UNO pleegt overleg met
Tsjombe in Ndola
UNO in een crisis beland door
de dood van Hammarskjoeld
Mongi Slim voorzitter en
tijdelijk opvolger?
Staatsbegrafenis voor
Dag Hammarskjoeld
HET WEER
Katangezen zouden overhand krijgen
Orkaan Esther nadert de
Amerikaanse oostkust
Stoffelijk overschot wordt in het
familiegraf te Uppsala bijgezet
Vertrouweling
van Bourguiba
Begroting Staatsvissers-
havenbedrijf
Spoedig een algemene
premiespaarregeling
Derde ontvluchte uit
Haarlem in arrest
'lefore tjou (nuj!
WOENSDAG 20 SEPTEMBER 1961
DAGBLAD VOOR V E LS E N IJ M ID E N, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING
Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 7,65,
franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct
Giro-rekening IJmuider Courant na 129288.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
m
Rijtoer door Den Haag
Het woord is aan
Friese toneelschrijver
Y. Schuitmaker overleden
Minder warm
In de krant van heden:
SUÈDE DAMES- EN HERENJASJES
J
46e JAARGANG NUMMER 270
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat 9-1 uur.
Telef. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519.
Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080.
Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295.
IJmuider Courant
Adi. Hoofdredacteur: los L. Lodewijks Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V, Grote Houtstraat 93, Haarlem ^Directie: P. W Peereboom en Mr. H C. van de, Mfr
Hoofdredacteur: Simon Koster
Gistermiddag heeft het koninklijk ge
zin de traditionele Prinsjesdag-rijtoer
door Den Haag gemaakt. In het eerste
open rijtuig namen de Koningin en de
Prins plaats. De prinsessen, die hier
nog op he bordes van Huis ten Bosch
staan, volgden in een tweede open
landauer.
G. B. S h a w:
Als twee mensen elkaar geweld
aandoenheet dat onbeschoftheid.
Tussen naties heet het oorlogdoch
dan is de onbeschoftheid plotseling
vaderlandsliefde geworden.
CAPE HATTERAS (Noord-Carolina),
(Reuter) Een massale ontruiming van
laag gelegen gebieden aan de Atlantische
kust is in de Amerikaanse staat Noord-
Carolina begonnen met het oog op de or
kaan Esther die zich langzaam in de rich
ting van het land beweegt met windstoten
tot 240 km per uur.
Het weerkundig bureau waarschuwde dat
onmiddellijk voorzorgsmaatregelen moes
ten worden genomen daar sommige vlucht
wegen door vloedgolven onder water zul
len komen te staan. 240 vliegtuigen van
de marine zijn naar bases in het binnen
land overgebracht. De luchtmacht heeft
140 tot 150 man met een helicopter en een
boot geëvacueerd van twee radartorens
voor de kust van New England. In het
weekeinde is in kleine gebieden zilverjodi
de over de orkaan uitgestrooid. Dit heeft
echter geen waarneembare invloed op de
beweging of intensiteit van de storm uit
geoefend.
(Van onze correspondent)
WASHINGTON. De opvolging van
secretaris-generaal Hammarskjoeld blijkt
zo moeilijk te regelen, dat in de UNO
een crisis is ontstaan. Na een openings
vergadering van vier minuten is de
UNO-Assemblee gisteren verdaagd tot
heden. De afgevaardigden betoonden
hiermede hun respect tegenover Ham
marskjoeld, doch de delegaties kregen
aldus tevens enig respijt om zich te be
raden over het uiterst moeilijke pro
bleem van de opvolging van Hammars
kjoeld. Het Westen, met uitzondering
STOCKHOLM (Reuter-AFP-UPI) De
Zweedse regering heeft in overleg met de
familie besloten Hammarskjoeld een
staatsbegrafenis te geven. De datum van
de begrafenis is nog niet vastgesteld. Het
stoffelijk overschot zal worden bijgezet in
het familiegraf in de Zweedse universi
teitsstad Uppsala. Men verwacht dat vele
vooraanstaande buitenlandse politici en
staatslieden van deze gelegenheid gebruik
zullen maken om de overledene de laatste
eer te bewijzen.
