UNO KEERT ZICH TEGEN
DE RUSSISCHE SUPERBOM
Moskou wijst Amerikaans
protest van de hand
Vragen aan de regering over
Russische kernbomproeven
Momenteel is er geen reden
tot vrees voor stralingsgevaar
HET WEER
UW LIPPEN:
Nobelprijs voor
Ivo Andric
Prij'smaatregel overwogen
door minister De Pous
11
Officiële Westduitse ongerustheid
over stijging radio-activiteit
Uit naam van vijf fracties
Prof Muntendam verklaart:
KLM weigert aantal
afstuderenden van
luchtvaartschool
Litteratuur
citroen 2 cv
tlÉÉl!
46e JAARGANG NUMMER 301
DONDERDAG 26 OKTOBER 1961
In de krant van heden:
Incident in Berlijn
Albert Loethoeli mag de
Nobel-prijs behouden
Af en toe regen
3935.-
Geert Hoogeveen
Showroom
Zijlweg 26
tW MORRIS 'èeforeyouêuif!
REGEN- EN TWEEDJASSEN
Eet nu Kalfsvlees
H. SPEE - Plein 1945
Regenjassen
89.50
PH.DE KONING
24
DRAAISTIFT 2.95-1.45
NAGELLAK 1.85-1.45
Het woord is aan
II
r it
m
II
JÉ-
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat. 9-1 uur.
Telef. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519.
Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080.
Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295.
IJmuider Courant
DAGBLAD VOOR VELSEN-IJMUIDEN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING
Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem
Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Hoofdredacteur: Simon Koster
Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 7,65,
franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct.
Giro-rekening IJmuider Courant no. 129288.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
NEW YORK (UPI) - De politieke
commissie van de UNO-Assemblee heeft
fisteren met overweldigende meerder-
eid besloten een plechtig beroep op het
Kremlin te doen om af te zien van het
tot ontploffing brengen van een super-
bom. De uitslag van de stemming over
de acht-landen-resolutie, waarin het ver
zoek aan de Sovjet-Unie is vervat, luid
de: 75 stemmen voor en tien tegen bij
een onthouding. Vijftien landen waren
afwezig. Tegen stemden Albanië, Bulga
rije, Beylo-Rusland, Cuba, Tsjechoslowa-
kije, Hongarije, Polen, Roemenië, Oe
kraïne en de Sovjet-Unie. Mali onthield
zich en Kameroen, Kongo (Brazzaville),
Dahomey, El Salvador, Gabon, Haiti,
Ivoorkust, Luxemburg, Madagascar, Ma
rokko, Niger, Somaliland, Syrië, Boven-
Volta en Jemen waren afwezig.
BONN (UPI) De radioactiviteit in de
Jucht boven West-Duitsland nadert de ge-
varengrens, aldus een bekendmaking van
het ministerie voor kernzaken te Bonn.
De radioactiviteit is sinds het begin van
de Russische proeven in september tien a
twintig maal toegenomen. Volgens de laat
ste cijfers bedroeg zij 49,3 picocurie per
kubieke meter, hetgeen slechts 10,7 pico
curie onder de gevaarlijke grens van 60
picocurie is. Wanneer die grens bereikt
wordt, zegt het ministerie, is er gevaar
voor de gezondheid in het eten van fruit
en groenten en het drinken van melk en
water.
De gezondheid lijdt ook schade door het
inademen, zegt de bekendmaking. Het
ministerie wijst er tevens op dat boven
staande cjjfers zijn verkregen voor de Rus
sische proeven van deze week. De veront
reiniging van de lucht door de dertig me
gaton bom wordt derhalve geheel buiten
beschouwing gelaten.
