I In het duister van de oude mijn Het geheim van de vuurtoren Verbazingwekkende resultaten van „slaapcursussen" in de V.S. - PANDA EN DE MEESTER-OPHEFFER Polle DOOR ELIZABETH MORTON LEKKER ARABISCH ETEN IN HEEZE DONDERDAG 2 NOVEMBER 1961 15 VERTAALD UIT HET ENGELS 1 (Wordt vervolgd) E W E" WETENSCHAP DIE REEDS ZE OUDHEID BEKEND WAS WIE VOOR EEN ZWAAR examen zit, pleegt zich ter dege voor te bereiden. Er moet een massa parate kennis in het hoofd gestampt worden en dat betekent meestal blok ken van 's morgens vroeg tot diep in de nacht. Een tijdlang gaat dat goed. Maar dan, ineens, lukt het niet meer. Het geplaagde brein kan niet nóg meer feiten, formules en cijfers absorberen. De grens van het opnemingsvermogen is bereikt en verder studeren is dan ook zinloos. Een verstandig mens gunt zich wat extra-rust. Nachtrust vooral, want niets ver heldert de geest zo snel als een gezonde, ruimbemeten slaap. Hypnopaedia Cursus voor spionnen Stem uit het kussen ONS ONDERBEWUSTZIJN - in feite dus het archief van al onze er varingen en verstandelijke kennis heeft plaats voor een oneindigheid aan gegevens en indrukken. Wanneer wij studeren, concentreren wij ons bewust zijn op het studiemateriaal, en voeden zó ons onderbewustzijn met feiten. Dit kan echter evengoed gebeuren tijdens het slapend leren. De „zegen van Mor pheus" behoeft dus niet te bestaan in vergetelheid, integendeel! De ouderlijke macht in Israel Zoutmeer op zuidpool 11. „Zeg, Polle, 't is al te zien dat ons schip prachtig wordt. Ik ben be nieuwd, wat ik er hu aan doen moet!" „Hoera!! Petje Houtmans met de planken, hé", roept Pingo, „niet zo ver achteruit, je neemt mijn hoofd mee, vader!" „Zou je ze asjeblieft hier willen leggen? Wat zijn ze mooi! Heb je er nog wat voor ons, ons schip wordt nogal groot, zie je!" t I 12) Peter begon te grinneken. Je ziet 't. Er is wel een ouder wetse bel, maar als je daaraan trekt, gaat er in de keuken een zoemer over. Enkele ogenblikken later werd de deur geopend door een in livrei gesto ken butler. Hij boog even beleefd en deed toen een stapterzijde. Goede middag, mijnheer Peter. Goede middag, juffrouw. Waar is mijn vader, Evans? Sir William is in de bibliotheek, sir. Jane liep de hal in. Het was een grote, holle ruimte van zwart en wit marmer. Het glazen dak leek onein dig hoog. Een indrukwekkende mar meren trap leidde naar een galerij, die rond de hal liep. Langs de muren hingen op grote onderlinge afstanden olieverf-schilderijen. Het waren land schappen, geen portretten. De atmos feer was onaangenaam warm, kenne lijk veroorzaakt door een fel branden de centrale verwarming. Deze kant op, Jane, zei Peter. Hij nam haar bij de arm en liep met haar naar een deur aan de lin kerzijde van de hal. Hij opende deze voor haar, maar wilde op hetzelfde moment als zij de kamer binnengaan, zodat zij in de deuropening tegen el kaar opbotsten. Jane deed een stap terug. Een korte, dikke man met een rood gezicht, stond op uit een gemak kelijke stoel en liep op hen toe. Dit is dus Jane Marriott, zei hij, terwijl er een glimlach op zijn ge zicht verscheen, zodat zijn kin bij kans verloren ging tussen zijn onder kinnen. Kom toch wat dichter bij het vuur, meisje. Je zult wel door en door koud zijn na die wandeling door het park. Hij trok Jane met zich mee en schoof een stoel voor haar aan. Peter, haal de thee eens en wat toast. Lekkere warme toast met veel boter. Ik zal intussen wel op mijn toekomstige schoondochter passen. Toen de deur zich achter Peter ge sloten had, ging Sir William tegen over Jane zitten. Hij keek haar zwij gend en onderzoekend aan. Ze begon te blozen. Hij grinnikte even. 't Spijt me. 