DE GROENE WANDELING" VAN ANTHONIE DONKER
Gedichten van het herfsttij
CHAGALL'S GLAZEN VOOR
Triomfale verheerlijking van zijn
JERUZALEM
schilderschap
Nieuwe geschiedenis-uitgaven
Het is nog
Sinterklaas
lang
geen
Misbruiken bedreigen
de ware feestviering
dKfvS'lKrt JE?"SifpiStS j»>"" w°-
ZATERDAG 28 OKTOBER 1961
Erbij
PAGINA TWEE
99
C. J. E. Dinaux
St.Nitolaas
Verzamelde
Gedichten
m
VOOR ZOVER DE POëZIE van Antho-
nie Donker in de loop der jaren beneden
de maat van haar intrinsieke kwaliteiten i
werd gewaardeerd is dat voor een goed
deel toe te schrijven aan zijn geboorte- Doooo<x)ooooooooooooooocmooooooooooooooooooooooooa: DOOOWOOOOOOOOOOOOOOOOOCXXXXXSOOCOOOOOOOOOOOOOOOCOOOOOOOOOOOOOOtX
jaar. Donker behoort immers chronologisch
tot de generatie die omstreeks 1925 begonj het eerste dubbelkwatrijn het titelge- bewust, wendt hij zich af van de ijverig
te publiceren Marsman, Vestdijk, Slau- dicht bezint hij zich, terugdenkend aan bedreven levensschennis, van haat en drift
erhoff, Ter Braak, Du Perron maar het landschap en de tussen Knokke en en wrok, van ontrouw in de menselijke
noch met het vitalisme, noch met de agres- Brugge gelegen herberg waarnaar hij zijn verhoudingen, en keert hij weer tot zich-
sieve Forumpoëzie hadden zijn gedichten bundel vernoemde, op het afscheid van het zelf in, zacht voor zich uitsprekend, ver-
iets wezenlijks gemeen. Wie hem verge- geen hem lief is in deze wereld, van waar trouwd met de doden, met de dood. Ver- voud, in alle onopvallendheid. Wie oud
lijkenderwijs beoordeelde legde dus maat- hij zich mee verbonden weet: de natuur, zoend met het eens komende einde. Wijs,
theïstisch levensgevoel daartoe voorbe
stemd, bereid om zich met zijn onbenoem
bare oorsprong te herenigen, waarheen
zijn gedragen vers hem als het ware heen
leidt met zachte hand.
EN IN DEZE late herfstpoëzie is hij,
die als volbloed romanticus al in zijn jon
ge jaren niet ver afstond van Novalis'
„Hymnen an die Nacht", volstrèkt, maar
dan ook volstrekt zichzelf, in alle een-
staven aan die voor zijn dichterschap niet de bomen vooral: „Wat zal ik het meest,
van kracht waren. Donkers leven het als ik ginds ben, missen?" En dan noemt
klimaat waarin het rijpte, het gevoel dat hij van dat alles wat hem verwant is het
het doortrok was van jongsaf van „such dierbaarste: bomen dus, en zee, en voor-
stuff as dreams are made of. and our treffelijke regel „achter alle hekken in
bezonnen, mild. Innerlijk, door zijn pan-
little life is rounded with a sleep" van
een stof waarvan de dromen zijm gemaakt
en ons nietig leven wordt met een slaap
besloten: een strofe uit Shakespeare's
„Tempest," die het romantische levensge-
de moede wereld de paarden, de bedroefd-
sten van ons allen", en de vogeltrek, „en
weer het groen, en weer de zee, en weer
de paarden. Wijs mij een hemel om dat
weer te zien En met dit door een
Het fraaie Nephtalraam.
voel, de skepsis en de bevreemding ervan, gedachtenstreep afgesloten vers heeft hij
in de diepste kern raakt. Donker is een de weg binnenwaarts naar „zijn avond
romanticus, die in een hem vreemde, vijan- hart" aangevangen en zich teruggetrokken
dige tijd verdwaald raakte, verdwaald in zijn stil, verstild domein, zijn grensdo-
moest raken omdat er voor de noblesse mein „aan de oever van de Lethe", niet
van zijn geaardheid, zijn besef van de ver dus van de grote vergetelheid.
