Rusland stelt Finland overleg
voor over grensbescherming
Tegen mogelijke aanval van
West-Duits land c.s
HET WEER
Prinses Margriet stond in
Montpellier pers te woord
x n &hte
Russische superbom een poging
om angst en paniek te zaaien
UW LIPPEN:
FAAM
Helsinki vat het
nieuws ernstig op
Indonesië dreigt in UNO
Militairen langer
onder de wapens
Gevolgen voor Nederland
van Russische superbom
nog niet vast te stellen
WITTE KRUIS
WITTE HUIS VERKLAART:
46e JAARGANG NUMMER 305
DINSDAG 31 OKTOBER 1961
Veranderlijk
iQGQQQGGGQQGQt
Aftééa- bij ons
HELANCA
KNIEKOUSEN
prijs slechts
2.50
alle maten in blauw
en groen
Echt iets voor teeners
NieuW'Guinea
Britse troonrede
In de krant van heden:
Kunst f4
Sport 13
Het woord is aan
tegen hoofdpijn, kiespijn,
griep: reumatische pijnen etc.
'efore you êuy!
REGEN- EN TWEEDJASSEN
DRAAISTFT "95 - 1.45
NAGELLfth 95 1.45
MODEHUIS
v Anegang - Haarlem - tel. 10401
MOSKOU (UPI) - De Sovjet-Unie
heeft Finland voorgesteld overleg te
plegen „omtrent de bescherming van de
Russische en Finse grenzen tegen een
mogelijke aanval door West-Duitsland
en zijn bondgenoten". Volgens radio-
Moskou heeft de Russische minister van
Buitenlandse Zaken, Andrei Gromyko,
de Finse ambassadeur in Moskou, het
overleg in een nota voorgesteld. Het
voorstel tot beraadslagingen, aldus
radio-Moskou, is gedaan „op grond van
het Russisch-Finse verdrag van non
agressie en wederzijdse bijstand van
1948". Tijd en plaats van de beraad
slagingen zullen via diplomatieke ka
nalen worden vastgesteld, aldus de Rus
sische nota.
HELSINKI (UPI) Het nieuws van
de Russische nota aan Finland, is in dit
land ernstig opgenomen. In regerings
kringen zwijgt men in alle talen. Perti
nent wordt er geweigerd commentaar te
geven, doch de toon van de hoofdartike
len der dagbladen is bijzonder ernstig. In
hoofdartikelen wordt gezegd dat het Rus
sische voorstel bewijst dat de Russen oor
log als onvermijdelijk beschouwen. De
Finse regering dient, volgens de bladen,
niet „overhaast" gebruik te maken van
het recht te overwegen wanneer zulke on
derhandelingen dienden te worden gehou
den. De bladen wijzen er op dat een ar
tikel van het Fins-Russische verdrag van
vriendschap en wederzijdse hulp voorziet
in onderhandelingen in geval van oorlogs
dreiging. De Finse opvatting was dat dit
artikel, dat zo gevaarlijk voor Finland is,
alleen maar zou worden toegepast wan
neer dit onvermijdelijk was. „Derhalve,
is het een zeer ernstige zaak dat de Rus
sen met deze nota bewijzen dat zij oorlog
als onvermijdelijk beschouwen.
President afwezig
Uit Honoloeloe (Hawaii) is vernomen,
dat president Urho Kekkonen, die een reis
naar de Verenigde Staten en Canada heeft
gemaakt, zijn minister van Buitenlandse
Zaken Ahti Karjalainen, die hem verge
zelt, heeft opgedragen onmiddellijk naar
huis terug te keren. Het Finse kabinet
komt vandaag bijeen om de nota te be
spreken.
Vele Finse dagbladen bepleiten dat
men de interne politieke strijd zal verge
ten, gezien de moeilijke beslissingen die
genomen moeten worden. Het conserva
tieve dagblad „Aamulehti" brak een lans
voor vorming van een sterke meerder
heidsregering waarin alle democratische
partijen zijn vertegenwoordigd. Deze re
gering zou dan de president in zijn be
sprekingen met het Kremlin kunnen assis
teren.
