In het (luister van de oude mijn
Puzzel nummer 9
I PANDA EN DE MEESTER-OPHEFFER
Het geheim van de vuurtoren
IN NEUHOF WORDEN SINDS VEERTIG
JAAR ALLEEN MEISJES GEBOREN
Certmqsept
Polle
DOOR ELIZABETH MORTON
Nylons en lipstick
onbekend
l
De waarde van
de stilte
^Hoe is het ontstaan?"^
Ons vervolgverhaal
VERTAALD UIT HET ENGELS
DORP ZONDER JONGE MANNEN
Bouwvakkers in
technicolor
POTTER'S
..LIN IA"
LM
PlT~?TTrrT
Dit woord: DWEIL
ZATERDAG 28 OKTOBER 1961
mui
OVER HET WESTDUITSE DORPJE Neuhof, dat tussen Würzburg en Bam
berg in de buurt van Dettelsbach ligt, hangt sinds lang een onoplosbaar
erfelijkheidsmysterie. Sedert tientallen jaren worden er namelijk in dit dorpje
alleen maar meisjes geboren. Vroeger in het begin van deze eeuw was
precies het omgekeerde het geval: toen meldden zich in Neuhof vrijwel uitslui
tend manlijke babies aan en in die tijd moesten de dorpelingen hun vrouwen
dan ook allemaal van buiten Imlen. Thans echter liggen de zaken nog moeilijker.
De bevolking bestaat voor het overgrote deel van de landbouw en de boeren
die over het algemeen de middelbare leeftijd al lang gepasseerd zijn, zien
zich nu voor het feit gesteld dat zij geen manlijke opvolgers hebben om later
hun hofsteden te beheren.
Automobielreparaties
N.V. AMSTERDAMSCHE
RIJTUIGMAATSCHAPPIJ
7. „Zo, de kiel zit op zijn plaats, Polle, nu mankeert ons nog de rest van
het schip, maar met onze ervaring zullen we toch heel vlug klaar zijn!"
Tjawat zullen we doen, Pelli, hier op dit eiland vind je niet zo gauw
een stuurrad.... ik zal nog een beetje denken!" Ik heb het!!....
daar valt me een gemakkelijke en slimme manier in; kom we beginnen
dadelijk!"
lllllilllllllUIIIIIIIIIIIIIIIIJL 1
i 8)
Halverwege het park kreeg ze het
echter moeilijker. De sneeuw lag daar
hoger en kwam nu en dan zelfs tot
boven haar knieën. Het was moeilijk
om de goede richting te houden, want
de sneeuw verblindde haar, maar ze
kon zich oriënteren aan de bomen op
de heuvel bij het dorp. Daar ging het
bijna loodrecht naar beneden. Een
pad leidde scherp zig-zaggend naar het
dorp. Jane had die weg al enkele ke
ren genomen, omdat het een heel stuk
afsneed als ze van het dorp naar huis
wilde gaan.
Nu de sneeuw echter in een dik pak
was gevallen, bleek dat weggetje niet
meer zo gemakkelijk begaanbaar te
zijn. Voorzichtig liep ze naar beneden,
stap voor stap, er zorgvuldig op let
tend, dat ze niet kon uitglijden of
misstappen. Nu en dan drukte de
wind haar tegen de rotswand of ruk
te verradelijk aan de oliejas. Ze was
er dankbaar voor dat het niet meer
sneeuwde.
Beneden haar zag ze het dorpje lig
gen en rechts, van haar de in zee uit
stekende rotsformatie, waar de golven
wit schuimend op braken. Dwars op
de glanzende rotsblokken was het
scheepje omhooggevaren. Jane had er
ruim een half uur voor nodig om op
de kade te komen. Toen holde ze naar
het haventje, waar de dorpelingen zich
al verzameld hadden. Tom Barlow en
een jongeman, van wie zij slechts wist
dat hij Tinker heette, zaten in een
bootje en stonden op 't punt de golven
te trotseren.