Achtduizend Noren hebben vanavond op
het universiteitsplein in Oslo een herden
kingsplechtigheid bijgewoond. In een rede
zei premier Gerhardsen: „De dood van
Hammarskjoeld is voor ons allen een
persoonlijke tragedie". De acteur Jack
Fjeldstad las delen voor uit gedichten van
Hammarskjoelds hand.
De Zweedse minister van Buitenlandse
Zaken Oesten Unden heeft tijdens een via
de radio uitgesproken in-memoriam de be
schuldiging geuit dat „enkele honderden
blanke officieren" de vredesmissie van de
UNO in Kongo trachten te bederven. „Het
is beangstigend om te zien", aldus de
Zweedse staatsman, „hoe deze onverant
woordelijke elementen er in zijn geslaagd
om een terroristisch regime te vormen
door de Katangese soldaten en gendarmes
op te hitsen tegen de UNO en ze wijs te
maken dat de UNO boze plannen heeft
met Kongo".
NDOLA (Reuter-UPI) Een UNO-
woordvoerder heeft meegedeeld, dat het
stoffelijk overschot vrijdag of zaterdag uit
Ndola per vliegtuig via Genève naar Stock
holm zal worden overgebracht. De toe
stand van de Amerikaanse sergeant Ju-
lien is redelijk. Hij heeft een ernstige
shock en een hersenschudding opgelopen.
Eerder is meegedeeld dat hij beide benen
gebroken had. Er zijn weer twee Tijken
uit het wrak geborgen, waardoor het to
taal op vijftien gekomen is.
Het stoffelijk overschot van Hammars
kjoeld is in de „vrije kerk" van Ndola, in
Noord-Rhodesië, opgebaard. Kransen wer
den gelegd door vertegenwoordigers van
de Noordrhodesische regering en door af
gezanten van Katanga, Zweden, Groot-
Brittannië en de UNO.
Onderzoek
President Kwame NKroemah van Gha
na heeft in een telegram van rouwbeklag
aan de voorzitter van de UNO-assemblee
een onpartijdig onderzoek gevraagd.
NKroemah zei dat de tragische dood
van de secretaris-generaal onder zodanige
geheimzinnige omstandigheden had plaats
gehad, dat een nader onderzoek op zijn
plaats was. „Alles duidt er op dat het vlieg
tuig van Hammarskjoeld door straalja
gers van Tsjombe is neergeschoten", al
dus het Joegoslavische blad „Politika".
„De tragische ironie van het lot wil dat
Hammarskjoeld is gedood door hen die de
moord op Patrice Loemoemba hebben
voorbereid", aldus het blad. Een Noord
rhodesische regeringswoordvoerder heeft
gezegd dat er. geen enkele grond bestaat
voor de bewering dat het vliegtuigongeluk
door vijandelijke actie van de grond af of
uit de lucht is veroorzaakt.
Dinsdag is in alle stilte ter aarde be
steld de op 84-jarige leeftijd zaterdag in
het Bonifatius Hospitaal in Leeuwarden
overleden heer Y. C. Schuitmaker. De
heer Schuitmaker, in Franeker geboren en
van beroep aardappelkoopman, was de
nestor der Friese toneelschrijvers.
Verwachting tot morgenavond:
Zonnige perioden maar ook
kans op een bui en plaatselijk
mist. Over het algemeen iets
minder warm. Overwegend
zwakke wind.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
Rouw
De wereld rouwt om Hammarskjoeld
Staatslieden en internationale politici van
iedere richting en politieke overtuiging
koningen en staatshoofden hebben bewij
zen van medeleven gestuurd. Koning Bou-
dewijn van België heeft aan koning Gus
taaf Adolf van Zweden medeleven be
tuigd, evenals de Westduit.se president
Lübke en Paus Joannes XXIII. Ook van
de wereldraad van kerken in Genève, van
president Soekarno van Indonesië en van
de Canadese minister-president, Menzies
en bondskanselier Adenauer werden in het
UNO-hoofdkwartier in New York tele
grammen van deelneming ontvangen.