Zweden ingelicht
Hoewel de nota alleen tot Finland was
gericht, meent men dat ze voor geheel
Scandinavië is bedoeld. De Zweedse am
bassadeur in Moskou Rolf Sohlman werd
gisteren door minister Gromyko van de
nota op de hoogte gesteld. De Zweedse
premier, Tage Erlander, heeft in een
vraaggesprek voor de radio gezegd dat hij
de Russische nota aan Finland en het ver
melden van Zweden erin „een hoogst ern
stige aangelegenheid" vindt. „Ik vind het
zo ernstig, dat ik er verder niets over
zal zeggen, in afwachting van het over
leg met de regering en de leiders met
andere politieke partijen in dit land," al
dus Erlander voor de radio.
Waarschijnlijk wil de Sovjet-Unie troe
pen en voorraden zenden naar de Finse
oostzeekust, in het bijzonder naar de ha
ven Porkkala, een basis die de Russen
hadden gepacht en in 1957 weer aan Fin
land overdroegen.
In de nota werd beweerd dat „penetra
tie van Westduitse militairisten en revan
chisten in het noorden van Europa en het
Oostzee-bekken, en hun streven dat gebied
te gebruiken als een van hun springplan
ken voor nieuwe militaire kansspelen, een
rechtstreekse bedreiging zijn voor de vei
ligheid" van de beide landen.
„West-Duitsland wordt snel een bron van
oorlogsdreigementen in Europa", aldus
de nota waarin het Westduitse leger de
„voornaamste aanvalsmacht van de NAVO
in Europa" wordt genoemd. Het is „nu
meriek sterker dan het leger van welkë
van zijn Europese bondgenoten ook", zo
wordt verklaard.
Volgens de nota tracht de Westduitse re
gering de beschikking te krijgen over de
„meest destructieve kernwapens," en heb
ben de militaristen in Bonn speciale aan
dacht voor het Noordeuropese gebied.
Verwachting tot morgenavond:
Half tot zwaar bewolkt, met
voornamelijk in de noordelijke
provincies wat regen. Overwe
gend matige zuidwestelijke
wind. Weinig verandering in
temperatuur
Volledige weerrapporten op pagina twee.
Door het „ontleden" van een model
van een rund heeft de president van de
Internationale Slagersconfederatie, de
heer August Schulz in de jaarbeurs
hallen te Utrecht de zestiende sla-
gersvaktentoonstelling „Slavakto" ge
opend.
Advertentie
In de nota wordt opgemerkt dat Noorwe
gen en Denemarken West-Duitsland het
recht hebben verleend militaire bases te
gebruiken en marinedepots op hun grond
gebied te bouwen. „Het Europese noorden
en de Oostzee, die lange tijd een betrek
kelijk rustig en vreedzaam gebied vorm
den, zijn thans onder de invloedsfeer ge
bracht van de gevaarlijke militaire voor
bereidingen van het Westduitse militaris
me". Als gevolg hiervan, aldus de nota, kan
het gebied een „potentieel brandpunt van
een gewapend conflict" worden.
Scandinavië beschuldigd
Alle militaire voorbereidingen in de
NAVO-landen, Noord-Europa inbegrepen,
worden uitgevoerd „met medeweten en de
toestemming van de regeringen van Noor
wegen en Denemarken". Leidende Zweed
se kringen „hebben het gevaar ook onder
schat", zo wordt in de nota verklaard, ter
wijl ook sommige Finse kringen „de ge
vaarlijke militaire voorbereidingen van de
NAVO-landen actief steunen".
„Sommige van deze kringen hebben zich
onvriendelijk uitgelaten jegens de Sovjet-
Unie, hetgeen in strijd is met het vredes
verdrag met Finland en het verdrag van
vriendschap.
„De Sovjet-Unie acht het noodzakelijk
er opnieuw voor te waarschuwen dat door
het aanknopen van banden met Westduit
se militaristen, deze landen het risico lo
pen om tegen hun wil directe medeplich
tigen te worden van de misdadige plannen
van Bann." Aldus de Russische nota aan
Finland.
