Als bijdrage tot voorkomen
van nieuwe wereldoorlog
Nehroe verheft zijn stem
in Moskou tegen oorlog
Boekhouder bekent moord
in Sprang-Capelle
Indonesiërs diep
over resultaten
teleurgesteld
van Belgrado
Washingtonse reis is voor
Soekarno een troostprijs
HET WEER
,,'t binnenhuis"
Uiterste krankzinnigheidzegt hij
Bejaarde broers werden met een
gewicht van twee kilo neergeslagen
voor 'n gezellig „thuis"
ejoreijöuvuy.
Indonesische marine
brengt zeesleper
„Noordholland" cp
r
Nehroe in Moskon
Het woord is aan
DAGBLAD VOOR V ELSE N - IJ M IDEN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING
Zuidmolukken richten
zich tot Belgrado
Vierde explosie
Radio-activiteit
-:-vy
-
.smm
Moordenaar moest geleend
geld terugbetalen
Nog buiig
Aan het strand:
permanente
meubelexpositie
V
REGEN- EN TWEEDJASSEN
In de krant van heden:
Sport 19
46e JAARGANG NUMMER 259
DONÓERDAG 7 SEPTEMBER 1961
Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur; Jo» L. Lodewijks Redactiechef te IJmuiden:J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V, Grote Houtstraat 93, Haarlem
Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
Lichtenberg:
De tijd heelt bijna alle wonden; ge
kwetst vertrouwen is een van de won
den, die meestal ongeneeslijk zijn.
Premier Nehroe van India, die door de
neutralen in Belgrado belast is met
een boodschap aan Kroesjtsjev, zit op
de foto aan de conferentietafel. Nehroe
heeft de boodschap meegekregen om
de Russische leider te bezweren geen
oorlog te ontketenen.
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat. 9-1 uur.
Telef. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519.
Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080.
Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295.
De zeesleper Noordholland, afkom
stig uil IJmuiden, is op weg naar een
Grieks schip dat noodsignalen had uit
gezonden door de Indonesische marine
opgebracht en aan de ketting gelegd.
Het schip bevond zich binnen de Indo
nesische wateren. Vanmorgen had een
onzer verslaggevers een kort gesprek
met de vrouw van de kaoitein van de
Noordholland, die zei: „Eet leek alsof
ik er een voorgevoel van had. Ik heb
verscheidene malen opgebeld omdat ik
zenuwachtig was". Dit vertelde van
morgen mevrouw Edelenbosch, de
vrouw van de 35-jarige kapitein van de
sleper „Noordholland" in haar woning
aan de IJmuidense Oranjestraat. „Ik
wist het ook pas gistermiddag. Ze waren
op de thuisreis. Na acht maanden varen
zouden ze in oktober hier zijn. Maar
ja Kapitein Edelenbosch vaart
reeds dertien jaar en is zijn loopbaan
op zee begonnen als matroos onder de
gage. „Nooit", vertelde zijn vrouw,
„heeft hij schipbreuk geleden of een
ongeluk op zee gehad. Maar nu kan ik
alleen maar afwachten wat er gebeurt,
al hoop ik dat het niet te lang duurt,
ook niet voor hem". En ze wees op haar
vierjarig zoontje, dat ziek op de divan
lag.
De volgende IJmuidenaren behoren tot
de bemanning van de sleper „Noordhol
land". Dit zijn: de kapitein O. Edelenbosch,
derde werktuigkundige J. Weber, elektri
cien A. Ruijter, olieman W. van Wijk,
koksjongen R. Basjes, matroos J. Hand-
graaf, matroos O. G. G. van Wolferen, dek
jongen A. Hartenhof, runner W. Middel
koop, runner P. de Kier en runner H. van
Loon.
(Vervolg op pagina 2)
IJmuider Courant
Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 't ,65,
franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct.
Giro-rekening IJmuider Courant no. 129288.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
De Zuidmolukse vertegenwoordiging in
Nederland heeft meegedeeld dat zij „de
Indonesische koloniale bezetting en on
derdrukking van de Zuid-Molukken" onder
de aandacht van de conferentie in Belgra
do heeft gebracht. Zij verklaarde dat
„naast de oplossing van andere koloniale
zaken ook deze kwestie spoedig behoort
te worden opgelost".
