Minister Spaak op Russische
uitnodiging naar Moskou
Executie van
Preston Cobb
uitgesteld
HET WEER
Kroestsjev en Kennedy tot
onderhandelingen bereid
Prinses Beatrix nam parade
van landelijke ruiters af
Londen is niet opgetogen
over de UNO-actie
KOSTUUMS
Ph.de Koning
Amerikaanse robot vloog
eenmaal rond de aarde
Koninklijke amazone gebruikte
zadel van meer dan 100 jaar oud
Macmillan stuurt Lord Lansdowne
naar Kongo voor een onderzoek
Drie doden in
het verkeer
Waar blijft de
v
DAGBLAD VOOR VELSEN-IJMÜIDEN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING
DONDERDAG 14 SEPTEMBER 1961
Proef met Atlas-raket en
Mercury-cabine geslaagd
Veel wind
Op elk tijdstip
Nu ook.
prima Schotse stoffen
prachtige kleuren
uitstekende coupe
KENNEMERLAAN 24
Kennedy naar Indonesië
Mislukte overval op
taxichauffeur
In de krant van heden:
Het woord is aan...
REGEN- EN TWEEDJASSEN
46e JAARGANG NUMMER 265
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat 9-1 uur.
Telef. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519.
Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080.
Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295.
IJmuider Courant
Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 c.t p. kwartaal 7,65,
franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct
Giro-rekening IJmuider Courant no. 129288.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van dei Mije
ATLANTA, Georgia (UPI) De execu
tie van de 15-jarige negerjongen Preston
Cobb, die was bepaald tegen 22 september,
is woensdag voor onbepaalde tjjd uitge
steld, hangende de actie voor een nieuw
proces. De jongen is ter dood veroordeeld
wegens moord op Coleman Dumas Sr., een
boer van 70 jaar.
Procureur Donald L. Hollowell heeft
dinsdag bij rechter George S. Carpenter
van het opperste hof van het district Jas
per in de staat Georgia een motie voor een
nieuw proces ingediend. Deze motie zal op
6 oktober worden behandeld. Door indie
ning er van werd de datum van executie
uitgesteld.
Vooral uit Nederland is sterke aandrang
op de Amerikaanse openbare mening ten
gunste van Cobb uitgeoefend.
Ondanks dit uitstel van executie zet de
A. H. Gerhardschool (Valentijnkade 61)
in Amsterdam haar actie niet stop. Zij
deelt ons mede, de actie onverminderd
voort te zetten. Dit, naar zij verklaart, om
dat uitstel nog geen afstel betekent, en
voorts om te trachten te voorkomen, dat
deze jongen maanden of jaren (zoals met
de volwassen Chessman het geval was)
op een beslissing zal moeten wachten. De
school blijft dus adhesiebetuigingen aan
haar actie in ontvangst nemen.
Cape Canaveral (UPI) De Verenigde
Staten hebben woensdag een „robot-astro
naut" een reis om de aarde laten maken
en daarna „heelhuids" op aarde laten
terugkeren. Bergingsvaartuigen hebben de
capsule drie uur na de landing opgevist
uit de Atlantische Oceaan ten oosten van
de Bermuda-eilanden.
De capsule en de raket, welke ook een
baan om de aarde kreeg, vormden samen
het grootste gewicht dat ooit door de Ver
enigde Staten rond de aarde werd ge
stuurd ongeveer ö'/s ton.
De Sovjet-Unie, die raketten gebruikt
met naar schatting driemaal het vermo
gen van de Atlas, heeft in de afgelopen
twee jaar satellieten met dat gewicht in
een baan gebracht.
Tijdens haar reis had de capsule met
235 kilometer haar grootste afstand tot de
aarde. Toen op de baan de kortste af
stand tot de aarde 159 kilometer was
bereikt, bij een snelheid van 28.195 kilo
meter per uur, kwamen, boven Mexico, de
remraketten in werking. Toen de capsule
in de dampkring terug was, liep de tem
peratuur op tot omstreeks 2.000 graden.
Tussen start en landing verliepen 106 mi
nuten.