WARSCHAU (Reuter) De Poolse pers,
waarin vaak bittere kritiek op Hammars
kjoeld is geoefend, berichtte uitvoerig over
het ongeluk en gaf een levensbeschrijving
van de omgekomen secretaris-generaal, in
tegenstelling tot bladen in de Sovjet-Unie
en China, die slechts een kort bericht zon
der commentaar gaven. Het blad van de
socialistische jeugd in Polen, schrijft
„Hammarskjoeld heeft terecht de Nobel
prijs voor de vrede gekregen ..(Red
Hammarskjoeld heeft nooit een Nobelprij
gekregen).
van Frankrijk, had aanvankelijk ge
hoopt, dat Mongi Slim van Tunesië tijde
lijk Hammarskjoelds plaats zou bezet
ten. Toen echter de Russische minister
van Buitenlandse Zaken Gromyko te
kennen gaf, dat hij hoe eerder hoe liever
een driemanschap wilde zien ingesteld,
hegon Slim te aarzelen of hij de post wel
Icon aanvaarden, indien de Russen tegen
hem zouden zijn. Men denkt in westerse
kring nu ook aan andere kandidaten,
onder andere aan de Ier Boland, die de
vijftiende Assemblee in het algemeen
goed heeft geleid.
Gromyko en Rusk ontliepen elkaar in
de vergaderzaal, doch de Amerikaan Boh-
len arrangeerde met de Rus Zorin, dat
Gromyko morgen met Rusk in diens ho
tel zal lunchen en confereren.
Stampvol was de grote zaal, toen de zes
tiende Assemblee gisteren geopend werd.
Toen de Ier Boland de vergadering tot
de orde riep, richtten aller ogen zich naar
de zetels van het presidium boven het
spreekgestoelte. Daar zag men voorzit
ter Boland, met aan diens linkerzijde
Hammarskjoelds medewerker Cordier en
aan zijn rechterkant een ledige stoel. De
honderden in de zaal moeten bij het zien
van die open plaats met weemoed gedacht
hebben aan de man, die daar zo vele
uren gezeten heeft in zijn bekende hou
ding: zijn hoofd rustend op de hand, zijn
wijsvinger langs de neus. Het beeld, dat
die honderden in gedachten voor zich za
gen was wellicht het belangrijkste van
deze zitting, die officieel slechts vier minu
ten duurde.
Het begon, zoals gebruikelijk, met een
minuut van meditatie. Daarna sprak de
voorzitter met enkele woorden over de
tragedie, die Hammarskjoelds dood voor
miljoenen mannen en vrouwen betekent
Vervolgens verzocht Boland de aanwezigen
op te staan en een mifluut lang zwijgend
Hammarskjoeld en de met hem omgeko'
menen te gedenken.
Geen voorziening
De lege plaats is moeilijk te bezetten
Het UNO-handvest bevat geen voorzie
ning voor een automatische vervanging
van de secretaris-generaal bij ziekte of
dood. Het handvest bepaalt alleen dat de
secretaris-generaal moet worden gekozen
door de Veiligheidsraad en dat deze keuze
dient te worden goedgekeurd door de As
semblee. De kans is echter groot, dat de
Sovjet-Unie een veto zal uitspreken in de
Veiligheidsraad, indien men één enkele
figuur als kandidaat naar voren brengt
De Russen willen het „troika"-systeem in
voeren, een driespan van functionarissen,
ieder met een veto.
Mongi Slim is de enige kandidaat voor
het presidentschap over de Assemblee
dit jaar. Het plan wordt overwogen of de
Assemblee hem niet met een meerder
heid van twee derden kan verzoeken tijde
lijk Hammarskjoelds functie erbij te ver
vullen. „Tijdelijk" is echter een rekbaar
begrip en de Rassen duchten kennelijk
dat Slim op die manier in feite Hammar
skjoelds opvolger zou kunnen worden. Bo
vendien zouden de Fransen niet erg inge
nomen zijn met een Tunesiër als leider
in de UNO.
Behalve de Ier Boland, zijn ook de UNO
deskundigen uit India, Argentinië en Bir
ma genoemd als eventuele tijdelijke
plaatsvervangers van Hammarskjoeld.