In Noorwegen zal men ertoe overgaan
het deeg van het brood met kalk te men
gen, zo is voorts gisteren in Oslo bekend
gemaakt. Men hoopt hierdoor het mense
lijk organisme in dusdanige mate met kalk
(dat geen gevaren oplevert voor de gezond
heid) te verzadigen, dat het gebeente geen
strontium 90 kan opnemen. Volgens func
tionarissen van het Noorse ministerie van
Volksgezondheid kan een organisme dat
geheel en al met kalk is verzadigd de ge
vaarlijke stof niet meer opnemen. Het
Noorse ministerie is ook voornemens rege
Weerrapporten 1, 2
Agenda van I]mond en Haarlem 2
rJit het binnenland2, 15
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstoel3
Buitenlands nieuws3, 5, 11
Verhouding Syrië tot Egypte 5
Uit stad en omgeving7, 9, 13
Onder Ons13
In de Vishal en op zee13
Horen en Zien17
Kunst 17
Feuilleton 19
Panda en andere beeldverhalen19
Economisch nieuws21
Beurs 21
Scheepsberichten 21
Sport 23
Dit nummer bestaat uit
vierentwintig pagina's
lingen te treffen inzake de consumptie-
melk.
Het is mogelijk dat een explosie van een
50 megaton bom in de komende dertig jaar
verantwoordelijk zal zijn voor de dood van
tienduizend mensen, zo heeft professor
Francis Perrin, de Franse Hoge Commis
saris voor kernzaken, gisteren verklaard.
Professor Perrin zei ook: Ongeveer tien tot
twintigduizend mensen kunnen in de ko
mende dertig jaar het leven verliezen door
de gevolgen van de proefexplosies, die
reeds plaatsvonden. De hoogleraar merkte
voorts nog op dat het zes maanden zou
kunnen duren voor de radioactieve neer
slag het noordelijk halfrond bereikt. Deze
zal waarschijnlijk tien maal zo intens zijn
ais de neerslag die in 1959 naar beneden
kwam.
Dr. Austin M. Brues, een van de Ame
rikaanse kerngeleerden, die thans in
Genève deelneemt aan een internationaal
congres over de gevaren van radio-activi
teit, heeft verklaard, dat de Russen elke
twee of drie dagen een bom van vijftig
megaton moeten laten ontploffen willen
zij voldoende radioactief jodium produ
ceren om melk ondrinkbaar te maken. Hij
zei dit in een commentaar op de verkla
ring van de Britse medische raad, dat de
gezondheid van zuigelingen en kleine kin
deren gevaar loopt door de Russische
proeven.
De Japanse minister van Buitenlandse
Zaken, Zentaro Kosaka, heeft woensdag
de Russische zaakgelastigde Segei Suzda-
lev ontboden om hem een scherp mondeling
protest te doen horen. Kosaka verklaarde
dat het Japanse volk woedend is door de
30 of 50 megaton proef die j.l. maandag
plaats vond. Rusland heeft zich de ver
ontwaardiging en woede van het Japanse
volk op de hals gehaald. Japan behoudt
zich het recht voor Rusland aan te spre
ken voor alle materiele schade die uit de
explosies ontstaat. De proeven brengen
ongeluk en gevaar over de onschuldige
mensen van deze wereld en hun nakome
lingen, aldus Kosaka. Het Japanse Lager
huis aanvaardde tezelfdertijd een resolu
tie, die de stopzetting van alle kemproe
ven eist. Slechts twee communistische le
den stemden tegen. Ook de algemene raad
van het Britse Algemene Vakverbond TUC
heeft woensdag met algemene stemmen
een resolutie aanvaard, waarin groot leed
wezen wordt uitgesproken over de Rus
sische kernwapenproeven.
President Kennedy heeft woensdag toe
stemming gegeven tot het nemen van een
ondergrondse kernproef in Nieuw Mexico
tegen eind december. Waarnemers van lid
staten van de UNO worden uitgenodigd de
proef bij te wonen.
Begeleid door jeeps van het Ameri
kaans leger, bemand met opzichtig
bewapende leden van de militaire
politie keert een Amerikaanse auto uit
Oost-Berlijn terug in West-Berlijn.
