Jachthaven voor IJmuiden Friese predikant verspreidt bijbels in het hart van Franstalig Afrika Haags bakkersbedrijf sluit toch twee donderdagen HOGE ONDERSCHEIDING VOOR IR. A. G. MARIS Behaaglijk warm! (tsso) PETROLEUM Oliearbeiders uit N.-Guinea terug naar Indonesië Gebrek aan tandartsen Protestants Nederland is zeer actief in Kameroen Twee doden bij ongeval op scheepswerf WOENSDAG 1 NOVEMBER 1961 9 NOORDZEE KANAAL 1876-1961 Kustbeveiliging heeft dringend behoefte aan steenzetters Valse verklaring voor vijf mille? Personeel en klanten werken aan het experiment mee Hongaar stond terecht wegens flessentrekkerij Waarderende woorden van minister Korthals in afscheidsbijeenkomst Reclamevlieger beboet die verkeerd landde Natuurlijk een oliehaard gestookt met... MEER WARMTE MINDER ROET ZUINIGER Kerkelijk nieuws VSISEN NOORD AMSTERDAM SCHELIINCWOUDE YMUIDEN Vandaag heeft het Noordzeekanaal de leeftijd van 85 jaar bereikt: vandaar z'n portretje in de IJmuider Courant, die overigens vorige week vrijdag enkele pagina's gewijd heeft aan de geschiede nis, de huidige stand van zaken en de toekomstige ontwikkeling van deze waterweg, waar IJmuiden zijn bestaan aan te danken heeft en Amsterdam grotendeels zijn betekenis in de nationale economie. Het is geen officiële feestdag vandaag. De loodsen, de sleepboten van Wijsmuller, de sluismeesters, de vletter- lieden en de duizenden anderen die er voor moeten zorgen dat de oceaan schepen, kustvaarders en binnenvaart schepen hun ladingen op de plaats van bestemming kunnen brengen, doen van daag gewoon hun werk. Tien jaar ge leden kwamen er bijna negeneneenhalf- duizend schepen door de IJmuidense sluizen, vorig jaar waren het op 295 na zeventienduizend.Steeds langer, breder en dieper worden de schepen die uit alle delen van de wereld naar IJmuiden en Amsterdam komen om er te lossen en te laden. Daarom is dit jaar begonnen met een enorm werk dat ertoe moet leiden dat IJmuiden over een bre dere en diepere havenmond beschikt. De „mond- en keelarts", ir. L. W. Lievense, bijgestaan door zijn assistenten, is er al enkele maanden mee bezig. Maar niet alleen mond en keel van het Noordzee kanaal behoeven een verbetering: ook het lange lichaam is zo langzamerhand te slank geworden. Dit is al gebleken toen vorig jaar de bijna zesendertig meter brede „Ore Chief' door het kanaal voer. Het grootste schip dat ooit de IJmuidense sluizen passeerde is de „W. Alton Jones", met een laadvermogen van 68.840 ton en een bruto inhoud van 37.189 ton; de lengte van dit schip is 252 meter, de breedte 35,7 meter. Der gelijke schepen leveren thans reeds de moeilijkheid op, dat zij te weinig ruimte overlaten op het kanaal voor tegen liggers. Alleen bij de Velsense tunnel is het kanaal eigenlijk voldoende breed voor het ongestoord doorgaan van het scheepsverkeer als een reus van het kaliber „W. Alton Jones" er aan deel neemt. En men rekent binnen enkele jaren op nog grotere reuzen.... Naar alle waarschijnlijkheid zal er over vier jaar wèl een feestdag zijn in IJmuiden en Amsterdam. Dan hoopt men namelijk klaar te zijn met de verlenging van de beide pieren in IJmuiden. Het werk zal daarmee niet voltooid zijn, maar er zal daarmee toch wel een belangrijk punt bereikt zijn! Aan een lang gekoesterde wens: een vei lige ligplaats met alle faciliteiten voor zeil- en motorjachten van particulieren zal in IJmuiden waarschijnlijk binnen niet al te lange tijd gevolg worden gegeven. Ac tiviteiten van serieuze particuliere zijde en de gunstige beoordeling door ter zake des kundigen van desbetreffende plannen rechtvaardigen deze verwachting. Al jaren wordt in IJmuiden het gemis van een jachthaven gevoeld. Niet slechts door de eigenaren van een zeil- of motor jacht die hier wonen, maar eveneens door Haarlemmers