Kekkonen keert zwijgend terug
in zijn bedreigde vaderland
Herinneringen en zelftucht
bij officiële begroeting
KUIPERS
ASTEN
Russische druk verwacht
op Noorwegen
Ben Khedda - premier van de
Algerijnse rebellenregering
Actie tegen koppelbazen
in de provincie Utrecht
V
„UN|A'^gggp>
Russische verklaring
over Z.-Vietnam
Een ton voor het
Studentensanatorium
NA VO-basis in Kirkenes is een
doorn in het oog van Moskou
POTTER'S jiiHfc
Vakbonden in het geweer
eL alle merken
dus
ZATERDAG 4 NOVEMBER 1961
Ongemakkelijk
ZIJLSTRAAT 97 HAARLEM
BRILLEN SPECIALIST
VAN
Binnenhuis-architectuur
Woning-inrichting
GR. HOUTSTRAAT 155 - HAARLEM - TELEFOON 11159
Kerkelijk nieuws
Achter gematigd optreden schuilt een keihard man
Spelen met vuur
Truman in het Witte Huis
„Graafschap" veroordeeld
voor overtreding van
5 jaar geleden
Vredepeel krijgt eindelijk
waterleiding
NAAIMACHINES
Amsterdam en Velsen
I
(Van onze reisredacteur W. L. Brugsma
HELSINKI, 4 november. Finlands
president Urho Kekkonen is gisteren
teruggekeerd in zijn hoofdstad, die hem
verwachtte met een slechts door natio
nale zelftucht bedwongen ongeduld,
want hij is de man, die antwoord moet
geven op de Russische nota, die Fins-
Russisch beraad over het „Westduitse
gevaar" vraagt. Maar zo die spanning
al door Kekkonen gedeeld werd, daar
legde hij zich toch diezelfde zelftucht
op. Hij zei niets. Hij ging regelrecht
naar bed. Om uit te rusten van zijn
vermoeiende reis naar Amerika. Om
krachten te verzamelen voor de nog
veel vermoeiender onderhandelingen,
die hem te wachten staan.
Kekkonen keerde terug naar zijn be
dreigde vaderland en hulde zich ook ter
stond in het kille, wat trieste stilzwijgen,
waarmee Finland zich tegen de komende
onzekerheid pantsert. Het was koud en nat
op het vliegveld, waar het onwezenlijke,
schemerachtige licht van de komende
noordelijke winter hing. Kekkonen, kaai,
maar met een scherp gezicht en het li
chaam van een Fin^e lange-afstandloper,
keek vanaf de vliegtuigtrap zonder glim
lach uit over de groep ministers en diplo
maten, die hem kwam begroeten. Terwijl
het militaire orkest het trage Finse volks
lied speelde, dwaalde zijn blik over de
dennen en berken van de Finse heuvels.
Achter hem stond zijn vrouw, klein en
vermoeid. Op haar schouder een reusach
tige orchidee uit Amerika, bijna even
groot als haar gezicht.
Na het volkslied ging Kekkonen de rij
der diplomaten langs. Hij sprak vriendelijk
met de Amerikaanse ambassadeur, de
vertegenwoordiger van het land dat hij
zojuist bezocht had. De pijnlijkste hand
druk moest hij wisselen met de Russische
ambassadeur, Zakharov, vertegenwoordi
ger van het land, dat hij straks misschien
zal móéten bezoeken. De Russische diplo
maat, een kleine kalende ronde man, had
al minutenlang verlegen op zijn wangen
staan kauwen. De Finse president, die zijn
politieke carrière heeft opgehangen aan
een beleid van verplichte, maar opper
vlakkige, vriendschap met de Sovjet-Unie,
drukte hem even de hand, bedacht toen
dat de koude ogen van de camera's dit
als onvriendschappelijk zouden registreren
en drukte de hand daarom nogmaals,
maar nu wat langer. Hij wilde wat zeg
gen, maar de woorden kwamen niet.
Slechts een ongemakkelijk „eh
eh Toen liep hij door om
nog meer diplomatieke handen te drukken,
het laatst die van de Westduitse en Oost-
duitse consuls-generaal, die altijd naast
elkaar moeten staan, maar nooit iets te
gen elkaar mogen zeggen: de stenen des
aanstoots, de bron van alle moeilijkheden.
