In het duister van de oude mijn
Madame Petit, aw buurvrouw
SNOBISME EN DWAAS VOOROORDEEL
DUPEREN VELE VROEDVROUWEN
HET LUIE KABOUTERTJE
PANDA EN DE DIENOMAAT
Polle
Pelli en
Fa. B. ENGELENBERG
DOOR ELIZABETH MORTON
21
Ons vervolgverhaal
VERTAALD UIT HET ENGELS I
GEDEGEN OPLEIDING
VERTROUWEN IN HAAR CAPACITEITEN
DONDERDAG 23 NOVEMBER 1961
L A V
i 29)
1
Kindermode
in Amerika
miiHiiimiiiiiiiimmiiiiiiiiiiiiiiimiiiiillliiiiiiiiiimnlliiilmiiniMiiilm
OFFICIeLE VERHOOP SIKHENS LAKKEN
„AUTOFLEX" AUTOLAKKEN
28. „Daar komt warempel Opa Schildpad met onze scheepsschroef aan",
roept Polle. „Heerlijk Opa!, kunt u nog meer opduiken?, we kunnen
nog van alles gebruiken!" „Waar is de draaiboor toch", vraagt Polle. „Ik
weet zeker", zegt Pelli, „dat je die ginds neergelegd hebt". „Slokop, nu
eens en voor altijd! Als we goede vrinden willen blijven, dan snoep je niet
meer aan ons gereedschap, anders worden we echt boos!"
s Misschien is hij wel niet eens zo
S hard als ik gedacht heb, mompelde
ze.
Als dat werkelijk waar is, zei ze
tot Marquand, vind ik 't heel aar-
dig van hem. Heeft John je verteld,
j= dat er vanmorgen een ontploffing in
de mijn is geweest?
Z'n gezicht verduisterde.
5 Ja, Barlow is gek geweest om jou
mee naar beneden te nemen, zonder
eerst in het dorp te vertellen, dat je
H de mijn in zou gaan.
Hij meende kennelijk, dat er geen
gevaar dreigde. De mijn is toch ge
il sloten? Wie zou daar nu iets willen
laten ontploffen?
S Ook niet de concessiehoudster?,
vroeg hij.
j| 't Is goed dat je dat zegt. Dat
herinnert me er aan, dat ik de maat-
2 schappij moet opbellen om haar naar
de pomp te vragen. Ik zal 't meteen
maar doen, zei Jane, en liep naar de
telefoon.
Terwijl zij op de verbinding wacht-
te, leunde Geoffrey Marquand tegen
de deurpost en verloor haar niet uit
't oog. Hij deed nogal nerveus, vond
2 ze.
De mijnmaatschappij bevestigde
haar, dat ze de pomp onderhield,
totdat zij definitief zou weten, of zij
i de mijn opnieuw in produktie zouden
S nemen of niet. Het was hun echter vol-
1 komen onbekend, dat er vanmorgen
E een ontploffing had plaats gevonden.
Dat moet dan een onbevoegde
E hebben gedaan, juffrouw Marriott, zei
de bedrijfsleider. Ik zal zo gauw
E mogelijk iemand sturen om de galerij
te inspecteren, zodat we er misschien
2 achter kunnen komen wat de bedoe-
ling is geweest.
E Geoffgrey Marquand voelde zich ken-
2 nelijk niet erg op zijn gemak, toen zij
het hem vertelde.
H Wat het nu wel verstandig, om
die mensen te laten komen?, vroeg
1 hij.
S Jane keek hem onderzoekend aan.
Je praat in raadsels, Geoffrey.
Eerst zeg je dat de mijn uitgeput is,
en nu wil je niet dat de maatschappij,
2 die nota bene de concessie heeft, haar
eigen mijn gaat inspecteren. Wat weet
2 je eigenlijk van die mijn af, Geoffrey?
Niets. Ik ben er jaren niet ge-
2 weest.
Ben je er vanmorgen niet ge-
weest?
Hij keek haar lange tijd. op een
2 vreemde manier aan.
Waarom vraag je dat eigenlijk?
E vroeg hij tenslotte.
Omdat ik geloof, dat ik jou daar
2 vlak na de explosie heb gezien I
2 Ik heb je zo juist gezegd, dat ik
E in jaren niet in de mijn ben gekomen,
antwoordde hij met hese stem.
