Adenauer te Washington
in beraad met Kennedy
Italiaans vliegtuig in
Kongo vermist
Schadevergoeding voorVracaric
Amerika wil een veroordeling
van Gizenga's optreden
W ereldnieuws j
EXPOSITIE B.M.W. en ALFA ROMEO
N.V. Amsierdamsche Rijtuigmaatschappij
Ministers van Buitenlandse Zaken en
van Defensie vergezellen hem
Joden vrezen vervolging
in de Sovjet-Unie
Russische excuses voor
anti-Franse betoging
Russen zouden gesprek
over kernproeven
willen hervatten
Rechts en links in Italië slaan
politieke munt uit moordpartij
Prinses Beatrix op reis
Bloedige onlusten
op Oost-Java
Nazistische beweging in
Oostenrijk opgerold
Oceaanreus France
maakt proefvaart
—€)p de
CPraatóto^l,
Rus Zorin dreigt reeds met veto
MAANDAG 20 NOVEMBER 1961
3
Britse Joden doen beroep
op Russische regering
Schade aan het ambassade
gebouw wordt vergoed
Kroesjtsjevs schoonzoon in
de Verenigde Staten
Zwitsers zouden hem van
spionage verdenken
Verantwoordelijk geacht
voor aanslagen in Tirol
Twee doden bij ontploffing
op Noorse tanker Kollgeir
1
M. Mok
NAAIMACHINES
Ql
(Van onze correspondent)
BONN Welgemoed is de Westduitse
bondskanselier dr. Adenauer zondag naar
Amerika vertrokken, waar hij inmiddels
behouden is aangekomen, voor besprekin
gen met president Kennedy. Hij wordt
vergezeld door de minister van Buiten
landse Zaken Schroder en de minister van
Defensie Strauss. Bij zijn vertrek zei Ade
nauer te hopen, dat zijn bezoek aan de
Verenigde Staten zou bijdragen aan de
consolidering van de vrede in de wereld.
Iets concreter liet minister Schroder zich
over het doel van de reis uit op een pers
conferentie in Berlijn. Het was de eerste
confrontatie met de pers, die Schroder in
zijn nieuwe functie te doorstaan had. Hij
zei uit het gesprek met Kennedy's speciale
vertegenwoordiger Clay die ook in Wash
ington is aangekomen, te hebben opge
maakt, dat er volledige overeenstemming
bestaat tussen de regeringen in Bonn en
Washington over het beginsel: standvas
tigheid in de kwestie-Berlijn.
Schroder verklaarde dat West-Duitsland
nooit gevraagd heeft toezicht te mogen uit
oefenen op kernladingen. De Bondsrepu
bliek is echter wel van mening dat men
moet kunnen rekenen op een snelle en doel
treffende verdediging van de NAVO in ge
val van een aanval.
Adenauers woorden: „De muur moet ver
dwijnen", ziet Schroder meer als doel
van Oost-Westbesprekingen dan als voor
waarde. Over de Hallstein-doctrine, vol
gens welke Bonn geen diplomatieke betrek
kingen onderhoudt met staten, die Oost-
Duitsland hebben erkend, met als enige
uitzondering de Sovjet-Unie, zei Schroder:
„Deze doctrine kan in de toekomst wel
licht wat soepeler worden toegepast." De
minister vond wel dat de theorie van Hall-
stein tot nu toe niet slecht had gewerkt.
Zolang er druk op Berlijn wordt geoefend
acht Schroder geen termen aanwezig om
de doctrine soepeler toe te passen.
Geen toeval
Het was geen toeval dat' Schroder zijn
eerste openbare optreden als minister van
Buitenlandse Zaken in Berlijn liet plaats
hebben. De Westberlijners staan uiterst ge
reserveerd tegenover Schroder, van wie
wordt gezegd dat hij in de kwestie-Berlijn
voorstander is van verregaande conces
sies. Ook persoonlijk is Schroder nimmer
LONDEN (Reuter) Sir Barnett Jan
ner, voorzitter van de raad van afgevaar-
dieden van de Britse Joden, heeft een
beroep op de Sovjet-Unie gedaan, „de
huidige harde maatregelen tegen de Jood
se godsdienst en cultuur in te trekken",
Op een bijeenkomst van de raad in Lon
den zei Janner, dat de positie van de Joden
in de Sovjet-Unie slechter is geworden,
sinds de arrestatie van Joodse leiders in
Leningrad, die volgende op andere berich
ten over de arrestatie van drie „vooraan
staande Joden" in Moskou en de ontbin
ding van de Moskouse bestuursraad van
het enige Joodse seminarie in Rusland.
