In het duister van de oude mijn
JEUGDMISDAAD OVERWOEKERT NU
OOK AMERIKAANS PLATTELAND
Voornaamste oorzaak: de
zucht naar sensaties
PUZZEL NUMMER 10
PANDA EN DE MEESTER-OPHEFFER
Polle
DOOR ELIZABETH MORTON
^Hoe is het ontstaan?^
Pin
Ons vervolgverhaal
11
VERTAALD UIT HET ENGELS
SENAATSCOMMISSIE RAPPORTEERT't
KOOT PIANO'S
Dit woord
FRATSEN
J
ZATERDAG 4 NOVEMBER 1961
iP
Z IJ L W EG 57 HAARLEM
13. „Goed, Volle, ik weet wel, je wilt graag helpen spijkers inslaan, maar
dat laat ik nu eenmaal niet toe". „Neen, Slokop!, je moet ons nu met rust
laten, loop naar huis en vraag of Zeerob je wat te eten geeft". „Tja, Polle,
nu kun je me natuurlijk wel vragen om de laatste spijker in te slaan, maar
ik zou wel eèns willen weten hoe ik dat moet doen", zegt Pingo.
llllllllllllllllllllllllllllllUi
14)
Een Arabier, dacht Corrion, ter-
wijl hij tegenover hem ging zitten.
Hij strekte de benen uit tot vlak voor
het vuur, daar de pijpen van z'n
broek doornat waren.
Ik hoop, dat de zaak inderdaad
belangrijk is, zei hij op nogal scherpe
toon, want ik ben zo nat als een
verzepen kat.
't Spijt me, zei Geoffrey Mar-
quand. Hij maakte er zich kennelijk
geen zorgen om, dat de notaris zich
zo onbehaaglijk gevoelde. 't Is
echter een dringende zaak voor Sir
William Willans en morgenochtend
5 heb ik geen tijd.
Corrion nam het glas whiskey van
de dominee aan, waarna Marquand
het bijvulde met soda.
Ik wist niet, dat je voor Sir Wil-
liam werkte, zei hij. Z'n belangstel-
ling was meteen gewekt en hij vergat
z'n natte broekspijpen.
EE Ik werk op zijn bureau in Lon-
den, zei Geoffrey, maar gaf verder
geen tekst en uitleg.
S Ik heb gehoord, dat mijnheer Pe-
ter en juffrouw Jane zich hebben ver-
loofd, zei de dominee, terwijl hij een
lok zwart haar, die voor zijn ogen
dreigde te vallen, wegstreek. Het
j= zal voor Marriott prachtig zijn, als
EE ze trouwen.
Hoe dat zo?
De dominee maakte een onbestemd
gebaar.
Het geld van de Willans. Dat zal
wel genoeg zijn om Marriott weer
helemaal in te richten en op te knap-
pen. Misschien zou zelfs de kerk ge-
restaureerd kunnen worden. Dat is nu
al zo lang uitgesteld, Corrion, dat ik
bang ben dat de schade misschien
wel helemaal niet meer hersteld kan
worden. Het dak lekt bijvoorbeeld af-
schuwelijk.
Hou nu maar op, vader, zei
5 Geoffrey. Als ik klaar ben met
mijnheer Corrion, kunt u wel verder
met hem over Marriott praten. Mijn-
heer Corrion, 't komt hier op neer,
dat u een verklaring mag opmaken,
waarbij de gehele lading van het s.s.
Geneifa wordt overgedaan aan Sir
William Willgns. De betaling geschiedt
aan kapitein Ahmed Hussain, uit
Alexandrië, in Egypte, eigenaar van
het s.s. Geneifa en de lading. De
koopsom bedraagt vijftien duizend
pond. Sir William Willans zal boven-
dien het weer vlot brengen van het
schip yoor zijn rekening nemen. Als
dit echter onmogelijk blijkt te zijn,
zal hij de koopsom met vijftig duizend
pond verhogen.
Timothy Corrion kon zijn verbazing
maar nauwelijks onderdrukken.