't Was erg onbeleefd van me, maarx ik dacht er aan wat een mooie, jonge vrouw u wel bent. Nee, voelt u zich maar niet verlegen, nu ik zo openhartig ben. U lijkt pre cies op uw grootmoeder, toen zij nog jong was. Uw grootvader zou opgeto gen zijn geweest, als u enkele Jaren eerder was gekomen. Mijn zoon heeft mij verteld, dat u hem uw ja-woord heeft gegeven. Ik had er geen idee van, dat hij u ten huwelijk wilde vra gen. Hij moet verstandiger zijn ge weest dan ik had gedacht. Ik dank u voor het compliment. Ik geloof niet, dat ik erg goed begonnen ben, is 't niet?, zei hij op gewekt, zodat Jane zich geïrriteerd begon te voelen. Ze kon zich maar nauwelijks inhouden en had hem bij na gevraagd nu eindelijk eens niet te glimlachen. U moet mij echter geloven als ik u zeg, dat ik erg blij ben en trots, dat u mijn zoon heeft geaccepteerd. Ik heb uw grootvader goed gekend, en ik weet dat de Marriotts een goe de familie vormden en dat ook zullen blijven doen. Nu u de vrouw van mijn zoon wordt, kan ik u misschien hel pen met al de dingen die de oude Isaac wilde doen, en met alles wat u zich voorgenomen hebt. Sir William, zei Jane proteste rend, u denkt toch niet, dat ik Peter om zijn geld wilde trouwen? Peter heeft geen geld, meisje, antwoordde hij. Het geld is van mij Uw geld hebben wij ook niet no dig, Sir William. Daar zullen we het nog wel eens over hebben. Nu hoeven we geen za ken te bespreken, Jane. Ik heb Peter gevraagd om jou mee te nemen, om dat ik jullie wilde zeggen, hoe blij ik ben. Meer heb ik op 't ogenblik niet op 't hart. Ik hoef je natuurlijk niet te vertellen, dat ik er niet over ge piekerd zou hebben Peter met jou te laten trouwen, als hij jou niet behoor lijk zou kunnen onderhouden. Maar dat is iets tussen hem en mij. Peter kwam op dat moment de ka mer weer binnen. Evans zal de thee zo dadelijk brengen, Jane, zei hij en ging op de leuning van haar stoel zitten. Even later legde hij zijn arm rond haar schouder. Ze schoof niet opzij. Inte gendeel: de druk van zijn arm gaf haar een gevoel van vertrouwen. Peter bezat geen van de uiterlijke kenmerken van Sir William Willans. Ondanks zijn dikke, vette gezicht lag er een harde trek rond zijn mond. Het was een man, vond ze, die onge twijfeld ook hard kon optreden, als dai in ziin kraam te pas zou komen. Nu staarde hij in het vuur. Een glim lach sneelde rond ziin lipnen. Ze vroeg zich af, waar hij aan dacht. De greep van Peter werd steviger. Toen zij naar hem opkeek, beant woordde hii haar blik niet. Zijn ogen waren op zijn vader gericht en Jane meende dat hij ergens bezorgd om was. Sir William staarde niet langer in de vlammen, maar keek haar lachend aan. Ik hoop. Jane, dat we hier samen met z'n drieën vaak thee zullen drin ken. Na de thee liet hij haar het huis zien Hij toonde zich daarbij nogal open hartig over ziin carrière. Ik ben begonnen als assistent- klerk op een bank. Ik geloof, dat ik noaal geluk heb gehad, maar ik heb toch ook hard gewerkt. Tien jaar later was ik al algemeen procuratiehou der. De stoel, waarop ik als klerk heb gezeten, staat nu op mijn kantoor om mi.i er aan te herinneren, hoe ik be gonnen ben, en om mij niet te laten vergeten, dat ik geen moment mag verzwakken, omdat ik anders mis schien wel weer beneden aan de lad der verzeil. Hij bleef staan voor een landschaps schilderij. Dat is een Constable. Ik kon het krijgen voor twaalfduizend pond. Goedkoop hè? Maar met twaalfduizend pond zou jij al je moeilijkheden te bo ven kunnen komen, is 't niet? Jane, die het prettig had gevonden, dat hij zo openhartig was geweest, kon deze opmerking helemaal niet waarderen. Hij scheen dat gemerkt te hebben, want hij vervolgde: