo afkomstig was. Met het verlies
van Kongo is de invloed in Londen aan
zienliik verminderd.
Er heerst in Amsterdam een zeker op
timisme inzake de toekomst van de hoofd
stedelijke diamantindustrie, die nog al
tijd een zeer goede naam in de wereld
heeft. Verwacht wordt dat de ongelijke
concurrentiestrijd met Israel op enigerlei
wijze in evenwicht zal worden gebracht
dat de diamantairs het belang van
nauwe samenwerking en het invoeren van
moderne produktie-methoden zullen inzien
Bij een aantal hunner is een dergelijke
tendens reeds aanwezig.
Een van de problemen die moeten wor
den overwonnen is de vraag op welke wij
ze de bewerking van kleine diamant kan
geschieden tegen een prijs die kan wed
ijveren met die welke de Belgische en
Duitse industrieën berekenen en die voor
deliger in de markt ligt dan de huidige
Nederlandse. Over de bewerking van de
grote diamanten behoeft Amsterdam zich
geen zorgen te maken de wereldnaam
die het in deze specialiteit heeft, staat
buiten iedere concurrentie. Het zijn ech
ter de kleine stenen die de basis moeten
vormen van de industrie. Het is van be
lang dat men zijn Jeans grijpt, zolang de
stijgende welvaart in de wereld de vraag
naar bewerkte diamant levendig houdt.
De exploitatierekening over 1960 van de
,v. „Vulcaansoord" (Ijzergieterij en
Emailleerfabrieken) sluit met een batig
saldo van 193.000 (v.j. 160.000). Van de
fiscus werd, wegens niet verschuldigde
belasting, terugontvangen 100.000
185.000). Voorgesteld wordt het saldo
van de conjunctuurreserve ad 60.000
naar de verlies- en winstrekening over te
boeken, zodat de totaaltelling hiervan dan
353.000 zal bedragen.
Na de afschrijving op de activa ad
279.000 348.000), een reservering op
debiteuren ad 23.000 17.000), afschrij
ving op post ontwikkelingskosten ad
51.000 (f 75.000), resteert een winst van
711. Voorgesteld wordt dit bedrag naar
nieuwe rekening over te boeken en weder
om géén dividend uit te keren. (1959: ver
lies van 205.000).
De omschakelingsperiode tot aanmaak
van hoger geclasseerde artikelen heeft
langer geduurd dan werd verwacht en
heeft een nadelige invloed gehad op de
resultaten. De produktie van de gieterij
was 19 percent hoger dan in 1959. Ook de
produktie van de plaatfabriek vertoonde
een stijging. De totale omzet was zeven
percent hoger dan vorig jaar. Hiervan
werd 2V2 percent (6 percent) geëxpor
teerd.
Aangaande de vooruitzichten zegt het
verslag, dat zowel de gieterij als de plaat
sector volledig bezet is. Voortgegaan
wordt met de bedrijfsomschakeling. De to
tale omzet over de eerste 25 weken van
1961 was iets hoger dan die in een over
eenkomstige periode van 1960. Over de te
behalen resultaten durft de directie geen
uitspraak te doen.
DE WALVISVAART-CONVENTIE*.
WASHINGTON (UPI) De internatio
nale conventie voor de walvisvaart over
weegt kleinere quota toe te wijzen voor de
walvisvangst in het Zuidpoolgebied in het
seizoen 1962'63, dan die van het seizoen
1961'62. Alleen het quotum van Rusland
zal niet verminderd worden, aldus de bui
tenlandse agrarische dienst te Washington
In het seizoen 1962'63 zal het totaal quo
tum 15.000 walvissen bedragen, het huidig
quotum bedraagt 17.540.
Toekomstige betalingsbalanscrises moeien worden voorkomen door aanvullende
kredieten, die de belangrijke niet-communistische industrielanden elkaar verstrekken
onder een overeenkomst, die de Verenigde Staten met deze landen dienen te sluiten.