„Wij bidden, dat deze gebeurtenissen geen
terugkeer aankondigen naar de anti-Joodse
sfeer van de Stalin-periode", aldus Sir
Barnett.
Janner drong er bij de Russische autori
teiten op aan, voorwaarden te scheppen
waarbij de Joodse gemeenschap, evenals
andere groepen en nationaliteiten in de
Sovjet-Unie, haar godsdienstige en cul
turele activiteit kan ontplooien in overeen
stemming met de universele verklaring van
de menselijke rechten.
JERUZALEM (UPI) Een woordvoer
der van het Israëlische ministerie van Bui
tenlandse Zaken heeft naar aanleiding van
de veroordeling van drie Russische Joden
in de Sovjet-Unie wegens spionage voor
Israel gezegd, dat de valsheid der beschul
digingen kenmerkend moet worden ge
noemd voor de rechtvaardigheid en waar
heid waarmee de recente processen in Le
ningrad en Moskou zijn gehouden.
MOSKOU (Reuter) Een officiële Rus
sische commentator heeft verklaard, dat
de gevangenzetting van drie Joden in Le
ningrad door „schaamteloze en gewetenlo
ze koude-oorlogmakers" is aangegrpen
voor het maken van anti-Russische pro
paganda.
De commentator van het persbureau
Tass Igor Orlov zei, dat gepraat over anti
semitisme in de Sovjet-Unie „een van de
talrijke pogingen van de ideologische sa
boteurs" is om „de geweldige internatio
nale uitwerking" van het onlangs in Mos
kou gehouden partijcongres te verzwakken.
Het dient ook om de aandacht van het
publiek af te leiden van het program van
de opbouw van het communisme in de
Sovjet-Unie.
de bewering, dat de drie Joden leiders
waren van de Joodse gemeenschap in Le
ningrad is een aantasting van de eer en
waardigheid van honderdduizenden Russi
sche Joden, aldus Orlov. Hij zei, dat de
mannen niemand en niets voorstellen.
MOSKOU (UPI) Het Russische mi
nisterie van Buitenlandse Zaken heeft zijn
leedwezen uitgesproken tegenover de
Franse ambassadeur in Moskou, naar
aanleiding van de anti-Franse studenten
betoging van donderdag, waarbij ruiten
van het ambassadegebouw werden inge
gooid en de gevel bevuild met inkt.
Ambassadeur Dejean bracht een bezoek
aan de Russische onderminister van Bui
tenlandse Zaken Arkady Sobolev, om te
protesteren en maatregelen te vragen die
herhaling zouden voorkomen. Sobolev
deelde mee dat de Russische regering de
schade aan het gebouw zou vergoeden.
populair geweest in Berlijn, ondanks het
feit dat hij er vele jaren, al voor de oor
log, gewoond en gewerkt heeft. Met het
bliksembezoek, voorafgaande aan de reis
naar de Verenigde Staten, heeft Schroder
gepoogd het vertrouwen van de Westber
lijners te winnen. Het is de vraag of dat
is gelukt. Dat de minister de „muur der
schande" uitvoerig bezichtigde zal in West-
Berlijn wel positief zijn opgevat. Op de
persconferentie heeft hij echter enige denk
beelden geventileerd, die men van zijn
voorganger Von Brentano niet zou hebben
gehoord. Want ondanks alle woorden over
standvastigheid in de Berlijnse kwestie,
blijkt uit Schröders uitlatingen over de
Hallstein-doctrine dat met hem inderdaad
een minister van Buitenlandse Zaken zijn
intrede heeft gedaan, die denkt over het
bewandelen van nieuwe wegen in de bui
tenlandse politiek.
Adenauer heeft vorige week gezegd dat
hij niet de mening deelt van de Franse
president, De Gaulle, dat de muur eerst
moet worden afgebroken voordat er ge
praat kan worden. Iets dergelijks hadden
donderdag Amerikaanse journalisten uit
de woorden van Adenauer opgemaakt.
Vrijdag zei de kanselier echter met stellig
heid dat hij verkeerd begrepen was en dat
hij alleen had gezegd: „De muur moet ver
dwijnen".
SPD ontevreden
De socialisten tonen zich inmiddels
weinig tevreden over de informaties, die
Adenauer hun aan de vooravond van zijn
vertrek naar Washington toespeelde. Zij
zijn in de eerste plaats weinig te spre
ken over het feit dat de kanselier aan
Amerikaanse correspondenten de primeur
gaf van zijn denkbeelden, door deze don
derdag te vertellen wat hij vrijdag aan
de fractie-voorzitters ging uiteenzetten.