De „robot" in de capsule bestond in feite
uit een aantal instrumenten die gezamen
lijk bekend staan als „bemanningslid imi
tator". De taak was zuurstof „in te
ademen", kooldioxide „uit te ademen" en
Verwachting tot morgenavond:
Koudere nacht met opklaringen.
Morgen weer toenemende be
wolking, gevolgd door enige
regen. Aanvankelijk matige wes
telijke wind, later tot krachtig of
hard toenemende zuidwestelijke
wind. In het algemeen iets ho
gere middagtemperaturen dan
vandaag.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
(Van onze correspondent)
BRUSSEL. Premier Kroesjtsjev heeft de
Belgische minister van Buitenlandse Za
ken, Paul-Henri Spaak, uitgenodigd hem 'n
bezoek te brengen. Spaak heeft de uitno
diging aanvaardt en vertrekt op 19 sep
tember naar Moskou en niet naar New
York voor de opening van de UNO-Assem
blee zoals het aanvankelijk voornemen
was. Men kan deze reis van de oud-secre-
taris-generaal van de Noord-Atlantische
Verdragsorganisatie en tevens belang
rijkste figuur van de Belgische socialisti
sche partij, als een groot persoonlijk suc
ces voor Spaak beschouwen. Naar het
schijnt, is het initiatief tot de reis uitge
gaan van Kamiel Huysmans, die deze zo
mer in Rusland is geweest en daar vele
persoonlijke contacten heeft gehad.
Nog dezer dagen heeft Spaak, ter gele-
Paul Henri Spaak.
genheid van de huldiging van de Franse
UNO-vertegenwoordiger in de ontwape
ningscommissie. Jules Moch, gezegd, dat
dat het voor het Westen dringend no
dig is met de Sovjet-Unie te onderhan
delen en te spreken over ontwapening en
vreedzame coëxistentie, alvorens de kwes-
tie-Berlijn te kunnen regelen.
(ANP) Spaak opperde het denkbeeld
van „beperkte experimenten" bij de ont
wapening. Daarbij zouden zones moeten
worden geschapen voor proefnemingen
met zo niet ontwapening dan toch tenmin
ste met controle, waarbij zou kunnen wor
den bewezen, dat geen afbreuk wordt ge-
dan aan de soevereiniteit van de staten.
Deze passage geeft het socialistische par
tijblad „Le Peuple" aanleiding te spreken
van een „nieuw initiatief van Spaak." Het
blad citeert „welingelichte kringen" die
menen, dat Spaak hiermede „op diploma
tieke wijze de oprichting van een ontwa
pende zone in Midden-Europa heeft voor
gesteld." Volgens sommigen, aldus het
blad zou deze zone zich kunnen uitstrek
ken van de Rijn tot de Weichsel in Polen
en zich kunnen uitstrekken tot aan Tsje-
choslowakije en Hongarije, waardoor de
spanningen tussen de twee blokken ten
zeerste zouden worden verminderd.
MOSKOU (Reuter) Premier Kroesjt
sjev heeft volgens het persbureau Tass ver
klaard dat zijn regering bereid is op elk
tijdstip aan een conferentietafel plaats te
nemen om over een vreedzame regeling
van het Duitse vraagstuk te praten, voor
opgesteld dat die besprekingen niet worden
gebruikt om het sluiten van een vredes
verdrag met Duitsland te vertragen.
In een boodschap tot de conferentie van
Advertentie
de Inter-parlementaire Unie in Brussel
zegt Kroesjtsjev dat Rusland geen enkele
poging zal nalaten om het Duitse vraag
stuk op vreedzame wijze geregeld te krij
gen, waarbij rekening zal worden gehou
den met de wettige belangen van alle be
trokkenen.
WASHINGTON Amerika is bereid tot
serieus overleg met de Russen, mits de
mogelijkheid daartoe tevoren duidelijk
blijkt. Dat was zo meldt hat antwoord van
president Kennedy aan Soekamo en Kei-
ta, de presidenten van Indonesië en Mali,
die hem als afgezanten van de conferentie
te Belgrado het verzoek overbrachten toe
te stemmen in een conferentie met Kroesjt
sjev. Een dergelijk antwoord van Kenne
dy lag geheel in de lijn der recente Ame
rikaanse politiek. In de verklaring, die
Kennedy uitgaf aan het slot van het be
zoek der hoge gasten, wordt een eventue
le topontmoeting slechts vaag aangeduid.