De beide Amerikaanse burgers, die in
de auto zaten, was eerder de toegang
tot Oost-Berlijn ontzegd, omdat zij
weigerden hun papieren te laten zien
aan de Volkspolitie. De auto draagt
een nummerplaat van het Ameri
kaanse leger.
JOHANNESBURG (Sapa) De Zuid-1
afrikaanse winnaar van de Nobelprijs voor
de vrede, Albert Loethoeli, behoeft niets
van het geld dat aan deze onderscheiding
is verbonden, aan de Zuidafrikaanse be
lastingen af te dragen, zo heeft een Zuid
afrikaanse belastingdeskundige meegedeeld
Het bedrag is niet belastbaar omdat het,
verleend wordt als onderscheiding en niet
als beloning voor bewezen diensten.
WASHINGTON (Reuter) De Sovjet-
Unie heeft woensdag een Amerikaans pro
test tegen het Oostduitse weigeren van de
toegang aan Amerikaanse militairen en
burgers tot Oost-Berlijn van de hand ge
wezen, zo heeft het State Department be
kendgemaakt. De woordvoerder zei, dat de
Amerikaanse regering de Russische ver
werping beschouwt als een „ernstige ont-
Mede namens de fractieleiders van de
Partij van de Arbeid, de V.V.D., de
A.R.P. en de C.H.U. heeft de fractie
leider van de K.V.P., dr. De Kort (als
leider van de grootste fractie) de re
gering zeven vragen gesteld, waarin hij
vraagt ernstig te protesteren tegen de
Russische kernbomproeven.
De directeur-generaal voor de Volks
gezondheid, prof. dr. P. Muntendam,
heeft in een verklaring voor de radio
gezegd, dat er op dit moment voor de
bevolking van ons land geen enkele
reden behoeft te bestaan angst te hebben
voor eventuele gevolgen van in Rusland
tot explosie gebrachte kernwapens. Prof.
Muntendam merkte op, dat deze situatie
echter kan veranderen, indien bij voort
during zware kernwapens tot explosie
zouden worden gebracht.
Over een eventuele besmetting van melk
zei prof. Muntendam, dat de melkproduk-
Verwachting tot morgenavond:
Half tot zwaar bewolkt met nu
en dan regen. Matige tot krach
tige, aan de kust mogelijk harde
wind tussen zuidoost en zuid
west. Iets lagere middagtempe-
raturen.
Volledige weerrapporten op pagina twee
tie in ons land op het ogenblik volkomen
buiten gevaar is, aangezien alle koeien in
stallen verblijven en niet meer gevoe
derd worden met gras dat eventueel be
smet zou kunnen zijn.
Mocht onverhoopt door een of andere re
den de melk in Nederland op een bepaald
moment toch niet voor consumptie ge
schikt zijn, dan is er nog geen reden tot
ongerustheid, aangezien de Nederlandse
regering beschikt over zulke voorraden dat
daarmee aan de eerste vraag voldaan kan
worden. De regering heeft 30.000 ton ma
gere melkpoeder en 20.000 ton geconden
seerde melk in voorraad. Wanneer dat
wenselijk is kan zij tevens beschikken over
45.000 ton kaas en 20.000 ton boter.
Daarbij werden reeds geruime tijd ge
leden voorbereidingen getroffen om op ie
der willekeurig ogenblik tot distributie te
kunnen overgaan als dat nodig is.
In Japan is aanbevolen groente en fruit
vóór de consumptie te wassen. Voor de
Nederlandse bevolking achtte prof. Mun
tendam het niet nodig om op deze alge
meen hygiënische maatregel nog eens de
aandacht te vestigen.
De belangrijkste maatregelen van de
overheid zijn het voortdurend blijven me
ten van de radioaktiviteit in de lucht, van
het jodium in de melk en evenzeer van het
radioactieve strontium in de melk dat door
ophoping in de botten bij kinderen inder
daad een gevaar voor de gezondheid zou
kunnen betekenen.
