Mr. Helb: Niet uitgewezen
maar teruggeroepen
VAN NIEL
AGENDA
Afgezanten. Preston Cobb-comité
dankbaar terug uit Amerika
Noord-Holland
Internationale oefening van
de B.B. werd een succes
KMSGHOEWCREME
f
m
■JACaO shawls
Ambassadeur terug uit Moskou
Moskou was Den Haag
een slag voor
Vijf doden in
het verkeer
LasF van zenuwen?
Twee doden door
Kolendamp
GEEFT ONGEKEND DIEPE BLIJVENDE GLANS
Zoltan Korda
overleden
Mooi weer voorbij
MAANDAG 16 OKTOBER 1961
2
MA
ENGELSE
TAFELKLOKKEN
Haarlem
Velsen-IJ muiden
Beverwijk
(één
Heemskerk
Castricum
Mijnhardt's Zenuwtabletten
helpen U eroverheen
Preston Cobb is in alle opzichten een kind"
Luchtverbindingen in
het binnenland
MET SILICONEN WATERAFSTOTEND
Vlet met zeven jongelui
dreef naar open zee
Opdracht voor nieuwe
veerboot voor Texel
Trein tegen melkwagen:
voerman licht gewond
WEERRAPPORTEN
1
(Van onze Amsterdamse redacteur)
Vergezeld van zijn Siamese poes
„Choc" is de Nederlandse ambassadeur
in de Sovjet-Unie, mr, H. A. Helb, zater
dagavond om kwart over acht met de
K.L.M.-Electra „Mercurius" uit Moskou
in Nederland teruggekeerd. Niet uitge
wezen en nog minder tot persona non
grata verklaard maar, zoals hij met een
tikje ironie in zijn stem opmerkte: „Ik
ben hier omdat de Nederlandse regering
mij heeft teruggeroepen".
Een uitspraak die verbazing wekte. Mr.
Helb, wiens terugkeer een week vol sen
sationele ontwikkelingen in de diplomatie
ke betrekkingen tussen Nederland en Rus
land afsloot, voegde er dan ook na een
ogenblik van raadselachtig stilzwijgen
glimlachend aan toe: „Vrijdagavond werd
aan de ambassade een officiële nota van
de Russische regering bezorgd door een
Rus die vloeiend Nederlands sprak, op zich
zelf al zeer ongewoon. „Het is dringend,"
zei hij. Ik was niet aanwezig. De huisbe
waarder nam de enveloppe aan en stelde
mij ervan op de hoogte. Ik ben onmid
dellijk naar de ambassade gegaan om het
stuk te lezen. Omdat de ambassade-secre
taris, de heer Polak, het officiële Russisch
beter beheerst dan ik, liet ik hem de tekst
vertalen. De inhoud was van dien aard
dat ik telefonisch overleg met de regering
in Den Haag heb gepleegd. De conclusies
en de toon waarin de taal was gesteld
maakten de inhoud voor ons onaanvaard
baar. In overleg met de regering heb ik de
nota dus geweigerd, terwijl ik uit Den
Haag tevens de instructie kreeg zo spoedig
mogelijk terug te keren. Omdat de nota
niet is geaccepteerd ben ik dus eigenlijk
niet officieel uitgewezen."
Mr. Helb was door de ontwikkeling niet
verrast. Hij was vrijdag op een receptie
ter gelegenheid van de nationale dag van
Afghanistan. „In Moskou worden de na
tionale dagen aan de lopende band ge
vierd," zei hij. „Er werden door collega
ambassadeurs allerlei grapjes gemaakt, zo
in de geest van:'„Ben jij er nog en heb
je nog geen tik op je neus gehad.
„Kuban-Kozak"
Mr. Helb, die op Schiphol werd verwel
komd door de directeur van de afdeling
Voorlichting van het ministerie van Bui
tenlandse Zaken, jhr. D. van der Brande-
ler, zei al het nieuws over de kwestie uit
Nederland te hebben moeten vernemen.
De Russische kranten schreven pas zater
dag over de zaak, die dagen tevoren we
reldnieuws was geweest. „Het blijft mij
een raadsel waarom de heer Ponomaren-
ko persoonlijk met mevrouw Goluba naar
Schiphol is gekomen. Die vraag hebben al
mijn collega's in Moskou trouwens ook ge
steld. Het zou een normale gang van za
ken zijn geweest, als hij zich tot het mi
nisterie van Buitenlandse Zaken had ge
wend zoals hij tevoren en daarna heeft
gedaan." Mr. Helb kent de héër Pono-
marenko vrij goed. Hij was namelijk am
bassadeur in New Delhi in de tijd dat de
Rus daar eveneens ambassadeur was.
