Vrees voor burgeroorlog om
Katanga stijgt met het uur
Vliegramp in
Turkije;
28 doden
I
HET WEER
Vermeende verklaring van Clay
zaait onrust in West-Duitsland
k
oekMOUSON
Kernwapens voor behoud
van West-Berlijn
Troepenverplaatsingen der centrale
Kongolese regering naar Loeloeaburg
Berlijnse politiek der V.Szou
niet gewijzigd zijn
Mislukte landing liep goed af
Aeë MO W&"éefore you êuy!
„Brandaris" vraagt
surséance van betaling
Dames- en kinderkleding
Senator Mansfield ziet punten
voor vergelijk met de Russen
46e JAARGANG NUMMER 274
MAANDAG 25 SEPTEMBER 1961
DAGBLAD VOOR V ELS EN - IJ M IDE N, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING
FRANS VOORSTEL IN RAAD VAN
EUROPA
Rustig weer
In de krant van heden:
WËÊÈm
SUËDE DAMES- EN HERENJASJES
Het woord is aan
Aandeelhouders stellen
10 miljoen beschikbaar
GROTE TUBE 1.65
ROBERT KENNEDY NEEMT TWIJFEL WEG
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat. 9-1 uur.
Telef. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519.
Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080.
Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295.
IJmuider Courant
Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal i ,65,
franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct
Giro-rekening IJmuider Courant no. 129288.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
Uftgaves Grafische Bedrijven Damiate N.V, Grote Houtstraat 93, Haarlem
Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijki
Hoofdredacteur: Simon Koster
In Laos is met een militaire parade de
tweede verjaardag gevierd van de
revolutie, die prins Boun Oum en
Phoum Nosavan aan de macht bracht.
Ook het Vrouwelijk Hulpkorps van
het leger nam aan de parade deel, die
door hoge militaire en regeringsver
tegenwoordigers werd afgenomen. Een
priester zegende de voorbijtrekkende
kolonnes met „heilig water".
LEOPOLDSTAD, (Reuter-UPI) Gene
raal Moboetoe, de stafchef van de Kongo
lese strijdkrachten, heeft in het weekeinde
ongeveer 150 militairen per vliegtuig naar
Loeloeaburg gezonden. Dit is de garni
zoensplaats die het dichtst ongeveer 225
km bij de Katangaanse grens is gele
gen. Naar te Leopoldstad verluidt zijn an
dere Kongolese legereenheden en pantser
wagens per rivierboot van Leopoldstad en
Coquilhatstad op weg naar Loeloeaburg.
Vrijdag liet de Kongolese centrale rege
ring weten, dat zij haar toevlucht tot
„eigen middelen" zou nemen om aan de
afscheiding van Ka*tanga een einde te ma
ken. Volgens betrouwbare kringen in de
Kongolese hoofdstad zou de regering nog
geen besluit hebben genomen om Katanga
binnen te vallen. Generaal Moboetoe zou
tegen een dergelijke actie hebben gewaar
schuwd, omdat een invasie militair onuit
voerbaar zou zijn.
De huidige militaire troepenverplaatsin
gen van het Kongolese leger zouden vol
gens waarnemers te Leopoldstad ten doel
hebben de aanhangers van vice-premier
Gizenga uit Stanleystad in de centrale re
gering en in het parlement gunstig te stem
men.
Deze hebben er bij de regering op aan
gedrongen onmiddellijk een militaire ac
tie tegen Katanga te ondernemen na het
bestand tussen eenheden van de UNO en
de Katangaanse gendarmerie
Honderden Belgen zijn uit Katanga ver
trokken naar Noord-Rhodesië, vanwaar zij
naar België willen gaan. De Union Minière
ANKARA (Reuter) Reddingsploegen
zijn er zondagochtend in geslaagd het
wrak te vinden van een vliegtuig van de
Turkse Nationale Luchtvaartmaatschappij,
dat op weg van Cyprus naar Ankara was
neergestort. Men heeft slechts een, ernstig
gewonde overlevende uit het wrak van
het toestel, een in Nederland gebouwde
Fokker-Friendship,kunnen redden. Het toe
stel had 25 passagiers en vier bemannings
leden aan boord. Er zijn dus 28 doden.
Het schijnt, dat de gezagvoerder een
navigatiefout heeft gemaakt. Hij zou ge
seind hebben, dat het vliegtuig ging lan
den terwijl het zich nog op ongeveer 30
km van Ankara bevond.