Prof. Muntendam legde er tenslotte nog
maals de nadruk op, dat op dit ogenblik
geen enkele reden voor ongerustheid be
staat.
Kan de regering meedelen hoeveel kern
explosies de Russische regering sedert 1
augustus ten uitvoer heeft gebracht?
Is het waar dat onlangs een kemontplof-
fing plaatsvond die alle voorgaande in
werking verre overtrof?
Heeft de Russische regering nog niet af
gezien van een nadere atoomontploffing,
die op haar beurt alle voorgaande in ver
nietigingskracht zal te boven gaan?
Is de regering niet van oordeel dat deze
kernexplosies een eenzijdig verbreken in
houdt van de stilzwijgende overeenstem
ming proefnemingen met kernontploffin
gen op te schorten, benevens een schen
ding van de verklaring van de Russische
regering, dat zij niet als eerste de kern
proeven zou hervatten?
Is de regering niet van oordeel dat deze
kernexplosies een ernstige bedreiging vor
men of zouden kunnen vormen voor de ge
zondheid van de gehele mensheid?
Is de regering bereid op krachtige wijze
te protesteren tegen deze Russische acti
viteiten en voorts te bevorderen dat door
de Verenigde Naties een ernstig beroep
wordt gedaan op de regering der Sovjet-
Unie om terstond van verdere proefexplo
sies af te zien?
Is de regering niet van mening dat het
afgezien van het gestelde in de vorige
vraag noodzakelijk is, dat op de kortst
mogelijke termijn een internationale over
eenkomst tot stand komt tot stopzetting van
kernexplosies en dat het wenselijk is daar
bij tevens afdoende voorzieningen te tref
fen voor de naleving daarvan?
Advertentie
wikkeling en de zaak met spoed opneemt
met de betrokken regeringen".
In antwoord op vragen verklaarde de
woordvoerder, dat de Verenigde Staten de
kwestie in eerste aanleg met de Sovjet-
Unie zullen opnemen, maar dat ook met
de Franse en de Britse regering overleg
zal worden gepleegd.
(UPI) Hedenmorgen is bij de door
laatpost Friedrichstrasse aan de sector
grens een auto van de Amerikaanse mili
taire politie teruggezonden naar West-
Berlijn, nadat de bestuurder er aanvanke
lijk in geslaagd was de Vopo's voorbij te
rijden. Enkele honderden meters achter de
grenspost werd de auto echter aangehou
den en na een korte inspectie teruggezon
den naar de Amerikaanse sector. In het
voertuig bevond zich behalve de bestuur
der in uniform, een man in burger.
BONN Een tot het uiterste gespan
nen sfeer hing gisteren boven de sectoren
grenspost Friedrichstrasse in Berlijn, na
dat Oostduitse politiemannen een Ameri
kaanse ambten;.ar in burger hadden aan
gehouden toen deze Oost-Berlijn met zijn
Amerikaanse auto binnen wilde rijden.
De gealieerden staan op het standpunt
dat hun personeel, zowel wel als niet in
uniform, zich vrij door de héle stad kan
bewegen, zonder daarbij onderworpen
te worden aan Oostduitse controle. Hun
vastberadenheid om aan dit principe vast
te houden demonstreerden de Amerikanen
dan ook door onmiddellijk na de aanhou
ding van de Amerikaanse ambtenaar drie
militaire jeeps met zwaarbewapende man
schappen als begeleiding van de man in
burger over de sectorgrens te sturen.
De Oostduitse politie deed toen niets
Misschien waren zij ook een beetje ver
baasd door de acht grote Amerikaanse
tanks, die tezelfdertijd bij het prikkel
draad verschenen en die voorzien bleken
te zijn van speciale stootblokken, waar
mee versperringen zonder moeite opzij ge
schoven kunnen worden. Gedurende zes
uren gold gisteren voor alle Amerikaanse
troepen in West-Berlijn de alarmtoestand.