Na de diplomaten begroette Kekkonen
de soldaten, de erewacht in grijze unifor
men met Duitse helmen, gecommandeerd
door officieren, van wie velen littekens in
hun gezicht en erekruizen om de hals
droegen, beide opgedaan in de veldtochten
tegen de Russen. De president riep de
manschappen de gebruikelijke groet toe:
„Goedendag, erecompagnie", en uit de
jongensgezichten onder de stalen helmen
kwam de tegengroet: „Goedendag, mijn
heer de president", zo martiaal terugge-
schreeuwd, dat de Russische ambassa
deur zich er even van verslikte.
Advertentie
De hele ceremonie was onvrolijk en riep
herinneringen op. De Duitse helmen van
de soldaten zo goed als de hoge hoeden,
waarmee de diplomaten zich volgens het
Finse protocol moesten tooien. Het deed
ouderwets aan. In de spanningen van het
ogenblik denkt men niet aan hoge hoeden
en grijze handschoenen, maar aan ruim
tevaarthelmen en Geigertellers.
Het lijkt vreemd dat de Russische diplo
matie, die met de ene hand superbommen
tot ontploffing brengt, met de andere zul
ke ouderwetse diplomatieke middelen ge
bruikt. Want in de totale oorlog der ideo
logieën, die elkaar met niets ontziende
wapenen naar het leven staan, raakt ook
de twist in de eeuwige driehoeksverhou
ding Rusland-Finland-Duitsland naar de
verleden tijd. Die van de Duitse interven
tie, toen het Russische Groothertogdom
Finland, dat van Lenin zijn nationale on
afhankelijkheid had gekregen, zelf in een
burgeroorlog tussen „roden" en „witten"
werd gewikkeld. Die van de tweede we
reldoorlog, toen Hitier de Finnen dwong
aan de oorlog tegen de Sovjet-Unie deel te
nemen.
Het meest denkt men nu aan 1939, toen
Rusland voor de verdediging van Lenin
grad en Kronstadt bepaalde eisen aan
Finland stelde, die door Helsinki werden
verworpen, tégen het klemmende advies
in van zijn nationale held, maarschalk
Mannerheim. Even later zei Molotov:
„Dan is het woord aan de militairen".
Mannerheim is nu dood, maar de herinne
ring aan zijn advies is springlevend. Die
herinnering waarde gistermiddag op het
vliegveld, tussen de mistige heuvels en
moerassen van het Finse landschap. Zij
lag ook in de handdrukken van de Finse
president en de westelijke en Russische
diplomaten, in de ordetekens en vaandels
van de Finse soldaten. Een herinnering
van moed en schaamte.
Landen Atlantisch Pact
Russische invloedssfeer
Neutrale landen
Atlantische bases
A Russische bases
Spoorlijn
c lm Bardufoss
ermansk
Oerlandet
tersund
Aland
rlstad
(St/amt
arlskrona
^jcirnho/)
onna
Insterb
Advertentie
B
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Huizum (vac. A. D. Klaas-
sens) J. A. Labrie te Oosterwolde (Fr.).
Aangenomen naar Pernis (vac. J. van
der Sar) L. Emmerzaal te Zwijndrecht
naar Apeldoorn (wijkgem. 11) (toez.) W.
van Hoogevest te Nieuwleusen.
Geref. Kerken (Vrijgemaakt)
Beroepen te Bilthoven H. van Ommen
te Oud-Loosdrecht.
Ned. Herv- Kerk
Beroepen te 's-Gravenhage (wijkgemeen-
te J. J. Ph. Valeton) D. A. Cazemier te
Zwartemeer.
MOSKOU (AFP-Reuter) Het Russi
sche ministerie van Buitenlandse Zaken
heeft vrijdagavond in een verklaring over
situatie in Zuid-Vietnam gezegd, dat er
een werkelijk gevaar bestaat voor de
vrede in dat gebied. De Russen beschul
digen de Verenigde Staten ervan de span
ning te verscherpen door hun agressieve
acties. Het ministerie van Buitenlandse
Zaken te v Moskou betreurt het verder,
dat Engeland geen gevolg heeft gegeven
aan een verzoek van de Sovjet-Unie van
9 september, zich te verenigen met een
beroep op de Amerikaanse regering, „die
de verantwoordelijkheid draagt voor de
verslechtering van de situatie in Zuid-
Vietnam".