H Allemachtig! Het moet voor Sir
William een kostbare lading zijn dat
hij er zo veel voor betaalt. Wat is
bet eigenlijk, meneer Marquand?
E Ik heb er geen idéé van, ant-
woordde Geoffrey, maar zijn blik ver-
E telde Corrion, dat hem dat niets aan-
ging. Kunt u vanavond nog zo'n
verklaring opmaken?
Zeker. Als u mij papier geeft en
5 een tafel om aan te schrijven, zal ik
E wel 'n concept opstellen.
Nee, ik wil de definitieve acte
vanavond nog hebben, zei de jonge
Marquand. Een acte met een copie.
Eén voor mij en één voor Hussain,
Morgen zullen we die papieren in Lon-
den wel laten zegelen.
Corriqn haalde z'n schouders op en
volgde de dominee naar een bureau.
E Vergeet niet de juiste bedragen,
Corrion, riep Geoffrey hem nog na.
Vijftien duizend pond voor de la-
I ding en de totale kosten van het vlot
brengen of anders vijftigduizend pond
I als compensatie voor het verlies van
het schip.
Een half uur later was de notaris
klaar met de acte. Tot zijn verbazing
haalde Geoffrey Marquand een dikke
portefeuille te voorschijn, waar de
I bankbiljetten als 't ware uitpuilden.
Hij wierp de zeeman een bundeltje
i geld toe.
Je kunt 't beter natellen, Hussain,
voordat je tekent, zei hij.
E De Egyptenaar telde het geld zorg-
vuldig en knikte toen.
E Ja 't klopt.
I Goed, dan zullen we nu tekenen.
Zoudt u soms tante Mary willen vra-
1 gen of zij als getuige wil tekenen, va-
E der?
E De dominee keek Corrion even aan
en haalde toen berustend z'n schou-
E ders op.
E Ik weet niet, wat dit allemaal te
E betekepen heeft, Geoffrey, zei hij toen
hij in de deuropening stond, Maar
ik vertrouw er op, dat 't in orde is.
Even later kwam Mary Marquand
met de dominee terug. Zij en haar
broer tekenden vervolgens als getui- i
gen onder de handtekeningen van
Geoffrey, Hussain en Corrion.
Prachtig, zei Geoffrey, terwijl hij i
de acte in z'n portefeuille opborg. j
Ik moet nu naar Sir William. Gaat j
u mee, mijnheer Corrion?
Ja, ik ga graag mee, antwoord- j
de deze. j
Hij weigerde vriendelijk het tweede j
glas whiskey, dat de dominee hem nog j
wilde aanbieden. j
Hij meende opgemerkt te hebben,
dat de geestelijke en zijn zuster nog- j
al zenuwachtig waren. Vooral Mar- j
quand keek steeds naar zijn zoon als
hij er zeker van was, dat deze een j
andere kant uitkeek. Hussain was
weer in de stoel bij de open haard
gaan zitten. Hij staarde naar de vlam-
men en voelde zich kennelijk erg op
zijn gemak.
Met Marquand liep Corrion terug
over de met sneeuw bedekte velden.
Geoffrey zei niets, totdat ze vlak bij
Marriott waren.
U bent er nu bijna. Ik ga door
het park verder naar Morriloe Court.
Juffrouw Jane zal dat wel niet erg l
vinden. Dank u nog wel, dat u met
mij mee bent gegaan. U wilt Sir Wil-
liam wel uw declaratie sturen, he?
Timothy Corrion trok aan de bel- l
knop. Even later deed Jane open. j
Ik heb John naar bed laten gaan,. 1
zei ze, Maar ik was zo nieuwsgie- E
rig naar wat u met Peter op dit uur E
van de avond nog moést doen, dat ik
weer naar beneden ben gegaan om op
u te wachten. De haard brandt lek- E
ker en ik heb een fles whiskey voor u E
klaar gezet. I
De notaris warmde z'n handen bij E
dé vlammen. E
In de eerste plaats, meisje, was E
't niet Peter. Ja, ik weet 't wel, hij z
leek wel erg veel op Peter, maar 't E
was Geoffrey Marquand, de zoon van
de dominee. We moesten enkele za-
ken regelen op de pastorie.