„Ik heb hem vaak gesproken. Eén ding
is mij uit die tijd altijd bij gebleven, dat
de heer Ponomarenko geen gelegenheid
liet voorbijgaan om op te merken: „Ik
kom uit de Kuban, waar de echte kozak
ken vandaan komen. Wij Kuban-kozakken
zijn de werkelijke rovers („original rob
bers"). Inderdaad heeft de heer Ponoma
renko altijd de energie en de daadkracht
Advertentie
van een kozak gehad. Hij vind het pret
tig om aan het hoofd van de troep door
de steppen te rijden. Hij heeft alleen ver
geten dat Schiphol geen steppe is.
Mr. Helb zei voorts: „Vandaag is dit
alles frontpagina-nieuws, maar morgen,
over een maand of over een paar maan
den zal het naar de achtergrond zijn ver
drongen. Er zijn nog wel belangrijker din
gen in de wereld en Oost zomin als West
is gediend met controversen. Gelukkig be
staat de Russische regering niet alleen uit
Kuban-kozakken.
Geen toeval
Menigeen heeft zich afgevraagd of het
niet zeer toevallig is dat de heer Pono
marenko enkele dagen na het Schiphol-in-
cident naar Moskou is vertrokken voor het
bijwonen van het partij-congres. Mr. Helb
zei hierover: „Ik wist niet dat de heer
Ponomarenko naar Moskou zou gaan. Hij
heeft echter nog nimmer een partij-con
gres overgeslagen. Ponomarenko heeft ve
le hoge functies binnen en buiten Rusland
en binnen en buiten de partij gehad. Hij
is zelfs minister van cultuur geweest en
is nog steeds lid van het Centrale Comité.
Ik kan me voorstellen dat Ponomarenko
het erg verdelend vindt terug te moeten."
De staf van de Nederlandse ambassade
in Moskou is door het vertrek van mr.
Helb geslonken tot twee diplomatieke ver
tegenwoordigers: de secretaris, de heer P.
J. Polak, die thans als zaakgelastigde op
treedt, en attaché mr. G. J. van Hat-
tum. Voorts zijn er werkzaam de uit In
donesië afkomstige heer H. J. Scheele, die
de functie van kanselier heeft, en enkele
secretaressen. Dr. J. Vixseboxse, die voor
heen als plaatsvervangend ambassadeur
optrad, is reeds geruime tijd met ziekte
verlof in Nederland.
Over de toekomstige ontwikkeling zei mr
Helb: „Ik heb de indruk, dat men met
opzet in deze affaire een iets afwijkende
formule heeft gezocht, waarmee men be
doelt: „Laten wij het voorlopig maar zon
der ambassadeurs en dus uitsluitend met
zaakgelastigden doen."
Mevrouw Helb zal in verband met de
verhuizing tot 1 november in Moskou blij
ven.
Een Russische lezint
In een brief aan het blad van de Rus
sische regering „ïsvestia" hebben vier
Russische leden van de Intourist-groep die
samen met mevrouw Goluba naar Rus
land terugkeerden, hun versie gegeven van
het incident op Schiphol.
Volgens hun zienswijze hoewel zij niet
bij het incident aanwezig waren had
adjudant Veltman mevrouw Goluba bij de
keel gegrepen en getracht haar weg te
sleuren van de andere Russische toeris
ten, welke poging echter mislukte, aange
zien zij wist te ontsnappen naar het Aero-
flot-kantoor. „Adjudant Veltman, buiten
zinnen door deze mislukking, had de func
tionarissen van de Russische ambassade
hysterisch meegedeeld dat mevrouw Golu
ba onder geen voorwaarde toestemming
zou krijgen te vertrekken".
Nadat de Russische ambassadeur bij
premier De Quay een protest had inge
diend „was de Nederlandse procureur-ge
neraal genoodzaakt bevel te geven haar
ongehinderd naar huis te laten vertrek
ken", aldus de brief.
De vier toeristen gaven uitdrukking
„aan hun diepe verontwaardiging over de
onbeschaamdheid die geen voorbeeld kent
en de provocatie van de Nederlandse po
litie".
Toeristen en voet
ballers komen niet
Sovjetrussische toeristen, die in oktober
een bezoek aan Nederland zouden bren
gen, hebben „uit protest tegen provoce
rende handeling van de Nederlandse poli
tie bij het vertrek van mevrouw Goluba
hun voorgenomen bezoek aan dit land af
gezegd", aldus heeft het Sovjetrussische
persbureau Tass gemeld.