Dit is aanbevolen door de subcommissie voor het internationale handels- en betalings
verkeer van de gemeenschappelijke commissie voor economische zaken van de beide
huizen van het Amerikaanse Congres. De subcommissie, die betalingsbalanskwesties
en andere monetaire vraagstukken heeft bestudeerd, meent, dat de economische
doelstellingen van de vrije wereld gevaar lopen door de ontoereikendheid van het
internationale monetaire mechanisme.
De landen, die aan de voorgestelde re
geling deelnemen, zouden een overeen
komst met het Internationale Monetaire
Fonds moeten sluiten, waaronder zij tot
bepaalde bedragen rentedragende obliga
ties van het IMF met een looptijd van
ten hoogste vijf jaar zouden moeten ko
pen. Het IMF zou van de deelnemende
landen met een voldoende of een over
vloedige reserve en een krachtige beta
lingsbalanspositie middelen moeten le
nen, die ter beschikking zouden kunnen
worden gesteld van andere deelnemers,
welke de betalingsbalansmoeilijkheden on
dervinden. De landen, die dergelijke
IMF-obligaties hebben, zouden deze moe
ten kunnen gebruiken in het internatio
nale betalingsverkeer, naast hun goud
en deviezenreserves.
De subcommissie merkte op, dat deze
vraagstukken zullen worden besproken in
de jaarvergadering van het Internationa
le Monetaire Fonds te Wenen, die op 15
september begint.
De subcommissie beveelt voorts aan,
dat de Verenigde Staten zich krachtig ver
zetten tegen iedere devaluatie of revalua
tie van de dollar of van welke andere
belangrijke valuta dan ook. De gouddek
king van 25 0 voor de bankbiljetten
van en de tegoeden bij het Federal Re
serve System dient te worden afgeschaft,
zodat de bezitters van dollartegoeden er
niet aan behoeven te twijfelen, dat de ge
hek Amerikaanse goudreserve achter de
dollar staat.
De Verenigde Staten, aldus een andere
aanbeveling, moeten andere landen aan
moedigen een groter deel van de kosten
van de militaire inspanningen en van de
buitenlandse-hulpverlening voor hun reke
ning te nemen.
Ook moeten andere landen bij het be
strijden van de inflatie zich minder op een
hoge rentevoet die kapitaalbewegingen
op korte termijn uitlokt verlaten dan
op fiscale' maatregelen, invoerliberalisa
tie en liberalisatie van het betdlingsver
keer. Om een einde te maken aan het
tekort op de Amerikaanse betalingsbalans
moet vooral de uitvoer worden vergroot
In dit verband is het van bijzonder be
lang te bereiken, dat het buitentarief van
de E.E.G. laag is en dat de Euromarkt
een liberale invoerpolitiek voor landbouw
produkten en kolen voert. Liever dan de
groei aan te moedigen van regionale groe
pen, die immers de vrije wereld verdelen
dienen de Verenigde Staten evenwel de
vorming te overwegen van een gemeen
schappelijke markt van de vrije wereld
aldus de subcommissie.
De ongelijkheid in het economisch be
leid van de verschillende landen en in de
mogelijkheid tot het voeren ervan, is de
voornaamste oorzaak van de onevenwich
tigheid der betalingsbalansen. Dit wordt
betoogd in het jongste kwartaalbericht
van de Nederlandsche Handel-Maatschap-
pij. De ongelijkheid, zo vervolgt het arti
kel, zal slechts ten dele kunnen worden
opgeheven door het streven van de econo
mische en monetaire autoriteiten naar
meer internationale samenwerking en
coördinatie. Niet alleen ministers, maar
ook Londense havenarbeiders bijvoor
beeld spreken een woordje mee. In diver
se landen zal vooral op nationale schaal
overeenstemming moeten worden bereikt
over een evenwichtige politiek.
Een van de oorzaken van het gebrek
aan internationale evenwichtigheid is ge
legen in het feit dat Engeland chronisch
aan overbestedingen lijdt. Daartegen
helpt geen revaluatie van de mark en de
gulden. Engeland zal zichzelf en de we
reld nu inderdaad beter kunnen helpen
door wat meer te gaan sparen en te stre
ven naar een beter gecoördineerde loon
vorming, dan door zijn toevlucht te ne
men tot een devaluatie van het pond
sterling.
