WATER EN MENSEN NAAR DE NEGEV
INDRUKKEN VAN EEN
REIS DOOR ISRAEL
V
Fa. v. d. Oufenaar Raave
ZATERDAG 2 SEPTEMBER 1961
9
Chicopee n.v. opgericht
WEEKABONNEMENTEN
Aanvaring in de mist
Uitgevaren
visserij vaartuigen
Tuindersstraat 91-93 - ömuiden (O.)
Telefoon 7851
voor al uw loodgieterswerk
aanleg en verkoop van sanitair
niet aan herinnerde en als men uit som
mige van me moderne gebouwen niet het
beklemmende uitzicht had op een einde
loze lege vlakte. Van Beersheba's nog zo
recent Arabisch verleden is niet veel an
ders overgebleven dan een enkel pittoresk
hoekje hier en daar in de binnenstad
en de kamelenmarkt der Bedoeïnen, waar
over wij veel hoorden spreken maar waar
voor wij niet op de goede dag van de
week in Beersheba waren.
Die markt is de geregelde ontmoetings
plaats voor de Bedoeïnen die, ten getale
van zeventienduizend, in de Negev nog al
tijd hun nomadenbestaan leiden. (Elders
in Israel leven bovendien nog zevendui
zend Bedoeïnen als semi-nomaden). Een
van die zwervende Bedoeïnenstammen
had ten tijde van ons bezoek zijn tenten,
in de letterlijke betekenis van het woord,
opgeslagen in de zandwoestijn ten zuiden
van Beersjeba en het stamhoofd, sjeik
Ooede die heerst over een groep van
'2800 mensen had zich bereid verklaard
ons gezelschap te ontvangen.
Over een min of meer berijdbare weg
vertrokken wij in die richting bij de heu
velrug Har No'am, op een plek midden in
het niets, waar die weg ophield, werden wij
opgewacht door twee Bedoeïnen op prach
tige Arabische hengsten, die van daar af
de leiding overnamen. Zij brachten ons
naar de plaats waar de sjeik tijdelijk resi
deerde, in een met fraaie tapijten en kus
sens ingerichte tent, waaromheen enige van
de paarden, kamelen en dromedarissen van
de stam lagen of stonden; wat verder weg
waren nog meer tenten, onder andere die
waarin (op veilige afstand van het bezoe
kende gezelschap!) de vele vrouwen van
de sjeik zich bevonden.
SJEIK OOEDE BEHOORT tot de grote
meerderheid van de ruim 200.000 Arabie
ren waaronder 160.000 Moslems in
Israel, die het met de regering in Jeruza
lem wel goed kunnen vinden. Die regering
Ooede. al heeft hij dan waarschijnlijk nooit
iets anders van de wereld gezien dan de
onmetelijke vlakten en de wilde rotsen van
de Negev.
Als ik later met een Israëliër over dit be
zoek spreek en daarbij de vraag stel of Is
rael's politiek van vriendschap jegens de
in het land wonende Arabieren de algeme
ne instemming heeft, krijg ik weer als
vanzelfsprekend een citaat uit de bijbel
ten antwoord: „De vreemdeling, die als
vreemdeling bij u verkeert, zal onder u zijn
als een inboorling van u lieden; gij zult
het liefhebben als uzelven; want gij zijt
vreemdelingen geweest in Egypteland".
Simon Koster
Van onze correspondent)
Met een maatschappelijk kapitaal van
f 1 min, waarvan geplaatst en gedeeltelijk
in machines en gedeeltelijk in contanten
volgestort 200.000 hebben Johnson
Johnson te New Brunswick, New Jersey,
en jhr. mr. C. H. Beelaerts van Blokland
te Den Haag opgericht Chicopee n.v. te
Den Haag. Deze nieuwe n.v. beoogt onder
andere de fabricage van en de handel in
chemische en sanitaire artikelen, textiel
enz. Johnson Johnson neemt in het ge
plaatste kapitaal deel voor 199.000 en jhr.
mr. C H. Beelaerts van Blokland, die te
vens tot directeur is benoemd, voor 1.000
dienen uiterlijk op woensdag te worden
betaald, daar de bezorger» op donder
dag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE
Trawlvisserij
Maandag 21 augustus: m.t. Dirkje IJM 53.
Dinsdag 22 augustus: m.t. Maria Elizabeth IJM
5, Arie Ouwehand K W122, Jan Maria KW 171;
111.1. Gezina Geertrui KW 176.
Woensdag 23 augustus: m.t. Protinus IJM 154,
Francina KW 153; m.l. Avontuur KW 114, Willy
KW 154.