De socialisten vinden dit vooral merk
waardig, omdat Adenauer ten stelligste
heeft geweigerd in de Bondsdag vragen
heeft geweigerd in de bondsdag vragen
te beantwoorden over de ideeën, waarmee
hij naar Washington gaat, en wel met het
argument dat hij de besprekingen met
Kennedy niet wilde belasten met eenzij
dige uitspraken van tevoren. Terecht wij
zen de socialisten er nu op, dat Adenauer
zich van deze belasting niet onthouden
heeft door zijn verklaringen aan de Ame
rikanen en door zijn kant en klare uit
eenzettingen voor de fractie-leiders. Zij
hadden gedacht dat de drie partijen zou
den bespreken, welke lijnen in Washing
ton gevolgd moeten worden, aldus de so
cialisten. „Inplaats daarvan werd ons een
programma voorgeschoteld, waarna wij
weer naar huis konden gaan".
MOSKOU (Reuter) Anastas Mikojan,
eerste vice-premier der Sovjet-Unie, heeft
volgens een westelijke zegsman aan wes
telijke diplomaten gezegd, dat zijn land
de jongste Brits-Amerikaanse voorstel
len voor hervatting van de besprekingen
over het verbod van kernwapenproeven
zal aanvaarden
Hij zou dit hebben gezegd op een re
ceptie, die vrijdagavond op de Soedanese
ambassade te Moskou werd gegeven.
Een woordvoerder van de Britse ambas
sade in Moskou weigerde commentaar op
het bericht te geven. Het is niet bekend,
of de Russen zullen instemmen met de
door het westen voorgestelde datum voor
een hervatting, namelijk 28 november.
Westelijke diplomaten hebben intussen
weinig hoop dat inderdaad een verbod
voor proeven met kernwapens zal worden
afgekondigd. Immers, de Russen stellen
zich nog steeds op het standpunt dat zulk
een verbod slechts dan doeltreffend kan
zijn indien het is opgenomen in een over
eenkomst voor algemene en algehele ont
wapening. Het westelijke aanbod kwam
na het aanvaarden van een resolutie in
de UNO-Assemblee, waarin op onmiddelij-
ke hervatting van het kernstop-gesprek
werd aangedrongen.
Advertentie
Op dinsdag 21, woensdag 22 en donderdag 23 november
a.s. exposeren wij in het gebouw van de Haarlemse Kegel
bond, Tempeliersstraat 35 te Haarlem de nieuwste mo
dellen BMW en Alfa Romeo automobielen.
De expositie is geopend van 10 tot 22 uur.
Wij nodigen u bij deze vriendelijk tot een bezoek uit.
HAARLEM
HOUTPLEIN 21
TELEF. 22020
NEW YORK (Reuter) De schoonzoon
van de Russische premier Kroesjtsjev,
Alexei Adsjoebei, hoofdredacteur van het
Russische regeringsorgaan Izvestia, is uit
Parijs in New York aangekomen. Op het
vliegveld van New York weigerde hij aan
vankelijk de persvertegenwoordigers te
woord te staan. Later stond hij met hulp
van een tolk een interview toe waarin hij
verklaarde naar de Verenigde Staten te
zijn gekomen om verhalen te schrijven.
Hij gaf vage antwoorden op vragen waar
over hij zou schrijven en hoe lang hij zou
blijven.
Kernwapens
WASHINGTON (Reuter) De Ameri
kaanse minister van Defensie, McNama-
ra, heeft vrijdag op een persconferentie
meegedeeld, dat bondskanselier Adenauer
volgende week, tijdens zijn bezoek aan
Washington, met president Kennedy over
het beheer van kernwapens, in het bezit
van de NAVO-strijdkrachten, zal spreken.
De Amerikaanse minister zei dit naar
aanleiding van een verklaring van Ade
nauer op een persconferentie te Bonn, dat
de NAVO-landen het beheer over dergelij
ke wapens dienen te hebben, onafhanke
lijk van de Amerikaanse president.
De Amerikaanse minister van Buitenland
se Zaken, Dean Rusk, heeft voorts vrij
dag gezegd, dat de muur tussen Oost- en
West-Berlijn zeker niet een permanente
bijzonderheid van het Europese landschap
hoort te zijn. Het Amerikaanse aanbod van
een afschrikwekkend kernwapen voor de
NAVO is nog steeds van kracht.