H Ik geloof je graag, Geoffrey.
Maar je hoeft er toch niet zo boos om
te worden!
Zijn lach was nogal geforceerd.
't Spijt me, Jane. Ik schijn je al-
tijd tegen de haren in te moeten strij-
E ken. Ik heb zo 't idee, dat je denkt
2 dat er iets geheimzinnings aan de
gang is, maar dat je niet weet in wel-
ke richting je moet zoeken.
E Er is inderdaad ook iets geheimzin-
2 nigs met die mijn aan de hand, ant-
woordde ze ernstig. Ik ben er ze-
ker van, dat daar beneden iets gedaan
wordt, maar ik heb niet kunnen ont-
dekken wat.
E Je zult je nog van alles gaan ver-
beelden, als je op deze manier door-
E gaat. Waarom probeer je 't niet alle-
2 maal van je af te zetten?
Op 't ogenblik pieker ik er niet
over. Laten we liever gaan lunchen.
Je zult langzamerhand wel trek heb-
ben gekregen.
HOOFDSTUK X
Jane was al weer twee dagen terug
bij Glenns, toen ze de boodschap kreeg
dat Timothy Corrion met haar wilde
lunchen. Toen ze tegen twaalf uur de
E zaak verliet, wachtte de oude advocaat
haar op in zijn auto.
Stap in, Jane, zei hij. Ik zal
je niet lang ophouden, maar ik moet
toch dringend enkele zaken betreffen-
i de Marriott met je bespreken.
Toen ze in een klein restaurant za-
ten en hun bestelling hadden opgege-
E ven, kwam hij meteen ter zake.
E Heb je genoten van het uitstap
je je? Ik heb gehoord, dat je in de mijn
bent geweest. John Pierce heeft me
dat verteld. Ja, ik sta in geregeld con-
tact met hem. Je had dat risico eigen-
lijk niet mogen nemen, Jane.
Er zou niets aan de hand zijn ge
weest, als die ontploffing niet was ge
komen. Zoiets had ik toch moeilijk
kunnen verwachten!
Maar wat heb je ermee gewon
nen?
Ik heb de stellige indruk gekre
gen dat er nog wel degelijk tin in de
grond zit. En er moet toch iemand
zijn, die zó veel interesse in de mijn
heeft, dat hij er ontploffingen veroor
zaakt. Ik begrijp alleen niet wat ze
daar zoeken!
Daarom ben ik je juist komen op
zoeken, Jane. Ik heb een bod gekre
gen op de mijn.
Soms weer van Sir William Wil-
lans?
Nee, dit keer niet van Sir Wil
liam. Ik geloof tenminste van niet. Ik
weet echter niet precies wie 't is,
want het bod werd via een makelaar
gedaan.
Het moet Sir William zijn!
Echt, ik weet 't niet. Hij heeft
er nooit een geheim van gemaakt, dat j|
hij grote interesse voor de mijn heeft.
Waarom zou hij nu plotseling via een
makelaar handelen?
Misschien denkt hij, dat ik tegen
over een makelaar toeschietelijker
ben.
Dat is best mogelijk. Maar als de
prijs nu goed is? Wat kan het je eigen
lijk schelen.
't Interesseert me wel. Er moet
een reden zijn, waarom er zo'n inte
resse voor de mijn is. De maatschap
pij, die de mijn jaren geleden nog ex-
ploiteerde, heeft er geen belangstel-
ling meer voor. Zij zijn de eersten om
precies te weten, hoe 't er met de
mijn voor staat, maar ze hebben er
geen belang meer bij. Dat is voor mij
nu het raadsel, mijnheer Corrion.
Misschien is er wel iemand die
meent dat hij de mijn wèl met suc
ces kan exploiteren. Er zijn altijd
mensen die slagen, waar anderen fa
len.
Sir William Willans. de kei-harde
zakenman soms? Zou hij een kat in
de zak willen kopen?
Misschien wel, als 't jou zou hel
pen.
Jane dacht even over dit antwoord
na.
Ja, in de beginne heb ik daar ook
wel eens aan gedacht, gaf ze toe.