Zorgen in de UNO
NEW YORK (Reuter) Het Russische
voorstel aan Finland heeft in UNO-kringen
ernstige bezorgdheid gewekt. Vele waar
nemers verwachten, dat de Sovjet-Unie op
zijn minst weer militaire bases in Finland
wenst.
WASHINGTON (UPI) —Van officiële
zijde in Washington heeft men tot dusver
geweigerd commentaar te geven. Diplo
matieke zegslieden vrezen dat de nota de
inleiding vormt voor moeilijkheden in het
noorden van Europa.
Advertentie
NEW YORK (Reuter) Indonesië heeft
bij de UNO een document laten rondgaan,
waarin de waarschuwing van minister van
Buitenlandse Zaken Soebandrio vervat is,
dat Indonesië mogelijk geweld zal gebrui
ken als Nederland zou proberen Indone
sië te „treffen" door het beheer van wes
telijk Nieuw-Guinea aan de UNO over te
dragen.
LONDEN (Reuter) Koningin Elizabeth
heeft vandaag bij de opening van de nieu
we zitting van het Britse parlement aan
gekondigd, dat de regering zal voorstellen
bepaalde militairen een half jaar langer
onder de wapens te houden en anderen
die hun eerste oefening achter de rug heb
ben, voor een zelfde periode voor herha
lingsoefeningen op te roepen. Voorts wil
de regering de organisatie van de reserve
van het leger herzien.
De vorstin deelde mee dat de Britse re
gering, niettegenstaande het feit dat de
Sovjet-Unie tegen de openbare mening van
de wereld in haar kernproeven op grote
schaal voortzet, zal blijven ijveren voor de
totstandkoming van een internationaal ak
koord voor het staken van dergelijke proe
ven.
Een eerste doel van de regering blijft
voorts de verbetering van de betrekkingen
tussen oost en west en een vreedzame sa
menwerking tussen alle landen.
Over de Europese Gemeenschappelijke
Markt wordt gezegd, dat de regering alles
in het werk zal stellen om de onderhan
delingen voor aansluiting tot de EEG tot
een goed einde te brengen.
De politiek tot handhaving van de sta
biliteit van het pond sterling zal worden
voortgezet. Dit geldt ook voor het streven
tot versterking van de betalingsbalans door
middel van de reeds aangekondigde maat
regelen, waaronder vooral de krachtige be
vordering van de export.
Weerrapporten 1, 2
Agenda van IJmond en Haarlem 2
Uit het binnenland 2, 7
Buitenlands nieuws 3, 7
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstoel3
Horen en Zien4
Pashion-week 4
In de Vishal en op zee5
Uit stad en omgeving ....5, 6, 7
Onder Ons7
Panda en andere beeldverhalen.9
Feuilleton 9
Economisch nieuws11
Beurs 11
Scheepsberichten 11
Dit nummer bestaat uit
veertien pagina's
Naar aanleiding van de gisteren tot
stand gebrachte explosie van een Russi
sche kernbom van zeer zwaar kaliber
heeft de woordvoerder van het ministe
rie van Sociale Zaken en Volksgezondheid
meegedeeld, dat op dit ogenblik nog niet
kan worden gezegd of en wanneer de ge
volgen van deze explosie in ons land merk
baar zullen zijn. Een en ander is afhan
kelijk van de weersomstandigheden en van
de wijze waarop deze bom tot ontploffing
is gebracht.
Dagelijks worden metingen van radio
activiteit in de lucht en in de neerslag
verricht. Een toeneming van de radioac
tiviteit in de neerslag kan een verhoogde
besmetting van het voedsel tengevolge
hebben. Daarom worden de regelmatige
metingen in voedingsmiddelen, speciaal in
de melk en een aantal bladgroenten, die
in verschillende gebieden in Nederland
worden uitgevoerd, met bijzondere aan
dacht gevolgd. Ook het oppervlaktewater
wordt in verband met de drinkwatervoor
ziening regelmatig gecontroleerd. Indien
de resultaten van deze metingen daartoe
aanleiding geven, zullen hierover medede
lingen worden gedaan, aldus het ministe
rie.