De Russische bond van sportverenigin
gen en -organisaties heeft gemeld, dat het
bezoek, dat het voetbalelftal van Lening-
GROTE HOUTSTR. 86 - HAARLEM I rae) jn oktober aan Nederlarid zou bren-
Speciaalzaak sinds 1883 gen, om dezelfde reden is afgelast.
c
y
Concertgebouw: dinsdag 20 uur: concert
door pianist Stefan Askenase (Chopin-
avond).
Stadsschouwburg: tot en met donderdag
20 u.: ABC-cabaret van Wim Kan met
„Herexamen".
BIOSCOPEN
Cinema Palace: 13.30 en 19.30 u.: „Spar-
tacus", 14 j.
Frans Halstheater: 14, 19 en 21.15 uur,
dinsdag 14 en 20 uur,: „De schaduw van
de kat", 14 j.
Lido Theater: 14, 19 en 21.15 u.: „Een
taxi naar Tobroek", 14 j.
Luxor Theater: 14, 19 en 21.15 uur: „De
gewelven der verschrikking", 18 j.
Minerva Theater: 20.15 uur: „Een thee
huis voor Tobiki", a.l.
Rembrandt Theater: 14, 19 en 21.15 u.:
„Later zul je dansen", 18 j.
Roxy Theater: 14,30, 19 en 21.15 uur:
„Paniek in Rome", 18 j.
Studio Theater: 14,15, 19 en 21.15 uur:
„Os Bandeirantes", 14 j.
Theater Monopole (Zandvoort) 20 uur:
„Paspoort voor de hel", 18 j.
TENTOONSTELLINGEN
Kunstcentrum „De Ark" (N. Heiligland):
Tot 1 nov- wissel-expositie Haarlemse
beeldende kunstenaars: 917 u., m. wo.
en vr. ook 1020 u.
Kunstzaal In 't Goede Uur (Nieuwe
Kerksplein): Tot 1 nov. expositie van et
sen, tekeningen en aquarellen van Chris
Tonbreker: 10—22 uur (ook zondag).
Museum Het Huis van Looy (Kamper
laan): Tot 1 nov. expositie „Logboek van
Slauerhoff": 1017 u., zondag 1317 u.
Galerie Uittenhout (KI. Houtstraat 41):
Tot 30 okt. expositie van aquarellen uit
Hoorn en Zeebrugge van Jan van Geem:
10.3017 uur.
Vishal: tot 23 okt. foto-exposities „Haar
lem, uw stad" en „De plaats waarin wij
wonen": 10-17; ma., wo. en vr. ook 2022
u., zondag 13-17 u.
(Zie verder „Uitgaan in Haarlem" van
13 oktober).
MAANDAG 16 OKTOBER
Ctiy Theater, 19.30 u.: „Ben Hur".
Rex Theater, 20 u.: „De brave soldaat
Schwejk".
DINSDAG 17 OKTOBER
City Theater, 19.30 u.: „Ben Hur".
Rex Theater: Geen voorstelling.
Pieter Vermeulenmuseum, Cultureel
Centrum, 9.3012 en 1416.30.
„Het
MAANDAG 16 OKTOBER
Kennemer Theater, 19 en 21.15 u.:
raadsel van de verdwenen vrouwen".
Luxor Theater, 19.30 u.: „Ben Hur" (één
voorstelling).
VV.B. Theater, 20 u.: „Jonge mensen in
nood".
DINSDAG 17 OKTOBER
Kennemer Theater, 19 en 21.15 u.: „Het
raadsel van de verdwenen vrouwen".
Luxor Theater, 19.30 u.: „Ben Hur'
voorstelling).
W.B. Theater: Geen voorstelling.
DINSDAG 17 OKTOBER
Strengweg: Bevolkingsonderzoek.
MAANDAG 16 OKTOBER
Bakkum: „Herfsttooi '61".
Is de uitwijzing van de Sovjet-ambassa
deur in Den Haag, de heer Ponomarenko,
pas geschied nadat de Russen hebben be
sloten de Nederlandse ambassadeur uit
Moskou weg te zenden? Op deze vraag
zal nimmer een officieel antwoord kunnen
volgen, omdat de Nederlandse regering de
vrijdag in Moskou aangeboden Russische
nota als gevolg waarvan mr. Helb uit
Moskou werd teruggeroepen niet heeft
geaccepteerd en de inhoud ervan dus als
niet geschreven moet worden beschouwd.