Nadat Kennedy heeft vastgesteld, dat
diplomatieke kanalen openstaan om na te
gaan of constructieve stappen kunnen wor
den genomen ter vermindering van de
spanning, vervolgt hij: „Andere middelen
zijn beschikbaar wanneer zij een nuttig
doel kunnen dienen".
Tevoren had Kennedy reeds gezegd, dat
Amerika bereid is samen met de rege
ring van de Sovjet-Unie naar middelen te
zoeken om een eerbare vrede te hand
haven. Indien dit het doel is van alle par
tijen zou, volgens Kennedy, gebruik van
geweld niet nodig zijn.
De laatste dagen is het opgevallen hoe
veel belang Kennedy hecht aan de UNO-
Assemblee, die dinsdag te New York be-
gint. De Amerikaanse minister van Bui
tenlandse Zaken, Dean Rusk, gaat daar
heen en omdat ook zijn Russische collega
Gromyko overkomt zou aldaar gelegen-
heid zijn voor serieuze gesprekken over
Duitsland en andere problemen, aldus
Kennedy. Zowel Soekarno als Keito heeft
woensdagochtend met Kennedy een ge
sprek onder vier ogen gehad. De korte
duur dezer gesprekken maakt het onwaar
schijnlijk. dat er een gedetailleerd bilate
raal overleg is gepleegd.
Öe"ïndonesifeche minister van Buiten
landse Zaken dr. Soebandrio, heeft woens
dag besprekingen gevoerd met Dean
Rusk. De Indonesische ambassadeur .n
Washington, Zairin Zain, was bij dit on
derhoud aanwezig. Soekarno heeft presi
dent Kennedy uitgenodigd voor een bezoek
aan Indonesië, welke uitnodiging het Ame
rikaanse staatshoofd heeft aanvaard.
Prinses Beatrix heeft gistermiddag, ge
zeten op de prachtige Ierse schimmel
..Cortina" mt.de Kpp^jïklij
parade afgenomen van deelnemers aan
de nationale kampioenschappen van de
Koninklijke Nederlandse Federatie van
Landelijke Rijverenigingen die in Utrecht
worden gehouden. De prinses is bescherm
vrouwe van de federatie, die 35 jaar be
staat.
De duizenden toeschouwers begroeten de
prinses met een hartelijk applaus, toen zij
lichaamswarmte te stimuleren, kortom te
reageren zoals een mens zou doen onder
soortgelijke omstandigheden.
De capsule had ook bandapparaten aan
boord, welke met een wereldomvattend
netwerk van grondstations „spraken".
Deze proef was een van de laatste stap
pen in een intens streven een Amerikaan
se astronaut voor het eind van het jaar
in een baan om de aarde te brengen.
Twee mannen hebben in Amsterdam
getracht een overval te plegen op een
taxichauffeur. Om een uur 's nachts vroe
gen de mannen de 34-jarige taxichauffeur
J. H. van Druten hen naar de O.Z. Ach-
terburgwal te brengen. Onderweg som
meerden zij de chauffeur te stoppen, waar
na zij hem bij de keel grepen en hem ach
terover trokken. De taxichauffeur begon
luidkeels te schreeuwen, waarop de man
nen hem loslieten en op de vlucht sloegen
Waarschijnlijk is het hun om het geld van
de chauffeur te doen geweest.
(Van onze correspondent)
LONDEN. De Britse regering is niet
bepaald opgetogen over de actie van de
UNO-troepen in Katanga. De Britse rege
ring eist opheldering en zjjn nieuwe am
bassadeur in Leopoldstad, Derek Riches,
kreeg telegrafisch opdracht zo snel moge
lijk naar secretaris-generaal Hammar-
skjoeld te gaan, ten eerste om te weten
te komen waarom en op wiens gezag deze
actie is uitgevoerd en ten tweede om hem
op de hoogte te stellen van de bezorgdheid
in Londen.