Ik geloof overigens, dat Geoffrey Mar
quand veel méér van de mijn afweet
dan hij wel wil toegeven, of misschien
wel Peter. Hoe 't ook is, Sir William
moet e§n zeer specja^e reden hebben E
om die* mijn in zijn bezit te krijgen.
Ik geloof dat je nodeloos achter
dochtig bent, Jane, zei de notaris.
Nee, ik geloof niet dat ik de mijn
wil verkopen.
Er verscheen een sombere trek op
Corrion's gezicht.
Laat ik je eerst eens vertellen,
Jane, wat ze geboden hebben. Daarna
moet je maar een beslissing nemen.
De makelaar bood vijftig duizend pond
voor de gehele mijn.
Jane keek verrast op. Met vijftig
duizend pond zou ze de meeste plan
nen, die zij voor het dorp had ge
maakt, kunnen uitvoeren.
Corrion, die zag dat ze besluiteloos
was, drong er nog eens extra op aan.
Als je 't bod accepteert, Jane,
kun je alle andere bezittingen houden.
De oude mijn is trouwens geen schoon
heid. Als iemand met veel geld er de
eigenaar van wordt, kan hij er mis
schien nog iets aan verdienen. Je
kunt nooit weten. Maar voor jou is het
onmogelijk om de mijn weer te gaan
exploiteren, ook al zit er nog voldoen
de tin in de grond.
Jane zag wel degelijk de juistheid
van zijn argumenten in. Het was onre
delijk van haar om zo halsstarrig aan
de mijn vast te houden. Er was nu
een kans om het hele dorp te helpen.
Goed, ik wil de mijn dan wel ver
kopen, zei ze tenslotte.
Ze was opgelucht, dat Corrion niet
al te triomfantelijk deed. Dat zou haar
argwaan maar weer vergroot hebben.
Ik geloof, dat je daar heel ver
standig aan doet, Jane, was zijn
enig commentaar Heus, ik behar
tig je belangen zo goed mogelijk.
Als u er achter kunt komen, wie
de koper is, zou ik 't wel prettig vin
den.
Als de zaken geregeld zijn, zal ik
de makelaar vragen wie zijn op
drachtgever is geweest.
Hij zette haar bij de zaak af en be
loofde haar die avond op te bellen om
te vertellen, hoe 't met de verkoop
stond.
(Wordt vervolgd)
MADAME PETIT is onze buurvrouw ge
worden. Ze heeft ongeveer dezelfde belan
gen, dezelfde zorgen en moeilijkheden als
de Nederlandse huisvrouwen, ook al
woont ze nog altijd enkele honderden kilo
meters bij ons vandaan. Madame Petit is
zo dicht bij ons gekomen, door de ontwik
keling van de Europese Economische Ge
meenschap en de Europese Gemeenschap
voor Kolen en Staal. En naarmate deze
ontwikkeling voort gaat, wordt ook de be
langengemeenschap van de Nederlandse,
de Duitse, de Belgische en Luxemburgse,
de Italiaanse en de Franse huisvrouw in
tensiever.
HOE LEEFT NU zo'n Franse huisvrouw,
madame Petit, die met haar man en twee
kinderen in, bij voorbeeld, een van de
Noordfranse mijnstadjes woont? De heer
des huizes is mijnwerker, het huis van de
familie staat bijna in de schaduw van de
steeds groeiende berg mijnsteen, die het
merkteken van dit soort stadjes is. Onge
veer 52 percent van het inkomen van haar
man besteedt madame Petit aan levens
middelen. Voeding, huur en kleding ma
ken samen ruim 76 percent van het inko
men uit. Maar van dat inkomen gaat ook
nog 7,15 percent sociale lasten af (laten
we zeggen ziekenfonds, werkloosheidswet,
A.O.W.). Ze hoeft echter niet meer dan
17 cent per tien gulden inkomen aan de
fiscus af te staan, althans wat de loon
belasting betreft, maar aan accijnzen op
de voedings- en genotmiddelen betaalt zij
heel wat meer dan de Nederlandse huis
vrouw, zodat de totale tol die vadertje
Staat van zijn kinderen eist, in Frankrijk
en Nederland toch niet veel uiteenloopt.