Het Russische ministerie herinnert ook
nog aan brieven van de Noordvietnamese
minister van Buitenlandse Zaken aan de
voorzitters van de Geneefse conferentie
over Indo-China, waarin de Amerikaanse
inmenging aan de kaak werd gesteld. In
een van deze brieven, gedateerd 14 okto
ber, had de Noordvietnamese minister in
het bijzonder de aandacht van de-voor
zitters gevestigd op „het voornemen van
de Amerikaanse regering troepen naar
Zuid-Vietnam te zenden".
De Amerikaanse generaal Taylor is vrij
dag van zijn oriëntatiebezoek aan Zuid-
Vietnam in Washington teruggekeerd waar
hij president Kennedy verslag zou uit
brengen. Taylor heeft de overtuiging uit
gesproken, dat de vastbeslotenheid van
het Vfetnamese volk het in staat zal
stellen aan de communistische dreiging
het hoofd te bieden. De Verenigde Sta
ten zouden daarbij steun verlenen.
Mevrouw J. E. Glastra van Loon-Boon,
dochter van de oprichtster van Maduro-
dam, heeft in het Nederlands studenten
sanatorium te Laren de jaarlijkse bijdrage
aan het bestuur, 100.000 aangeboden.
Madurodam trok dit jaar 1.030.000 bezoe
kers, 250.000 bezoekers boven het gemid
delde van de laatste jaren.
In 1952 werd 15.000, in 1953 30.000 gulden
en in 1954 75.000 gulden afgedragen.
(Van onze reisredacteur W. L. Brugsma)
HELSINKI, 4 november. Het politieke
Russische offensief in het hoge noorden
zal zich vermoedelijk niet tot druk op Fin
land beperken. In Scandinavische rege
ringskringen vreest men dat Noorwegen
het volgende doelwit zal zjjn. Vrezen is
misschien nog een voorzichtig woord. Men
krijgt de indruk, dat de Scandinavische
hoofdsteden wel bepaalde aanwijzingen
hebben over het diplomatieke programma,
waarin Moskou stap voor stap geheel
Noord-Europa onder zware druk zal zet
ten. De eerste stap zou de Noorse NAVO-
basis Kirkenes gelden. In deze noordelijk
ste stad van de wereld, op duizend kilo
meter van Nova Zembla, waar de Russi
sche superbommen ontploften liggen
NAVO-strijdkrachten op een steenworp
afstand van de Sovjet-Unie zelf.
De diplomatieke veronderstellingen om
trent een angstaanjagende Russische nota
aan Oslo misschien komende week al
zijn niet alleen gegrond op de wijd
lopige beschuldigingen, die Moskou in zijn
Finse nota aan 'het adres van Noorwegen
en Denemarken heeft gericht wegens hun
steun aan „het militaristische Westduitse
revanchisme". Ook het feit, dat de super
bommen van de Russen op Nova Zembla
ontploften de inwoners van Kirkenes
konden de explosies horen alsmede het
spelen op de anti-Duitse sentimenten en
de Scandinavische solidariteit der Noren
en Denen, duiden daarop. Tenslotte ge-
PARIJS (UPI) De leider van de voor
lopige Algerijnse regering, Ben Joessef
Ben Khedda, is een man van het type, dat
de Fransman „un dur" pleegt te noemen.
Tot voor kort was de nieuwe premier po
litiek gezien vrijwel onbekend, hoofdzake
lijk omdat de rebellenregering (G.P.R.A.)
dit bewust zo heeft gewild. Toen de rege-
ring-Abbas in 1960 om onderhandelingen
begon te verzoeken, werd de minister van
Sociale Zaken Ben Khedda op vriend-
schapsreizen naar Syrië en andere landen
in het Nabije Oosten, Joegoslavië, Zuid-
Amerika en communistisch-China gestuurd
Ben Khedda heeft een middelgroot pos
tuur en is breedgeschouderd. Hij heeft een
ascetisch gelaat en wordt wat kaal.
