HET WEER
UNO kondigt drastische actie
aan in Elisabethstad
Standrecht voor gewapende
burgers ingevoerd
Adenauer zou Berlijn wel als
zetel van de UNO wensen
RENAULT
Borgward - Skoda
Stormvogels-
Alkmaar
COIFFURES
DE VRIES
Minister vraagt voor
de gemeentepolitie
48 miljoen meer
Ierse UNO-troepen
naar huis?
Kennedy doet beroep op
Portugal voor Angola
Oud-premier Mei^res'
doodvonnis bevestigd
OCCASIONS
CITR0ËN ID - DS - 2 CV
46e JAARGANG NUMMER 267
ZATERDAG 16 SEPTEMBER 1961
Gewonde in Elisabethstad
GEERT HOOGEVEEN
In de krant van heden:
Vonnis voltrokken
éee MORRIS before you fluit!
REGEN- EN TWEEDJASSEN
Centrale verwarming
OLIESTOOK
Techn. Maatschappij
WILDSCHUT N.V.
N.V. Garage VERBEEK
STORMVOGELS ll-DWS-A II
taloer: Pmge Nfeuw^a.t 427_ IJmuiJto. T T «y* IJl A Y A 1 T V /"f TA f*
„DE HOUTHAL"
„BOUWPAKKETTEN" o.a.
Koeler
N.V. CARROSSERIEFABRIEK
CHRISTI AANSE
UITDEUKEN REPAREREN
Brits protest
Het woord is aan...
Vrijheidsprijs voor Brandt
OOK NIGERIA KOOPT
VIJF FRIENDSHIPS
Franse afkeuring
Ook Brandt en dr. Mende betuigen hun instemming
Levenslang voor de oud'
president Celal Bayar
DAUPHINE
Automobielbedrijf VELSERBEEK
GROENEWEG 69 - TEL. 7271 - IJMUIDEN
Twee Europeanen dragen een gewon
de Katangese gendarme naar een Rode
Kruis-post in Elisabethstad, waar he
vig gevochten is tussen gewapende
Katangezen en Indische en Ierse
UNO-troepen.
De minister van Binnenlandse Zaken
stelt aan de Tweede Kamer voor, de norm
vergoedingen voor de kosten van gemeen
tepolitie te verhogen. Het betreft in de
eerste plaats een aanpassing van de ver
goeding voor materiële kosten als motor
voertuigen en andere technische hulpmid
delen met terugwerkende kracht tot 1 ja
nuari 1956. Voorts worden gestegen per
soneelskosten en kindertoelagen in aan
merking genomen. Tot en met 1960 was
hiertoe ruim 45 miljoen gulden nodig,
waarvan ruim 14 miljoen reeds als voor
schot ten laste van eerdere begrotingen
werd verstrekt.
Behalve de nog resterende 31 miljoen
gulden worden de hogere kosten voor 1961
geraamd op 17,7 miljoen, waarvan 15,6 mil
joen gulden voor gestegen personeelskos
ten en kindertoelagen, de in 1960 ingegane
overgangstoelage en de verhoogde bijdrage
aan het algemeen Burgerlijk Pensioen
fonds inbegrepen.
Voorgesteld wordt het krediet over 1961
met 48.818.000 te verhogen ten laste van
de begroting van Binnenlandse Zaken.
Advertentie
steeds voorradig, met ANWB keurings
rapport.
Hoofdagent CITROEN - PANHARD
Showroom:
Zijlweg 26, Haarlem - Tel. 17296 - 58041
XSTANBOEL (Reuter) Het Turkse
comité van nationale eenheid heeft de
doodvonnissen bevestigd, die zijn uitge
sproken tegen ex-premier Mendéres, de
oud-minister van Buitenlandse Zaken Zor-
loe en de vroegere minister van Financiën
Hassan Polatkan. De overige twaalf dood
vonnissen, waaronder die over ex-presi
dent Celal Bayar, werden omgezet in le
venslange gevangenisstraf.