Het is heel goed mogelijk dat de Rus
sen zullen voorstellen ook zogenaamd tij
delijk een driemanschap te benoemen
Zeer waarschijnlijk zullen de Russen ver
langen dat eerst de Veiligheidsraad
zich met deze kwestie zal bezighouden
Men ziet dat de UNO waarlijk in een im
passe is geraakt. De oplossing is niet een
voudig.
(Reuter) Een woordvoerder van de
Britse delegatie heeft verklaard dat het
logisch" is dat communistisch China een
afvaardiging naar de UNO zendt. Groot-
Brittannië zal vóór een resolutie stemmen
die beoogt China toe te laten tot de UNO.
Overigens geeft de Britse regering er de
voorkeur aan dat deze kwestie niet in
stemming komt. „Wij waren ingenomen
met het moratorium" (over de kwestie van
de Chinese vertegenwoordiging bij de
UNO). „Maar het ziet er nu naar uit dat
het moratorium niet langer van kracht
is." Groot-Brittannië heeft begrip voor de
positie van de Verenigde Staten en voelt
mee met zijn moeilijkheden. „Maar wij
hebben een ander standpunt en het heeft
geen zin de zaak anders voor te stellen",
aldus de Britse verklaring.
De Sovjet-Unie heeft de Assemblee in
een nota gevraagd „de wettelijke rechten
van de volksrepubliek China in de UNO
te herstellen." Dit punt, dat de Sovjet-Unie
op de voorlopige agenda van de Assem
blee geplaatst wil hebben, zal gevolgd wor
den door een stap van Nieuw-Zeeland
waarin de vergadering gevraagd wordt al
leen het algemene vraagstuk van de Chi
nese vertegenwoordiging te overwegen.
De zetel van China, permanent lid van
de Veiligheidsraad met het recht van veto
wordt ingenomen door vertegenwoordigers
van de regering op Formosa.
NEW YORK (Reuter) De Tunesiër
Mongi Slim, die naar verwachting voor
zitter zal worden van de UNO-Assem
blee als opvolger van de Ier Boland,
trok in de UNO het eerst aandacht toen
hij lid werd van de commissie van vijf
man die het Russische optreden in Hon
garije tijdens de opstand van 19 56
scherp veroordeelde. De Russen hebben
hem eens hun „ergste vijand" in de
Afrikaans-Aziatische groep van de UNO
genoemd, maar tijdens de debatten in
de Veiligheidsraad en de speciale zit
ting van de Assemblee over de crisis
rondom Bizerta luisterden de Russische
diplomaten met grote aandacht naar de
Tunesiër die de Sovjet-Unie meermalen
had tegengewerkt.
Slim is klein van stuk. Tijdens zijn
stormachtige carrière als revolutionair
hij heeft meermalen in Franse ge
vangenissen gezeten betoonde hij
veel moed en als een van Tunesië's
voornaamste woordvoerders gaf hij zel
den blijk van emoties. Zijn vrienden
zeggen dat zijn gevoelens kunnen wor
den afgemeten naar zijn dagelijks ge
bruik van zwarte koffie. Tijdens de cri
sis om Bizerta dronk hij dertig kopjes
per dag. Hij heeft overal zijn koffiema
chine bij zich.
Slim is vrijgezel. Hij verklaart dit uit
het, feit dat hij nooit tijd heeft gehad
om een vrouw te zoeken omdat hij het
te druk had om de belangen van zijn
land te behartigen.
Hij was zeer bevriend met Hammar
skjoeld die hij in de Afrikaans-Aziati
sche groep tegen aanvallen placht te
verdedigen. Hij is verder de grootste
vertrouweling van president Bourguiba
van Tunesië. Vrienden zeggen dat zij
slechts over een ding van mening ver
schillen wie het best de koeskoes kan
maken, Noord-Afrika's traditionele ge
recht.