Hij draagt een bril, spreekt op zachte toon
en maakt de indruk een wat terughouden
de intellectueel te zijn. Degenen die hem
beter kennen, zeggen echter dat Ben Khed
da achter zijn gematigde optreden en be
scheiden stemgeluid „keihard" is.
De nieuwe premier van de Algerijnse re
bellenregering werd geboren in Blida en
oefende, net als Abbas, het beroep van
apotheker uit. Hij was eerst lid van de Na
tionale Algerijnse Beweging van Messali
Hadj. Toen een groep zich uit deze orga
nisatie afscheidde en zelfstandig opereerde
onder de naam Nationaal Bevrijdingsfront
(F.L.N.) behoorde ook Ben Khedda tot de
ze ontevredenen.
Spoedig daarna werd de oude organisa
tie door de F.L.N. volledig overvleugeld.
Ben Khedda is door de Fransen twee
maal gearresteerd wegens zijn politieke
activiteiten. Toen hij de laatste keer in
1955 werd vrijgelaten voegde hij zich bij
de rebellistische guerilla's in het gebied
Kabylië.
In 1956 was Ben Khedda politiek en mi
litair leider van de rebellenorganisatie in
Algiers. Toen Franse parachutisten in dat
jaar de Kasbah uitkamden om de rebellen
op te sporen, wist hij naar Tunis te ont
snappen. Van hier ging hij naar Cairo,
waar hem in de nieuw geformeerde voor
lopige Algerijnse regering de portefeuille
van Sociale Zaken werd aangeboden. Later
leidde hij verscheidene rebellendelegaties
waaronder die naar Londen en Belgrado,
maar hij werkte tot eind augustus van
dit jaar achter de schermen.
looft men niet, dat de mysterieuze Rus
sische nota aan Helsinki een toevallige,
incidentele gebeurtenis is. De doeltref
fendheid der Russische diplomatie ken
nende is men eerder geniegd de nota als
een eerste stap te zien om geheel Scandi
navië te intimideren en zo mogelijk te
neutraliseren.
Welke concrete eisen de Sovjet-Unie
aan Oslo te stellen zou hebben, ligt nog
in het duister. Bij het wensenpakket, dat
Moskou in Helsinki wil bezorgen, zou het
vestigen van een Russische basis op Fins
gebied vlak bij Kirkenes kunnen behoren.
Men gewaagt ook van een mogelijk Rus
sisch verzoek aan Noorwegen tot grens
correcties in het hoge noorden.
Het fundamentele verschil tussen de
druk op Finland en die op Noorwegen is,
dat Noorwegen tot de Noordatlantische
Verdragsorganisatie behoort, een gebied
dus, waar iedere aanslag op de territoriale
integriteit vrijwel onherroepelijk tot een
wereldoorlog zal leiden. Ieder Russisch
Advertentie
MENTHC-.PEU.efs
Tegen hoest en Keelpij
V Uitwerking frappant
initiatief hier zou werkelijk spelen met
vuur zijn. Tegenover degenen, die menen
dat Moskou een wereldoorlog nu voor on
vermijdelijk houdt, staat echtèr ook hier
de meerderheidsopinie van hen, die gelo
ven dat de Sovjet-Unie momenteel alle
vormen van druk gebruikt, tot aan de
rand van de oorlog gaat, om het Westen
te dwingen tot onderhandelingen over de
fundamentele uitstaande geschillen in
Europa, lees: over Duitsland.
Oud-president Harry S. Truman, die
tijdens de ambtsperiode van zijn
Republikeinse opvolger generaal
Dwight D. Eisenhower nimmer een
voet in zijn voormalige residentie
zette, heeft woensdag een bezoek ge
bracht aan de Democratische bewo
ners van het Witte Huis. President
Kennedy (rechts) en zijn vrouw
Jacqueline (rechts) begroeten het echt
paar Truman bij hun, aankomst.
Mevrouw Truman gaat schuil achter
mevrouw Kennedy. (Telefoto)
„Wij zouden het toejuichen als de
werknemers het zouden vertikken te
werken naast'arbeiders, die in het bedrijf
zijn gebracht door de zogenaamde kop
pelbazen". Dit werd gisteren meege
deeld op een persconferentie van de drie
werknemers-vakcentrales in de metaal
industrie van de districten Utrecht en
Amersfoort. De drie genoemde organisa
ties gaan een campagne beginnen tegen
het optreden van de koppelbazen, dat in
de provincie Utrecht momenteel toe
neemt.