Ik heb, geloof ik, weer iets ver keerds gezegd. Het was werkelijk niet m'n bedoeling, Jane. Ik wilde je al leen maar geruststellen, dat je van nu af aan geen moeilijkheden meer zult hebben, zelfs al zouden we daarvoor die Constable moeten verkopen. Ze begon te lachen en hij stemde met haar in. Ze gingen terug naar de bibliotheek, waar Peter nog steeds op de stoelleuning zat. Hij staarde somber in het vuur en zwaaide gedachteloos het linkerbeen heen en weer. Je moet Jane maar zo dadelijk terugbrengen naar Marriott, Peter, zei Sir William. Het is al donker en ik moet me sterk vergissen, als het niet gaat sneeuwen. Er zit nog heel wat in de lucht. Gelukkig ken je de omge ving hier 's nachts even goed als over dag. Toen Sir William dit zei, kreeg Jane het gevoel alsof haar hart even de dienst weigerde. In een flits zag ze weer de vrachtwagen, die in de nacht van haar aankomst tegen haar taxi was opgereden, en de mannen, die ze achter de mijn op de heuvel had aan getroffen. Sir William schudde haar krachtig de hand. Ik vind 't heerlijk, je te hebben leren kennen, Jane. Ik mag toch wel Jane zeggen, hè? Zijn stem klonk oprecht en Jane wist, dat hij ook oprecht was. En dat ik bij deze eerste ont moeting meteen al weet, dat je mijn schoondochter zult worden! Wanneer denken jullie te trouwen? Zo gauw mogelijk, vader, zei Pe ter enthousiast. Kalm aan, jongen, kalm aan! Hierover kan allêen Jane beslissen. Ik. ik heb daar eerlijk gezegd nog niet over nagedacht, zei Jane aar zelend, maar ik geloof, dat 't wei nig zin heeft om langer te wachten dan noodzakelijk is, nu we het er allebei over eens zijn. Mooi! zei de bankier. Ik hou van een meisje dat vlug kan beslui ten. En ik ben 't helemaal met je eens. Als jullie 't werkelijk eens zijn, win je er niets mee om 't nog uit te stel len. Zullen wij dan maar vast afspre ken ongeveer over een maand? Je moet zelf de juiste dag maar kiezen, maar vertel 't me zo gauw mogelijk, dat ik met de voorbereidingen kan be ginnen. Je wilt zeker in de kerk van Marriott trouwen? liliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiüiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii 74-75. Dolf gluurde telkens even door de ruit en dan liep hij heen en weer door de donkere schuur. Ik wou, dat ik een middel wist om hier weg te komen! zei hij. Misschien kon den we dan toch de vuurtorenwachter nog waarschuwen! Ben haalde neerslachtig de schouders op. Misschien zuchtte hij. Maar zolang die kerel daar voor de deur op wacht staat is er weinig kans, dat we er uit komen! Even later merkte hij, dat Dolf in een hoek van de schuur op de grond hurkte en met z'n hand langs de oude planken ging. Wat doe je? vroeg hij. Ik geloof, zei Dolf zachtjes, dat ik hier een plank, heb gevonden, die los zit Ja kijk maar! Slapend leren "VT„\U" MAAR HET KAN OOK ANDERS. Men kan de studie slapend voortzetten, geheel buiten ons bewustzijn om. Dat „leren terwfjl u slaapt" is de laatste tjjd een hele wetenschap geworden. Maar iets nieuws is het zeker niet. Reeds de oude Egyptenaren kenden deze vreemde leermethode en wendden haar met groot succes aan bij het onderricht der jonge priesters in hun „tempels der sluimer". En ook in het klas sieke Hellas wist men van wanten. Daar brachten de priesters hun adepten in een half-hypnotische slaap om hun allerlei goede (en kwade) raadgevingen „in te fluis teren". Maar het zou tot in onze eeuw duren voor de wetenschap het geheim van deze „duivelskunst" wist te analyseren. Zij ontdekte dat ons onderbewustzijn tijdens het slapen uitermate ontvankelijk is voor allerlei suggesties en „inblazingen" omdat het kritische verstand tijdens de slaap op