Oh, 't spijt me, dat ik u dat ge- E
vraagd heb.
Ach, 't valt gemakkelijk te be-
grijpen. Ik wist eerst ook niet, waar E
't om ging, maar 't had iets te ma-
ken met het schip, dat hier vanmor-
gen omhooggelopen is. f
Jane verzonk in gedachten.
Ik vraag me af, zei ze na enige
tijd, waarom dat schip zo dicht on-
der de kust is gekomen. Het kan toch
niet de bedoeling zijn geweest om het
haventje binnen te lopen? Vindt u ook
niet, dat 't hier eigenlijk allemaal
maar erg geheimzinnig toegaat? e
Geheimzinnig? 't Is me nog niet
opgevallen. Maar ik ben er misschien E
aan gewend geraakt. Die geïsoleerde
dorpjes in Cornwall zoals Port Mar- E
riott lijken voor nieuwelingen vaak E
erg geheimzinnig, maar als je er wat
langer komt en door de dingen heen- E
ziet, blijft van die geheimzinnigheid E
niet .veel over. E
Nee, dat geloof ik niet. Neemt E
u die mijn nu eens. Je zou toch mo- E
gen verwachten, dat die helemaal ver- E
waarloosd is, maar de pomp blijkt E
keurig onderhouden te worden. En
dan is er die kwestie met de vracht-
wagen, die tegen mijn taxi aanreed E
en die ik later bij de mijn heb gezien,
zij werd daar kennelijk gerepareerd. E
Verder wordt er hier verteld, dat Tom E
Barlow geld heeft, alhoewel hij vrij-
wel nooit werkt. Wat betekent dat al- E
lemaal? s
Ik weet 't werkelijk niet, ant- E
woordde de notaris. Je moet ech-
ter niet vergeten, Jane, dat ik hier
maar nu en dan kom en dat ik weinig E
afweet van de praatjes, die hier de
ronde doen. Ik heb die verhalen over
smokkelen wel gehoord, maar zelf ge- ,E
loof ik er niet aan.
Ik., vermoedde zo, dat Peter in
één of ander geheimzinnige zaak be- E
trokken is.
Onzin! Peter laat zich nergens
mee in, als er een luchtje aan zou E
kunnen zitten. Daar wil ik m'n repu-
tatie zelfs wel om verwedden.
Lijkt die man, Geoffrey Mar-
quand, erg veel op Peter? E
Nee, niet erg, als je hem ten E
minste overdag ziet. Maar 's avonds
zou je hem gemakkelijk voor Peter
kunnen houden.
Jane knikte. E
(Wordt vervolgd) E
78-79. Dolf was erdoor.
Nou jij, gauw! fluisterde hij.
Eerst verscheen Ben's hoofd door de
opening, toen zijn armen; en even later
lag ook hij op de grond buiten de schuur.
Even lagen ze doodstil en luisterden
Maar er gebeurde niets.
Hij heeft niets gemerkt! zei Dolf
zachtjes. Nu moeten we zo zachtjes moge
lijk door het zand kruipen, tot we verge
noeg van de schuur af zijn!
Ben knikte. Ze beefden cftlebei 'n beet
je, van de spanning. Maar beiden be
wogen zich voorzichtig door het mulle zand,
dat gelukkig geen geluid maakte.
Even later keek Dolf achter zich. De
schuur was verderop nog maar nauwe
lijks te zien in de vallende duisternis.
Nou hollen! zei hij.