ROME Al heeft men nog niet alle hoop
opgegeven, toch begint het er op te lijken,
dat Italië, behalve het verlies van de der
tien in Kongo vermoorde piloten, nog een
offer heeft gebracht voor het herstellen
van de orde in dat land. Een vliegtuig
van het type C-I19, dat op 11 november
uit Pisa was vertrokken om een der an
dere vliegtuigen van het Italiaanse UNO-
eskader af te lossen, heeft, na een onder
breking van de reis voor reparaties te
Kartoem en een landing te Entebbe in
Oeganda, geen contact meer gehad met
grondstations. Het toestel had op 17 no
vember om acht uur 's avonds in Leopold-
stad moeten landen. Het kan zjjn dat de
C-119, die tien personen aan boord had,
een noodlanding heeft verricht in het Bel
gische mandaatgebied Roeanda Oeroendi,
maar het is ook mogelijk dat het is geland
of neergeschoten in de streek, waar de
muitende troepen va<n Gizenga de baas zijn.
De hele kwestie van de Italiaanse me
dewerking aan de UNO-actie in Kongo
blijkt na de recente afschuwelijke gebeur
tenissen allerlei onverkwikkelijke kanten
te hebben. Men vraagt zich af of Italië
wel het land is om bij zulk een actie te
worden ingeschakeld. In New York weet
men kennelijk niet dat in dit land de open
bare mening erg verdeeld is inzake alles
wat dè Volkenorganisatie betreft. Alles
wat rechts is, en men onderschatte de
Prinses Beatrix is zondagmiddag met
de Fokker-Friendship van Soesterberg ver
trokken voor een onofficieel studiebe
zoek aan de internationale organisaties te
Straatsburg, Parijs, Luxemburg en Brus
sel. Zij wordt vergezeld door haar studie
vriendin mej. mr. O. A. J. Fasting en
door haar particuliere secretariesse, mej.
M. C. C. Wijnen.
De Prinses keert begin december in
ons land terug.
BONN De Westduitse bondsregering
zal de Joegoslavische zakenman Vracaric,
schadevergoeding betalen voor de vier da
gen, die de ex-partizaan in München ge
vangen heeft gezeten. In een nota aan
Belgrado werd het gebeurde een „betreu
renswaardig, op zichzelf staand geval
genoemd. Verzetshandelingen tegen voor
malige Duitse bezettingstroepen worden m
de Bondsrepubliek niet strafrechterlijk
vervolgd, zo heeft de Bondsrepubliek uit
drukkelijk uiteengezet, echter pas nadat
op internationaal vlak uiting was gegeven
aan verontwaardiging over Vracarics ar-
rcststic
Het weekblad „Der Spiegel", dat er
naar streeft geruchtmakende zaken op ge
ruchtmakende wijze te behandelen, heeft
een artikel aan de zaak-Vracaric gewijd,
waarin de hele kwestie in een ander licht
komt te staan. Volgens dit artikel werd
Vracaric verdacht van spionage. De Zwit
serse politie kreeg het eerst verdenking
en verhoorde de zakenman. Omdat Vra
caric ook veel in Duitsland reisde, waar
schuwden de Zwitsers de Westduitse auto
riteiten voor Vracarics activiteiten, aldus
Der Spiegel.
Het blad schrijft verder, dat de Zwit
sers er daarbij aan herinnerd zouden heb
ben dat nog steeds een Duits opsporings
verzoek tegen Vracaric liep wegens diens
optreden in 1941. Om een voorwendsel te
hebben de Joegoslaviër aan te houden en
zijn bagage en paperassen te doorzoeken,
zouden de Westduitsers hem toen hebben
gearresteerd. Toen in Vracarics bagage
niets werd gevonden kon men niet anders
doen dan de zaak uit 1941 als motief voor
de arrestatie aangeven, hetgeen de begrij
pelijke deining in het buitenland veroor
zaakte.
BONN (UPI) De in Bonn verschij
nende ultrarechtse „Soldatenzeitung", die
een oplaag van ongeveer 50.000 heeft,
heeft bestraffing gevraagd van partizanen
die tijdens de tweede wereldoorlog Duitse
soldaten hebben „vermoord."
„Tienduizenden overlevenden van Duitse
soldaten die als beesten werden afge
maakt vragen om recht," aldus het onge
signeerde artikel op de frontpagina van
de Soldatenzeitung van 10 november.
Het artikel in de Soldatenzeitung droeg
tot kop: „De rechtsstaat is in gevaar
is de moord op Duitse soldaten straf
baar?"
„Waar gaan we heen", zo vraagt het
blad. „als een moord niet langer wordt
behandeld volgens het wetboek van straf
recht, maar afhankelijk is van de vraag
aan welke kant het slachtoffer vocht?
Laat ons hopen dat de Duitse autoriteiten
voet bij stuk houden en Vracaric en na
hem alie andere partizanen die misdaden
begingen en die we kunnen achterhalen
hun verdiende zware en rechtvaardige
straf geven".
