Adenauers partij verliest de
absolute meerderheid
Liberalen op de wip met de
grootste stemmenwinst
HET WEER
m
Hammarskjoelds UNO-vliegtuig
boven Kongo vermist
Verdwenen op vlucht van
Leopoldstad naar Ndola
m
Massale arrestaties na
betoging in Londen
f
Politie sloot tienduizend betogers
listig in op Trafalgar Square
Visknechten zeggen
c.a.o. eenzijdig op
Mendéres terechtgesteld
Dames- en kinderkleding
éeë M %W)&"é(}fore ipu §uy!
46e JAARGANG NUMMER 268
MAANDAG 18 SEPTEMBER 1961
DAGBLAD VOOR V E LS EN - IJ M U1D EN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING
Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 7,65,
franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct
Giro-rekening IJmuider Courant no. 129288.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
Drie partijen
Late warmtegolf
Zomerweer
0
SUÈDE DAMES- EN HERENJASJES
ln de krant van heden:
Het woord is aan
Ernstig verkeersongeluk
bij Utrecht
V.
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat 9-1 uur.
Telef. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519.
Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080.
Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295.
IJmuider Courant
Burgemeester Willy Brandt van West-
Berlijn, de tegenkandidaat van Aden
auer in de Bondsdagverkiezingen,
kwam gisteren in Bonn luisteren naar
de uitslagen. Brandt, die als West-
berlijner niet mocht meestemmen,
maar wel kandidaat stond voor het
bondskanselierschap, volgde de tele
visie-uitzending in het Berlin-hotel.
(Telefoto)
(Van onze correspondent
BONN. De Christen Democratische
Partij heeft haar absolute meerderheid
in de Westduitse Bondsdag verloren,
waardoor de politieke toekomst van
bondskanselier Adenauer twijfelachtig is
geworden. Dat is wel het meest opwin
dende resultaat van de verkiezingen in
de Bondsrepubliek. Wel is de Christen
Democratische Unie nog steeds de groot
ste partij, maar van haar 50,2 percent
van de stemmen moest zij bijna vijf per
cent afstaan aan de socialisten en de
liberale Freie Demokratische Partei. De
socialisten van Willy Brandt gingen van
31,8 naar 36,3 percent, de F.D.P. van
7,7 tot 12,7 percent, de Gesamtdeutsche
Partei wist niet meer dan 2,8 percent
van de stemmen op zich te verenigen,
hetgeen een enorme achteruitgang be
tekent vergeleken bij de acht percent,
die haar voorlopers de Deutsche Partei
en het Vluchtelingenblok, in 1957 nog
wisten te halen. De pacifistische Deut
sche Friedens Union, kreeg slechts
1,9 percent van de stemmen.
Adenauer heeft tegenover Reuter ver
klaard dat hij tevreden is over de uitslag,
waaraan hij glimlachend toevoegde: „van
internationaal standpunt bezien".
Op de vraag of hij bondskanselier zou
blijven, antwoordde Adenauer dat de
nieuwe Bondsdag daarover moet beslissen.
Adenauers zoon Paul, een geestelijke,
zei er zeker van te zijn dat zijn vader er
niet aan denkt als kanselier af te treden.
De leider der vrije democraten, Erich
Mende, deelde over de televisie mede, dat
als pogingen ondernomen zouden worden
om samen met de C.D.U. een regerings
coalitie te vormen „het zeer waarschijn
lijk is dat de volgende kanselier Ludwig
Erhard zal heten."
De burgemeester van West-Berlijn, Willy
Brandt, de leider der socialisten, liet we
ten, dat volgens hem het politieke resul
taat van deze verkiezing is, dat de drie
partijen op een brede basis moeten sa
menwerken. Het wordt echter te Bonn niet
waarschijnlijk geacht, dat de socialisten
deel zouden uitmaken van een coalitie-re-
gering.
Als grootste overwinnaars konden de li
berale F.D.P.-ers uit de stembusstrijd te
voorschijn komen. Niet alleen zijn zij een
volle vijf percent vooruit gegaan, maar
door het verloren gaan van de absolute
meerderheid van de christen-democraten
zijn zij op de wip komen te zitten, hetgeen
betekent dat de partij, die met hen een
coalitieregering vormt, de parlementaire
meerderheid bezit. Daar de kleine partij
en geen kans hebben gezien de benodigde
vijf percent van de stemmen te halen zul
len in de nieuwe Bondsdag maar drie par
tijen zitting hebben, en ook dat betekent
een versterking van de liberale partij, die
nu haar verkiezingsleuze: „Er is plaats
voor een derde partij tussen de twee gro
ten in", waar heeft gemaakt.