Een officiële legerwoordvoerder zei nog
niet te weten wanneer de executies zouden
plaats hebben. Hij bevestigde dat uit een
medisch onderzoek is gebleken dat Men
déres donderdagmorgen bewusteloos in
bed was aangetroffen. Hij had een te gro
te dosis slaappillen ingenomen. Zijn toe
stand gaat vooruit. Met het oog op zijn
ziekte zouden de executies volgens de
woordvoerder mogelijk uitgesteld kunnen
worden. Later zei hij dat de andere twee
veroordeelde ministers waarschijnlijk vóór
Mendéres zullen worden opgehangen.
Volgens betrouwbare berichten zijn
reeds voorbereidingen gemaakt voor het
voltrekken van het vonnis op het eiland
Imrali, dat als gevangenis dienst doet. Het
ligt op enige afstand van het eiland Yassi,
in de zee van Marmora, waar de rechts
zittingen zijn gehouden.
In het proces tegen de leiders van het
ancien régime had het Turkse hoogge
rechtshof gisteren de volgende uitspraken
gedaan: 15 doodvonnissen, 29 veroordelin
gen tot levenslange dwangarbeid, 79 vrij
spraken, 473 veroordelingen tot gevange
nisstraf en/of dwangarbeid van twee tot
vijftien jaar.
(UPI) Alle vrijgesprokenen zijn vrijdag
avond per boot van Yassi naar het vaste
land overgebracht om naar hun woningen
terug te keren. De meesten waren sinds
de staatsgreep van 27 mei 1960 in hech
tenis geweest.
(UPI) De minister van Buitenlandse
Zaken Fatin Roestoe Zorloe en minister
van Financiën Hasan Polatkan zijn van
morgen vroeg opgehangen.
Advertentie
BARTELJORISSTR HAARLEM TEI 13439
LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM Ifl 223596
Advertentie
Nieuwe Groenmarkt 11-15
Haarlem - Tel. 02500-19503
Advertentie
Bloemendaalseweg 1-9 - Bloemendaal
Telefoon 52301
Advertentie
A.S. ZONDAG 14.30 UUR
Als voorwedstrjjd wordt gespeeld
AANVANG 12.30 UUR
Lange Nieuwstraat 497 Tel 7302
Adviezen omtrent
haar- en huidbehandeling
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat. 9-1 uur. I J [Tl II (1 I V IJ LJ, X LJ, XXL franco per post 8,15. Losse nummers 12 cL
Telef.adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519. AV# XXX VA X VA V* J- Ciro-rekTning IJmuider Courant no. 129288.
Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080. DAGBLAD VOOR VELSEN IJMÜIDEN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295.
Hoofdredacteur; Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jo» L. Lodewijk» Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V, Crote Houtstraat 93. Haarlem Directie: P. W. Peereb^en Mr. II. C. var, de, Mijo
Advertentie
Radio- en T.V.-meubel 97.—
HOUT - TRIPLEX en BOARD
KENNEMERLAAN 159 - TELEFOON 7770
Verwachting tot morgenavond:
Wisselende bewolking met
slechts enkele verspreid voor
komende buien. Aanvankelijk
vrij krachtige tot matige, later
matige tot zwakke wind tussen
zuidwest en zuidoost. Enige af
koeling.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
De krijgsverrichtingen van de UNO in
Katanga hebben niet alleen de staat Ka-
tanga als zelfstandig (illegaal) onderdeel
van Kongo geliquideerd, doch daarbij ook
vele doden geëist. De burgerbevolking is,
zoals altijd, weer de dupe. Voor het op
vangen en verzorgen van de vluchtelingen
zorgt echter de UNO ook, zodat zich hier
het unieke geval voordoet dat zowel het
geweld als de verzachting van het leed
daarvan in één hand is. Het UNO-kamp
in Elisabethstad staat onder Zweedse
leiding. De ene foto toont een UNO-sol-
daat met wapen tegen eventuele ongere
geldheden, terwijl de andere foto de uit
deling van voedsel aan vluchtelingen in
beeld brengt.