Jane keek naar de rotsen. Ze zag
het scheepje nu duidelijk. Het was
niet groter dan een paar honderd ton.
Enkele mannen stonden op de voor
plecht, zo ver mogelijk van de over
slaande golven. Toen keek ze naar de
top van de heuvel, pail boven haar.
Enkele dorpelingen liepen het pad op,
dat zij juist afgekomen was. Ze had
den reddingsmaterieel bij zich. Een
ladder, touw en haken.
Het meisje mengde zich onder de
dorpelingen, die over de kademuur
hingen en naar beneden staarden.
Hij gaat toch niet proberen om
i met dat kleine bootje bij het schip te
i komen?, vroeg ze.
Een vrouw draaide zich om en keek
j haar glimlachend aan.
Tom Barlow laat zich niet tegen-
houdeiï, hoe woest de zee ook is.
Maar ze gaan de mensen met
een kabel redden. Het is onverant-
j woordelijk van hem.
I Dat hebben we hem al gezegd,
j juffrouw, maar hij zei dat we ons
I met onze eigen zaken moesten be-
moeien. Tom Barlow heeft, als u 't
j mij vraagt, zo zijn eigen reden om
I aan boord van dat schip te komen,
j maar hij zal niemand zeggen of dat
I waar is.
Juist op dat moment duwde Barlow
i het bootje af en met de jonge man
achter hem zittend zette hij koers
naar het omhooggelopen schip. De
I golven grepen het bootje al gauw en
keer op keer verdween het bijkans
geheel in de zich er over uitstorten-
de watermassa's. Hoog werd het
steeds door de golven opgenomen en
dreigde dan om te slaan, maar Bar-
low en Tinker hielden de boot vaardig
in bedwang.
Jane keek gespannen toe, hoe de
afstand tussen het schip en het roei-
bootje gedurig kleiner werd. TensLot-
te slaagde Barlow er in het bootje
aan de lij-zijde van het schip te krij-
gen, waar het water betrekkelijk
kalm was. De toeschouwers op de ka-
de zagen hoe hij ging staan en met
veel kunst en vliegwerk, zijn even-
i wicht wist te bewaren. Hij schreeuw-
I de kennelijk iets naar de mannen, die
E op de voorplecht stonden, want hij
1 had met zijn handen een toeter ge-
i vormd. Eén van de schepelingen
I schreeuwde iets terug.
I Toen ging Barlow weer zitten,
maar liet de riemen nog rusten. Jane
vroeg zich af, wat hij van plan kon
I zijn. Eén van de mannen klom van
de voorplecht af en liep naar mid-
scheeps-
Hij moest zich aan de railing vast-
I klemmen, want de overslaande gol-
ven reikten vaak tot boven zijn mid-
del. Tenslotte verdween hij in het
binnenste van het schip. Hij bleef
lange tijd onzichtbaar. Jane werd zo
vermoeid van het staren naar het
schip, dat ze haar aandacht verplaat-
ste naar de heuveltop. De dorpelin-
gen, die met de reddingsmiddelen
5 naar boven waren geklauterd, hadden
een stellage opgezet en wikkelden de
kabel af, waaraan een soort broek
hing, een reddingsstoel. Even later
lieten ze de kabel vieren. De stoel
schoof langs de rotswand naar be
neden, waardoor nu en dan brokken
steen los gestoten werden, die bony
kend naar beneden tuimelden. De
mannen op het schip moesten dekking
zoeken om niet door de stenen ge
raakt te worden.
Tenslotte kwam de reddingsstoel op
het dek terecht. Eén van de mannen
liet zich er in zakken, waarna de ka
bel langzaam werd opgehaald. Met
zijn voeten hield de schipbreukeling
zich op veilige afstand van de rots
wand.
Jane keek vervolgens weer naar
het schip en zag dat de man, die be-
nedendeks was verdwenen, weer
te voorschijn was gekomen. Hij
schreeuwde iets naar Barlow. Deze
wuifde met de hand en legde vervol
gens de riemen gereed. Over zijn
schouder heen schreeuwde hij iets
naar Tinker, waarna de beide man
nen begonnen te roeien. Korte tijd la
ter waren ze weer in het beschutte
water van het haventje.