(Van onze correspondent)
WASHINGTON. „Voor het elfde achtereenvolgende jaar is de
jeugdmisdadigheid in de Verenigde Staten gestegen", aldus rapporteert een
Amerikaanse senaatscommissie. Veelbetekenend en zorgelijk acht deze com
missie het verschijnsel, dat in 1959 (het laatste jaar waarover volledige gegeveps
beschikbaar zijn), de grootste toeneming van overtredingen en misdaden door
minderjarigen waargenomen werd in plattelandsgebieden en in de voorsteden
en forensengemeenten, die vroeger vrij waren van de ernstige jeugdmisdra-
gingen, voortvloeiende uit de demoraliserende invloed van de armoede en de
krottenbuurten in de grote bevolkingscentra. De cijfers, verzameld door het
bureau voor jeugdzaken van het departement van Gezondheid, Onderwijs en
Sociale Zaken, tonen aan dat het aantal kinderen in de leeftijd van 10 tot 17 jaar
dat voor de kinderrechter verschijnt, van 1948 tot 1959 met niet minder dan
177 percent gestegen is.
UITERAARD BRENGEN de grote ste
den nog altijd de meeste jeugdige delin
quenten voort, namelijk drie- vijfde van
de 733.000 gevallen, die in 1959 voor de
kinderrechters verschenen. De voorlopige
cijfers die over het jaar 1960 zijn bin
nengekomen, wijzen erop dat de groei in
de jeugdmisdaad zich ook in dat jaar
heeft voortgezet.
Recente rapporten van het „Federal Bu
reau of Investigation", de recherchedienst
van de Amerikaanse regering, schijnen
dat te bevestigen.
Zij vermelden een toeneming van het
aantal misdaden, gepleegd door volwasse
nen, met elf percent. De ervaring heeft
geleerd dat de jeugdmisdaad daarmee
ongeveer gelijke tred houdt.
Dat de jeugdmisdaad zich meer en meer
verplaatst naar de voorsteden is, volgens
de Senaatscommissie, een duidelijke aan
wijzing dat een toenemend aaótal jeug
dige delinquenten voortkomt uit de gezin
nen der „hoofdarbeiders'. Dit verschijnsel
geeft de vereniging van politie-commissa-
rissen in de staat Pennsylvania aanlei
ding, tot de conclusie dat „het uiteenge
vallen gezin en de werkloze en sociaal-
achtergestelde jongere niet langer uitslui-
De befaamde Italiaanse carrosserie-ont
werper Ghia vond die nieuwerwetse
skeltertjes maar onogelijke dingen.
Onder zijn vaardige handen kreeg een
van die baby-sportauto's dit fraaie
jasje. Een scooterfabriek zal het sier
lijke karretje binnenkort in serie gaan
bouwen.
tend de verklaring vormt voor de jeugd
misdaad".
Nationale en regionale politie-autoritei
ten rapporteren overal een toenemend
aantal gevallen van vandalisme, inbraken,
diefstallen, aanrandingen en wanordelijk
heden van straatbenden. De jeugdige ben
deleden geven vaak geen ander motief
voor hun wangedrag dan zucht naar sen
satie. Als voorbeeld noemt het Senaats
rapport een groep jongeren van 14 tot
17 jaar, allen afkomstig1 van welgestelde
families, uit Washington die beschuldigd
werden van elf diefstallen, vier inbraken
twee autodiefstallen en tien gevallen van
vandalisme.
Zeventien jongelieden in de staat New
Yersey, die uit sensatiezucht bij inbra
ken voor honderdduizend gulden aan ju
welen gestolen hadden, erkenden tegen
over de politie dat ze het geld niet no
dig hadden want ze kregen van hun
ouders ruim zakgeld.
In Westchester County, een welvarende
voorstad van New York City, maakte de
politie met veel moeite een einde aan
de activiteit van een grote groep jonge
ren, meer dan 250 in aantal en vooral
afkomstig uit gezeten families, die be
trokken was bij de verkoop en het ge
bruik van verdovende middelen.