Advertentie
Lange Herenstr. 36-38 - Haarlem
Telefoon 14371
Weerrapporten 1, 2
Agenda van ljmond en Haarlem 2
Uit het binnenland 2, 9
Op de Praatstoel 3
Buitenlands nieuws 3, 9
Kunst 4
Horen en Zien4
Kerkdiensten5
Kennemer Kruimels 5
Uit stad en omgeving ....5, 6, 7
In de Vishal en op zee6
Films 7
Op en om het Binnenhof9
Panda en andere beeldverhalen.11
Feuilleton 11
Erbij13 tot 17
Economisch nieuws18
Beurs 18
Scheepsberichten 18
Sport 19
Dit nummer bestaat uit
twintig pagina's
waarin opgenomen „Erbij"
heden, en dat deze strijdkrachten niet zou
den worden gebruikt om aan Kongo een
bepaalde oplossing op te leggen, aldus
de Ierse premier.
Henry Taylor:
Wie een geheim wil bewaren, moet
geheim houden dat het een geheim is.
Advertentie
ELISABETHSTAD (Reuter) - De
UNO heeft vrijdag drastische maat
regelen aangekondigd om een einde te
maken aan de reeds drie dagen durende
strijd in Elisabethstad, die zich ook tot
andere steden in Katanga heeft uit
gebreid.
Volgens een radio-uitzending van de
UNO heeft de bevelhebber van de UNO-
strijdkrachten in Katanga, brigade
generaal Raja, verklaard dat zijn troepen
alle burgers, die met wapens in de hand
worden aangetroffen, ter plaatse terecht
zullen stellen. De plaatsvervangende
leider van de UNO-organisatie in
Elisabethstad, Tombelaine, zei dat
leden van de Katangese politie en gen
darmerie, die de strijd niet zouden sta
ken, schuldig zouden worden geacht aan
„hoogverraad". Zonder waarschuwing
zou worden geschoten op een ieder, die
zich in de tijd van de avondklok zonder
UNO-escorte op straat zou bevinden.
De geheime Katangese zender, die zegt
namens president Tsjombe te spreken,
heeft de UNO gewaarschuwd dat voor el
ke Katangees die wordt doodgeschoten,
tien van de 130 Ierse militairen van de
UNO, die in het afgelopen etmaal gevan
gen zijn genomen, zullen worden terecht
gesteld. „Radio Vrij-Katanga" zei, dat de
overlevenden van de groep van 150 Ieren
die in Jadotstad door Katangese gendar
mes waren omsingeld, zich hadden over
gegeven. In totaal zijn vijftig Ieren gesneu-
veld.
Intussen zijn in de Katangese hoofdstad
ook twee groepen Ierse militairen van in
totaal 23 man gevangen genomen. Ten
minste vier militairen werden gewond.
Een Westduitse televisieverslaggever ver
klaarde dat elf Ieren, die een particulier
rooms-katholiek radiostation aan Katange
se commandotroepen hadden moeten over
geven, hem hadden gezegd, dat zij twee
dagen geen voedsel, munitie of instructies
hadden gekregen. Bij een ander gevecht,
waarbij twaalf Ieren krijgsgevangen wer
den gemaakt, verloor de UNO twee pant
serwagens, een bus en een jeep. De krijgs
gevangenen zijn naar een villa buiten Eli
sabethstad overgebracht.
Volgens door het hoofdkwartier in Leo
poldstad opgevangen berichten, heeft Tom
belaine, in een uitzending van radio-Ka-
tanga medegedeeld, dat president Tsjom
be een ontmoeting zal hebben met de UNO-
vertegenwoordiger in Katanga O'Brien.
Tombelaine zei verder, dat de UNO-troe
pen in Elisabethstad zullen blijven om de
resolutie van de Veiligheidsraad over be
ëindiging van de afscheiding van Katanga
uit te voeren.
Een Zuidafrikaanse zakenman, die uit
Elisabethstad in Kitwe in Noord-Rhodesië
is aangekomen, heeft verklaard dat de
UNO-troepen in Elisabethstad over weinig
levensmiddelen beschikken. Volgens hem
zijn zij in vrijwel de gehele stad de toe
stand meester. Hij zei gezien te hebben
dat woensdag zes Katangese militairen die
zich aan de UNO-militairen hadden overge
geven, werden doodgeschoten en hun lijken
van het dak van het postkantoor op straat
werden gegooid. Vier leden van het Rode
Kruis, die de stoffelijke resten hadden wil
len weghalen, zouden door de UNO-troepen
zijn beschoten. Volgens de zakenman wor
den de Katangese militairen geleid door of
ficieren uit Rhodesië en Zuid-Afrika.