De Soldatenzeitung is eigen-dom van dr
Gerhard Frey, die tevens hoofdredacteur
is. Men weet in Bonn weinig over hem,
uitgezonderd dat hij jong en politiek
rechtsgezind is. Hij woont en werkt in
München Voordat Frey de krant enkele
jaren geleden opkocht, trok hij naar
men meent te weten een klein onder
steuningsbedrag van het ministerie van
Defensie. In de loop der jaren is het
ministerie zich van de man gaan dis
tantiëren. Een woordvoerder zei dat het
ministerie maar drie kopieën van Frey's
blad ontvangt, en dat het niet wordt ver
kocht in de kantines van de garnizoens
plaatsen.
DJAKARTA (AFP) Naar eerst thans
bekend is geworden, zijn vrijdag te Kedi-
ri, op Oost-Java, bloedige gevechten ge
leverd tussen militairen en ongeveer vier
duizend demonstranten. Volgens een offi
ciële bekendmaking zijn zes betogers ge
dood en achttien gewond, maar naar ver
luidt zou het aantal slachtoffers veel ho
ger zijn. De betoging, die was georga
niseerd door de vereniging Sarpoebri, werd
gehouden uit protest tegen de invoering
van gemechaniseerde landbouw. Volgens
een officieel legercommuniqué hadden de
betogers, die gewapend waren met sabels
en messen, geen acht geslagen op waar
schuwingsschoten en een legerafdeling aan
gevallen, waarop deze had teruggeslagen.
rechtse stromingen niet een groot deel
van de almachtige christen-democratische
partij maakt er deel van uit vindt, dat
de UNO Tsjombe dient te steunen. Dat de
UNO geen ander doel mag en moet na
streven dan de verwezenlijking van een
onafhankelijk Kongo, het daarbij aan de
Kongolezen zelf overlatend of dit een ge
centraliseerde, dan wel een federatieve
staat zal worden, wil er bij deze mensen
niet in. Volgens hen moet Europa nog al
tijd zijn wil opleggen aan de „inferieure
rassen".
In datzelfde Italië is anderszij-ds de com
munistische partij veel sterker dan in enig
ander westelijk land. En de communisten
staan door dik en dun achter Gizenga
ook al lijken zijn aanhangers niet alleen
alles wat Belgisch maar alles wat blank
is te verafschuwen. Slechts een kleine
middenmoot ziet in dat de Italiaanse vlie
geniers in dat verre land geen Italiaanse,
zelfs geen Europese belangen dienen,maar
de belangen der Kongolezen, zoals de
UNO die het best meent te kunnen waar
borgen. Rechts en links, tezamen zeker
tweederde van de openbare mening, nei
gen er toe de blauwhelmen voor hun po
litieke karretje te willen spannen. Dat
daarbij de rechtsen, en vooral de fascis
ten, het hardst schreeuwen, spreekt van
zelf.
De UNO immërs kon alleen worden ge
organiseerd doordat de as Rome-Berlijn
de oorlog verloor. Voor hen is het dus
een vijandige organisatie. Het bedroeven
de is dat niet-fascistische. maar wèl con
servatieve geesten al heel gauw soortge
lijke opvattingen huldigen, wanneer zij in
hun nationalistische gevoelens worden ge
kwetst. Dat fascistische studenten door de
straten van Rome lopen, heilwensen uit
brullend voor hun Franse geestverwan
ten van de OAS en borden meevoerend
waarop de letters UNO worden verklaard
als „Unie van westelijke negroïden" ver
baast ons intussen niet. Evenmin dat in
die kringen de Italiaanse regering van laf
hartigheid wordt beschuldigd, omdat niet
onmiddellijk een Italiaans vliegtuigeska
der naar Kongo is vertrokken om dat land
te bombarderen.
LEOPOLDSTAD (UPI) Zaterdag is
in de kathedraal van Onze Lieve Vrouw
van Kongo te Leopoldstad een herden
kingsdienst gehouden voor de dertien ver
moorde Italiaanse piloten van het UNO-
leger.
Ranger. De ruimtetocht van een Ameri
kaanse Ranger-satelliet, zaterdag van de
basis Cape Canaveral in Florida gestart,
is mislukt, aldus werd een uur na de lan
cering door functionarissen meegedeeld
Het eerste stadium van de lancering
scheen volgens plan verlopen te zijn
maar later werd bekend dat zich bij de
werking van de draagraket, een dertig
meter lange Atlas Agena B, moeilijkhe
den hadden voorgedaan. De ontsteking
van de tweede trap had niet goed ge
werkt.