Egn andere moeilijkheid is dat de Ame
rikaanse kapitaaluitvoer, behalve op de
ontwikkelingslanden, voor een belangrijk
deel op Europa is gericht, waardoor
surpluslanden als West-Duitsland en Ne
derland, die krachtens hun sterke beta
lingsbalanspositie aangewezen waren om
als exporteurs van kapitaal op te treden,
per saldo importeurs er van werden.
Een Britse sanering en het streven der
Verenigde Staten om het overschot op de
lopende rekening te vergroten, kunnen ech
ter verandering brengen. In dit verband
wordt in het artikel nog betoogd dat over
schotten op de lopende rekening vaak
niet een oorzaak, maar het gevolg zijn
van kapitaaluitvoer. Met het oog op de
toekomst van de Nederlandsche uitvoer
wordt daarom aanbevolen, dat behalve
aan de multilaterale kapitaalverschaffing
aan de ontwikkelingslanden, enige aan
dacht zal worden gegeven aan de bilate
rale. die ook door onze concurrenten
wordt toegepast.
Naar Enci-Schakels, maandblad voor het
personeel der n.v. Eerste Nederlandsche
Cement Industrie (E.N.C.I.) te Maastricht
en verkoop-associatie Enci-Cemij n.v. te
Amsterdam meedeelt, zal begin oktober,
als sluitstuk van de uitbreiding zuid bij de
Enci, de derde grote cementoven in ge
bruik worden genomen De derde cement
oven is 144 meter lang. Op het uitbrei
dingsprogramma staan thans de bouw van
een nieuw hoofdkantoor en laboratorium
(begin in september van dit jaar) en de
uitbreiding van de kolx-droog- en maal
installatie met een molen van een geheel
ander principe dan de tegenwoordige ko-
lenmolens.
Pakistan en de EtiromaTkt
President Mohammed Ayoeb Khan van Pakistan
heeft in Karatsji gezegd, dat hij de Euromarkt
ziet als de kiem van een niet-communistische
toekomstige wereldorde. In een rede van een uur
tot het Pakistaanse instituut voor internationale
zaken voegde hij hieraan toe, dat zulk een we
reldorde niet tot stand zou kunnen komen zon
der ferm leiderschap van de zijde van de Ver
enigde Staten. Zelfs al zal de Euromarkt de
Gemenebestmarkt schade doen, aldus generaal
Ayoeb Khan, dan zijn wij toch van mening dat
het in het belang van de wereld is dat Engeland
toetreedt. Veel mensen staan er positief tegen
over, omdat er politieke rijpheid uit tal voort
komen.
Half miljoen buitenlandse arbeiders
in West-Duitsland
Het Instituut van de Westduitse Industrie heeft
meegedeeld, dat momenteel in de Bondsrepubliek
504.000 buitenlandse arbeiders werkzaam zijn. Van
deze buitenlanders is 43 percent Italiaan, tien
percent Spanjaard, negen percent Griek. De rest
komt uit andere Europese landen.
Agamemnon 26 v. Puerto Plata n. Rotterdam.
Alblasserdijk 27 v. Beumont n. New Orleans.
Alcor 26 v. Amsterdam n. Marseille.
Algenib 27 te Tonawanda verwacht.
Alkmaar 27 v. Tranmere n. Berre.
Almkerk 26 v. Hamburg n. Antwerpen.
Alphacca 26 v. Port Said n. Aden.
Ammon 26 132 m. w. Jamaica n. Baltimore.
Ampenan 26 v. Colombo n. Djibouti.
Amsteldijk 26 v. Hamburg n. Antwerpen.
Arendskerk 27 v. Hsingkang n. Shanghai.
Ares 26 v. Curacao n. Ciudad Trujillo.
Argos 26 te Nemours.
Arnedijk 29 te Port Evergnlades verwacht.
Artemis 26 v. Rotterdam, 27 te Amsterdam.
Attis pass. 26 Key West n. Maracaibo.
Balong 26 v. Yokohama n. Hokkaichi.
Balticborg 27 te Amsterdam.
Beninkust 28 te Amsterdam.