Vrijdag 25 augustus: m.t. Saklna Martine KW
32: m.l. Jacoba Catharina KW 132, Wilhelmina
KW 46, Jeannette K W93, Gijsberta KW 143.
Zaterdag 26 augustus: m.t. Toronto IJM 87,
Golfstroom KW 4, Albatros KW 87, Comelis den
Duik KW 144, Soli Deo Gloria KW 152; m.l. Vi
king Bank KW 76, Nestor KW 101; m.k. Pietertje
HD 87.
Maandag 28 augustus: m.t. Emma IJM 15, Elie
Chenevière IJM 32, Egmont IJM 99, Wiron II IJM
211, Deining KW 8, Wilhelmina Johanna KW 39,
Brittenburg KW 121, Cornelia Maria SCH 135,
Onderneming I SCH 261; m.l. Willem Robert IJM
56, Jan IJM 81, Verwachting IJM 204, Leendert
Jaeoba KW 12, Cornells Judith KW 17, Adriana
KW 19, Cornells KW 24, Concordia KW 26, De
Verwachting KW 28, Elizabeth KW 64, Henk KW
66, Saturnus KW 69, Willempje KW 89, Molva KW
91, De Vrouw Dirkje KW 104, Geertje KW 108,
Sursum Corda KW 124, Vertrouwen KW 166, Pie-
ter Anne KW 169, Margaretha KW 184, Anna Ja
cob KW 186, m.k Poolster IJM 11, Maria Lovisa
IJM 16, Bettie IJM 29, Jannie IJM 38, Arend Wil
lem IJM 40, Nora IJM 51, Frederika Maria IJM
52, De Hoop II IJM 59, K. P. IJM 61, Jaap IJM
62, Michiel IJM 63, Ronny IJM 64, Frank IJM 65,
Paul IJM 66, Hans IJM 67, Wiron V IJM 208,
Magda IJM 272, Anne Marie KW 27, Ermine KW
30, Liman da KW 33. Stern KW 36, Prinses Mai-
Griet KW 51, Cornelis Adriana KW 58, Ludi KW
61, Margriet Jozien KW 63. Arend Cornells KW
68, Maartje KW 71, Nico KW 72, Zeearend KW 79,
Wim KW 103, Cornelis KW 118. Flamingo KW 120,
Agatha Arie KW 126, Koningin Juliana KW 133,
Urania KW 136. Willy Alida KW 155, Agatha KW
157, Alida Jaeoba KW 165, Pieter Jacob KW 178,
Aleida KW 183, Samenwerking HD 125, Arie
Geertje TX 51, Maryanne WR 7, Petra WR 32
Jan Willem WR 34, Sagitta WR 37, Internos WR
49, Flevo WR 50, Stella Maris WR 51, Spes Nostra
WR 56, Sijtje WR 58, Albert MO 1.
Dinsdag 29 augustus: m.t. Ariadne IJM 18,
's-Gravenhage IJM 26, Nicolaas Senior KW 42,
Antje KW 49, Emma Wilhelmina KW 135, Bella-
trix KW 139, Arie Jacob KW 149; m.l. Dolfijn
IJM 55, Adrianus KW 10, Mette Margerytha KW
74, Astra KW 115, Willem Groen KW 158; m.k.
Swift IJM 54. De Hoop III IJM 73, Dinemarie KW
57, Anna Lydia KW 145, Anna Hendrika KW 174
Woensdag 30 augustus: m.t. Maria van Hattem
IJM 10. Beatrice IJM 72, Albertha Hendrika KW
81; m.l. De Vrouw Anna KW 52, Maria Jacoba
KW 73, Toenadering KW 95; m.k. IJsbrand KW
119, Dirk Taat KW 134, Mercator SCH 69.
Donderdag 31 augustus: m.t. Thorina IJM 33,
Claesje IJM 46. Maria Theresia KW 99; m.l. Dog-
gersbank KW 75. Robert William KW 123; m.k.
Vijf Gezusters KW 53, Maartje KW 71, Anna Ly
dia KW 145.
Haringdrijfnetvisserij
Donderdag 10 augustus: m.l. Noordzee KW 47.
Vrijdag 11 augustus: m.l. Nedfl-land VI KW 37
Dinsdag 15 augustus: m.l. Hubertha Gerarda
KW 9, Wilhelmina II KW 138.
Woensdag 16 augustus: m.l. Mr. Dirk Donker
Curtius KW 2, Bertha KW 38, Vooruit KW 151
Donderdag 17 augustus m.l. Willem Cornelis
KW 16, Rijnmond III KW 44, Neptunus KW 45.