betrekkelijkheid, vergankelijkheid en twij
felachtigheid der menselijke bedrijvigheid, HIJZELF SPREEKT ergens van een
zijn beschouwelijke melancholie, op de ver- „mystieke route". Van welke aard deze
tekende levenskaart van deze wereld geen mystiek is getuigt vrijwel elk gedicht: het
of nauwelijks plaats meer is. En zo stond is een verbondenheid met de natuur, een
hij dan, met zijn eerste dichtbundel „Ache- weer opgenomen-worden, een weer ver-
ron" (1925) al, alleen, ver van zijn gene- enigd-zijn met het alomtegenwoordige,
ratiegenoten, innerlijk ver ook van de wil- naamloze levensbeginsel, waaruit we voort-
de jacht op nieuwe expressie-vormen, kwamen, waartoe we terugkeren. Er is in
en met de jaren steeds verder, al verras- deze zachtgesproken, verijlende poëzie dan
ten latere bundels ook door beelden van ook geen sprake van een doodsvrees, veel-
een zeer eigen visie. Het is voor mij geen eer van een voorbereiding, een levenska-
vraag of Marsman hem destijds juist be- tharsis, waarin afstand gedaan wordt van
oordeelde toen hij met hem uit sympathie bet voorbijgaande, afstand genomen wordt
waarschuwde tegen het „trage conserve- tot het nietige, deerniswaardige èn verach-
tisme", tegen een poëzie die de geladen telijke menselijke bedrijf, en het waarde
normkracht miste, waarmee Marsman in volle, het enig-duurzame met des te die
zijn explosieve jeugdjaren in een ver- per innigheid en dankbaarheid genoten en
nieuwd, verjongd leven trachtte door te geëerd wordt: „liefde neemt met het
stoten. Men moet zijn die men is, en ouderworden toe". Want al gaat hij, bui-
Donker was geen hemelbestormer, geen ten de tijd, als „een schim" langs het
vormvernieuwer. Waar hij in zijn gedich- nachtelijke Romeinse forum, al is er in me
ten toenadering vertoonde tot de levens- nig gedicht een heimelijk en soms ook
sfeer van enkele van zijn tijdgenoten openlijk uitgesproken verlangen naar de
bleef hij beneden zijn kunnen. Donker was avond, de slaap, de vrede, „het goede duis-
Anthonie Donker
wordt legt de sierselen af, of hij is zijn
ouderdom niet waard. Donker geeft zich in
deze bundel der bejaardheid zonder poëti
sche opsmuk, hij geeft zichzélf en vindt
voor dit eigenste zijn eigenlijke, zijn ul
tieme woord, dat in de kwatrijnen van
„koude oorlog", „Onder ons", „Wij men
sen", „Afzonderlijk" en „Zonder vragen"
drieënzeventig in getal de besloten,
kernachtige vorm vindt van een zwijgzaam
enkel naar de essentie van dit leven pei
lend mens voortreffelijke kwatrijnen,
die Donkers levenswerk voorlopig bekro
nen. Eén wil ik er hier citeren:
„Het menselijk isolement volkomen.
Diep in ons offerbrand van denken,
dromen.
Naar buiten stijgt een dunne woorden-
rook
die niet verstaan wordt enkel waar
genomen.
Er zullen, er moéten er Wel zijn, die
Donker in deze bundel, in deze kwatrijnen
verstaan in zijn goede zuivèrheid en zuive
re goedheid; in een poëzie die gemaakt is
van de stof waaruit de „dromen" gewe
ven zijn.
(Vervolg van pagina lj
raam, met enkele grote figuratieve par
tijen op een citroengeel fond, ontkomt aan
deze bezwaren.