Bonita 27 v. Tampa n. Guayaquil.
Borneo oass. 26 Ceylon n. Calcutta.
Bovenkerk 26 v Rotterdam te Amsterdam.
Breda 26 440 m. z. Newfoundland n. Duinkerken.
Burl S. Watson pass. 26 Bougie n. Port Said.
Caltex Gorinchem 27 v. Kiel n. Fredericia.
Camerounkust 26 v. Antwerpen n. Bremen.
Camphuys 27 te Singapore.
Chiron 26 te Georgetown.
Cinulia 26 290 m. n. Flores n. Liverpool.
Colytto 27 te Wismar.
Congokust 27 ten anker rede Accra.
Dahomeykust 26 v. Hamburg n. Antwerpen.
Dalerdijk 27 v. Horta n. Puerto Cabello.
Dinteldijk 26 v. Vancouver n. San Francisco.
Dongedijk 27 te Antwerpen.
Dorestad 26 210 m. n.w. Matei n. Buenos Aires.
Echo pass. 27 Brunsbüttel n. Bordeaux.
Eemland 28 te Rio de Janeiro.
Esso Nederland 27 v. Aruba n. Kopenhagen.
Fina Nederland pass. 26 Kaapstad n. Abadan.
Forest Hill pass. 26 Lissabon n. Mena Al Ahmadi.
Friesland SSM verm. 28 v. Stettin n. Rotterdam.
Gaasterdijk 26 v. Rotterdam n. Bremen.
Gaasterkerk pass. 28 Maladiven n. Aden.
Gaasterland 27 te Amsterdam.
Gabonkust 26 v. Port Amboin n. Lobito.
Geestland 28 te Sint Vincent.
Geeststar 27 te Preston.
Guineekust 26 v. Abidjan te Sassandra.
Hathor 26 v. Tunis n. Tripoli.
Helicon 27 v. Kp. Haiti enn. Port of Spain.
Hera 26 v. Amsterdam n. Cristobal.
Hersilia 27 v. Rosseau. 28 te St. Lucia verwacht
Hestia 26 v. Alexandrië n. Plymouth.
Holendrecht 27 te La Spezia.
Hydra 26 te Rotterdam.
Iberia pass. 26 Algiers n. Bordeaux.
Isis 26 v. Curagao n. Puerto Plata.
Ittersum 27 v. Brownsville, 28 te Lake Charlefe.
Ivoorkust 26 v. Amsterdam n. Freetown.
Jason 28 te Nickerie.
Johan van Oldenbarnevelt 28 te Wellington.
Kaap Hoorn 27 te Curacao.
Kalydon 26 v. Rouen n. Curacao.
Kara 26 v. Rotterdam n. Kopenhagen.
Karimun 28 v. Port Said n. Genua.
Katelysia 27 te Punta Cardon.
Katendrecht 26 v. Rotterdam n. Bremen.
Khasiella pass. 26 Perim n. Colombo.
Kopionella 27 v. Rotterdam n. Curacao.
Korenia 28 v. Turku n. Bonny.
Krebsia 28 v. Karachi n. Abadan.
Kryptos pass. 28 Brunsbüttel n. Ornskoldsvik.
Kylix pass. 26 Helgoland n. Curacao.
Lawak 28 te Longview.
Lekhaven 27 te Bahia.
Lelykerk 27 te Port Said.
Liberiaküst 26 v. Port Harcourt, 27 te Lagos.
Maasdam 28 te Curacao.
Madisonllovd 28 te Rotterdam.
Marathon 28 v. Hamburg n. Antwerpen.
Maron 26 te Port of Spain.
Mersevlloyd 28 te Philadelphia.
Mitra 27 v. Rotterdam n. Barton.
Merwelloyd 26 v. Port Swettenham te Penang.
Mississippilloyd 27 te Beaumont.
Molenkerk 27 te Antwerpen.
Munttoren 27 te Mombasa.
Musilloyd 26 v. Rotterdam, 27 te Bremerhaven.
Naess Tiger 26 te Puerto La Cruz.
Nanusa 27 te Abidjan.
Neder-Weser 26 te Amsterdam.