INTUSSEN is het duidelijk, dat de Fran
se huisvrouw, die dus 52 percent van het
bruto gezinsinkomen besteden moet aan
levensmiddelen, bij haar inkopen een erg
zorgvuldig beleid voert. Madame Petit zal
dan ook nooit iets zomaar even vlug kopen,
In de eerste plaats neemt de maaltijd in
het Franse gezin een nog belangrijker
plaats in dan bij ons. De maaltijden zijn
gevarieerder en er wordt veel meer tijd
.aan besteed, zowel aan het toebereiden
als aan het verorberen. Kwaliteit en
smaak van de te kopen artikelen worden
daarom zeer uitgebreid beoordeeld en
daarnaast streeft mevrouw Petit er dus
naar om haar dure geld zo voorzichtig mo
gelijk uit te geven.
Pingelen
HET IS dan ook allerminst een uitzon
dering als Madame Petit meer dan een
halve morgen nodig heeft om haar inko
pen te doen, dikwijls op de plaatselijke
markt, soms in de buurtwinkels die ook
iets marktachtigs hebben en weinig lijken
op onze grootwinkelbedrijven en zelfbedie
ningszaken. Over smaak en kwaliteit valt
te twisten en, in Frankrijk, ook over de
prijs. Bij het inkopen worden dan ook heel
wat gloedvolle discussies tussen Madame
Petit en de winkeliers en kooplieden ge
voerd. Kijk, wie Frankrijk zo eens in de
vakantie bezoekt, is al gauw geneigd op
te merken dat men overal wel erg veel
bij praat. Maar uit het bovenstaande be
grijpt u wat de oorzaak er van is.
HOE HET in de toekomst met mevrouw
Petit zal gaan, dat zal voor een belangrijk
Advertentie
deel afhangen van de verdere ontwikke
ling van de Europese Gemeenschappelijke
Markt. Maar dat geldt ook voor de Ne
derlandse huisvrouw en daarom zijn wij en
zij buurvrouwen geworden. Daarom ook is
de plaats van de vrouw in Frankrijk in
het algemeen ook interessant voor ons, al
verschillen de wederzijdse rechtsposities
en de maatschappelijke status onderling
nog aanmerkelijk. Daar is b.v. de omstan
digheid, dat de Franse vrouwen pas in
1945 het algemeen kiesrecht kregen en als
lid van het parlement of andere bestuurs
organen konden worden gekozen.
Daar staat tegenover, dat de beroepsbe
volking van Frankrijk op het ogenblik voor
38 percent uit vrouwen bestaat. Frankrijk
kent reeds talrijke vrouwelijke burgemees
ters (dikwijls vrouwen die in de oorlog een
vooraanstaande rol in het plaatselijk ver
zet hebben gespeeld) en een groot aantal
vrouwelijke rechters. Ook in de politiek en
in de wetenschap neemt de Franse vrouw
een belangrijke plaats in. Voor het overi
ge echter is ze een zorgzame, zuinige huis
vrouw, die net als u moet zwoegen om
de eindjes aan elkaar te knopen. Het
beeld van wuftheid en uithuizigheid, dat
goedkope romannetjes ons willen schetsen
van de Franse vrouw, past beslist niet oij
het werkelijke portret van onze buurvrouw
in de Europese Gemeenschap.
In haar verwoede po
gingen om een groter
debiet op de Europese
markt te veroveren,
organiseert de Ame
rikaanse confect ie-
industrie thans aller-
wege modeshows. In
Londen werd dezer
dagen zelfs een spe
ciale kindershow ge
houden, waarop mi
niatuur - mannequins
den volke toonden,
wat Amerika's prille
jeugd in het komende
zomer- en vakantie
seizoen zal dragen.
Twee modellen ziet
men hier afgebeeld:
bij de driekwartbroek
van stretchnylon
(links) wordt een zo
merfruit je met een
humpty-dumpty-fi-
guurtje in appliquê-
werk gedragen. Het
speelpakje rechts is
van no-iron katoen
gemaakt en eveneens
met een sprookjes
figuurtje versierd.
HET WORDT in alle lagen der bevolking steeds gebruikelijker, voor een
normale bevalling de hulp van de buisarts in te roepen of de bevalling te doen
plaats vinden in ziekenhuis of kraamkliniek. Wat is de reden, dat men de vroed
vrouw (of, officieel: de verloskundige) boe langer hoe meer de rug toekeert?