Narcotica
De toeneming van, he't gebruik van ver
dovende middelen door de Amerikaanse
jeugd, van marihuana tot heroïne, is de
laatste tijd een bron van grote zorg
voor de Amerikaanse autoriteiten. Veel
van die verdovende middelen worden uit
Mexico binnengesmokkeld. Dat ver
klaart het intensieve misbruik van deze
middelen in het aangrenzende Galifornië,
gelijk door de senaatscommissie een jaar
geleden al grondig uit de doeken is ge
daan. Een overvloed van bewijzen werd
bijeengegaard die aantoonde dat de pa
paver- en hennep-velden in Mexico door
de Amerikaanse onderwereld beschouwd
werden als een voorname welkome bron
van de handel in narcotica in het gehele
zuidwesten van de Verenigde Staten.
Vast staat dat er een groot tekort is
aan kinderrechters en aan sociale instel
lingen die zich met de kinderzorg bezig
houden. Soms is de gezinsontwrichting
door echtscheidingen oorzaak van de
misdragingen van jongeren, in andere ge
vallen gebrek aan ouderlijk teozicht om
dat zowel de vaders als de moed,ers vol
ledige dagtaken buitenshuis hebben.
Vele sociologen menen dat de jeugd
zich moeilijk aanpast aan de complica
ties van een zich snel industrialiserende
en mechaniserende massa-maatschappij.
In weer andere gevallen schrijft men
de misdadige tendensen onder de jonge
ren toe aan de funeste invloed van mis
daadprogramma's in de bioscopen en
vooral op het televisiescherm, waar de
jeugd voortdurend met allerlei geweldple
gingen wordt geconfronteerd. Maar wat
ook de oorzaken zijn, vast staat volgens
de senaatscommissie dat het probleem
der jeugdbenden, met zijn uitvloeisels
van doodslag, verminking en berovingen,
in de afgelopen jaren een der grootste
zorgen der Amerikaanse samenleving is
geworden.
Horizontaal: 1 onbepaald voornw.; 7 in
de voorste rij; 13 uitruster van schepen;
14 op die manier; 15 lidwoord; 17 bij; 18
lichaamsdeel; 19 uitroep; 20 getal; 22 Bul
gaarse munt; 23 Europeaan; 24 lisdodde;
25 rijgsnoer; 27 getal; 29 pluim; 30 oude
Latijnse bijbelvertaling; 32 onderricht;
33 vliegveld; 34 echtgenoot; 36 streep over
de huid; 37 betrekking; 38 genegenheid;
42 gramstorig; 47 deel van Azië; 48 spie;
50 gelegenheid; 51 ontkennend voornw.;
52 vrucht; 54 voertuig; 55 neerslag uit een
collordale oplossing; 56 bekeuring; 57 soort
kramp; 59 voegwoord; 60 voorzetsel; 61 vo
gel; 62 natuur; 64 oude lengtemaat; 65 af
gemat; 66 specerij; 68 ouderwets schrijf
gerei; 69 niet te tellen.
Verticaal: 1 schadelijk; 2 bijwoord; 3 deel
van het jaar; 4 stand; 5 grijpen; 6 werk-
tuig; 7 reistas; 8 insmeren; 9 rivier in
Duitsland; 10 Europeaan; 11 verbrandings
rest; 12 vertragingstoestel; 16 uitgelezen
groep; 19 bescherming; 21 vermaardheid;
24 deel van Sumatra; 26 groente; 28 lijd
zaam; 29 afgelegen; 31 planeet; 33 gast
(atv); 35 watering; 36 baardje; 38 situatie;
39 in elkaar; 40 nobel; 41 Europeaan;
43 wandversiering; 44 hoffeest; 45 man van
adel; 46 onderwijs in het lezen; 48 honden
hok; 49 vleesgerecht; 52 gard; 53 drie
kroon; 56 misdadiger; 58 plantenziekte;
61 tuin; 63 steelbuis; 65 muzieknoot; 67 mu
zieknoot.