MOSKOU (Reuter) - De Russische de atmosfeer trekken. Men vreest dat op
miniem- rvecirW Krnesifsiev zeOt in die datum de lucht honderd maal meer
minister-president, Kroesjtsjev, zegt m radio_activiteit zal bevatten. Kort geleden
een boodschap tot de Pugwash-conte- bleek deze tot 0 05 van een eenheid te
rentie van natuurkundigen dat de Sov- zjjn gedaald, maar na de serie Russische
jet-Unie met bezwaard hart en grote proeven kan het stijgen tot 5 eenheden.
spijt heeft besloten tot hervatting van Dlt ls n°S steeds geen groot gevaar en
1 TT- "jals het gedurende de dagen, dat de radio-
proeven met kernwapens. Hij voegde er activiteit het hoogst is, niet regent, zijn
echter aan toe ervan overtuigd te zijn de gevolgen vrijwel nihil. Blijken de Rus
dat deze maatregel zal bijdragen tot het sen een serie „vuile" proeven te hebben
voorkomen van een nieuwe wereldoor- I genomen, dan zou het in Londen nodig kun-
log. De zevende Pugwash-conferentie
over ontwapening, internationale veilig
heid en samenwerking van natuurkun
digen begint zondag te Washington.
Volgens Kroesjtsjev wordt in het cen
trum van Europa licht ontvlambaar mate
riaal opgehoopt dat op elk ogenblik kan
ontbranden en tot een derde wereldoorlog
kan leiden, tenzij de krachten van de vre
de vastbesloten maatregelen nemen. In deze
sfeer heeft de Sovjet-Unie onlangs maat
regelen genomen tot versterking van haar
defensie, waaronder het besluit tot hervat
ting van de proeven met kernwapens. De
Sovjet-Unie blijft een vredelievende poli
tiek voeren, aldus Kroesjtsjev.
WASHINGTON (Reuter-A FP) De
Amerikaanse Commissie voor kernenergie
heeft bekendgemaakt dat woensdagochtend
in de Sovjet-Unie een vierde kernwapen
in de dampkring tot ontploffing is ge
bracht. Deze proef werd ten oosten van
Stalingrad genomen. De kracht was ge
ring tot middelmatig.
Radio-actieve neerslag van de nieuwe se
rie Russische kernproeven is door het sta
tion voor het vaststellen der radio-activi
teit in Anchorage (Alaska) ontdekt. Dit
heeft de Amerikaanse minister van Open
bare Gezondheid Rubicoff meegedeeld. De
radio-activiteit was 35 maal het dagelijks
gemiddelde voor augustus.
Britse geleerden hebben volgens onze
correspondent berekend dat de eerste ver
hoogde radio-activiteit op 20 september in
Londen kan worden waargenomen en in
Nederland vermoedelijk dezelfde dag of
een dag later, omdat de radio-actieve deel
tjes via het Amerikaanse continent door
nen zijn om voedsel af te dekken. Het
grootst is het effect van radio-activiteit
door het in de grond dringen van de radio
actieve deeltjes en de besmetting van plan
ten. De hoeveelheid die de mens inademt,
is te verwaarlozen.
MOSKOU (UPI) Het officiële Russi
sche persbureau Tass heeft woensdag
slechts een gedeelte van het in een ver
klaring van het Witte Huis aangekondigde
Amerikaanse kernbesluit bekendgemaakt.
Tass verklaarde dat „de Verenigde Staten
blijkens een verklaring van het Witte
Huis" de kernproeven ondergronds en in
laboratoria zouden hervatten, maar ging
voorbij aan de rest, waarin een beroep
werd gedaan op de Sovjet-Unie om het
Amerikaanse voorbeeld te volgen en zich
te onthouden van het nemen van proeven
met kernwapens in de atmosfeer. Het par
tijorgaan Pravda heeft woensdag een ver
slag uit Washington gepubliceerd, waarin
wordt beweerd dat Amerika eerder dan
de Sovjet-Unie een besluit had genomen
om de proeven met kernwapens te her
vatten.
LONDEN (UPI) Het hoofd van de
Britse delegatie op de kernstopconferentie
in Genève, David Ormsby-Gore, heeft in
een interview voor de B.B.C. gezegd, dat
het besluit van de Sovjet-Unie om de proe
ven met kernwapens te hervatten, „een
weloverwogen politieke daad" was om het
Westen onder druk te zetten en te dwin
gen een compromis over Berlijn te aan
vaarden.