Toen Barlow op de kade verscheen
liep Jane op hem af.
Waarom heeft u in hemelsnaam
zon risico genomen, mijnheer Bar
low?, vroeg zij.
De oude visser keek haar lang en
ernstig aan.
Die mannen moest uitgelegd
worden, hoe ze reddingsstoelen moe
ten gebruiken, juffrouw. Iemand
moest het wagen.
Was het niet mogelijk om hun
dat van de rots af toe te schreeuwen?
Dat zouden ze niet verstaan heb
ben. De overslaande golven maken
veel te veel lawaai. Dat schip kan
trouwens ieder ogenblik in tweeën
breken en we moesten er zeker van
zijn, dat die mensen precies weten
wat ze moeten doen.
Jane vroeg niet verder, maar ze
had de stellige indruk gekregen, dat
Barlow niet de waarheid had gespro
ken. Er lag iets heimelijks in z'n blik,
iets schichtigs, dat ze niet opgemerkt
had toen zij zijn huisje had bekeken.
Jane bleef op de kade staan, ter
wijl Barlow en Tinker naar huis lie
pen. Ze volgde het reddingswerk aan
dachtig en zag hoe de schipbreuke
lingen één voor één naar boven wer
den gehaald. Tegen het middaguur
werd de laatste man naar ze
meende degene, met wie Barlow én
kele schreeuwende woorden had ge
wisseld naar boven gehesen. Er
was voor haar toen geen reden om
nog langer op de kade te blijven han
gen. Via het sterk stijgende pad, dat
naar de heuveltop leidde, liep ze naar
huis terug.
Toen ze de top bereikte was ze ver
baasd daar dominee Augustus Mar-
quand te zien. Hij zat op een rotsblok,
waar hij de sneeuw zorgvuldig van
had afgeveegd, en hield een verrekij
ker in de hand.
Ze hebben ze allemaal van boord
gekregen, zei hij.
Gelukkig maar. Jk heb alles met
m'n verrekijker gevolgd. Tom Bar
low heeft werkelijk op meesterlijke
wijze met z'n bootje gemanoeuvreerd.
Ik kan maar niet begrijpen,
waarom hij en Tinker dat risico heb
ben genomen, antwoordde ze.
De dominee zweeg enige tijd.
Ik heb er geen notie van, zei hij
tenslotte terwijl hij opstond. Ik
moet nu terug. Misschien kan ik die
arme stakkers helpen met iets warms
en droge kleren.
Hij maakte een beleefde buiging en
liep het zig-zaggende pad af. Jane
keek hem enige tijd na en vroeg zich
af of ze hem eigenlijk niet meer had
moeten vragen. Tenslotte draaide ze
zich echter om en vervolgde haar
weg door het park.
Mijnheer Corrion komt vanmid
dag juffrouw Jane, zei John toen ze
de oliejas uittrok. Als u naar de
eetkamer gaat, zal ik daar w&t
warms brengen.
Gretig viel Jane op het verlate ont
bijt aan. Daarna ging ze bij de open
haard zitten om te overleggen, wat
ze notaris Corrion zou zeggen. Zou ze
hem soms moeten inlichten over de
smokkelarij en vertellen, wie ze er
van verdacht er bij betrokken te zijn?
Of zou ze er beter aan doen de hele
kwestie maar te vergeten, zodat ze
zich kon concentreren op haar eigen
problemen, die al moeilijk genoeg
waren?