De definitieve uitslag van de verkiezin
gen was vannacht om drie uur al bekend
Van alle 246 kieskringen, waarin gestemd
werd, waren de uitslagen toen binnen. De
C.D.U. kon zich toen niet langer meer
vleien met de hoop dat op het laatste mo
ment toch nog een absolute meerderheid
uit de bus zou komen. De socialisten moes
ten de hoop opgeven dat zij hun Willy
Brandt nog bondskanselier zouden zien
(Van onze weerkundige medewerker)
Vooral na zo'n slechte zomer is zo'n laat
warmtegolf je als wij dit weekeinde moch
ten beleven bjzonder welkom. Dergelijke
late warmtegolven, waarbij het kwik in
een groot deel van ons land tot boven de
30 C stijgt, komen na half september vrij
zelden voor.
In de laatste 100 jaar was het dit week
einde slechts de derde keer dat na midden
september tropische dagen (30 C. of ho
ger) werden waargenomen in ons land.
Het laatste record staat op naam van 19
september 1949 toen het kwik in het groot
ste deel van Nederland tot boven 30 gra
den steeg, in Winterswijk zelfs tot 36 C.
Dat jaar was het tot laat in september
zeer warm met op de 24ste een maximum
van 27 graden.
De indirekte oorzaak van deze warmte
golf ligt bij de vrijdag doodgewaande cy
cloon Debby, toen bij de Azoren gelegen.
Deze ontwikkelde zich zaterdag opnieuw
(windstoten in Ierland tot 160 kilometer
per uur) en stuwde boven West-Europa
de zeer warme lucht uit Frankrijk in ver
sneld tempo naar onze omgeving.
Verwachting tot morgenavond:
Droog, zonnig en warm weer.
In de nacht en ochtend hier en
daar mist. Zwakke tot matige
wind uit Oostelijke richtingen.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
worden. Ronduit stralend was, en dat was
te begrijpen, alleen de liberaal Mende, die
met zijn bijna dertien percent van het to
tale aantal stemmen een uiterst belangrij
ke positie inneemt in de nieuwe politieke
constellatie.
De kiezers zijn, achteraf gezien, niet in
zo grote getale opgekomen als eerst ge
dacht werd. In 1957 bracht 87,8 percent van
alle kiesgerechtigden een geldige stem uit
nu zal dat percentage waarschijnlijk in de
buurt van de 83 liggen. Definitief is dat
getal nog niet, omdat nog een aantal
schriftelijk uitgebrachte stemmen moet
worden geteld en omdat in één kieskring,
namelijk in Cochem a. d. Moezel, niet
werd gestemd wegens het plotselinge over
lijden van de socialistische kandidaat. Op
1 oktober zal daar pas worden gestemd.
(Vervolg op pag. 7)
NDOLA (Reuter, AFP en UPI) -
Drie verkenningsvliegtuigen van de
koninklijke Rhodesische luchtmacht
ondernemen een speurtocht naar een
vermist vliegtuig dat de secretaris-gene
raal van de UNO, Dag Hammarskjoeld
aan boord zou hebben, aldus is vandaag
door een woordvoerder van de federale
Rhodesische regering te Salisbury be
kendgemaakt. Omstreeks middernacht
heeft een vliegtuig contact opgenomen
met de verkeerstoren van het vliegveld
Hammarskjoeld
Ndola, maar voordat het zijn identiteit
bekend had gemaakt, werd het contact
verbroken. De vliegtuigen van de Rho
desische luchtmacht stellen een onder
zoek in naar de juistheid van een bericht
dat wrakstukken van een vliegtuig zijn
waargenomen op 15 km ten zuiden van
Moefoelira in Noord-Rhodesië.
De Amerikaanse en Britse luchtmacht
is verzocht deel te nemen aan de speur
tocht.
Het toestel had gisteravond te Ndola
moeten landen. De secretaris-generaal
werd vergezeld op zijn reis door de direc
teur van het UNO-bureau voor politieke
zaken, Heinrich Weischoff en de rechts
kundige adviseur Vladimir Fabri.