Het verongelukte toestel was er een van
de vloottoestellen van de Turkse lucht
vaartmaatschappij, die uiteindelijk uit tien
Friendships zou moeten bestaan, waarvan
de helft gebouwd door Fokker en de helft
door Fairchild in Amerika.
Aan boord van de Turkse Friendship be
vonden zich tien professoren en studenten
van de universiteit van Heidelberg, onder
wie de Belgische professor in de oude ge
schiedenis Jacques Moreau.
De groep uit Heidelberg zou een maand
in Turkije en Griekenland doorbrengen ter
bestudering van de overblijfselen der
Griekse en Romeinse beschavingen.
Ongeluk tijdens show
WILMINGON North-Carolina (V.S.)
(UPI) Een transportvliegtuig van het
Amerikaanse leger, dat met een para
chute-ploeg en enkele journalisten was op
gestegen tijdens een luchtvaartshow op het
vliegveld New Hanover bij Wilmington, is
zondagmiddag neergestort.
Volgens een ooggetuige steeg het vlieg
tuig tot ongeveer 20 tot 30 meter hoog ter
wijl naar schatting 100.000 toeschouwers
op het vliegveld aanwezig waren. Het
stortte neer. brak in tweeën en vloog in
brand. Van de 19 inzittenden zijn er drie
gedood en tien ernstig gewond.
WASHINGTON (UPI) De Amerikaan
se marine heeft meegedeeld dat in de At
lantische Oceaan ten westen van de Ber
muda-eilanden een patrouillevliegtuig is
verongelukt. Zeven van de tien beman
ningsleden zijn om het leven gekomen.
Volgens de overlevenden kwam een van
de motoren van het toestel tot stilstand
terwijl het deelnam aan een vlootoefening.
Het toestel stortte in hoge zee neer.
Sportvliegtuig gevallen
TRENTO (UPI) Een licht, eenmoto-
rig vliegtuig is zondag neergestort in het
Caldonazzo-meer nabij Trento.
De piloot en de enige passagier aan
boord van het vliegtuigje kwamen om het
leven.
Het vliegtuig stond ingeschreven bij een
plaatselijke vliegclub.
is begonnen met de evacuatie van vrou
wen en kinderen van Belgische werkne
mers. Een vliegtuig met évacué's is reeds
naar België vertrokken.
Belgen'die uit Elisabethstad in Ndola
aankwamen vertelden dat het vuren is ge
staakt, maar dat de situatie „hopeloos ge
spannen" is.
De Katangaanse autoriteiten hebben dui
zenden leden van de Loenda, Bayeke en
Tcholkwe stammen van automatische ge
weren voorzien en rondom Elisabethstad
samengetrokken, aldus Belgische zakenlie
den die uit de hoofdstad van Katanga naar
Noord-Rhodesie zijn gevlucht.
Deze stamleden kunnen in korte tijd
Elisabethstad binnentrekken en moeilijkhe
den veroorzaken. De dorpen tussen Elisa
bethstad en de grens met Rhodesië wor
den nog slechts door vrouwen, kinderen en
oude manner, bevolkt.
In Ndola is vernomen dat vier Katan
gaanse officieren zich bij het Kongolese
Nationale leger hebben gevoegd, uit pro
test tegen de terugkeer van blanke offi
cieren bij de Katangaanse strijdkrachten.
De vier officieren zullen door de Verenig
de Naties naar Leopoldstad worden ge
bracht.
Tsjombe
Naar verluidt heeft president Tsjombe
een vertegenwoordiger benoemd die be
sprekingen zal voeren met de leider van
de Verenigde Naties in Katanga, dr.
O'Brien.
President Tsjombe heeft zaterdag op een
persconferentie verklaard dat in Stanley
stad 35 Sovjet-vliegtuigen Iljoesjins
bestuurd door Tsjechoslowaken, Chinezen
en Polen, zijn aangekomen om Kongole
se troepen naar Katanga te vervoeren.
4.600 man van het Kongolese nationale le
ger zijn thans in Loeloeaburg, Stanley
stad en Coquilhatstad bijeengebracht voor
een inval in Katanga, aldus Tsjombe.
De president voegde hieraan toe: „In
dien wij worden aangevallen zullen wij ons
tot de laatste man verdedigen".
Waarnemers in Elisabethstad zijn zeer
pessimistisch. Zij vrezen dat het conflict
tussen de VN en Katanga zal worden ge
volgd door een burgeroorlog tussen Ka
tangaanse troepen en strijdkrachten van
de centrale regering. Talrijke Europea
nen, die een nieuw conflict vrezen, heb
ben bij het Britse consulaat een visum
voor Rhodesië aangevraagd.