(Wordt vervolgd)
ALLE ROERSELEN der tijden en
zelfs de tweede wereldoorlog zijn het
rustieke dorpje Neuhof voorbijgegaan zon
der dat er veel aan het patroon van het
eenvoudige landleven veranderd is. Eeu
wenlang al bewonen de boerengeslachten
dezelfde hoeven en bewerken zij dezelfde
akkers, al gebeurt dat tegenwoordig wel
met moderne gereedschappen en machi
nes. Maar omdat er geen boerenzoons zijn
en knechten van buiten niet gewild zijn,
nemen de meisjes de plaats van de man
nen in. Zij besturen de traktoren op het
land van hun vaders, zij hooien en oogsten
de veldgewassen en doen het zwaarste
werk in de stal en in huis. Het zijn struise,
zwijgzame en vlijtige vrouwen, die nooit
klagen over hun zware taak en tussen wie
in de loop der jaren de hechte vriend
schapsband der lotsverbondenheid ge
groeid is. Voor lippenstift en nylonkousen
halen zij hun neus op en ook over de man
nen doen zij nogal minachtend, maar dat
is misschien pose.
Geen vreemd manvolk
EEN BEETJE SCHUW zijn zij ook wel:
als er vreemd „manvolk" in het dorp
komt, laten zij zich niet zien. Heel veel
meisjes hebben de huwbare leeftijd reeds
lang bereikt, maar de meesten voelen er
niets voor om te huwen met een „buiten-
staander". Overigens: er zijn kandidaten
genoeg die naar hun hand dingen, echter
zonder succes, want deze vrijers is het
(zo gelooft men in Neuhof) alleen om de
grote boerderijen en de rijke akkers te
doen. En daarom krijgen vrijwel alle pre-
I tendenten na korter of langer tijd de kous
op de kop.
Drie jaar geleden is er eens een enor-
me stapel brieven uit het naburige Bad
Tölz aangekomen, allemaal van trouwlus
tige jongemannen. De moedigsten kwa
men zelf naar het dorp, maar de trotse
boerendochters van Neuhof bekeken hen
zelfs niet. „We voelden ons net schurftige
honden", heeft een hunner na afloop van
dit mislukte huwelijks-offensief verklaard.
Op publiciteit is het dorp helemaal niet
gesteld. Slechts één keer is het een ver
slaggever van een geïllustreerd Duits week
blad gelukt, er een reportage te maken
maar sindsdien is er voor de journalisten
niets meer te verdienen. Zodra er maar
iemand met een blocnote of een camera
opdoemt, verschijnen de meisjes als bij
toverslag. Ze komen pas weer tevoorschijn
als de kust veilig is,
Teveel keus
ER IS IN DE afgelopen veertig jaar
maar één jongen geboren. Hij heet Emil
en i-s thans bijna dertig jaar oud. Maar
ondanks het feit dat hij als de enige accep
tabele jonge echtgenoot beschouwt wordt, is
Emil tot op heden vrijgezel gebleven.
L'embarras du choix waarschijnlijk.
Neuhof wordt in theorie bestuurd door
een burgemeester. Maar deze al wat oude
re heer is wijs genoeg om de dagelijkse
gang van zaken in zijn kleine gemeente
te bespreken met een aantal vrouwelijke
raadgeefsters, van wie de wethoudster
Frau Toni de belangrijkste is. Frau Toni
is dan ook de officieuze leidster van deze
vrouwengemeenschap: zij bedisselt de be
langen der burgeressen en heeft ook „ge
zelligheidsverenigingen" opgericht, waar
de dorpsschonen elkaar ontmoeten, een
glaasje drinken en een kaartje leggen
Dat gebeurt dan allemaal in de burge
meesterskamer, want een Gasthof of café
bezit Neuhof niet meer, sinds de vrouwen
er de overhand kregen
Advertentie
ZEEP
j wast puistjes en pukkels weg
Gekleurde overhemden voor bouwvak
arbeiders zouden kunnen bijdragen tot
vermindering van het aantal ongevallen op
bouwwerken, aldus de belangwekkende
conclusie van Amerikaanse onderzoekin
gen. De voornaamste oorzaak van onge
lukken in het bouwbedrijf in de V.S. is
„verwisseling van werkzaamheden", zo
hebben deskundigen vastgesteld. Om die
verwisseling te voorkomen en dus de kans
op ongevallen te verminderen heeft men
nu de diverse categorieën arbeiders, die in
de bouw werkzaam zijn, gekleed in over
hemden van verschillende kleuren. Arbei
ders die heimachines bedienen, wordt het
dragen van oranje-hemden aanbevolen,
elektriciëns blauwe, schilders groene en
metselaars witte hemden. De resultaten
van de eerste proeven waren zeer gunstig.