en zelfs Amsterdam mers. Nu is het zo, dat men in IJmuiden be paald geen ruimte teveel heeft voor recrea tie in het algemeen. Maar de steeds in aantal groeiende beoefenaars van zeil- en motorjachtsport op zee zijn toch wel zeer slecht bedeeld. En het is nu ook weer niet zo, dat er beslist geen mogelijkheid zou zijn om aan hun steeds dringender wens: een jachthaven, die niet al te ver van zee is gelegen, toe te geven. Dit is ons duidelijk geworden, nadat wij hierover vragen hadden gesteld aan Rijks havenmeester C. O. H. Hindriks en onder havenmeester G. A. van der Wildt (op de foto respectievelijk rechts en links). Verder gaan dan toegeven, dat het niet beslist onmogelijk zou zijn, wilde men op Het ministerie van Binnenlandse Zaken deelt mee, dat in het kader van de maat regelen, die zijn getroffen voor de terug keer van Indonesische ex-werknemers van de Nederlandse Nieuw-Guinea-Petro- leummaatsehappij naar Indonesië, op 14 en 28 oktober uit de haven van Sorong de repatriantenschepen „Tong Han" en de „Heinrich Jessen" zijn vertrokken. Deze schepen hadden respectievelijk 1128 en 1160 repatrianten aan boord. Op 2 augus tus was reeds een groep van 650 perso nen gerepatrieerd per m.s. „Robina". De gezinshoofden van deze repatrianten zijn ex-werknemers van de N.N.G.P.M., die haar werkzaamheden heeft moeten in krimpen als gevolg van de verminderde olietoevoer. Deze Indonesische olie-arbeiders, die wegens beëindiging van hun dienstver band krachtens hun arbeidscontract recht hebben op vervoer naar hun plaats van herkomst, zijn op eigen verzoek na een verblijf van meer dan tien jaar in Neder lands Nieuw-Guinea naar hun geboorte land teruggekeerd. In Nederland heerst een groot gebrek aan steenzetters. Dit zijn mannen die met basaltblokken de dijklichamen bekleden. Totaal telt ons land niet meer dan 200 van deze vaklieden. Binnen enkele jaren zullen honderd steenzetters afvloeien en tegen die tijd zullen dus evenveel nieuwe krachten voor dit beroep moeten zijn op geleid. Aannemers, Rijkswaterstaat en so ciale diensten hebben nu een stichting produktiviteit in het leven geroepen om te voorzien in deze dringende behoefte. In Rucphen is een regionaal centrum voor de opleiding in dit beroep. De ouderen on der de tegenwoordige steenzetters voelen er overigens niet veel voor verjonging van hun gelederen: hun beroep heeft een mo- nopolisch karakter, dat echter in het be lang van de kustbeveiliging doorbroken dient te worden, zo is de mening van Rijkswaterstaat. het havenkantoor niet gaan. Het initiatief moet echter uitgaan van particuliere zijde, eerst dan kan deze zaak verder onder de loep worden genomen. Wel, volgens inlichtingen die wij uit be trouwbare bron hebben gekregen, zijn de eerste stappen in deze richting reeds ge nomen. Een aantal kapitaalkrachtige par ticulieren uit Amsterdam, Haarlem en IJ muiden hebben reeds in principe hun me dewerking toegezegd en zullen binnenkort bijeenkomen, waarna eén gedelegeerde met de betrokken: ''autoriteiten' 'besprekin gen zal voeren over de al dan niet uit voerbaarheid van een uitgewerkt plan voor een jachthaven in IJmuiden, dat dan ter tafel zal worden gebracht. Als gevolg van het gebrek aan tand artsen krijgen in Nederland 700.000 kin deren geen- school-tandverzorging. Prof. P. H. Buisman, hoogleraar te Utrecht, meent dat in deze lacune moet worden voorzien door de opleiding van bekwame hulpkrachten. Dit zei hij op een congres in Utrecht van de dr. Wiardi Beekman- stichting over de sociale aspecten van de gebitsverzorging, waarover de onlangs een rapport uitbracht. Ook voor de verzorging van het kleutergebit wil prof. Buisman speciale krachten aanstellen, daar dit bij de tegenwoordige voedings- en snoepgewoonten dwingend noodzakelijk is. De Utrechtse hoogleraar