Nestor 26 v. Piraeus, 27 te Rhodos.
Notos 25 v Amsterdam n. Kopenhagen.
Oldekedk 26 v. Pt. Swettenham, 27 te Singapore
Ommenkerk 27 te Adelaide.
Oranje 28 te Amsterdam.
Oranjefontein 26 105 m. z.z.w. Ushant n. L. Palm
Oranjestad 25 v. Amsterdam n. Cowesroads.
Osiris 26 200 m. o.z.o. Bonaire n. Bonaire.
Ouwerkerk 26 te Yokohama.
Peperkust 26 80 m. w.z.w. Oporto n. Dakar.
Polydorus 27 te Singapore.
Poseidon 26 v. Cristobal n. Barranquila.
Prins Casimir 26 v. Hamburg n. Quebec.
Prins Ma irits 26 v. Antwerpen n. Bremen.
Prins der Nederlanden 28 et La Guaira.
Prins Willtm III 26 v. Valentia n. Glasgow.
Prins Willem van Oranje 26 te Montreal.
Purmerend 26 v. Rotterdam ru Curacao.
Raki 26 500 m. z.o. Kp. Race n. New York.
Randfontein 26 v. Durban n. East-Londoo.
Reza Shah The reat 27 te La Spezia verwacht.
Ridderkerk 26 te Port Sudan.
Rossum 26 300 m. n.o. Vitoria n. Rio de Janeiro
Rotte pass. 26 Port Elisabeth n. Walvisbaai.
Rijnkerk 26 te Hamburg.
Saloum 27 v. Nantes n. Duinkerk en.
Samarinda 26 v. Beira n. Dar Es Salaam.
Seinelloyd 28 v. Hamburg te Bremen.
Senegalkust 27 te Amsterdam.
Serooskerk 26 v. Antwerpen, 27 te Hamburg.
Silindoeng 25 te Bangkok.
Simonskerk 28 v. Port Said n. Alexandrië.
Sinabang 26 v. Singapore, 27 te Pt. Swettenham
Sloterdijk 27 v. Rotterdam n. New York.
Socrates 27 v. Arica n. Tocopilla.
Solon 26 te Hamburg.
Stad Dordrecht 26 v. Sagunto n. Ceuta.
Stad Amsterdam 28 te Avonmouth.
Stad Kampen 27 te Vitoria.
Stad Leiden pass. 26 Kp. Villano n. Palermo.
Stad Schiedam 26 50 m. z.w. Stadtlandet n. Narvik
Statue of Lib. 26 60 m. w.z.w. P. Elisab. n. Mena
Steenkerk 27 te Amsterdam.
Texel 27 te Madras v. Suez.
Togokust 27 v. Lagos n. Port Harcourt.
Towa 27 v. Rotterdam n. Vitoria.
Tweelingen 28 te Narvik.
Stad Utrecht 26 v. Las Palmas n. Vlaardingen.
Steenkerk 26 v. Antwerpen n. Amsterdam.
Straat Magelhaen 26 v. P. Swettenh. n. Mauritius
Straat van Diemen 26 v. Vitoria n. Kaapstad.
Tamara 26 v. Brunsbüttel n. Mena A1 Ahmadi
Tero 26 te Dakar.
Theron 26 te Paramaribo.
Triton 26 te Port Alfred.
Utrecht 26 te Chalna.
Vasum 27 te Geelong v. Mena.
Waibalong 26 v. Suez n. Djeddah.
W. A. Jones 26 v. Kharg eil., 3/3 te Suez verw.
Waterland 27 te Montevideo.
Westerdam 28 te Rotterdam.
Westertoren 26 v. Ravenna n. Port Said.
Willem Ruys 26 v. Colombo n. Singapore.
Witmarsum 28 te Amsterdam.
Zaanland 26 v. Amsterdam n. Zuid-Amerika
Zafra pass. 28 Kreta n. Banias.
Zaria 26 v. Amsterdam n. Mena A1 Ahmadi.
Zonnekerk 26 te Zanzibar.
Zuiderkerk 26 te Bremen.