t i? DE LAGE LANDEN BIJ DE ZEE, ge- W. de Haan, Zeist-Standaardboekhandel,
strijdbaar,' maar niet agressief, bezonnen ter", al blijkt de ontgoochëling~het laatste illustreerde geschiedenis van het Neder- Antwerpen, Brussel, Gent, Leuven,
en niet „vitaal", mild en niet „radicaal", vertrouwen in de goedheid van het mense- lundse volk, door Jan en Annie Romein, De auteur legt de nadruk op de culture
een peinzer en geen baanbreker. Hij had lijk bestaan te hebben aangetast, dat éne vierde herziene en bijgewerkte druk, Deel le revoluties, waardoor Japan zich, met
aan de traditionele vorm genoeg om zich bleef: de liefde, dié liefde voor de één, 1< v".n de oudste tijden tot 1560. Deel II, behoud van zijn eigen waarden, heeft
binnen de grenzen daarvan dichterlijk uit die zonder liefde voor het leven niet denk- van 1560 tot 1747. Phoenix-Standaardwer- meester gemaakt van eerst de Chinese en
te spreken con sordino. In zijn beste baar, niet leefbaar zou zijn: eenmaal „ver- (tweede serie) Uitgeversmaatschappij later van de Europese beschaving, na een
werk dichtte hij naar de stilte toe waar bannen uit dit bitter lieflijk land,
de dromen van gemaakt zijn die met de
slaap, de „eeuwige slaap" worden beslo
ten. Steeds was de dood zijn metgezel, die
hem door zijn leven en in zijn poëzie op
de voet volgde. En wie zich van zijn eindig
heid bewust is, heeft het leven er te meer
zal ik nog omzien naar Eurydice
die diep onder de sterren achterbleef
maar alle sterren blijft te boven gaan."
W. de Haan. Zeist Standaardboekhandel, langdurige periode van gedwongen isole-
Antwerpen, Brussel, Gent, Leuven. ment. Het boekje bevat een aantal waar-
Deze bekende historiebeschrijving is het devolle kaartjes en illustraties. Dr. Edwin
werk van het schrijvers-echtpaar, dat ook Reischauer, hoogleraar in de oosterse ta-
„Erflaters van onze beschaving" op zijn len aan de Harvard Universiteit (V.S.), is
naam heeft staan. Beide series zijn geba- in Tokio geboren en een kenner van Ja-
EEN DERGELIJK liefdegevoel kan met seerd op de marxistische geschiedbeschou- pan. Hij is thans ambassadeur der Ver-
TOCH DOET DIT alles weinig af aan de om lief. Beide motieven: dood'en'leven, een ingetogen ritme gesproken woord vol- wing, waardoor verklaringen van gebeur- enigde Staten in de Japanse hoofdstad,
gelukservaring die het ondergaan van de- ginds en hier, ontwijken elkander in zijn staan> kan met één enkel beeld een klem tenissen verrassend-logisch lijken, maar Dr. A. L. Constandse vat de jongste ge-
ze glazen schenkt Omgeven door het ge- werk dan ook niet, ze vullen elkaar aan, wonder doen van poezie, dat duizend grote daarom niet minder bedriegelijk zijn. Dr. schiedenis van het Japanse eilandenrijk
kleurde licht wordt men vollediger in Cha- verstrengelen zich, verénen zich tot die woorden het zwijgen oplegt Deze gedich- J. Romein is hoogleraar in de theoretische samen in een kort nawoord,
sails wereld opgenomen dan bij het zien éne onmiskenbare gedempte toondie zijn ten, geschreven in het herfsttij van een geschiedenis aan de Stedelijke Universiteit oooooooooooooooooocooooooooooooooooooooooooooooooooooooc
van zijn schilderijen op linnen, in glas en gedichten tot volstrekt de zijne maakt. ®°!^SniVTalr^n^at^Shor^e tuT V3n Amsterdam- ER WAREN velen onder de Nutskleuter-
ücht wordt hier zijn schilderschap triom- CTATT.C 7TT>T TW 1Q„ wo„a_ hlin J GESCHIEDENIS VAN ENGELAND van leidsters, die op de bijeenkomsten met de
ollil/O aii i_Li\ Vel bLIlcilcii vclnci oen nuii rvicnirvc11 cii nun ucciur n» in uc j t
meibundel, die zijn werk uit de tien voor- milde, berustende, contemplatieve stilten
enkele ziekenhuiscomplexen geschonken een meer en meer in zichzelf verzonken verachting om het geweld dat men het le- t rin humoristische voorvallen
De synagoge is opgetrokken aan de voet en haast weggedoken vereenzaming was veri heeft aangedaan: mt aller naam p' hoIogische achtergronden.
van het hoofdgebouw van een universitair geworden, had ten dele gelijk: de dezer werpt de oorlogsvlieger de bom die hem
medisch centrum dat door de Hadassah dagen door Querido uitgegeven gedichten „door u allen tezaam in de hand is ge- GESCHIEDENIS VAN JAPAN, van E.
wordt bekostigd van "De groene wandeling" zijn één voor drukt": onze collectieve schuld en eollee- O. Reischauer, uit het Engels vertaald
één afgestemd op de late levensjaren, het tieve verantwoordelijkheid. Maar zich van door P. J. F. van Leeuwen.