vindt dat de sociale instelling van de tandarts vrij gering is als gevolg van de technisch- specialistische opleiding. De ethici onder de tandartsen die aan de in ziekenfonds- verband toegestane gebitsverzorging de aandacht geven die vereist is, hebben hiervoor zo veel tijd nodig dat zij zich zelf financieel tekortdoen. Daarom wil prof. Buisman het huidige uniforme zie kenfondstarief vervangen door gedifferen tieerde vergoedingen, afhankelijk van de prestatie van de tandarts. Ziekenhuisbouw Op het congres bepleitte de Rotterdam se huisarts dr. J. H. Lamberts, lid van de Tweede Kamer voor de P. v.d. A., ordening bij de bouw en uitbreiding van ziekenhuizen. Ook hierover bracht de Wiardi Beekman-Stichting een rapport uit. Dr. Ramberts zei dat vóór 1940 in één ziekenhuisbed met verpleging 5000 werd geïnvesteerd, thans f 45000, a 60.000. Bovendien moet ieder jaar tegenwoordig het personeel van een ziekenhuis worden verdubbeld. Dr. Lamberts wilde bouw en uitbreiding van ziekenhuizen binden aan een vergunning die zal moeten worden verleend door een Ziekenhuisraad, sa mengesteld uit vertegenwoordigers van de Ziekenhuisorganisaties enerzijds en ander zijds uiVspecialisten en ziekenfondsver- tëgenwoordigers. Deze raad zou pér stfèefe de behoefte aan uitbreiding van het aan tal ziekenhuizen moeten bestuderen en zou tevens mede kunnen beslissen over de ziekenhuistarieven. (Van onze reportageredacteur) „Zodra ons een ton wordt toegezegd, gaan we In de hoofdstad van Kameroen, Yaoundé, een gebouw van vier verdiepin gen zetten voor het Bijbelgenootschap, een literatuurcentrum en het protestantse weekblad „La semaine camerounaise". Door een onder verantwoordelijkheid van het Nederlands Bijbelgenootschap werken de vertaalafdeling zal het aantal bijbel vertalingen in stam- en streektalen van Kameroen worden verdubbeld tot ongeveer twintig. Om de plaatselijke vertalers tech nische bijstand te verschaffen zal de Ne derlandse taalgeleerde dr. J. Voorhoeve eerlang door het Bijbelgenootschap naar Kameroen worden uitgezonden". Dat waren de hoofdpunten uit het re laas dat de vroegere medewerker van de Regionale Omroep-Noord en het I.K.O.R. ds. Ype Schaaf, gistermiddag op Schip hol deed, kort voordat hij een reis naar Kameroen in West-Afrika, waar hij in op dracht van het Nederlands Bijbelgenoot schap de bijbelverspreiding organiseert, aanvaardde. De 30-jarige dynamische pre dikant, schetste ons in enkele trekken de specifieke moeilijkheden, waarmee een Europees christen in dat vorig jaar onaf hankelijk geworden land rekening moet houden. Er is veel belangstelling voor de bijbel, ook in afgelegen streken, maar de ver spreiding wordt geremd door de verschei denheid van talen, wel tweehonderd, waar van de betekenis uiteenloopt van enige honderden tot vele duizenden gebruikers. Deze babylonische spraakverwarring is sinds 1 oktober nog heviger geworden, om dat toen een federale band werd aange gaan met het vroeger door de Engelsen beheerde deel van Kameroen. Overigens zullen de talen, welke er het minst worden gesproken, over vijftig jaar wel verdwenen zijn, want in heel Kame roen bestaat een grote belangstelling voor het Frans. De invloed van de Franse cul tuur is juist na het verkrijgen van de on afhankelijkheid door dit vroeger door Frankrijk beheerde gebied aanmerkelijk toegenomen. Kameroen is dertien keer zo groot als Nederland en telt anderhalf miljoen inwo ners, waarvan ongeveer een derde deel protestant is. De snelle ontplooiing van de ze jonge staat, die ondanks de dikwijls niet goed verwerkte tegenstelling tussen de Afrikaanse zeden en gewoonten en de moderne westerse samenleving relatief een hoge ontwikkelingsgraad heeft bereikt, gaat echter met voor de kerk problemati sche nevenverschijnselen gepaard, zoals