De gezagvoerder van een verkeersvlieg
tuig van de Belgische Sabena heeft te Jo
hannesburg verklaard, dat vijf Zuidafri
kaanse burgers, die in Elisabethstad te
gen Indische UNO-militairen hadden ge
vochten, na hun overgave ter plaatse zijn
doodgeschoten.
DUBLIN (Reuter) In een verklaring
van de Ierse regeringsvoorlichtingsdienst
heeft premier Sean Lemass gezinspeeld
op een mogelijk terugtrekken van de Ier
se troepen uit Kongo. Hij zei, dat de ge
beurtenissen in Kongo zich de laatste we
ken schijnen te hebben ontwikkeld tot een
situatie waarin het Kongolese volk in staat
is de eigen binnenlandse moeilijkheden
op te lossen zonder militaire bijstand van
de UNO. Het Ierse contingent zal eervol
kunnen worden teruggetrokken, aldus pre
mier Lemass.
De premier deelde mede, dat de minis
ter van Buitenlandse Zaken, Frank Aiken,
zo spoedig mogelijk naar Kongo zal ver
trekken voor besprekingen met UNO-func-
tionarissen. De Ierse regering had er des
tijds op verzoek van de UNO in toege
stemd een contingent troepen te leveren
voor de UNO-strijdkrachten in Kongo,met
dien verstande dat de functie van deze
strijdkrachten zou zijn het bewaren van
de vrede terwijl de Kongolezen een oplos
sing zochten voor hun praktische moeilijk-
WASHINGTON (Reuter) President
Kennedy heeft een beroep op Portugal ge
daan gelijke tred te houden met de snelle
veranderingen in Afrika. Hij beschreef de
toestand in Angola als zo ernstig dat dit
een oorzaak van bezorgdheid onder de
wereldgemeenschap van volken is gewor
den".
Kennedy zei dit bij de overhandiging van
de geloofsbrieven door de nieuwe Portu
gese ambassadeur in de Verenigde Staten,
Pedro Pereira. Hoewel de gebeurtenissen
in Afrika elkaar snel opvolgen kunnen de
westelijke landen, wanneer zij snel en be
sluitvaardig handelen, het initiatief nog
behouden. „Wanneer wij deze uitdaging
niet aanvaarden zullen slechts zij die vij
andig staan tegenover onze westelijke
waarden ervan profiteren", aldus Kennedy
BONN (Reuier) De burgemeester van
West-Berlijn, Willy Brandt, is de eerste
Duitser die de „Vrijheidsprijs", die jaar
lijks toegewezen wordt door de Amerikaan
se „Vrijheidshuis"-stichting, zal ontvan
gen. Brandt zal waarschijnlijk op 6 okto
ber naar New York reizen om de prijs in
ontvangst te nemen.
De prijs, die wordt toegekend voor bij
zondere prestaties voor het behoud van de
vrede, is reeds eerder toegewezen aan
Eisenhower, Churchill, en Spaak.
Voor zijn vertrek van Schiphol heeft de
president-directeur van de Nigeriaanse
luchtvaartmaatschappij „Nigeria Airways"
de heer J. O. Fadaliunsi, gisteren mede
gedeeld, dat zijn maatschappij bij de Fok
kerfabrieken een order voor vijf Friend
ships hoopt te plaatsen. Later zal mogelijk
een order voor nog twee van deze vlieg
tuigen volgen. Nigeria is het vierde Afri
kaanse land, dat Friendship-machines be
stelt.
LONDEN Groot-Brittannië heeft van
secretaris-generaal Hammarskjoeld geëist,
dat er onmiddellijk een einde wordt ge
maakt aan de strijd in Katanga. De eis
werd in Leopoldstad overgebracht door de
Britse onderminister van Buitenlandse Za
ken, Lord Lansdowne. Hammarskjoeld zou
positief gereageerd hebben op het Britse
initiatief, omdat hij zelf ook in grote ver
legenheid verkeert over de actie van
O'Brien, die de actie zou zijn begonnen in
de veronderstelling dat hij hiervoor vol
ledige Amerikaanse en Russische steun
hatf.