ANAGRAMKRUISWOORD
In plaats van omschrijvingen staan hier
de letters van de in te vullen woorden
in willekeurige volgorde:
Horizontaal: 1 Dus pen 'k lessen; 10 Ge
eert I.; 11 Mag niet!; 12 Slapen!; 13 Lees,
rare; 15 Perenraper; 16 Peer; 18 Para;
20 Leve 't orgel; 23 Oer-troep 24 Ha, 'n
Ier!; 26 Paul eet; 27 Ma ruile; 28 Groen
en aardig.
Verticaal: 2 Sis-peer; 3 Nel, Marie; 4
Tres; 5 Ze merkt me al; 6 't Is 'n es; 7 Een
slag; 8 'n Retort sparen; 9 Al één liter Tip;
14 Die racet »1; 17 Men reist; 19 Lea, daar!;
21 Lila rog; 22 Een vlo; 25 Gala.
Oplossingen alleen per briefkaart vóór
donderdag inzenden.
OPLOSSING PUZZEL NO. 8
Horizontaal: 1 trapeze; 5 getaand; 9
allonge; 10 eegier; 11 legatie; 12 citriaat;
13 spoedbestelling 15 spitsvondigheid; 21
ervaren 22 paletot; 24 phoneem; 25 on
gunst; 26 naderen; 27 alsmede.
Verticaal: 1 taalles; 2 allegro; 3 ernst;
4 exegese; 5 gezicht; 6 tweetalig; 7 adipati;
8 dorstig; 14 deserteur 15 steppen; 16 in
vloed; 17 opnemen; 18 diploma 19 en
tente; 20 dotatie; 23 leges.
Prijswinnaars puzzel no 8: f 7,50: M,
Krijger, M. K. Hofstedestraat 16, IJmuiden;
5: A. Nieuwenhuizen, Sterrebosstraat 48,
Haarlem; 2,50: E. A. Hogervorst, Rolland
straat 87, Haarlem.
Advertentie
MENTHOLPELLETS
Te {Jen hoest en Keelpij
Uitwerking frappant
85. Panda had er eigenlijk genoeg van. Nu had hij
daar al die moeite genomen om Joris Goedbloed te
waarschuwen, en die stond daar nu maar versjes op
te zeggen! „Wat is een dier zijn vrijheid waert, wat
mist het aan zijn wensch.zo ging het verder; „Ter
wijl de vreck zijn potgeld spaert? O slaef! o arme
mensch.„Nou," dacht Panda, „graag of niet.
en hij wilde al weg gaan. Maar nu ontstond achter de
schermen juist een dolle opwinding, want de échte me
vrouw Knokkebies-Van Tutteren was uit haar kleedka
mer komen stormen om recht te eisen. „Sta niet te
suffen!" beet zij de verbaasde agenten toe. „Horen
jullie dan niet dat dit dilettanterig gestuntel is? Dat
is een indringer, een jaloerse indringer, die in mijn
plaats poëzij wilde zeggen! Pak ze!" Meer hadden de
beambten niet nodig om aan hun plicht herinnerd te
worden, en zo gebeurde het dan dat er, tot verbazing
van het publiek, een opgewonden groep de planken op
kwam stormen. Joris Goedbloed overzag de toestand en
begreep, dat nu alleen snel handelen nog uitkomst kon
bieden. De wereld van het gedicht verlatend boog hij
zich naar het souffleurshokje en vroeg: „Wat zeidet ge
daar, ventje, over een veilige weg naar buiten? Dat
interesseert mij in hoge mate!"