Tevergeefs. De Amerikaanse diplmaat Louis
Guirandou-N'Diaye, ambassaderaad voor
de republiek Ivoorkust te Londen,
heeft aan den lijve ondervonden hoezeer
er in de Engelse hoofdstad nog op ver
schil in huidskleur wordt gelet. N'Diaye,
een academisch gevormd man, heeft in
vier maanden tijd niet minder dan vijf
keer meegemaakt dat de eigenaar van
de door hem gevonden woonruimte de
huuronderhandelingen afbrak, zodra hij
merkte dat er een Afrikaans gezin in
zijn kamers zou trekken.
WENEN (UPI) —De Oostenrijkse poli
tie heeft de hand gelegd op een onder
grondse organisatie van neo-nazis. Tot
dusver heeft de politie de namen bekend
gemaakt van vijf personen die in de af'
gelopen dagen zijn gearresteerd, onder
wie een hoge provinciale ambtenaar in Ti-
rol. Volgens zegslieden zijn meer dan tien
personen gearresteerd. Hun namen zullen
pas bekendgemaakt worden wanneer het
politie-onderzoek is afgesloten.
De politie-actie begon begin van de af
gelopen week toen drie studenten werden
gearresteerd voor het opera-gebouw in
Wenen omdat zij nazi-liederen zongen
Huiszoeking in de woningen van de jon
gelui leverde een aantal documenten en
brieven op waaruit het bestaan van een
illegale neo-nazistische organisatie bleek,
welke vermoedelijk verantwoordelijk kan
worden gesteld voor de bomaanslagen en
andere terreurdaden die dit jaar in Zuid
Tirol werden gepleegd. Naar aanleiding
hiervan werden dr. Otto Schimpp, het der
tigjarige hoofd van de waarschuwings
dienst tegen sneeuwlawines in Tirol, en
Thomas Bohn, een 29-jarige leraar aan de
technische hogeschool in Graz (Stiermar
ken) gearresteerd.
BOLZANO (Reuter/AFP) Op twintig
kilometer van Bolzano in Italiaans Zuid-
Tirool zijn vanmorgen vroeg twee elek-
triciteitsmasten opgeblazen. Bij de verniel
de masten vond men vlugschriften, onder
tekend door „De Zuidtiroolse strijders
voor de vrijheid".
SAIN T NAZAIRE (Reuter-UPI) De
nieuwe Franse oceaanstomer France
zondag uit Saint Nazaire uitgevaren voor
zijn eerste proefreis. Woensdag wordt het
schip in Le Havre verwacht, waar het in
terieur zal worden afgewerkt. De „mai-
denreis" van de France zal in het begin
van 1962 plaats hebben.
De France meet 66.000 ton en is drie
en een halve meter langer dan de Queen
Elizabeth van de Engelse Cunardlijn. Het
schip kan 2044 passagiers vervoeren in
twee klassen met een gemiddelde snelheid
van 30 "knopen.
De France zal te zijner tijd gaan varen
tussen Le Havre en New York. De dienst
is wekelijks. Vrijdagsmiddags heeft het
vertrek plaats uit Le Havre, woensdags
morgens is het tijdstip van aankomst in
New York. Tijdens de overtocht kunnen de
passagiers zich vermaken met televisie
twee bibliotheken, acht bars, zeven dans
vloeren en talloze takken van sport. Voorts
heeft de France de beschikking over een
ruim theater.
Toen de France vandaag uit Saint Na
zaire wegvoer, bevonden zich aan dek 1503
passagiers, onder wie 138 technici, 690 be
manningsleden en 400 arbeiders. Er ston
den honderdduizend mensen op de kade om
het reusachtige vaartuig te zien vertrek
ken. Er is meer dan vier jaar aan ge
bouwd. Met 315 meter is het het langste
schip ter wereld. De bouwkosten zijn on
geveer 230 miljoen gulden. De bemanning
van de France, die maximaal 34 knopen
kan halen, bestaat uit 1500 man. De boot
is zo gebouwd, dat de motoren, ter sterk
te van 160.000 pk, eventueel door kern
voortstuwing kunnen worden vervangen.
ALGIERS (UPI) Een 22-jarige Britse
zeeman die zaterdagochtend werd ge
wond toen zich even buiten de haven van
Algiers een ontploffing voordeed aan boord
van de 18.360 ton metende Noorse tanker
Kollgeir, is zaterdagavond overleden. Een
21-jarige Noorse zeeman was reeds als ge
volg van de explosie aan zijn verwondin
gen bezweken. De oorzaak van de ontplof
fing is niet bekend.