In de botanische tuinen van de uni-
siteit van Montpellers in Frankrijk is
prinses Margriet het middelpunt ge
weest van een persconferentie. Zoals
men wellicht weet, gaat de Prinses een
jaar lang aan deze universiteit
studeren.
(Telefoto)
Mme. Girardin:
Trouweloosheid is geen daad, doch
een karakter.
MONTPELLIER (UPI) Prinses Mar
griet heeft in Montpellier een persconfe
rentie gehouden in de tuinen van de uni
versiteit van deze Franse stad.
Sadi de Gorter, hoofd der afdeling pers
en culturele zaken van de Nederlandse
ambassade in Parijs, stond de achttien
jarige Prinses bij in deze eerste confe
rentie die zij hield. De meeste vragen be
antwoordde de Prinses echter zelf.
Zij verklaarde, dat zij Montpellier voor
haar verdere studie in de Franse littera
tuur en cultuur had gekozen, omdat de
stad „cosmopolitisch" was. Zij sprak met
Advertentie
PIJNSTILLER
BARTEUORISSTR HAARLEM TEL 13439
IEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 223596
WASHINGTIN (UPI) Het Witte Huis
te Washington heeft maandag verklaard,
dat de Russische kernexplosie van 50
megaton een poging is om in de koude
oorlog angst en paniek te zaaien. De
verklaring werd uitgegeven nadat presi
dent Kennedy en zijn staf een vergade
ring hadden gehouden over de monster
kernexplosie van gisteren waarover de
commissie van kernenergie rapport had
uitgebracht. De explosie vond in de
dampkring plaats, op een hoogte van on
geveer vier kilometer, aldus de verkla
ring. Zij zal meer radioactieve neerslag
veroorzaken dan welke vorige explosie
ook. De Amerikaanse minister van Bui
tenlandse Zaken, Dean Rusk, zei dat de
Sovjet-Unie een grote fout maakt, indien
zij meent wie ook te kunnen intimideren
door haar proeven met reuzenbommen.
De Amerikaanse afgevaardigde in de
UNO, Adlai E. Stevenson, heeft gisteren
eveneens zijn verontwaardiging uitgespro
ken over de explosie van de Russische
üernbom van 50 megaton. „Door deze
rrogante daad hebben de Sovjets de ene
belediging op de andere „gestapeld", zo
verklaarde hij. „Zij verbraken de stil
zwijgende overeenkomst inzake het stop
zetten van proeven met kernwapens; zij
hebben de bevuiling van de dampkring
tot nieuwe hoogten opgevoerd; zij zijn
een nieuwe wedloop om dodelijker wa
pens begonnen; zij hebben met verach
ting het beroep van de UNO en van
alle vreedzame volken naast zich neerge
legd; zij hebben geen rechtvaardiging ge
geven voor het exploderen van dit mon
sterachtig en onnodig wapen; zij heb
ben zich in het geheel niet bekommerd
om de gevaren van radio-actieve neerslag",
aldus Stevenson.
De Amerikaan liet zijn verklaring op
nemen in de notulen van de politieke
commissie van de Assemblee en noemde
dit een plechtige dag in de geschiedenis
van de UNO en de internationale betrek
kingen.
Terreur
De permanente Nederlandse vertegen
woordiger bij de UNO de heer C. W.
A. Schiirmann, heeft de explosie van de
50 megaton bom een daad van terreur
genoemd. Voor ons, zo verklaarde hij,
kan de ontploffing van een dergelijke
bom maar één betekenis hebben een
daad van terreur jegens de mensheid.
Wij zijn zeer bezorgd over de gevolgen
voor de gezondheid. Wij betwijfelen of de
Sovjet-Unie zich zelf wel ten volle re
kenschap heeft gegeven van de gevolgen
van deze ontploffingen.