Met name spraken de districtsbestuur
ders hun teleurstelling uit over de direc
ties van Werkspoor, Frans Smulders
n.v., n.v, Pannevis en de AMAF, in
Amersfoort, waarvan zeker is dat zij van
de arbeidskrachten der onderaannemers
gebruik maken.
Broodnodig
De directeur van de AMAF, de heer
Langelaan, voorzitter van de Metaalbond
(werkgevers) in de provincie Utrecht, kan
zich het principiële bezwaar van de vak
bonden indenken, maar verklaarde deze
arbeiders nu eenmaal broodnodig te heb
ben. Het bezwaar van de werknemers-or
ganisaties is vooral van morele aard. De
onderaannemers glippen tusseh de mazen
van de C.A.O. door (uitgezonderd de wei
nig gespecialiseerden, die bonafide zijn)
en kunnen hun arbeiders 20,- tot 30,-
per week meer betalen dan volgens de
C.A.O. is toegestaan. Dit geeft arbeidson
rust in het bedrijf daar de arbeiders in
vaste dienst, die voor een onderaanne
mer willen gaan werken geen ontslag
kunnen krijgen, tenzij hij, wat zelden het
geval is, bonafide is.
SER-rapport
Het medio 1961 uitgebrachte S.E.R.-rap
port vermeldt, dat niet zelden onderaan
nemers inkomens hebben van 20.000,- tot
30.000,- per jaar. na aftrek van alle las
ten als arbeidsloon etc. Dit komt omdat
de onderaannemers geen enkel bedrijfs
risico hebben en praktisch geen premies
voor de sociale wetten betalen. Hebben zij
Het Arnhemse gerechtshof heeft don
derdag de oud-directeur van de n.v. De
Graafschap veroordeeld wegens een over
treding van de loterijwet, die vijf jaar ge
leden plaatsvond. De heer R. werd con
form de eis een boete opgelegd van 50
gulden met verbeurdverklaring van een
bedrag van f 1800.
De kantonrechter iri Terborg had hem
in eerste instantie eveneens veroordeeld
tot een boete van 50 gulden. De Hoge Raad
verwees de zaak onlangs naar het ge
rechtshof in Arnhem.
De semi-prof voetbalclub De Graaf
schap organiseerde in 1956 een eigen toto
en werd voor dat feit gerechtelijk ver
volgd. De secretarie-ambtenaar V. in En
schede, die mede terechtstond, werd vrij
gesproken van het hem tenlaste gelegde,
nl. medewerking aan het afleveren van
aandelen van een buitenlandse loterij (de
Duitse Lotto). Hij zou slechts een vrien
dendienst hebben willen bewijzen. Ook de
rechtbank in Almelo had hem niet schul
dig geacht. De procureur-generaal bij het
Arnhemse gerechtshof eiste tegen hem een
boete van 25.
geen opdrachten, dan komen de arbei
ders in het overgrote deel van de geval
len ogenblikkelijk zonder werk, zonder
dat de opzegtermijn in acht is genomen
en zonder overbrugging of vakantiegel
den.
Als de bedrijfsvereniging om de nietaf-
gedragen premies komt laten de koppel
bazen zich vaak failliet verklaren om eni
ge dagen later elders opnieuw te begin
nen.
Ongeveer 85 percent van de verzuimde
premiebetalingen is oninbaar, volgens
het S.E.R.-rapport, met alle gevolgen
van dien voor de werknemer. De sociale
verzekeringsbank heeft de bedrijfsvereni
ging voorgeschreven dat de bedrijven de
inschakeling van onderaannemers moeten
melden, om het afdragen der premies
door de onderaannemer te controleren.
Bij verzuim kunnen achterstallige pre
mies op de werkgever worden ver
haald. De werknemers-organisaties trach
ten nu te voorkomen dat deze bepaling
wordt ontdoken.