De Parijse „sportcouturière" Hyacinthe
Novak heeft de nieuwe mode voor de
wintersport gepresenteerd. Deze com
binatie „Hermine" oogstte grote be
wondering. Zij bestaat uit een wit-
wollen skipantalon en anorak met
zwarte ruiten, waaronder een mouw
loze bloese van zwart lam gedragen
wordt. Witte leren laarsjes comple
teren het geval.
Advertentie
Chevrolet - Buick - Opel - B.M.W. -
D.K.W. - Specialisten automatische
versnellingsbakken, voortreincontrole
op BEAN-apparaat, wielbalancering,
modern smeerstation.
Haarlem - Houtplein 21 - Tel. 22020
Actief bezig-zijn is van grote waarde
voor de zieke, maar dan moeten deze be
zigheden ook in een gunstige sfeer be
oefend kunnen worden, aldus heeft dr.
W. C. H. B. Hulscher van het Gemeente
lijk Ziekenhuis te Eindhoven aldaar in een
causerie voor de deelnemers aan een
studiedag van de commissie overleg be
zigheidstherapie betoogd.
Dr. Hulscher merkte op "dat het gebruik
van radio en tv bij de bezigheidstherapie
heilzaam kan zijn, mits in een juiste dose
ring. „Luidsprekers in zalen en hallen zijn
uit den boze en draagbare toestellen zou
den alleen in eenpersoons ziekenkamers
toegestaan mogen worden".
De waarde van de stilte is volgens dr.
Hulscher bijzonder belangrijk. Absolute
stilte kan enkele uren per dag wenselijk,
ja zelfs noodzakelijk zijn voor patiënten
die normaal veel lawaai horen. Stilte en
geluid dienen dan ook in ziekenhuizen en
sanatoria verstandig tegen elkaar afgewo
gen te worden, aldus dr. Hulscher's con
clusie.
De heer Johan Wolder hield een inlei
ding over het „gesproken boek". Hij merk
te op dat ons land 6000 blinden telt waar
van er nog 4000 het brailleschrift niet be
heersen. Hij meende dat het „gesproken
boek" de vraag naar brailleboeken stimu
leert.
Voorts hielden nog inleidingen de heren
Jan Koopman van de AVRO en H. A. van
Dijk, voorzitter van de Ziekenomroep Ne
derland (Z.O.N.).
Een dweil is een grove wollen of lin
nen doek waarmee men water van de
vloer opneemt. In het westen van
Vlaanderen komt nog het woord voor
waaruit dweil is ontstaan. Daar spreekt
men n.l. van d w e g e 1. Dezelfde ver
houding als tussen dweil en dwegel
vindt men tussen zei en zegde, peil
en pegel, lei en legde enz. Het
grondwoord van dweil is het middel-
nederlandse werkwoord d w a e n dat
wassen betekende. Van vele werk
woordstammen nu is door achtervoe
ging van -e 1 een zaaknaam gevormd.
Zo hoort zetel bij zitten, hengel
bij hangen, klepel bij kleppen,
beugel bij buigen, stempel bij
stampen, wafel bij weven,
greppel bij graven enz. Zo hoort
dwegel bij d w a e n en uit dwegel is
dweil ontstaan.
Men moet deze woorden wèl onder
scheiden van die welke aan het Latijn
zijn ontleend, zoals spiegel, tafel,
tempel, fakkel en andere.
66-67. Maar Dolf kwam niet ver. De an
dere man schoot op hem toe en stak z n
been uit.en Dolf struikeld een viel plat
in het zand. Toen greep de man hem vast
en hield de jongen met z'n knie in be
dwang.
Kalm aan, jochie! zei hij grimmig.
Houd je maar eens rustig en vertel wat
dit te betekenen heeft. Ja, Burgers, ik heb j
'm goed vast hoor!
De man die Burgers bleek te heten en I
die Ben nog steeds vasthield, kwam na-
derbij.
Mooi, zei hij. Laat die knaap niet ont- I
snappen. We hebben hier geen pottekijkers
nodig. Ik zou weieens willen weten, wat
ze zich met onze zaken hebben te be
moeien! Ze zouden alles in de war sturen! I