Dolf Welling verouderen, het herfstig naseizoen. Al in zijn machteloosheid tegenover het kwaad
Ontwerptekening voor een van de ramen.
HET LEVENSWERK van Marc Cha
gall heeft zijn bekroning gevonden in
twaalf gebrandschilderde glazen voor
een nieuwe synagoge nabij Jeruza
lem. Alvorens zij naar Israël werden
overgebracht, heeft het Museum voor
Decoratieve Kunsten in Parijs deze
glazen geëxposeerd. Zij fonkelden
met de gloed van oosterse juwelen
in een speciaal voor dit doel opge
trokken, tijdelijk paviljoen. Ook op
de uren van het drukste bezoek heer
ste daar een eerbiedige stilte. Het
thema van deze reeks elk 3.38 m
hoge en 2.51 m brede glazen is
,,De twaalf stammen Israëls". De
Joodse kerk verbiedt het uitbeelden
van de mens. Voor Chagall was dit
geen belemmering. Uit de vertrouwde
wonderwereld van zijn schilderijen
kon hij de beelden putten voor een
rijke, symbolische weergave: vogels,
vissen en dieren van het veld. De
ontwerpschilderingen werden lyrische
Chagalls. In Reims, in de glazeniers
werkplaats van Charles Marq, zijn
deze ontwerpen onder toezicht van
de kunstenaar in glas overgebracht.
DE RAMEN, die Léger in zijn levens
avond gemaakt heeft voor de kerk van
Audincourt, zijn een gebeurtenis geworden
voor de hedendaagse glaskunst. Chagalls
glazen voldoen niet eens aan de eisen van
de traditionele glaskunst waartoe zij beho
ren. Maar zij betekenen een gebeurtenis
voor zijn eigen oeuvre.
De vakman Marq deed de fijne kleur
faal verheerlijkt.
Deze kostelijke glazen zijn maar een afgaande jaren samenvatte, heeft hij, af- daarvan, wordt in alle eenvoud het uiter- P'"'A' Stc^7oe^ej e? de Jong- en van inventiviteit. Ik heb respect voor
klein onderdeel van een enorm «eschenk gezierwyaiv verspreid acpybliceerde ver- ste gezegd wat een mens in de een- f e, Amstelboek-L. J. Veen Uitge- het jonge meisje dat, toen een kind naar
ain Israëf van de Hadassah ™e!^weldk- zen gedegen. Wie veronSSsteliïedaf..de zfaitoTde^te Tevens jaren kan vdtspre- wsmwöclwip,. Amsterdam. - in begin november een stuk suikergoed
aan Israel van ae naaassan, een weina zen, eezweBcu. wie vcmnnc „i=rT,t rw,b.e„c In korte, pittig geschreven hoofdstukjes toonde dat het in de schoen had gevonden,
digheidsorganisatie-Varl .'JooJs"Amerikaan- bevreemding aldus de titel van die ken. Len enkele keer vlamt Donkers vers scbef.st de bekende Franse auteur de ge- lachend zei' Dat is een leuk grapje van
cJ%r*niiu«Tn r>a HarJacsah heeft Israël al bundel allengs tot vervreemding, tot op: van verontwaardiging, ontsteltenis en ,V. iduiena zei. r KfdPJe V£|n
se vrouwen. De Hadassah JieettIsrael ai DunaeiJ „WhW om het eeweiH Hat men het le- schiedenis van het Engelse volk, met rake je moeder geweest. Sinterklaas is immers
nog helemaal niet aangekomen? En ik
vind het een alleraardigste gedachte zo
omstreeks half november een pakje voor
een heel klein Sint je en een heel klein
zwart Pietje bij de andere verkleedboel
Phoenix-Pocket, Uitgeversmaatschappij leggen. Laat ze maar Sint en Piet spe
len! En dan is het natuurlijk uitstekend
in diezelfde tijd een Ouderavond te be
leggen en met de vaders en moeders eens
rustig te praten over allerlei aspecten van
ons nationale feest bij uitstek.