Vindt men het „deftiger" staan om een dokter te nemen of is bet een kwestie
van onbekendheid met de gedegen kennis en ervaring, waarover de gediplo
meerde vroedvrouw beschikt?
12—13. Nou, Swoppie geloofde het wel.
Dat harde werken was voor hem niets ge
daan. Van werken word je zo moe, vond hij.
Achter de stam staande, gluurde hij
voorzichtig naar de andere kabouters. Als
hij zich niet liet zien, zouden ze hem mis
schien niet eens missen, meende hij.
En daarom stapte hij op z'n tenen weg
In een kuiltje legde hij z'n harkje naast
zich neer, deed z'n hoed over z'n ogen en
even later lag hij prinsheerlijk te
snurken!
DEZE DEGELIJKE kennis krijgt zij op
de driejarige cursus op een der kweek
scholen voor vroedvrouwen. Dat zijn er in
ons land drie, te weten de Rijkskweek
school te Rotterdam, de gemeentelijke te
Amsterdam en de rooms-katholieke in
Heerlen. Bovendien heeft de vroedvrouw
vóór haar diploma bij 60 bevallingen ge
assisteerd (in Rotterdam zelfs 80). Na het
eerste studiejaar volgt een tentamen.
Daarna verlaten degenen die bepaald on
geschikt zijn voor dit werk, de cursus. Na
het tweede jaar volgt het grote theoreti
sche examen, na nog eens 10 maanden het
praktijkexamen.
Het zou te ver voeren, alle vakken op te
noemen waaruit de opleiding bestaat.
Maar behalve verloskunde en alles wat er
voorts aan een normale bevalling vastzit,
worden anatomie en fysiologie, bacteriolo
gie en verplegfngsleer gedocéérd, zodat
een gediplomeerde vroedvrouw volkomen
in staat is het prenatale toezicht op de
kraamvrouw (bloedonderzoek, bepaling
rhesusfactor etc.) op zich te nemen, een
normale bevalling te leiden en ook de na
zorg te verrichten. Zij is bovendien in
staat op tijd abnormaliteiten bij de zwan
gerschap te constateren, waarvoor de hulp
van een arts of opname in een kliniek
noodzakelijk is. De gediplomeerde vroed
vrouw in Nederland werkt dan ook zelf
standig en draagt zelf de verantwoording.
Er kan natuurlijk niet gezegd worden,
dat het leiden van een normale bevalling
j beter geschiedt door de huisarts dan door
de vroedvrouw of omgekeerd. Maar wel is
statistisch vastgesteld, dat slechts 15 pro-
cent der bevallingen in een ziekenhuis of
kraamkliniek moet plaatsvinden; terwijl
dit percentage in werkelijkheid 25 is, het-
geen een niet strikt noodzakelijke uitgave
van 4 miljoen per jaar met zich mee
brengt, zoals M Vromen, arts, in het Tijd
schrift voor sociale geneeskunde van 13
oktober 1961 constateert. Per jaar worden
er per school plm. 20 leerling-vroedvrou
wen aangenomen. Dit jaar waren het er
tezamen 50, waarvan 15 met middelbare
schoolopleiding, die het toelatingsexamen
met goed gevolg aflegden. Dit toelatings
examen dient om een indruk te krijgen van
de verstandelijke en algemene geschikt
heid van degenen, die dit ambt willen
kiezen.
Het is zeer moeilijk voor een pas gedi
plomeerde vroedvrouw zich met haar werk
een behoorlijk bestaan te verzekeren. Zij
moet minstens 100 bevallingen per jaar
hebben plus een gemeentetoelage, wil ze
rond kunnen komen. Bevallingen van ver
plicht verzekerden geschieden onder lei
ding van een vroedvrouw, die daarvoor
een vergoeding krijgt van 60 maar de
de voorkeur vóór'een dokter is zelfs in dit
geval zo groot, dat verplicht-verzekerden
vaak een arts nemen, die zij dan helemaal
zelf moeten betalen.
Men heeft nog veelal een geheel ver
keerd beeld van de gediplomeerde vroed
vrouw, sommigen hebben een niet veel ho
gere dunk van haar dan van de vroegere
baker. Dat vooroordeel maakt velen blind
voor liet feit, dat een gediplomeerde vroed
vrouw een normale bevalling evengoed
kan leiden als de huisarts en veel meer
tijd en aandacht aan de voor- en nazorg
kan besteden dan de medicus.