Tachtig minuten lang praatte gisteren
de Amerikaanse stadscommandant Wat
son met zijn Russische collega Solovjev
over de toespitsing van de situatie. Solov
jev verschool zich bij dit gesprek echter
achter de Oostduitse autoriteiten, die ver
ordend hebben dat alle buitenlanders in
burger identificatiepapieren moeten laten
zien als zij de sectorgrens willen passeren.
Gistermiddag bereikte de spanning een
hoogtepunt toen twee Amerikaanse mili
taire bussen, nadat zij ongehinderd de
versperringen aan de sectorgrens waren
gepasseerd, alsnog door de Oostduitsers
werden aangehouden, omdat een deel van
de inzittenden in burger was. Daar de
Amerikanen in burger weigerden hun pa<
pieren aan de communistische politie te
tonen moesten de bussen naar West-Ber
lijn terugkeren. Tijdens deze incidenten
viogen verschillende Amerikaanse hef-
schroefvliegtuigen boven het westelijke zo
wel als het oostelijke deel van de stad.
Haarlem
Telefoon 17296 - 58041
Advertentie
BARTEUORISSTR HAARLEM TEL 13439
'.EIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 223596
Advertentie
Pracht kalfslappen per 500 gram 2.28
Varkenscarbonade kl. b. 500 gram 1.88
Prima lamsvlees voorradig
Magere lappen 2.28, Carbonade 1.68 en
borstlappen 1.28 per 500 gram
Voor de boterham 100 gr. magere ham
100 gram tongkaas voor 79 cent.
SUPERSLAGERIJ TE IJMOND
IJMUIDEN - TEL. 8016
Advertentie
módern hooggesloten
(een echte regenjas)
vanaf
KENNEMERLAAN
Advertentie
Inayat Khan:
De waarde van een offer ligt in de
bereidwilligheid, waarmee het gebracht
wordt.
SwawiSi
(Speciale berichtgeving)
De onbevredigende bedrijfsresultaten
van de K.L.M. hebben ertoe geleid, dat
deze maatschappij in het kader van hun
bezuinigingsprogramma in ieder geval tot
eind 1962 geen piloten meer zal aantrek
ken, die hun opleiding aan de Rijkslucht
vaartschool in Eelde hebben ontvangen.
Ongeveer 50 leerling-vliegers worde
door deze maatregel gedupeerd. De afge
studeerden die in de komende maanden de
R.L.S. met een vliegbrevet zouden verla
ten, is reeds aangezegd dat de K.L.M. hen
niet in dienst zal nemen.
Normaal is het zo dat iedere leerling na
de 2Vs jaar durende opleiding zijn carrière
bij de K.L.M. begint.
De leerling-vliegers is nu geadviseerd om
bij de marineluchtvaartdienst te sollicite
ren. De laatste tijd was de K.L.M. reeds
een veel scherpere selectie gaan toepas
sen op de vliegers, die aan de R.L.S. hun
brevet hadden gehaald, dan gewoonlijk het
geval is, waarbij meer vliegers dan voor
heen afvielen.
De Nobelprijs voor litteratuur is heden
toegekend aan de Joegoslavische auteur
Ivo Andric. Andric wordt al sinds 1958
jaarlijks genoemd als kandidaat voor de
hoogste litteraire onderscheiding ter
wereld, vooral op grond van zijn „De
brug over de rivier de Drina", dat in
1945 verscheen bij de Prosveta-uitgevers-
maatschappij in Belgrado, onder de titel
„Na Drini Cuprija". Bij de uitgeverij
De Fontein in Utrecht is vandaag de
Nederlandse vertaling de deur uitge
gaan. Het werk is uit het Servo-Kroa-
tisch vertaald door C. W. Sangster-War-
naars en K. Vermeulen-Dijamant. Het
boek wordt ingeleid door A. den Doo
laard, wiens „Het land achter Gods rug"
- een voortreffelijke roman sterk op
Andric geïnspireerd lijkt.