Een Franse poging om in het kader van
de Raad van Europa een speciale com
missie te laten instellen voor propaganda
van de samenwerking tussen Europa en
Afrika op alle gebied, heeft zaterdag in
de raadgevende vergadering schipbreuk
geleden.
v-.
Verwachting tot morgenavond:
Koude nacht met op vele plaat
sen mist. Overdag droog en vrij
zonnig weer. Weinig wind, maar
later in de kustprovincies zwak
ke tot matige zuidwestelijke
wind. Ongeveer dezelfde mid-
dagtemperaturen als vandaag.
Volledige weerrapporten op pagina twee
Weerrapporten 1, 2
Agenda van IJmond en Haarlem 2
Uit het binnenland 2, 7
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstoel 3
Buitenlands nieuws 3
Horen en Zien 4
Kunst 4
Uit stad en omgeving 5, 7
Feuilleton 6
Panda en andere beeldverhalen6
In de Vishal en op zee7
Economisch nieuws8
Beurs 8
Scheepsberichten 8
Sport 10 tot 14
Dit nummer bestaat uit
veertien pagina's
BONN, 24 september. (UPI, Reuter
en DPA). De Westduitse regering
in Bonn heeft gisteren de niet offi
ciële berichten volgens welke zij
zou zijn gewaarschuwd dat de Ver
enigde Staten en Engeland Oost-Duits
land misschien zullen erkennen krachtig
tegengesproken. Een bericht van deze
strekking, dat in een Engelse krant was
gepubliceerd, werd door een woord
voerder van de Westduitse regering als
„louter speculatie" van de hand ge
wezen.
Volgens officiële Westduitse kringen
geven de door generaal Lucius D. Clay
afgelegde verklaringen geen aanleiding
oor de gevolgtrekking dat Amerika zijn
inzake Berlijn zal wijzigen.
voor
politiek
„Een officiële woordvoerder van de
Amerikaanse missie in Berlijn heeft zater
dag verklaard, dat er geen verklaring is
afgelegd over een verandering van de
Amerikaanse politiek over de toegang tot
Berlijn of Oostduits toezicht of controle op
de luchtverbindingen." Hieruit blijkt dus
dat de woordvoerder alleen gezegd heeft
Een Boeing 707 van de American Air
lines is zondag na een mislukte lan
ding op het vliegveld Logan in de
Winthrop baai terechtgekomen, maar
alle 71 inzittenden konden in vei
ligheid worden gebracht. Ongeveer
25 particuliere boten van een nabij
gelegen jachtclubhuis spoedden zich
naar de plaats waar het vliegtuig, nog
drijvende, was terechtgekomen en
pikten de passagiers op die via deu
ren en ramen op de vleugels waren
geklommen. Het reusachtige straal
vliegtuig was van San Francisco op
weg naar Chicago Bij de landing op
Logan schoot het toestel over de lan
dingsbaan heen en kwam in de haven
terecht. Het vliegveld was op
dat tijdstip omhuld door een dikke
mist. De reddingsactie was binnen een
uur na het ongeluk voltooid.
(Telefoto)
dat er geen verklaring was afgelegd en
dat hij niet met zoveel woorden gezegd
heeft dat er geen wijziging zou komen in
de Amerikaanse politiek. Later werd be
kendgemaakt dat de „officiële woordvoer
der" die vrijdagavond de opmerkingen
was.
Het kan gezegd worden dat de publika-
tie van de onjuiste berichtgeving over zijn
opmerkingen, generaal Clay hebben ge
schokt, en dat hij bij een privé-gesprek
had opgemerkt dat hij niet naar Berlijn
was teruggekeerd om het Duitse volk te
maakte, generaal Lucius Clay zelf
verkopen.
Clay zei na zijn verklaring dat de Ame
rikaanse Dolitiek in Washington en niet in
Berlijn wordt gemaakt, dat daarom ook
geen enkele Amerikaanse woordvoerder m
Berlijn een verandering van de Ameri
kaanse politiek heeft kunnen verkondigen
In Washington bewaarde men officieel
het stilzwijgen over generaal Clay's ver
klaring van vrijdag. Functionarissen zei
den dat er zoveel „nuances" van het hui
dige geallieerde denken over Duitsland en
Berlijn zijn dat zij geen commentaar kon
den geven.