het ontstaan van buitenkerkelijkheid onder de meest geëmancipeerde groepen in de grote steden. Om dat publiek te bereiken zijn reeds tweetalige bijbels in omloop, met op de linkerbladzijde een inheemse vertaling op de rechter die in het Frans. Overigens wordt het werk van de pro testantse kerken en zending door de over heid van Kameroen krachtig gesteund,om dat zij wel inziet dat haar prestige door de vestiging van een belangrijk protes tants centrum voor Franstalig Afrika m Yaoundé wordt gediend. Dat geldt voor al voor het literatuurcentrum, dat onder meer de publikatie en de uitwisseling van manuscripten van Afrikaanse schrijvers zal bevorderen en in samenwerking met de theologische faculteit een schrijverscur sus zal openen. Ds. Schaaf legde trouwens op het Afrikaanse aspect de nadruk. De Europese en Amerikaanse protestantse kerken er heeft een samenwerking plaats, welke zelfs boven de controverses over de Wereldraad van Kerken uitgaat verlenen wel technische en financiële bij stand, maar het zijn altijd de Afrikaan se gelovigen zelf, die het werk feitelijk moeten dragen. Ook in Nederland is een toenemende sympathie voor het werk in Kameroen waar te nemen. Maandag heeft de Her vormde Synode in haar vergadering in Driebergen veel aandacht geschonken aan een in Kameroen werkzame predikant, die tot steun aan de protestantse zaak in West- Afrika opwekte. Al eerder besloot de Raad voor de Zending van de Nederlands Her vormde Kerk bij te dragen in het verwach te exploitatietekort van 76.000,- van het literatuurcentrum. De N.C.R.V. zal enige televisie-documentaires aan land en volk van Kameroen wijden waarop het Neder lands Bijbelgenootschap en de Nederlands Hervormde Kerk zullen inhaken met een inzameling ten bate van de kerkelijke en zendingsactiviteiten daarginds. De 28-jarige A. H. van de Weg en de 58-jarige J. C. Dijker zijn op het fa brieksterrein van de NV Scheepswerf en machinefabriek Breebot in Dordrecht om het leven gekomen, doordat een deksel van een onder druk staande perspijp vloog. De twee mannen werden door de deksel getroffen en waren op slag dood. Zij waren bezig de perspijp, die als drijver dienst gedaan had, geschikt te maken als oliereservoir en hadden de pijp. om de deksel te beproeven, onder enkele atmosferen druk gezet. In maart werd een 45-jarige kelner door de Rotterdamse rechtbank schuldig bevon den aan diefstal van bromfietsen, mede op grond van een voor hem belastende verklaring van een 30-jarige grondwerker uit Heerlen. De kelner ging niet in beroep, hoewel hij voortdurend had ontkend bij deze dief stal betrokken te zijn geweest. Later dien de hij een revisie-verzoek in bij de Hoge Raad, waarbij een verklaring van de grondwerker was gevoegd. In deze ver klaring zei de grondwerker dat hij de kel ner valselijk had beschuldigd. Bij het ver hoor door de politie vertelde de grondwer ker echter dat deze verklaring vals was. Hij zei deze verklaring te hebben gege ven nadat de kelner hem daarvoor vijf mille had beloofd. De grondwerker en de kelner kwamen beiden terecht in de Sche- veningse strafgevangenis. Daar zat ook een 30-jarige portier uit Utrecht, thans ge tuige in deze zaak, die voor de Haagse rechtbank diende. „Het was een publiek geheim dat de grondwerker de kelner erbij gelapt had, de hele bajes wist ervan zei hij. Naar zijn zeggen was de grondwerker op zijn verklaring voor de Rotterdamse recht bank teruggekomen, omdat „zijn geweten sprak". De officier van Justitie eiste tegen de kelner wegens het gebruik maken van een valse verklaring een jaar gevangenisstraf. Van onze Haagse redacteur) Op de donderdagen 2 en 9 november zul len de tien filialen van een Haagse bakke rij met 90 man personeel een vrije dag krijgen. Sinds de vrije maandag, waartegen hij zelf ook