Hte antwoord van de Nederlandse rege
ring om de heer Ponomarenko persona
non grata te verklaren is pas vrijdagavond
genomen. Hoe laat werd de Russische no
ta die avond bij de Nederlandse ambassa
de in Moskou bezorgd?
Bij zijn aankomst op Schiphol verklaar
de mr. Helb desgevraagd op de raadsel
achtige wijze, die men in een dergelijke
kwestie van een diplomaat mag verwach
ten „Vraag me niet hoe laat dat pre
cies was. Het was in de avond, maar het
was zo'n dolle dag, dat ik mij de ^ijd niet
precies herinner".
Naar wij vernemen werd dezelfde nota
vrijdag tevens bij de Nederlandse regering
in Den Haag aangeboden en toevalligerwij
ze op een tijdstip, dat het kabinet zich
over de diplomatieke gevolgen van de
Golub-affaire beraadde.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken
heeft ons verklaard geen mededelingen te
kunnen doen over de inhoud van de nota,
omdat deze door de weigering als niet
ontvangen moet worden beschouwd. Op de
vraag of de uitwijzing van de heer Pono
marenko niet zou zijn geschied als de Rus
sische regering geen nota had gestuurd,
zal nimmer een antwoord kunnen worden
gegeven. Het heeft er echter alle schijn
van, dat de Russen de Nederlanders een
slag vóór zijn geweest.
In het Sint Elisabeths Gasthuis in Haar
lem is gisteren overleden de 80-jarige heer
L. J. Logmans uit de Alberdinck Thjjm-
straat in Haarlem, die op 8 oktober in de
Spaarnwouderstraat bü het oversteken
door een bestelauto werd aangereden en
ernstig gewond.
De 49-jarige motorrijder A. Luinge uit
Westerbork is op de rijksweg van De-
demsvaart naar Balkbrug omgekomen,
toen een personenauto plotseling naar links
uitweek. De motorrijder sloeg met het
hoofd tegen een lantaarnpaal. In de per
sonenauto zat een echtpaar uit Den Hulst
(O). Noch de vrouw noch de man had een
rijbewijs. Ook was het echtpaar niet te
gen wettelijke aansprakelijkheid verze
kerd. Het slachtoffer was vader van twee
kinderen.
Op de Spanderslaan in Hilversum is de
18-jarige bromfietser A. Snel uit Neder-
horst den Berg door een personenauto aan
gereden. De jongeman was op slag dood.
De 15-jarige lyceist De Jong uit Oudega
bij Sneek is bij het passeren van een
vrachtauto verongelukt. De jongen fietste
achter een bromfietser aan, welke uit
week. Hij viel en kwam in aanraking met
de vrachtwagen. Hij was vrijwel op slag
dood.
De 31-jarige landbouwer H. Bakker uit
Alteveer bij Hoogeveen is op de Stuifzand-
seweg aldaar tegen een autobus gebotst.
Hij was op slag gedood. De man was ge
huwd en vader van vijf kinderen.
Advertentie
(Van onze Amsterdamse redacteur)
„Ontzettend tevreden en dankbaar" zijn
vanmorgen op Schiphol teruggekeerd het
Rotterdamse gemeenteraadslid mevrouw
mr. dr. F. T. Diemer-Lindeboom en de
vice-president van de Arnhemse recht
bank mr. B. W. van Houten, die met een
opdracht van het Preston Cobb-comité
naar Amerika zijn geweest om namens
ruim 2 miljoen Nederlanders bij de be
voegde instanties aldaar voor het leven
van de 15-jarige negerlongen Cobb te plei
ten.
Mr. van Houten zei alle grond te heb
ben voor de overtuiging dat Preston Cobb
niet op de elektrische stoel zal komen. Er
is een nieuwe behandeling van de zaak
gevraagd, voorts zal het parlement zich
beraden over het verhogen van de mini
mum leeftijdsgrens voor de doodstraf en
tenslotte is de mogelijkheid groot dat het
pardon and parole-board gratie verleent.
De beide Nederlanders zijn ontvangen
door alle bij deze zaak betrokkenen: de
gouverneur van de staat Georgia, de bur
gemeester van Atlanta, de leden van het
pardon and parole-board, de officier van
Justitie, de rechter, de familie van de door
Cobb vermoorde blanke boer en de moe
der van de jongen. Ook heeft men Pres
ton Cobb zelf gesproken achter de tralies
van de kerker bij de sheriff in Milletget-
ville.