Zes jaar nadat de toenmalige minister
van Landbouw, Visserij en Voedselvoorzie
ning, de heer Mansholt, het ontginnings
complex Vredepeel officieel in gebruik
stelde, zal eindelijk een begin worden ge
maakt mei de aanleg van de waterleiding
voor de vijftig gezinnen van dit jongste
kerkdorp van de gemeente Venray.
De gemeente Venraij heeft op grote
schaal de ontginning ter hand genomen.
Op een groot deel van het gebied werd
echter beslag gelegd door het ministerie
van Defensie, dat daar het vliegveld „De
Peel" liet aanleggen. Daardoor was van
een ontplooiing van het dorp geen sprake
en er konden maar vijftig bedrijven wor
den gesticht.
Bij de feestelijke ingebruikstelling op 16
juni 1955 verklaarde minister Mansholt,
dat er met kracht naar gestreefd zou wor
den, de bewoners van Vredepeel elektrisch
licht en waterleiding te bezorgen. Het
elektrische licht kwam, maar hoe vaak
ook aan officiële instanties flesjes met vuil
en stinkend Peelwater werden gezonden,
de Vredepeel bleef van leidingwater ver
stoken. De bewoners kregen per dag een
melkbus water via de plaatselijke zuivel
fabriek. Ze moesten daarvoor zelf de
transportkosten betalen.
Het ministerie van Defensie heeft nu
goedgevonden dat water wordt betrokken
van de waterzuiveringsinstallatie van het
vliegveld. De aanlegkosten zullen worden
beperkt doordat alle vijftig Vredepeel-ge-
zinnen zich unaniem bereid hebben ver
klaard het graafwerk zelf te verrichten.
De gemeente Venraij zal een subsidie ver
lenen van ongeveer 3.000 per aansluiting.
Advertentie
ruime keuze
GROTE HOUTSTRAAT 181 - HAARLEM
De gemeenteraad van Amsterdam heeft
blijkens een verslag in het Amsterdamse
Algemene Handelsblad, enige aandacht be
steed aan een nota, die B. en W. van Vel
sen heeft gericht aan de raad vafn die ge
meente en met een begeleidende brief ook
heeft doen toekomen aan de leden van de
Amsterdamse gemeenteraad.
Velsen heeft enige tijd geleden bij de
Kroon gepleit voor de instelling van een
orgaan, waarbinnen met belanghebbende
gemeenten overleg gepleegd kan worden
over allerlei zaken betreffende de Noord
zeekanaal-zone. Amsterdam heeft dit adres
toen niet gesteund en in hun recente nota
laten B. en W. van Velsen uitkomen, dat
zij dit betreuren.
De heer Den Uyl (P.v.d.A.) zei, dat men
in Amsterdam begrip moet hebben voor
de ongerustheid, die in Velsen heerst i.v-
m. de uitbreidingsplannen voor de Amster
damse haven. Hij vroeg B. en W. van de
hoofdstad om alles te doen wat in hun
vermogen ligt om die ongerustheid in Vel
sen weg te nemen. Hem leek daartoe het
bewandelen van informele wegen het bes
te.
Nadat ook de heren Seegers (C.P.N.)
Vermeulen (Prot.Chr.) en Elsenburg (R.
K.) in deze geest hadden gesproken, zei
burgemeester Van Hall, dat de contacten
met Velsen minder intensief zijn, dan B.
en W. wenselijk achten, vooral omdat B.
en W. van Amsterdam het zo druk hebben
Het adres van Velsen aan de Kroon is een
typisch geval van onvoldoende communi
catie, waaraan Amsterdam schuldig is,
maar ook Velsen.
In Velsen zelf heeft het aan communi
catie ontbroken, omdat noch B. en W. noch
de raad van die gemeente ervan op de
hoogte waren, toen zij het adres verzon
den dat er al een dergelijk contact-or
gaan bestaat, waarin ook Velsen vertegen
woordigd is. Burgemeester Van Hall zei,
dat Amsterdam bijzonder is gesteld op een
goede verhouding met Velsen en alles zal
doen om deze in stand te houden. Hij wil
de er verder maar niet al te veel over
zeggen, omdat na dit incident de commu
nicatie met Velzen uitstekend verloopt.
De Amsterdamse raad nam na dit de
batje de nota en de brief uit Velsen voor
kennisgeving aan.