De secretaris-generaal is gisteravond uit
Leopoldstad naar Ndola vertrokken, naar
verluidt om met president Tjsombe van
Katanga een onderhoud te hebben ter be
spreking van een bestandsovereenkomst
van de UNO in Leopoldstad. Op het hoofd
kwartier gaan geruchten dat de witge
schilderde DC-8 ergens in Kongo is neer
gestort. De officiële waardvoerder van de
UNO verklaarde „Wij hebben met
geen woord vernomen dat het toestel
ergens is aangekomen. Misschien is het
een kwestie van slechte verbindingen".
De berichten over de militaire operaties
in Katanga zijn intussen slechter gewor
Advertentie
GF.N CRONJÉSTRAAT 59
HAARLEM
den. Het Ierse garnizoen te Jadotstad is
overmeesterd. De Ieren worden als gijze
laars vastgehouden. Zondagmiddag zouden
zij door Katangezen, die sterk in de meer
derheid waren, zijn gevangen genomen.
Drie Ieren zouden zijn gewond. In een
telegram dat door de Ierse commandant
is verzonden werd verklaard, dat zijn
mannen goed werden behandeld en hun
zijdgeweren hadden mogen behouden.
Twee eenheden Ierse en Indiase UNO-
troepen die ter versterking naar Jadot
stad waren gezonden zijn teruggeroepen
naar Elisabethstad. Onderweg zijn zij
aangevallen door een Fouga straaljager
van de Katangezen, waardoor vijf sol
daten werden gewond.
Het Indiase legerkamp te Elisabeth
stad is in de nacht van zaterdag op zon
dag met hevig mortiervuur bestookt. Een
soldaat kwam ten gevolge hiervan om
het leven, zes anderen liepen verwon
dingen op. Een Fouga-straaljager van de
Katangese luchtmacht heeft zondag tevens
bommen geworpen op het vliegveld van
Elisabethstad. Er vielen geen slachtoffers.
Kamina staat nog steeds aan aanvallen
bloot, zo verklaarde de UNO-woordvoer-
der. De Zweden en Ieren houden de ver
keerstoren en een landingsbaan bezet. Een
DC-4 van de UNO is gisteren door een
Fouga straaljager in brand geschoten.
Een UNO-woordvoerder heeft meege
deeld dat drie Ethiopische straaljagers op
weg zijn naar Elisabethstad om een einde
te maken aan het optreden van de Katan
gese luchtmacht.
Naar wij vernemen hebben de vaste en
losse visknechten hun collectieve arbeids
overeenkomst met de Nederlandse Zeevis-
groothandelsvereniging eenzijdig opgezegd.
Deze stap werd gedaan door de Neder
landse Bond van Vervoerspersoneel en ook
door de twee confessionele organisaties,
die bemoeienis hebben met de visknech
ten.
De reden van deze opzegging is de wens
van de visknechten om ook van de vrije
zaterdag te kunnen profiteren, zoals dat al
in zoveel bedrijfstakken gebeurt.
„De vrije zaterdag kan moeilijk halt
houden voor de poorten van IJmuiden"
verklaarde ons de heer C. van Kuilenburg,
lid van het hoofdbestuur van de Nederland
se Bond van vervoerspersoneel, die spe
ciaal belast is met de behartiging van de
belangen van de visknechten in IJmuiden.
„We gaan nu met de werkgevers pra
ten om tot een nieuwe c.a.o. te komen,
waarin de vrije zaterdag is opgenomen."
De vakbonden hebben nog geen scherp
omlijnde voorstellen dienaangaande inge
diend. Men wil in het gesprek de verschil
lende technische aspecten bezien, die bij
het probleem van de vishandel een rol
spelen
Bij een bederfelijk produkt als vis zal
een goede regeling niet eenvoudig zijn. Wij
hebben reden, om aan te nemen, dat bij
de regeling van deze kwestie de houding
van de reders van groot belang zal zijn.
Want men zal tot een dusdanige regeling
van de aanvoer moeten komen, dat een
vrije zaterdag inderdaad mogelijk is.
Hierbij herinneren we aan de kwestie
van de overstelpende aanvoeren op maan
dag. De vishandel weigerde toen na veel
dreigementen eindelijk definitief om na
twaalf uur te kopen en uiteindelijk is deze
zaak bevredigend opgelost.
Een dergelijk geval doemt nu weer op
voor de zaterdag. Opnieuw zal de kwestie
van een doeltreffende aanvoerregeling een
grote rol gaan spelen.