Beiden waren getroffen door het feit,
dat Preston Cobb geloofde dat God nog
alles zal veranderen. Mr. van Houten zei
ons: „Hij is in alle opzichten een kind en
geestelijk volstrekt vergelijkbaar met Ne
derlandse jongens van 15 jaar".
Werd het bezoek van de Nederlandse de
legatie-leden als bemoeizucht gezien? „In
Atlanta zelf, een zeer liberale stad, was
men diep getroffen", aldus mevrouw Die-
mer. „In het zuiden voelt men echter wan
trouwen. Men vroeg ons ook steeds: „wel
ke organisatie betaalt jullie reis? Het wan
trouwen verdween pas als wij vertelden,
dat talloze Nederlanders kleine bedragen
hadden gegeven en wij dus als volkomen
onafhankelijke personen konden worden
gezien. De weduwe van het slachtoffer is
beslist niet van haat vervuld. Wel is haar
opvatting die welke men bij de door angst
In Baarlo bij Venlo is het bejaarde echt
paar M. Knippenberg-Hermans door ko
lendamp onwel geworden. Voor de 73jarige
man kwam geneeskundige hulp te laat. Bij
aankomst in het ziekenhuis in Venlo bleek
hij te zijn overleden. Zijn 72-jarige vrouw
werd in het ziekenhuis opgenomen en ver
keerde zondagavond buiten levensgevaar.
In Wychen bij Nijmegen is de 52-jarige
mevrouw Chr. Roelofs-Hellegers als ge
volg van kolendampvergiftiging om het
leven gekomen.
Haar man werd overgebracht naar een
ziekenhuis in Nijmegen. Zijn toestand is
zeer ernstig.
Sinberg's luchtvaartbedrijf n.v. in Rot
terdam heeft van de minister van Verkeer
en Waterstaat een concessie verkregen
voor het onderhouden van vijf geregelde
luchtverbindingen in het binnenland.
De concessie heeft betrekking op de
diensten SchipholTessel, EeldeAmeland
RotterdamHaamstede en Rotterdam
Hoeven (het onlangs voor de civiele lucht
vaart vrijgegeven vliegveld tussen Breda
en Roosendaal). De vergunning geldt voor
lopig tot 1 oktober 1962. De eerste vluchten
zullen komend voorjaar worden gemaakt.
gedreven blanken in het zuiden aantreft:
die jongen móet dood, want dat is de wet.
Als hij ooit vrij komt zal ik nooit meer
alleen thuis durven blijven".
Het motief van de moord? Mr. van
Houten had hierover een eigen mening:
„De moeder van Cobb kon de jongen niet
de baas. Ze dreigde hem dikwijls met het
verbeteringsgesticht. Het was duidelijk,
dat deze eenvoudige negervrouw haar
dreigementen slechts ten uitvoer had kun
nen brengen met hulp van de baas, de
blanke boer. Preston heeft zich wellicht
van die boer willen ontdoen om dit te voor
komen. Dit is althans ook de indruk van
de familie van de vermoorde. De beide
Nederlanders die veertien dagen in
Amerika zijn geweest zijn ervan over
tuigd, dat zij „enkele muren hebben kun
nen doorbreken". En mevrouw Diemer
drukte zich als volgt uit: „Ik heb het ge
voel dat we met iets kostbaars zijn terug
gekeerd. Iets als een tros bedauwde drui
ven. Maar daar moet je niet aankomen
anders gaat. de dauw eraf. We moeten
oppassen, dat we hetgeen we hebben op
gebouwd niet vernietigen door in de plaats
van de advocaten te treden".
(Vervolg van pag. 1)
Overigens had hij daar nooit iets van ge
merkt, integendeel. Met nadruk verklaar
de hij: „Van hoog tot laag is de bevolking
er pro-Nederlands. Zij zou gelukkig zijn als
de Nederlanders terug zouden komen. Ze
ziet toch hoe slecht het nu gaat. Wij heb
ben er in die zestien dagen ontzaglijk veel
vrienden gemaakt, niet alleen in de kam
pong, maar ook onder de intellectuelen".
Op 26 september werden kapitein Ede-
lenbosch en stuurman Meyer uit het bun
galowkamp gehaald en per auto door In
donesische marine-officieren naar Djakar
ta overgebracht. Toen bleven er in het
kamp nog 18 opvarenden over. Die werden
de vorige week op een Indonesisch schip
in drie dagen tijds naar Singapore ge
bracht, waar men hen vrijliet. „Aan boord
hadden we goed eten," zei de heer Roos.
„Maar we waren dekpassagiers en dat be
tekende dat we zonder behoorlijke slaap-
accommodatie drie dagen in de open lucht
hebben moeten doorbrengen."