Een bericht dat generaal Clay erop zou
hebben gezinspeeld dat de westelijke geal
lieerden bereid zijn beperkte Oostduitse
controle op de luchtcorridors toe te staan
zou in ieder geval onjuist zijn. (Clay zou
ook nog hebben gesproken over bereidheid
om beperkte Oostduitse controle op de toe
gang van militairen tot Berlijn over
land toe te staan.)
Grote schrik.
In Duitsland en vooral West-Berlijn ig
een storm ontstaan over opmerkingen, toe
geschreven aan Kennedy's persoonlijke
vertegenwoordiger in West-Berlijn. Gene
raai Lucius Clay, volgens welke de V.S. het
Oostduitse regime zouden willen erkennen
Terwijl andere Berlijnse kranten met
verontwaardiging reageerden op de ge
wraakte opmerkingen die vanmorgen in
Bonn reeds zijn tegengesproken met de
bevestiging dat de Amerikaanse politiek
ten opzichte van Duitsland ongewijzigd zou
blijven, verscheen de in Berlijn verschij
nende „Telegraf" met de zwarte koppen
„Kennedy's Duitse politiek aan het veran
deren? Clay ontkent het."
President Lübke van West-Duitsland
heeft zondag in West-Berlijn in een toe
spraak tot de bevolking gezegd dat zij er
van verzekerd kan blijven dat generaal
Clay, president Kennedy's persoonlijke ver
tegenwoordiger, niet naar Berlijn is geko
men om die stad over te geven. Clay
heeft de stad reeds in 1948 tijdens de blok
kade met succes verdedigd en thans is hij
hier weer met dezelfde vaste wil. Lübke
zei dat Duitslands bondgenoten op duide
lijke wijze hebben gezegd dat zij inbreu
ken op de vrijheid van West-Berlijn en
op de verbindingen met het Westen niet
zullen dulden.
Plan van Shinwell
(Reuter) Emmanuel Shinwell, voor
malig Labour-minister van Defensie, heeft
zaterdagavond in South Hetton verklaard
„Indien de Duitsers tegen de Russen wil
len vechten, laten zij dat dan zelf doen en
ons erbuiten laten." „Er is een betere ma
nier. Vroeg of laat moet Oost-Duitsland
als een onafhankelijke staat worden erkend
Waarom zou dat nu niet gébeuren? In
dien dit geschiedt op voorwaarde dat de
Duitsers in het westen en oosten zich vrije
lijk in Berlijn kunnen bewegen, zouden
wij veel van de bestaande spanning kun
nen oplossen en overgaan tot onderhan
delingen over een vredesverdrag".
Hij heeft brieven opgesteld aan presi
dent Kennedy en premier Kroesjtsjev,
waarin hij suggesties doet voor een vreed
zame regeling van de kwesties Berlijn en
Duitsland. Volgens de Londense Observer
stelt Shinwell ontwapening van de beide
Duitslanden voor, erkenning van het recht
van toegang tot West-Berlijn, en erkenning
van de Oder-Neissegrens door het Westen
en West-Duitsland.
Advertentie
BARtSSST HAARLEM TEL' 13439
LEIDSESTRAAT (BU KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL. 253596
Joseph Berthe:
Ik heb teveel goede dingen zien weg
zinken in vergetelheid, om aan het ge
luk der herinnering te kunnen ge
loven.
De directie van de assurantiemaatschap
pij „Brandaris" heeft hedenmorgen het
volgende medegedeeld:
,In het afgelopen jaar en in dit jaar
zijn door onze maatschappij grote verlie
zen geleden in het buitenland. Het is ons
niet mogelijk op korte termijn de omvang
n deze verliezen nauwkeurig vast te
stellen. Daar wij het onder deze omstan
digheden niet verantwoord achten dat er
voor en door ons nieuwe verzekeringen
worden geaccepteerd, hebben wij in over
leg met aandeelhouders besloten het aan
gaan van nieuwe verzekeringsovereenkom
sten terstond stop te zetten.
Wij zullen op dinsdag 26 september bij
de arrondissementsrechtbank te Amster
dam een verzoekschrift om surséance van
betaling indienen. Daarbij zal worden ge
deponeerd een ontwerp-akkoord, waartoe
wij in staat zijn gesteld door onze aan
deelhouders, die bereid zijn bij aanvaar
ding van het akkoord een onlangs voor
een beperkt doel vrijwillig toegezegde
steun van maximaal zeven miljoen gulden
zodanig te verruimen, dat totaal tien mil
joen gulden door hen ter beschikking zal
worden gesteld."