SLEEPVAART
Cycloop 26 v. Rotterdam n. IJmuiden.
Elbe 26 100 m. z. Kreta vastgemaakt met Maria
Carla, 28 te Alexandrië xerwacht.
Gele Zee 25 v. Zee te Maassluis.
Noordzee 25 v. Brunsbüttelkoog n. Rotterdam
Oostzee 25 v. Masasluis n. Halifax.
Schouwenbank 26 v. Rotterdam n. Noordzee.
i
Eén van de belangrijkste industrieën in Leiden gaat volgende week jubileren Op
31 augustus 1836 werd namelijk een onderneming opgericht, die tegenwoordig als
de n.v. Koninklijke Nederlandse Grofsmederij in binnen- en buitenland grote bekend
heid geniet. In de afgelopen 125 jaar verrezen zowel op het terrein aan de Zuid
Singel als op een stuk grond in de Waard, onder de rook van Leiderdorp, enorme
fabriekscomplexen, waar het iedere dag opnieuw bruist van activiteit. Opgericht
met een maatschappelijk kapitaal van 200.000 gulden en een personeelssterkte van
tachtig man, is de „Grof" uitgegroeid tot een onderneming met een maatschappelijk
kapitaal van tien miljoen gulden en een aantal werknemers van 670.
Het initiatief voor de stichting van dit
industriële bedrijf is uitgegaan van de
luitenant kolonel der artillerie, William
Archibald Bake. Hij was ook de eerste
directeur. Bake had het oog gericht op de
spoorweg Amsterdam-Haarlem, die toen
in voorbereiding was en hij maakte er
onmiddellijk werk van, de levering van
de rails in opdracht te verkrijgen. Dit is
hem wel gelukt, maar de prijs die hij kon
bedingen, was zeer laag en bleek in de
praktijk verliesgevend Het resultaat van
deze minder prettige geschiedenis is ge
weest een verlies van 'ongeveer 50.000 gul
den. De verhouding tussen de commissa
rissen en de directeur was zo gespannen,
dat Bake al in 1840 zijn ontslag nam.
Moeilijkheden
Na deze ontslagaanvrage brak er voor
de grofsmederij een moeilijke periode aan
Er was een ernstig tekort aan kapitaal,
waarin men door leningen voorzag. Men
begon toen van alles aan te pakken: een
ijzeren orangerie voor koning Willem I,
ijzeren ledikanten voor het leger en een
ijzeren trekschuit. In het jaar 1850 ver
kreeg het bedrijf het predikaat koninklijk
en in 1862 werd onder leiding van een
nieuwe directeur de fabriek aan de Zuid
Singel grondig gereorganiseerd. De mees
te opdrachten kwamen in deze periode uit
Indië. In 1870 had het niet veel gescheeld
of de onderneming moest worden opgehe
ven, zo groot was in dat jaar de econo
mische terugslag.
In de scheepsbouw
De ommekeer ten goede kwam als ge
volg van het besluit een sleephelling te
bouwen voor de raperatie van schepen
Het succes met deze sleephelling was zo
groot, dat men in 1880 besloot zelf schepen
te gaan bouwen. Weer enkele jaren later
werd de fabriek uitgebreid met een tim-
manswerkplaats en een gieterij, waar
door het bedrijf in staat gesteld werd
stoomschepen tot in alle onderdelen in ei
gen beheer te bouwen. Daar de ligging
van het bedrijf aan een nauw en met ge
makkelijk bereikbaar vaarwater bepaald
niet gunstig was, hebben commissarissen
en directie, na ongeveer vijftig jaar van
voorspoed, moetep besluiten het bouwen
van schepen te staken. Er kwam evenwel
in het begin van deze eeuw een nieuwe
kettingfabriek op het terrein van de
Waard aan de rand van de stad. Gedu
rende de oorlogsjaren werden hier klande-
stien voorbereidingen getroffen voor de
fabrikage van een nieuw produkt: kruk
assen.