Zaterdag 19 augustus: m.l. Huiberdina Gijsbei-
tha KW 85.
Woensdag 23 augustus: m.l. Fierman Eduard
KW 5. Grietje KW 20, Janna KW 163, Eendracht
KW 168.
Donderdag 24 aug.: m.l. Rijnmond V KW 110.
Maandag 28 augustus: m.l. Nederland VII KW
130, Voorwaarts KW 140, Onderneming KW 175
Dinsdag 29 augustus: m.l. Vertrouwen KW 6
Wilhelmina I KW 25.
Woensdag 30 augustus: m.l. Orion KW 22
Everard Christina KW 40, Nelly Maria KW 70.
De 10.746 ton metende Nederlandse tan
ker ..Papendrecht" is vanmorgen vroeg in
het Engelse Kanaal in botsing gekomen
met het 7216 ton metende Griekse «chip
„Nicolaos Pateras". De botsing had pla.ts
in dichte mist ter hoogte van liet kanaal
eiland Alderney. De schade san de sche
pen lag boven de waterlijn. Geen van bei
de heeft om assistentie gevraagd (UPI).
IN ééS OPZICHT lijkt het Israë
lische volk wel wat op het Nederlandse:
zoals wij door indamming en droogleg
ging van grote gebieden ons land in de
loop van de tijd grondig hebben ver
anderd, zo willen ook de Israëliërs hun
land uiteindelijk een heel ander aanzien
geven. Alleen zij strijden niet tegen
het water maar juist tegen de droogte;
terwijl wij het water afweren, willen
zij het aantrekken. Of, nauwkeuriger ge
zegd: zij willen het water hebben waar
het niet is, en niet waar het wèl is. Want
nadat zij eerst in het noorden grote
moerasgebieden hebben drooggelegd
om de malaria te bestrijden, is nu hun
voornaamste krachtsinspanning gericht
op bevloeiing van de droge streken,
waarvan de Negev de grootste is. Men
bedenke hierbij dat een kwart van Is
rael nu vrijwel geheel in cultutir is ge
bracht en dat ae rest niet alleen on-
produktief is maar in zijn huidige toe
stand ook niets kan opleveren. Ten einde
de snel groeiende bevolking middelen
van bestaan te verschaffen is het dus
wel noodzakelijk, een zo groot mogelijk
deel van die nu onbruikbare 15.000 vier
kante kilometer door afgraving, bebos
sing en bevloeiing van uitgedroogde cn
versteende woestijngrond in vruchtbare
bodem te veranderen.
Hoogst belangrijk voor de irrigatie
plannen is het Jordaanwater-project, dat
neerkomt op de aanleg van een buis
leiding van honderden kilometers waar
door een deel van het Jordaanwater (dat
nu verloren gaat door verdamping in de
Dode Zee) naar de Negev wordt ge
voerd.
De betonnen buizen voor deze leiding,
die een doorsnee van 2,70 meter hebben
zodat een auto er doorheen zou kun
nen rijden worden in Israel zelf ver
vaardigd.
in het land gekomen zult zijn, zult gij al
lerhande geboomte planten" was voor hen
al aanwijzing genoeg. En hoewel de bijbel
vaste Israëliërs, zoals in deze artikelen al
eerder is gezegd slechts een minderheid
van de bevolking vormen, gaat er toch
van dergelijke citaten uit de Heilige
Schrift, misschien ook zelfs op de niet-ge-
lovigen, een inspirerende werking uit. In
elk geval moet èrgens de inspiratie van
daan komen, die het mogelijk maakt dat
zo velen waaronder heel wat mensen
die vóór hun immigratie nooit handenar
beid hadden verricht, in de brandende hit
te van ie IsTaelische zomerdag toegewijd
en zonder uitgeput te raken het zware
werk voor de bebossing blijven doen.
ten, steenachtige woestijngrond en gewel
dige rotsformaties. Maar deze nu vrijwel
verlaten wereld is in de oudheid een dich
ter bevolkt gebied geweest en daarin heeft
een belangrijk deel van de bijbelse ge
schiedenis zich afgespeeld: Abraham heeft
er gewoond en strijd gevoerd, Hagar
heeft er met haar zoon Ismael rondge
zworven, „de steden en het ganse land
van de vlakte werden verdorven" bij de
verwoesting van Sodom en Gomorra, de
aartsvaders van de Moabieten en de Am
monieten werden er geboren uit de doch
ters van Lot, Mozes en de kinderen Is
raels zijn er doorheen getrokken, gn nog
veel, veel meer.