Men wil te Londen in Katanga zo vlug
mogelijk orde op zaken laten stellen we
gens de gevolgen voor de Rhodesische fe
deratie, die aan Katanga grenst. De grote
moeilijkheid is echter, dat president
Tsjombe wel bereid zou zijn over een be
stand te spreken, maar kennelijk alleen
op voorwaarde dat de UNO-troepen volle
dig worden teruggetrokken.
Lord Lansdowne zal, naar men in Lon
den verwacht, maandag naar Elisabeth
stad vliegen en daar hopelijk een onder
houd met president Tsjombe hebben.
PARIJS Een woordvoerder van het
Franse ministerie van Buitenlandse Zaken
heeft zich in zeer gereserveerde bewoor
dingen uitgelaten over de bemoeiingen van
Hammarskjoeld, met Kongo. De Franse
diplomaat gaf als zijn mening te kennen,
dat Hammarskjoeld zijn boekje te buiten
is gegaan omdat de UNO niet het recht
heeft zich met de binnenlandse moeilijk
heden of tegenstellingen van een land in
te laten.
'Van onze correspondent)
BONN Bondskanselier Adenauer heeft
gisteren op zijn laatste persconferentie
voor de verkiezingen van zondag voor de
tweede maal met nadruk gezegd- dat hij
positief staat tegenover het voorstel de ze
tel van de UNO in West-Berlijn te vesti
gen. De West-Berlijnse burgemeester
Brandt schijnt het met dit voorstel eens
te zijn, aldus Adenauer, en ik sluit mij
graag bij hem aan, want in kwesties die
Berlijn betreffen heeft Brandt veel inzicht,
dat geef ik toe.
Deze uitlating lijkt wel enigszins op een
anti-climax na alle geringschattende woor
den over Brandt, die de kanselier tijdens
de afgelopen verkiezingscampagne ten
beste heeft gegeven. Opmerkelijk was
verder, dat Adenauer een ontmoeting met
de Russische premier Kroesjtsjev niet uit
gesloten acht. Het zal echter van het ver
loop van de Oost-West-onderhandelingen
afhangen, of een dergelijke ontmoeting
werkelijkheid wordt. De kanselier keerde
zich tegen het plan in Midden-Europa
zones in te stellen met gecontroleerde
bewapening, omdat dit een militair va
cuum en dus bronnen van gevaar zou
scheppen. De bondskanselier meent dat de
Amerikanen ingeval van oorlog alle
NAVO-troepen, ook de Westduitse, van
kernladingen zouden voorzien.
Scherpe vragen werden Adenauer ge
steld over de kwestie of hij, indien hij in
de nieuwe regering opnieuw bondskanse
lier wordt, de volle vier jaren tot de vol
gende verkiezingen zal aanblijven. Vol
gens de kanselier waren alle speculaties
over zijn aftreden echter verkiezings
stunts. Hij zei de meeste kans te geven
aan minister van Economische Zaken Er-
hard. Er zijn evenwel nog verschillende
andere figuren in de Christen-Democrati
sche Unie, die geschikt zouden zijn voor
het kanselierschap, aldus Adenauer.
De socialistische kanseliers-kandidaat
Willy Brandt zei op een persconferentie
nog steeds voorstander te zijn van een ge
zamenlijke Duitsland-politiek van alle par
tijen. Sinds 13 augustus is de internatio
nale toestand in een nieuw stadium geko
men. Het wordt steeds duidelijker, dat het
Duitse volk alsnog een hoge prijs zal moe
ten betalen voor het feit, dat het de oorlog
verloren heeft, aldus Brandt. Hij liet uit
komen dat zijn partij eventueel tot een
coalitie ook met christen-democraten be
reid is. Hij zei zich echter geen kabinet
van samenwerking onder Adenauer als
kanselier te kunnen voorstellen. Of dat
wel onder Erhard mogelijk zou zijn zou
ook door zijn politieke vrienden beant
woord moeten worden.
Russen kiezen DFU
HAMBURG (DPA) In Moskou en
Oost-Berlijn is, aan de vooravond van de
Westduitse verkiezingen, de linksgeoriën
teerde neutralistische „Deutsche Frie
densunion" (D.F.U.) als de enige wettige
partij in West-Duitsland gekenmerkt.
Advertentie
ONDINE - GORDINI
FLOR1DE - ESTAFETTE