De geest van weleer
Een jaar of wat geleden was ik onopzet
telijk getuige van een gesprek tussen twee
broers, leden van een bekende fabrikanten
familie. De jongste van het tiveetal zocht
voor zichzelf en zijn gezin een plaats van
vestiging. Hij was nog niet tot een besluit
gekomen en opperde verschillende plaats
namen. Daarop zei zijn broer: „Nee, dat
moet je niet doen, je moet bij je fabriek
gaan wonen!" Of de man in kwestie dit
inderdaad gedaan heeft, is mij niet be
kend. Maar het advies van die broer deed
mij zoveel deugd dat ik er soms nog met
genoegen aan terugdenk. Er sprak name
lijk een besef van verbondenheid tussen de
mens en zijn werk uit, dat bij maar al te
veel tijdgenoten ontbreekt. De meesten
hunner kan men dit overigens niet euvel
duiden.
In een samenleving als de middeleeuwse
die nog op het handwerk berustte, konden
woning en werkplaats zonder moeite onder
één dak worden samengebracht. Later,
toen de groothandel zich ontwikkelde, bleef
het regel dat de koopman naast of boven
zijn kantoor woonde. Er bestond een hech
te band tussen gezin en bedrijf. Ook het
personeel woonde niet ver uit de buurt, om
de simpele reden dat de woongebieden een
in onze ogen zeer beperkte oppervlakte be
sloegen.
Deze hechtheid mocht, naar hedendaag
se begrippen, bedenkelijke sociale kanten
hebben, ze bezat stellig aspecten die zo po
sitief waren dat ik er niet zeker van ben
of de moderne voorzieningen ertegen op
wegen. In ieder van ons leeft, vooral naar
mate onze jaren vorderen, de neiging om
als laudator temporis acti lofredenaar
van de oude tijden op te treden. Het is
goed die neiging, zoals alle neigingen, bin
nen redelijke perken te houden. Het komt
mij echter niet onredelijk voor het beslo
ten karakter van zo'n oude samenleving te
beschouwen als een waarde die vele nieu
werwetse verworvenheden overtreft. De
rechte lijn die het leven volgde, het gevoel
van geborgenheid dat tot ver buiten de
grenzgn van dit aards bestaan reikte, waren
elementen die sindsdien in toenemende
mate verloren zijn gegaan. Zeker, euvelen
als een hoge kindersterfte, het voortvege-
teren onder het bestaansminimum, een on
voldoende of ontbrekende zorg voor ouden
van dagen en geesteszieken kende men
evenzeer. Maar levensgeluk is een moei
lijk te omschrijven zaak en volstrekt niet
iets dat men met behulp van een optel-
of aftreksom kan berekenen. Men is, naar
ik meen, gerechtigd tot de voorzichtige
conclusie dat de evenwichtige aard van de
vroegere samenleving een betere voe
dingsbodem voor innerlijke vrede vormde
dan de huidige gejaagdheid.
En als symbool van dat innerlijke even
wicht was er het huis. Het huis dat niet
alleen de omlijsting van een gezin was,
maar waarin generaties van dezelfde fa
milie elkaar opvolgden. Het huis boven
dien, dat het centrum was van hun werk
zaamheden. Van Schendel heeft eens over
een van die huizen een roman geschreven.
Men ziet ze nog wel, doch zelden meer als
middelpunt van waaruit het leven van een
familie uitstraalt. Ze zijn tot appartemen
ten of kantoorlokalen verknipt en er is een
Heemschut nodig om althans hun verschij
ningsvorm im stand te houden. Wanneer ik
een en ander niet zonder weemoed be
denk, roep ik mij het bovenaangehaalde
gesprek weer te binnen om mij ervan te
overtuigen dat de geest van weleer toch
nog niet volkomen is vervlogen.
Advertentie
NEW YORK (UPI) De Amerikaanse
UNO-ambassadeur Adlai Stevenson zou
vanochtend een bespreking hebben met de
leiders van de delegaties van Liberie,
Ethiopië en Egypte over een Veiligheids
raad resolutie, gericht tegen de Kongole
se afscheiders in Oostprovincie en Katan
ga. Deze bespreking zou op het hoofd
kwartier van de Volkenorganisatie wor
den gehouden vóór de vijfde zitting van
de Veiligheidsraad over de nieuwe crisis
in Kongo.
Het initiatief tot het overleg was uitge
gaan van de ambassadeur van Liberië, in
antwoord op een verzoek van Stevenson de
ontwerp-resolutie van de drie genoemde
Afrikaanse landen, welke reeds bij de
Veiligheidsraad is gedeponeerd, te wijzi
gen. Die ontwerp-resolutie is in hoofdzaak
gericht tegen het regime van president
Tsjombe in Katanga en de blanke huur
lingen welke in het leger van Tsjombe
dienen.