Een woordvoerder van het Britse minis
terie van Buitenlandse Zaken verklaarde:
„Het is altijd het Britse standpunt ge
weest, dat Katanga bij Kongo behoort,
maar dat de hereniging op vredelievende
wijze diende te worden geregeld. De rege
ring is zeer bezorgd over de huidige toe
stand".
De onder-minister van Buitenlandse Za
ken, Lord Lansdowne, is naar de Kongo
vertrokken voor een onderzoek, waarvoor
hij opdracht had gekregen van premier
Micmillan, kort voor de UNO-actie in Ka-
tanga werd ingezet.
De Britse regering wil kennelijk uit de
eerste hand informaties hebben om haar
houding te kunnen bepalen voor het Kon-
go-debat in de komende zitting van de
UNO-Assemblee, die op 19 september in
New York begint. Tijdens de laatste As
semblee gaf de Britse vertegenwoordiger
duidelijk te verstaan dat Londen tegen het
gebruik van geweld is voordat alle vrede
lievende middelen om een oplossing tot
stand te brengen, zijn uitgeput.
In Londen is men verder bevreesd over
de invloed die de UNO-actie in Noord-
Rhodesië zal hebben. De federale premier,
Sir Roy Weienski, zond gisteren, onmid
dellijk nadat de actie bekend was gewor
den, versterkingen naar de grens.
Belgen veilig
BRUSSEL (ANP) Hammarskjoeld
heeft de Belgische regering de verzekering
gegeven dat de UNOstrijdkrachten alles
in het werk zullen stellen om de veilig
heid van personen en goederen in Katan
ga te verzekeren. De Belgische minister
van Buitenlandse Zaken, Spaak, had Ham
marskjoeld na de gebeurtenissen in Ka-
tanga gewezen op de verantwoordelijk
heid van de UNO na de uitschakeling van
de Katangese strijdkrachten. Van officiële
zijde in Brussel wordt inmiddels vernomen
dat onder de Belgen in Elisabethstad geen
slachtoffers zijn gevallen. Het vliegveld
van Elisabethstad is volgens uit Katanga
ontvangen berichten weer geopend.
LEOPOLDSTAD (UPI) Een woord
voerder heeft te Leopoldstad verklaard
dat de UNO-troepen in Elisabethstad de
macht in handen hebben, maar dat gedu
rende de nacht op tnkele plaatsen nog
weerstand is geboden. De aanvallen zou
den worden geleid door Europese officie
ren, die zich onttrokken hebben aan de re-
patriatie door de UNO. Het hoofd van de
UNO in Katanga, O'Brien, heeft meege
deeld dat de centrale regering in Leopold
stad de UNO heeft verzocht op te treden.
De UNO heeft dit verzoek ingewilligd om
het alternatief te vermijden invasie van
Noord-Katanga door troepen van de cen
trale regering en een langdurige burger
oorlog, aldus O'Brien.
Twee UNO-doden
De verliezen aan UNO-zijde bedragen
twee doden, een Zweedse officier en een
Indische soldaat, en vijftien gewonden,
zeven Indiërs, drie Zweden, vier Ieren en
een Noor. Volgens militaire bron zijn on
geveer veertig Katangese soldaten in Eli-
zabethstad gedood of gewond. President
Tsjombe zou zich ergens in Elisabethstad
verborgen houden.
Radio Vrij Katanga
MUFULIRA (Noord-Rhodesië) (AFP) -
„Katanga vecht nog steeds voor zijn vrij
heid en heeft nog een deel van Elisabeth
stad in handen. De misdadige UNO houdt
slechts een deel van de stad bezet." Deze
boodschap, uitgezonden door een „radio-
station van het vrije Katanga", is in de
Noordrhodesische stad Mufulira, dicht bij
de Katangese grens, ontvangen. Het station
zei verder: „De geruchten dat van het Bel
gische consulaat uit verscheidene malen
op de UNO-troepen zou zijn geschoten, zijn
vals. In de stad zelf wordt heivg gevoch
ten". Dezelfde boodschap werd ook in het
Portugees uitgezonden.