91. Van deze ontmoeting met Joris Goêdbloed was
Panda zonder kleerscheuren afgekomen, en nu gold na
tuurlijk zijn eerste gedachte de toekomst'. '„Blijf ik nu
in uw dienst als leerling-decorverhuurder?" vroeg hij
aan de heer Archibald Brauswasser. Maar deze schudde
het hoofd en sprak: „Voorlopig heb ik geen behoefte
aan een assistent, jongeman. Die mijnheer Nagelbeen
de laatste heer die bij een van die genootschappen op
bezoek kwam vond het namelijk zo'n aardig idee,
dat hij al mijn decors gehuurd heeft zoals ze in ons
laatste gebouw stonden, en daar gaat hij nu zélf een
Genootschap tot Opheffing van Over ontwikkelde Zaken
beginnen. Hij betaalt daar aardig voor, dus zolang dat
duurt heb ik niets te doen. Ik ontsla je dus met een
loffelijk getuigschrift. Je hebt een mooi vak geleerd.
Doe er je voordeel mee. En hier is je salaris!" Ni, dat
had Panda dan toch tenminste. En hij had iets geleerd,
ook al betwijfelde hij of hij er verder nog veel aan zou
hebben. Maar dat nam niet weg dat hij de heer Archi
bald Brauswasser hartelijk bedankte en warm afscheid
van hem' nam. Dit was voor hem goed afgelopen! Voor
Joris Goedbloed liep het iets minder goed af, maar dat
had hij aan zichzelf te wijten. Weliswaar wist hij zich
door enig snel klimwerk van zijn achtervolgers te ont
doen, maar toen bevond hij zich dan toch ook in een
onwaardige positie. „Wat zongh het vrolijck vogelkijn
dat in den boomgaert zat?" prevelde hij, zich zijn ge
voelige voordracht herinnerend. „Ach, het heeft alles
tot niets geleid. Maar komaan, moed gevat. Zeggen
niet de klassieke leermeesters ons; Ars brevis, vita lon-
ga of wel: kunstgrepen mogen mislukken maar het
leven gaat voort!"
Oplossingen uitsluitend per briefkaart
moeten vóór donderdag in ons bezit zijn.
OPLOSSING PUZZEL NO 9
Horizontaal: 1 speldenkussen; 10 reegeit;
11 matigen; 12 naspel; 13 arreslee; 15 pre
pareren; 16 reep; 18 raap; 20 vloertegel;
23 erepoort; 24 hierna; 26 epaulet; 27 arme
lui; 28 grondeigenaar.
Verticaal: 2 pressie; 3 liereman; 4 erts;
5 kamerzetel; 6 sitsen; 7 Engelse, 8 trans
porteren; 9 interpellatie; 14 declaratie;
17 striemen; 19 adelaar; 21 gorilla; 22 voe
len; 25 laag.
Inzenders die de oorspronkelijke (fou
tieve) opgave hebben ingezonden, hebben
meegeloot!
PRIJSWINNAARS PUZZEL no. 9.
7,50: mevr. Jansen, Leidsestraat 69,
Haarlem; 5,B- B. v. d. Hoorn, Toorop-
kade 11, Heemstede; 2,50: J. Tromp,
Regulierstraat 30, Haarlem.
'Advertentie
Ruime keuze in moderne piano's
Uitsl. gerenom. merken
Wij kennen het woord fratsen
eigenlijk alleen in het meervoud; het
Duits, de taal waaraan wij het hebben
ontleend, kent die Fratze voor: de
grimas, de karikatuur. Fratzen schnei-
den wil zeggen: lelijke gezichten
trekken.
Oorspronkelijk Duits is het woord
echter ook niet. Het stamt uit het Ita
liaans. In die taal betekent frasca: tak.
Het meervoud frasche, uitgesproken
fraskee, is: takken, maar ook: nutteloos
bijwerk, onbeduidende zaken, mallig
heden. Die laatste betekenis heeft ook
het Franse f r a s q u e.
De oudste Nederlandse betekenis is
die van f o p p e r ij, waaruit zowel die
van ongeloofwaardig praatje voortvloeit
als die van malle streek, dwaze gebaren
enz. Het woord was in vroeger tijd veel
meer in gebruik dan thans.
13-20
Copy'tghi P I 8. 8o« 6 Copenhagen