nonactief is. De moderne wetenschap heeft nu bewezen, dat die functie van ons onderbewustzijn tijdens de slaap in bepaalde banen geleid kan worden. HET WAS DE BRITSE auteur Aldous Huxley, die deze ontdekking in 1932, als eerste gedramatiseerd heeft. In zijn be faamde toekomstroman „Brave New World" beschrijft hij een methode die hij „hypnopaedia" noemt en die gebruikt wordt om de burgers van een totalitaire staat tot kritiekloze tevredenheid en ge hoorzaamheid op te voeden. Deze metho de bestaat uit een fluisterende stem die via een kleine luidspreker in de hoofdkus sens der burgers steeds dezelfde voor schriften en leuzen herhaalt. De stem is opgenomen op een grammofoonplaat, die op haar beurt gekoppeld is aan een klok, zodat de tekst op tevoren vastgestelde tijd stippen herhaald kan worden. Een kwarteeuw later, in „Brave New World Revisited", wees Huxley opnieuw op het gevaar dat deze methode door ge wetenloze lieden kan worden misbruikt om ganse volken hun wil op te leggen, maar dat zij ook tot heil van de mensheid kan worden aangewend. De feiten hebben hem in het gelijk ge steld. In Amerika probeert men de con sument te beïnvloeden door het projecte ren van reclameflitsen (op filmdoek en beeldbuis) ter propagering van allerlei produkten. Die flitsen zijn zo kort, dat zij door de kijkers niet bewust worden waar genomen, maar wel door diens onderbe wustzijn worden geabsorbeerd, met alle potentiële gevaren van dien. AAN DE ANDERE kant staan de posi tieve resultaten. Tenminste achtduizend Amerikaanse studenten hebben reeds pro fijt getrokken van de mogelijkheid om „sla pend te studeren", als onderdeel van een grootscheeps experiment van een aantal universiteiten in de V.S. Talloze acteurs en actrices gebruiken de methode om hun rol len te leren. Een opzienbarend voorbeeld daarvan was de Chileense operatenor Ra mon Vinay, die plotseling moest invallen in een hem onbekende opera en die in en kele uren „slapend leren" zijn moeilijke Italiaanse roltekst onder de knie kreeg. Dr. Adrian Miller, docent in de Ro maanse talen aan dé Universiteit van California, heeft onlangs ook een serie proeven genomen. Hij rapporteerde la ter, dat een van zijn studenten slapend- lerend in één week tijd evenveel ken nis vergaard had als waarvoor nor maal zes maanden studie nodig zijn. REEDS IN DE laatste wereldoorlog ge bruikte het Amerikaanse leger de methode van het slapend leren om specialisten vreemde talen, ingewikkelde codes e.d. bij te brengen. Geheime agenten van het O.S.S. (Office of Strategie Services) kre gen „slaapcursussen" over onderwerpen als de dialecten en levensgewoonten van de landstreek waarin zij „gedropped" zou den worden. Op het ogenblik gebruikt een grote olie maatschappij de methode, om haar em ployes Arabisch, en de plaatselijke bevol king Engels te leren. En reeds in 1958 be richtte de Wall Street Journal over fir ma's die hun vertegenwoordigers slaapcur sussen in verkoopkunde en psychologie lie ten geven. Van groter belang is een re cent rapport van dr. Ernst Schmidhofer, hoofd van de neuropsychiatrische afdeling van het Veteran's Hospital in Memphis (Tennessee), die het „praktisch mogelijk" acht, „bij oorlogsveteranen op deze wijze nieuw zelfvertrouwen aan te kweken". DE METHODE zelf is even eenvoudig als doeltreffend Voor een student, die een belangrijk tentamen moet doen, is de keu ze duidelijk. Als hij die twintig pagina's notities of die scheikundige formules uit het hoofd moet leren, is slapend leren de aangewezen weg. Bent u een advocaat die morgen een lang pleidooi moet houden waarvan veel afhangt, dan kunt u dit niét uit het hoofd leren. Maar wél kunt u slapend de