AFZONDERLIJK hebben de Nutskleu-
terleidsters gesproken over de persoon van
Sint-zelf. Over vele dingen waren allen het
eens: Sint houdt van alle kin
deren. Hij laat zich niet misbruiken. Hij
deelt geen standjes uit. Hij houdt ervan
door samenzang ontvangen te worden (dan
kunnen de hummels hem al zingend be
kijken als hij binnenschrijdt). Hij vertelt
graag een kort verhaaltje. Hij wil niet in
de schaduw staan van een maldoende en
baldadige Zwarte Piet. Hij dwingt de kin
deren niet tot dingen waarvoor ze te ver
legen zijn. Hij gaat er van uit dat zijn ver
jaarsfeest geen wrange bijsmaak mag heb
ben, voor geen enkel kind. En omdat nie
mand de kinderziel zo goed kent als Sinter
klaas, geeft hij graag een klein ca
deautje en probeert hij elk kind iets
te geven dat voor dat kind het juiste is.
De conclusies waartoe al deze kleuterleid
sters kwamen, zijn uit het bovenstaande
wel af te leiden. Maar het is wellicht goed
ze hier nog eens te noemen:
Alle vrees en alle dreiging zijn het wezen
van het Sinterklaasfeest vreemd.
Men zou als ouders met elkaar moeten
afspreken dat de schoen pas wordt gezet
op de dag dat Sinterklaas zijn intocht heeft
gedaan.
NEEN, HET IS NOG LANG geen Sinterklaas, maar grote gebeurtenissen werpen
hun schaduw ver vooruit en als het in de verte rommelt, is het donderen voor je
het weet. Men mag het geloven of niet, er zjjn ouders die nu al, in oktober, Sinterklaas
en Zwarte Piet als opvoedkundige attributen hebben opgesteld; die nu al, zes weken
vóór Sints verjaardag officieel wordt gevierd, werken met cadeautjes in de schoen en
met dreigementen. Wat bezielt die vaders en moeders toch, is men geneigd zich af
te vragen. Wel, zij zien in het feit dat de dagen gaan krimpen en de herfst zich luid
ruchtig aankondigt, een pedagogische steun: nu kunnen zij langzamerhand, als hun
kleuters het hun lastig maken, de goede Heilige uit Spanje als boeman gebruiken.
„Pas op", zeggen ze tegen hun lastige Jantje, hun brutale Pietje en hun ongehoorzame
Klaasje, „Pas op of ik zeg het tegen Sinterklaas en dan krijg je niks, helemaal niks".
Jantje, Pietje en Klaasje, ook niet van gisteren, maken gebruik van de situatie: „En feest in de kleuterschool aan voorafgegaan.
15 Delen
Boekhandel
n. SLEMS
weet niet waar hij kijken moet. 't Is alle
maal te veel, veel te veel
EN MET DE VIERING van het Sinter
klaasfeest thuis is het nog helemaal niet
afgelopen. Of liever: de viering thuis de
de laatste van een reeks, soms van een
lange reeks. In ieder geval is daar al het
als ik nou héél zoet ben?" „Nou, dan zullen we eens zien.
schien rjjdt Sinterklaas dan wel wat in je schoen!"
misschien, héél mis-
EN ZIEDAAR het kwaad geboren. Want
nuances van 'chagall s'ontwerpen r ech t ^Hi j Jant^ pie«e e» Klaas^ komen ™en
nuances van cnagaiis ontwerpen reent, nij dg kleuterschool binnenstappen met uit-
min ol meer werd weggeëtst. De Iraceriig aertieo hebben mel snoep van Sinter-
6B klaas in de trots opgeheven vuistjes. En
men moet zich niet verwonderen dat die-
IN ééN OPZICHT is er vooruitgang ver
geleken bij vroeger: Sinterklaas wordt
nimmer gebruikt als de wrekende gerech-
van het lood, door de schilder
trekken aangegeven, is door Ml.^ j
werkt. Eigenhandig heeft Chagall de gri- dagRumoerigei Henkie en dnft ge
saille-schildering aangebracht, spontaan Toosje en bange Marietje thuiskomend hun
detaillerend en ook wel figuurtjes zettend, n}°eder vra§®nd aankijken en zeggen,
waar kleur en loodlijnen niet in voorza- -Waarom rijdt Sinterklaas wél bij Jantje
J en Pietje en Klaasje en met bij ons? Zijn
wij dan niet lief?" En zo wordt het kwaad
ALDUS ZIJN SCHILDERIJEN in glas groter en groter. Zo zullen we over enkele
ontstaan, waarop uit een oogpunt van gla- jaren misschien al in september of in de
zenierskunt wel het een en ander is af te zomervakantie geconfronteerd worden met
En dan is er nog het zondagsschooltje en
de middag bij het vriendinnetje en gaat u
maar door.