Toch werden in 1960 36.55 procent van de
bevallingen door vroedvrouwen geleid, het
geen een aanzienlijke tijdsbesparing bete
kende voor de toch al overbelaste huis
artsen.
Maar zelfs in de provincie Limburg,
15. Panda had Huize Hobbeldonk nog maar nauwe
lijks weer betreden, of zijn nauwgezette dienaar kwam
al met afgemeten schreden op hem af. „Ik zou zo vrij
willen zijn op te merken," sprak hij op licht-afkeurende
toon, „dat wij op een enigszins en onregel
matig uur thuis komen, waardoor het misschien de
voorkeur verdient nu een eh lichtverteerbare
lunch te nuttigen. Men zou bijvoorbeeld na een „Bouil
lon a. la Madeire een „plat" van „Pigeons a la Pro-
vengale" kunnen gebruiken„Niets daarvan!"
viel Panda hem streng in de rede: „Er zijn belang
rijker dingen te doen, Jolliepop! Zet je hoed op en kom
mee, want je gaat een gewichtige taak vervullen in een
groot wetenschappelijk experiment Tegen een
dergelijk strict bevel kon Jolliepop zich niet verzetten,
maar het is begrijpelijk dat de zaak hem maar matig
zinde. „Verschoon mij als ik vraag," sprak hij, toen
hij Panda naar buiten volgde, „of mijn medewerking
aan dit eh experiment beschouwd moet worden
als een deel van mijn taak als herenbediende?" „Beslist"!
riep Panda. „En als het niet je plicht is als herenbediende,
dan is het nog altijd je plicht als beschaafd persoon, want
aan de wetenschap moeten we allemaal meewerken.
Bovendien is het heel interessant, dus je zult er zeker
wel plezier in hebben." Of Jolliepop er plezier in zou heb
ben werd intussen echter door Professor Kalker ernstig
betwijfeld. De bezorgde uitvinder beproefde de ketenen
en snoeren die tot zijn instrumenten behoorden, terwijl
hij mompelde: „Een goede bevestiging van de proef
persoon is van het hoogste belang, want er zijn er bij
die er al gauw genoeg van hebben. Hoogst merkwaar
dig!"
waar de vroedvrouw nog groot aanzien ge
niet, stijgt het percentage verlossingen
door huisartsen of in kraamkliniek of zie
kenhuis in sterke mate. In Limburg kwa
men in 1958 21.000 kinderen ter wereld. In
63 procent van deze bevallingen werd de
hulp van de vroedvrouw ingeroepen (lan
delijk percentage 38). Dit percentage was
voor I960 58.64. In het gehele land werden
40 jaar geleden nog 97.5 procent van de
kinderen thuis geboren, terwijl dit aantal
in 1958 nog slechts 74 procent was.
Het gemiddelde bruto jaarinkomen van
een vroedvrouw ligt niet veel hoger dan
7000,waarbij rekening mag worden
gehouden met onkosten van 25-30 percent.
Uit de cijfers hieronder, ontleend aan het
jaarverslag van de geneeskundige hoofd
inspectie over 1960, blijkt trouwens wel,
welk een belangrijke, ja onmisbare functie
de vroedvrouw vervult in het raam van de
zorg voor de volksgezondheid. Alleen: de
functie zou nog belangrijker kunnen wor
den dan zij thans is indien vele Nederlan
ders te genezen waren van hun dwaze
vooroordeel dat vroedvrouwhulp minder
goed of zelfs minderwaardig zou zijn dan
assistentie van
een huisarts of
specialist.
vroed
percentage
vrouwen
bevallingen
27
24,89
17
19,66
19
32,53
51
33,63
82
33,35
42
26,03
Noordholland
159
39,47
Zuid-Holland
161
40,16
6
11.79
Noordtorabant
97
36,62
123
58,64
Op een show van winterkleding in de
Hongaarse hoofdstad werd onder
meer deze pullover getoond, vervaar
digd van geel, groen- en bruin-
bedrukte wol.
Advertentie
DoeRlraat S9 - Haarlem - Tel. 1S2S2
CopvgM P I. B Boi 6 Cooa"Bogen