belang rijkste punten vastleggen, om ze morgen op het gewenste ogenblik tevoorschijn te roepen. Of gaat u binnenkort op reis naar Span je? U kunt de taal letterlijk slapend leren. Is er een gedicht dat u eigenlijk graag uit het hoofd zoudt kennen, maar vond u nooit de tijd daartoe? Bijvoorbeeld Psalm 23? Welnu, op uw bandrecorder neemt u de tekst op, desnoods enige malen achter een. Speel uw woorden terug, om te con troleren of u geen fouten gemaakt hebf| en of uw stem rustig en natuurlijk klinkt. Het luidsprekertje verdwijnt nu onder uw hoofdkussen. U kunt het volume zo stellen dat, eventuele anderen, die in dezelfde ka mer slapen, geen last van het geluid heb- gen. Tussen de bandrecorder en het stop contact schakelt u een automatische klok in, die u op bepaalde tijden afstelt. De periode juist na het in slaap vallen en juist voor het ontwaken zijn het meest ge schikt voor activiteit van het onderbewust zijn. U zet dus de klok zo dat de tekst, met tussenpozen, zal klinken van een half uur vóór u in slaap denkt te vallen tot anderhalf uur daarna, en nog eens van één uur voor het vermoedelijke ontwaken tót het ontwaken. Zo, terwij] uw lichaam slaapt om nieuwe energie op te doen, doet uw geest parate kennis op. DE VERBAZINGWEKKENDE resulta ten die bij het „slapend leren" bereikt worden, zijn eigenlijk gemakkelijk te ver klaren. Ons denkproces speelt zich voor namelijk in het onderbewuste af. Wij zijn ons alleen bewust van de resultaten van dit denkproces. Dit is wat er gebeurt wanneer wij ons vergeefs iets trachten te herinneren, om het antwoord dan de vol gende ochtend duidelijk voor ons te zien. Wanneer wij leren lopen is oefening nodig: wij verrichten dezelfde handelingen, be wust, en herhalen deze. Dat is oefening. Na de eerste aarzelende stappen gaat het lopen makkelijker, maar in het begin moe ten wij bewust onze spieren tot bepaalde handelingen dwingen. Na veel oefening gaat het lopen tenslotte „onbewust". Het zelfde kan gebeuren op het gebied van de geest. Onze hersenen registreren iedere gedachte, iedere indruk en ieder feit en bergt ze daarna, keurig gesorteerd op in het onderbewustzijn. Daar blijven ze dan passief voortleven „tot een bepaalde her innering, bijvoorbeeld een formule of een vreemd woord, door ons bewustzijn even opgevraagd" wordt. Een poging om een omschrijving van de betrekkingen tussen ouders en kinde ren in de wet vast te leggen, heeft in het Israëlische parlement geen genade kunnen vinden. Het betrof een wetsontwerp van de minister van Justitie, volgens hetwelk het kind wettelijk verplicht zou worden zijn ouders te gehoorzamen, terwijl de ouders op hun beurt verplicht zouden worden met het kind overleg te plegen „omtrent kwesties die zijn wel zijn betreffen". Het algemene commen taar op dit ontwerp was: praktisch niet uitvoerbaar en onnodig. Drie rechtsgeleerden van drie verschil lende partijen noemden het ontwerp be lachelijk. Wat zou er gebeuren, zo werd opgemerkt, wanneer de ouders het kind een bepaalde studie zouden willen opleg gen en het kind zou zeggen: volgens de wet kunt ge daarover niet beslissen zon der overleg met mij? Een kind zou zelfs zijn ouders gerechtelijk kunnen gaan vervolgen wegens het niet ontvangen heb ben van een bepaalde opleiding, aldus een der parlementsleden. Advertentie 89. Na de gangen doorgedraafd te zijn, bereikten Pan da en Joris Goedbloed zonder veel moeite de nood-uit gang die Panda al eerder had gevonden; en nu ston den ze dus werkelijk in de stille straat, zonder dat er achtervolgers in zicht waren. Panda was heel tevreden over zichzelf en vond dit de tijd om Joris op het ver keerde van zijn levenswandel te