Aan de hand van die bijbelse geschiede-
ER WORDT ook gewerkt aan de uitvoe
ring van twee kleinere, maar toch be
paald ook wel respectabele waterleiding
projecten. die na hun voltooiing samen
met de Jordaan-Negev-leiding een aan
eengesloten waterleidingsysteem zullen
vormen waarmee het hele land van een
voldoende watervoorziening kan worden
verzekerd.
Een andere manier om op lange ter
mijn water aan te trekken is de bebos
sing. Ook in dat opzicht is de krachtsin
spanning van de Israëlische bevolking
zeer indrukwekkend. Als men in het Jor-
daan-dal de rijen prachtige dadelpalmen
ziet, of bij Ben Sjemen in Judea de stati
ge hoge dennen van het Herzlwoud, of de
rijke aanplantingen in de heuvels bij Na
zareth en bij Kefar Hahoresj in Neder-
Galilea, dan heeft men moeite zich te rea
liseren dat die gebieden land nog maar
een paar generaties geleden voor het
grootste deel kaal en dor waren. Er zijn,
ook nu nog meer dan genoeg kale en dor
re streken en er zijn helaas nog maar al
te veel wegen waarop men kilometers-ver
geen schaduwrijk plekje kan vinden;
maar toch zijn er niet minder dan 880 ki
lometer wegen waarlangs nu bomen staan
hier en daar zelfs vier rijen aan elke kant,
en twee-derden daarvan zijn alleen in de
laatste tien jaar geplant.
De Israëlische bebossingscampagne
heeft, sedert het land in 1948 onafhanke
lijk werd, geleid tot het planten van 48
miljoen bomen, een imposant aantal,
maar een aantal dat volgens de plannen
van het Joodse Nationale Fonds, onder
welks leiding dit werk gebeurt, in 1970
moet zijn gegroeid tot maar liefst 145 mil
joen. Dat wil dus zeggen: een aanplant
van gemiddeld een tien miljoen bomen
per jaar, of ongeveer tweehonderdduizend
per week! Daarmee zal het beboste are
aal dan in 1970 zijn uitgebreid tot zestig
duizend hectare, hetgeen nog altijd maar
acht procent is van het totale gebied van
740.000 hectare dat volgens deskundigen
uiteindelijk in bos- of weidegrond kan (en
Op de lange duur dus ook wel moet) wor
den herschapen. Wat er daarna overblijft
en dat is nog altijd 760.000 hectare of
ruim een-derde van de totale oppervlakte
van Israel is grond waarmee in land
bouwkundig opzicht absoluut niets te be
ginnen valt.
DE BEBOSSING is dus al evenzeer als
de bevloeiïng een dwingende noodzaak
voor de toekomst van het land. Voor bij
belvaste Israëliërs hoefde die noodzaak
niet door landbouwkundigen te worden
aangetoond; het bijbelwoord „En als gij
Na de bevloeiïng: vruchtbare grond.
nissen wordt het Negev-gebied nu al jaren
systematisch door archeologen onderzocht
en telkens weer bevestigen de resultaten
van hun opgravingen langs wetenschappe
lijke weg de geografische juistheid van het
bijbelverhaal tot in allerlei bijzonderhe
den. Ook produkten van verschillende
lang verdwenen en vergeten culturen ko
men daarbij aan het licht.
Maar ook in meer directe zin wordt de
Negev opnieuw tot leven gewekt. Het aan
tal landbouwnederzettingen neemt, vooral
in het noordelijke deel, gestadig toe en
men kan zich nauwelijks voorstellen met
hoeveel moeilijkheden het gepaard gaat,
in die onmetelijke leegte het leven, indi
vidueel en gemeenschappelijk, op accepta
bele wijze georganiseerd te krijgen. Ge
woonlijk moeten er, om water te vinden,
eerst boringen verricht worden, soms tot
op 200 meter diepte, waar dan via elektri
sche kabels ontploffingen tot stand worden
gebracht; de elektronisch genoteerde re
sultaten van die ontploffingen worden ver
volgens in het Weizmann-Instituut te Re-
hovoth geanalyseerd en als daarbij de
aanwezigheid van water (soms ook olie!)
wordt vastgesteld, kan de volgende stap
worden gedaan; er worden tenten opge
slagen, daarna huizen gebouwd; en er ont
staat een gemeenschap, een nieuw dorp.