De heer Roos kreeg als enige van bureau
Wijsmuller gelegenheid vrijwel terstond
naar Nederland terug te keren en wel om
dat zijn in Scheveningen wonende moeder
ernstig ziek is. Bureau Wijsmuller heeft
de overige bemanningsleden nog even in
Singapore gehouden opdat zij de sleepboot
naar Nederland terug zouden kunnen bren
gen voor het geval Indonesië het schip zou
hebben vrijgegeven.
De heer Roos kwam met een in een
doos verpakte taart op Schiphol uit het
vliegtuig. „Die heb ik van Air Ceylon ge
kregen omdat ik gisteren jarig was." Het
was zijn 30ste verjaardag.
NA VO-voorschriften
Ten slotte zei hij nog dat de verzegelde
NAVO-voorschriften niet waren vernietigd
Die waren volgens hem in de kluis van
de „Noord-Holland" blijven liggen en zij
zouden dus nu wel in handen van de In
donesiërs zijn. Hij doelde op voorschriften,
die alle schepen uit NAVO-landen verze
geld meekrijgen en waarin de kapitein kan
lezen wat hem te doen staat in geval
van het plotseling uitbreken van een oor
log. Uiteraard mag de kapitein die voor
schriften pas lezen en het zegel dus pas
verbreken als hij over zijn radio verneemt
dat er oorlog is uitgebroken.
Dat de scheepvaart-attaché van het In
donesische consulaat-generaal in Singapore
of de consul de Nederlandse autoriteiten
tevoren zouden hebben gewaarschuwd niet
met de „Noord-Holland" Indonesische wa
teren binnen te varen, had de heer Roos
nog niet eerder vernomen. Vrijdag was dit
meegedeeld door een woordvoerder van
het Indonesische consulaat in Singapore.
Ook op de zitting van de rechtbank in
Djakarta kwam deze waarschuwing ter
sprake.
Volgens een bericht uit Djakarta zal
kapitein Edelenbosch in beroep gaan tegen
dat deel van het vonnis, baarbij de sleep
boot verbeurd verklaard wordt.
De directie van Bureau Wijsmuller in
IJmuiden heeft medegedeeld dat de diesel-
elektrische zeesleepboot „Noord-Holland"
tegen molest is verzekerd, maar dat nog
niet precies bekend is, of dit ook voor de
verbeurdverklaring van het schip geldt.
De directie wenst zich verder van ieder
commentaar te onthouden tot na de terug
keer van kapitein Edelenbosch en stuur
man Meijer.
De sleepboot, die een waarde heeft van
2,5 tot 3 miljoen gulden, is het Vlagge-
schip' van de Wijsmtillér-'Vloot.
Advertentie
(Van onze reportageredacteur)
Het door de leiding van de Bescherming
Bevolking als volkomen geslaagd be
schouwde Nederlandse onderdeel van de in
ternationale oefening „Seven pillars" te
gen de radio-actieve neersiag, heeft zeer
grote belangstelling van officiële waarne
mers getrokken. Op de nationale comman
dopost bij Utrecht was het vooral zater
dagmiddag zo druk met kijkers, dat de le
den van de verbindingsdienst en de A.B.C.
dienst er ernstig door werden gehinderd.
Tot degenen, die de nationale commando
post bezochten, behoorde het hoofd van
het directoraat generaal voor openbare or
de en veiligheid, mr. F. R. Mijnliefi. De
minister van Binnenlandse Zaken, mr.
E. H. Toxopeus, bleef dichter bij zijn Bre
dase woning en nam een kijkje op de pro
vinciale commandopost in Den Bosch,
De heer H. Trebels, die met de leiding
van het A.B.C.-deel (de bescherming tegen
de radio-actieve neerslag) van de oefening
was belast, vond dat het allemaal veel
vlotter en rustiger was gegaan dan tijdens
de excercitie van een jaar geleden.
Voor de verbindingsdienst bleek de fac-
similé-apparatuur, voor het eerst in wer
king tussen Utrecht, Zeeland, Brabant en
Limburg, een verbetering van belang te
zijn. Daarmee kon men de kaarten met
de neerslagpatronen onmiddellijk doorge
ven zonder het ingewikkelde dicteren van
coördinaten.
Volgend jaar komt er een nog grotere
oefening, zo kondigde de heer Trebels al
aan. Dan zullen ook lagere eenheden, zo
als de krngen en de meetposten, bij het
werk worden betrokken.