wijzen. „Laat dit een les voor je zijn!" sprak hij. „Eerlijkheid duurt het langst! En ik vind het lelijk van je, dat je toch nog iets van dat geld heb weggepakt, want het was van Jon ker Henri en je hebt er niets voor gedaan!" „Baaske, hoe smadelijk vergist ge u toch," antwoordde Joris. „Het heeft Jonker Henri en alle betrokkenen een mooi gevoel gegeven, iets bij te dragen tot al die nuttige genootschappen en hoe zelden heeft men niet een mooi gevoel? Heb ik niet hard moeten werken om het deze lieden te schenken? Neen, neen pecunia in pacem, of, om deze klassieke vermaning voor u in gemene taal over te zetten; blijf van mijn geld af. Hij was zo druk aan het spreken dat hij niet merkte, dat het gevaar voor zijn geld niet van Panda, maar van een heel andere zijde kwam. Een hand uit de duis ternis maakte zich er meester van en tot iedere ver rassing bleek die hand toe te behoren aan niemand minder dan de heer Archibald Brauswasser, de be daagde decor-verhuurder. „Als oud-toneelartiest dacht ik wel dat jullie door deze uitgang zouden komen," sprak deze, „en dat leek me een gelegenheid om mijn decor- huur te innen. Ik houd niet van afbetaling of kre diet of dergelijke oppervlakkigheden.„Diefstal!" riep Joris, die plotseling met lege handen stond. Even is de rust weergekeerd aan de sectorengrens in Berlijn. Zelfs het legertje persfotografen dat hier de laatste weken dag en nacht pa raat geweest is, heeft zijn stellingen verlaten om een kop koffie of een glas bier te gaan drinken. Slechts een hunner houdt, op een trap- lèertje, de wacht over de bewegin gen aan de overkant van de „Chi nese jmuur" en ook over het ge schut van zijn collega's de ca mera's met telelezen dat, als altijd, gereed staat voor de hervat ting van de strijd om de beste nieuwsplaten. Over enige tijd zal Nederland zijn eerste Arabische restaurant krijgen. Initiatiefne mer is de 47-jarige hotelexploitant Albert Mullens uit Amsterdam die daartoe het vroegere stationskoffiehuis van Heeze aan de Brabants-Limburgse grens heeft aange kocht. Met de inrichting van dit in geheel Westeuropa unieke restaurant hoopt hij half december gereed te zijn. Als chefkok heeft de heer Mullens, die zelf geruime tijd in Tunesië vertoefde om er de Ara bische keuken te leren, de Tunesiër Nata- lino Carcia aangesteld. Serveersters, in Arabische kostuums zullen in dit restau rant gerechten opdienen uit vrijwel alle Arabische landen zóals couscous, mergez, kemia en briks. De oude gelagkamer wordt behangen met oude, kostbare Per zische tapijten. Bijzonder exclusief is ook de inrichting van de eetzaal. Daarin zul len tafels noch stoelen worden geplaatst. De gasten zullen aanzitten op kussens. De heer Mullens zocht voor dit experiment het dorp Heeze uit wegens „zijn bijzondere toeristische ligging"; niet ver van de Duit se en Belgische grenzen. Hij heeft goede verwachtingen van zijn restaurant, dat „La Kasbah" zal heten. WASHINGTON (ÜPI) Amerikaanse geleerden hebben onlangs op de zuidpool een meer ontdekt, waarvan hét water zo zout is, dat het nooit bevriest, al dalen de temperaturen er in de winter tot zestig graden onder nul. Het meer, dat eigenlijk meer weg heeft van een ondiepe vijver, werd op ongeveer 120 kilometer van McMurdo Sound gevon den, zestig kilometer van de zee verwij derd. Het water bleek elf maal meer zout te bevatten dan zeewater. Het meer is on geveer 600 meter lang én 150 meter breed. De gemiddelde diepte is tien centimeter, terwijl de grootste diepte dertig centi meter is. Het meer werd vorige maand waargeno men door een helikopter van de Ameri kaanse Marine.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1961 | | pagina 15