HET Sinterklaasfeest op de kleuter
school er is in de afgelopen maanden
in den brede over gesproken door wel
honderdvijftig kleuterleidsters die werk-
tigheid en Piet minder als de boze straffer zaam zjjn in de meer dan honderd Nuts-
van het kwaad, die stoute kindertjes tot kleuterscholen alom in het land, in dorpen
pepernoten vermaalt of ze in de zak mee- en in steden. Ze waren met de gang van
neemt naar Spanje. In dat opzicht is er zaken helemaal niet ingenomen, vertelden
vooruitgang. Maar die wordt weer teniet deze jonge meisjes en rijpe vrouwen aan
gedaan door de spanningsboog steeds meer de inspectrice der Nutskleuterscholen die
te rekken, door de kinderen, die in de haar allen de vraag had voorgelegd: wat
werkelijkheid van Sinterklaas nog zo vindt u van de Sinterklaasviering zoals die
„heerlijk" geloven, week in week uit met nu in uw kleuterschool plaats vindt? Bent
geheimzinnigheden te omringen en ze ten- u er gelukkig mee of hebt u bezwaren?
slotte, als bekroning, in de eerste dagen En welke?
van december van de ene Sint naar de an
dere te sleuren, zelfs de ene intocht na de NU, BEZWAREN waren er vele. Ze kun-
op de banken waarop de kleintjes tijdens
„hun" feest gezeten hebben
SOMS WERKEN de ouders, de vaders
zowel als de moeders, enthousiast mee aan
een zo mooi mogelijke cadeautafel op
school. Maar als dan de kinderen tegen het deren,
einde van de feestmiddag uit de uitge
stalde geschenken mogen kiezen, dan, zeg
gen sommige leidsters, komen in de m o e-
d e r s, veel meer dan in de kinderen, ver
langens op die zij niet kunnen beheersen.
„Denk er om dat je vanmiddag die blok
kendoos kiest", prenten ze hun zoontje in.
„En jij neemt die pop helemaal rechts,
denk er aan", bevelen ze hun dochtertje.
Een kleuterleidster had, om getwist te
voorkomen, op elk geschenkje een naam-
dingen. De relatie tussen loodlijnen en de Man met de Mijter. Want ook dan zijn andere te laten bijwonen. En als dan einde- nen hier niet allemaal worden opgesomd,
voorstelling is veelal zó ver te zoeken, dat er moeilijke klantjes en ook dan zijn er 1"1- 111 i—JJ
men geneigd is het loodskelet als een zelf- zwakke moeders die zich aan 's Mans auto-
standig grafisch web te bekijken, dat in riteit vastklampen als aan een strohalm
sommige partijen een fraaie ritmiek heeft, en met even weinig succes. Want al die
op andere plaatsen brokkelig is. Menig- kleuters kunnen immers niet aldoor zoet
maal zoals in de onderhelft van het ro- b 1 ij v e n en bovendien geeft het gevoel
bijnrode Judaraam, wordt de detaillering dat Sint en Piet er al z ij n, dat ze door de
overstraald en verteerd. De kleur maakt schoorsteen kijken en in de gang luisteren
zich ten opzichte van de voorstelling wel en over het dak rijden, zulk een spanning
eens te zelfstandig. Dan krijgt men een dat massa's kleuters die niet kunnen ver
door figuratieve bedoelingen lichtelijk ge- werken. Daar zijn ze veel te klein voor.
hinderde indruk van een abstracte compo- Ze worden nerveus, slapen moeilijk in,
sitie, die zich los van die opzet sterker had zijn te vroeg wakker, eten slechten dat
kunnen ontplooien. Alleen het Nephtal- week in, weel' uit.