Vrijdag jl. stelde Stevenson de eis, dat
de Veiligheidsraad eveneens zou optreden
tegen Antoine Gizenga, die pogingen doet
zijn invloed in het oostelijk deel van Kon
go te versterken. De Rus Valerian Zorin
liet toen onmiddellijk de waarschuwing ho
ren, dat zijn land categorisch gekant was
tegen die Amerikaanse eis. Gezien deze uit
lating bestaat de mogelijkheid van een
Russisch veto en deswege voelen de dele
gaties van Liberië, Egypte en Ethiopië er
weinig voor met de wensen van Stevenson
in te stemmen.
Impasse dreigt
Een Amerikaanse woordvoerder heeft
verklaard dat als de drie Afrikanen wei
geren de door Amerika aanbevolen wijzi
gingen aan te brengen, Stevenson zelf een
resolutie zal indienen bij de Veiligheids
raad. Een Sovjet-veto tegen enigerlei stap
die tegen Gizenga is gericht, zou de wes
telijke mogendheden kunnen dwingen de
Afrikaanse resolutie te boycotten. Op die
manier zou een impasse ontstaan en zou
de kwestie-Kongo misschien weer terecht
komen in de Assemblee. Een lang en ver
warrend debat zou het resultaat kunnen
zijn. Bovendien kan de Assemblee alleen
maar over aanbevelingen stemmen. Nu
Zorin Gizenga te hulp is gekomen, vraagt
men zich af of de Russen misschien van
plan zijn deze Kongolese politicus opnieuw
openlijk te gaan steunen indien de chaos
in Kongo voortduurt. Gizenga was door
Moskou erkend als de wettig opvolger
van Loemoemba en hij werd door Mos
kou gesteund tot de zomer van dit jaar.
Daarna werd de nieuwe premier Adoula
door Moskou erkend, doch pas toen Gi
zenga vice-premier in Adoula's kabinet
was geworden.
electr.
in koffer
225,-
GROTE HOUTSTRAAT 181 - HAARLEM
Alarm. De Amerikaanse marine bestu
deert de mogelijkheden van een alarm
systeem tegen vijandelijke onderzeebo
ten voor de Amerikaanse kust. Het sy
steem zou bestaan uit een keten van mi
crofoons, die op een afstand van vijfhon
derd tot duizend mijl uit de Amerikaan
se kust op de zeebodem worden gelegd.
De mogelijkheden zouden onderzocht
zijn tijdens een door Amerikaanse ma
rinediensten gehouden conferentie. De
resultaten van deze conferentie worden
geheim gehouden.
Onvindbaar. Zaterdag is te Point Arguello
in Californië een ruimtecabine met bio
logische monsters gelanceerd. De cabi
ne, die aan een valscherm naar de aar
de terugkeerde, kon niet teruggevonden
worden. De bedoeling was de uitwerking
te bestuderen van de kosmische stra
lingsgordel Van Allen op de monsters.
Een dergelijke poging was woensdag
eveneens mislukt. Toen explodeerde de
draagraket in de lucht.
Reorganisatie. Het Russische persagent
schap Tass heeft bevestigd, dat de Rus
sische raket- en artillerie-eenheden zijn
gereorganiseerd en onder het opperbe
vel van maarschalk Sergei Varentsov
zijn samengebracht. In het voorjaar van
1959 werd een speciaal rakettencomman-
do georganiseerd onder leiding van
maarschalk Nedelyn, die in oktober 1960
om het leven kwam bij een raketexperi
ment. Nedelyn werd opgevolgd door
maarschalk Kyril Moskalenko, de toen
malige commandant van het militaire
district Moskou, Moskalenko, die in 1953
betrokken was bij de arrestatie van Be-
ria, zal een hoge functie bij de artillerie
blijven bezetten.
Eichmann. In de komende twee weken zal
Adolf Eichmann uit zijn gevangenis in
Noord-Israel naar Jeruzalem worden
vervoerd om daar zijn vonnis te verne
men. Wanneer het vonnis zal worden uit
gesproken, is nog niet officieel bekend
gemaakt, doch men neemt aan, dat het
omtrent 11 december zal geschieden.
Gedurende de afgelopen dagen heeft
Eichmann de laatste hand gelegd aan
zijn memoires, die honderden met de
hand geschreven bladzijden vullen. Het
is nog niet bekend, of zij uitgegeven zul
len worden.