Goede toekomst
Met zijn ankers, kettingen, stevens, roe
ren en krukassen, is Grofsmederij nog
steeds sterk op de 'scheepsbouw georiën
teerd. De laatste ontwikkeling heeft be
trekking op de tabrik&ge van pijpflenzen
voor de olie-industrie. Het resultaat van
deze gehele ontwikkeling is een grote
veelzijdigheid en elasticiteit. Voor de toe
komst wordt bijzondere aandacht gege
ven aan de ijzergieterij en wel met name
aan de produktie van blokvormen. Aange
zien in Nederland en in Europa de staal-
smeltcapaciteit toeneemt en in de komen-
In een door de Australische Industries
Development Association opgesteld ver
slag wordt een rooskleurig beeld gegeven
van de ontwikkeling van het land in de
komende tien jaar. De Industries Deve
lopment Association is een particuliere
organisatie, die gesteund wordt door vele
vooraanstaande Australische industriële
financiële en exportmaatschappijen en
door bankinstellingen. Haar autorieit
wordt door de Australische regering er
kend.
In het verslag wordt gezegd, dat' de
industriële produktie van Australië in de
komende tien jaar zal stijgen van 5,024
miljard Australische ponden tot meer dan
tien miljard ponden. De bevolking zal in
die periode met 25 0/0 toenemen en de be
roepsbevolking met 30 0/0. Voorts zal min
stens twee miljard pond worden uitgege
ven aan verbetering van de wegen, 600
miljoen pond aan vergaren van water en
500 miljoen pond aan postdiensten en an
dere communicatiemiddelen. Ook zullen
elk jaar 130.000 nieuwe huizen worden ge
bouwd tegen 94.000 in 1960.
Volgens het verslag zal 1,3 miljard
pond worden geïnvesteerd in de energie
industrie, waardoor de produktie van elek
trische energie in de verslagperiode meer
dan verdubbeld zal worden, terwijl 300
miljoen pond zal worden uitgegeven om
de staalcapaciteit uit te breiden Wat de
produktiviteit betreft wordt in het ver
slag opgemerkt, dat de Australische pro
duktie, voornamelijk als gevolg van de
mechanisatie, met bijna vijf pet per jaar
toeneemt en ook daarmee zal blijven
stijgen
In een brief aan de Westduitse minis
ter van Financiën, Etzel, het bureau van
de bondskanselier en de premiers van de
vier kuststaten heeft de Westduitse zeevis
serij verzocht om financiële steun van de
overheid ten bedrage van 37,4 miljoen Dm
per jaar. Voor een bedrag van 1,2 mil
joen Dm dient een schip voor het zoeken
naar nieuwe vanggronden te worden aan
geschaft, aldus de brief.
Als onmiddellijke hulp verlangen de
zeevissers toeslagen volgens buitenlands
voorbeeld, hulp voor het slopen van sche
pen zonder verplichting tot de bouw van
nieuwe schepen en een algemene bevor
dering van de afzét. Als de Westduitse
regering in de nabije toekomst geen steu
nende maatregelen neemt komt het voort
bestaan van de Westduitse zeevisserij in
gevaar, aldus wordt in de brief opge
merkt. De Westduitse visserij geeft werk
aan ongeveer 110.000 mensen en heeft een
omzet van 3,8 miljard Dm per jaar.
de jaren nog verder zal worden opgevoerd,
is men bezig de capaciteit van de gieterij
aan deze ontwikkeling aan te passen. Het
bedrijf wordt aanzienlijk vergroot en be
gin 1962 zal een hypermoderne ovenin
stallatie in bedrijf genomen worden. De
produktiecapaciteit. die op dit ogenblik
toereikend is om aan de binnenlandse
vraag te voldoen, zal daarmede worden
verdubbeld. Binnenkort zal ook de smede
rij worden gemoderniseerd. De huidige di
recteur ir. M. C. de Jong ziet de toekomst
van zijn bedrijf vol vertrouwen tegemoet.
(Van onze Scandinavische medewerker)
De openbare mening in Zweden is ver
ontrust door de verklaring van minister
president Erlander, dat Zweden geen deel
zal gaan uitmaken van de Euromarkt
in tegenstelling tot Denemarken (Noor
wegen behoudt zich zijn mening voor tot
na de verkiezingen in september). Onder
de openbare mening" in Zweden moet in
dit verband verstaan worden de mening
van handel en industrie.