gekant was, geheel van de baan was, heeft de directeur naar een oplossing gezocht, waarmee zowel zijn klanten als het personeel akkoord konden gaan. Hij heeft die niet gevonden in een uitbetaling van de resterende vrije dagen, zoals de grote bedrijven hebben gedaan. Na over leg met de ondernemingsraad in zijn be drijf, het personeel en ook zijn klanten, kwam hij voor zichzelf tot de conclusie dat een vrije donderdag een voorstel dat indertijd door de rooms-katholieke bond werd afgewezen dè oplossing van het probleem betekende. Zowel zijn personeel als de klanten heb ben alle medewerking toegezegd en de Haagse bakkerijcommissie evenals de drie werknemersbonden wachten in spanning af op welke wijze dit experiment zal verlo pen. De directeur zelf is ervan overtuigd dat het zal slagen, hoewel hij voorziet dat de donderdagsluiting voor de „loopwin kels", die geen vaste klanten hebben, een strop zal betekenen. Dit verlies wil hij graag dragen, omdat hij verwacht dat de bezorgers op woensdag een dubbele omzet zullen bereiken. Voor de werknemers in dat bedrijf zal de vrije donderdag slechts één uur arbeid meer kosten. In plaats van om vijf uur zullen zij om vier uur moeten beginnen. Als het experiment slaagt zal de bakke rij ook volgend jaar de vrije donderdag handhaven. „Ik verwacht dat op den duur de andere bedrijven zullen meegaan, als zij zien dat het bij mij goed gaat", zo meende de directeur. Naar wij van de algemene werknemers bond vernamen staat men van die zijde hoopvol tegenover het experiment. „Als de vrije donderdag succesvolg verloopt, bete kent dat niet alleen dat wij als een van de voorstanders van het destijds geuite voorstel in het gelijk worden gesteld, maar opent het ook de mogelijkheid om het volgend jaar iets meer te doen aan de arbeidstijdverkorting in het bakkersbe drijf". Wegens flessentrekkerij, meermalen ge pleegd, heeft de officier van Justitie bij de rechtbank te Amsterdam tegen een in 1956 naar Nederland gevluchte 38-jarige Hongaarse meubelmaker een gevangenis straf van negen maanden geëist, waarvan drie maanden voorwaardelijk. De in Hilversum wonende Hongaar had geld geleend om een meubelmakerij te beginnen. In Arnhem kocht hij voor 1500 hout en in Hilversum voor 1800 gereed schap en hout, voorts een machine voor 575. Een geleende bromfiets en een elec tromotor gaf hij niet terug. Hij slaagde er niet in de verschillende rekeningen te voldoen. Een gedeelte van het geld ge bruikte hij om drank te kopen. Om aan geld te komen verkocht hij de meubelen die hij maakte vaak beneden de kost prijs. De nog niet betaalde machine ver kocht hij voor 200. De officier van Justitie betreurde het dat de man. die om politieke redenen ruim drie jaar in^de gevangenis van Budapest had doorgebracht er niet in geslaagd was zich in Nederland aan te passen. De rechtbank zal 14 november uitspraak doen. Vijfdaagse schoolweek. In IJsselsteijn (gem. Venray) zal van 1 november tot 15 maart een proef worden genomen met een vijfdaagse schoolweek. Een enquête heeft uitgewezen, dat de meeste ouders, vooral van kinderen die met de schoolbus reizen, voor de verkorte schoolweek zijn. Gedurende de proeftijd komt de vrije woensdagmiddag gedeeltelijk te vervallen. De Koningin heeft ir. A. G. Maris bij zijn afscheid als Directeur-generaal van de Rijkswaterstaat bevorderd tot comman deur in de orde van Oranje-Nassau. De minister van Verkeer en Waterstaat, drs. H. A. Korthals, overhandigde het ordete ken aan ir. Maris in de afscheidsbijeen komst en de Rolzaal van het ridderzaal complex in Den Haag. Minister Korthals had tevoren in een toespraak de grote verdiensten van ir. Maris voor land en volk gedurende een precies veertigjarige loopbaan bij de rijks waterstaat gememoreerd. „U hebt met niet aflatende