Factoren, die eveneens van groot belang
zijn bij de kwestie van de vrije zaterdag
die voor de haringpakkers en -kuipers
landelijk al een feit is zijn de regelin
gen van het verdere vervoer van de vis.
Daarom ligt het in de lijn der verwach
ting, dat de ontwikkeling van de vrije za
terdag bij spoorwegen en wegvervoer een
belangrijke rol zal spelen bij de totstand
koming van een vrije zaterdag bij de vis
handel.
We kunnen er ook op wijzen, dat in de
grote havens al lang sprake is van een
vijfdaagse werkweek. Op zaterdagen werkt
daar maar een derde van het personeel
dat dus op een van de drie zaterdagen
eenmaal dienst doet. Bij de bond van ver
voerspersoneel is men zeer tevreden over
de gang van zaken. De mensen, die op
Zaterdag vrij zijn, benutten deze vrijheid
inderdaad ten volle, zegt men bij de vak
bond. Van het verrichten van werkzaamhe
den voor anderen is op de vrije zaterdag
vrijwel geen sprake.
(Van onze correspondent)
LONDEN De grote antikernbomde-
monslraties, zondag te Londen gehouden,
van het door Lord Russell geleide „Comi
té van honderd", eindigde even na mid
dernacht met een grote opruimingsactie
van de politie, die het totaal aantal de
monstranten, dat gisteren werd ingere
kend, op 1.314 bracht, onder wie verschei
dene bekende kunstenaars zoals de actri
ce Vanessa Redgrave, dochter van Sir Mi
chael Redgrave, de toneelschrijver John
Osborne en de toneelschrijfster Shelagh
Delaney. Ook is aangehouden kanunnik
Collins, de voorzitter van de campagne
voor kernontwapening. Een groot aantal
gearresteerden werd later op borgtocht
weer vrijgelaten.
Iets meer dan zeven uur had de demon
stratie geduurd, die bij het begin ongeveer
tienduizend mensen op Trafalgar Square
had bijeen gebracht, maar door de vast
beraden houding van vierduizend man
Londense politie uur na uur langzaam
werd ingeperkt tot een paar honderd, die
uiteindelijk in arrestantenwagens werden
gezet en weggebracht naar het politiebu
reau, waar zij tot vanochtend moesten zit
ten.
Over het algemeen werd er door beide
zijden vrij sportief opgetreden. De opzet
van de demonstranten zich te laten ar
resteren om het justitionele apparaat te
ontwrichten mislukte, evenals het doel van
de demonstratie. De afspraak was name
lijk dat de demonstranten zich op Trafal
gar Square zouden verzamelen en dan naar
Parliament Square trekken om voor het
parlement op de grond te gaan zitten tot
zij zouden worden gearresteerd.
Zover is het niet gekomen, dankzij een
list van de politie. De agenten lieten de
demonstranten namelijk wel het plein op
komen en rond de twee grote fonteinen
plaatsnemen, maar toen sloten zij het af
met een kordon van agenten, dat op som
mige plaatsen drie man dik was. Ieder
die probeerde te ontsnappen werd zonder
pardon in de kraag gegrepen. Deze ma
noeuvre verraste de demonstranten zoda
nig dat zij niet goed meer wisten wat nu
te doen.
De leider van de actie, Patrick Pottle,
secretaris van het „Comité van honderd"
gaf toen opdracht op het plein te gaan zit-
ten. Ongeveer de helft gaf gehoor aan de
oproep. Op plastic regenjassen en andere
beschermende lagen namen zij plaats op
het plein, dat glimmend nat was van de
regen. Toen de politie de zaak in het mid
den verzegeld had, begon zij, onder het
wakend oog van een aantal Labour-Lager-
huisleden, dat op de daken van omliggen
de huizen toekeek of de politie zich aan
de regels van het spel hield, de rest van
het altijd zeer drukke plein vrij te maken
zodat het verkeer normaal kon doorgaan.
En ook dat lukte wonderwel. Van de tien
duizend mensen die er op het plein wa
ren, bestond ten hoogste vijftien percent
uit verwoede anti-kernbomdemonstranten.
Zij beleefden hun mooiste moment als zij
in een tot arrestantenwagen omgetoverde
bus werden weggebracht onder toejuichin
gen van de toeschouwers.