NDOLA (Noord-Rhodesië) (UPI) Pre
sident Tsjombe van Katanga heeft giste
ren in de verkeerstoren van het vliegveld
bij de Noordrhodesische plaats Ndola ge
durende vijf uur besprekingen gevoerd
met de Tunesische UNO-vertegenwoordi-
ger Khiari over een mogelijk staakt-het-
vuren in de afgescheiden Kongolese pro
vincie. Vandaag zal het overleg worden
voortgezet.
Terwijl Khiari met Tsjombe sprak brach
ten ooggetuigen uit Elisabethstad berich
ten naar Ndola, waaruit bleek dat de UNO-
eenheden aa*n zware aanvallen bloot
staan en dat op hulp van versterkingen
voorlopig niet kan worden gerekend.
Waarnemers zijn van mening dat Tsjom
be hoewel steeds aandringend op een
beëindiging van „deze nutteloze slachting"
zijn voorwaarden scherper zal stellen
naarmate zijn troepen aan de winnende
hand geraken. Zij vrezen dat de UNO zich
niet kan verenigen met voorwaarden als
ontruiming van Elisabethstad, die moge
lijk door Tsjombe zouden worden gesteld.
Versterkingen
Een transportvliegtuig van de Deense
luchtmacht met vijf ton Zweedse wapens
voor Kongo heeft zijn bestemming, de
luchtbasis Kamina niet kunnen bereiken
en heeft de lading in Leopoldstad gelost,
waar transportvliegtuigen van de UNO de
lading zullen overnemen.
De Ierse regering zal onverwijld muni
tie en voorraden zenden naar de Ierse
UNO-troepen in Kongo. Men meent
te weten dat de centrale Kongolese rege
ring in Leopoldstad op nieuwe middelen
zint om het einde van Katanga's autono
mie te verhaasten. Premier Cyrille Adoe-
la liet hiervan iets doorschemeren tij
dens een radiorede. Van nu af aan, zei
hij, „zal elke burger erop voorbereid moe
ten zijn de oproep van de regering voor
dienstneming in Katanga te beantwoor
den". Hij 'voegde hieraan toe dat de Kon
golese strijdkrachten paraat waren.
De UNO-troepen waren dinsdag op de
militaire basis Kamina nog steeds in het
bezit van startbaan en verkeerstoren, en
de situatie in Elisabethstad was niet ver
anderd.
Het zwaarste gevecht van dinsdag had
plaatsgevonden bij een commandopost van
de UNO langs een verkeersweg in Katan
ga, waarbij de Katangezen zware verlie
zen zouden hebben geleden.
Adoela zei in zijn radiotoespraak dat
de dood van Hammarskjoeld onder vreem
de omstandigheden in Rhodesië, „deel
van het Britse imperium", had plaats ge
had. Adoela viel opnieuw de buitenlanders
aan die dienstdeden in de strijdkrachten
van Katanga, en zei dat „financiële krin
gen en imperialisten" pro-beren zich van
Katanga meester te maken.
Hammarskjoeld. zo zei hij, was het
slachtoffer van bepaalde financiële ma
nipulators voor wie een mensenleven wei
nig meer betekende dan een gram urani
um.
Ultimatum
STOCKHOLM. (UPI) De president
van KongoBrazzaville, Fulbert You-
lou heeft tegen een Zweedse zendelinge
gezegd dat alle Zweden binnen twee da
gen uit zijn land zullen worden gewezen
tenzij de Zweedse regering onmiddellijk
de Zweedse UNO-troepen uit Katanga doet
terugtrekken. De Zweedse zendelinge, Lin-
nea Almqvist, bracht dinsdag een bezoek
aan president Youlou in Brazzaville. De
president gaf haar opdracht de Zweedse
regering onmiddellijk van zijn ultimatum
op de hoogte te stellen.
BRUSSEL (ANP) De Union Minière
du Haut Katanga heeft gisteren het vol
gende bekendgemaakt over de toestand bij
haar bedrijven in Katanga. De bedrijven
in Loeboemashi, bij Elizabethstad, hebben
de produktie gestaakt. De mijn in Kipoe-
shi, die op een afstand van 30 km van Eli
zabethstad dichtbij de grens met Rhodesië
is gelegen, heeft het werk vrijdag hervat,
nadat het gedurende twee dagen was on
derbroken. De bedrijven in Shitoeroe bij
Jadotstad en die in Loeiloe en de bedrij
ven van Metalkat (zinkbedrijven) bij Jol-
wezi hebben twee dagen op beperkte capa
citeit gewerkt, maar produceren sedert
vrijdag weer normaal. De waterkrachtsta
tions werken normaal.