(Reuter) Het Amerikaanse besluit om
ondergrondse en laboratoriumkernproeven
te hervatten is „volkomen begrijpelijk", zo
heeft het Britse ministerie van Buitenland
se Zaken bekendgemaakt. Een woordvoer
der voegde hieraan toe, dat Groot-Brittan-
nië „voor het ogenblik" geen plannen heeft
voor een hervatting van kernproeven.
Het Britse blad The Guardian is van me
ning dat Kennedy te vroeg heeft besloten
de kernproeven ook te hervatten. Hij had
volgens het blad moeten wachten tot de
UNO-Assemblee bijeen was. Amerika had
dan als onschuldige partij voor het wereld
forum kunnen verschijnen. Nu lijkt het
een daad van paniek, aldus het blad.
WASHINGTON (Reuter) John McCone,
de voormalige voorzitter van de Commis
sie voor Kernenergie, die op hervatting van
de ondergrondse kernproeven heeft aange
drongen, heeft verklaard dat het in de toe
komst misschien nodig zal zijn enige proe
ven in de ruimte uit te voeren.
ft
Moskou (Reuter) De Indische pre
mier Nehroe, en de Ghanese president
NKroemah. hebben de Russische minister
president Kroesjtsjev, woensdag het be
roep van de niet-gebonden landen overhan
digd, waarin wordt aangedrongen op on
derhandelingen met president Kennedy. De
besprekingen, die „in een warme en
vriendschappelijke atmosfeer werden ge
houden," hadden „zekere dringende inter
nationale vraagstukken en de verdere ont
wikkeling van de betrekkingen tussen de
Sovjet-Unie en Idia" tot onderwerp, aldus
meldde het Russische persbureau Tass.
Later aan een diner zei premier Nehroe
dat 't ontketenen van een oorlog „de uiter-
I ste krankzinnigheid" zou zijn. „Thans, nu
I elk land zozeer de gelegenheid heeft voor
werk en nog niet bestudeerde mogelijkhe-
i den heeft van ontwikkeling, zou het onlo
gisch, onredelijk, ongerechtvaardigd en
ronduit dwaas zijn een oorlog te begin
nen," aldus Nehroe. Hij verklaarde dit in
antwoord op een toespraak van Kroesj
tsjev waarin deze had gezegd: „als de toe
stand in de wereld alleen van ons en de
andere vredelievende landen afhing, zou cr
geen oorlogsgevaar bestaan."
Premier Nehroe en president NKroemah
die uit Belgrado kwamen werden op het
vliegveld begroet door Kroesjtsjev en an
dere Russische partij- en regeringsleiders
(Reuter en UPI) Nehroe heeft van
morgen een geheim onderhoud gehad met
Kroesjtsjev. Het was een „brede en open
hartige gedachtenwisseling" over inter
nationale kwesties en problemen, die de
ontwikkeling van de Russisch-Indische
samenwerking betrekken, aldus Tass Het
gesprek werd bijgewoond door de Rus
sische minister van Buitenlandse Zaken
Gromyko, de vice-premier Kosygin en an
dere Russische functionarissen.
Volgens diplomatieke zegslieden is een
gunstig antwoord te verwachten van
Kroesjtsjev op het verzoek een persoon
lijke ontmoeting met president Kennedy
te houden. Voor morgen moet echter geen
officiële verklaring over het onderhoud
van de premiers tegemoet worden gezien.
Na urenlange verhoren op het bureau
van de rijkspolitie te Kaatsneuvel heeft
de 25-jarige boekhouder M. van der S.
uit Sprang gisteravond bekend de beide
broers A. en H. van Zeist vrijdagavond
te hebben vermoord in hun boerderijtje
in Sprang-Capelle. Van der S. was naar
dit bureau overgebracht teneinde het
verhoor te doen plaatsvinden buiten de
door een stroom van geruchten nogal
gespannen atmosfeer van Sprang-Ca
pelle. waar de slachtoffers juist gister
middag zijn begraven. De plaats waar
de verdachte werd vastgehouden heeft
de justitie om dezelfde reden geheim
gehouden. Ruim 24 uur vóór de bekente
nis was Van der S. gearresteerd.