Zweedse kerngeleerden berekenden in
tussen dat het apparaat, dat de Russen
gisteren tot ontploffing hebben gebracht
ongeveer vijftien ton moet hebben gewo
gen, ruim vijf meter hoog en meer dan
drie meter in diameter moet zijn ge
weest. Zij nemen aan dat de bom ta
melijk vuil was en ongeveer dertig kilo
strontium 90 en ruim 1500 kilo ander
radio-actieve afval moet hebben opgele
verd.
Dertien uur na de explosie is op
Nieuw-Zeeland de hevigste drukgolf gere
gistreerd sinds de eruptie van de Kra-
katau in 1887. De snelheid van de golf
bereikte een maximum van 657 mijl per
uur. Het Italiaanse geofysisch instituut
heeft maandagavond bekend gemaakt, dat
de ontploffing een aardschok veroorzaak-
tel die aan hevigheid niets onderdeed
voor de aardbeving in februarig 1960,
waardoor de Marokkaanse stad Agadir
werd getroffen.
In diverse hoofdsteden werden gister
avond tenslotte spontane protestdemon
straties gehouden, ondermeer in Kopen
hagen en de Finse stad Toerkoe.
warmte over Frankrijk en de Franse cul
tuur.
Toen de Prinses op een bank had plaats
genomen in de tuin van de universiteit gaf
zij te kennen, dat zij bereid was op alle
vragen van de journalisten te antwoorden.
Een journalist had een bandopname-appa
raat bij zich en hield de microfoon vlak
voor de Prinses.
Prinses Margriet zei toen rustig tegen
de verslaggever: „Dat doen wij in Neder
land niet". Daarop werd de microfoon
wat verder van haar weggehouden.
De Franse schrijver-journalist Jean Jal-
zy opende het vraaggesprek door de Prin
ses mee te delen dat haar Frans accent
beter is dan van de meeste in Zuid-
Frankrijk wonende Fransen.
Zij bevestigde in antwoord op vragen,
dat zij naar Montpellier was gekomen om
haar Frans te perfectioneren. Ook wil de
Prinses de Franse litteratuur, de kunst
geschiedenis en de geschiedenis van
Frankrijk bestuderen.
Tijdens de persconferentie had de Prin
ses een bundel gedichten bij zich, van de
hand van de Franse Renaissance-dichtet
Joachim du Bellay. De titel was „Re
grets".
„Maar ik mag wel zeggen, dat ik geen
„regrets" (spijt) heb naar Montpellier te
zijn gekomen", verzekerde de Prinses.
„Montpellier is geheel anders dan de
steden in mijn land, maar ik houd van
deze stijl en ook van de zonneschijn"
aldus de Prinses.
Op de vraag of zij van de Franse kook
kunst hield, zei prinses Margriet heel di
plomatiek: „Natuurlijk."
Toen een vrouwelijke verslaggeefstej
prinses Margriet vroeg of zij Franse ja
ponnen zou kopen, antwoordde zij: „Neen
ik heb alles wat ik nodig heb."
De prinses vertelde nog dat haar favo
riete sporten skiën, paardrijden en zwem
men waren. Maar zij verwachtte niet veel
tijd te hebben om deze takken van sport
in Montpellier te kunnen bedrijven.
„Voor het ogenblik wil ik mij op mijn
studie concentreren," aldus de Prinses,
„ik zal slechts een jaar in Montpellier
blijven. Ik hoop hier vrienden onder de
studenten te krijgen en uit te vissen, hoe
zij leven", voegde zij er aan toe.
„Bovendien hoop ik", zei de Prinses
ten slotte, „dat ik in staat zal zijn in
Montpellier zo te leven als alle andere
studenten hier en dat ik als een van hen
zal worden beschouwd".
Advertentie
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat. 9-1 uur.
Telef. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519.
Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080.
Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295.
IJmuider Courant
DAGBLAD VOOR VELSEN -IJ MUIDEN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING
Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 7,65,
franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct.
Giro-rekening IJmuider Courant no. 129288.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van dei Mije