Ivo Andric werd in 1892 geboren bij
Travnik in Noord-Bosnië. Hij bracht het
grootste deel van zijn jeugd door in Vise-
grad, waarvan „De brug over de Drina"
de kroniek is. Hij studeerde geschiedenis
en Slavische talen aan de universiteiten
van Zagreb, Wenen, Krakau en Graz. Hij
stamt uit een arm gezin, zijn vader was
handwerksman. In zijn jeugd hij kreeg
zijn middelbare schoolopleiding in Serajewo
Was hij lid van de revolutionaire nationa-
I le jeugdbeweging. Hij werd vervolgd en ver
scheidene malen gearresteerd. Na de eerste
wereldoorlog hij was toen al gepromo
veerd op het proefschrift „Het intellectuele
leven in Bosnië en Herzegowina tijdens de
Turkse overheersing" trad hij in diplo
matieke dienst van Joegoslavië en bevond
zich achtereenvolgens op de posten in Ro
me, Boekarest, Triëst en Graz. Bij het uit
breken van de tweede wereldoorlog was
hij ambassadeur van Joegoslavië in Ber
lijn. Hij heeft tot het laatst de precaire
taak vervuld in Berlijn tijd te winnen om
zijn land in staat te stellen de strijdkrach
ten te versterken. Slechts enkele uren voor
de eerste Duitse bommen op Belgrado vie
len keerde hij in die stad terug. Tijdens de
oorlog leidde dr. Andric een teruggetrok
ken leven in Belgrado en schreef zijn drie
meest beroemde werken, die samen als
een trilogie beschouwd kunnen worden:
„De ongehuwde vrijster", „De kroniek van
Travnik" en „De brug over de Drina".
Na de oorlog sloot Ivo Andric zich aan
bij de Joegoslavische vrijheidsbeweging.
Hij is jarenlang lid geweest van het par
lement. „De brug over de Drina" is met de
hoogste litteraire prijs in Joegoslavië be
kroond en in meer dan elf talen vertaald.
Dr. Andric wijdt zich tegenwoordig ge
heel aan zijn litteraire werk en is woon
achtig in Belgrado.
Tijdens een gisteren gehouden gesprek
op het ministerie van Economische Zaken
te Den Haag heeft de secretaris-generaal
van dit ministerie, prof. G. Brouwers,
aan het Verbond vin de Nederlandse
Groothandel gezegd, dat minister De Pous
een algemene prijsmaatregel wil afkondi
gen voor alle min of meer duurzame ver-
bruiksgoederen, die in ons land worden
geïmporteerd.
Een overweging voor de minister is
hierbij geweest, dat de groothandel de
voordelen uit de verlaging van de invoer
rechten in het kader van de EEG en laat
stelijk uit de revaluatie van de gulden
niet aan de consumenten heeft doorgege
ven, waardoor de consumentenprijs niet
omlaag kon. De minister zou een regeling
voorbereiden, waarbij de prijzen van im
portartikelen in overeenstemming worden
gebracht met door beide verlagingen ont
stane toestand.
Op het ministerie van Economische Za
ken kon men ons nog niet zeggen voor
welke artikelen de minister een prijsver
laging overweegt. Dit omdat vele impor
teurs de prijsverlagingen niet hebben
doorgegeven, zodat het een grote ver
scheidenheid van artikelen betreft. Des
gevraagd deelde de secretaris van het
Verbond van de Nederlandse Groothan
del ons mee, dat niet ontkend kan wor
den dat sommige importeurs inderdaad
de prijzen hadden kunnen verlagen, maar
dat zijn zij die niet bij het Verbond zijn
aangesloten. Het Verbond staat achter
het prijsbeleid van de regering, maar
van de doeltreffendheid van een alge
meen prijsmaatregel is het niet over
tuigd.
(Men zie ook Per Saldo
op pag. 21)