Om kwart voor elf gaf Van der S„ ten
overstaan van de substituut-officier van
justitie mr. J. Booster uit Den Bosch -in
de districtscommandant van de rijkspoli
tie te Tilburg tenslotte toe, de moord ge
pleegd te hebben. Tot diep in de nacht
is daarop het verhoor voortgezet.
De moordenaar heeft verklaard, tot zijn
daad te zijn gekomen omdat hij van de
gebroeders Van Zeist enkele honderden
guldens had geleend, die hij vrijdagavond
zou moeten terugbetalen. Als dat niet ge
beurde zouden de broers daar bekendheid
aan geven. Vrijdagavond ging Van der S.
naar de broers om hen er toe te bewegen
geen ruchtbaarheid aan de zaak te geven.
Hij had een gewicht van 2 kilo uit de
Verwachting tot morgenavond:
Zwaar bewolkt en op de meeste
plaatsen enkele buien, afgewis
seld door opklaringen. Krachtige
tot matige noordwestelijke wind.
Kouder.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
Morgen koel met minder buien en
wat meer opklaringen en een matige
noordwestelijke wind. Middagtem-
peratuur 16 a 17 graden. Zeewater
17 graden.
Vooruitzichten: Na tijdelijke ver
betering tegen het weekeinde op
nieuw depressie-activiteit.
Nog steeds vluchten Oostberlijners
naar het Westen. Op de foto ziet u een
grootmoeder met haar dochter en twee
jarige kleinzoon die uit het raam zijn
gesprongen in een soort van vang
zeil. Heelhuids bereikten ze
de veilige zone.
Advertentie
naar
julianapark 58 - 60 - 62 - Haarlem
telefoon 54530
1e en 2e etage
vrij te bezichtigen
(Van onze reisredacteur W. L. Brugsma)
BELGRADO, 7 september. De
'oslavische hoofdstad trekt haar
kpak weer aan, het conferentiefeest
I is afgelopen, de vlaggen komen naar
beneden, de staatshoofden vertrekken.
Nehroe en NKroemah zijn al naar Mos
kou, dragers van een brief van de con
ferentie, waarvan maarschalk Tito van
daag een kopie overhandigde aan de
Russische en de Amerikaanse ambassa
deur. President Soekarno zal de brief
in Washington bestellen. De tekst zal
in grote lijnen overeenkomen met het
vredesappèl, dat de conferentie gisteren
al uitstootte.
De Washingtonse reis is voor Soekarno
de troostprijs voor wat men moeilijk an
ders dan een diplomatieke nederlaag kan
noemen. Van alle concrete voorstellen, die
hij in zijn rede heeft gedaan, is maai
dan ook met geen enkel woord in het
slotcommuniqué gerept. De president, die
met een delegatie van 51 man naar Bel-
j grado kwam rest slechts de overweging,
dat hij zijn nederlaag met anderen deelt:
gastheer Tito en Ghana's N' Kroemah kre
gen evenmin een voet aan de grond tegen
over de gematigde coalitie van Nehroe en
Nasser.
De bitterste pil voor de Indonesische
delegatie, die gisteren met zeer lange ge
zichten door Belgrado liep, was dat Nieuw-
Guinea geen plaats kreeg in het slot
communiqué. Het Werd in feite door de
conferentie ondergebracht in de categorie
van niet-brandende problemen. De Indo
nesiërs gaven te kennen, dat Soekarno zijn
staatsmanschap had getoond door niet
„door te drukken" en zo ook de mogelijk
heid van een bilaterale regeling met Ne
derland open te houden. Dit is een zwak
argument: een oproep van de conferentie
Advertentie
BARTELJORISSTR HAARLEM TEL. 13439
LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTFRDAM TEL. 273596
tot gezagsoverdracht zou de Indonesische
onderhandelingspositie tegenover Neder
land alleen maar kunnen versterken.
De ironie van het geval is de Indone
siërs overigens niet ontgaan. Op het mo
ment, dat de Nederlandse fermheid inzake
Nieuw-Guinea barsten begint te vertonen
en zelfs de rechtse Nederlandse pers op
onderhandelingen begint aan te dringen
slaagt een delegatie van 51 man, die een
land van 92 miljoen mensen vertegen-
woordigt, er niet in Nieuw-Guinea ver
meld te krijgen op een anti-kolonialisti
sche conferentie.