vasthoudenheid veel aan de Nederlandse volksgemeenschap gegeven", zei de minister. „De regering heeft met dankbaarheid geconstateerd, dat u bij het naderend afscheid veel waardering en hul de in woord en geschrift is gebracht. Ik bewonder de rust en zelfverzekerdheid, waarmee u uw verantwoordelijkheden draagt, naast ongemene bekwaamheid en scherp begrip voor dat wat moet en dat wat niet kan. U hebt de faam van onze waterstaat tot ver over onze grenzen ge bracht", aldus de minister. Uit de carrière van ir. Maris haalde de minister de tijd aan, die besteed werd aan Advertentie kanalen en bruggen. Na 1941 kwam het werk steeds meer in het bestuurlijke vlak te liggen. Naast technische kennis en kun de ontplooide ir. Maris een stuwend lei derschap. „U was tegelijk aanvoerder en schild voor uw mensen, u hebt de korps geest zuiver beleefd en behoudep, mede ook dank zij uw breedheid, hoffelijkheid en zuiverheid van probleemstelling. Het was een voorrecht met u te mogen samenwer ken. Uw kunde en uw karakter hebben u gestempeld tot een der groten van de rijkswaterstaat", aldus minister Korthals. Hij bracht de arbeid van het dijkherstel in 1953, het oprichten van de Deltadienst, de uitvoering van de Deltawerken, de 250 kilometer autosnelweg, de bruggenbouw, het gereedkomen van de Velsertunnel, de eerste stuw bij Hagestein, het vorderen van de IJselmeerpolders en de aanleg van de nieuwe havenmond van IJmuiden als enkele der vele werken, die onder leiding van ir. Maris tot stand of in uitvoering kwamen, in herinnering. Namens de elf Commissarissen der Ko ningin sprak mr. J. Klaasesz van Zuid- Holland eenhartelijk afscheidswoord tot „de man van weg en water op wie men steeds staat kon maken". Ir. J. van de Kerk mat als opvolger van ir. Maris diens verdiensten naar buiten zowel als in de dienst breed uit en bracht dank voor de voortreffelijke samenwerking en leiding. Namens het gehele waterstaatspersoneel bood de hoofdingenieur-directeur ir. De Groot uit Utrecht geschenken aan. Alle na oorlogse ministers van waterstaat op wij len mr. Spitzen na, dus ir. Ringers, ir. Wemmers, mr. Algera en mr. Van Aart- sen, woonden het afscheid bij, alsmede ge deputeerden van de provincies, vele ka merleden, de president-directeur van de N.S. en directeuren-hoofdingenieurs van rijks- en provinciale waterstaten. Ttfl De Maastrichtse rechtbank heeft het von nis van de kantonrechter bevestigd, waar bij de directeur van het luchtreclame-ne- drijf „Trekair", de heer M. C. uit Maas tricht, werd veroordeeld tot 100,- boete wegens het niet voldoen aan de aanwij zingen van de havenmeester van het vlieg veld Zuid-Limburg op 25 januari 1959, hem gegeven voor de landing in zijn Tiger Moth met een reclamesleep. De rechtbank achtte bewezen, dat de vlieger in strijd met de aanwijzing van de havenmeester nagenoeg dwars over de landingsbaan was neergekomen. De vlie ger had zich erop beroepen, dat hij door krachtige zijwinden genoodzaakt was ge weest voor zijn eigen veiligheid en die van anderen tegen de hem gegeven aanwijzing in dwars op de baan van het vliegveld te landen. Een deskundige een gepensioneer de marine-vlieger verklaarde, dat de wind sterkte op die dag zo matig was dat de reclamevlieger zonder gevaar had kunnen landen op de wijze, zoals hem was opge dragen, en dat er dus geen aanleiding was om in strijd met die aanwijzingen te han delen. Geref. Kerken Beroepen te Nijkerk (vac.-W. Griffioen) Joh. Pasveer te Capelle a. d. IJssel te Zeist (vac.-J. Wilschut) H. W. Wierda te Haarlem-Noord. Bedankt voor Lemmer A. Verschoor te Vlissingen voor Klazienaveen (vac.-M. N. Wolff) P. E. Everaars te Middelstum. Baptisten Gemeenten Bedankt voor Haulerwijk C. Mostert te Harlingen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1961 | | pagina 9