Goede stemming
Hoewel de honderd manschappen over
twee ploegen verdeeld op de nationa
le commandopost stevig hebben moeten
aanpakken, was de stemming mede
dankzij een onbekrompen materiële ver
zorging voortreffelijk.
Dat gold zowel voor de voornamelijk uit
Amersfoort en Zeist afkomstige vrijwilli
gers van de verbindingsdienst als voor de
plichtnoodwachters van de abc-dienst uit
Utrecht. Wie ook geestdriftig meewerkte
was de wetenschappelijk hoofdambtenaar
van het K.N.M.I. in De Bilt, de heer H. C.
Bijvoet, die alle neerslagpatronen voor de
oefening had uitgewerkt, en deze zowel door
de officiële Engelse kaarten als door de
berekeningen van de B.B.'ers bevestigd
zag. De samenwerking met de Engelse
commando-post verliep eveneens uitmun
tend. Het kontakt met België had last van
storing, doch de verbinding met Brussel
werd eveneens via Engeland geleid.
De officiële opgave van „Seven pillars"
was in Engeland, waar straks ook de na
bespreking van de vertegenwoordigers der
deelnemende landen zal plaatshebben, be
kokstoofd. Omdat wegens het geprojecteer
de aantal kernexplosies de Nederlandse
B.B.'ers niet al te veel te doen zouden
hebben gehad, heeft men er in Den Haag
nog een dozijn bommen, waaronder een
paar stevige, bij laten „vallen". Tijdens de
eerste uren van de oefening stonden de
zoemers jp de nationale commandopost
dan ook niet stil van de binnenstromen
de berichten uit de provincies.
Stroom van meldingen
Toen wij zaterdagavond omstreeks half
twaalf op de provinciale post in Haarlem,
die overigens wegens reorganisatie slechts
zijdelings bij de oefening was betrokken,
binnen kwamen, waren daar reeds meer
dan 50 berichten met formules over de
intensiteit van de fallout, de sterkte van
de luchtdruk der „afgeworpen" bommen
en de plaatsaanduiding uitgegaan, hetgeen
een gemiddelde van 1 melding per 12 mi
nuten vormde. Dat gemiddelde is voor de
tien provinciale posten vast niet lager ge
weest, zodat er vele berichten in Utrecht
tegelijk moeten zijn binnengelopen, wat
uiteraard hoge eisen heeft gesteld aan de
vingervaardigheid van de bedienaars van
de schakelpanelen.
In Haarlem werd de post 24 uur lang
door vrijwilligers onder leiding van het
hoofd van de verbindingsdienst, de heer
J. A. Dousi, bediend. Deze vrijwilligers
vormen reeds acht jaar een enthousiaste
vaste kern. De filmoperateur B. Schiefer
kwam bijvoorbeeld nog nadat hij in het
Zandvoortse Monopole-theater „Koningin
Zebonia, de ontembare" van de spoelen
had laten rollen, zijn collega C. P. Henne-
man, in het dagelijks leven stempelma-
ker, op de verbindingspost gezelschap hou
den.
Zij waren slechts twee van de vijfhon
derd B.B.'ers die een flink deel van hun
weekeinde beschikbaar stelden voor het
welslagen van „Seven pillars" en het ver
groten van de paraatheid van de Bescher
ming Bevolking.
De uit Hongarije afkomstige filmprodu
cent Zoltan Korda is zaterdag op 66-jarige
leeftijd in Hollywood aan een hartaanval
overleden. Hij was een broer van de Britse
filmleider Sir Alexander Korda. Onder zijn
leiding werden onder andere „Elephant
boy" „Drums", „Cry the beloved country",
„Four feathers", „Sahara" en „Counter at
tack" vervaardigd. (Reuter).
De reddingsboot „Oudendijk" van Vlie
land heeft een motorvlet, die op de Wad
denzee door motorpech werd getroffen, de
haven van Vlieland binnengebracht. Aan
boord van de vlet waren zeven jongelui
van ongeveer twintig jaar.
Het scheepje was door de ebstroom in
de richting van de Noordzee gedreven. De
onverlichte boot werd opgemerkt
door opvarenden van een vaartuig van het
loodswezen, waarna de reddingboot kon
worden gewaarschuwd.
Advertentie
De Texelsche Eigen Stoomboot Onder
neming Teso te Den Burg heeft opdracht
gegeven aan de n.v. Zaanlandse Scheeps
bouw Maatschappij te Zaandam voor de
bouw van een dieselelektrische veerboot,
voor de dienst Den HelderTexel. Het
schip zal worden voorzien van drie Lister
dieselmotoren van 800 pk en een AEG
elektrische voortstuwingsinstallatie.