De Indonesiërs hebben het diplomatieke
spel slecht gespeeld. Soekarno kwam met
oplossingen voor alle internationale pro'
blemen, maar vergat dat die gevaarlijke
parallellen voor zijn eigen zaak inhielden,
Wanneer men inzake Duitsland de status
quo van de splitsing tot een principe ver
heft, dan zijn de Arabieren, die aan
Palestina of Mauretanië denken, niet
opgetogen.
In het warnet van onderlinge belangen
tegenstellingen der neutralen heeft Soe
karno steeds aan de verkeerde eindjes
getrokken en zoals een Egyptische
journalist discreet opmerkte zijn per-
oon wekt onvoldoende sympathie om over
olitieke bezwaren tegen hem heen te
'appen. Of Soekarno's onnodige falen in
et Nederlandse belang is, zal overigens
letwijfeld worden door degenen die me
nen dat dit belang het best gediend is door
het uit de wereld helpen van de kwestie-
Nieuw Guinea.
winkel van zijn tante in zijn zak gestoken
met de bedoeling er mee te slaan als men
niet tot overenstemming kon komen. Toen
Van der S. duidelijk werd, dat de broers
hun voornemen zouden uitvoeren en er
niet verder te onderhandelen viel is hij
met het gewicht gaan slaan.
De beide broers waren in de kamer toen
dat gebeurde. Eerst werd H. van Zeist het
slachtoffer. Daarna werd A. van Zeist, die
de gang inliep, door van der S. van het
leven beroofd. Hij is vervolgens bij een
van de slachtoffers gaan zoeken naar een
portemonnaie. Behalve een portemonnaie
vond hij ook een portefeuille, waarin en
kele honderden guldens zaten. Van der S.
nam deze mee. Een geldkistje met 5000
dat voor het grijpen stond, liet hij staan.
De portemonnaie en de portefeuille heeft
hij later in een greppel gegooid in de om
geving van het boerderijtje.
Volgens de substituut-officier van Justi
tie toonde Van der S. veel spijt van zijn
daad.
Slachtoffers begraven
De beide slachtoffers van de moord zijn
gistermiddag op de algemene begraafr
plaats in Sprang begraven, onder een be
langstelling zoals het 6200 zielen tellende
plaatsje nooit gekend heeft. Duizenden uit
Sprang en Capelle en uit de omgeving
dromden bij de ingang van de begraaf
plaats samen. In de volle aula was de
gehele familie van de overledenen aanwe
zig, alsmede vertegenwoordigers van het
gemeentebestuur. De rouwdienst werd ge
leid door de hervormde predikant van
Sprang, ds P. J. Bos, die naar aanleiding
van enkele woorden uit Johannes 14 op
riep tot bezinning. Burgemeester M. van
Prooi jen betuigde namens het gemeen
tebestuur de familie zijn medeleven.
De heer Van Prooijen hoopte, dat de da
der zijn straf niet zou ontgaan en bracht
dank aan de justitie en de rijkspolitie voor
hun ijver bij het opsporingswerk.
Op de begraafplaats sprak ds. Bos op
nieuw. Hij legde de nadruk op de troost
die het woord Gods kan betekenen in droe
ve dagen en besloot zijn toespraak me
een oproep tot gebed voor de dader var
deze dubbele moord.
Weerrapporten 1, 2
Agenda van IJmond en Haarlem 2
Uit het binnenland 2, 4
Op de Praatstoel3
De Kleine Wereld3
Buitenlands nieuws .....3, 11
Op en om het Binnenhof4
Kennemer Kruimels5
Uit stad en omgeving 5, 6, 7
In de Vishal eri op zee7
Horen en Zien13
Kunst 13
Feuilleton 15
Panda en andere beeldverhalen.15
Economisch nieuws17
Beurs 17
Scheepsberichten 17
Dit nummer bestaat uit
twintig pagina's
Aanslag. Leden van het buiten de wet ge
stelde Ierse Republikeinse Leger hebber
vanmorgen vroeg het kantoor van de
Britse douane in Tullydonnell, precies
over de grens in Noord-Ierland, opge
blazen.
5