De grote meerderheid der werknemers
interesseert zich er niet in het minst voor
en vertrouwt bij voorbaat, dat regerings
chef Erlander, die hun vier wek- i betaal
de vakantie heeft beloofd, het wel weten
zal. Hij denkt voor hen.
De oppositie verwijt hem echter, dat hij
onnodig vroeg met zijn verklaring is ge
weest en beter had kunnen wachter) met
zulk een desastreuze stellingneming tot
het moment, waarop Engeland tot de EEG
zou zijn toegelaten en de ineenstorting
van de EVA een feit zou zijn.
Industriële leiders hebben reeds ver
klaard, dat zij met het stichten van ver
koopkantoren voor Zweedse produkten
binnen de Euromarkt op het verkeerde
paard hebben gewed en hun houding zul
len moeten herzien.
(Van onze Amsterdamse redacteur)
Een Amsterdamse fotograaf, die een
hersenbloeding kreeg, is als gevolg van
een Verkeerde diagnose bijna een et
maal onderweg geweest en getranspor
teerd over 200 kilometer eer hij in een
ziekenhuis te Enschede de juiste verzor
ging kreeg. De man, die niet vervoerd
had mogen worden over een dergelijke af
stand, was aanvankelijk voor een psychia
trisch geval gehouden. Zij toestand is
thans zorgwekkend.
De fotograaf was in half bewusteloze
toestand aangetroffen in zijn foto-atelier.
Hij werd naar een ziekenhuis gebracht,
waar een arts advies inriep van een psy
chiater. Zij meenden, dat de man aan
psychische storingen leed en vroegen de
G.G.D. de patiënt* te doen plaatsen in een
psychiatrische inrichting.
In heel Amsterdam bleek er in de psy
chiatrische afdelingen van de ziekenhui
zen niet één bed vrij. Bij telefonische na
vraag in het gehele land bleek er tenslotte
een bed vrij in de psychiatrische inrich
ting „Groot Graffel" in Warnsveld bij
Zutphen. De volgende morgen reed een
ziekenauto met de patiënt naar „Groot
Graffel". De arts, die daar de patiënt on
derzocht, kreeg vrijwel onmiddellijk de
indruk, dat het hier een vergissing betrof.
Hij meende, dat de patiënt een hersen
bloeding had gehad en achtte een speciale
behandeling noodzakelijk. „Groot Graffel"
beschikt echter niet over dergelijke moge
lijkheden en opnieuw moest er contact
worden opgenomen met andere ziekenin-
richtingen. Tenslotte bleek dat de patiënt
kon worden opgenomen in een ziekenhuis
te Enschede. Hij kwam daar tegen zeven
uur in de avond aan, na een nacht en
een dag op de juiste behandeling .te heb
ben moeten wachten.
Naar aanleiding van deze aangelegen
heid heeft het voorlichtingsbureau van de
gemeente Amsterdam medegedeeld, dat
een juiste diagnose op het ogenblik, dat
de patiënt in een Amsterdams ziekenhuis
werd binnengebracht, moeilijk te stellen
was geweest, omdat de toestand van de
patiënt op verschillende oorzaken kon wij
zen. De onderzoekende artsen hebben ge
daan wat naar hun mening in het belang
van de zieke was. Het gebeuren is een
zuiver medische aangelegenheid, die door
leken moeilijk kan worden beoordeeld, al
dus het gemeentelijk voorlichtingsbureau.
Uit de woning van minister Korthals aan
de Witte Singel in Leiden is in de nacht
van zaterdag op zondag een bedrag van
500 ontvreemd. De dief heeft zich toe
gang tot het huis weten te verschaffen
via een keukendeur, die niet afgesloten
was. Het geld bevond zich in een hand
tasje van mevrouw Korthals dat in de
gang stond.
VOORBEUR:* VAN HEDEN
Slot
lste tijdv. 2de tijdv.
A.K.U373—377 377
Kon. Olief 112,50—112,70
Philips 970—985 gl 980Vi
Unilever 727—731 730
Hoogovens 896898 898