De maten van het schip worden: lengte
over alles: 68 meter. Grootste breedte:
16.50 meter, diepgang 3.90 meter. Op het
rijdek kunnen zestig a zeventig auto's ver
voerd worden. Op het rijwieldek is aan
iedere kant plaats voor plusminus 70 fiet
sen, op het promenadedek en in de salons
kunnen 600 passagiers worden vervoerd.
Het schip zal klaar zijn voor het seizoen
1963. Met dit schip zal de overtocht naar
Texel worden bekort tot circa 15 minuten.
Deze werf ontving tevens opdracht van de
Koninklijke Marine voor de bouw van een
torpedo-inschietvaartuig.
Op een nietbeveiligde overweg tussen
Assen en Beilen is een met een paard
bespannen melkwagen door de trein Gro-
ningen-Zwolle aangereden. De voerman
werd licht gewond. De wagen werd ver
splinterd, maar het paard sloeg op hol en
ontsprong de dood. De trein had bijna een
half uur vertraging.
Advertentie
Mti.i^dlIlt^HilllllliillilllllllllllllinillUUIlllllllllllllllllliiilillllllliiil
Het K.N.M.I. deelt mede:
Tijdens het weekeinde was het bijzonder
fraai herfstweer. De nachten waren koud,
maar 's middags werden waarden boven
de normale bereikt. Het hogedrukgebied,
dat voor het zonnige en droge weer zorgde,
is intussen naar de Balkan weggetrokken
en in omvang afgenomen. Verder naderde
van de Oceaan een nieuw hogedrukgebied
en dit leidde tot een weersverandering. De
droge continentale lucht heeft plaats moe
ten maken voor vochtigere en zachte mari
tieme lucht. Deze wordt met westelijke
winden aangevoerd. Enkele zwakke fron
ten veroorzaken van tijd tot tijd bewol
king. maar de regen blijft beperkt tot en
kele lichte buitjes. De mist, die zich
vormde, werd door de wind verdreven.
Maximum-temperaturen
M
i s
M
8
binnen- en
buitenland
•O" a
Neerslag, laatste TA uur.
S-S E
V
SC s
cS
Den Helder
geheel bew
wzw 16
0
Ypenburg
geheel bew. wzw 17
0
Vlissingen
mist
zw 17
0
Eelde
mist
zw 16
0
De Bilt
mist
wzw 16
0
Twente
mist
zw 17
0
Eindhoven
mist
zzw 18
0
Zd-Limburg
mist
zw 19
0
Helsinki
mist
w 8
0
Stockholm
mist
wzw 15
0
Oslo
geheel bew windst. 16
0
Kopennagen
zwaar bew
zzw 15
0
Aberdeen
onbewolkt
zw 16
0
Londen
mist
zzw 10
0
Amsterdam
geheel bew. zw 16
0.2
Brussel
mist
wzw 17
0
Luxemburg
mist
w 16
0
Parijs
geheel bew w 12
0
Bordeaux
onbewolkt
windst. 21
0
Grenoble
onbewolkt
windst 21
0
Nice
onbewolkt
n 22
0
Berlijn
mist
z 12
0
Frankfort
mist
zw 18
0
München
onbewolkt
z 17
0
Zürich
mist
zzo 15
0
Genève
mist
w 17
0
Locarno
half bew.
o 17
0
Wenen
onbewolkt
windst. 15
0
Innsbruck
onbewolkt
windst. 20
0
Belgrado
onbewolkt
windst. 17
0
Athene
onbewolkt
nno 21
0
Rome
onbewolkt
windst. 24
0
Ajaccio
onbewolkt
ono 23
0
Madrid
half bew.
no 22
1
Mallorca
half bew.
windst. 25
0
Lissabon
onbewolkt
nnw 22
0
Dinsdag 17 oktober
Zon op 7.07 uur, onder 17.43 uur.
Maan op 14.40 uur, onder 23.44 uur.
Maanstanden
17 okt. 5.35 uur eerste kwartier.
23 okt. 22.31 uur volle maan.
31 okt. 9.59 uur laatste kwartier
Hoog en laag water in IJmuiden
Maandag 16 oktober
Hoog water 7.37 en 19.56 uur.
Laag water 3.07 en 15.28 uur.
Dinsdag 17 oktober
Hoog water 8.35 uur en 21.07 uur.
Laag water 3.52 uur en 16.16 uur.
Het hoog en laag water te Zandvoort Is
10 tot'15 minuten vroeger dan te IJmuiden.