Zwaar werk is het, want in de aarde van
Judea of de Negev wordt een kuil heel wat
minder gemakkelijk gegraven dan in Hol
landse klei- of veengrond. Voordat men
met graven kan beginnen moet de rots
achtige bovengrond met behulp van dril
boren worden losgebroken en moeten er
Zware brokken steen jzaab-iajigs, .sterk.?,
glooiende berghellingen^ wórden 'wcggc-
sjouwd.
En als gr dan eindelijk weer een nieu
we groep jonge boompjes staat, moet er
dag en nacht vanuit wachttorens over wor
den gewaakt om, vooral tijdens de lange,
droge en hete zomers, te voorkomen dat
er (misschien wel door zelf-ontbranding)
een bosbrand zou uitbreken die in heel
korte tijd een catastrofale omvang zou
kunnen aannemen.
Kilometers lang zijn de buisleidingen
van de irrigatie.
Ook wat het bebossingswerk betreft
vormt de Negev een bijzonder moeilijk
probleem. Want in het grootste deel ervan
valt minder dan 150 millimeter regen per
jaar, en dan nog alleen tussen begin de
cember en eind februari; de overige ne
gen maanden van het jaar is het er vol
komen droog, bij temperaturen van ver
boven de honderd graden Fahrenheit. Het
spreekt vanzelf dat er in zo'n klimatt,
zonder aanzienlijke bevloeiïng, maar heel
weinig groeit, hoewel de grond op sommi
ge plaatsen toch wel vruchtbaar is. Zelfs
in het noordelijke randgebied van de Ne
gev, waar de regenval niet zó schaars is
als in het zuiden, moet elk nieuw boompje
in de eerste en de tweede zomer na de
planting toch nog geïrrigeerd worden met
zeshonderd liter water dpt van elders
moet worden aangevoerd! Niettemin zijn
er in die onherbergzame Negev, ten zui
den van dat randgebied, óok al ongeveer
een miljoen bomen geplant.
IN MENIG ander opzicht is de Negev
trouwens ook het toneel van (ook voor Is
rael) uitzonderlijke krachtsinspanningen.
Dat uitgestrekte gebied in noord-zuid
richting meer dan 200 km. bijna zonder
wegen, bestaat voornamelijk uit zandvlak-
Voor de bevloeiïng: rotsen, woestijngebied.
EEN OUD, EEN heel oud dorp in de
Negev, dat in 1948 door het Israëlische le
ger op de Egyptenaren werd veroverd,
was Beershêba, hetzelfde dorp waar, mis
schien vierduizend jaar geleden, Abraham
en Abimelech hun verbond sloten. Het
was, in 1948, maar een armzalig dorpje;
één straat en een paar zijstraatjes, met
wat Arabische winkeltjes en een moskee,
temidden van een troosteloze zandvlakte;
van het door Abraham geplante bos was
geen spoor meer te bekennen.
In de dertien jaar die er sindsdien zijn
verlopen is Beersheba gegroeid tot een
hypermoderne stad van meer dan veer
tigduizend zielen, met lange rijen hagel
witte flatgebouwen voorzien van ruime,
tegen de zon beschutte balkons, een stad
met een van de mooiste schouwburgen
van het land, met verscheidene bioscopen
(wonderlijke ervaring, in deze bijbelse
plaats de quasi-bijbelse film „Simson"
aangekondigd te zien!), met goede open
bare nutsbedrijven en met een aarde
werkfabriek die klei uit de Negev als
grondstof gebruikt. Een stad die nu al een
belangrijk centrum voor de zuidelijke helft
van Israel vormt en waar men gemakke
lijk zou kunnen vergeten dat men zich in
het hartje van een woestijngebied be
vindt. als de ondraaglijke hitte daar
Vorming van een zoutpilaar in wat
een sneeuwlandschap lijkt.
respecteert zijn autonomie betreffende de
interne aangelegenheden van zijn stam; hij
respecteert op zijn beurt de bevoegdheid
van de Israëlische autoriteiten inzake alle
andere kwesties. Zijn kinderen volgen het
in Israel verplichte onderwijs (hun „school'
is in een der tenten van de stam onderge
bracht) zodat zij behalve Arabisch ook
vloeiend Hebreeuws spreken. Een van zijn
zoons treedt danook als tolk op wanneer de
sjeik een korte toespraak houdt waarin hij
het een taak van de pers noemt, „de rege
ringen der grote mogendheden erop te wij
zen, dat zij zoveel geld besteden aan de on
nutte dingen die de mensen gescheiden hou
den, terwijl ze dat geld zoveel beter voor
de nuttige dingen des vredes konden ge
bruiken". Een verstandige man, deze sjeik
Advertentie