Premier Adoula van de centrale Kongo
lese regering heeft verklaard: „De strijd
begon dinsdagavond, nadat buitenlandse
huurlingen vanuit het Belgische consu
laatsgebouw op UNO-militairen waren
gaan schieten, waardoor een UNO-soldaat
werd gedood".
aan de zijde van de federatievoorzitter,
jhr C. van Eysinga, aan het hoofd van
een stoet van 200 ruiters en amazones
net concoursterrein opreed. De prinses,
die een amazonekostuum droeg, zat in een
dameszadel dat zij van haar grootmoeder
prinses Wilhelmina, heeft gekregen. Dit
zadel is meer dan honderd jaar oud.
Prinses Beatrix en jhr Van Eysinga be
gaven zich naar een plaats midden voor
de ere-tribune en zagen toe hoe de ruiters
hun paarden in een enorm carré opstel
den. Nadat het trompetterscorps van de
federatie het Wilhelmus had gespeeld
meldde de parade-commandant, de heer
D. J. Mellema, zich bij de prinses. Ver
volgens reed zij het terrein rond voor een
inspectie van de deelnemers. Toen zij te
ruggekeerd was bij de eretribune defileer
den de ruiters en amazones voor hun be
schermvrouwe.
Aan het hoofd van de ruiters verlieten
prinses Beatrix en jhr Van Eysinga aan
het slot van het défilé het terrein, waar
na de koninklijke amazone terugkeerde
naar de eretribune. Daar werd zij onder
meer begroet door de Commissaris der
Koningin in de provincie Utrecht, graaf
C. Th. E. van Lynden van Sandenburg
en de burgemeester van de Domstad, jhr
Mr. C. J. A. de Ranitz.
Als toeschouwster volgde de prinses toen
het verdere programma.
In Utrecht is de 54-jarige heer G. Knol
door een vrachtauto aangereden, waardoor
hij op slag dood was. Hij stak met zijn
vrouw bij een kruispunt de straat over,
toen de vrachtauto naar rechts uitweek
voor een linksafslaande auto. De vrouw
van de heer Knol kreeg geen letsel.
In Waspik (N.B.) liep een 5-jarig zoontje
van de familie J. Kuijsters plotseling het
ouderlijk huis uit en de rijweg op. De
jongen werd door een vrachtauto over
reden en was terstond dood.
In Tilburg reed de 8-jarige J. A. H. van
Gestel in een trapautootje plotseling van
het trottoir de rijweg op en sloeg met het
hoofd tegen een wiel van een voorbij
rijdende vrachtauto. In zorgwekkende toe
stand werd hij naar een ziekenhuis ver
voerd, waar hij korte tijd later is over
leden.
Weerrapporten 1, 2
Uit het binnenland 2, 9
Agenda van IJmond en Haarlem 2
De Kleine Wereld 3
Op de Praatstoel3
Van Dag tot Dag3
Buitenlands nieuws 3, 5, 9
Uit stad en omgeving..3, 7
In de Vishal en op zee7
Kunst 9
Horen en Zien9
Feuilleton 11
Panda en andere beeldverhalen.11
Economisch nieuws13
Beurs 13
Scheepsberichten 13
Sport 15
Dit nummer bestaat uit
zestien pagina's
Abbé Fleury:
Sommigen vinden hun kracht in de
zwakheid van anderen.
Al wekenlang heeft men in de hele we
reldpers kunnen lezen dat de kwestie-Ber-
lijn een bedreiging vormt voor de wereld
vrede. In het Westen zeggen de staats
lieden dat de houding van de Sovjet-Unie
inzake Berlijn de wereldvrede in gevaar
brengt; in het Oosten wordt dat gevaar
toegeschreven aan de houding van het Wes
ten. Maar over dat éne zijn allen het blijk
baar eens: de kwestie-Berlijn bedreigt de
wereldvrede.