Weerrapporten 1, 2
Agenda van IJ mond en Haarlem 2
Uit het binnenland 2, 6
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstoel 3
Buitenlands nieuws3
Langs sluizen en havens5
Uit stad en omgeving5, 6
Horen en Zien 6
In de Vishal en op zee6
Feuilleton 7
Panda en andere beeldverhalen7
Economisch nieuws9
Beurs 9
Scheepsberichten 9
Sport U
Dit nummer bestaat uit
twaalf pagina's
'Advertentie
BARTELJORISSTR HAARLEM TEL 13439
LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTFRDAM TEL 223596
In de heden verschenen begroting van
het Staatsvissershavenbedrijf te IJmuiden
zijn de lasten zowel als de baten voor 1962
geraamd op f 3.314.970, zodat de begroting
evenals vorig jaar sluit.
De lasten en de baten zijn beide 90.500
hoger geraamd dan voor het jaar 1961.
Er wordt 1.000.000 aangevraagd voor
vernieuwing van de dokgelegenheid, zodat
met het voor 1961 opgenomen bedrag hier
voor in 1962 1.500.000 beschikbaar komt.
Tevens is voor uitbreiding halruimte
600.000 aangevraagd.
Het ligt in het voornemen een voorstel
tot invoering van een algemene premie
spaarregeling te doen. Op grond van de
voortgang bij de voorbereiding vertrouwt
de minister in de loop van het parlemen
taire jaar het advies van de Sociaal-
Economische Raad' met name over enkele
hoofdlijnen van een nader uitgewerkte
regeling te kunnen inwinnen.
Het aantal premiespaarregelingen neemt
nog voortdurend toe. Het aantal was in het
bedrijfsleven per 30 juni 1961 510 stuks
tegenover 478 per 31 december 1960. De
deelneming aan het jeugdsparen ontwik
kelt zich nog steeds op bevredigende wijze.
Het aantal deelnemers nam van 30 juni
1960 tot 30 juni 1961 naar schatting met
65.000 toe. Op laatstgenoemde datum be
liep het geraamde aantal deelnemers
384.000. Het totaal belegde bedrag beliep
op dat zelfde tijdstip naar schatting 128
miljoen (vorig jaar circa 80 miljoen).
Na ontsnapping op 25 juli
Bij de Groninger brug te Assen, waar
hij stond te wachten omdat de brug ge
opend was, heeft de politie aldaar van
morgen aangehouden de zevenendertigjari-
ge judo-leraar W. de G. uit Amsterdam,
die in de middag van 25 juli, gelijk met
twee anderen, uit de Haarlemse gevange
nis ontsnapt. De anderen waren reeds en
kele dagen na de ontvluchting aangehou
den en naar de gevangenissen in Breda
en Den Haag overgebracht.
De G. heeft nog een restant-straf van
één jaar te goed en bovendien is hij ter
beschikking van -de regering gesteld. De
straf is hem opgelegd wegens het plegen
van diefstallen in het oosten van het land.
Op dinsdagmiddag 25 juli omstreeks
kwart over vijf heeft het drietal kans ge
zien uit de Haarlemse gevangenis te ont
snappen. Zij waren bezig in het werkge-
bouw aan de oostzijde van de gevangenis.
In een gang verbraken de mannen, die
allen uit Amsterdam afkomstig zijn, twee
ruitjes en met een zaag van de gevangenis
zaagden zij een spijltje door. Zij kropen
door de opening en kwamen op de om
muurde binnenplaats van de gevangenis.
Een muur van 3.70 meter moest worden
overgeklommen. Met behulp van een touw
dat van haken was voorzien slaagden de
mannen er in over de muur te klimmen
en de Harmenjansstraat en de Oostvest te
bereiken.