Zo ging het uur na uur door tot om
streeks tien uur vrijwel de gehele omge
ving van het plein schoon was. In het mid
den van het plein zat nog steeds een groep
van een paar honderd demonstranten.
Kort na twaalven deden de laatste de
monstranten een laatste wanhopige char
ge op het politiecordon. Ze werden opge
vangen en in de arrestantenwagens gezet.
De reiniging kwam om het plein van een
centimeter dikke laag kranten en pamflet
ten te bevrijden.
Vandaag zouden de arrestanten op ver
schillende plaatsen voor hun rechters ver
schijnen. Ze lopen de kans om een ge
vangenisstraf van vijf maanden of duizend
gulden boete of beide te krijgen, een al
lesbehalve prettige beloning voor uren
zitten op een koud en nat plein. De 89-
jarige wijsgeer Bertrand Russell, die we
gens zijn aandeel in de campagne tot een
week gevangenisstraf werd veroordeeld,
heeft vanmorgen de gevangenis verla
ten.
Advertentie
BARTEUORISSTR HAARLEM TEL 13439
LEIDSESTRAAT (81/ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 223S96
Weerrapporten 1, 2
Agenda van IJmond en Haarlem 2
Uit het binnenland 2, 7
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstoel 3
Buitenlands nieuws 3, 7
Horen en Zien 4
Kunst 4
Uit stad en omgeving5, 10
Scheepsberichten 7
Prinsjesdag 9
ln de Vishal en op zee10
Feuilleton 11
Panda en andere beeldverhalen.11
Sport 12 tot 16
Dit nummer bestaat uit
zestien pagina's
Fontenelle:
Kinderen spelen met modellen der
volwassenheid, volwassenen hebben
levende kinderen als speelgoed.
ISTANBOEL (Reuter-AFP-UPI) De
Turkse oud-premier Adnan Mendéres is
zondag opgehangen. Vrijdag had een spe
ciaal tribunaal hem met een aantal mede
werkers wegens schending van de grond
wet ter dood veroordeeld. Van deze dood
vonnissen werden er drie, die van Mendé
res en twee zijnder ministers, door het
comité voor nationale eenheid, dat thans
in Turkije aan de macht is, bevestigd.
Het doodvonnis van de twee oud-minis-
heidstoestand van Mendéres, die donder-
heidstoestand van Mendéres, die do der
dag een poging had gedaan zich van het
leven te beroven, werd echter van dien
aard geacht, dat zijn terechtstelling werd
uitgesteld. Blijkens een communiqué be
vond een medische commissie zondag dat
de oud-premier in zoverre was hersteld,
dat het vonnis kon worden voltrokken.
De vroegere minister-president van
Turkije, Adnan Mendéres wordt weg
geleid naar de executieplaats. Over zijn
costuum draagt hij een lang wit ge
waad. Op officiële foto's die na de exe
cutie werden vrijgegeven ziet men de
lichamen der veroordeelden aan galgen
hangen. Om hun hals dragen ze bor
den waarop hun misdaden staan
vermeld.
(Telefoto)
Ondanks een reeks van diplomatieke no
ta's die door de westelijke bondgenoten
en andere bevriende landen aan de Turk
se regering zijn verzonden en waarin ver
zocht werd zijn leven te sparen, is Mendé
res toch ter dood gebracht. Hij werd schul
dig bevonden op 'n aantal punten die wer
den samengevat onder „overtredingen op
de grondwet". Zijn werkelijke misdaad in
de ogen van zijn aanklagers was dat hij
tijdens zijn tienjarig bewind hoe langer
hoe meer het democratische systeem liet
varen en het land in de richting van een
dictatuur voerde.
Kabinetscrisis?
ANKARA (AFP) Uit betrouwbare
bron wordt vernomen, dat alle civiele
leden van de Turkse regering him ontslag
hebben ingediend. Dit bericht is officieel
nog niet bevestigd. De burgelijke ministers
waren tegen het voltrekken van doodvon
nissen aan leden van het oude regime. Het
Comité van Nationale Eenheid, het bestu
rende militaire orgaan, zou trachten de
ministers van hun besluit te doen terug
komen.
Het kabinet telt slechts drie militaire
ministers, die tevens tot het Comité van
Nationale Eenheid behoren.
Vier mensen kwamen om het leven
toen zondagmorgen bij Utrecht op de
rijksweg naar Arnhem drie auto's met
elkaar in botsing kwamen.
(Men zie voorts pag. 7)
j