En dus ZO' hierop moeten volgen
en dus wordt die kwestie voor de Veilig
heidsraad van de Verenigde Naties ge
bracht. Want (Jat is nu precies het doel
waarvoor die Veiligheidsraad werd ge
vormd. Immers (artikel 24 van het Hand
vest): de leden van de Verenigde Naties
dragen aan de Veiligheidsraad de pri
maire verantwoordelijkheid over voor de
handhaving van de internationale vrede en
veiligheid." Maar noch door de Westelijke,
noch door de Oostelijke staatslieden wordt
juist nu het er zo op aan komt!
in deze moeilijke dagen ook maar met één
woord gewag gemaakt van die taak, meer
zelfs, van die verantwoordelijk
heid van de Veiligheidsraad.
De reden van dat stilzwijgen zou men
kunnen zoeken in de opvatting, dat de Vei
ligheidsraad tóch machteloos is bij een
rechtstreekse controverse tussen de Ver
enigde Staten en de Sovjet-Unie, die elk
voor zich door een veto de behandeling
van zo'n controverse door de Veiligheids
raad kunnen blokkeren. Maar dat ontslaat
de Raad zelf niet van de duidelijke ver
plichting die deze (volgens artikel 33) heeft
om een beroep te doen op de partijen om
hun dispuut met vreedzame middelen, die
in dat artikel zijn opgesomd, te beslech
ten. Dat dit niet alleen een bevoegdheid,
maar ook wel degelijk een plicht van de
Raad is, blijkt voldoende uit het gebruik
in de Engelse tekst van het woord
„shall", dat bij het opstellen van het Hand-
vèst te San Francisco in 1945 na ampélê
discussie werd verkozen boven het door
sommige afgevaardigden voorgestelde
woord „may". Die verplichting is toen wel
geconditioneerd door toevoeging van de
woorden „als hij (de Raad) het nodig
acht", maar „nodig" is heel iets anders
dan „uitvoerbaar" en zelfs zij die een
initiatief van de Raad inzake Berlijn on
der de huidige omstandigheden als onuit
voerbaar beschouwen, zullen moeilijk kun
nen beweren dat zulk een initiatief ook
niet nódig is.
Bovendien zou dit niet eens van de Vei
ligheidsraad zelf behoeven uit te gaan.
Want de artikelen 34 en 35 van het Hand
vest bepalen dat ieder UNO-lid het recht
heeft om elk dispuut en „elke situatie die
zou kunnen leiden tot internationale wrij
ving of waaruit een dispuut zou kunnen
voortkomen" onder de aandacht van de
Veiligheidsraad te brengen „opdat deze zal
kunnen nagaan of het voortbestaan van
dat dispuut of die situatie gevaar zou kun
nen opleveren voor de handhaving van de
internationale vrede en veiligheid," waar
na de Raad verdere stappen moet nemen.
Dat is dus een open invitatie aan staten
die niet in de Veiligheidsraad zitting heb
ben (maar wel lid van de UNO zijn) om
nu juist een zaak als de kwestie-Berlijn
voor de Raad te brengen indien deze niet
zelf de eerste stappen doet. Als dat zou
gebeuren door de landen van de con
ferentie van Belgrado bij voorbeeld en
zulk een initiatief zou door een veto wor
den geblokkeerd, zou de staat die dit veto
uitspreekt toch wel een zware verantwoor
delijkheid op zich nemen en waarschijnlijk
een groot deel van de wereldopinie tegen
zich krijgen. Bovendien zouden de mogend
heden die over het veto-recht beschikken
(dus de „Grote Vijf") hun tegenstem moei
lijk kunnen motiveren door te betogen dat
bemoeienis van de Veiligheidsraad met de
kwestie-Berlijn niet „nodig" is, omdat die
kwestie de wereldvrede niet in gevaar
brengt. Een dergelijk standpunt kan men
immers noch van de Verenigde Staten,
noch van de Sovjet-Unie, en nog veel
minder van Engeland, Frankrijk of het
Chinese bewind op FormSsa verwachten.
Verwerping van zo'n voorstel zou dus al
leen op zeer gezochte technisch-juridische
gronden kunnen gebeuren.
(Vervolg op pag. 3)
Advertentie