lijk het „heerlijk avondje is gekomen", dan maar het is toch wel de moeite waard een
wordt de peuter nog overstelpt met ge- kleine bloemlezing te geven. Vele kleuter-
schenken, het ene nog fraaier en duurder leidsters vinden het verkeerd dat de klein-
dan het andere. Dat is de schaduwzijde, tjes in aanwezigheid der moe
een der schaduwzijden, van onze welvaart: ders spelletjes moeten ten beste geven
Sinterklaas is niet meer het gezellige fa- voor Sint, spelletjes waarop ze soms maan-
miliefeest van grapjes en plagerijtjes en den hebben gestudeerdMaar de moe
verzen en óók nog cadeautjes, neen, als het ders eisen dat. Het lijkt wel of het een
geen televisietoestellen en ijskasten en feest is voor hen, veel meer dan voor hun
ski-uitrustingen en juwelen en andere ge- spruiten. Het lijkt zelfs of vele moeders
schenken van honderden guldens regent, ervan genieten als hun kind, bedremmeld
vindt men Sinterklaas mislukt. En de kleu- en zelfs angstig vóór Sinterklaas staat en
ter? Och arme, hij kan het immers hele- geen woord durft zeggen. En heel wat leid-
maal niet overzien? Het duizelt hem. Hij sters rapporteerden over vochtige plekken
Grote geschenken werken een verkeerde
waardebepaling in de hand.
Kleine geschenken passen bij kleine kin-
;ren.
Sinterklaasfeesten in kleuterscholen zijn
er voor de kleuters en niet voor de ouders.
Als de ouders erbij zijn, moeten ze zich als
gasten gedragen: stil en bescheiden.
Sinterklaas houdt óók van stoute kin
deren. Hij houdt van alle kinderen.
Wie te vroeg met Sinterklaas begint
spant de schimmel achter de wagen.
De herinnering aan Sinterklaas moet zijn
kaartje gelegd, maar slimme moeders ver- die aan iets ontzagwekkends dat tóch ver
ruilden die heimelijk voordat de kinderen trouwd is, niet aan een chaos van in-
binnenkwamen. Is het eigenlijk zo heel drukken.
verwonderlijk? Er zijn schooltjes waar de sinterklaas beloert en beluistert de kin-
ouders een half jaar lang elke veertien
dagen een knutselavond hebben lang- a~vitPrhaii-c geniepig en niet
zamerhand hebben zij zoveel liefde en toe
wijding verborgen in het zelfgemaakte ge- Wie Sint gebruikt als strafmaatregel be
schenk, dat zij de gedachte: een ander denke dat na 5 december dit middel alle
kind neemt dit mee naar huis, eenvoudig kracht verloren heeft,
niet kunnen verdragen. Ret zQU heeriyk 2ijn alg Sinterklaas uit
SINTERKLAAS is het feest van het in- de commerciële sfeer kon worden gehaald.
tieme, van het kleine, van het huiselijke. Maar dit lijkt een illusie, een utopie, een
En wat zien wij nu gebeuren? De winkel- hersenschim. Er is zoveel geld met Hem te
stand maakt zich van de goede grijsaard verdienen.
meester, omringt hem met twintig of vijf- 7r. „da «ttohiut j- i i
tia of straks honderd Zwarte Pieten on PRAATTEN en dachten die kleuter
autopeds of bromfietsen laat hem voor- 1Jeidsters' B« hun besprekingen is de ge-
amZ en volgen door rectamewlens dachte een Sinterklaasfolder te ma-
en wat is het gevolg TalloTkSrs die ke"' efn ™ts-Sinterklaasfolder en die te
en wax is net gevoig. auoze Kleuters aie gebruiken voor alle ouders van k;nderen
de intocht van Smt Nicolaas in Amster- die een kleuterschool bezoeken. Want men
dam hebben bijgewoond of op de televisie wil velen bereiken in het streven h t
hebben gevolgd, hebben de hele Sinter- sinterklaasfeest te bewaren als het heer-
klaas in die warwinkel met gezien. Ze lijkste> kinderlijkste en eendrachtigste
gillen allemaal „Pie-ie-iet maar de goede feest van het gebele Nederlandse volk.
Heilige gaat m het rumoer verloren en
wordt niet opgemerkt. P. H. Schroder