'Advertentie
uwHUID
Advertentie
GEN. CRONJÉSTRAAT 59 - HAARLEM
(Reuter) Robert Kennedy, de Amerikaanse minister van Justitie, heeft gisteren
voor de televisie verklaard, dat zijn broer, president Kennedy, ongetwijfeld kern
wapens zal gebruiken als het behoud van de vrijheid van West-Berlijn zulks nood
zakelijk zou maken. De regering heeft twee miljard dollar extra uitgetrokken voor
atoomwapens, afgezien van de versterking van de conventionele strijdkrachten, zo
zei Robert Kennedy. „Wij èn onze bondgenoten zijn bereid atoomwapens te ge
bruiken". Gevraagd op welke wijze de bondgenoten kernwapens die onder Ameri
kaanse controle staan zouden ontvangen antwoordde Kennedy dat „bepaalde
regelingen bestaan wanneer zij kunnen worden gebruikt".
De cönventionele strijdkrachten van het
Westen kunnen zo nodig doeltreffend tegen
de Russen worden aangewend, ondanks
het feit dat algemeen wordt aangenomen
dat de Sovjet-strijdkrachten superieur zijn
aan de westelijke.
(AFP) In de kwestie-Berlijn zijn pun
ten waarover wel en niet kan worden on
derhandeld, aldus heeft de Democratische
senator Mike Mansfield in een televisie
interview verklaard. Een van de punten
waarover een vergelijk mogelijk is is een
erkenning van de Oder-Neisse grens, een
de facto erkenning van Oost-Duitsland, de
overplaatsing van bepaalde bureaus van
de Verenigde Naties naar West-Berlijn
en de vorming van een vrije stad Berlijn.
De vrijheid van de bevolking van West-
Berlijn, de handhaving van de geallieer
de bezettingsrechten en toegang van de
westelijke mogendheden tot de stad mo
gen geen punten van onderhandeling zijn,
aldus Mansfield. Hij bevestigde, dat be
paalde punten waarover wel kan worden
onderhandeld „ongetwijfeld" het onder
werp van de besprekingen zijn die de Sov
jet-minister van Buitenlandse Zaken Gro-
myko in New York met zijn Amerikaanse
ambtgenoot Dean Rusk voert.
Kennelijk met het oog op eventuele kre
ten van verontwaardiging in West-Duits
land omtrent zijn opmerkingen, wees hij
erop dat de Westduitsers Oost-Duitsland
reeds erkennen „ten bedrage van maar
even 300 miljoen dollar per jaar", gezien
de economische verdragen tussen beide
staten.
(Reuter) Het patrouilleren van Ameri
kaanse militaire jeeps langs de autoweg
die West-Berlijn en West-Duitsland ovei
een afstand van 180 km. door Oostduits
gebied verbindt, wordt geïntensiveerd. Dit
heeft een Amerikaanse woordvoerder za
terdagavond meegedeeld. Het doel van de
patrouilles is „als steeds" Amerikaanse
reizigers op deze route te helpen, ver
klaarde hij.
In Berlijn beschouwt men deze maat
regelen als een accentueren van het Ame
rikaanse voornemen om de rechten in
Berlijn en op de toegangswegen tot Ber
lijn te handhaven.
Ontruimingen
BERLIJN, (Reuter) De Oostduitse
politie is gisteren begonnen met de ont
ruiming van woningen aan de Bernauei
Strasse, vlak aan de grens tussen de Fran
se sektor en Oost-Berlijn, waar vele Oost
duitsers naar West-Berlijn zijn uitgeweken
door uit ramen te springen.
Volgens de Westberlijnse politie zijn
schildwachten bij de achterdeuren van de
ze huizen geplaatst. Desondanks is toch
een vrouw uit een raam op de tweede ver
dieping van een der huizen gesprongen er
ernstig gewond op de straat gevallen, di<
bij West-Berlijn hoort.
Een Oostberlijnse politie-officier heel
tegenover persvertegenwoordigers ver
klaard, dat de evacuatie van bewoner
van de Bernauer Strasse voornamelijk be
woners betrof van flats op de eerste ver
dieping en woningen, waaruit de laatsti
dagen mensen naar het Westen zijn ge
vlucht. Er zouden ongeveer 500 mensen bi
betrokken zijn, die allen tevoren van d
maatregel op de hoogte waren gesteld.